75 jaar Nederlandse kunst 1850-1925

II. Amsterdamse impressionisten

Michiel Kersten | Artetcetera. Kunst in woorden

“Amsterdamse” impressionisten• Georg Hendrik Breitner (1857-1923)• Willem de Zwart (1862-1931)• Willem Witsen (1860-1923)• Jacobus van Looy (1855-1930)• Eduard Karsen (1860-1941)• Suze Robertson (1855-1922)• Isaac Israëls (1865-1934)• Jan Veth (1864-1925)• Thérèse Schwartze (1851-1918)

Parallelle ontwikkelingen: schrijvers en schilders van ‘Tachtig’ De tachtigers (schrijvers)• Willem Kloos• Frederik van Eden• Hein Boeke• Charles (Chap) van Deventer• Lodewijk van Deyssel (Karl Joan Lodewijk Alberdingk Thijm)• Frans Erens • Herman Gorter• Jacques Perk

Haagse School en Amsterdams Impressionisme

Amsterdams impressionisme: het leven in de grote stad

Invloed van fotografie op Amsterdamse impressionisten groot: Breitner en Witsen

Kunstenaarsvereniging St. Lucas, opgericht 1880 (Eduard Karsen, Jan Veth, Jac van Looy, Antoon Derkinderen

Letterkundig genootschap Flanor, opgericht 1881 door schrijvers en dichters: Frederik van Eeden, Frank van der Goes, Hein Boeken, Lodewijk van Deyssel, Willem Kloos, Willem Paap; maar ook schilders: Jac van Looy, Willem Witsen, Jan Veth

De Nieuw Gids 1885 (Van Eeden, Van der Goes, Kloos, Paap)

Verenigingen van de Tachtigers

De Nederlandse Ets Club 1885-1896)

Opgericht in 1885 in navolging van de Société des Aquafortistes in Frankrijk (1862) en de Haagse Etsclub (1848-1860)

Antoon Derkinderen - Jan Veth - Willem Witsen

Marius Bauer - Hendrik Haverman - Eduard Karsen - Floris VesterPhilippe Zilcken - Willem Witsen - Jan Veth - Willem de ZwartBarbara Elisabeth van Houten

Uigave van jaarlijkse portefeuilles met grafiek = 9 in totaal met gemiddeld 12 prenten = totaal 100 bladen van 28 prentkunstenaars (in 1894 geen map)

Amsterdamse impressionisten en hun opleiding

Opleiding niet meer via atelier van een kunstenaar maar via Academies

Koninklijke Academie van Beeldende Kunst, Den Haag (vanaf 1682)

Rijksakademie van Beeldende Kunst, Amsterdam (1870)

- August Allebé, hoogleraar-directeur (1838-1927)

- Prix de Rome (vanaf 1884 – eerste winnaars Dunselman en Van Looy)

George Hendrik Breitner (1857-1923)

George Hendrik Breitner, Buurtje in Den Haag of Scheveningen, ca. 1880-85, olieverf op papier op paneel, 34,5 x 22 cm

, Am

sterdam, Rijksm

useum

George Hendrik Breitner, Kinderen in het duin, olieverf, Haarlem

, Teylers Museum

George Hendrik Breitner, Straat in Montm

artre, Parijs, 1880-1923, olieverf op paneel, 21,5 x 16 cm

, Amsterdam

, Rijksmuseum

George Hendrik Breitner, De Gele Rijders, 1885-1886, olieverf op doek, 115 x 77,5 cm

, Amsterdam

, Rijksmuseum

George Hendrik Breitner, Het Rokin te Amsterdam

, circa 1910, olieverf op doek, 29,5 x 40 cm

, Amsterdam

, Rijksmuseum

George Hendrik Breitner, De Singelbrug bij de Paleisstraat in Am

sterdam, 1896-1898, olieverf op doek, 100 x 152, Am

sterdam,

Rijksmuseum

Portretfoto van Lise Jordan met voile, 1890-1895. Zuster van zijn

latere vrouw

George Hendrik Breitner, Sleperswagen in de sneeuw, ca. 1893,

olieverf op doek, Dordrecht, Dordrechts Museum

George Hendrik Breitner, Gezicht op het Oosterpark in

Amsterdam

in de sneeuw, 1892, olieverf op doek, 70 x 122 cm,

Amsterdam

, Rijksmuseum

George Hendrik Breitner, De windstoot, circa 1900, olieverf op

paneel, Otterlo, Kröller M

üller Museum

George Hendrik Breitner, Het Damrak te Am

sterdam, circa 1903,

olieverf op doek, 100 x 150 cm, Am

sterdam, Rijksm

useum

George Hendrik Brreitner, De rode kimono, 1896, olieverf op

doek, Amsterdam

, Stedelijk Museum

George Hendrik Breitner, Meisje in w

itte kimono, 1895, olieverf

op doek, Enschede, Rijksmuseum

Twenthe

Geesje Kwak (1877-1899) in w

itte kimono, circa 1894

George Hendrik Breitner, De zandhoek. Het Westerdok in Amsterdam, 1903 foto en schilderij in olieverf, Amsterdam, Stadsarchief

George Hendrik Breitner, Plein (de Dam) bij avond, 1890, olieverf op doek, Dordrecht, Dordrechts Museum

George Hendrik Breitner, De Dam, 1898, olieverf op doek,

Amsterdam

, Stedelijk Museum

George Hendrik Breitner, Rokin met de N

ieuwezijdskapel,

Amsterdam

, circa 1904, olieverf op doek, 81 x 70,5 cm,

Amsterdam

, Veiling Christie’s, 26 april 2005, € 199.500

George Hendrik Breitner, Het Damrak te Am

sterdam, circa 1903,

olieverf op doek, 100 x 150 cm, Am

sterdam, Rijksm

useum

Willem de Zwart (1862-1931)

Willem de Zwart (1862-1931)

1876 tot 1880 Koninklijke Academie van Beeldende. 1894 werkt tot dit jaar in Den Haag tot 18941883 Verblijft kort in Parijs1894- 1896 woont in Soest1896 - 1898 woont in Hilversum1898 - 1900 in Laren1900 - 1905 in Amsterdam 1905 - 1917 in Veur1917 – 1931 Den HaagWerkt ook in Scheveningen, Voorburg en Bloemendaal.

Willem de Zwart, De wagenbrug in Den Haag, 1885-1895, olieverf op doek, Amsterdam, Rijksmuseum

Willem

de Zwart, W

achtend rijtuig in een park, zwart krijt en

penseel in waterverf op papier, 18 x 27 cm

, Amsterdam

, Rijksm

useum

Willem

de Zwart, Rijtuigen m

et wachtende koetsiers, 1890-

1894, olieverf op doek, Amsterdam

, Rijksmuseum

Willem

de Zwart, Rijtuigen voor het station Hollandse Spoor,

olieverf op doek, Ede, Simonis en Buunk,

Willem de Zwart, De zandgroeve, zwart krijt en waterverf op papier, 12,4 x 35,7 cm, Amsterdam, Rijksmuseum

Willem

de Zwart, Café Centraal, Den Haag, w

aterverf en gouache, 33,5 x 49,3 cm

, Om

men, Kunsthandel M

ark Smit

Willem

de Zwart, lezende vrouw, olieverf op doek, Blaricum

, kunsthandel Studio 2000

Willem

de Zwart, Portret van een jonge m

an, olieverf op karton, kunsthandel

Willem

de Zwart, M

arietje, dochter van de kunstenaar in het gras, circa 1895, olieverf op paneel,27 x 35,7 cm

, Ede, kunsthandel De Galerij van de 20

e Eeuw

Willem Witsen (1860 – 1923)

Willem Witsen (1860 – 1923)

1876-1884 Rijksakademie van Beeldende Kunsten1881 Vader koopt landgoed Ewijckshoeve (1888)1888 – 1891 Londen1891 – 1899 Laren, Rotterdam, Ede, Wijk bij Duurstede1899 – Amsterdam1893 – huwt Betsy van Vloten (1902) verhuist naar Ede1911 – koopt zolderschuit om vanaf het water te werken1914 – San Francisco en 1921 Nederlands-Indië

Willem

Witsen, Pakhuizen aan een Am

sterdamse gracht op

Uilenburg, olieverf op doek, 52 x 42 cm

, Amsterdam

, Rijksmuseum

Willem

Witsen, Prins Hendrikkade te Am

sterdam, 1891, aquarel

op papier, Amsterdam

, Rijksmuseum

Willem

Witsen, Huizen aan een gracht te Am

sterdam, 1906-

1907, krijt en waterverf op papier, Am

sterdam, Rijksm

useum

Willem

Witsen, Huizen aan de Voorstraathaven, Dordrecht,

olieverf op doek, Dordrecht, Dordrechts Museum

Willem

Witsen, Gezicht op Ede in de w

inter, circa 1907, olieverf op doek , 45 x 52 cm

, Amsterdam

, Rijksmuseum

Willem

Witsen, Een gezicht op Ede in de w

inter, krijt en w

aterverf op papier, 35,5 x 48,5 cm, Am

sterdam, veiling

Christie’s, veiling 3022, 27 november 2012, nr. 162, € 15.000

Eduard Karsen (1860-1941)

Eduard Karsen (1860-1941)

Eduard Karsen, Het IJ te Amsterdam

, olieverf

Eduard Karsen, Het Begijnhof te Amsterdam

, olieverf

George Hendrik Breitner, Portret van Saar de Swart (1861-

1951), olieverf op doek, 55,5 x 46 cm, Am

sterdam, Am

sterdam

Museum

. "Ik keek haar aan en haar ogen schoten een zwarte straal op mij", schreef hij later: "ik voelde een vreemde afstand tussen mij en die vrouw, alsof er een lange stok tussen haar borst en de mijne was geplaatst. Iets als een ernstige waarschuwing. Ik voelde dat ik die vrouw nooit bereiken zou, maar tien magneten trokken mij tot haar aan. […] De ergste smart, is de pijn van smart te hebben en geen dichter te zijn.”

Eduard Karsen, Houtwerf, voor 1895, olieverf op doek, O

tterlo, Kröller M

üller Museum

Eduard Karsen, De boerderij, 1900, olieverf op doek, Am

sterdam, Rijksm

useum

Eduard Karsen, De Vinkenbuurt bij Amsterdam

, voor 1900, olieverf op doek, 34 x 45 cm

, Amsterdam

, Rijksmuseum

Eduard Karsen, Grijze dag. Gezicht op huizen aan een vaart, voor 1900, olieverf op doek, 34 x 45 cm

, Amsterdam

, Rijksmuseum

Jacobus van Looy (1855-1935)

Jacobus van Looy, schilderijen collectie van de Stichting Jacobus van Looy in het Frans Hals M

useum

Jacobus van Looy, Elia op de berg Karmel, 1884, olieverf op doek,

150 x 120 cm, Haarlem

, Stichting Jacobus van Looy, in bruikleen bij het Frans Hals M

useum

Jacobus van Looy, Aan de Tiber, Rome, 1885, olieverf, m

arouflé, 24,5 x 33,5 cm

, Haarlem, Stichting Jacobus van Looy, in

bruikleen bi het Frans Hals Museum

Jacobus van Looy, Het duivenmeisje, Venetië 1885, olieverf op

doek, 72 x 40 cm, Haarlem

, Stichitng Jacobus van Looy, Haarlem

, Stichting Jacobus van Looy, in bruikleen bij het Frans Hals M

useum

Jacobus van Looy, Witte poes in een open raam

, 1888, olieverf op doek, 124m

3 x 73 cm, Haarlem

, Stichting Jacobus van Looy, in bruikleen bij het Frans Hals M

useum

Jacobus van Looy, Reizigers derde klas, 1891, olieverf op doek, 135 x 95 cm

, Haarlem, Stichting Jacobus van Looy, in bruikleen

bij het Frans Hals Museum

Jacobus van Looy, Het wonderkastje, 1890, olieverf op doek, 131

x 95 cm, Stichting Jacobus van Looy, in bruikleen bij het Frans

Hals Museum

Jacobus van Looy, Zomerw

eelde, circa 1900, olieverf op doek, 120 x 170,5 cm

, Amsterdam

, Rijksmuseum

Jacobus van Looy, Café Mille Colonnes, Rem

brandtplein, Am

sterdam, circa 1890, olieverf op doek, 75,3 x 41,8 cm

, Stichting Jacobus van Looy in bruikleen bij het Frans Hals M

useum

Jacobus van Looy, Portret van Frederik van Eeden, circa 1884,olieverf opdoek, 110,3 x 80,7 cm

, Amsterdam

, Rijksmuseum

Jan Veth (1864-1925)

Jan Veth, Portret van Cornelia, Clara en Johanna Veth, 1885, olieverf op doek, 90,2 x 109,6 cm

, Amsterdam

, Rijksmuseum

Jan Veth, Gezicht uit het atelier op de Keizersgracht 327

Jan Veth, Straatje in Laren, olieverf op doek, Dordrechts M

useum

Jan Veth, Portret van Albert Verwey, 1885, olieverf op doek,

112, x 80 cm, Am

sterdam, Rijksm

useum

Jan Veth, Portret van Antoon Derkinderen (links) en Frank van der Goes (rechts). Van der Goes w

as initiatiefnemer tot Flanor

Jan Veth, Portret van Maurits van der Valk, olieverf op doek,

Dordrecht, Dordrechts Museum

Artetcetera. Kunst in Woorden