AARDE

5 vwo 2 End. en ex. processen § 6-7

AARDE

exogene krachten zorgen voor afbraak gesteente

• fysische verweringgesteente valt uiteen

samenstelling blijft gelijk• chemische verwering

de samenstelling verandert• transport/erosie• sedimentatie

AARDE

Verwering

Fysische verwering- vorstverwering- instraling van de zon

temperatuurverschillensamenstelling gesteentekleur gesteente

- wortels van planten-Zoutkristallen

Chemische verwering - oplossing (b.v. door zuren in het water)- roestvorming

AARDE

Vorstverwering en Insolatie

AARDE

Physical Weathering

Al het gesteente verweert, maar hoe?

Waar ligt het gesteente en waar het verweringsmateriaal?

Vast gesteente

Verwerings materiaal

Al het gesteente verweert, maar hoe?

1

2

A Water in spleten

bevriest en zet uit

B Water met

humuszuren tast het gesteente aan door het oplossen

van mineralen

Chemische verwering Fysische verwering

Al het gesteente verweert, maar hoe?

Wat zijn de gevolgen van verwering?

Chemische verwering Fysische verwering

Een dikke verweringslaag die steeds dikker wordt

Verbrokkeld gesteente rolt en valt naar beneden

Chemische en fysische verwering

Verwering wordt beinvloed door het klimaat…

Chemische verwering verloopt sneller als-de temperatuur …-de vochtigheid …-het gesteente …

Fysische verwering verloopt sneller als-de temperatuur …-de temperatuur …-het gesteente …

Chemische verwering verloopt sneller als-de temperatuur hoog is-de vochtigheid hoog is-het gesteente bedekt is

Fysische verwering verloopt sneller als-de temperatuur sterk wisselt-de temperatuur regelmatig de 0°C passeert-het gesteente bloot ligt

Verwering wordt beinvloed door het klimaat…

1 Op welke plaats of plaatsen vindt nauwelijks fysische verwering plaats?

B en D

A B C D

Verwering wordt beinvloed door het klimaat…

2 Op welke plaats of plaatsen vindt de sterkste chemische verwering plaats?

D

A B C D

Verwering wordt beinvloed door het klimaat…

3 Op welke plaats of plaatsen vindt zowel chemische als fyschische verwering plaats?

A

A B C D

Verwering wordt beinvloed door het klimaat…

4 Op welke plaats of plaatsen vindt de sterkste fysische verwering plaats?

C

A B C D

Verwering van de tropen tot de polen

0˚

20˚NB

75˚NB

50˚NB

D Zowel chemische als fysische verwering

C De sterkste chemische verwering

B Sterke fysische verwering

A De dikste verweringslaag

(2x)

Bij welke breedteligging horen de volgende uitspraken?

Verwering van de tropen tot de polen

0˚

20˚NB

75˚NB

50˚NBD Zowel chemische als fysische verwering

A De sterkste chemische verwering

B Sterke fysische verwering

C De dikste verweringslaag

B Sterke fysische verwering

Verwerinsmateriaal in beweging

Gesteente brokkelt af, verweert en komt door het relief direct in beweging…

het valt

Alle verplaatsingen van verweringsmateriaal worden

aardverschuivingen genoemd.

het rolt

het glijdt

Mass Movements: Five Main Types

Verwerinsmateriaal in beweging

Vier soorten aardverschuivingen:1 Vallend gesteente2 Bergstorting3 Puinlawine4 Modderstroom

►Losse stenen/rotsblokken vallen►Rotsblokken glijden ►Een mengsel van losse stenen rolt en glijdt►Een verweringslaag verzadigd met water vloeit naar beneden

Verwerinsmateriaal in beweging

Aardverschuivingen zijn levensgevaarlijk. Onder welke weersomstandigheden komt materiaal vooral in beweging?

A Droog en zonnig weerB Regenachtig weerC Na hevige sneeuwbuienD Als het in de lente plotseling

warmer wordt

A Droog en zonnig weerB Regenachtig weerC Na hevige sneeuwbuienD Als het in de lente plotseling

warmer wordt

Verwerinsmateriaal in beweging

Al het gesteente dat naar beneden valt, glijdt, rolt of vloeit, hoopt zich op onder aan de helling…

Puinhelling of

puinwaaier

• puinhelling• aardverschuivingen

- verplaatsing als geheel- vooral op steile hellingen- vooral bij natte verweringslagen

Massabewegingen

Riviererosie

Rivierwater is in staat om dalen uit te schuren maar kan dat alleen dankzij….

Rivierwater is in staat om dalen uit te schuren maar kan dat alleen dankzij het sediment dat het gesteente uitschuurt

Riviererosie

Rivierwater is in staat om dalen uit te schuren maar kan dat alleen dankzij het sediment dat het gesteente uitschuurt

Terwijl het water hier doorheen kolkt schuren de zand en grindkorrels langs het gesteente.

Dalvormen

1 Een rivier snijdt zich in, er ontstaat een V-dal

2 Het klimaat verandert en het hooggebergte vergletsjert

3 Door het gletsjer-ijs wordt het dal veel breder.

4 De gletsjer vervoert van alles nog wat, van grote stenen tot fijn materiaal.

Dalvormen

Dalvormen

Het V-vormige dal is gevormd door een zich insnijdenden rivier.

Een U-dal is gevormd door en gletsjer, toen het hele dal gevuld was met gletsjer-ijs.

De rivier als mes De gletsjer als ijslepel

• zeer veel kracht voor erosie en transport• er ontstaat een U- dal • morene (sediment)

Gletsjers