kwaliteitsbeleid

106 3-2008 > zorg & financiering

van de Inspectie voor de Gezondheidszorg en deInspectie Jeugdzorg. Volgens Rouvoet hebbenzij een professioneel oordeel geveld over dezaak.Volgens de Nationale ombudsman hebben deinspecties zich gehouden aan hun beperkte wet-

telijke taak, maar hadden ze meer moeten doenom de ware toedracht van het gebeurde teachterhalen. Zo hadden ze moeten kijken naarwat de familie te zeggen had.Bron: Stcrt., 29 januari 2008<

In de afgelopen decennia is bewijs uit groot-schalig en gecontroleerd onderzoek steedsbelangrijker geworden voor de keuze van goedeen te vergoeden zorg. Maar hard bewijs is langniet altijd te vinden. Wordt dat toch als algeme-ne eis gesteld, dan kan dat onbewezen maarwaardevolle vormen van zorg verdringen engoede zorg tekort doen, dat stelt de Raad voorde Volksgezondheid en Zorg (RVZ). Het is daar-om beter beslissingen over behandelingen envergoedingen te baseren op passend bewijs:‘hard’ als het kan, ‘zachter’ als het nodig is.

De laatste twintig jaar heeft evidence-basedmedicine een hoge vlucht genomen. Het strevenis daarbij medische behandelingen – en ookopname in het basispakket – te onderbouwenmet harde cijfers over effecten en doelmatig-heid. Dat heeft tot kwaliteitsverbetering geleid.De praktijk van de zorg is echter divers en com-plex. Op dit moment is slechts tien tot 25 pro-cent van de medische behandelingen bewezeneffectief.

Te veel nadruk op hard bewijs leidt totverschraling

Dat percentage kan nog groeien, met de juistestimulansen, zeker op gebieden die op ditmoment achterblijven. Maar niet voor alle vor-men van zorg is hard bewijs te verkrijgen. Zo iser een groot verschil tussen onderzoek naar een

medicijn met een effect dat in het bloed gemetenkan worden, zoals een cholesterolremmer, enonderzoek naar fysiotherapie bij ouderen metverschillende aandoeningen tegelijk. Als deze verschillen genegeerd worden, kunnenethische problemen ontstaan: belangrijkewaarden in de zorg komen onder druk te staan,bijvoorbeeld in de verpleeghuiszorg en bij pre-ventie. En waardevolle vormen van zorg kunnendan uit het basispakket verdwijnen. Hard bewijsheeft niet alleen in dit opzicht een prijs, maarbetekent ook grootschalig en duur onderzoek.Dat zal de zorg niet goedkoper maken.

Passend bewijs per zorgvorm is noodzakelijk

Waar hard bewijs mogelijk is, moet dat wordengebruikt. Voor andere zorgvormen is zachterbewijs passend. En sommige vormen van zorgzijn waardevol, ook al kan hun effect niet bewe-zen worden. Voor aandacht en een geruststel-lend woord zijn geen standaarden en proto-collen nodig. In het aanvullende pakket is juist wel meerwetenschappelijke onderbouwing nodig. Daarspeelt bewezen effectiviteit een bijrol; de voor-keuren van consumenten geven de doorslag.Dat plaatst professionals voor een moeilijkekeuze: meestal moeten ze evidence-based wer-ken, maar soms ook niet. Ook hier is passendbewijs dus gewenst.Bron: www.rvz.net, 22 januari 2008<

310 behandelingen en vergoedingen baseren op passend bewijs

ZenF-0308-cyaan.qxd 12-3-2008 13:33 Pagina 106