Een boeiende wandeling over de energiemarkt Archipel Business Center - Zwijnaarde André Pictoel – gedelegeerd bestuurder VREG

• De energiemarkt is niet uit de actualiteit weg te branden. De prijzen van elektriciteit en aardgas swingen de pan uit en zijn mee verantwoordelijk voor de hoge inflatie in ons land. De liberalisering van de energiemarkt heeft tot nu toe niet het verhoopte effect gehad. De federale regering heeft daarom de prijzen geblokkeerd.

• Maar deze storm was pas gaan liggen of daar weerklonken onheilsberichten over de toekomst van onze energiebevoorrading als in 2015 de eerste kerncentrales zullen sluiten. Zullen we tegen dan genoeg alternatieve (groene) stroom kunnen opwekken om dit verlies op te vangen? Of worden we afhankelijk van de import van elektriciteit uit het buitenland (geproduceerd door Franse kerncentrales)?

• Is de Vlaamse regering nu eigenlijk voor of tegen zonnepanelen? Zijn ze een wissel op de toekomst, of jagen ze de prijs van de distributie alleen maar de hoogte in? De verspreide en kleinschalige productie van stroom vereist alleszins grondige aanpassingen aan het net, de zogenaamde SMART GRID. Ook de slimme elektriciteitsmeter is ondertussen het voorwerp van discussie. En wat zal er gebeuren als de elektrische auto doorbreekt? Eén ding is zeker, de energiemarkt van morgen zal er totaal anders uitzien als die van vandaag.

VREG • VLAAMSE REGULATOR VAN DE ELEKRICITEITS- EN GASMARKT

• De energiemarkt is niet uit de actualiteit weg te branden. De prijzen van elektriciteit en aardgas swingen de pan uit en zijn mee verantwoordelijk voor de hoge inflatie in ons land. De liberalisering van de energiemarkt heeft tot nu toe niet het verhoopte effect gehad. De federale regering heeft daarom de prijzen geblokkeerd.

• Maar deze storm was pas gaan liggen of daar weerklonken onheilsberichten over de toekomst van onze energiebevoorrading als in 2015 de eerste kerncentrales zullen sluiten. Zullen we tegen dan genoeg alternatieve (groene) stroom kunnen opwekken om dit verlies op te vangen? Of worden we afhankelijk van de import van elektriciteit uit het buitenland (geproduceerd door Franse kerncentrales)?

• Is de Vlaamse regering nu eigenlijk voor of tegen zonnepanelen? Zijn ze een wissel op de toekomst, of jagen ze de prijs van de distributie alleen maar de hoogte in? De verspreide en kleinschalige productie van stroom vereist alleszins grondige aanpassingen aan het net, de zogenaamde SMART GRID. Ook de slimme elektriciteitsmeter is ondertussen het voorwerp van discussie. En wat zal er gebeuren als de elektrische auto doorbreekt? Eén ding is zeker, de energiemarkt van morgen zal er totaal anders uitzien als die van vandaag.

VREG • VLAAMSE REGULATOR VAN DE ELEKRICITEITS- EN GASMARKT

passieve actieve consument

consument prosument

overvloed eindigheid

nationaal internationaal

fossiel, nucleair hernieuwbare

gebonden markt vrije markt

passieve actieve consument

consument prosument

overvloed eindigheid

nationaal internationaal

fossiel, nucleair hernieuwbare

gebonden markt vrije markt

Liberalisering

Liberalisering Doel: concurrentie toelaten Monopolie is niet klantvriendelijk Verwachtingen: Service Prijs Innovatie

• Netbeheer is een natuurlijk monopolie vervoersinfrastructuur niet ontdubbelen •Levering en productie: concurrentie

•vergt ‘level playing field’ •bereikt door ‘unbundling’:

•Scheiding tussen monopolieactiviteiten en concurrentiële activiteiten

Liberalisering

Productie

Levering

Distributie

Transport

CPTE

Inter- communales

concurrentie

Voor Na

concurrentie

monopolie

monopolie

Liberalisering

• Level battle field! • Unbundling legt gelijke behandeling van concurrerende bedrijven op door netbeheerders • Geen gelijke wapens voor iedereen!

•Productiemogelijkheden bepalen concurrentiemogelijkheden •Toewijzing van klanten – standaardklanten/standaardtarief

• Nieuwkomers komen gehandicapt aan start

Liberalisering

• Afgelopen 10 j belangrijke aanpassingen: • in de bedrijven: productie, levering, netbeheer,

advocaten, traders, advies,… • bij de overheid: (heel veel) nieuwe regels,

handhaving door regulatoren: • Federale CREG reguleert nettarieven • Regionale VREG stuurt marktwerking,

informeerde, legde boetes op… • interconnectie, stroombeurs BelPEx,...

P • 10

Liberalisering

Informatie-uitwisseling vóór liberalisering

EV's Leveranciers

Eind-afnemers

DNB's TNB

Factuur

Informatie

Producenten

Energie

Interne verrekeningen

Interne informatiestromen

Informatie-uitwisseling na liberalisering

Producenten

TNB DNB's

EV's Leveranciers Eind-afnemers

Energie

Factuur

Factuur Factuur Factuur

Fact

uur

Fact

uur

Informatie

Informatie

Informatie

Informatie

Info

rmat

ie

Info

rmat

ie

Informatie

Invoering gestructureerde marktprocessen

• Marktprocessen tussen concurrerende energieleveranciers en monopolistische netbeheerders vergen standaardisatie

• Door opsplitsing taken neemt nood aan hoeveelheid getransfereerde gegevens enorm toe

Liberalisering

centrale communicatie Liberalisering

Concurrentie in energiesector • Energiesector begint door concurrentie meer

op andere sectoren te lijken, maar: • Complexer door fysieke kenmerken, IT-structuur,

regulering,… • Structurele wijzigingen waren noodzakelijk…

Marktaandelen elektriciteit (volume)

Marktaandelen elektriciteit (# klanten)

Marktaandelen aardgas (volume)

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

20042009

20102011

77,80%

62,75%60,86%

56,77%

12,99%

15,99%16,20%

16,72%

7,86%

12,67%13,16%

15,30%

2,87%

1,35%

8,59%9,78% 8,33%

Overige

Lampiris

Eni (Nuon & Distrigas)

SPE

GDFSUEZ/Electrabel

Marktaandelen aardgas (# klanten)

0,00%

10,00%

20,00%

30,00%

40,00%

50,00%

60,00%

70,00% marktaandelen toegangspunten elektriciteit

aug/11

sep/11

okt/11

nov/11

dec/11

jan/12

feb/12

mrt/12

apr/12

mei/12

jun/12

jul/12

1%

100%

10000%

groei portefeuille elektriciteitsklanten

aug/11

sep/11

okt/11

nov/11

dec/11

jan/12

feb/12

mrt/12

apr/12

mei/12

jun/12

jul/12

0,00%

10,00%

20,00%

30,00%

40,00%

50,00%

60,00%

70,00%marktaandelen

toegangspunten aardgas

aug/11

sep/11

okt/11

nov/11

dec/11

jan/12

feb/12

mrt/12

apr/12

mei/12

jun/12

jul/12

1,00%

100,00%

10000,00%

groei portefeuille aardgasklanten

aug/11

sep/11

okt/11

nov/11

dec/11

jan/12

feb/12

mrt/12

apr/12

mei/12

jun/12

jul/12

Huishoudelijk (Dc) 1.600 kWh dagverbruik en 1.900 kWh nachtverbruik

Huishoudelijk (Dc) 1.600 kWh dagverbruik en 1.900 kWh nachtverbruik

Huishoudelijk (D3) 23.260 kWh op jaarbasis

Huishoudelijk (D3) 23.260 kWh op jaarbasis

passieve actieve consument

consument prosument

overvloed eindigheid

nationaal internationaal

fossiel, nucleair hernieuwbare

gebonden markt vrije markt

Een nieuwe denkwereld

• Energie wordt zeker schaarser in toekomst, • gevolg energie wordt zeker duurder in toekomst!

• Fossiele brandstoffen zijn eindig, centrales zijn aan vervanging toe, ook kerncentrales en kolencentrales zijn oud: • vergen zeer veel investeringen!

• Opkomst decentrale productie is een positieve tendens, • Onafhankelijk van onzekere politieke situaties • Maar nieuwe uitdagingen, andere organisatie

• Netten zijn verouderd, • moeten voorbereid worden op kritische massa aan

decentrale productie, door ze slim te maken (studies wijzen uit dat vanaf 20 à 25% decentrale productie, business as usual onverantwoord duur wordt)

Een nieuwe denkwereld

• Evolutie wettelijk kader • 3rd Energy Package:

• Privé-netten • Gesloten distributiesystemen • Slimme meters • …

• Nieuw ondersteuningsbeleid HEB en WKK • Energy Efficiency Directive • Smart Grids initiative • Uitrustingsplan

Een nieuwe denkwereld

• Bi-directionele elektriciteitsnetten vragen om Smart grids Projecten/initiatieven: • Linear, Smart grid Platform Voka, Proefprojecten

DNBs, MetaPV project, …

Een nieuwe denkwereld

Een nieuwe denkwereld

• Meer duurzame productie groene stroom/WKK • Kostenefficiëntie verhogen

• Technologieafhankelijk • Regelmatige actualisatie • Eindigheid • Controle op de kostendoorrekening

• Investeringszekerheid • Quota van 14% naar 20.5% in 2020 • Op voorhand bepaalde IRR, berekeningsmethode,

prijsindexen • Billijke kostenverdeling

• Netvergoeding • Speciale behandeling unieke projecten

•

Een nieuwe denkwereld Hervorming certificatensysteem

passieve actieve consument

consument prosument

overvloed eindigheid

nationaal internationaal

fossiel, nucleair hernieuwbare

gebonden markt vrije markt

Bevoorradingszekerheid

• HEB- en WKK-beleid • draagt bij aan die bevoorradingszekerheid, op

voorwaarde dat we ze kunnen integreren in de netten

• Studie onthaalcapaciteit • goed beleid beperkt kosten voor aanpassing net

• Overdracht tariefbevoegdheid • zal nieuwe impuls geven: regulering van

distributienetten zal krachtiger en slagvaardiger worden, door ook financiële impulsen te geven: stimuli en ontradende signalen

Bevoorradingszekerheid

•Elke doelstelling op zich: gemakkelijk te realiseren •Simultaan: gigantisch moeilijk!

Duurzaamheid: meer zon, wind, flexibele biomassa

Interne markt: Lage prijs voor consument, goedkoopste bron steenkool, marktwerking, energiebesparing

Bevoorradingszekerheid minder afhankelijk van gas, meer nucleair, probleem met wisselende zon en wind

Bevoorradingszekerheid

Driehoek energiebeleid

• Energiebeleid kan niet Vlaams, niet Belgisch moet Europees gevoerd worden

• CWE markt is belangrijke stap: • Afstemming investeringen • Evenwicht op een uitgebreider net • Inplanting productie • Grote verbindingen gasaanvoer zuidoost europa,

sahara zonne energie, north seagrid, … • Prijsvorming over de nationale grenzen

Bevoorradingszekerheid

passieve actieve consument

consument prosument

overvloed eindigheid

nationaal internationaal

fossiel, nucleair hernieuwbare

gebonden markt vrije markt

de andere consument

• 3e EU-richtlijn legt nadruk op de positie van de klant in de energiemarkt

• Sociaal energiebeleid • Bescherming van de consument: privacy • Aansprakelijkheid in de plaats van reglementen

bij netbeheer

de andere consument

• Verschuivende rollen, verdeling tussen bestaande actoren

• Nieuwe spelers: dienstenleveranciers • Actievere netbeheerder • Integratie decentrale productie: moet in de

portefeuilles van de evenwichtsverantwoordelijken

• Flexibiliteit: werking markt/prijssignalen binnen de beperkingen van het net

de andere consument

Producenten

TNB DNB's

EV's Leveranciers Eind-afnemers

Energie

Factuur

Factuur Factuur Factuur

Fact

uur

Fact

uur

Informatie

Informatie

Informatie

Informatie

Info

rmat

ie

Informatie

Dienstenaanbieders, ESCO’s, consultants, …

Info

rmat

ie

Info

rmat

ie

Fact

uur

datastromen !

Informatie

nieuwe denkwereld

flexibiliteit

uitwisseling data

de bewuste consument

marktmodel

bevoorradingszekerheid

de vlaamse energiemarkt in een transitiefase

zuinigheid

HEB en WKK slimme metersslimme netten

energie-efficientie

netbeheer: omgaan met factor v oorspelbaarheidlev erancier: omgaan met factor markt

comfortbev orderingenergie-efficiëntieconsumptiegedragpriv acyev enwicht: opslag/productie/consumptie

industrieelconcurrentie kostduurzaamheid

huishoudelijkcomfortkostduurzaamheid

gebonden markt

monopolistisch, geintegreerde bedrijv en

spelers op de marktw ierelatiesmarktmodel

v rij e markt

mix concurrentie/monopolie

spelers op de marktw ierelatiesmarktmodel

marktev enwicht ov er de grenzen - beurzentechnisch ev enwicht over de grenzen - NWE samenwerkingEU inv esteringsbeleid - steun grote projecten

juridische bijstand

analyse aandelenbeurs

Processengineering

innovatie

databehandeling

juridische bijstand

Smart technology

energieconsultancy

marktanalyse

Domotica innovatie

energieconsultancy

innovatie

Sales & marketing

juridische bijstand Smart technology

trading politics

energieconsultancy

aankoopstrategie

januari - september

https://www.facebook.com/VTESTvanVREG