Post on 16-Apr-2017
Digitaliseren van CollectiesStudiemiddag RAN
17 mei 2010Marco Streefkerk
Stichting DEN
Credits: Library Juice, ISSN 1544-9378, <http://libr.org/Juice/pics/cartoon.gif>
Opzet Over DEN Adviezen voor digitaliseren van collecties Projecteren op de praktijk van een (academische)
bibliotheek Gebruik van business modellen
Wat doet DEN?DEN is het nationale ICT-kenniscentrum voor cultureel
erfgoed. DEN verzamelt en verspreidt in opdracht van het
Ministerie van OCW kennis over ICT-standaarden en andere kwaliteitsinstrumenten.
Deze kennis stelt de instellingen in staat professioneel, toekomstvast en publieksgericht mee te bouwen aan de Digitale Collectie Nederland.
DEN maakt erfgoedinstellingen
Mediawijs
Waarom ICT-kennis delen ?Archieven
Musea
Bibliotheken
Archeologie
Monumenten
Audio-visuele archieven
Informatieprocessen CollectiebeschrijvingenDuurzaamheidComplexe objectenCreatieve front-ends
ExploitatieRechtenbeheerEducatieve toepassingen
ObjectmetadataIT-backoffice / RetrievalDuurzaamheidInternationale standaarden
IT-schaalbaarheidMultimedia / AVExploitatie
Geografische systemenConcepten vs. objecten
Geografische systemenLokale doelgroepen
Daarom ICT-kennis delen!
Inzet van ICT vergt specialistische kennis, die niet breed voorhanden is.
Kennis delen is een efficiënte en effectieve methode om de kwaliteit op (inter)nationale schaal te verhogen.
Het (h)erkennen van best practices is een belangrijke stap naar het bouwen van gemeenschappelijke / nationale dienstverlening.
Standaardisatie is alleen zinvol als de betrokken instellingen willen samenwerken en de gekozen standaarden actief ondersteunen.
De betekenis van erfgoed
NRC
Next
12-
11-2
009
Welk percentage van de digitale collecties is beschikbaar?
Digitale feiten
Spagaat?Beproefde werkprocedures
Eigen identiteit uitdragenStandaardisatie toepassen
‘Feitelijke’ diensten leverenAutoriteit pakken
Duurzaamheidsbeleid Authenticiteit borgen
Gratis / publieke domeinAlles beschikbaar stellen
Inhoudelijk deskundig...
Nieuwe vaardighedenOpgaan in groter
geheelDiversificatieCreativiteit bevorderenServicegericht werkenMeedoen met trends User generated
contentVerdienmodellenCopyright respecterenMediawijs...
On-site naar On-line
Ross
Par
ry @
DISH
2009
Ringen van dienstverlening
Busin
ess M
odel
Inno
vatie
Cul
ture
el E
rfgoe
d, K
enni
sland
/DEN
, 200
9
(r)Evolutie!“Van een instelling met een netwerk naar een netwerkinstelling”
1. Informatisering / digitaliseringOPAC, website als brochure, digitale collecties
2. Innovatie met ICTnieuwe diensten (bijv. portals, onderwijstoepassingen)
3. Rolverandering / transformatienieuwe vaardigheden, nieuwe organisatie, nieuwe rol(len)
Raad voor Cultuur, van i naar e, juni 2003
Adviezen
1. Bestudeer je context
Context (universiteits)bibliotheek
Stijgende kosten van wetenschappelijke informatie
Heterogeen, gedistribueerd aanbod Digitalisering primaire proces Nieuwe concurrenten Nieuwe technologie:
– Web 3.0– Internet van dingen– Service Oriented Architecture– Cloud Computing– Cross mediaal– Web 2.0– Mobiel/Geo
Context van informatie
Adviezen
1. Bestudeer je context
2. Ontwikkel digitale strategieën
Digitale strategie(ën)
• Plaats ICT in het hart van het instellingsbeleid. D.w.z.: maak een informatieplan! Met een informatieplan krijgen projecten een structurele verankering.
A - Beleid
B - Plannen
D - Evaluatie
Voorbereiding
Vervaardiging
Beschrijving
Opslag
Toegang
Presentatie
Beheer & gebruik
Interoperabiliteit
Duurzaamheid
Kwaliteitscycli in de DEN Kennisbank
C - Uitvoering
Budgetten versus plannen
Bron
: ww
w.n
umer
ic.w
s
Digitale strategie(ën)
• Plaats ICT in het hart van het instellingsbeleid. D.w.z.: maak een informatieplan! Met een informatieplan krijgen projecten een structurele verankering.
• Experimenteer, maar maak je ICT-praktijk, inclusief digitalisering van de collectie, zo min mogelijk incident-gedreven.
DigitaliseringsplanKernonderdelen van een digitaliseringsplan zijn:
1. Globale analyse van de totale collectie
2. Globale analyse van gebruikersgroepen van de collecties
3. Selectie van de te digitaliseren deelcollecties
4. Prioriteringen binnen deze selectie
5. Keuzes over de wijze en kwaliteit van digitalisering
6. Keuzes over de wijze van beschikbaarstelling (=vindbaarheid)
7. Keuzes over de wijze van behoud en beheer (=duurzaamheid)
Instellingsprofielen bij DEN
Digitale strategie(ën)
• Plaats ICT in het hart van het instellingsbeleid. D.w.z.: maak een informatieplan! Met een informatieplan krijgen projecten een structurele verankering.
• Experimenteer, maar maak je ICT-praktijk, inclusief digitalisering van de collectie, zo min mogelijk incident-gedreven.
• Kies een strategie voor duurzame toegankelijkheid van digitale data. Maak hierover afspraken met rechthebbenden.
• Analyseer en evalueer het gebruik van je diensten continu
Themadossier auteursrecht
Digitale strategie(ën)
• Plaats ICT in het hart van het instellingsbeleid. D.w.z.: maak een informatieplan! Met een informatieplan krijgen projecten een structurele verankering.
• Experimenteer, maar maak je ICT-praktijk, inclusief digitalisering van de collectie, zo min mogelijk incident-gedreven.
• Kies een strategie voor duurzame toegankelijkheid van digitale data. Maak hierover afspraken met rechthebbenden.
• Analyseer en evalueer het gebruik van je diensten continu
Indianalopis Museum of Art Dashboard
(digitale) Strategie UB De bibliotheek van de toekomst is primair een digitale
bibliotheek (2002) OpenAccess Reorganiseren van processen, taken en personeel (1998) Investeren in nieuwe diensten, producten, infrastructuur en
kennis Gebruikersonderzoek en statistieken Extra aandacht voor erfgoed Samenwerking
– Centrale universitaire diensten– Amsterdam University Press– UKB– SURF– DANS
Informatieplan (2008)
Adviezen
1. Bestudeer je context
2. Ontwikkel digitale strategieën
3. Denk als een gebruiker
3. Denk als een gebruiker
Sociale media
Tweet Mike Ellis
Josh
Gre
enbe
rg @
DISH
2009
Busin
ess M
odel
Inno
vatie
Cul
ture
el E
rfgoe
d, K
enni
sland
/DEN
, 200
9
Profiel van een webgebruiker
Vraag en aanbod
Busin
ess M
odel
Inno
vatie
Cul
ture
el E
rfgoe
d, K
enni
sland
/DEN
, 200
9
UB: Nieuw aanbod op nieuwe vraag
Geïntegreerde zoekomgeving gekoppeld aan toegang Opslag, beheer en toegang tot eigen wetenschappelijke
output Ondersteuning van elektronisch publiceren Digitale informatiebalie Digitale toegang tot erfgoed via EAD, catalogus en
beeldbanken
Maar ook: Prettige werkplek Langere openingstijden Nieuwe faciliteiten als wifi en groepsruimtes Levering op locatie
Adviezen
1. Bestudeer je context
2. Ontwikkel digitale strategieën
3. Denk als een gebruiker
4. Realiseer een basale open ICT-infrastructuur
Gebruik standaarden/normen
http://www.den.nl/register/digitalisering/
Zorg voor basale ICT-voorzieningen die automatisch (her)gebruik van je data ondersteunen
• Maak het mogelijk dat anderen je data in mash ups gebruiken.
Zorg voor goede im- en exportmogelijkheden van je informatiesystemen.
• Breng je data naar plaatsen waar mensen komen.
Kortom:
Maak je infrastructuur zo generiek mogelijk en pas algemeen geldende ICT-standaarden toe.
Kenmerken open infrastructuur
Standaardisatie bij de UB
Integratie d.m.v. harvesting, metazoeken en linking
Externe toegang d.mv. harvesting en metazoeken
Centraal koppelbare toegangsbeheer Presenteren van collecties via EAD Digitaliseren volgens richtlijnen RFID Nieuwe catalogus
DE BASIS
Digitaal Erfgoed Bouwen aan Succesvolle ICT-Strategie
DEN, 13 march 2008
DE BASIS
Adviezen
1. Bestudeer je context
2. Ontwikkel digitale strategieën
3. Denk als een gebruiker
4. Realiseer een basale open ICT-infrastructuur
5. Innoveer je business model
Canvas Osterwalder
Voorbeeld
Voorbeeld
BMICE
Hulpmiddelen
Free
Verdienmodellen
Maatschappelijke batenInstellingsbaten
Maatschappelijke batenInstellingsbaten
Maatschappelijke batenInstellingsbaten
Maatschappelijke batenInstellingsbaten
Maatschappelijke batenInstellingsbaten
Geen ‘erfgoedbusiness’ zonder samenwerking...
Bron: OCLC, Beyond the silos of the LAMs, 2008
1. Elkaar kennen 2. Samen werken (informeel)
3. Samen coördineren (bijv. projecten) 4. Gemeenschappelijke
dienstverlening 5. Convergentie
Businessmodel(len)
Adviezen
1. Bestudeer je context
2. Ontwikkel digitale strategieën
3. Denk als een gebruiker
4. Realiseer een basale open ICT-infrastructuur
5. Innoveer je business model
Bedankt voor jullie aandacht!
http://www.linkedin.com/in/marcostreefkerk