verzekeringen

105zorg & financiering > 9-2005

actief proberen om hun ziekterisico te minimali-seren, bijvoorbeeld door niet te roken zoudendaarvoor door verzekeraars beloond kunnenworden. Dit geeft op de langere termijn betereperspectieven voor de volksgezondheid dan

enkel het verstrekken van een omzetkorting.De Raad pleit er daarom voor hier nog eensgoed naar te kijken.Bron: bericht RVZ, 22 september 2005<

Minister Hoogervorst heeft op verzoek van deEerste Kamer de omzetting van de no-claim-teruggaveregeling in een andere vorm van eigenbetalingen onderzocht.

In de nieuwe Zorgverzekeringswet (ZVW) is ereen stapeling eigen betalingen: de no-claim enhet vrijwillig eigen risico. De Eerste Kamer heeftkritiek op deze stapeling die onder andere kanleiden tot administratieve problemen. In tweestudies is onderzocht hoe alternatieve combina-ties van eigen betalingen (een vrijwillig eigenrisico met een verplicht eigen risico en een vari-ant op het zogenoemde IZA-systeem in combi-natie met een vrijwillig eigen risico) scoren oponderdelen als ‘prikkelwerking’, transparantie,solidariteit en uitvoeringskosten. Voor de lange-re termijn laat Hoogervorst het zorgsparen alsvorm van eigen betalingen onderzoeken.

Uit het onderzoek naar de haalbaarheid van eenverplicht eigen risico en een vrijwillig eigen risi-co blijkt dat deze combinatie technisch haalbaaris en transparanter dan de combinatie van no-claim en vrijwillig eigen risico. Daar staat tegen-over dat de no-claimteruggaveregeling beterscoort op het vlak van solidariteit en uitvoe-ringskosten. Hoogervorst wil nog nader latenvaststellen in welke mate de huidige combinatievan no-claim en eigen risico de transparantiebeperkt.

IZA-systeem

Uit het onderzoek naar eigen betalingen opbasis van het IZA-systeem, blijkt volgens

Hoogervorst dat vergeleken met de no-claim-teruggaveregeling een IZA-achtig systeem niettot een eenduidige verbetering van de solida-riteit en prikkelwerking leidt. Het IZA-systeemwordt door zorgverzekeraar VGZ-IZA Groepgehanteerd voor gemeenteambtenaren. In deIZA-systematiek zorgt een inkomensafhanke-lijke maximering van eigen bijdragen ervoor datlage inkomens tot op zekere hoogte wordenontzien. Eigen bijdragen boven de één procentworden in beginsel door de werkgever vergoed.In het onderzochte systeem van eigen bijdragen,dat is afgeleid van het IZA-systeem, is niet uitge-gaan van het element dat verzekerden via hunwerkgever zijn verzekerd, zoals in de IZA-verze-kering. Een dergelijke vormgeving is niet toe-pasbaar op mensen zonder werkgever, zoalsuitkeringsgerechtigden of mensen met een(pre)pensioen. Advies- en onderzoeksbureauDeloitte komt tot een in de ZVW inpasbare vari-ant van het IZA-systeem met relatief lage uitvoe-ringskosten. Deze variant kent een forfaitairbedrag aan eigen betalingen van vierhonderdeuro per jaar. Dit bedrag wordt in twaalf maan-delijkse termijnen geïnd met de nominale pre-mie (vergelijkbaar met de huidige ¤ 255,- van deno-claim). De huidige zorgtoeslagregeling kanin dit systeem worden uitgebreid met een extrazorgtoeslag als tegemoetkoming voor de kostenvan eigen bijdragen. De grootste gevolgen vaneen mogelijke invoering van een IZA-achtigevariant hebben betrekking op de solidariteit. Eris sprake van een toename van de inkomenssoli-dariteit ten opzichte van de no-claimteruggave-regeling; hogere inkomens hebben hogere eigenbetalingen dan lage inkomens. Hiertegenover

1437 onderzoek naar alternatieven voor no-claim

ZenF0905-cyaan.qxd 9-12-2005 11:55 Pagina 105

financiering

106 9-2005 > zorg & financiering

staat een daling van de risicosolidariteit, verze-kerden met (een hoog inkomen en) een hogezorgconsumptie zien hun zorgkosten stijgen,terwijl verzekerden met (lage inkomens en) eenlage zorgconsumptie hun zorgkosten ziendalen. De IZA-achtige systeem is op de langetermijn technisch uitvoerbaar en inpasbaar inde ZVW, maar leidt tot grotere uitvoerings-kosten en een verhoging van de administratievelasten.

Hoogervorst concludeert dat het omzetten vande no-claimteruggaveregeling in een verplichteigen risico, of in een IZA-achtig systeem nietleidt tot een eenduidige verbetering ten opzichtevan de no-claimteruggaveregeling op het gebiedvan solidariteit, prikkelwerking en technischehaalbaarheid. Dat geldt tevens voor het VVD-voorstel van een gedifferentieerde premieterug-gave bij bescheiden zorgconsumptie, waarvande effecten al eerder zijn onderzocht.

Politieke afweging

Uit het onderzoek naar een IZA-achtig systeemblijkt volgens Hoogervorst dat een combinatievan no-claim en zorgtoeslag invulling geeft aaneen inpasbaar en uitvoerbaar systeem van inko-mensafhankelijke eigen betalingen in de ZVW.Het publieke belang van een toegankelijkegezondheidszorg is daarmee goed gewaarborgd.Een van de voordelen van een IZA-achtig systeemis de mogelijkheid van een dergelijk systeem ominvulling te geven aan een grotere rol van eigenbetalingen, terwijl tegelijkertijd inhoud kan wor-den gegeven aan de publieke toegankelijkheid enhet voorkomen van ongewenste inkomenseffec-ten. Daarnaast is de langere prikkelwerking eenIZA-achtig systeem een voordeel. ‘Uiteindelijkblijft het zoeken van een balans tussen solida-riteit, eigen verantwoordelijkheid en uitvoerings-kosten in essentie een politieke afweging’,schrijft Hoogervorst aan de Tweede Kamer.Bron: ZN Journaal, 2005, nr. 38<

Uit een onderzoek dat is uitgevoerd door deErasmus Universiteit en de Consumentenbondblijkt dat de Nederlandse bevolking helemaalniet zo slecht denkt over haar zorgverzekeraarals vaak wordt gedacht. Geen van de 27 beoor-deelde zorgverzekeraars scoorde een onvol-doende en het gemiddelde kwam zelfs uit opeen 7,7.

In totaal hebben vijfduizend mensen afgelopenzomer meegewerkt aan een schriftelijke enquêtedie werd gehouden met het oog op de komst vanhet nieuwe zorgstelsel. De uitkomsten werden

vorige week gepresenteerd op het kantoor vande Consumentenbond. Directeur Klaske deJonge waarschuwde tijdens de presentatie voorhet gevaar dat Nederlanders zich bij het makenvan een keuze voor een verzekeraar vooral latenleiden door de prijs. ‘Het is juist belangrijk datconsumenten kijken naar de kwaliteit en deservice van de verzekeraar’, aldus De Jonge, diede basisgedachte van de marktwerking in dezorg positief noemde. ‘Eindelijk hebben consu-menten iets te kiezen.’Bron: bericht Verbond van Verzekeraars, 4 november2005<

1438 nederlanders positief over hun zorgverzekeraar

ZenF0905-cyaan.qxd 9-12-2005 11:55 Pagina 106