2017Jaarverslagvrijwillige weidevogelbescherming

foto

gee

rt d

e vri

es

LandschapsbeheerDrenthe

Wanneerubeginttelezeninditjaarverslagstaatdelentevoordedeur.Indelenteondergaatdenatuureenwaremetamorfose.Bloemenkomentotbloei,grasisgroenerenoveralwaarjekomthoorjedevogels.Ikhoopdatweditjaarendekomendejarenmeerenmeerweidevogelsomonsheenzienenhoren.Datzoueentekenzijndatonzegezamenlijkingeslagenwegwerkt.

HetafgelopenjaarzijnwegestartmethetuitvoerenvanhetDrentseactieplanvoorbehoudenbeschermingvanAkker-enWeidevogels.Diteerstejaarhebbenwevooralgeïnvesteerdinsamenwerking.Samenwerkingdienodigisomhetactieplanwaarvoorwesamenaandelatstaanuittevoeren.Hiermogenwetrotsopzijn,wantdezesamenwerkingmetzoveelpartijenisuniekinNederland.Wehebbenalruim13actiesuithetplanuitgevoerd:Zoisereenmaatregelenmakelaargekomen,dieactiescoördineert.Erzijngebiedsplannenmetconcretemaatregelenopgesteld,samenmetonderandereagrariërs,terreinbeheerders,vrijwilligersenwildbeheereenheden.

Indeeerstevoortgangsrapportageschrijvenalle14partnersdatdesamenwerkingwerkt,maardatweernognietzijn.Gelukkigzitdoeninonzenatuurenbenikervanovertuigddatwedeingeslagenwegdekomendejarenkunnenvoortzetten.

InditjaarverslagbliktdeVrijwilligeWeidevogelbeschermingterugopderesultatenuit2017.Resultatendiebehaaldzijnmetdankaandeenormeinzetvanvrijwilligers.Desmeerolievanhetgebiedendeorenenogeninhetveld.Ikwensiedereenookditjaareengoedbroedseizoen.Ikgahetmetveelbelangstellingvolgen.

HenkJumeletGedeputeerdeProvincieDrenthe

Jaaravond

Jaarlijkswordtbeginmaartdezogenoemdejaaravondgeorganiseerd.Opdinsdag21maart2017opendeJacobMulderinMeursingeWesterborkdezeinformatieveavondvoorvrijwilligersendeelnemendeagrariërs.SpecialegastenwarenAadvanPaassen,landelijkecoördinatorBoerenlandvogelsvanLandschappenNL,gedeputeerdeHenkJumelet,VVVstatenlidJanLuukStelenHenkNijmeijer,StatenlidvanGroenLinkseninitiatiefnemervandemotie‘Behoudweide-enakkervogelsDrenthe’.

Tijdensdejaaravondkomenallerleizakenaanbod:eenterugbliknaarhetvoorgaandejaarenzakendiekomendweidevogelseizoenvanbelangzijn.HenkNijmeijerverteldebijvoorbeeldwelkestappenzijngezetinhetkadervanhetreddingsplan.JaapvanGorkumpresenteerdederesultatenvanhetbroedseizoen2016.Tevenslichttehijdenieuweaanvullendemogelijkhedentoedievanuithetreddingsplanbeschikbaarwaren.JelleLoonstravandeRijksuniversiteitGroningendeeldedelaatsteonderzoekresultatenvanhetgrutto-onderzoek.BertDijkstra,SeniorprojectleidervanLandschapsbeheerDrentheenscholeksteronderzoekergafdeaanwezigeneenoverzichtvanzijnonderzoeknaardezekarakteristiekevogelinAssenenomgeving.TotslotwerddeavondafgeslotenmeteenprachtigefilmenbeeldmateriaalvanfotograafenfilmmakerHansHut.

Cursus

Eenvastonderdeelbijdestartvanhetweidevogelseizoenishetwervenvannieuweweidevogelbeschermers.HetWapenvanExlooisop27februarien7maartdelocatievoordebeginners-cursusweidevogelbescherming.Vandenegentiencursistenwordenertienindekansrijkegebiedeningezet.HarrieHovenkamp,akkerbouwerinhetHunzedalbijZuidlaren,geeftuitlegoverdelandbouw.Speciaalvoorhettv-programmaRoeg!maaktRTVDrentheopnamesvandecursus.

Groepen

DevrijwilligeweidvogelbescherminginDrenthebestaatuit33vrijwilligers-groependiedeakkers-enweilandenafspeuren.Bijnaallegroepenzijntevensactiefmetdebeschermingvananderevogelsophetboerenland,zoalsuilenenzwaluwen.DevrijwilligersuitEchtenstoptenin2015.ArendFietenisbereidgevondendeweidevogelbeschermingrondomEchtenweeroptepakken.NahetstoppenvandecoördinatorinBeilen

isDouwedeValkbereidgevondendecoördinatieoptepakken.Douweiseennieuwevrijwilligermetveelweidevogelervaringvanuithetverleden.BijIVNPeizestopteWilvanWijkalscoördinator.Wilwasvanafdestartvanhetproject(1996)actief.

Gebiedscoördinatie

Van2010t/m2016coördineerdeLandschapsbeheerhetweidevogel-beheerindealskansrijkgeselecteerdegebieden.Vanaf2016isdezecoördinatieeentaakvanAgrarischeNatuurDrenthe(AND).Vanwegedekennis,ervaringendecombinatiemogelijkhedenmethetvrijwilligweidevogelbeheerindegeheleprovinciewordtLandschapsbeheerDrenthevoordezecoördinerenderolingehuurd.In2017isnaasthetDrostendiepeentweedegebiedingericht:hetHunzedalbijZuidlaren.In2018krijgtditgebiedeenextraimpuls.Gebiedsdekkendwordtelkjaareenalarm-engezinnentellinggeorganiseerd.Metdezegegevenswordtvastgesteldofhetbroedresultaatsuccesvolis.Uitdezegegevensisgeblekendatdeweide-vogelsinhetDrostendiepenhetHunze-dalin2017eenredelijkseizoenhadden.

foto hielke braaksma

Motie‘Behoudweide-enakkervogels’

NadebrandbriefvanuitdevrijwilligeweidevogelbeschermersendemotievanGroenLinks,dePvdAendeVVDisop2februari2017hetplanvanaanpak‘BehoudWeide-enAkkervogels’doorallebetrokkenpartijenondertekend.DesamenwerkingindedoorLandschapsbeheerDrenthevoor-gesteldekansrijkegebieden,stondhierbijvoorop.DecoördinerendeenuitvoerendetaakisdoorLandschaps-beheerinsamenwerkingmetANDopgepakt.

In2017zijndeeerstestappeninhetplanvanaanpakgezet.Voordeweide-vogelslagdeaandachtinhetHunzedal,Ruinen/Ruinerwold,Coevorden(west)enAlteveer/Kerkenveld.Binnendezegebiedenisgezochtnaarpassendebeheermaatregelen,afsprakenmet

betrekkingtotbiotoopverbeteringensamenwerking.Voordezeviergebiedenistevenseenontheffingaangevraagdvoorhetbejagenvandevosmetbehulpvaneenlichtbak.Voorhetverbeterenvandebiotoopis€ 50.000,–beschik-baargesteld.Vanuitdezemiddelenzijntevenscamera’s,wildreddersenvos-kerenderastersaangeschaft.

InhetnajaarzijnerdoorANDbeheer-plannenvoorkansrijkeakkervogel-gebiedenontwikkeld.In2018vinden,inhetkadervandemotie,inhetEexterveld,deBroekstreek,deVeenkoloniënenhetZeijerveldactiviteitenplaatstenbehoevevanhetbehoudvanakkervogels.

Hetweerinhetbroedseizoen

Naeenmatigevorstperiodeindetweedehelftvanjanuari,kwaminfebruaridetemperatuurietsbovenhetlangjariggemiddelde.Inmaartenaprilwashetgemiddeld7,6gradenendatisvoorapriltekoud.Indegrafiekisteziendathetmaximumpaseindaprilbovende,voorkleinekuikensbelangrijke,drempelwaardevan15gradensteeg.Doordecombinatievankouenneerslagwasaprilextrazwaar.Normaliterkomenindetweedehelftvanaprildemeestekievitkuikensuit.Doordelagetempera-tuurhebbenveelkuikenshetnietgered.

Inmeiliepdetemperatuurrustigop.Vankoudenachtenwasgeensprakemeerenomdepaardagenvielerregen.Voordeweidevogelsisditprettig,wanthetvoedselismindergoedbereikbaarinlangdurigedrogeperioden.

02468101214161820

0-Jan

0-Jan

10-M

rt0-Jan

0-Jan

0-Jan

0-Jan

0-Jan

0-Jan

0-Jan

0-Jan

15-Apr

0-Jan

0-Jan

0-Jan

0-Jan

5-Mei

0-Jan

0-Jan

0-Jan

0-Jan

25-M

ei0-Jan

0-Jan

0-Jan

10-Jun

0-Jan

neerslaginmm

-5

0

5

10

15

20

25

30

35

1-Mrt

5-Mrt

0-Jan

0-Jan

0-Jan

0-Jan

25-M

rt0-Jan

0-Jan

0-Jan

10-Apr

0-Jan

0-Jan

0-Jan

0-Jan

30-Apr

0-Jan

0-Jan

0-Jan

0-Jan

20-M

ei0-Jan

0-Jan

0-Jan

5-Jun

0-Jan

0-Jan

neerslaginmm

Neerslag en temperatuur-verloop in het broedseizoen 2017

foto gerrit gomm

er

Resultaten per groep

Deelnemende vrijwilligersgroepen

Weidevogelbescherming Roden J.Baard Zonnehof20 9301JCRoden 050-5015243 jajoba@ziggo.nlWeidevogelbescherming Vries R.Barkhof Boskamp16 9481JGVries 0592-541581 rbarkhof@hotmail.comWeidevogelbescherming Ruinen G.Westenbrink Hees 7963PARuinen 0522-472368 gr.westenbrink.7963pa@ canaldigitaal.nlWeidevogelbescherming Hooghalen H.Boer Heuvingerweg1 9414TEHooghalen 0593-592807 heuvingshof@kpnmail.nlNatuurwerkgroep Ruinerwold K.Boxem Dr.Larijweg99 7961NPRuinerwold 0522-481861 komibo@hotmail.comWeidevogelbescherming Oosterhesselen J.P.Cleveringa Smalthaarweg10 7861BNOosterhesselen 0524-581331 j.p.cleveringa@planet.nlVogelwerkgroep Emmen L.Buwalda Meerstraat12 7815XGEmmen 06-13690069 annely.buwalda@ziggo.nlMilieusamenwerkingsverband ’t Riestlaand R.Rooze Commissieweg7 7957NCDeWijk 0522-442004 renerooze@hotmail.comVogelwerkgroep Vliegvlug H.Folkerts Werkhorst 3 7944APMeppel 0522-257282 folkertsh@home.nlWeidevogelbescherming Roderwolde H.Heuker Bovenland15 9315PHRoderwolde 06-10247791 anneke_heuker@hotmail.comIVN Dwingeloo J.deWeerd Entingheweg14a 7991CCDwingeloo 0521-591388 tetsjeenjan@gmail.comIVN Norg W.Veenstra Rendijk9 8433PXHaulerwijk 0516-422792 wierd.veenstra@gmail.comWeidevogelbescherming Beilen D.deValk Bereklauwlaan14 9413APBeilen 0593-853275 douwedevalk@hotmail.comWeidevogelbescherming Alteveer J.Volkerts DeWelhaak17 7908NHHoogeveen 0591-278881 volkerts@home.nlNatuur- en milieuvereniging ‘Het Stroomdal’ J.Nicolai Eschenbruggerdijk57 7742PCCoevorden 0524-516727 Jan@Nicolai.comVVW Borger mwRoossien Hamrik7 9531ESBorger 0599-235474IVN Aa & Hunze J.Oosterveen Woerdakkers21 9461EBGieten 0592-261867 jan.oosterveen@online.nlWeidevogelbescherming Westerbork J.Bos Makkum38 9411TKBeilen 06-10055421 jaccobos@dolfijn.nlNatuurwerkgroep Dalen J.deBlouw Emmerweg11 7751ALDalen 0524-552343 jhdeblouw@hetnet.nlWeidevogelbescherming Zwiggelte W.Schuurmans Zevenhoeksweg1 9433PEZwiggelte 0593-331479 jaap.vanveen60@gmail.comWeidevogelbescherming Echten e.o. A.Fieten Schoolakkers17 7932PMEchten 0528-251369 a.fieten@ziggo.nlWeidevogelbescherming Assen P.Verra Geminisingel20 9405RAAssen pjverra@live.nlIVN Peize vacature HoogkerkVogelwerkgroep Uffelte H.Leenstra Leeuwerikweg3 7971DSHavelte 0521-342233 hermanenymie@planet.nlLumosa limosa Zuidlaren N.Kuik DeVallei49 9405KHAssen 0598-621724 nicokuik@hotmail.comWVB Eelde J.Ansing Westerhorn32 9761VNEelde 050-3094561 hansenjanneke@live.nlWeidevogelbescherming Koekange G.Veld Pr.Magrietlaan12 7958SCKoekange 0522-452172 geertveld@home.nlWeidevogelbescherming ‘De Weide’ O.Hoekstra DeSchoof16 7908NRHoogeveen 0528-265860 greetjeenoene@ziggo.nlWVB Smilde e.o. E.Meeuwissen Buitenroede11 9422LPSmilde 06-10851451 evertmeeuwissen@outlook.comStichting Boermarke Wapserveen M.Doorten Midden106a 8351HKWapserveen 0521-321236 doorten@hotmail.comWVB Gasteren G.Struik Dreslanden10 9407JVAssen 0592-343554 ghstruik@home.nlWeidevogelbescherming Kerkenveld J.Kremers DeVennen17 7921HZKerkenveld 0528-372580 jannes.kremers@hetnet.nlBoerenlandvogels De Veenkoloniën mwP.vanKoppen Exloerweg7 9536PJEes 06-33778908 pvankoppen@hotmail.com

Kievit Grutto Scholek. Wulp Turel. Overig Totaal

Weidevogelbescherming Roden 38 3 8 2 3 54Weidevogelbescherming Vries 7 7Weidevogelbescherming Ruinen 19 6 2 27Weidevogelbescherming Hooghalen 11 1 12Natuurwerkgroep Ruinerwold 61 7 7 9 6 90Weidevogelbescherming Oosterhesselen 121 2 14 4 4 145Stichting Vogelwerkgroep Emmen 246 2 27 4 15 294Vogelwerkgroep Vliegvlug 20 2 22Weidevogelbescherming Roderwolde 0IVN Westerveld 12 1 13IVN Norg 21 2 1 24Weidevogelbescherming Beilen 83 2 2 3 90Weidevogelbescherming Alteveer 62 3 1 1 67Natuur- en milieuvereniging ‘Het Stroomdal’ 230 13 29 4 276Ver. Vrienden van de Weidevogels 49 4 53IVN Aa & Hunze 93 12 1 6 112Weidevogelbescherming Westerbork 40 1 2 43Natuurwerkgroep Dalen 78 26 4 4 3 2 117Weidevogelbescherming Zwiggelte 0Weidevogelbescherming Echten 0Weidevogelbescherming Assen e.o. 81 20 3 104IVN Peize 19 1 2 22Vogelwacht Uffelte e.o. 79 4 14 97Weidevogelvereniging Lumosa limosa Zuidlaren 35 8 1 2 1 47Weidevogelbescherming Eelde e.o. 60 4 15 5 16 1 101Weidevogelbescherming Koekange 9 5 1 1 16De Weide Hoogeveen 0Weidevogelbescherming Smilde e.o. 71 3 3 3 80Stichting Boermarke Wapserveen 124 2 6 2 134Weidevogelbescherming Gasteren 45 3 2 50Weidevogelbescherming Kerkenveld 2 2Boerenlandvogels De Veenkoloniën 31 2 1 34Individuele vrijwilligers 0 Totaal 1747 72 172 69 32 41 2133

Hetbroedseizoen

In 2017 werden er mooie projecten gerealiseerd dankzij de financiële bijdragen van:LandschapsbeheerDrentheKloosterstraat119401KDAsseninfo@lbdrenthe.nlwww.lbdrenthe.nlwww.facebook.com/lbdrenthewww.twitter.com/lbdrenthe

DrentsegemeentenenRegioGroningen-Assen

Eerstenestvondsten

Heteerstekievitseiwerdinzevenprovinciesop9of10maartgevonden.Nieteerderlagendeeerstenestvondstenindeprovincieszodichtbijelkaar.Limburgwasop13maartdelaatsteNederlandseprovinciemetheteersteei.Opwww.boerenlandvogelsnederland.nlismeerlandelijkeinformatietevindenoverdeweidevogels.

Gevonden legselsIn2017iseropnieuweenlageraantallegselsgevonden.Dezedalingisvooralbijdekievit,degruttoendetureluurzichtbaar.Vandescholeksterwordenerin2017meernestengeregistreerdtenopzichtevanhetvoorjaarvan2016.

Uitkomst en verliesBijdesteltlopersishetuitkomst-percentagegemiddeldhogerdanin2017.Alleenbijdescholeksterligthetpercentagelager.Deuitkomstvandetureluurnestenisin2017metbijna83%hoog.Indeafgelopentienjaarwerddithogebroedsuccesslechtéénkeerbehaald.Hetpercentagenestenwaarbijpredatiedehoofdoorzaakis,blijftnetalsin2017,33procent.

BeschermingsactiviteitenBij545vanderuim2100nestenisereenbeschermingsmaatregelgenoteerd.Helaaswordtdoordevrijwilligersvaakvergeteneenaantekeningtemakenvandelandbewerkingwaarbijdenestenzijnontzien.Vandezegespaardenestenkomtruim66%uit.Ophetbouwlandwordt,vanwegevaakmeerderebewerkingen,rietenmandjesgebruiktbijhetverplaatsenvandenesten.Bij60nestenwordtdezebeschermingshandelinggenoteerd.Bijnadehelftvandezeinmandjesgeplaatstenestenkomendeeierenuit.Landschapsbeheerfaciliteerthaarvrijwilligersinhetgebruikvandezemandjes.

Drenthe Nederland

Kievit 10 maart Jaap Kiers 9 maart Overijssel

Grutto 10 april Luit Houtman 22 maart Noord-Holland

Tureluur 29 april Henk Holtjen 26 maart Noord-Holland

Scholekster 10 april Jan Lubbinge 24 maart Noord-Holland

Wulp 31 maart Groep Dalen 21 maart Overijssel

Aantal %uit

Aanaarden 36 91%

Bemesten 62 66%

Gewasbescherming 99 79%

Ploegen / eggen 120 65%

Rollen / slepen 2 50%

Zaaien / poten 86 65%

Maaien 29 76%

Overig 51 46%

1425 21 17

28 28 29 3039

30 2531

24 26 21 25 26 24

3933 335

76

6

6 10 6 9

6

67

66 6

66 7 7

77 5

96 97 98 99 00 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16 170

10

20

30

40

50

PERCENTAGEVERLIESDOORPREDATIEENWERKZAAMHEDEN

predatie werkzaamheden

54,2633,08

0,34,94

3,28 0,2 3,83

Taartdiagramuitkomstenverliesoorzakenallesoorten

Uit

Predatie

Beweiding

Werkzaamheden

Verlaten

Overig

Onbekend

54,2633,08

0,34,94

3,28 0,2 3,83

Taartdiagramuitkomstenverliesoorzakenallesoorten

Uit

Predatie

Beweiding

Werkzaamheden

Verlaten

Overig

Onbekend

201720162015201420132012201120102009

2133

0 500 1000 1500 2000 2500 3000

247125522581

21902219

20002292

2261

Eerste nestvondsten2017

Aantal gevonden legsels in de periode 2009-2017

Verliezen (%) door predatie en werkzaamheden in de periode 1996-2017

Overzicht uitkomst en verliesoorzaken alle soorten

Teks

tJaa

pva

nG

orku

mV

orm

gevi

ngIn

Ont

wer

p,A

ssen