Minervastraat 5 • 1930 ZAVENTEM • T +32 (0)2 275 00 75 • F +32 (0)2 275 00 70 • www.contrast -law.be
19 april 2012
Thomas De Clerck
Ellen Enkels
Jochen Schraeyen
Sophie Van den Broeke Algemene Voorwaarden
Inleiding
• Belangrijke rol in handelsverkeer
• Impact specifieke regelgeving:
– WMPC: onderscheid handelaars / consumenten
– Consumentenkoop
– Wet betalingsachterstand
2
Overzicht
1. Tegenstelbaarheid
2. Conflict
3. Eenzijdige wijziging
4. Gebreken & Garanties
5. Productaansprakelijkheid
6. Bestelling & Levering
7. Eigendom & Risico
8. Prijs & Betaling
9. Aansprakelijkheid & Exoneratie
10. Opzegging & Ontbinding
3
Minervastraat 5 • 1930 ZAVENTEM • T +32 (0)2 275 00 75 • F +32 (0)2 275 00 70 • www.contrast -law.be
19 april 2012
Thomas De Clerck Tegenstelbaarheid
van algemene voorwaarden
• Kennisname
• Aanvaarding
Voorwaarden 2 basiselementen
1. Tegenstelbaarheid
5
Kennisname & aanvaardingsbedingen
• Principe
• Waarde?
6
“Iedere bestelling in gelijk welke vorm ook houdt van rechtswege
erkenning in vanwege de koper van zijn kennisname van onder-
havige algemene verkoopsvoorwaarden en zijn aanvaarding ervan
zonder voorbehoud.”
1. Tegenstelbaarheid
Kennisname & aanvaardingsbedingen
B2C
7
Beding die op onweerlegbare wijze instemming van
consument vaststelt zonder daadwerkelijke kennis daarvan
= onrechtmatig (art. 74, 26° WMPC)
1. Tegenstelbaarheid
Kennisname AV 3 aandachtspunten
• Beschikbaarheid
• Zichtbaarheid / leesbaarheid
• Begrijpelijkheid
8
1. Tegenstelbaarheid
Beschikbaarheid
• Mogelijkheid om kennis te nemen
– Verwijzing naar website?
– Algemene voorwaarden op aanvraag?
– Verkrijgbaar op de griffie?
– Consulteerbaar op maatschappelijke zetel onderneming?
– Publicatie in Belgisch Staatsblad?
• Langdurige handelsrelatie
9
1. Tegenstelbaarheid
• Tijdstip kennisgeving:
– Voorafgaand aan of uiterlijk op tijdstip sluiten contract
– Uitzondering: Factuur (tussen handelaars)
(Expliciete) aanvaarding nadien
• Voorbeelden:
– Per post na betaling
– Bij levering stookolie
– Bij opstappen in vliegtuig
10
1. Tegenstelbaarheid
Beschikbaarheid
Beschikbaarheid
• Actieve plicht verkoper (art. 4 WMPC):
– Behoorlijke en nuttige informatie
– Informatiebehoefte / gebruik
• Doorsnee consument
B2C
11
1. Tegenstelbaarheid
Zichtbaarheid / leesbaarheid
• Niet te klein lettertype
• Niet te vage kleur
• Niet op ongewone plaats (vb. exoneratiebeding)
• Algemene voorwaarden op achterzijde
12
1. Tegenstelbaarheid
13
Begrijpelijkheid
• Klant dient taal van algemene voorwaarden te begrijpen
• Taalvereiste in concreto te beoordelen
• Uitdrukkelijke / stilzwijgende aanvaarding taal
• Factuurvoorwaarden – taalwetgeving
14
1. Tegenstelbaarheid
Begrijpelijkheid
B2C
• Begrijpelijke taal voor gemiddelde
consument, gelet op taal taalgebied
(art. 10 WMPC)
• Duidelijke en begrijpelijke taal
(art. 40 WMPC)
15
1. Tegenstelbaarheid
• Uitdrukkelijke aanvaarding
• Stilzwijgende aanvaarding (“omstandig stilzwijgen”)
Aanvaarding
16
1. Tegenstelbaarheid
Uitzondering Factuur
• Factuur bij handelaars:
– Algemene voorwaarden op achterzijde factuur (art. 25 W. Kh.)
– Aanvaarding van factuur (tijdig protest)
– Wijziging overeenkomst door factuurvoorwaarden
(Cass. 7 januari 2005)
17
1. Tegenstelbaarheid
Uitzondering Internet
• Mogelijkheden om voorwaarden ter kennis te brengen online
– Verwijzing via hyperlink
– Aanvaardingsclausule met hyperlink
– Pop-up met algemene voorwaarden
• Artikelen 8 en 9 Wet Elektronische Handel
– Opslaan en afdrukken (art. 8)
– Mogelijkheid om fouten te corrigeren (art. 9)
18
1. Tegenstelbaarheid
1. Tegenstelbaarheid
1. Idealiter worden algemene voorwaarden door de klant
ondertekend (elke pagina)
2. Maak algemene voorwaarden steeds in extenso over
3. Maak algemene voorwaarden niet enkel over met factuur
(tevens op bestelbon / offerte)
4. Indien op achterzijde, verwijs naar voorwaarden op voorzijde
in het vet en in kader
19
Tips Tricks
Minervastraat 5 • 1930 ZAVENTEM • T +32 (0)2 275 00 75 • F +32 (0)2 275 00 70 • www.contrast -law.be
19 april 2012
Thomas De Clerck Conflict
tussen algemene voorwaarden
Battle of the forms
• Beide partijen gaan uit van de toepasselijkheid van
de eigen algemene voorwaarden
• Mogelijke scenario’s:
– Meest aanvaarde / toegepaste theorie:
• Conflicterende bepalingen in AV heffen elkaar op
• Gemeen recht van toepassing
2. Conflict tussen algemene voorwaarden
21
• Andere aanvaarde mogelijkheden:
– Theorie van het laatste woord
– Theorie van het eerste woord
• Conclusie: geen algemene lijn (onzekerheid)
Battle of the forms
22
2. Conflict tussen algemene voorwaarden
1. Controleer of tegenpartij gebruik maakt van eigen algemene
voorwaarden en deze van toepassing tracht te maken
2. Voorzie in de eigen algemene voorwaarden in uitdrukkelijke
uitsluiting van algemene voorwaarden van tegenpartij
3. Indien verwijzing naar voorwaarden, maak expliciet bezwaar
tegen toepassing algemene voorwaarden van de tegenpartij
23
2. Conflict Tips
Tricks
Minervastraat 5 • 1930 ZAVENTEM • T +32 (0)2 275 00 75 • F +32 (0)2 275 00 70 • www.contrast -law.be
Eenzijdige wijziging 19 april 2012
Thomas De Clerck
van algemene voorwaarden
• Mogelijkheid om voorwaarden van overeenkomst
eenzijdig te wijzigen?
• Voorbeelden:
– Aanpassing betalingsmodaliteiten
– Aanpassing aansprakelijkheidsbeperking
– Update algemene voorwaarden na seminarie
Algemeen
3. Eenzijdige wijziging van algemene voorwaarden
25
• Eenzijdige aanpassing voorwaarden in principe niet
mogelijk
• Indien uitdrukkelijk voorzien is eenzijdige wijziging
mogelijk (partijbeslissing) (“voldoende objectief criterium”)
• Mogelijkheid tot opzegging voorzien bij eenzijdige
wijziging?
26
Algemeen
3. Eenzijdige wijziging van algemene voorwaarden
Consumenten
27
B2C
• Eenzijdige prijsaanpassing:
– Overeenkomsten bepaalde duur
– Overeenkomsten onbepaalde duur
• Eenzijdige aanpassing kenmerken van product
• Eenzijdige aanpassing leveringstermijn
3. Eenzijdige wijziging van algemene voorwaarden
1. Mogelijkheid tot eenzijdige wijziging expliciet voorzien
2. Laat ruimte in algemene voorwaarden om aan te passen
zonder wijziging (vb. leveringstermijn niet bindend maken)
3. Voorzie eventueel in mogelijkheid tot opzegging binnen
X aantal dagen na wijziging
4. Extra aandachtspunten bij consumenten
(vb. prijs – leveringstermijn – wezenlijke kenmerken)
28
3. Eenzijdige wijziging Tips
Tricks
Minervastraat 5 • 1930 ZAVENTEM • T +32 (0)2 275 00 75 • F +32 (0)2 275 00 70 • www.contrast -law.be
19 april 2012
Ellen Enkels Gebreken
& Garanties
Gebreken & Garanties
30
1. Zichtbare gebreken 3. Wettelijke garanties
2. Verborgen gebreken 4. Commerciële garanties
1. Basisprincipes
• Zichtbaar gebrek dat koper kende of had moeten kennen
(art. 1642 BW)
• Gedekt door aanvaarding van de levering
31
4. Gebreken & Garanties – 1. Zichtbare gebreken
Voorbeeld: aankoop van een Ikea-meubel
Meldingstermijn geldig?
32
“Zichtbare gebreken betreffende de geleverde goederen dienen
onverwijld en uiterlijk 24 uur na de levering aan X te worden gemeld.”
4. Gebreken & Garanties – 1. Zichtbare gebreken
2. Termijn
• Principe:
– “Dadelijk” na de levering
– Beoordeling geval per geval
• Uitzondering
– Voorverpakte goederen
– Te monteren goederen
33
4. Gebreken & Garanties – 1. Zichtbare gebreken
2. Termijn
B2C
34
Geen onredelijk korte termijn
(art. 74, 15° WMPC)
4. Gebreken & Garanties – 1. Zichtbare gebreken
2. Termijn
3. Remedie
• Wettelijke remedie?
• Modulering in AV?
35
“Indien de klacht inzake zichtbare gebreken gegrond is, heeft de koper
recht op een prijsreductie.”
4. Gebreken & Garanties – 1. Zichtbare gebreken
1. Bepaal meldingstermijn
2. Geen te korte termijn (B2C)
3. Termijn bij nog te monteren en voorverpakte goederen
4. Specifieer remedie
36
4.1. Zichtbare gebreken Tips
Tricks
Gebreken & Garanties
37
1. Zichtbare gebreken 3. Wettelijke garanties
2. Verborgen gebreken 4. Commerciële garanties
4. Gebreken & Garanties
• Verkoper staat in voor vrijwaring
• Verborgen gebrek
– Gebrek
– Verborgen
– Ernstig
– Anterioriteit
38
4. Gebreken & Garanties – 2. Verborgen gebreken
1. Basisprincipes
2. Termijn
• “Korte termijn” na ontdekking gebrek
• Bepalen “korte termijn” in AV?
Verbod verkapte exoneratie
39
“Eventuele verborgen gebreken dienen alleszins, op straffe van verval
van verhaal, onmiddellijk en uiterlijk binnen de 3 dagen na ontdekking
van het gebrek aan de verkoper te worden gemeld.”
4. Gebreken & Garanties – 2. Verborgen gebreken
Tienjarige aansprakelijkheid aannemer / architect
– Waarborg- en proceduretermijn dezelfde
Verborgen gebreken (andere dan “structurele” gebreken)
– Onderscheid waarborg- en proceduretermijn
– Cass.: “redelijke termijn”
40
4. Gebreken & Garanties – 2. Verborgen gebreken
2. Termijn Aannemingscontracten
3. Exoneratie
• Uitsluiting aansprakelijkheid
– Verkoper te goeder trouw
– Fabrikant / professionele verkoper (vermoeden kennis)
• Uitsluiting tussen professionelen actief in dezelfde sector?
Groothandel vrachtwagenonderdelen en fabrikant vrachtwagencontainers
41
4. Gebreken & Garanties – 2. Verborgen gebreken
“De verkoper is niet aansprakelijk voor eventuele verborgen
gebreken met betrekking tot de geleverde onderdelen.”
Geldig?
42
“Het goed wordt verkocht in de staat waarin het zich bevindt
(met alle zichtbare en verborgen gebreken), door de koper
gekend.”
4. Gebreken & Garanties – 2. Verborgen gebreken
3. Exoneratie Klassiek voorbeeld
4. Remedie
• Wettelijke keuzemogelijkheid koper
• Afwijking in AV?
• Professionele verkoper / fabrikant / beroepsverkoper:
schadevergoeding
– exoneratie
43
4. Gebreken & Garanties – 2. Verborgen gebreken
MAAR: exoneratieclausule – quid?
44
Koper Verkoper Oorspronkelijke
verkoper
“De klant erkent en aanvaardt dat de verkoper de excepties en exone-
raties, die de fabrikant ten aanzien van de verkoper kan inroepen,
eveneens aan de klant kan tegenwerpen.”
4. Gebreken & Garanties – 2. Verborgen gebreken
4. Remedie
1. Bepaal de remedie(s) van de koper
2. Bepaal de korte termijn, maar let op voor verkapte exoneratie
3. Voorzie in exoneratie bij fabrikanten en verkopers in dezelfde
sector
4. Professionele en / of beroepsverkoper: geen exoneratie voor
schadevergoeding
45
4.2. Verborgen gebreken Tips
Tricks
Gebreken & Garanties
46
1. Zichtbare gebreken 3. Wettelijke garanties
2. Verborgen gebreken 4. Commerciële garanties
Onderscheid
• Wettelijke garantie (art. 1649quater , §1 BW e.v.)
– Dwingend recht
– Voorwaarden en remedies wettelijk vastgelegd
– B2C
• Commerciële garantie (art. 1649septies BW)
– Niet verplicht – bijkomende garantie
– Contractuele vrijheid
– Wettelijke vereisten (B2C)
– B2B / B2C
47
4. Gebreken & Garanties
1. Basisprincipes
B2C
48
4. Gebreken & Garanties – 3. Wettelijke garanties
• Aansprakelijkheid voor “gebrek aan overeenstemming”
– Gebrek aan overeenstemming?
– Modulering in AV?
– Bewijs?
• 2 jaar na levering
B2C
49
“In geval van uitputting van de voorraad, heeft de verkoper het recht
om éénzijdig het door de klant gevraagde product te vervangen
door een ander product van gelijke of hogere waarde. De klant heeft
in dat geval geen recht op de betaling van een geldsom.”
Art. 74, 6° WMPC: éénzijdig bepaling of verkochte
goed aan overeenkomst voldoet
is niet toegelaten
4. Gebreken & Garanties – 3. Wettelijke garanties
1. Basisprincipes Gebrek aan overeenstemming
2. Termijnen
B2C
50
4. Gebreken & Garanties – 3. Wettelijke garanties
• Waarborgtermijn
• Meldingstermijn
• Verjaringstermijn
B2C
51
• 2 jaar na levering
– Tweedehandsgoederen: min. 1 jaar
– Opschorting termijn tijdens herstel / vervanging
– Na 2 jaar: regeling verborgen gebreken B2B
“De verkoper is aansprakelijk voor elk gebrek dat zich
manifesteert binnen een termijn van 1 jaar te rekenen
vanaf de levering.”
4. Gebreken & Garanties – 3. Wettelijke garanties
2. Termijnen Waarborgtermijn
B2C
52
• Indien beding: min. 2 maanden
• Indien geen beding: geen “onredelijk korte termijn”
• Moduleren gevolgen niet-naleven meldingstermijn?
4. Gebreken & Garanties – 3. Wettelijke garanties
2. Termijnen Meldingstermijn
B2C
53
• 1 jaar na vaststelling gebrek (niet vóór verstrijken
waarborgtermijn 2 jaar)
Voorbeeld:
Gebrek ontdekt 4 maanden na levering:
Verjaring?
4. Gebreken & Garanties – 3. Wettelijke garanties
2. Termijnen Verjaringstermijn
3. Remedie
B2C
54
• Keuzemogelijkheid koper
– Herstel / Vervanging
• Subsidiair
– Prijsvermindering
– Ontbinding (uitzonderingen!)
– (Schadevergoeding)
• Modulering in AV?
4. Gebreken & Garanties – 3. Wettelijke garanties
3. Remedie Klassiek voorbeeld
B2C
55
Art. 74, 14° WMPC: beperking of uitsluiting wettelijke
waarborg niet toegelaten
“De wettelijke garantie van de verkoper, zoals bepaald in artikel
1649quater BW, met betrekking tot het product is beperkt tot het
leveren van de nodige vervangingsstukken in geval van een gebrek
aan overeenstemming.”
4. Gebreken & Garanties – 3. Wettelijke garanties
1. Geen exoneratie mogelijk
2. Respecteer minimum waarborg- en meldingstermijnen
3. Maximale vrijwaring: 2 maanden + integraal verlies rechten
4. Eenzijdig beslissingsrecht fabrikant / verkoper niet toegestaan
5. Respecteer wettelijk voorziene waarborg (remedies)
56
4.3. Wettelijke garanties Tips
Tricks
Gebreken & Garanties
57
1. Zichtbare gebreken 3. Wettelijke garanties
2. Verborgen gebreken 4. Commerciële garanties
Klassiek voorbeeld
• Aankoop van een koelkast
• Geldige commerciële garantie?
Wettelijke vereisten?
58
4. Gebreken & Garanties – 4. Commerciële garanties
“X staat in voor de verborgen gebreken en fouten met betrekking tot
het aangekochte product die zich manifesteren binnen een periode
van 5 jaar na de datum van aankoop.”
1. Basisprincipes
• Verbintenis van fabrikant / verkoper om prijs terug te
betalen / goed te vervangen indien goed niet overeenstemt
met garantiebewijs of reclame
• Bindend karakter
• Fabrieksgarantie
– Relatie producent / fabrikant – consument?
– Quid eindverkoper?
59
4. Gebreken & Garanties – 4. Commerciële garanties
2. Wettelijke vereisten
B2C
60
• Vermelding rechten wettelijke garantie onverlet
• Vermelding inhoud / essentiële gegevens: duur, geografisch,
toepassingsgebied, naam en adres onderneming
“Deze garantie doet geen afbreuk aan het recht van de klant om
zich te beroepen op de wettelijke garantie zoals bepaald in artikel
1649ter B.W.”
“Deze garantie is enkel geldig met betrekking tot producten
aangekocht in België.”
4. Gebreken & Garanties – 4. Commerciële garanties
• Schriftelijk garantiebewijs / beschikbaar op duurzame
drager
• Begrijpelijke taal (taalgebied)
vb. pictogrammen
B2C
61
4. Gebreken & Garanties – 4. Commerciële garanties
2. Wettelijke vereisten
Afwijking in AV
B2C
62
• Uitsluiting opzeggingsrecht indien garantieverplichting niet
wordt nagekomen verboden (art. 74,8° WMPC)
• Bedingen die toegekende garanties verminderen of
beperken bij overdracht verboden (art. 74,31° WMPC)
4. Gebreken & Garanties – 4. Commerciële garanties
1. Respecteer wettelijke verplichte vermeldingen (B2C)
2. Back-to-back principe
3. Geen uitsluiting opzeggingsrecht consument
4. Geen bedingen die toegekende garanties verminderen bij
overdracht
63
4.4. Commerciële garanties Tips
Tricks
Minervastraat 5 • 1930 ZAVENTEM • T +32 (0)2 275 00 75 • F +32 (0)2 275 00 70 • www.contrast -law.be
19 april 2012
Ellen Enkels Productaansprakelijkheid
1. Basisprincipes
• Gebrek in product (= roerend lichamelijk goed)
• Producent aansprakelijk voor
– Lichamelijke schade
– Schade aan andere goederen
– NIET: schade aan het gebrekkige product zelf
65
5. Productaansprakelijkheid
• Instellen vordering binnen 3 jaar (vanaf kennis schade)
Moduleerbaar in AV?
• Bevrijding van aansprakelijkheid na 10 jaar
(vanaf dag van in het verkeer brengen)
66
5. Productaansprakelijkheid
2. Termijn
3. Exoneratie
• Beperking / uitsluiting aansprakelijkheid?
• Uitzondering: fout of nalatigheid van het slachtoffer
67
5. Productaansprakelijkheid
“De producent is niet aansprakelijk voor schade aan de koper of
aan de goederen van de koper veroorzaakt door een gebrek in het
verkochte product.”
Geen exoneratie van productaansprakelijkheid
68
5. Productaansprakelijkheid Tips
Tricks
Minervastraat 5 • 1930 ZAVENTEM • T +32 (0)2 275 00 75 • F +32 (0)2 275 00 70 • www.contrast -law.be
19 april 2012
Jochen Schraeyen Bestelling
& Levering
Overzicht
1. Niet-bindende offerte
2. Geldigheidsduur offerte
3. Vertegenwoordiging
4. Levering
5. Vervangingsbedingen
6. Incoterms ®
70
1. Niet-bindende offerte Klassiek voorbeeld
Quid?
6. Bestelling & Levering
“Alle offertes en aanbiedingen van X zijn
vrijblijvend en binden haar niet.”
71
2. Geldigheidsduur offerte
• Uitdrukkelijke termijn / beschikbare stock
• Herroeping?
“Al onze aanbiedingen blijven geldig voor een periode
van 30 dagen na de datum van het aanbod.”
72
6. Bestelling & Levering
3. Vertegenwoordiging
• Vertegenwoordigingsclausule
• Sterkmakingsclausule
73
“Overeenkomst komt pas definitief tot stand na ondertekening
van de ingediende bestelbon door de zaakvoerder.”
6. Bestelling & Levering
3. Vertegenwoordiging
B2C
• Consument onmiddellijk gebonden – onderneming pas
na vervulling voorwaarde afhankelijk van zijn wil
(art. 74, 1° WMPC)
• Door gevolmachtigden aangegane verbintenissen /
verbintenissen laten afhangen van het naleven van een
bijzondere formaliteit (art. 74, 29° WMPC)
“Verzekeringsmaatschappij X is niet gehouden door afspraken
overeengekomen tussen verzekeringnemer en vertegenwoordiger
van de maatschappij.”
74
6. Bestelling & Levering
• Regeling in AV
– Tijdstip / termijn
– Locatie (ook intern)
– Inontvangstname
– Controleverplichtingen / melding gebreken
– Teruggave pallets, containers, hulpmiddelen
4. Levering Principe: contractuele vrijheid
6. Bestelling & Levering
• Termijn: onmiddellijk / alleszins binnen “redelijke” termijn
• Plaats: plaats goed ogenblik koop
(art. 1247/1609 BW)
• Kosten:
– Kosten van levering: ten laste van verkoper
– Kosten van afhaling: ten laste van de koper
(art. 1248/1608 BW)
76
6. Bestelling & Levering
4. Levering Bij gebrek aan regeling in AV?
Quid?
“Alle door X vooropgestelde leveringstermijnen zijn louter
indicatief en vertraging in de levering kan nooit aanleiding
geven tot enige vorm van schadevergoeding.”
77
6. Bestelling & Levering
4. Levering Indicatieve leveringstermijn
B2C
Niet geldig t.a.v. consumenten
(art. 74, 5° WMPC)
78
6. Bestelling & Levering
4. Levering Indicatieve leveringstermijn
5. Vervangingsbedingen Begrip & voorwaarden
• Begrip
• Buitengerechtelijke vervanging – voorwaarden:
– Urgentie
– Ingebrekestelling + remediëringstermijn
– Vaststellingen tekortkoming
79
6. Bestelling & Levering
5. Vervangingsbedingen Nut in algemene voorwaarden?
“Ingeval de bestelde producten niet binnen de vooropgestelde
leveringstermijn worden geleverd, heeft X het recht om zich
zonder rechterlijke tussenkomst en op kosten van Y elders te
bevoorraden.”
80
6. Bestelling & Levering
• Situering / nut
• Inhoud: welbepaalde aspecten van handelstransacties
– Taakverdeling (vervoer, verzekering, douaneformaliteiten)
– Risicoverdeling (schade / verlies tijdens leveringsproces)
– Kostenverdeling
• Citeerwijze:
6. Incoterms®
“FCA Minervastraat 5, 1930 Zaventem, België, Incoterms® 2010”
81
6. Bestelling & Levering
1. Moduleer bestellings- en leveringsmodaliteiten in AV
2. Vertegenwoordigingsclausule (let op B2C)
3. Indicatieve leveringstermijnen (let op B2C)
4. Beoordeel nut vervangingsbedingen
5. Incoterms®: let op voor interne tegenstrijdigheden in AV
82
6. Bestelling & Levering Tips
Tricks
Minervastraat 5 • 1930 ZAVENTEM • T +32 (0)2 275 00 75 • F +32 (0)2 275 00 70 • www.contrast -law.be
Jochen Schraeyen Eigendom
19 april 2012
& Risico
84
7. Eigendom & Risico
1. Basisprincipes
• Eigendomsoverdracht solo consensu
(wilsovereenstemming omtrent zaak en prijs)
• Overgang risico met eigendom (art. 1138 BW)
• Aanvullend recht
7. Eigendom & Risico
85
2. Eigendomsvoorbehoud
• EVB schriftelijk – uiterlijk bij levering
– Geldig in algemene voorwaarden
– Factuurvoorwaarden
• Goederen nog in natura aanwezig bij schuldenaar
• Geen transformatie
7. Eigendom & Risico
86
1. Analyse overgang eigendom en risico
– Eigendomsvoorbehoud ?
– Modulering risico-overdracht? vb.
2. Incoterms® (overgang risico)
“Niettegenstaande eigendomsvoorbehoud, worden de risico’s
overgedragen op de koper op het moment van de levering van
het goed.”
87
7. Eigendom & Risico Tips
Tricks
Minervastraat 5 • 1930 ZAVENTEM • T +32 (0)2 275 00 75 • F +32 (0)2 275 00 70 • www.contrast -law.be
Jochen Schraeyen PrijS
19 april 2012
& Betaling
Overzicht
1. Betalingstermijn
2. Eenzijdige prijsaanpassing
3. Indexatie
4. Laattijdige betaling
8. Prijs & Betaling
89
1. Betalingstermijn Koop
• Onderlinge afspraak
• Indien niets overeengekomen:
– Geen handelstransacties: tijdstip levering (art. 1651 BW)
– Handelstransacties: suppletieve betalingstermijn van
30 dagen (art. 4 WBA)
• Afwijkingen mogelijk
• Herziening mogelijk i.g.v. “kennelijke onbillijkheid” jegens SE
8. Prijs & Betaling
90
• Onderlinge afspraak
• Indien niets overeengekomen: betaling bij voltooiing
van de werken
8. Prijs & Betaling
91
1. Betalingstermijn Aanneming
2. Eenzijdige prijsaanpassing Voorbeeld
• Principe: 1134 BW - eenzijdige PA onmogelijk
• Uitzondering: partijbeslissing
– Objectief inhoudelijk criterium
– Voorafgaande kennisgeving
– Eventueel opzeggingsmogelijkheid?
8. Prijs & Betaling
“X heeft het recht om haar prijslijsten te allen tijde aan te passen.”
92
2. Eenzijdige prijsaanpassing
B2C 8. Prijs & Betaling
• OVK van onbepaalde duur: éénzijdige prijsaanpassing
toegelaten mits
i. individuele kennisgeving
ii. kosteloos opzegrecht (art. 74, 2° WMPC)
• OVK van bepaalde duur: éénzijdige prijsaanpassing
verboden (art. 74, 3° WMPC)
• Prijsverhoging ingeval van weigering bankdomiciliëring
(art. 74, 32° WMPC)
93
3. Indexatie Voorbeeld
• Grondslag: art. 57 Wet 30/3/1976 - Sanctie
• Niet: jaarlijkse indexatie op basis van indexcijfer
of vast percentage
8. Prijs & Betaling
“Al onze prijzen worden jaarlijks op 1 januari automatisch en
zonder verder kennisgeving geïndexeerd op basis van de index
der consumptieprijzen.”
94
3. Indexatie
• Wel:
– Indexatie op maximum 80% eindprijs
– Parameters die reële kosten vertegenwoordigen
• Toepassingsgebied
– Indexatie van industriële / commerciële prijzen en tarieven
– Uitzonderingen: huur, wedden, erelonen vrije beroepen,
OVK met buitenlands element
– Sectoriële afwijkingen
8. Prijs & Betaling
95
3. Indexatie Voorbeeld prijsherzieningsformule
Waarbij:
P1 : Prijsniveau in een gegeven jaar
P0 : Prijsniveau in jaar 1 (basisniveau)
L1 : Loonkost in een gegeven jaar (cf. refertelonen werkgeversfederatie + sociale lasten)
L0 : Loonkost in jaar 1 (basisjaar) – lonen van kracht 10 dagen voor offerte)
M1 : Materieelkost in een gegeven jaar (cf. grondstoffenprijzen Agoria + beurs NY / London)
M0 : Materieelkost in jaar 1 (basisjaar – prijzen van kracht 10 dagen voor offerte)
a+b = Max. 0.80
c = Minstens 0.20
8. Prijs & Betaling
P1 = P0 x (c + x a + b) L1
L0
M1
M0 P1 = P0 x (0,2 + x 0,4 + x 0,4)
L1
L0
M1
M0
96
4. Laattijdige betaling Overzicht
• Uitvoering in natura
• Niet-uitvoeringsexceptie (“enac”)
• Ontbinding
• Vergoeding van de schade
• Oneigenlijk revindicatierecht / voorrecht
8. Prijs & Betaling
97
• Opschorting eigen verbintenissen totdat tegenpartij betaalt
• B2B: uitsluiting of modulering “enac” in AV mogelijk
– (Limitatieve) opsomming gevallen waarin beroep op
enac mogelijk is
– “Enac” mogelijk zelfs i.g.v. niet-foutieve tekortkoming
8. Prijs & Betaling
98
4. Laattijdige betaling Niet-uitvoeringsexceptie
B2C 8. Prijs & Betaling
Verbod “enac” in te roepen nietig (art. 74, 9° WMPC)
Voorbeeld
“De koper verbindt er zich toe in elk geval te betalen op
de vervaldag, zelfs ingeval van een geschil.”
99
4. Laattijdige betaling Niet-uitvoeringsexceptie
• Uitsluiten of modulering van ontbinding mogelijk
B2C
• Uitsluiten ontbindingsrecht verboden
(art. 74, 7° WMPC)
• Modulering wel toegelaten
100
8. Prijs & Betaling
4. Laattijdige betaling Ontbinding
• Strafbeding
• Moratoire intresten
• Buitengerechtelijke invorderingskosten
• Gerechtelijke invorderingskosten
8. Prijs & Betaling
101
4. Laattijdige betaling Vergoeding van de schade
• Overdreven schadebeding:
– Matigingsrecht rechter: art. 1231 BW (openbare orde!)
– Bovengrens: potentiële voorzienbare schade
– Ondergrens: werkelijk geleden schade
• Wanverhouding strafbeding - werkelijk geleden schade:
rechtsmisbruik
8. Prijs & Betaling
102
4. Laattijdige betaling Strafbeding
B2C 8. Prijs & Betaling
• Enkel wederkerige bedingen (art. 74, 17° WMPC)
• Schadevergoeding niet evenredig met nadeel
onderneming (art. 74, 24° WMPC)
103
4. Laattijdige betaling Strafbeding
• Intrestvoet
– Geen handelstransacties: wettelijke intrestvoet
(2012: 4,25%) (vanaf ingebrekestelling)
– Handelstransacties: bijzondere wettelijke intrestvoet
(WBA) (2012/1: 8%)
• Afwijkingen in AV mogelijk
8. Prijs & Betaling
104
4. Laattijdige betaling Moratoire intresten
• Matiging overdreven moratoire intresten (art. 1153 BW-dwingend)
– Geen handelstransacties:
ondergrens = wettelijke intrestvoet
– Handelstransacties:
ondergrens = bijzondere wettelijke intrestvoet
• Verhoging
– Handelstransacties: verhoging intrestvoet indien “kennelijke
onbillijkheid” jegens schuldeiser
8. Prijs & Betaling
105
4. Laattijdige betaling Moratoire intresten
• Begrip
• Geen handelstransactie
– Gemeen recht?
– Afwijkend beding in AV?
• Handelstransactie
– Gemeen recht?
– Afwijkend beding in AV?
8. Prijs & Betaling
106
4. Laattijdige betaling Buitengerechtelijke invorderingskosten
• Begrip
• Geen handelstransactie
– Gemeen recht?
– Afwijkend beding in AV?
• Handelstransactie
– Gemeen recht?
– Afwijkend beding in AV?
8. Prijs & Betaling
107
4. Laattijdige betaling Gerechtelijke invorderingskosten
1. Pas op met eenzijdige prijsaanpassing: “objectief criterium”
2. Voorzie een geldige indexatieclausule
3. Bepaal en moduleer sancties ingeval van laattijdige betaling
108
8. Prijs & Betaling Tips
Tricks
Minervastraat 5 • 1930 ZAVENTEM • T +32 (0)2 275 00 75 • F +32 (0)2 275 00 70 • www.contrast -law.be
Sophie Van den Broeke Aansprakelijkheid
19 april 2012
& Exoneratie
Algemeen
• Belang
• Principieel geldig
9. Aansprakelijkheid & Exoneratie
110
Geldigheidsvoorwaarden
1. Dwingend recht of openbare orde
2. Opzettelijke fout / fraude / bedrog
3. Uitholling OVK
Nietigheid exoneratieclausule
9. Aansprakelijkheid & Exoneratie
111
Vormen aansprakelijkheidsbeperking
1. Fout
• Aard van de aansprakelijkheid
• Graad van de fout
2. Schade
• Oorzaak/auteur van de schade
• Aard van de schade
3. Remedie
• Aard van de remedie
• Hoogte van de schadevergoeding
• Duurtijd van de vordering
9. Aansprakelijkheid & Exoneratie
112
9. Aansprakelijkheid & Exoneratie
Voorbeeld 1 Aard fout
Quid?
113
“X is niet verantwoordelijk voor eventuele vertragingen bij de
verwerking van aanvragen, behoudens in geval van opzet, fraude
of bedrog in hoofde van X”
9. Aansprakelijkheid & Exoneratie
Voorbeeld 1 Aard fout
114
NIET:
Opzet / fraude / bedrog
WEL:
Lichte fout / zware fout
B2C 9. Aansprakelijkheid & Exoneratie
NIET:
Opzet / fraude / bedrog / zware fout
(art. 74,13° WMPC)
WEL:
Lichte fout
115
Voorbeeld 1 Aard fout
B2C 9. Aansprakelijkheid & Exoneratie
116
Quid?
Voorbeeld 1 Aard fout
9. Aansprakelijkheid & Exoneratie
117
Voorbeeld 2 Auteur schade
Quid?
“Voor zover X bij de uitvoering van zijn verbintenissen afhankelijk is van
de medewerking, diensten en leveringen van derden, kan zij niet
aansprakelijk worden gesteld voor enige schade voortvloeiend uit hun
fout, met inbegrip van hun zware [of opzettelijke] fout.”
9. Aansprakelijkheid & Exoneratie
118
WEL:
Opzet / fraude / bedrog
Lichte fout / zware fout
Voorbeeld 2 Auteur schade
B2C 9. Aansprakelijkheid & Exoneratie
NIET:
Opzet / fraude / bedrog / zware fout
WEL:
Lichte fout
119
Voorbeeld 2 Auteur schade
9. Aansprakelijkheid & Exoneratie
120
Voorbeeld 3 Aard schade
Quid?
“Behoudens ingeval van bedrog, opzettelijke fout of zware fout, is X
niet aansprakelijk voor of gehouden tot vergoeding van immateriële,
indirecte of gevolgschade, met inbegrip van (doch niet beperkt tot)
winstderving, omzetverlies, inkomstenderving, productiebeperkingen,
administratie- of personeelskosten, een verhoging van de algemene
kosten, verlies van cliënteel of vorderingen van derden.”
9. Aansprakelijkheid & Exoneratie
121
1. Gemeen recht
– Alle schade
– Voorzienbare schade
– Geleden verliezen/gederfde winsten
2. Modulering
– Indirecte schade/gevolgschade
– (Niet-limitatieve) lijst
Voorbeeld 3 Aard schade
9. Aansprakelijkheid & Exoneratie
122
Voorbeeld 4 Hoogte vergoeding
“De aansprakelijkheid van X is beperkt tot een bedrag van 100.000
EUR.”
Quid?
9. Aansprakelijkheid & Exoneratie
123
“De aansprakelijkheid van X is beperkt tot het bedrag dat door
haar BA verzekering wordt gedekt.”
Quid?
Voorbeeld 5 Hoogte vergoeding
9. Aansprakelijkheid & Exoneratie
124
Voorbeeld 6 Aard remedie
“Ingeval de door X geleverde goederen gebreken zouden vertonen,
kan de klant uitsluitend aanspraak maken op een herstelling of
vervanging van de geleverde goederen, zonder dat de klant aanspraak
kan maken op enige vorm van schadevergoeding.”
Quid?
1. Gemeen recht
− Herstel in natura
− Geldelijke schadevergoeding
2. Modulering
9. Aansprakelijkheid & Exoneratie
125
Voorbeeld 6 Aard remedie
Voorbeeld 6 Aard remedie
B2C 9. Aansprakelijkheid & Exoneratie
Keuzerecht bij gebrek aan overeenstemming
− Kosteloze herstelling/vervanging
− Prijsvermindering
− Ontbinding
126
9. Aansprakelijkheid & Exoneratie
“Iedere aanspraak van de klant tot schadevergoeding lastens X
vervalt van rechtswege indien deze niet aanhangig is gemaakt bij
de bevoegde rechtbank binnen een termijn van drie (3) jaar
nadat de feiten waarop deze aanspraak gebaseerd door de klant
gekend waren of rederlijkerwijze gekend konden zijn.”
127
Voorbeeld 7 Termijn
Quid?
9. Aansprakelijkheid & Exoneratie
128
1. Gemeen recht: wettelijke verjaringstermijnen
2. Modulering
− Verlengingsbeding
− Verkortingsbeding
Voorbeeld 7 Termijn
Voorbeeld 7 Termijn
B2C 9. Aansprakelijkheid & Exoneratie
1. Verlengingsbeding
2. Verkortingsbeding (strijdig met 74, 22° WMPC?)
129
1. Neem alle exoneratievormen in overweging
2. Voorzie plafonnering SV, eerder dan uitsluiting
3. Maximumbedrag per geval / jaar / duurtijd van de OVK
4. Maximumbedrag en verzekeringen
5. Geen uitholling van de OVK
130
9. Aansprakelijkheid & Exoneratie
Tips Tricks
Minervastraat 5 • 1930 ZAVENTEM • T +32 (0)2 275 00 75 • F +32 (0)2 275 00 70 • www.contrast -law.be
Sophie Van den Broeke Opzegging
19 april 2012
& Ontbinding
1. Algemeen
• Bedingen m.b.t. duurtijd en beëindiging
• 2 soorten beëindiging
Terminologie
Opzegging
Ontbinding
10. Opzegging & Ontbinding
132
1. Algemeen
• Is een contractueel beding vereist?
• Modulering?
10. Opzegging & Ontbinding
133
2. Opzegging Contractueel beding vereist?
• OVK van onbepaalde duur
• OVK van bepaalde duur
OVK van onbepaalde duur:
verbod uitsluiting opzegging
10. Opzegging & Ontbinding
134
1. Kennisgeving
2. Motivering
3. Opzeggingstermijn
4. Opzeggingsvergoeding
5. Gevolgen
2. Opzegging Modulering
10. Opzegging & Ontbinding
135
B2C 10. Opzegging & Ontbinding
2. Opzegging Modulering
• de onderneming toe te staan de overeenkomst voor bepaalde duur eenzijdig
te beëindigen zonder schadeloosstelling voor de consument, behoudens
overmacht (art. 74, 10° WMPC)
• de onderneming toe te staan een overeenkomst van onbepaalde duur op te
zeggen zonder redelijke opzegtermijn, behoudens overmacht
(art. 74, 11° WMPC)
• de consument voor een onbepaalde termijn te binden, zonder duidelijke
vermelding van een redelijke opzeggingstermijn (art. 74, 18° WMPC)
136
B2C 10. Opzegging & Ontbinding
• het recht van de consument te beperken om de overeenkomst op te zeggen,
wanneer de onderneming, in het raam van een contractuele
garantieverplichting, haar verbintenis om het goed te herstellen of te
vervangen niet of niet binnen een redelijke termijn nakomt (art. 74, 8° WMPC)
• de overeenkomst van bepaalde duur voor de opeenvolgende levering van
goederen voor een onredelijke termijn te verlengen indien de consument niet
tijdig opzegt (art. 74, 19° WMPC)
137
2. Opzegging Modulering
B2C 10. Opzegging & Ontbinding
• een overeenkomst van bepaalde duur automatisch te verlengen bij het
ontbreken van een tegengestelde kennisgeving van de consument, terwijl
een al te ver van het einde van de overeenkomst verwijderde datum is
vastgesteld als uiterste datum voor de kennisgeving van de wil van de
consument om de overeenkomst niet te verlengen (art. 74, 20° WMPC)
• de onderneming toe te staan de door de consument betaalde voorschotten te
behouden ingeval de onderneming zelf de overeenkomst opzegt
(art. 74, 28° WMPC)
138
2. Opzegging Modulering
3. Ontbinding Contractueel beding vereist?
• Stilzwijgend ontbindend beding / buitengerechtelijke
ontbinding
• Uitdrukkelijk ontbindend beding
– OVK van bepaalde / onbepaalde duur
– Verbod in bepaalde gevallen
UOB : facultatief karakter
10. Opzegging & Ontbinding
139
1. Ingebrekestelling
2. Kennisgeving (“van rechtswege”?)
3. Motivering
10. Opzegging & Ontbinding
3. Ontbinding Modulering
140
4. Beperking wanprestaties
5. Gevolgen
- Terugwerkende kracht
- “Doet geen afbreuk aan het recht van de schuldeiser
om betaling te vorderen van aantoonbare hogere
werkelijk geleden schade”
10. Opzegging & Ontbinding
3. Ontbinding Modulering
141
• de consument te verbieden de ontbinding van de overeenkomst te vragen
ingeval de onderneming haar verbintenis niet nakomt (art. 74,7° WMPC)
• de consument ertoe te verplichten zijn verbintenissen na te komen, terwijl de
onderneming de hare niet is nagekomen, of in gebreke zou zijn deze na te
komen (art. 74,9° WMPC)
B2C 10. Opzegging & Ontbinding
3. Ontbinding Modulering
142
• de consument niet toe te staan bij overmacht de overeenkomst te ontbinden,
tenzij tegen betaling van een schadevergoeding (art. 74,12° WMPC)
• het bedrag vast te leggen van de vergoeding verschuldigd door de
consument die zijn verplichtingen niet nakomt, zonder in een gelijkwaardige
vergoeding te voorzien ten laste van de onderneming die in gebreke blijft
(art. 74,17° WMPC)
B2C 10. Opzegging & Ontbinding
143
3. Ontbinding Modulering
1. Vermijd herkwalificatie: “zonder gerechtelijke tussenkomst”
2. Beperk UOB eventueel tot bepaalde wanprestaties
3. Vermijd vage bewoordingen: “verbreken van de overeenkomst”,
“afzien van de koop”, etc.
4. “zonder voorafgaande ingebrekestelling en zonder voorafgaande
rechtelijke machtiging”
5. “Doet geen afbreuk aan het recht v/d schuldeiser om betaling te
vorderen van aantoonbare hogere werkelijk geleden schade”
144
10. Opzegging & Ontbinding Tips
Tricks
Minervastraat 5 • 1930 ZAVENTEM • T +32 (0)2 275 00 75 • F +32 (0)2 275 00 70 • www.contrast -law.be Minervastraat 5 • 1930 ZAVENTEM • T +32 (0)2 275 00 75 • F +32 (0)2 275 00 70 • www.contrast -law.be
Top Related