WELKOM ANN VERMORGEN - ACV
INLEIDING FILIP DE RYNCK - UGENT
Filip De Rynck – Universiteit Gent
DE SLINGER TUSSEN
OVERHEID EN
KAPITALISME
De Geest van Elinor
9
9
Staat
MarktGemeenschappen
‘Civil Society’
Persoon
Publiek
Privaat
Verenigingen
Nonprofit sector
Belangenverdediging
Belangenverdediging
17
• Fiets van Troje (leefstraten)
• Crowdfunding Trafiek
• De Gedeelde Autovloot Gent
• Energent
• Cohousing Dampoort
• Sportschuur Miliken
• Rawijs (zelfpluktuin)
• Apicula (bijenkweek op
daken)
• Freecycle Gent
(weggeefwinkel)
• Aan de Rand
(ontmoetingsruimte)
• De Stadstuin
• Buurtjogging
• Tijdelijke invulling De Site
• Bakfietsdelen
• Buurtmoestuin Toreke
• De Boerse Poort
• Tondeleer
Transitie – initiatieven in Gent
19
19
20
• Veel voorbeelden van ‘oude’ vormen van ‘commons’,
ondertussen sterk geïnstitutionaliseerd: vakorganisaties,
mutualiteiten, sociale huisvesting, gezondheidszorg,...
• Sterk middenveld: kenmerk van verzuild en neo –
corporatistisch Vlaanderen/België
• Belangrijk verschil met discussies / praktijken in andere
landen
Oud, Nieuw of Vernieuwend?
21
1. De context verandert, bij de overheid:
• Druk van Nieuw Publiek Management en besparingen
• Druk van professionalisering: ambities, zelf doen
2. De context verandert, in het middenveld:
• Het verstaatste middenveld, effect van professionalisering en vermarkting
• Crisis van de representatie
3. De context verandert, de burger verandert (individualisering, informalisering en informatisering, hoog opgeleid, diverser)
Oud, Nieuw of Vernieuwend?
Oud, Nieuw of Vernieuwend?
• Burgerinitiatieven nu:
• meer lokaal, andere inhouden
• meer autonoom
• andere organisatie- en communicatievormen
• meer netwerking (tussen middenveldorganisaties)
• andere relatie tot politiek systeem
• Niet oud versus nieuw, eerder vernieuwend
• Context verandert, de ideologische context wijzigt
22
The food of
feeling is
action
27
• Van kiezer, klant en inspreker in de representatieve
democratie...
• ... naar autonome coproducent in participatieve democratie
• co – van alles
• meer diversiteit, jonger, vrouwelijker
• maar ook selectief: middenklasse
De doe – democratie: voorbij de inspraak
28
• Enthousiasme:
• hoe actiever burgers zijn, hoe vitaler de democratie
• nieuwe vormen van democratie in ontwikkeling
• Sarcasme:
• burgerinitiatieven in tijden van besparingen
• afbouw van de publieke sector en van collectieve
vormen van solidariteit
• gebruik in het kader van een ideologische agenda
Hinkend op twee benen
2010
David Cameron launches Tories' 'big society' plan
David Cameron: "I think we're onto a really big idea, a really exciting future
for our country”
How should you contribute to society?
Going big on the ‘big society’ idea
'Big society' proposals outlined
David Cameron has launched his "big society" drive to empower
communities, describing it as his "great passion".
In a speech in Liverpool, the prime minister said groups should be able
to run post offices, libraries, transport services and shape housing
projects.
Also announcing plans to use dormant bank accounts to fund projects, Mr
Cameron said the concept would be a "big advance for people power“.
32
Overheid geeft deel van haar zorgtaak terug aan burgers en kerken
‘Terugkeer naar samenleving zoals God die bedoelde’
29 september 2014 | Ingmar Vriesema,© NRC Handelsblad
In de ‘participatiesamenleving’ kan de burger minder hulp verwachten
van de overheid. De kerken hervatten gretig hun verwaarloosde rol
van barmhartige samaritaan.
35
Van ‘doe’ – democratie naar ‘doei’ – democratie?
• Het ideologische debat: je maakt het als bestuurder mee
• Terugtrekkende overheid (besparingen, retoriek van de
eigen verantwoordelijkheid in de ‘participatie -
maatschappij)
• Afbouw van collectieve solidariteit via de overheid ten
voordele van autonome solidariteit op microniveau (vooral
inzake zorg en sociale zekerheid)
36
36Van der Steen, 2013: 7
Politici
Ambtenaren
Veldwerkers
Systeemwereld
Overheid
Tussenruimte Leefwereld
Burgerinitiatieven
39
Verschillen tussen burgerinitiatieven
• Zorg in de particuliere sfeer
• versus open initiatieven in de publieke ruimte, cultuur, recreatie, duurzaamheid,...
• Initiatieven op privaat domein; initiatieven op de brug met de markt (bvb coöperatieven)
• versus initiatieven op het publieke domein en op de brug met de overheid
• Kortlopend / eenmalig
• versus langlopend / structureel
• Bottom – up
• versus door overheidsoptreden gestimuleerd
40
1. Overheid in een faciliterende rol, stimulerend,
eventueel regisserend
2. Overheid als beschermer van het algemeen
belang
3. Overheid als verdediger van gevestigde belangen
Verschillende rollen van de overheid
42
1
De overheid als facilitator
43
• Gedachtenexperiment: volle overheid versus kaderoverheid
• Impact van (centrale en lokale) regelgeving
• Impact van inhoudelijke ambities
• Meer maatschappelijk effect door
• Minder te regelen
• Als overheid minder zelf te doen?
44
2
De overheid als beschermer
van zwakke belangen,
de belangen van de zwakken en
van het algemeen belang
46
3
De overheid als verdediger van gevestigde
belangen en gestolde praktijken
Burgerinitiatieven:
nieuwe belangen, tegen gevestigde
belangen
innovatief, tegen gestold beleid en tegen
heersende beleidstheorie
Politici
Ambtenaren
Veldwerkers
Systeemwereld
Overheid
Tussenruimte Leefwereld
Burgerinitiatieven
51
• Doorwaardbare zone, op alle niveaus:
• netwerken tussen politieke leiders, ambtenaren,
middenveld, non – profit professionelen, ‘every day
makers’ – burgers, soms bedrijfsleven
• Varianten in de verhoudingen:
• soms zeer autonoom burgerinitiatief
• soms initiatief als gevolg van overheidsactie
• vaak netwerken met actieve betrokkenheid van
ambtenaren, non – profit professionelen
• soms vooral initiatief van het bestuur
De Tussenruimte
52
• In de tussenruimte komt vernieuwing tot stand
• Rol van ‘boundary spanners’ is cruciaal:
• politici op de eerste plaats: tussen burgers en het
overheidssysteem
• rol van ambtenaren: veldwerkers en middenmanagers
• rol van actieve burgers
Tussenruimte: ruimte voor innovatie
53
Druk op de tussenruimte
• Impact van lineaire besparingen
• Impact van uniforme managementsystemen
• denken van binnen naar buiten: de gereedschapskist
• meten = weten: fobie en illusie
• Drang tot scoren van en druk op politici
• Gelijkheidsillusie bij de bureaucratie en bij burgers
• De angst voor het onvoorziene: uit angst dat er iets zou
gebeuren, gebeurt er niets
• Voorwaarden stellen vanuit bestuursperspectief
54
• Pleidooi voor intelligente verbindingen tussen overheid en burgerinitiatieven
• Door vormgeving van de tussenruimte:
• publiek – private samenwerking
• hybride organisatievormen
• juridische vernieuwing
• Door aangepaste instrumenten:
• innovatieve vormen van ondersteuning
• innovatieve mensen voor ondersteuning
• innovatieve organisatievormen
De Tussenruimte Cultiveren
De Geest van Elinor
INLEIDING FILIP DE RYNCK - UGENT
WIJ BEGINNEN ALVAST - OVERWEGINGENMICHEL DE BRUYNE - BEWEGING.NETPIETER DEFORCHE - ACV
Uitdagingen voor het middenveld
Michel Debruyne
Beweging vzw
Inhoud
• Een evaluatie van de gecoro
• De gecoro ter discussie
• Mogelijke antwoorden en vragen
Adviesraden ondervraagd
• Gecoro als participatie-kamer?
• Gecoro als kwaliteitskamer?
• Gecoro als tweede kamer?
• Gecoro als arbitragekamer?
Participatie-kamer?
• Wie vertegenwoordigt wie?
– Eenzijdige samenstelling (mannelijk, hoogopgeleid en
+50)
– Middenveld goed vertegenwoordigd
• Stem van de achterban?
– Deskundigen zijn gestuurd
• Ambtelijke aansturing
• Politieke aansturing
• Belangenvermenging
Gecoro als kwaliteitskamer?
• Kwaliteit als groot goed?
– Expertise van de aangestuurde experten?
– Expertise van het middenveld?
– Aansturing van de debatten?
• Sterke aansturing door ambtenaren
• Gepolitiseerde debatten
– Complexiteit van de ruimtelijke ordening?
– Verhouding gecoro met andere kwaliteitskamers?
– Vrijblijvendheid van de adviezen?
Gecoro als tweede kamer?
• Gecoro als instrument voor democratische controle
van het ruimtelijk beleid: taak wordt niet opgenomen
– Politieke aansturing
– Problemen met openbaarheid van documenten
– Problemen met interne besluitvormingsprocedures
– Geen of weinig openbaarheid naar lokale samenleving
vanuit gecoro
Gecoro als arbitragekamer?
• Juridisering van de bezwaren
• Administratieve aansturing
• Politieke aansturing
Gecoro ter discussie
CBS
EXPERTENAMBTENARIJ
GECORO
LOKALE
SAMENLEVING MIDDENVELD
Gecoro ter discussie
Ge
co
ro
Middenveld en lokale samenleving
• VERHOUDING MIDDENVELD EN LOKALE
SAMENLEVING OP SPANNING?
?
?
middenveld
Gecoro
burgers
Zijn er antwoorden?
• Rol van het middenveld
• Rol van de gecoro
• Instrument gecoro
Rol van het middenveld:
verhouding lokale samenleving versus
middenveld
Hoe verhouden we ons ten opzichte van het
brede, nieuwe, soms kortstondig
middenveld? Waarom zijn er bij grote
projecten zo vaak actiegroepen?
Rol van de gecoro:
Democratische controle
Moet de gecoro de verantwoordelijkheid
opnemen voor de participatie naar burger en
middenveld? Kunnen bezorgde burgers hun
bekommernissen niet kwijt via de GECORO?
Het instrument gecoro:
Afstand tussen gecoro en gemeente
vergroten
Moet de gecoro meer autonoom worden ten
opzichte van College, ambtenarij en
onmiddellijke belangen?
DISCUSSIE.
PAUZE.
LANDSCHAP DE LIEREMAN JAN VAN DEN BERGHE - NATUURPUNT SPK
3-3-2015 75
ACV-BN Studiedag
28 februari 2015
Samen de ruimte maken in
“Landschap de Liereman en omgeving”
participatie
De Case Landschap De Liereman
Achtergrond Landschap De Liereman
Van oorlog tot raamakkoord
Maar nog onvoldoende: en dan?
Lessen over participatie en ruimte
3-3-2015 76
Situering – Landschap de Liereman en omgeving
3-3-2015 77
Turnhout
Oud-Turnhout
Arendonk
E34
Kanaal Dessel - SchotenRavels
3-3-2015 78
80
81
82
83
Gewestplan
3-3-2015 84
3-3-2015 85
Een oude conflictzone over
Zand
Grenzen
Lasagna
200686
Hoe vooruit raken?
Lokaal – nationaal
Middenveld, maar grotendeels lokaal niveau
De centrale rol van het gemeentebestuur
Heel concrete afspraken van vertrouwen:
Stopzetten van rechtzaken
Afspraken over waar wel en niet aankopen
Grenzen vastleggen
3-3-2015 87
3-3-2015 88
AGNAS: Afbakening Gebieden Agrarische en Natuurlijke Structuur
Situering Landschap De Liereman en omgeving
Vlaamse Regering beslist in 2008 ikv afbakening buitengebied (AGNAS)
Tegelijkertijd besliste de Vlaamse Regering in 2008 tot…
De opmaak van een “Raamakkoord“ inzake flankerend landbouwbeleid en
natuurontwikkeling
Voor de actiegebieden 56 en 57
Op te maken met betrokken partijen in het gebied
3-3-2015 89
Ondertekening raamakkoord
3-3-2015 90
Wat is het raamakkoord
Principe akkoord:
Uitvoering van beslissing Vlaamse regering 2008
Afspraken over een samenwerkingscultuur
communiceren op maat
…
Een aantal acties
Opstart van een aantal studies
…
Principe van gelijktijdigheid !
3-3-2015 91
3-3-2015 92
De VLM aan het werk
De Zwarte Specht komt
aangevlogen
3-3-2015 93
3-3-2015 94
Proces eigenaars
Proces eigenaars
Regionaal - organisatieniveau
Samenwerkingsovereenkomst Landelijk Vlaanderen & VLM
Liereman als case
Eigenaars positief & constructief betrekken & inschakelen bij uitvoering
Leren en delen van kennis
Lokaal – gebiedsniveau
Overleg: Feitelijke vereniging De Zwarte specht
Infoavond en -markt: grote groep eigenaars
Studie eigenaars
3-3-2015 95
Proces eigenaars
Feitelijke vereniging De Zwarte specht
Parallel aan en met dezelfde info als overleggroep (4x/j)
Sinds najaar 2011 (ondertekening Raamakkoord):
13 avondvergaderingen (waarvan 3 met jachtsector/Landelijk
Vlaanderen)
Elkaar leren kennen
Wederzijds elkaars taal leren spreken
Groeitraject naar volwaardige deelname aan overleggroep
1 terreinbezoek in Turnhouts Vennengebied (april 2013)
Initiatief van ANB & VLM
Voor álle leden van De Zwarte Specht
Voorbeeld uitgevoerde natuurinrichting in Noorderkempen + getuigenis
3-3-2015 96
Proces eigenaars
Feitelijke vereniging De Zwarte specht
Voorbereiding deelname overleggroep (voorjaar 2014)
Voortraject
Voorbereiding ism kernpartners RA
Conclusie
Eigenaars krijgen weldra instrumenten om bij te dragen aan IHD
Jacht werd gevraagd om voorstel te doen over hun concrete bijdrage
Daad bij woord
September 2014: overleggroep met aanwezigheid eigenaars
Landelijk Vlaanderen
De Zwarte Specht
2 parallelle sporen worden 1 spoor.
3-3-2015 97
Proces eigenaars
Feitelijke vereniging De Zwarte specht
Deelname overleggroep (vanaf sept 2014)
Is en blijft een groeitraject voor alle partijen
Eigenaars uiten bezorgdheden/bezwaren
Toegankelijkheid
Verwerving
Samenstelling fora natuurinrichting
Bijkomend nood aan 2 extra (bilaterale) vergaderingen.
3-3-2015 98
Proces eigenaars
Infoavond en –markt
Voor wie?
Jagers (15-tal)
eigenaars (800-tal)
landbouwers (100-tal)
Wanneer?
Na ondertekening Raamakkoord (okt 2011)
Na afwerking van studies (juni 2012)
Aanpak?
Plenair gedeelte
Overdracht info
Infomarkt
gerichte vragen stellen
Op maat beantwoorden
3-3-2015 99
Proces eigenaars
Infomarkt: bemanning stand
oktober 2011: Agentschap voor Natuur en Bos
Afdeling Ruimtelijke Planning
Onroerend Erfgoed Antwerpen
Vlaamse Landmaatschappij
Eerste kenbaarheid groep eigenaars
Jan‘12: feitelijke vereniging “De Zwarte Specht”
juni 2012:
Dezelfde overheden van oktober 2011 +
De Bosgroep
De Zwarte Specht
3-3-2015 100
Proces eigenaars
Studie eigenaars: Februari 2014
Eigenaars in of in de buurt van
Liereman
Opzet gespiegeld aan landbouwstudie
Internetbevraging
3 workshops (kleine groepjes – begeleiding extern bureau)
3 zitdagen (individueel - privé)
Filosofie:
Weten is rekening mee kunnen houden
Weten is daarom nog niet uitvoering geven aan alle individuele
punten
VLM wil bril van eigenaars kunnen opzetten
3-3-2015 101
Proces eigenaars
Studie eigenaars: Februari 2014
Grote groep eigenaars
Elkaar beter leren kennen
Bevragen op landschapsniveau (geen individuele percelen!)
Kansen & uitdagingen
Toekomst van het gebied
Info die bij kan dragen aan een geïntegreerde visie voor het
gebied.
3-3-2015 102
103
Bevindingen workshops eigenaars 2014feiten en cijfers – in beeld
3-3-2015 104
Bevindingen workshops eigenaars 2014feiten en cijfers – in beeld
Enkele overwegingen
Participatie, OK, UITERAARD!
Maar hoe organiseer je dat?
Te vroeg? Te laat?
Info delen: Draagvlak? Misbruik?
- meegroeien
- werken aan vertrouwen
ZEER ARBEIDSINTENSIEF!
SPELREGELS / ERECODE / wederzijds RESPECT
3-3-2015 105
Enkele overwegingen
Participatie, OK, UITERAARD!
Maar hoe organiseer je dat?
Efficiënt?
Effectief?
Effectief op een efficiënte manier?
Proces/procedures/ …. WIL OM TE SLAGEN!
3-3-2015 106
Participatie en ruimte:lessen uit Oud - Turnhout
De keuze ‘middenveld’ – ‘burgerinitiatief’ is een valse
keuze.
Lokaal en zeer hoog heeft gewerkt
De zorg om de consequentie is soms terecht, soms ook niet.
Ook lokaal middenveld heeft het moeilijk met
‘burgerinitiatief’.
Een dankwoord aan de VLM.
3-3-2015 107
Participatie en ruimte:lessen uit Oud - Turnhout
Van open conflict naar succesvolle samenspraak met
realisaties op het terrein:
Het kan.
3-3-2015 108
Bedankt!
3-3-2015 109
LANDSCHAP DE LIEREMAN JAN VAN DEN BERGHE - NATUURPUNT SPK
RINGLAND PETER VERMEULEN - STRAMIEN
112
Het dak op de Antwerpse Ring
19401940: Duits plan voor Antwerpen
1957: APA Antwerpen
5
1958 - 1969
117117
1995: Grote Ring Antwerpen … terug geschrapt
118
1995: Staten-Generaal mobiliteit
12
119
2005: oprichting Straten-Generaal
2010: voorstel Meccano-tracé
12
120120
Madrid
121121
Madrid
122122
2008: Ademloos
123123
2009: Het referendum
124
2010: Masterplan 2020 / Meccano +
12
125125
2012: Overkappingsonderzoek Stad Antwerpen
126126
Stramien 2012: Uit de ban van de Ring
127127
Stramien 2012: Uit de ban van de Ring
128128
Stramien 2012: Uit de ban van de Ring
Filmpje Bierkaartje
129129
Het concept
129
130130
Uit de ban van de RingStramien 2012: Uit de ban van de Ring
131131
Uit de ban van de RingStramien 2012: Uit de ban van de Ring
132132
Stramien 2012: Uit de ban van de Ring
133133
Ringland: 3 voordelen
134134
Betere mobiliteit
135135
136136
137137
138138
139
Stedelijk verkeer
op -en afritten
139
140
Gezond fietsnetwerk
140
141141
Gezondere omgeving
142142
Fijnstof
143143
Geluid
144144
Ecologie
145145
146146
Water
147147
148148
149149
9 locaties in de ban van de Ring
150150
9 toplocaties
151151
152152
153153
2014: Valentijnsakkoord
154154
Valentijns-akkoord: definitief concept?
23
155155
Online campagne
156156
Het tiende district van Antwerpen
157157
Colloquium De Singel
158158
Dagelijkse vlagplantactie
159159
Posteractie
160160
10 miles
161161
Café Corsari – zevende dag - columns
162162
Ringland inwoner / Ringland T-shirts -fietsplaatjes
163163
Pers
164164
Stappen om te overkappen
165165
Feest in de Roma
166166
167167
Ringland Wave
168168
169169
Wat nu?
170170
MER A102/R11bis
171171
MER Oosterweel: is BAM verenigbaar met Ringland?
172
Is Ringland haalbaar/betaalbaar?
173
Voorbeeldproject: Maastricht = geïntegreerde aanpak
173
174174
Vlaams Regeerakkoord: overkappingsstudie
175175
Afstemming overheidsstudies
176176
177177
178178
Ringland voert zelf studies uit
179179
Ringland voert zelf studies uit
180180
Top 10
Most trafficed cities in Europe and North America
181181
182182
183183
184184
Waar wachten we op?
Dankzij …
Uit de Top 10 … In de Top 10
RINGLAND PETER VERMEULEN - STRAMIEN
KLAAR VOOR HET WEEKEND. WEL THUIS.
Top Related