Congres Omgevingswet 2015 11 november 2015
Arjan Nijenhuis, plv. directeur, programma Eenvoudig Beter
Stand van zaken• Eerste Kamer behandeling wetsvoorstel
• Préconsultatie AMvB’s
• Aanvullingswetten, Invoeringswet
• Implementatie
• Nu al aan de slag
Bestuursakkoord: gezamenlijke implementatie• Kennis en kunde
– handleidingen, checklists– opleidingen– kennisuitwisseling en samenwerking -
omgevingsdiensten
• Digitale stelsel– informatiepunt– omgevingsloket– ambitie 2024: met één klik alle
informatie over de fysieke leefomgeving
• Cultuurverandering
Digitalisering: 2018 en eindbeeld 2024
Grootste veranderingen - verbeterdoelen• Inzichtelijkheid
– Minder regels en plannen op alle niveaus
• Integrale aanpak– Omgevingsvisie, omgevingsverordening, omgevingsplan
• Afwegingsruimte– Binnen de kaders van omgevingswaarden, instructieregels en AMvB’s
• Participatie – sneller en beter– Omgevingsvisie, omgevingsplan, omgevingsvergunning, projectbesluit
Eenvoudig Beter
Zes instrumenten
Hoofdlijnen AMvB’s
9
Stap 1 Bepaal je visie
10 Eenvoudig Beter
Authentiek en schoon
Bruisend innovatief
Energieneutraal
11 1 mei 2023Ministerie van Infrastructuur en Milieu
Pilots omgevingsvisie• Ca. 35 gemeenten en provincies (en vereniging Markdal)
• Gezamenlijke zoektocht, vooral rondom:- Integraliteit- Participatie- Cultuuromslag
• En ook rondom sturingsfilosofie, democratische legitimiteit, actualiteit en digitale beschikbaarheid
Stap 2 Bepaal de regels
12 Eenvoudig Beter
Hogere welstandseisenStiltegebiedOmgevingswaarde roetVoorzorg t.a.v Q-koorts
Flexibiliteit met waarborgen Globaal, onderzoek later
Epc norm <
Instructieregels rijk en provincie
• Subsidiariteit • Harmonisatie van terminologieën• Ordening naar instrument• Ruimte in en rond de norm
Gericht op omgevingsverordening, omgevingsplan of waterschapsverordening
•
13
14
Provincie
De omgevingsverordening bevat slechts een toedeling
van functies aan locaties en met het oog daarop gestelde
regels, indien het onderwerp van zorg niet doelmatig en
doeltreffend met een instructieregel of een instructie kan
worden behartigd. Artikel 4.2, tweede lid.
Integratie omgevingsplan
Exploitatieplan
1. Hergebruik - van onderzoek/monitoring via digitaal stelsel
2. Versobering - Minder details vereist - vuistregels- Vrijwillige oplevertoets voor vergunningen en projectbesluiten
3. Faseren van onderzoekslasten
16
Vermindering onderzoekslasten
Toets of na voltooiing project aan milieunormen wordt voldaan. Indien nodig aanvullende maatregelen• Onderdeel van projectbesluit of vergunning• Voor geur, geluid en luchtkwaliteit• Alleen bij globale onderzoekslasten beginfase (vuistregels e.d.)• Bijdrage aan snellere besluitvorming en lagere onderzoekslasten• Facultatief van beide kanten• Voorwaarden o.a.: effecten kwantificeerbaar en mitigeerbaar,
aannemelijk dat maatregelen (kunnen) worden getroffen
17
Oplevertoets
I. Meer ruimte in de regels
Beter ontsluiten Grote rivieren (tijdelijk gebruik), compensatie/salderenLadderErfgoed in het omgevingsplan
Lichtere doorwerking
Kustfundament , Laag dynamische gebieden (lopende discussie)
Ruimere uitzonderingen
EV Risicogebiedscontour, bedrijfswoningen van derden PlattelandswoningenLadder: saldering toegestaan bij transformatie en herstructurering
Tijdelijk gebruik verruimen
Grote rivieren (als de reservering maar niet in gevaar komt)
Toepassings-bereik beperken
Ladder (ondergrens, en behoud erfgoed en sociale functies)
18
II. Gebiedsgericht maatwerk
Decentrale omgevingswaarden
Voor luchtkwaliteit, waterkwaliteit en zwemwaterkwaliteit
Getrapte instructieregels
Voor werelderfgoed en Natuurnetwerk Nederland (net als nu)
Maatwerk in de algemene regels
Ruimte voor decentrale overheden Vb. Scherpere EPC-norm
19
III. Specifiek maatwerk
Ontheffing Voor instructieregels omgevingsplan en projectbesluiten die specifieke nationale belangen beschermen
Aanvullende bestuurlijke afwegingsruimte
EV: tijdelijk 10-5 in plaats van 10-6 voor herstructurering
Maatwerkbesluiten
20
21
Faseren van onderzoekslasten
Probleem • Voor bestemmingsplannen onderzoek nodig voor hypothetische situaties
Gevolg • Hoge kosten • Schijnzekerheid• Belemmering voor uitnodigingsplanologie
(planschade)Oplossing • Veel toestaan – uitnodigingsplanologie
• Eisen aan nadere invulling Balans flexibiliteit en waarborgen
Omgevingswaarden
• Tot nu toe geen extra omgevingswaarden rijk• Motie Van Tongeren over omgevingswaarde CO2:
nader onderzoek• Aanscherpen mag m.u.v. primaire waterkeringen• Decentrale omgevingswaarden
23
24
Actualiseringsritme
• Generieke actualiseringsplicht (10 jaar) vervalt• Actualiteit is voortdurend aandachtspunt.
Bestuurlijke verantwoordelijkheid
• Twee prikkels voor actualiteit: – inpassingsplicht voor instructies– inpassingsplicht voor omgevingsvergunningen voor
locatieontwikkelingsactiviteiten
Kostenverhaal• Grondexploitatie in het wetsvoorstel opgenomen (hoofdstuk 12).
Motie TK: vernieuwing in Aanvullingswet grond
• Het gaat om kostenverhaal van publieke voorzieningen (riolering, lantaarnpalen) en NIET om gemeentelijke grondexploitatie
• De regeling is een stok achter de deur indien kosten niet langs andere weg (gronduitgifte, overeenkomst) verhaald kunnen worden
• De regeling wordt in het Omgevingsbesluit uitgewerkt aandacht voor uitnodigingsplanologie Préconsultatieversie: besluit loopt vooruit op grondslagen
Invoeringswet en Aanvullingswet
25
Wijziging kostenverhaal• Exploitatieplan verdwijnt als planvorm• Doorschuiven moment kostenverhaal naar
de vergunning• Eén regeling voor gebiedsoverstijgende kosten• Introductie weigeringsgrond bij exploitatietekort• Tweejaarlijkse herziening exploitatieregels/ voorschriften• Mogelijkheid intrekken exploitatieregels/ voorschriften • Kostenverhaal mogelijk zonder fictie actief grondbeleid gemeente
26
Stap 3 Beoordeel initiatieven
27 Eenvoudig Beter
Ecowijk
Uitbreiding veehouderij
Startups, horeca,havenwoningen enbedrijfjes binnen de waarborgen
Waarom Algemene regels• Uniformering: in gelijke situaties zijn gelijke regels van toepassing
• Duidelijkheid: – Vooraf helder waaraan moet worden voldaan, geen toetsing nodig– Verantwoordelijkheid bij initiatiefnemer
• Lastenvermindering– Geen aanpassing van de vergunning nodig voor wijzigingen,
geen kans op oneigenlijke inspraak en tijdverlies– Geen leges
• Implementatie Europese regelgeving makkelijker
28
Wanneer algemene regel en wanneer vergunningplicht
• Bij activiteiten en situatie standaard (homogeen) algemene regel met maatwerkmogelijkheden voor bijzondere lokale omstandigheden
• Bij activiteiten en situatie uniek (heterogeen) en/of risicovolle gevallen vergunningplicht
29
30
Hoe werkt het: voorbeeld glastuinbouwNu • Glastuinbouwbedrijf
‒ Bestemmingsplan functie toegestaan?‒ Kwantiteitsregels lozing in oppervlaktewater in Keur‒ Activiteitenbesluit geen inrichting A dus inrichting B‒ Activiteitenbesluit lijst langslopen van 96 activiteiten
algemene regels
Straks• Glastuinbouwbedrijf
‒ Omgevingsplan en waterschapsverordening met eventueel maatwerkregels
‒ BAL: specifiek gekoppelde algemene regels aan glastuinbouwbedrijf
31
Bal
Zwemmen en baden
Erfgoed
Rijkswegen en spoor
Rijkswateren
Milieubelastende Activiteit
etc
Autowasstraat
Industrie·Chemische industrie·Papierindustrie·Etc
Afvalbeheer
Agrarische sector: ·Veehouderijen·Glastuinbouw·Etc.
Dienstverlening en Zorg·Laboratoria·Ziekenhuizen·Etc.
Transport en Logistiek·Tankstation·Motorrevisiebedrijf·Garage·Etc.
Horeca, sport en recreatie
Overige bedrijfsactiviteiten· Bodemenergiesysteem· Windturbine· Etc.
Drainwater kassen substraatteelt
LPG opslag
Bodemenergiesysteem
Windturbine
Opslaan substraatmaterialen
Tandheelkundige bewerkingen
Vervaardigen voedingsmiddelen/dranken
Assimilatiebelichting
Kleinschalig bereiden in grootkeukens
Opslaan kunstmest
Energie industrie & nutssector·Windturbinepark·Grote stookinstallatie·EtcGlastuinbouw met
Bodemenergiesysteem
32
Bouwactiviteit (onder voorbehoud)
• Bouwtechnisch deel: Besluit kwaliteit bouwwerken
• Ruimtelijk deel: omgevingsplan
33
Opknippen: 1. technische bouwactiviteit
– Vergunningplicht op grond van omgevingswet
– Aanwijzing vergunningplichtige gevallen bij Amvb
– Toetsingskader bestaat alleen uit regels voor technische
bouwkwaliteit (Besluit kwaliteit bouwwerken)
– Wet kwaliteitsborging bouw (reductie vergunningplicht 80%)
34
Opknippen: 2. ruimtelijke bouwactiviteit
– Ruimtelijk bouwen gereguleerd door het omgevingsplan
– Algemene regels, meldingplicht, maatwerk, vergunningplicht
– Toetsingskader vergunning: beoordelingsregels omgevingsplan
– Bij strijd met of bij ontbreken van beoordelingsregels kan de
vergunning toch worden verleend in het belang van een
evenwichtige toedeling van functies aan locaties
Centraal begrip wet: beoordelingsregels voor de omgevingsvergunning• Inhoudelijke regels die bevoegd gezag
moet hanteren bij het beoordelen van een vergunningaanvraag
• De wet onderscheidt aparte activiteitensoorten (artikel 5.1)
• Per activiteitensoort een specifieke set beoordelingsregels
35
Vergunningen (1)
● Aanwijzing vergunningplichtige activiteiten naar Bal en Bbl na preconsultatieversie
● Twee grondslagen:- Vergunningvrije activiteiten- Vergunningplichtige activiteiten
● Aangrijpingspunt ‘activiteit’ ● Verschuiving vergunningplicht naar algemene regels: m.n.
beperkingengebiedactiviteiten en lozingsactiviteiten
36
Beperkingengebieden algemeen• Uniforme naam voor gebieden rondom infrastructuur
en andere werken en objecten• Vooral weg, spoor, luchthavens • Nu erg versnipperd, soms verouderd• Minder vergunningen, meer algemene regels• Uniforme werkwijze • Kenbaarheid/digitalisering vereist begrenzen
gebieden op kaart
37
Vergunningen (2)
• Voorbereidingsprocedure: regulier of afdeling 3.4 Awb• Uitgangspunt (wet): reguliere procedure, tenzij…
• Uitwerking ‘tenzij’ (besluit): internationale verplichtingen – Aarhus; Granada, RIE, mer- en Seveso richtlijn– Mer beoordelingsplicht
38
Projectprocedure• Eén uniforme procedure voor complexe initiatieven met publiek
belang, voor rijk, provincie en waterschap– snellere en integrale besluitvorming
• Omgevingbesluit stelt nadere regels over– Voornemen– Voorkeursbeslissing (o.a. wanneer verplicht)– Projectbesluit (o.a. welke besluiten kunnen worden meegenomen
in projectbesluit)
• Publieksparticipatie. TK: belangrijk element
39
Stap 4 Monitor en stuur bij
40 Eenvoudig Beter
High trust,high penalty
Monitoring omgevingswaarderoet
Toezicht en handhaving op de waarborgen
Monitoring en informatievoorziening
• Verzamelen (o.a. monitoring)
• Beheren (Laan van de Leefomgeving: via invoeringsbesluit)
• Verwerken (o.a. kaarten en registers)
41
Monitoring
• Indien internationaalrechtelijk verplicht niet meer dan nodig, m.u.v. overstromingskaarten en register omgevingsveiligheid.
• Luchtkwaliteit: − Heel Nederland: meten, rekenen via GCN-kaarten en prognoses− Alleen in kritische gebieden: aanvullende
monitoringsberekeningen, waarvoor B&W en PS informatie verzamelen en verstrekken
•
42
Wat betekent dit voor de organisatie?Cultuurverandering:
• Lokale afwegingsruimte• Integraal werken - ook in ketens • Participatie• Verschuivingen in processen• Verdergaande digitalisering
Ruimte voor ontwikkeling, waarborgenvoor kwaliteit
LinkedIn groep Eenvoudig Betersite: rijksoverheid.nl enomgevingswet.pleio.nlVeelgesteldevragenomgevingswet.pleio.nl
Top Related