29 juni 2011 , pag. 14

Onbedoeld grappige rouwadvertentiesAl dertig jaar verzamelt Ynze de Boer uit Ede rouwadvertenties uit het dagblad Trouw.Hij schreef er het boekje ‘Toch nog onverwacht…’ over.

MARIA DEL GROSSO

Uit het leven gegrepen.Zo betitelt de in 1940 inBolsward geboren Ynzede Boer zijn verzame-

ling rouwadvertenties. Hij knipteze uit vanwege de aperte taalfou-ten, de grappige taalconstructies,maar ook omdat ze ontroerend ofschrijnend zijn.

Geen vrolijke bezigheid, zou jezeggen, maar daar kijkt De Boeranders tegenaan. ,,Er zit zoveel indie teksten. Dat vind ik schitte-rend. Het is niet een en al ellen-de.’’ En als er onder een adverten-tie staat dat het condolerenplaatsvindt in ‘De LachendeGans’ dan verschijnt er bij DeBoer een glimlach op het gezicht.

In het begin waren het vooralalgemene en contactadvertentiesdie hem troffen. ,,Een midden-stander die personeel vraagt enals voorwaarde stelt: ‘Je moet welachter de winkel staan’.’’

Dat dit soort taalgevoelighe-den hem opvallen, heeft te ma-ken met het beroep dat hij uitoe-fende: bestuursjurist bij gemeen-ten. ,,In de juridische wereld kanéén foute komma een drama be-tekenen. Het verbaast mij nog al-tijd dat veel mensen foutloostaalgebruik helemaal niet be-langrijk vinden.’’

Het idee om een boek van zijnverzameling te maken, bestond allang. Op 1 januari 2010 werd hetzijn goede voornemen voor datjaar. ,,Ik pakte een bak koffie enhad gelijk het stramien al te pak-ken.’’ De Boer ontdekte dat er eenhele culturele verandering achterde advertenties schuilgaat. ,,Ikwilde er geen sociologisch ver-haal van maken, maar die aspec-ten zitten er wel in.’’

De advertenties veranderdenvan de bekende zwart omlijndeaankondigingen met sobere tek-sten waarin keurig de rouwdienstwerd vermeld naar vrijere tekstenmet tekeningen of zelfs een fotoerbij. De rouwdienst heet tegen-woordig steeds vaker dankdienst,troostdienst of sfeerdienst. Hetafstandelijke in de teksten is ver-dwenen.

Dat komt volgens De Boerdoordat nabestaanden tegen-woordig de mogelijkheid hebbenonline hun tekst op te geven.,,Niet iedereen blijkt hierin bedre-ven te zijn’’, schrijft hij in zijnvoorwoord. ,,Het aantal berichtenmet onbedoeld hilarisch tekstenis toegenomen.’’ Nu valt het vol-gens hem ook niet mee om metallerlei nabestaanden met hun ei-gen gedachten over de overlede-

ne één goede tekst te formuleren.,,Dan krijg je omschrijvingen als:onze lieve, zorgzame, gewetens-vol-rebelse moeder.’’

Er zijn ook genoeg tekstenwaarbij dat ultieme gevoel wel ineen keer goed wordt omschreven,toont De Boer in zijn boek aan.,,Dank je wel dat je er was, zoietszegt alles. Of: Ik hou van heit pre-cies zoals heit was.’’ Friestaligeadvertenties kwam de verzame-ler in Trouw sporadisch tegen,maar als dat zo was, knipte hij ze

uit. In zijn jeugd leerde De Boerstadsfries. Nadat hij in 1953 uitBolsward vertrok - zijn opa Ynzestichtte er de Kooistra super-markt - is de taal hem altijd blij-ven boeien.

Zo is de Edenaar al vijftien jaarlid van de Friese boekenclub. Eenfavoriet onder zijn verzamelingheeft De Boer niet. ,,Ze hebben al-lemaal iets bijzonders.’’ Dat kanook schrijnend zijn, bewijst eenvan de teksten: ,,Gisteren is onzevader en opa gecremeerd. Wij,

zijn kinderen en kleinkinderen,mochten zelfs niet bij het af-scheid zijn.’’

De meeste fouten constateerdeDe Boer in zinsconstructies overGod.

,,Onderwerp en lijdend voor-werp worden in deze zinnen doorelkaar gehaald, waardoor Godvan alles in de schoenen wordtgeschoven.’’Een paar voorbeel-den uit het boek: ‘Na een lang enzinvol leven heeft de Here tot Zichgenomen Zijn kind, onze lieve

man, vader en opa’, of: ‘Op 3 sep-tember, een dag die hij zestig jaarlang intens beleefde, ontfermdeGod zich over...’’

De titel ‘Toch nog onver-wacht…’ koos De Boer omdat hijzich altijd afvraagt wat zo’n zin ei-genlijk toevoegt. ,,Kennelijk is hetoverlijden vaak een verrassing,terwijl dit haaks staat op de bij-belse noties over de dood. Danwordt toch vaak gesproken overde dood die kan komen als eendief in de nacht.’’

Er gaat eenhele cultureleveranderingschuil achterde advertenties

Ynze de Boer besloot na jarenlang verzamelen een boekje te maken van zijn collectie rouwadvertenties. FOTO APA/FRANS YPMA