magazineoktober 2009
www.okra.be www.okrasport.beAfgiftekantoor 3200 Aarschot - Erkenningsnummer P106333 Tijdschriften - Toelating gesloten verpakking - 3200 Aarschot 1 - BC 1145
maandblad, verschijnt niet in januari en in augustus - jaargang 42 nr. 8
blz. 12
Hilde Eynikel:
Damiaan is de heilige van de
tolerantie
Win een weekendje Groningen.
Wereldwijd onderzoek bevestigtwat oude genezers al sindsmensenheugenis beweren: azijn
is een echte wonderremedie voor wielang, gezond en gelukkig wil leven !
In de oudheid al raadde men een dage-lijkse dosis appelazijn aan om de eetlustonder controle te houden en de gezondheidte bevorderen. De gevreesde Samoeraïgeloofden in de bovennatuurlijke krachtvan azijn en zwoeren bij een speciaalazijntonicum om zich sterk en machtig tevoelen. Weldra kan u dit tonicum zélfmaken !
Inderdaad, want in HetGrote Azijnboek publiceertEmily Thacker 308 gezon-de recepten en natuurlijkeremedies die makkelijkzelf te bereiden zijn endie u helpen om uw :❃ Metabolisme verbeteren❃ Spijsvertering bevorderen❃ Cholesterol onder controle houden ❃ Huidproblemen aanpakken❃ Tekenen van ouderdom en huid-
vlekken vertragen❃ Kwaliteit van uw haar verbeteren❃ Osteoporose te bestrijden,
bevat calcium❃ Hoofdpijn verlichten❃ Likdoorns en eelt behandelen ❃ Huidontstekingen en schimmels
bestrijden❃ Microbes in het voedsel te vernietigen❃ Beter werken van hart en bloedvaten❃ Hypertensie bestrijden.
Uit recent wetenschappelijk onder-zoek blijkt dat azijn een natuurlijke bronvan vitaminen en mineralen is en meerdan 93 voedende substanties bevat en met
succes allerlei kwaaltjes en pijnenbestrijdt. Weet u wat er allemaal in éénenkele lepel appelazijn zit : vitaminen,mineralen, enzymen, aminozuren, voe-dende bestanddelen, pectine, betacaro-teen, en nog zoveel meer.
Meer dan 70 studies tonen aan datbetacaroteen het risico op kanker vermin-dert en het verdedigingsmechanisme vanhet lichaam (het immuunsysteem) stimu-leert. Pectine helpt het lichaam om hetcholesterolgehalte te verlagen en het risi-co op hart- en vaatziekten te verminderen.Emily Thacker legt uit hoe u snel kan
afslanken met een azijncocktail.Ze beschrijft uiterst efficiën-
te remedies tegen ver-koudheid en gewricht-spijnen. Azijn is
immers een uitsteken-de, natuurlijke ontste-
kingsremmer. Emily Thacker leert u ook uw
eigen azijn maken en op flessen te trekken.Zo'n huisazijntje is zeker een origineelcadeau-idee voor de feestdagen!
Kortom, als u Het Grote Azijnboekgelezen heeft, blijft u met slechts éénvraag zitten : “Bestaat er dan iets waarazijn niét goed voor is ?”
Er bestaan 1001 redenen om veel meerknoflook te gebruiken in ons dagelijksleven. Knoflook remt de groei van tumorenaf, beperkt de gevolgen van borstkanker,scoort beter dan penicilline in de strijdtegen 8 soorten antibiotica-resistente bacte-riën, kan beroertes voorkomen énbeschermt hartpatiënten tegen een eventue-le tweede aanval !
Knoflook bevat meer dan 200 vitami-nen en mineralen zoals calcium, kalium,ijzer, zink en belangrijke antioxidantenzoals selenium.
In Het Grote Lookboek beschrijftgezondheidsauteur Emily Thacker eenhonderdtal recepten en remedies op basisvan knoflook. Ontdek hoe honing, azijn enandere natuurlijke ingrediënten, in combi-natie met knoflook, reumatische pijnen enartrose verzachten, honger helpen intomen,de impact van stress verminderen, het cholesterolgehalte verlagen, de bloedsom-loop versnellen en spier- en gewrichtspij-nen verhelpen.
U vindt er ook efficiënte remedies om
arteriële hypertensie te vermin-deren, wratten te verwijderenen tand- en oorpijn te verzach-ten, om indigestie, diarree enconstipatie te voorkomen; omvermoeidheid tegen te gaan, aam-beien te verzorgen, verkoudheiden griepsymptomen te bestrijdenen koorts te doen zakken.
U houdt niet van de geurof de scherpe smaak vanknoflook? In dat gevalvindt u vast nuttige tipsin het boek! U leert ookhoe de therapeutischekwaliteiten van look beïn-vloed worden door degebruikte bereidingswijze.Ontdek ook de kracht vanknoflook in de vorm vanpoeders, pillen, aftrekselsof vers. Bestel nu snel uwexemplaren !
Azijn& Knoflook
“De Geheime Wapens van de Natuur”
Knoflook, een wondervan de natuur ?
of stuur deze bon naar :Dema - Av. de l’Expansion 9A - 4432 Alleur
Fax 04/365.90.53 - www.dema-gezondheid.be❒ Ik bestel enkel Het Grote Azijnboek
voor 23,50 € (+ 5 € verzendkosten), totaal 28,50 €❒ Ik bestel enkel Het Grote Lookboek voor
23,50 € (+ 5 € verzendkosten), totaal 28,50 €❒ IK BESPAAR 12 € want ik maak gebruik van uw
speciale aanbieding en bestel Het Grote Azijnboek enHet Grote Lookboek voor slechts 35 € ipv 47 €
(+ 5 € deelname in de verzendkosten)Garantie 30 dagen : Tevreden of geld terug.
Naam ................................................ Voornaam ..........................................
Straat .............................................................................................................
........................................................................... N° ........... Bus ...................
Postcode .......................... Plaats ..................................................................
Tel. ................ / ................................................ De boeken worden betaald aan de postbode (+ 4 € extra kosten). Indien u echterwenst kan u ook met Visa of Mastercard betalen, gelieve dan uw nummer engeldigheidsdatum bij de bestelling op te geven. Voor andere betaalwijzen, ons contacteren. OK 409
Wet van 8/12/1992:de informatie die u aan ons doorgeeft, kan doorgegeven worden aan derden door onze geautomatiseerde handelingen. U heeft een recht op inzage, verbetering of schrapping, ons per post mee te delen. Binnen 7 werkdagen, te rekenen van de dag die volgt op die vande ondertekening van dit contract, heeft de consument het recht om zonder kosten van zijn aankoop af te zien, op voorwaarde dat hij de verkoper hiervan bij een ter post aangetekende brief op de hoogte brengt. Elk beding waarbij de consument aan dit recht zou verzaken, is nietig. Watbetreft het in acht nemen van de termijn, is het voldoende dat de kennisgeving verstuurd wordt voor het verstrijken van deze termijn. Bedrijfsnummer BE 0424.889.197. Terugzending voldoende gefrankeerd. Portokosten niet terugbetaald. Levering binnen de 2 weken tot uitputting vanvoorraad. Indien u nog niet wenst te bestellen, maar wel het cadeau wil ontvangen, gelieve het ons te laten weten en een cheque van 7 € toe te voegen voor administratiekosten.
ADVERTENTIE
GRATIS: Afslanken met Azijn, een unieke endoeltreffende methode om af te slanken dankzij azijn.
BEPERKTAANBOD!
Gratisgeschenk
070/222.067Bestel nu per telefoon
Maal twee
“Oma en opa worden, duwt je rol als mama en papa naar de achtergrond.” Niets is zo
verhelderend als toevallig meeluisteren naar een gesprek. Ik doe het graag. Het houdt
je met de voeten op de grond. De zin die ik hier net neerschreef, klonk in de stille bib
bijzonder helder. Een vrouw fluisterde hem een man toe. Hij was duidelijk niet in de
stemming om veel te praten. Zij wel. Ze had iets op het hart. Een bib is zo’n bedrieg-
lijke ruimte waar je het idee krijgt dat je alleen bent. Ze ging door. “Dat dacht ik ten-
minste toen eerst Emile en daarna Jules geboren werden. Plots leek mama zijn veel
minder belangrijk dan oma worden. Ik ben oma met hart en ziel. Wie is dat niet trou-
wens? Tot onze Henk thuiskwam en vertelde dat hij en Bieke het niet meer zagen zitten
en uit elkaar gingen. Ik bespaar je het hoe en wat. En plots werd ik weer mama van
Henk, met zo’n heftigheid dat ik verbaasd naar mezelf keek. Ik voelde met hem mee,
wilde weer voor hem zorgen, voelde me geroepen om hem bij stekelige vragen van
nieuwsgierige vrienden en familie te verdedigen. Stel je voor.” Ze vertrokken. Ik bleef
achter en staarde naar titels zonder ze echt te zien. En ging toen maar een kop koffie
drinken in het cultuurcentrum en borduurde verder op dit verhaal.
Hoe zou ik reageren? Je weet met je verstand wel dat je geen partij mag kiezen. Maar
zou ik dat ook kunnen als het mijn kind betrof? Of zou ik in dat geval net beducht zijn
zeker niet in de val te trappen van ‘mijn kind, schoon kind’? Wat als na een scheiding
of na het uit elkaar gaan een nieuwe partner opduikt? Je verlangt in de eerste plaats
dat je kinderen gelukkig zijn, zeker als ze ernstig gekwetst raakten. Als een nieuwe
relatie daartoe kan bijdragen, zoveel te beter. Tegelijk verlies je een schoonkind. En of
de relatie nu al dan niet hartelijk was, in de loop van de jaren raakte je bijzonder aan
je schoonkind gehecht, toch?
Een liefdesrelatie beëindigen als er geen kinderen zijn, is sowieso anders. Je hoort me
niet zeggen dat het minder zwaar en ingrijpend is. Wel hoeft de opvoeding en de zorg
voor opgroeiende kinderen niet gedeeld en geregeld. Dat scheelt.
Zijn er kinderen en dus kleinkinderen, moeten oma en opa, bompa en bomma, pépé en
mémé, epi en emi of hoe ze ook heten, niet alleen leren omgaan met de nieuwe
situatie van de eigen kinderen maar ook met die van de kleinkinderen. Misschien wor-
den ze vertrouwenspersoon. Misschien moeten ze noodgedwongen opnieuw de rol van
mama of papa van hun kleinkind opnemen. Misschien zien ze hun kleinkind voortaan
veel minder dan vroeger. Misschien veel meer. Misschien moet het bezoekrecht gere-
geld. Over dat laatste lees je in dit magazine meer.
Soms hebben kinderen na een scheiding acht grootouders of grootouders
maal twee. Soms ‘verliezen’ ze er een paar. Een goed gesprek met alle
betrokkenen en een verstandige opstelling maken het samenleven van
grootouders, ouders en kinderen zoveel eenvoudiger. Denk ik.
Lieve Demeester
VOORWOORD
33
ITEM
38
OKRA-magazine
Ledenmagazine van de grootste beweging voor 55+. OKRA, trefpunt 55+: Open,
Kristelijk, Respectvol en Actief. Je ledenmagazine zit boordevol OKRA-leven, niet te
missen info, lifestyle, cultuur, ontspanning, ledenvoordelen… Vertel wat je ervan vindt
aan Chris Van Riet 02 246 44 37, [email protected].
inhoud
oktober 2009
OKRA oktober 2009
30
De heilige van de tolerantieOp 11 oktober wordt pater Damiaan heilig ver-
klaard. Dat is geen verrassing, ook in deze tijd
is Damiaan nog steeds een rolmodel. Wat de
heiligverklaring betekent en waarom het zo
lang geduurd heeft, legt Damiaan-kenner Hilde
Eynikel haarfijn uit.
‘Zoek naar de dingen die je gemeen hebt’Een Vlaamse niet-moslimvrouw en een
Marokkaanse moslimman. Een gemengd huwe-
lijk maakt maar weinig kans op slagen, hoor je
vaak. Mim en Abdelhamid El Messaoudi bewij-
zen dat het ook anders kan. Al 31 jaar lang.
Zien we onze kleinkinderen nog?Als je kind en schoonkind uit elkaar gaan,
heeft dat ook voor jou gevolgen. Je zal je
kleinkind minder vaak zien, of net vaker. Maar
de wet garandeert je dat je je kleinkind toch
kan blijven zien.
12
22
30
36
In je volgende OKRA-magazine
14 33
Ouderenweek in de kijker.
6 PRIKKERTJES
7 GEZONDHEID Meer bruggen slaan
10 STANDPUNT Betaalbaarheid van de pensioenen garanderen!
12 OKRA-ZINGEVING De heilige van de tolerantie
14 INFO Werk armoede weg!
16 DE KEUZE VAN WALCKIERS Latijns-Amerika: de wending
18 VRAAG EN AANBOD
20 ANDERS OUD Aperitieven op het leven
22 SAMEN HET LEVEN KLEUREN ‘Zoek naar de dingen die je gemeen hebt’
25 OVER WAT TELT ‘Onze ogen vinden steeds minder rust’
30 RECHTSINFO Zien we onze kleinkinderen nog?
32 FILM Eerder cinefiel en Vlaams
33 MENU Geurige kruiden, heerlijke keuken
36 MULTIMEDIA Bestanden: steeds groter, steeds meer
38 OKRA-CREA Stoer en speels
40 TENTOONSTELLING Het Gallo-Romeins Museum in het nieuw
42 BOEKEN Van boeken en melktanden
43 OKRA-SPORT Stappenteller telt elke stap
44 GEDICHT Als ik het boek niet had
45 UITJES
46 UIT Groningen boven!
49 31 WINNAARS!
50 SPEEL EN WIN
52 HOREN, ZIEN EN… SCHRIJVEN Welvaart en welzijn
53 OKRA-LIDKAART = GELD WAARD!
© François De Heel
OKRA oktober 2009
6
PRIKKERTJES
PrikkertjesWeek van de Fair Trade
Tijdens de week van de Fair Trade worden in
heel het land het concept en de producten van
Fair Trade gepromoot. De Week vindt plaats
van 30 september tot 10 oktober 2010. Overal
zullen concerten, proeverijen en infosessies
plaatsvinden. Je maakt er kennis met Fair
Trade, de handel die respect voor de mens en
1
Congres voor reumapatiënten
ReumaNet, een samenwerkingsverband tussen
zes patiëntenverenigingen, organiseert op 11 okto-
ber 2009 van 10.00 tot 18.00 uur het eerste con-
gres voor reumapatiënten. Het vindt plaats in
Antwerp Expo, Van Rijswijcklaan 191 te Antwerpen.
Naast een bezoek aan infostands, kunnen deelne-
mers verschillende lezingen en workshops bijwo-
nen. Op het programma staan onder andere een
lezing over inkomensvervangende maatregelen en
sociale en fiscale voordelen, een uiteenzetting over
bewegen met reuma en een workshop zumba. Er is
kinderanimatie voorzien. De toegangsprijs bedraagt
5 euro, gratis voor kinderen.
Meer info via www.reumanet.be
of 0478 82 78 96.
2
OKRA op stad
Op 8 en 9 april trekt OKRA massaal naar Brugge. OKRA wil zich tonen en daarom gaan we ‘op stad’.
Op meer dan 25 locaties in de binnenstad vinden allerlei boeiende activiteiten plaats. We engageren
knappe artiesten en bieden een forum aan eigen talent uit de OKRA-rangen. En natuurlijk staan er ook
museumbezoeken en tal van geleide wandelingen op het programma. Veel te veel voor één dag, je zal
moeten kiezen! Zin in ‘OKRA op stad’? Binnenkort vind je hierover meer informatie bij jouw trefpunt.
Donderdag 8 april 2010: deelnemers uit de provincies Oost-Vlaanderen en Limburg en uit de OKRA-
regio’s Mechelen, Ieper en Oostende.
Vrijdag 9 april 2010: deelnemers uit de OKRA-regio’s Brussel, Oost-Brabant, Antwerpen, Kempen,
Brugge, Roeselare, Kortrijk en Tielt.
3
zijn omgeving vooropstelt. Tijdens deze week
bundelen heel wat verenigingen, organisaties,
scholen en lokale overheden de krachten. Zo
willen ze van België het land van de Fair Trade
maken. Benieuwd of er ook in jouw buurt wat te
beleven valt?
Kijk op www.befair.be of bel 02 505 19 35.
7
GEZONDHEID
Mieke Craeymeersch is direc-
teur bij Similes, een organisatie
voor familieleden en naasten
van personen met psychische
problemen. Ze ervaart vaak dat
ouderen een steeds kwetsbaar-
dere groep vormen. “Het toene-
mende individualisme en de
steeds kleinere gezinnen zorgen
ervoor dat vooral ouderen vaak
eenzaam achterblijven. Dat
maakt de kans groter dat ze te
maken krijgen met psychische
aandoeningen. Gelukkig beste-
den hulpverleners vandaag meer
aandacht aan geestelijke
gezondheidszorg voor ouderen.
Vooral depressies loeren om de
hoek. Deze uiten zich anders bij
ouderen dan bij volwassenen of
kinderen. De omgeving heeft
het niet altijd door en de oude-
ren stuiten vaak op weerstand.
Familie of vrienden reageren
vaak: ‘komaan, raap jezelf
samen, profiteer van het leven.’
Of: ‘laat je niet gaan, het leven
is moeilijk voor iedereen.’ Bij
een depressie gaat het meestal
Meer bruggen slaan“Als we maar gezond zijn!” Hoe vaak nemen we deze uitspraak niet
achteloos in de mond? Niet alleen onze lichamelijke gezondheid baart ons
zorgen. We willen ook honderd worden zonder psychisch ten onder te gaan.
om ‘niet kunnen’ en niet om
‘niet willen’. Dit misverstand is
nog lang de wereld niet uit.”
Vinden ouderen de weg naar Similes?Mieke Craeymeersch: “We
bereiken vooral veertigers, vijfti-
gers en zestigers. Ouderen zien
er vaak tegenop om zich ’s
avonds te verplaatsen. Ze laten
hun partner niet graag alleen. En
als ze buiten komen, doen ze
liever iets leuks. Wat mensen
ook tegenhoudt, is de taboesfeer
die nog steeds rond psychische
problemen hangt. Psychisch ziek
zijn wordt geassocieerd met pro-
fiteren, luiheid, zelfs domheid en
het boezemt vaak ook angst in.
Men legt ook snel de link met
criminaliteit. Denk maar aan de
drama’s die onlangs gebeurden
in Dendermonde of Oostenrijk.
De beeldvorming over een psy-
chiatrisch ziekenhuis in de media
is nefast.”
Wat kunnen jullie daar aan doen?Mieke Craeymeersch: “Geluk-
kig zijn er de laatste tijd enkele
initiatieven die psychische pro-
blemen meer bespreekbaar
maken. Zo is er de laagdrempe-
lige campagne Fit in je hoofd van
de overheid. En ook het initiatief
Anders gewoon brengt psychi-
sche problemen onder de aan-
dacht. Hiermee ondersteunen
we, samen met andere organi-
saties, projecten die de brug
leggen tussen de psychiatrie en
de samenleving. Vorig jaar orga-
niseerden we ook een grote
manifestatie in Gent waarmee
Er is te weinig communicatie tussen psychiatrische ziekenhuizen
en familie.
we geestelijke gezondheid in een
ander daglicht wilden stellen.
Via films, sprekers, workshops
en infostands lieten we iedereen
met de wereld van de psychia-
trie kennismaken.”
Hoe kwam Similes tot stand?Mieke Craeymeersch: “Similes
ontstond eind jaren zestig uit de
chronische psychiatrie. In die
periode bleven de psychiatrische
ziekenhuizen niet ongevoelig
voor de democratisering. In Sint-
Camillus te Bierbeek nodigden
de hoofdgeneesheer en de direc-
teur de familie uit. Zo ontstond
er een soort familiewerking. Kort
daarna startten andere zieken-
huizen een gelijkaardige werking
op. Bedoeling was om patiënten-
activiteiten te organiseren en
ervoor te zorgen dat familiele-
den vaker op bezoek kwamen.
Door de jaren heen richtte
Similes zich meer en meer tot
familieleden. Onze informatiebij-
eenkomsten staan intussen open
voor iedereen: zowel gezinsle-
den, hulpverleners als patiënten.
Onze gespreksbijeenkomsten
daarentegen zijn uitsluitend voor
familieleden. Zij moeten zich al
zo vaak inhouden om de ander
niet te kwetsen. Op deze samen-
komsten kunnen ze hun gevoe-
lens ventileren maar ook elkaar
opvangen, ervaringen uitwisse-
len en begrip en troost vinden.”
Waar hebben familieleden de grootste nood aan?Mieke Craeymeersch: “De
meest schrijnende situaties zijn
die waar familieleden zien dat er
iets aan de hand is maar waar de
persoon in kwestie zich niet wil
laten helpen. Dat schept benarde
situaties omdat individuele vrij-
heid in onze samenleving heel
belangrijk is en je anderzijds zelf
op zoek moet gaan naar hulp. Bij
depressie zien mensen soms zelf
nog in dat ze professionele bij-
stand nodig hebben. En toch
leeft ook bij hen de angst voor
stigmatisering. ‘Want ze gaan
denken dat ik gek ben!’
Een ander probleem is de zoek-
tocht naar gepaste hulp. Een
psychiater kennen de meesten
nog wel maar de weg naar
Beschut Wonen of het Centrum
voor Geestelijke Gezondheids-
zorg is moeilijker te vinden.
Daarbij komt nog de financiële
drempel. Een bezoek aan de psy-
choloog wordt niet terugbetaald
door de ziekteverzekering.
Nu het taboe en de stigmatise-
ring rond psychisch ziek zijn
langzaamaan afnemen, groeit
het appel dat men op Similes
doet. We moeten steeds meer
mensen doorverwijzen. Via fami-
liecoaching helpen wij gezinsle-
den hun weg te vinden in het
circuit van de geestelijke gezond-
heidszorg. Er is te weinig com-
municatie tussen psychiatrische
ziekenhuizen en familie. Ook
voor hen zou een opvang van 24
uur op 24 geen slecht idee zijn!
Wanneer een patiënt bijvoor-
beeld op weekend mag, vraagt
de arts niet vooraf aan de familie
of ze dit wel aankan.
Similes geeft ook persoonlijk
juridisch advies rond thema’s die
te maken hebben met geestelijke
gezondheid. Bijvoorbeeld over
gedwongen opname. Waar kan ik
hiervoor terecht? Wat moet ik
doen? Hoe gaat dit in zijn werk?
Of rond het beheer van goede-
ren. Wat gebeurt er wanneer
iemand niet meer in staat is om
zelf voor zijn geld te zorgen?”
Wat kan er nog beter?Mieke Craeymeersch: “In de
jaren tachtig en negentig start-
ten we met groepen volgens
familiebetrokkenheid. Een part-
ner ondervindt andere proble-
men dan ouders. Nu hebben we
oudergroepen, partnergroepen
en zelfs groepen voor kinderen
van ouders met een psychische
problematiek. Je zal maar
OKRA oktober 2009
8
GEZONDHEID
Je zal maar opgroeien met een ouder die psychisch ziek is. Dat beïnvloedt je
enorm.
Mieke Craeymeersch: “Er is te weinig communicatie tussen psychiatrische ziekenhuizen en familie.”
opgroeien met een ouder die psychisch ziek is. Dat
beïnvloedt je enorm. Een derde van deze kinderen
ontwikkelt zelf een ernstige psychische aandoe-
ning, een derde krijgt psychische problemen die
overwonnen worden, nog een derde komt er met
min of meer emotionele littekens uit. Dat zijn toch
gigantische cijfers? Dikwijls komen in zulke situa-
ties ook de grootouders in beeld. Wanneer zoon of
dochter psychisch ziek is, maken zij zich grote zor-
gen over de opvoeding van hun kleinkinderen.
Soms wil de psychisch zieke ouder niet dat de
grootouders hun kleinkinderen nog zien of omge-
keerd worden de kleinkinderen bij de grootouders
gedropt. Zo raken grootouders verwikkeld in een
emotioneel of juridisch gevecht.
Similes doet ook aan belangenbehartiging. We
stelden een memorandum op met de vraag naar
een gezinsvriendelijke geestelijke gezondheidszorg
die niet alleen oog heeft voor de patiënt maar ook
voor zijn omgeving. Er moet niet enkel aandacht
zijn voor medicatie en therapie maar ook voor
wonen en werken. Er zouden meer betaalbare
woningen moeten zijn voor mensen met psychi-
sche problemen. We vragen meer creatieve woon-
vormen voor psychisch zieke ouderen. Het ideaal
lijkt ons een goede mix van wonen en zorgverle-
ning. In Nederland spreken ze van ‘aanklampende
zorg’ wat betekent dat de patiënt niet mag verdwij-
nen in de samenleving na zijn ontslag uit de psy-
chiatrie. Er moet contact blijven.
Familieleden zien of horen, is voor ons een voor de
hand liggend onderdeel van de behandeling.
Wanneer je niet werkt met het netwerk van de
patiënt, mis je belangrijke informatie. Nog steeds
doen sommige psychiatrische teams alsof de bui-
tenwereld niet bestaat. Jammer, toch?”
Tekst Chris Van Riet
Foto Cois Van Roosendael
Info
Similes, Groeneweg 151, 3001 Heverlee,
016 244 201, www.similes.be.
Kunst voor Similes
Tot 13 november 2010 stelt Gusta Frooninckx haar
schilderijen van landschappen en bloemen tentoon
in Gasthuisberg. De werken in aquarel en olieverf
worden verkocht ten voordele van Similes.
Info: in de gangen van UZ Gasthuisberg,
Herestraat 49, 3000 Leuven.
9
Maken uw gewrichten u het leven zuur? Doe wat!
Kies de milde wegHet is bekend dat de bevolking van de Noord-Europese landen veel minder last hebben van zwakke gewrichten dan de rest van Europa. Hun geheim: een voeding geba-seerd op de consumptie van vette vis zoals haring, zalm en sardientjes, rijk aan bestanddelen die zeer goed zijn voor het kraakbeen. Het is tegenwoordig mogelijk van al heil-zame werking te profi teren zonder uw voedingspatroon te veranderen.
Met Phytalgic voelt u zich in 3 weken beter!Het researchcentrum van Phythea heeft dat goed begre-pen en Phytalgic is daarvan het resultaat! Dit natuurlijke geconcentreerde supplement in capsules met wilde vis-olie gecombineerd met zink en brandnetel voor groter ge-wrichtscomfort. Om op natuurlijke wijze het comfort van uw gewrichten te behouden wordt een dosis van 3 capsu-les per dag aanbevolen. De eerste resultaten zijn over het algemeen al na 3 weken gebruik merkbaar. Vanwege de perfecte verdraagbaarheid kunt u Phytalgic het gehele jaar door continu worden gebruikt.
Onze mening: een uitstekend product dat de beloften waar maakt: gewrichten die geleide-lijk aan soepeler worden, blijven-de verlichting, een levenscom-fort hervonden in slechts enkele weken tijd!
Phytalgic van PhytheaTe koop bij uw apotheek
CNK: 2399-202
en NUT/PL-code: 968/1
Ongeveer 16,80€ per doos
Met het stijgen der jaren
slijten de gewrichten. De
dagelijkse handelingen
zijn niet altijd zo gemak-
kelijk. Er bestaat tegen-
woordig milde methodes
om uw gewrichten op
natuurlijke wijze soepel
te houden.
BETTER LEVEN
2 dozen gekocht = de 3de gratis van Phythea!
Om een gratis doos te ontvangen stuurt u vóór 31/12/09 het origineel van de kassabon, de 2 bar-
codes CNK uit de verpakking van het product en uw adresgegevens naar:Aanbod Phytalgic - c/o PromoControl - P.B. 3582 - 1414 Waterloo
Aanbod beperkt tot 2 zendingen per persoon - Aankoop en zending van bewijs van aankoop tussen 15/08/09 en 31/12/09.
AanbodPhytalgic
PUBLIREPORTAGE
Okra_01_10_09.indd 1 02/09/09 16:32
OKRA oktober 2009
10
STANDPUNT
Het Generatiepact heeft een welvaartsmechanisme
ingesteld dat de federale regering verplicht om om
de twee jaar een enveloppe vrij te maken voor wel-
vaartsaanpassingen van de uitkeringen in de soci-
ale zekerheid. De sociale partners en de
Studiecommissie voor de Vergrijzing adviseren hier-
over. Er werd afgesproken dat de grootte van de
enveloppe afhankelijk is van de budgettaire en eco-
nomische toestand. De eerste periode was 2007-
2008, de tweede periode 2009-2010.
OKRA staat achter dit welvaartsmechanisme
in de sociale zekerheid en wil een serieuze
inspanning leveren om het vrijmaken van een
nieuwe welvaartsenveloppe voor de periode
2011-2012 te verdedigen.
De visie van de heer Daerden, minister van
Pensioenen, beperkte zich in september tot de korte
termijn. “Tot 2015 is er geen enkel probleem voor
de betaling van de pensioenen. Geen enkel weten-
schappelijk onderzoek zal mij tegenspreken. De
vergrijzingsgolf zal zich pas laten voelen na 2015”,
klonk het uit zijn mond. Het klopt dat de demogra-
fische gevolgen vanaf dan pas sterker merkbaar
zullen zijn. De Studiecommissie voor de Vergrijzing
becijferde de lange termijnkost van de vergrijzing.
Ten opzichte van het bruto binnenlands product
(wat we met zijn allen produceren) stijgt de kost
van de vergrijzing van 23 procent in 2008 naar
26 procent in 2014, 29 procent in 2030 en 31 pro-
cent in 2060.
Het effect van de crisis verhoogt daarenboven de
inspanningen die nodig zullen zijn, zowel op korte
als op lange termijn. Een voorbeeld. Het Zilverfonds
wordt niet langer bijgespekt en heeft nood aan een
structurele financieringsbasis. De regering creëerde
dit fonds om tegemoet te komen aan de stijgende
pensioenkosten. Het wordt voor een groot deel
gespijsd met begrotingsoverschotten.
Betaalbaarheid van de pensioenen garanderen!
De regering heeft de afgelopen weken onderhandeld over de begroting
van 2010 en 2011. Met het grote tekort van 27 miljard euro beloofde dit
een moeilijke oefening te worden. Bovendien leek niet iedereen helemaal
overtuigd dat een nieuwe welvaartsenveloppe voor de periode 2011-2012
noodzakelijk is. OKRA benadrukt dat deze enveloppe er moet komen.
Van de overheid verwachten we dat ze haar
engagementen nakomt en de betaalbaarheid
van de vervangingsinkomens waaronder de
pensioenen zonder meer waarborgt! Dit nalaten
zou indruisen tegen het verzekerings- en solidari-
teitsprincipe van ons sociaal stelsel.
Voor OKRA betekent dit dat het budget voor de
tweejaarlijkse welvaartsaanpassing zoals voorzien
in de Generatiepactwet de komende jaren onverkort
uitgevoerd wordt. Dit is een absoluut minimum waar
niet kan aan geraakt worden. Belgische wettelijke
pensioenen behoren nu al tot de laagste van Europa.
Bovendien blijft OKRA bij haar eis voor een jaar-
lijkse, automatische en procentuele aanpassing van
de pensioenen.
Op langere termijn verwacht OKRA structurele
oplossingen voor de financiering van de wettelijke
pensioenen, zowel voor de huidige als voor de toe-
komstige gepensioneerden. Het wettelijke pensioen
blijft immers de belangrijkste inkomstenbron voor
wie met pensioen gaat. Uiteraard is een heropleving
van de economie met een toenemende tewerkstel-
ling en een verminderde staatsschuld de beste
garantie voor het waarborgen van onze sociale
zekerheid.
De aangekondigde Nationale Pensioenconferentie
moet zich buigen over deze uitdagingen en bekom-
mernissen. Voor voormalig minister Arena was het
versterken van het wettelijke pensioen steeds het
uitgangspunt. Dit dient de absolute prioriteit te blij-
ven. Daarom moet de overheid zowel de problemen
van vandaag aanpakken, als een sterke visie voor
de toekomst ontwikkelen. OKRA volgt dit van nabij
op via het Raadgevend Comité voor de Pensioenen
en één werkgroep van de Pensioenconferentie. Het
veilig stellen van de pensioenen blijft voor ons dé
topprioriteit. Paniekvoetbal is echter niet nodig.
Jan Vandecasteele
Algemeen secretaris
Epitact® Adviseur
1 paar kussentjes Indicatieve prijs S 2373-025 - M 2373-678 - L 2373-686 32.35
PIJNLIJKE VOETZOOL, EELTKNOBBELTJES...VOETZOOLKUSSENTJES MET EPITHELIUM 26®
Het vetkussentje aan de voorkant van de voetzool draagt normaal ges-proken zorg voor het verdelen van de druk maar het slijt langzamerhand wat af waardoor pijn, verhitting en eeltknobbeltjes kunnen ontstaan. Om deze pijnen te verlichten, heeft Epitact® voetzoolkussentjes ontwor-pen met een gepatenteerde silicone gel : Epithelium 26® onder de middelvoet die als ware het vetkussentje van de voetzool vervangt. De kussentjes kunnen in de wasmachine gereinigd worden, gaan lang mee en zijn beschikbaar in alle maten, u kunt ze onzichtbaar in uw normale schoenen dragen.Verklaringen van tevreden klanten:“Ik ben echt bijzonder blij met de kussentjes die ik nu een jaar draag, ik doe ze iedere dag in mijn schoenen, sla geen dag over want ik kon gewoon niet meer uit de benen”. Mevrouw B.G.“Sinds ik de Epithelium 26® kussentjes gebruik, is mijn leven volledig veranderd, ik loop beter, ik strompel niet meer vanwege de likdoorns voraan onder mijn voeten”. Mevrouw O.L. “Ik profiteer van deze brief om u te feliciteren met de kwaliteit van uw producten” enzovoort…
1 Digitube® (1 x 10 cm) Indicatieve prijs Kleine tenen Code pharma : 2373-082 7.60 Middelgrote tenen Code pharma : 2373-710 7.60Grote tenen Code pharma: 2373-728 7.60
LIKDOORNS, EKSTEROGENDIGITUBES® met EPITHELIUM 26®
Om likdoorns te verlichten, heeft Epitact® de Digitube® ontworpen met 1 mm Epithelium 26®. In tegenstelling tot wegwerppleisters, voorkomt deze bijzonder dunne, wasbare en herbruikbare bescher-ming druk en wrijving.
1 enkelvoudig HV bescherming Indicatieve prijs S 2373-033 - M 2373-694 - L 2373-702 20.20
HALLUX VALGUS “EELTKNOBBEL”HV BESCHERMING met EPITHELIUM 26®
U hebt een pijnlijke eeltknobbel op de voet. Epitact® heeft een bescherming ontwikkeld met een Epithelium 26®
plaatje om wrijving te voorkomen. Deze gepatenteerde bescherming kan in de wasmachine gereinigd worden, is heel dun en onzichtbaar en past in iedere schoen.
®
BESCHIKBAAR IN DE APOTHEEK Vraag advies aan uw voetkundige
MILLET INNOVATION - ZA Champgrand - BP 64 - 26270 LORIOL - RCS Romans 418 397 055 00025 www.epitact.com
Dankzij Epithelium 26® zijn de pijnlijke rode zones verdwenen.Epithelium 26® is een gepatenteerdesilicone gel en vormt een ware ver-vanging van het vetkussentje onder de voetzool. Dit materiaal is ideaal om druk en wrijving te verlichten. Met E26®Zonder E26®
1 teenbeschermer Indicatieve prijs Kleine tenen Code pharma : 2373-090 7,60Middelgrote tenen Code pharma : 2373-736 7,60Grote tenen Code pharma : 2373-744 7,60
PULPAIRE LIKDOORNS, INGEGROEIDE NAGELSTEENBESCHERMERS met EPITHELIUM 26®
U hebt een pijnlijke ingegroeide nagel of een likdoorn op het uiteinde van uw teen. Epitact® heeft een teenbe-schermer ontwikkeld met 1 mm Epithelium 26® tussen 2 stofl aagjes om zijn stevigheid veilig te stellen. Deze bijzonder dunne, wasbare en herbruikbare bescher-ming voorkomt aldus druk en wrijving.
INNOVERING& FABRICATIE
EIS DE EPITACT® KWALITEIT ! EPITACT® ontwikkelt nu al tien jaar lang met Franse voetkundigen medische toepassingen om pijnlijke voetzolen te verlichten. Het assortiment van EPITACT® is samengesteld uit meer dan 30 gespecialiseerde producten, vervaardigd in Frankrijk, wat ons in staat stelt de traceerbaarheid, een optimale kwaliteit en een onberispelijke doeltref-fendheid te garanderen.
RECLAME
1, Rue du Progrès - 1400 Nivelles - T: 067843591 - F: 067841092 - [email protected]
- 00
1
OP TELEVISIEGEZIEN
OKRA oktober 2009
12
OKRA-ZINGEVING
Al tijdens zijn leven werd hij een heilige
genoemd maar pas nu wordt hij het ook echt.
Op 11 oktober wordt pater Damiaan heilig
verklaard. “Damiaan is voor velen ook nu nog
het toonbeeld van zelfopoffering”, zegt
historica en Damiaan-biografe Hilde Eynikel.
“Mensen vinden inspiratie in het leven van heiligen,
ze trekken zich er aan op. Damiaan is ook in deze
tijd nog steeds een rolmodel”, legt Hilde Eynikel de
betekenis van deze heiligverklaring uit. “Er was al
vaker sprake van om Damiaan heilig te verklaren
maar nu pas is de tijd er rijp voor. Onmiddellijk na
zijn dood voerde zijn broer Pamfiel een onderzoek
uit in opdracht van de picpussen. Hij schetste een
koekebrood beeld van de pater. Pamfiel trok ook
naar Hawaï maar dat werd een ramp. Het onderzoek
bloedde dood. In de jaren dertig werd een tweede
poging ondernomen waarbij ook mensen werden
geïnterviewd die Damiaan nog hadden gekend. Zij
kleurden het beeld van Damiaan bij. Ook dit onder-
zoek liep dood toen de Tweede Wereldoorlog uit-
brak. Een derde poging kwam er op aansturen van
moeder Theresa. Volgens haar had Damiaan geen
mirakel nodig om te worden heilig verklaard, hij was
zelf het mirakel. Maar er werd toch een mirakel
erkend. In 1995 verklaarde paus Johannes Paulus II
hem zalig, nu volgt de heiligverklaring.”
Waarom valt Damiaan die grote eer te beurt?
Hilde Eynikel: “Hij is gestart als zieltjesjager.
Damiaan wilde zoveel mogelijk mensen in Hawaï
dopen. Hij ging tekeer tegen ketters en vervloekte
protestanten. Dat paste volledig in de toenmalige
tijdsgeest. Maar toen hij op Molokaï was, veranderde
zijn houding compleet. Oorspronkelijk zou hij er
slechts enkele weken blijven waarna een andere
priester hem zou aflossen. Zijn oversten legden hem
op afstand te houden van de bevolking om niet
besmet te raken. Maar Damiaan reageerde, op die
manier kon hij geen contact maken. Hij wilde leven
zoals de melaatsen: hij at uit de gemeenschappelijke
pot en rookte aan dezelfde pijp. Niemand aanraken,
is heel moeilijk in een lichamelijke cultuur. Damiaan
wist dat hij besmet zou worden toen hij besliste te
leven zoals de melaatsen. Dat Damiaan bewust en
vrijwillig voor dit leven koos, bewijst zijn zelfopof-
fering en maakte van hem ook toen al een held.”
Hoe was het leven op Molokaï?
Hilde Eynikel: “Het was een gore maatschappij.
Molokaï was een gevangenis met zieke mensen. De
samenleving was enorm hard: elke week stierven er
De heilige van de tolerantie
Hilde Eynikel: “Eigenlijk is Damiaan een voorbeeld voor alle mensen.”
13
twee of drie bewoners, telkens
kwamen er nieuwe mensen aan,
soms ook kinderen zonder bege-
leiding, pooiers en pedofielen
stonden klaar om hen op te van-
gen. Het zelfmoordcijfer lag
hoog.
Damiaan wilde deze gemeen-
schap organiseren en leefbaar
maken. Daarom bouwde hij wees-
huizen, woningen en kerken en
creëerde hij nieuwe families in de
vorm van begrafenisverenigin-
gen met elk een verschillende
kleur. Als iemand uit je vereni-
ging stierf, zorgde jouw vereni-
ging voor de begrafenis. Er wer-
den zelfs wedstrijden gehouden
over welke vereniging die week
de mooiste begrafenis had ver-
zorgd. Er werd gezongen, de
doden werden begraven. Dit
systeem van kunstmatige fami-
lies werkte. Vanaf het moment
dat je moederziel alleen aan-
kwam op Molokaï, hoorde je
opnieuw ergens bij.”
Damiaan verrichtte ook pionierswerk.
Hilde Eynikel: “In die tijd moch-
ten priesters geen wetenschap-
pelijk onderzoek doen. Damiaan
deed het toch. Toen hij op Molokaï
verbleef, was er sprake van een
Chinees geneesmiddel tegen
lepra. Damiaan beschikte over
het middel en testte het op de
inwoners van Molokaï. Hij stelde
twee groepen samen: de ene
groep kreeg het medicijn, de
andere een placebo. Zo onder-
vond hij dat het geneesmiddel
slechts tijdelijk verbetering
bracht. Het werken met een test-
groep was zeer revolutionair in
die periode.
Damiaan besteedde ook veel
aandacht aan de zorg voor zie-
ken. Hij wilde niet dat vrouwen
en mannen gescheiden werden.
Hij stimuleerde een goede ver-
standhouding en sloot heel wat
huwelijken. Hij was ervan over-
tuigd dat wie omringd is door
geliefden, minder neveneffecten
ondervindt van zijn ziekte. Dat
kunnen we vandaag enkel
beamen.”
Damiaan wordt niet alleen de patroonheilige van de lepralijders maar ook van de aidspatiën-ten. Hoe komt dat?
Hilde Eynikel: “Er zijn enkele
overeenkomsten tussen beide
ziekten. Vandaag is aids nog
steeds niet te genezen, al is de
levensverwachting wel gestegen.
Lepra was aan het einde van de
19de eeuw ook een ongeneeslijke
ziekte. Nu is dat niet meer zo. En
net zoals aids, werd lepra vaak
gelinkt aan een losbandig seksle-
ven. Al was de leprabacil al ont-
dekt, toch gingen er nog geruch-
ten dat lepra het vierde stadium
van syfilis was. Daarom moest
ook Damiaan heel wat vernede-
rende onderzoeken ondergaan
toen hij ziek was. Kwatongen
beweerden immers dat hij een
relatie had met een vrouw.”
Waarom bewonder jij Damiaan?
Hilde Eynikel: “Hij is een van de
weinige personen die de volledige
gave van empathie bezat. In zijn
brieven sprak hij aanvankelijk
over ‘les sauvages’, na een maand
werden het ‘de mensen’. Van een
zieltjesjager werd hij heel snel
iemand die de andere probeerde
te verstaan en er heel veel res-
pect en begrip voor had. Zo was
er een pater die hem het leven
zuur maakte. Hoewel Damiaan er
af en toe genoeg van had, vergaf
hij de pater en toonde hij begrip.
Die pater leed immers aan een
huidziekte waardoor hij voortdu-
rend jeuk had. Damiaan verzorg-
de de melaatsen ook, niet zo
vanzelfsprekend als je denkt aan
de wonden en de stank die de
ziekte veroorzaken. Damiaan
zorgde voor mensen die een
ziekte hebben waardoor ze ver-
stoten en gestigmatiseerd wer-
den. Hij is de heilige van de tole-
rantie. Zijn opofferingszin en zijn
grenzeloze empathie maken van
Damiaan een voorbeeld voor
christenen. Hij haalde zijn inspi-
ratie immers uit de Bijbel. Maar
ook niet-christenen als Gandhi
vonden inspiratie in zijn leven.
Eigenlijk is hij een voorbeeld
voor alle mensen.”
Tekst Nele Joostens
Foto François De Heel
Op 11 oktober kan je de heiligverklaring van pater Damiaan live
volgen op één. Hilde Eynikel levert het commentaar samen met
Jan Becaus en Jan De Volder.
OKRA oktober 2009
14
INFO
Vandaag lopen in België 1,5 mil-
joen mensen het risico in armoe-
de te verzeilen. Dat is 14,7 pro-
cent van de bevolking. Tien pro-
cent van de Belgen leeft ook
echt in armoede. Vooral niet-
Belgen, werklozen en eenouder-
gezinnen maken veel kans in
armoede te moeten leven. Maar
ook vele gepensioneerden le-
ven onder de armoedegrens.
Die bedraagt 878 euro per
maand voor alleenstaanden en
1 844 euro voor een gezin met
twee kinderen. Uit recent onder-
zoek blijkt echter dat wie gezond
is, goed kan plannen, beschikt
over openbaar vervoer en veel
Werk hebben, is geen garantie op een leven zonder armoede.
Zowat vier procent van de werkende bevolking leeft in
armoede. Welzijnszorg vraagt aandacht voor deze groep in
haar najaarscampagne ‘Werk armoede weg!’.
tijd, minstens 980 euro nodig
heeft om een menswaardig leven
te kunnen leiden. De meeste
uitkeringen liggen ver onder
dit bedrag. Een leefloon voor
een alleenstaande bedraagt
726 euro. In België ontvangen
90 000 mensen een leefloon, in
Vlaanderen zijn dat er 22 000.
Werk en armoede?
Om het risico op armoede te
verkleinen, moeten de uitkerin-
gen omhoog. De overheid
maakte daar al gedeeltelijk
werk van en verhoogde de laag-
ste pensioenen in beperkte
mate. Maar dit is lang niet vol-
doende. Alle uitkeringen moe-
ten minstens de Europese
armoedegrens van 878 euro
bereiken. De beste manier om
aan armoede te ontsnappen, is
natuurlijk aan het werk te gaan.
Niet alleen zal je inkomen
meestal flink stijgen, je bouwt
ook sociale zekerheidsrechten
op. Toch leven ook heel wat
werkende mensen nog in
armoede: ze werken in moeilij-
ke of gevaarlijke omstandighe-
den, hebben een deeltijds of
tijdelijk contract of hun inko-
men is te laag. Ook heel wat
zelfstandigen of landbouwers
zitten in financiële moeilijkhe-
den. Ondernemers kunnen door
tegenslag, langdurige ziekte,
ongeluk of faillissement in de
problemen komen.
Gepaste baan
Hoe lager je op de sociale ladder
staat, hoe minder kansen je
hebt op de arbeidsmarkt. Dat
begint al in het nest waarin je
geboren bent. Scholing en een
diploma vergroten de kans op
een goede job aanzienlijk. Maar
niet iedereen krijgt tijdens zijn
schoolcarrière evenveel moge-
lijkheden. Je leeftijd, geslacht,
afkomst, gezinssituatie en diplo-
ma kunnen zorgen voor achter-
Werk armoede weg!
Vier procent van de werkende bevolking leeft
in armoede.
15
stelling bij de zoektocht naar
een geschikte baan. Niet voor
iedereen is een betaalde job in
het gewone arbeidscircuit moge-
lijk. Mensen in armoede hebben
vaak nood aan begeleiding op
maat. Voor sommigen is een
plaats in de sociale economie of
het vrijwilligerswerk een gepas-
te (tussen)oplossing.
Beterschap?
Welzijnszorg vraagt in haar
najaarscampagne aandacht voor
waardig werk en een leefbaar
inkomen. Daartoe moeten er
meer jobs komen met een vol-
waardig loon en op maat van
mensen in armoede. Ook men-
sen die niet (meer) kunnen wer-
ken, hebben recht op een waar-
dig inkomen. Om deze doelstel-
lingen te bereiken, stelt
Welzijnszorg vijf beleidsvoor-
stellen voor.
1. Een traject naar werk op
maat van mensen in
armoede.
Mensen in armoede hebben
nood aan begeleiding op
maat die gericht is op werk
maar rekening houdt met de
persoonlijke levensomstan-
digheden. Deze manier van
bemiddeling moet een recht
worden.
2. Een extra stimulans om na
een periode van werkloos-
heid weer aan de slag te
gaan.
Aan het werk gaan als werk-
zoekende moet gepromoot
worden. Daarom vraagt
Welzijnszorg dat de verhoog-
de tegemoetkoming in de
gezondheidszorg behouden
blijft ook als men werkt.
3. Groeikansen voor de soci-
ale economie en de sociale
tewerkstelling.
Welzijnszorg vraagt aan de
overheid om het nodige geld
ter beschikking te stellen om
een sociale tewerkstelling
mogelijk te maken voor al wie
het nodig heeft.
4. Goede hulpverlening op
maat van zelfstandigen in
moeilijkheden en gefail-
leerden.
Kandidaat-zelfstandigen moe-
ten een goede vorming kun-
nen krijgen zodat ze beter
gewapend zijn tegen risico’s.
Als het toch mis gaat, moeten
ze een beroep kunnen doen
op een goede hulpverlening.
5. Een leefbaar inkomen voor
iedereen.
Iedereen verdient een leefbaar
inkomen uit arbeid, via een
vervangingsinkomen of uitke-
ring, ongeacht leeftijd, statuut
of gezinssamenstelling. De uit-
keringen zouden daarom min-
stens de Europese armoederi-
sicogrens moeten bereiken.
Maar ook werken moet financi-
eel aantrekkelijk blijven.
Tekst Nele Joostens
‘Ik kan er niet geraken’Gwendolina Dewulf: “Ik werkte jarenlang en toch moeten mijn dochter en ik
het redden met amper 930 euro per maand. Eerst werkte ik als seizoenarbeidster
in een groentefabriek. Nooit wist ik of er de volgende dag nog werk zou zijn.
Daarom was ik blij met mijn nieuwe baan als poetsvrouw, al was die maar deel-
tijds. Maar de RVA deed moeilijk en dreigde met schorsing. Zo ver kwam het niet,
een tijdje ontving ik nog een gedeeltelijke werkloosheidsuitkering. Toen mijn
dochter geboren werd, wilde ik loopbaanonderbreking nemen. Ze had zware
gezondheidsproblemen, nog steeds trouwens. Dat kon niet, ik werd ontslagen.
Later kreeg ik zelf een hersentumor en werd ik volledig invalide verklaard.
Werken kan niet meer, ik moet het stellen met een invaliditeitsvergoeding bere-
kend op een deeltijdse loopbaan. Dat is geen vetpot. Gelukkig woon ik nu in een
sociale woning. Maar na aftrek van de vaste kosten blijft er amper iets over. En
dan zijn de medische kosten van mijn dochter en mij nog niet betaald. Ik kan er
echt niet geraken.”
Ook jij kan de campagneboodschap van
Welzijnszorg ondersteunen met een financiële
bijdrage op rekening 000-0000003-03. Voer mee
actie en onderschrijf de vijf eisen van Welzijnszorg.
Meer info over een actie in je buurt via
www.welzijnszorg.be of tel. 02 502 55 75.
OKRA oktober 2009
16
DE KEUZE VAN WALCKIERS
Als er één vaststelling is die het continent samen-
vat, is het wel deze: nergens ter wereld is de kloof
tussen arm en rijk dieper dan in Latijns-Amerika.
Zelfs al gaat het globaal veel beter, de plaatselijke
bevolking haalt daar geen voordeel uit. Als we het
hebben over mensenrechten, bedoelen we natuur-
lijk vrije meningsuiting en politieke rechten. Maar
het betekent ook: voldoende voedsel om te overle-
ven, onderwijs en gezondheidszorg. Op dat vlak
ging het de afgelopen decennia van kwaad naar
erger. De machthebbers waren wel vrij verkozen
maar doorgaans corrupte, onbekwame of autori-
taire figuren. Hen was het enkel om hun persoon-
lijke ambitie of verrijking te doen.
Latijns-Amerika: de wendingAls we aan Latijns-Amerika denken, denken
we nog vaak aan militaire dictaturen, foltering
en onderdrukking. Gelukkig behoort dat zo
goed als helemaal tot het verleden. Met de
mensenrechten gaat het duidelijk beter. En in
de jaren negentig waren de macro-
economische cijfers van het continent
uitstekend. Enig probleempje: de bevolking
merkt daar niets van.
Nieuwe politici
Rond de eeuwwisseling tekende zich een kentering
af. In een aantal landen stonden heel diverse poli-
tici op die het roer volledig wilden omgooien. Noem
ze socialistisch, noem ze rood, noem ze populis-
tisch, het maakt niet uit. Dat zijn te gemakkelijke
etiketten voor een genuanceerde realiteit. En alle-
maal doen ze het op hun eigen, soms wat twijfel-
achtige manier. Maar wat ze gemeen hebben, is de
wil om aan sociale rechtvaardigheid te werken.
Het meest vertrouwd zijn we met de Braziliaanse
president Luiz Inácio da Silva, de man die bekend
is onder zijn bijnaam: Lula. Hij staat wellicht voor
de zwaarste taak. In zijn reusachtige land is de
kloof tussen arm en rijk immers dieper dan waar
ook. Politiek staat hij het dichtst bij de sociaal-
democratie zoals we die in Europa kennen. Zijn
eerste prioriteit was de honger. Zijn ambtstermijn
zou maar geslaagd zijn, had hij vlak na zijn verkie-
zing aangekondigd, als geen enkele Braziliaan nog
honger zou lijden. Nu is hij aan zijn tweede termijn
bezig en de honger is zeker nog niet uitgeroeid.
Toch heeft hij al resultaten geboekt. Met zijn bolsa
familia, een kleine beurs voor moeders die de eind-
jes niet aan elkaar kunnen knopen, heeft hij al elf
17
miljoen gezinnen geholpen. Ze krijgen een geld-
som voor elk kind op voorwaarde dat het naar
school gaat en ingeënt is. Zo pakt hij niet alleen de
honger aan maar ook het enorme analfabetisme.
Al die straatkinderen die van school wegblijven
omdat ze moeten klussen om te overleven, zijn
een angstwekkende hypotheek op de toekomst.
Minder succes heeft hij totnogtoe met zijn belofte
om een landhervorming door te voeren. Dat is
nochtans een essentiële eis van de duizenden
doodarme landloze boeren. Het verklaart waarom
Lula nu vooral kritiek krijgt vanuit linkse hoek.
Oorspronkelijk wekte hij om zijn radicale taal
nochtans veel argwaan bij de rijkere bevolking.
Nationaliseren zonder pardon
Moeilijker heeft de internationale gemeenschap het
met het flamboyante staatshoofd van Venezuela,
Hugo Chavez. Anders dan de vroegere vakbonds-
man Lula is hij een militair. Dat schept het nodige
wantrouwen, vooral als je er zijn autoritaire trekken
bij neemt. In het uiterst gepolariseerde land is hij
de kampioen van de armen. Want armoede is daar
mogelijk een nog groter schandaal dan elders.
Waarom? Omdat Venezuela zo rijk is. Het is de
vijfde olieproducent ter wereld en de derde olieleve-
rancier aan de Verenigde Staten. Daarom kon
Chavez het zich permitteren ex-president Bush
straffeloos uit te schelden voor de Amerikaanse
dominante houding op het continent. Hij besliste dat
de opbrengst van die olierijkdom naar sociale inves-
teringen moet gaan. Onderwijs, huisvesting en
gezondheidszorg zijn prioriteiten. Maar hij gaat ver-
der. De president wil een einde maken aan de uit-
verkoop van de Venezolaanse grondstoffen tegen
dumpingprijzen. Daarom onderhandelde hij met de
multinationale maatschappijen over hogere prijzen.
En wie niet meewil, wordt zonder pardon genationa-
liseerd. Geen wonder dat Chavez in het Noorden op
weinig sympathie mag rekenen.
Eerlijke prijzen
Dat moet ook zijn Boliviaanse collega Evo Morales
ervaren. Hij kwam aan de macht onder druk van
massale betogingen. De Bolivianen eisten dat ze
voor hun pas ontdekte gasreserves correcte prij-
zen zouden afdwingen. Eerst dreigde de president
met nationalisering. Dat bleek echter niet zo een-
voudig omdat de Bolivianen de technologie voor de
ontginning nog niet onder de knie hebben en daar-
voor westerse experts nodig hebben. Daarom
zwakte Morales de eis af tot eerlijke prijzen. De
rijkdom van Bolivia is niet onuitputtelijk, het land
moet er zijn ontwikkeling mee kunnen financieren,
is ook hier de redenering.
Chavez besliste dat de opbrengst van
de olierijkdom naar sociale investeringen
moet gaan.
Olie of oerwoud
In het kielzog van Chavez en Morales deed Rafael
Correa, de president van Ecuador, een wel erg
origineel voorstel. Een aanzienlijk deel van zijn
land bestaat uit oerwoud. De transnationale olie-
maatschappijen lieten hun oog al lang vallen op de
grote olievoorraden in de ondergrond. Eerdere
boringen richtten grote schade aan. Vooral de
habitat van de inheemse volkeren werd getroffen.
Nu stelt Correa voor om de olie in de bodem niet
te ontginnen. Het vrijwaren van het oerwoud
draagt immers bij tot de levensnoodzakelijke
bescherming tegen het broeikaseffect. In ruil
daarvoor vraagt hij aan de internationale gemeen-
schap een vergoeding gelijk aan de helft van het
bedrag dat de olieontginning zou opbrengen.
Het is afwachten wat de reactie zal zijn. Maar één
feit is duidelijk. De Latijns-Amerikanen beginnen
zich bewust te worden van het kapitaal dat hun
grondstoffen betekenen en van de plaats die ze
daardoor kunnen innemen op de wereldkaart. De
internationale betrekkingen zouden er op termijn
wel eens heel anders kunnen uitzien.
Tekst Liesbet Walckiers
OKRA oktober 2009
18
■ PianoIk zou graag piano leren spelen en beschik zelf over een piano. Wie kan me helpen?
D. Verbeure, Kruiskenstraat 8, 8720 Oeselgem
■ Foto’s/handleidingIk verzamel foto’s en artikels van Laura Lynn, wie kan me helpen? Ook zoek ik de handleiding van een Volkswagen Golf, bouwjaar ’88 en 9 pk.
Harry Dhondt, Parklaan 133, 2650 Edegem
■ PinsIk ben een beginnend verzame-laar van pins, wie helpt?
Jozef Vanmeenen, Blaarhoekstraat 17, 8570 Anzegem, [email protected]
■ BidprentjesIk zoek bidprentjes van klooster-lingen zoals o.a. monniken, pries-ters en paters.
Emile Vannerom, Wijngaard 31, 1502 Lembeek
■ Soubry-puntenIk zoek Soubry-punten, wie helpt mijn verzameling uit te breiden?
Nicole De Brauwer, Kortrijkstraat 27 b6, 8550 Zwevegem, 056 75 62 73
Mechelse CatechismusWie kan mij een exemplaar bezor-gen van de Mechelse Catechismus uit de jaren dertig, bij voorkeur de Franstalige uitgave.
L. Van Ginneken, Kon. Leopold II-laan 183 h, 9000 Gent, 09 221 48 47
VRAAG EN AANBOD
Je zoekt wat of hebt iets aan te bieden? Commerciële aanbiedingen nemen we niet op.
Je zoekertje komt ook op www.okra.be. Stuur je vraag naar OKRA-magazine, Vraag en
aanbod, PB 40, 1031 Brussel of naar [email protected]. Vermeld liefst je
telefoonnummer. Dank in naam van de lezers aan wie reageert.
Vraag en aanbod
■ SigarenbandenIk zoek banden van Don Diaz en Victor Hugo, groot en klein. Ik kan ook ruilen met zowel losse banden als volledige reeksen.
Maria Segers, Temse, 03 771 09 40, [email protected]
VerzamelingWie helpt me mijn verzameling prentbriefkaarten, bidprentjes, doodsbrieven, geboortekaartjes en communieprentjes uit te breiden?
Godelieve Barbez, Dikkebusseweg 620, 8900 Dikkebus-Ieper
■ TekstenIk zoek de tekst van de liedjes Te Lourdes op de bergen, Ik heb eer-bied voor jouw grijze haren, van het sprookje De zwerver en het gedicht dat als volgt begint: ‘Ons Heer toen hij nog leefde op aard’.
Paul Van Der Kebus, rusthuis De Zwaluw, Ninoofsesteenweg 44, 1570 Vollezele
■ Australische handwerkproductenWie kan me helpen aan Australisch lint (Handy nylon) voor breien en haken. Alle resten en kleuren zijn welkom. Weet er iemand nog een adres waar deze materialen te koop zijn?
Maria Potters, 03 664 10 61, [email protected]
■ EngelwortelIk heb een plant engelwortel en zou graag de stengels ervan kon-fijten. Heeft iemand hier een eenvoudig recept voor?
Simone Van Nieuwenhuyse, Gieterijstraat 11, 8000 Brugge, [email protected]
■ De Lambeth WalkIk zoek het plaatje De Lambeth Walk, gezongen door Jacky Lafon.
Erica Vannieuwenhuyse, Kasteelstraat 54, 8750 Zwevezele, 051 61 17 96
■ CdIk zoek een cd waarop het lied Hörst du die glocken von Stella Maria staat, gezongen door de Duitse Edith Prock.
Marcel Dictus, Kalmthoutsesteenweg 51, 2910 Essen, 03 667 31 59, 0497 78 91 37
■ Het getuigenis van een levenIk zoek het boek Koning Boudewijn, het getuigenis van een leven, geschreven door kar-dinaal Suenens en uitgegeven bij F.I.A.T. anno 1995 met als draag-nummer 90 75410 02 6.
Rita Dierickx, Res. Binnenhof 2, Hospitaalstraat 15 b1-2, 2850 Boom, [email protected]
■ PatronenIk zoek patronen voor Marker-borduren. Het zijn meestal boor-den en het lijkt een beetje op Hardanger maar er wordt niet in geknipt.
Cecile Mellaerts, Interleuvenstraat 6, 3052
Blanden, 016 40 15 73
BreiwolWie graag breit voor een goed doel mag mooie wol komen opha-len.
De Wilde-Poppe, Ommegangstraat 86,
9240 Zele, 052 44 64 93
19
■ OpruimingIs er een liefhebber voor een honderdtal oude elpees (H.M.V. en Deutsche Grammofon) samen met een Akai platenspeler met drie snelheden. Af te halen.
Joseph Meire, Smedenstraat 91, 8300 Knokke-Heist, 050 61 03 92
■ LegervriendenEr is een nieuwe vaderlandslie-vende vereniging opgericht met oud-beroepsmilitairen, miliciens en vrijwilligers. Voor meer info kan je bij ons terecht.
De Associatie van Belgische Legervrienden, 0476 48 25 49, [email protected]
■ MedaillesIk verzamel medailles van Onze-Lieve-Vrouw en andere heiligen.
Antoinette Deseyn, Driesstraat 82, 8580 Avelgem
■ Verzameling allerleiIk verzamel allerlei waaronder nieuwjaarsbrieven, prentbrief-kaarten, postzegels, oude poppen, blikken dozen en koffiepotten.
Betty Bammens, Vogelzangstraat 57, 3520 Zonhoven, 011 82 51 75
■ Encyclopedie hondenIk zoek het boek Encyclopedie honden, een Elsevier-uitgave. Het is een grijs, dik boek met op de voorpagina een Duitse dog Harlekijn, rechtstaand afge-beeld.
Georges Vermeersch, Oude Zilverbergstraat 47, 8800 Roeselare, 051 20 48 95
■ KruisbeeldenIn de jaren ’60-’70 kocht ik twee grote kruisbeelden die vermoe-delijk gemaakt werden door een Mechelse senior die zijn inspiratie vond op schilderijen van grote kunstenaars. Ik zoek de naam van deze man.
Fons Campforts, Diestweg 3 b105, 2460 Lichtaart, [email protected]
■ LiedjesboekIk zoek een liedjesboek waarin vele Vlaamse liedjes verzameld werden zoals o.a. Onze-Lieve-Vrouwe van Vlaanderen.
Zoë Lemagie, Leierwaarde 44, 9660 Brakel
■ Dvd’sIk heb enkele dvd’s die van pas komen tijdens een OKRA-bezin-ning: dvd Bond zonder naam, dvd B.Z.N. Sociale projecten en dvd Interbeschouwelijke Symfonie, samen goed voor 80 min. beeld-materiaal.
Leon Truyers, Koerselsebaan 163, 3550 Heusden-Zolder, 011 42 62 75
■ StrafkampZijn er vrienden die met mij bele-venissen kunnen uitwisselen van het Nazi-strafkamp Wessling Süd am Rhein, Duitsland?
F. Verbruggen, Zwaantjeslei 93 b301, 2170 Merksem
■ Mijn familieWie kent nog de tekst van het oude liedje Mijn familie? Het begint met: ‘Vrienden allen, groot en klein, liefhebbers van lache-dingen, hopsasa rideridera…’
Fr. Reyniers, Sleperlaan 4, 2830 Tisselt
■ KantklossenIk zoek kantbenodigdheden: draad, klossen, spelden, kussens en patronen.
Tuur Struyve, Kouterstraat 26, 8550 Zwevegem
■ MicrogolfovenIk zoek de gebruiksaanwijzing voor een microgolfoven, merk Whirlpool, type M-504.
Angèle Wauters, Ambroossteenweg 8C, 1981 Hofstade-Zemst, 0475 45 36 28
Soep Van BoomRond 1950 verzorgde de firma Van Boom soep aan huis in de
omgeving van Antwerpen en gebruikte daarvoor de zeldzame, kleine bestelwagentjes van het merk Dyna Panhard. Wie kan me hierover meer informatie, foto’s of anekdotes bezorgen?
Pierre Van Boeckel, Boechoutsteenweg 35,2540 Hove, [email protected]
■ EOS-magazineWie heeft er belangstelling voor exemplaren van EOS-magazine van de jaren 1985-1989?
Jan Vleeshouwers, Avennesdreef 59, 9031 Drongen, 09 226 52 97, 0494 60 65 56, [email protected]
■ Verzameling in de aanbiedingWie is er geïnteresseerd in een verzameling luciferdoosjes, sporttijdschriften en foto’s van oud-wielrenners?
Robert Van Wynsberghe, Marktplein 14, 8380 Zeebrugge, 050 34 75 56
■ RingmappenWie kan me helpen aan ring-mappen met rechthoekige rin-gen of me adressen bezorgen waar ze nog zo’n mappen verko-pen?
Monique De Baerdemaeker, Hutsepotstraat 158, 9052 Zwijnaarde, 09 222 69 20
■ FamilienaamWie heet er nog Wenes?
Ghislain Wenes, Sparstraat 9, 8800 Roeselare, 051 20 96 17
(na 20.00 uur)
■ Bobbejaan SchoepenIk ben grote fan en zoek de elpee of cd Bal met Bobbejaan. Kan iemand mij die bezorgen of laten weten waar ik hem kan vinden?
Ivan Bode, Blankenbergsedijk zuid 1,
8377 Zuienkerke
OKRA oktober 2009
20
ANDERS OUD
“Ik moest nog tien jaar werken
toen ik besloot een gidsencursus
te volgen. Zoveel mensen ver-
telden over het zwarte gat na
hun pensioen en ik dacht: dat
zal mij niet overkomen. Ik ging
viervijfde werken zodat ik werk
en gezin makkelijker met de cur-
sus kon combineren. En nu gids
ik tussen Hoeilaart en Leuven.
Na een gidsbeurt zeggen men-
sen mij vaak: ‘Maar mevrouw, u
woont hier toch graag hé’. Voor
mij is dat de essentie van gid-
sen: je legt je ziel in wat je ver-
telt. Je toont mensen waar je
zelf graag bent, wat je mooi
Aperitieven op het leven
vindt. En ook als je iets lelijks
moet tonen, probeer je er toch
het mooie van te laten zien.
Zoals de kerk van Hoeilaart. Ik
vind ze zelf niet mooi. Maar ik
stap het kerkplein altijd op aan
de kant waar het zicht op de
kerk het mooist is. Ik kan ner-
gens anders dan in deze streek
gidsen. Hier ben ik geboren, leef
ik, beleef ik alles. Je moet de ziel
van een plek vatten, die lees je
niet in boeken. Ik probeer mijn
toehoorders ervan te overtuigen
echt te kijken. Onze blik blijft
vaak hangen op de eerste ver-
dieping. Maar boven en onder
zijn nog zoveel andere mooie
plekjes.” Christiane polst me wel
tien keer of ik haar enthousias-
me voor de streek deel. Het
antwoord is tien keer ja, nu ze
met zoveel liefde haar geboorte-
plek aan me voorstelt.
Rokjes in Congo
“Mijn grote droom was om naar
de Congo te gaan, om de ‘zwart-
jes’ rokjes te leren maken. Maar
mijn vader stierf plots toen ik
zestien was. Ik ben wel aan de
hogere studies begonnen maar
heb mijn diploma niet gehaald.
Dan ben ik op een bureau van de
pensioendienst beginnen wer-
ken. Ik trouwde, kreeg een
dochter en liet de droom varen.
Als ik hoor dat jongeren nu in
het buitenland kunnen studeren,
kriebelt het nog altijd. Zo jam-
mer dat ik daar niets mee heb
kunnen doen.”
Op stap met papa
“De liefde voor cultuur en mooie
dingen kreeg ik van mijn vader.
Als klein meisje al nam hij me
mee naar musea, film en ope-
rette. Helemaal niet zo vanzelf-
“Aperitieven is mijn lang leven”, vertelt Christiane Vanderoy terwijl ze aan haar Pineau
nipt. “Een aperitief is het verlangen naar wat volgt.” En zo staat Christiane van zeventig
in het leven. “Toen mijn man nog leefde, toastten we elke keer dat we samen aten. Na
zijn dood schenk ik ook voor mezelf een glaasje in. Ik blijf het leven vieren.”
Onze huwelijksreis duurde zes weken. In een
caravan in de tuin van mijn moeder.
21
sprekend in die tijd. Maandelijks
ondernamen we zo’n uitstapje.
Maar dat veranderde toen mijn
vader stierf. Mijn moeder en
mijn man zijn allebei ook overle-
den. Maar mijn vader mis ik het
meest. Aan mijn man heb ik
zoveel mooie herinneringen. Die
dragen me in de rouw. Ja, ik mis
zijn gezelschap. Maar tegelijk
heb ik die mooie tijden toch
maar gehad. Met thuis te blijven
treuren, bewijs je niet dat je
iemand graag hebt gezien. Dus
heb ik snel de draad weer opge-
pakt en ben opnieuw gaan rei-
zen, steden en musea bezoe-
ken.” Met hetzelfde plezier als
tevoren geniet Christiane van de
mooie dingen. Ze laat me foto’s
en herinneringen zien. Alleen al
door naar haar te kijken, voel ik
haar plezier in mij.
Filmkoppel
“Het eerste vervoersmiddel van
mijn man was een Lambretta’ke.
Zo’n brommer die erg op een
vespa lijkt. In die tijd droeg ik
van die Brigitte Bardot-kleedjes.
Ken je die? Met laagjes en onder-
laagjes. Dus zat ik schuin op zijn
brommer achterop en verken-
den we de omgeving. Je had ons
moeten zien, net als in de film.
Onze huwelijksreis duurde zes
weken. In een caravan in de tuin
van mijn moeder. We zijn rond
Pasen getrouwd, de fruitbomen
stonden in bloei, het was er het
paradijs op aarde. We picknick-
ten buiten, voor de caravan. We
hadden een ligzetel waarin we
konden zonnen.” Haar ogen blin-
ken als ze het me vertelt. “Ach,
we hadden niet veel nodig om
gelukkig te zijn.”
Kaarten in de keuken
“Mijn moeder bleef alleen achter
met twee kinderen. Mijn broer
was tien toen mijn vader stierf.
Ze had haar man beloofd dat de
kinderen zouden studeren.
Keihard heeft ze gewerkt. Ze
hield een café open, ze sloot
nooit als er nog een klant binnen
zat. Ik ben dikwijls boos op haar
geweest. De klanten zaten bij
ons in de keuken te kaarten.
Omdat het daar rustiger was.
‘Dat ze thuis gaan kaarten’, zei
ik eens. Daar kon mijn moeder
niet mee akkoord gaan. Dat was
onze broodwinning, ze kon niet
anders.”
Glazen dorp
“Hoeilaart ligt net buiten de
Brusselse ring, helemaal in
Brussel-Halle-Vilvoorde. Van het
glazen dorp van weleer schiet
niets meer over. De druiventeelt
heeft Hoeilaart honderd jaar
rijkdom gebracht. Ondertussen
zijn alle serres verdwenen. De
concurrentie met het buitenland
was niet te harden. De verwar-
mingskosten in de serres swin-
gen hier de pan uit. Bovendien
proef je veel minder de zon in de
druiven van hier. Ook mijn
ouders hadden serres. Mijn
schoonouders ook trouwens.
Iedereen die een stukje grond
had, zette serres.
Zo dicht bij de grootstad wonen,
betekende dat we na de lagere
school naar Brussel moesten
gaan studeren. In het Frans.
Gidsen doe ik in de twee talen.
Maar het liefst in het Frans, dan
kan ik de taal nog wat oefenen,
anders verleer ik die te snel.
Nee, van gidsen word je niet rijk.
Mijn man zei vaak: ‘Je steekt
meer geld in de voorbereiding
dan dat je eraan verdient’. Maar
ik doe het zo graag. Ik bijt me er
in vast. Zelfs als ik voor de
zoveelste keer een toer begeleid,
bereid ik het opnieuw voor als
was het de eerste keer.” Christiane
verliest haar vuur niet.
“Maar ik ben toch niet anders
oud dan anderen, waarom inter-
view je mij dan?” vraagt ze aan
het einde van het gesprek. Ik
kijk in die pretoogjes die nog vol
plannen staan en ik weet, het zit
hem in de kleine dingen.
Tekst Katrien Vandeveegaete
Foto’s Jürgen Doom
Je toont mensen waar je zelf graag bent, wat je mooi vindt.
Christiane Vanderoy: “Dat is de essentie van gidsen: je legt je ziel in wat je vertelt.”
OKRA oktober 2009
22
SAMEN HET LEVEN KLEUREN
Mim El Messaoudi: “Een tijdje geleden kwam ik
in Mechelen een vrouw tegen die vroeger ook in
ons dorp woonde. Ze herkende me meteen. ‘Jij was
die revolutionaire die dertig jaar geleden met een
Marokkaan naar huis kwam’, wierp ze me voor de
voeten. Toen heb ik dat nooit zo aangevoeld maar
achteraf gezien was onze relatie inderdaad niet zo
vanzelfsprekend. Ik woonde in een dorp en kwam
uit een beschermd milieu, een Marokkaanse vriend
paste niet in het plaatje.
Ik heb Abdelhamid leren kennen op een optreden
van de broer van een vriendin. Die speelde in een
groepje en mijn vriendin en ik trokken er samen
heen. Abdelhamid was er ook en vroeg me voort-
durend ten dans. Zo is het begonnen. Nu was die
wereld me niet compleet vreemd. Ik werkte toen
ook bij de Bouworde. Als er een Marokkaanse fami-
lie aankwam in Mechelen, hielpen we hen zich te
‘Zoek naar de dingen die je gemeen hebt’
installeren. Toch duurde het nog even voor ik
Abdelhamid thuis durfde voorstellen. Hoewel mijn
ouders absoluut niet racistisch waren, bleken zij
niet enthousiast over onze relatie. Toen vond ik dat
hypocriet maar nu ik zelf een dochter heb, ben ik
milder en begrijp ik hun houding. Mocht Yasmina
met iemand naar huis komen die ik helemaal niet
ken, zou ik me ook onzeker voelen.”
Vooroordelen
“Ik heb heel wat minder leuke opmerkingen gekre-
gen over mijn relatie. Zo kwam een vrouw naar me
toe tijdens de huwelijksreceptie. Ze zei: ‘Ik heb al
vaak aan u moeten denken.’ Alsof mij een groot
ongeluk was overkomen. En toen ik als kersverse,
trotse moeder met mijn zoontje in de kinderwagen
door het dorp wandelde, klonk het: ‘Je ziet niet dat
die kleine van een vreemde is.’ Ik antwoordde:
Weinig kans op slagen, zo’n gemengd huwelijk. Vele mensen dichten een relatie tussen
een Vlaamse vrouw en een Marokkaanse man geen lang leven toe. Toch kan het. Dat
bewijzen Mim en Abdelhamid al 31 jaar. “Natuurlijk is het wel eens moeilijk maar met
liefde, respect, humor en vergeving, kom je een heel eind.”
23
‘Spijtig hé, ik had hem graag nog een tintje don-
kerder gehad.’
Ook de kinderen kregen soms met vooroordelen te
maken. Meestal waren ze gewoon Karim en
Yasmina, de kinderen van Mim. Dat gaat zo als je
in je ouderlijk dorp woont. Maar toen Karim een
ruit had gebroken bij het voetballen klonk het ‘die
Marokkaan heeft het gedaan’. Dat vond ik onrecht-
vaardig en triest.
Gelukkig waren er ook positieve reacties. Mijn
vriendinnen bijvoorbeeld maakten geen probleem
van onze relatie. Een van hen is getrouwd met een
Roemeen en een andere met een Italiaan. Voor
hen is een gemengde relatie bijna normaal. Een
Brusselse dokter legde de nadruk op het mooie en
zag het goede. Hij vergeleek onze relatie met de
kruising van twee verschillende planten. ‘De eerste
oogst geeft altijd een mooi en sterk resultaat’, zei
hij. ‘Bij mensen uit twee verschillende culturen is
dat net hetzelfde.’”
Verschillen
“Abdelhamid was dan wel een vreemde in mijn
wereld - of nee, Paulo Coelho zegt het mooier: ‘Hij
was niet in een vreemde wereld, hij was in een
nieuwe wereld’ - in Marokko was ik de vreemde.
Abdelhamids familie woonde daar nog. Toen we er
op huwelijksreis waren, had ik mijn best gedaan
om niet uit de toon te vallen. En toch choqueerden
mijn kleren hen soms. Maar ik werd er heel warm
ontvangen. Mijn schoonmoeder zei me dat zij
houdt van diegene die van haar zoon houdt. Een
oude vrouw in het dorp wilde haar laatste haan
slachten ter ere van mijn komst. Ik werd echt har-
telijk onthaald.
Natuurlijk worden we vaak geconfronteerd met
verschillen. Zo is Abdelhamid moslim en ik niet. Ik
heb dat ook duidelijk gemaakt van bij de start van
onze relatie: ik zal me niet bekeren tot de islam. En
dat was nooit een probleem. Mijn man houdt zich
aan de ramadan en eet ook geen varkensvlees. Dat
vond ik geen probleem, er kwam hier gewoon geen
varkensvlees meer op tafel. Zo gezond is dat toch
niet, dacht ik. Toen ik dat vertelde aan een buur-
vrouw, begreep ze plots waarom Karim en Yasmina
zo dol waren op de charcuterie die zij hen ser-
veerde. Sindsdien komt hier ook al eens varkens-
vlees op tafel.”
“Ook in de opvoeding kwamen de verschillen tus-
sen Abdelhamid en mij wel eens tot uiting. Zo
begreep Abdelhamid niet dat baby’s bij ons onmid-
dellijk in een eigen bedje slapen. ‘Zelfs krokodillen
slapen met hun eigen jongen’, zei hij. Onze kinde-
ren hebben dan ook een tijdje bij ons in bed gele-
gen. Toen ze groter werden, waren de verschillen
frappanter. Karim was erg vrij als jongen, hij
mocht uitgaan en er mochten meisjes langskomen.
Voor Yasmina lag dat anders, tegen haar was
Abdelhamid veel strenger. Uitgaan kon nog net,
vriendjes ontvangen was verboden. In de islamiti-
sche cultuur is dat verschil tussen meisjes en jon-
gens logisch: de maagdelijkheid van de meisjes
moet beschermd worden. Daarover hebben we
vaak gediscussieerd, ik argumenteerde dat we
onze dochter konden verliezen als we ons te streng
zouden opstellen. Uiteindelijk zag Abdelhamid dat
wel in. Dat we in een dorp wonen waar niet veel
Marokkanen zijn, heeft daartoe bijgedragen. Stel
dat we in Brussel woonden, zou de sociale druk van
de Marokkaanse gemeenschap veel groter zijn.”
Gelijkenissen
“Soms erger ik me wel eens aan al die interesse
voor mijn huwelijk. We zijn misschien iets anders
dan een doorsnee koppel maar de basis is dezelf-
de: liefde, respect, humor en vergeving. Die din-
gen heb je nodig als je met je buurjongen huwt en
als je met een man uit de Marokkaanse bergen
trouwt. Ik merk wel dat relaties tussen een mos-
Voor onze dochter was Abdelhamid veel strenger.
Uitgaan kon nog net, vriendjes ontvangen was verboden.
OKRA oktober 2009
24
SAMEN HET LEVEN KLEUREN
limmeisje en een Vlaamse niet-moslim jongen veel
moeilijker zijn. De druk vanuit haar gemeenschap
is dan vaak heel groot. Zelfs als de jongen zich tot
de islam wil bekeren, wordt de relatie soms nog
niet aanvaard. Dat is hard.
Natuurlijk is het niet altijd eenvoudig te leven in
een multiculturele samenleving. Maar ze is er, we
kunnen ze niet ontkennen. Elke keer opnieuw merk
ik dat er mensen zijn die zeggen: ‘Marokkanen, ik
moet daar niets van weten. Maar Ali, die is tof, dat
is mijn vriend.’ Dat is toch absurd? Trouwens, ook
als Belg kan je het slachtoffer zijn van racisme. Ten
tijde van Marc Dutroux bijvoorbeeld dacht men in
het buitenland dat alle Belgen pedofielen waren.
Dat is net hetzelfde mechanisme als wanneer je
alle Marokkanen amokmakers noemt. Veralgemenen
is altijd gevaarlijk. Meestal maak ik er mij niet druk
om maar toen de moordenaars van Joe Van
Holsbeeck onmiddellijk gezocht werden in
Marokkaanse middens, heb ik mij boos gemaakt.
In een lezersbrief heb ik mij verontschuldigd
tegenover alle Noord-Afrikanen. Een leerkracht in
de dovenschool leerde ons ooit eerst te zoeken
naar de dingen die je gemeen hebt. Dat kan je net
zo goed toepassen op relaties en op de multicultu-
rele samenleving.”
Geluk
“Ik ben gelukkig met mijn man. We hebben twee
prachtige kinderen en intussen ook een kleinzoon-
tje. Ik ben Abdelhamid heel dankbaar voor onze
zoon en dochter maar ook voor de Arabische en
Berberse sprookjes die hij mij gaf. In de lessen
volksopvoeding op zijn Marokkaanse school hoorde
hij allerlei prachtige verhalen. Die heeft hij me
allemaal verteld. Ik gebruik ze niet enkel in mijn
boeken, ik vertel ze ook in scholen, culturele cen-
tra en zelfs in gevangenissen. En zo ben ik gewor-
den wat ik altijd wilde zijn, een verhalenvertel-
ster.
Daarom wilde ik dat Abdelhamids naam op mijn
boeken staat, maar hij wilde dat niet. Als dank voor
zijn inspiratie gebruik ik daarom zijn familienaam
als schrijfster. Trouwens, El Messaoudi vind ik een
heel mooie naam. Er zit zon in, er zit muziek in.”
Tekst Nele Joostens
Foto Oswald Van Landeghem
MICRO IN FORMAAT,MAXI IN COMFORT!
Euron Micro MiniEen nieuw anatomisch verband, speciaal ontwikkeld voor lichte tot matige incontinentie.
De Hybatex™ technologie verzekert een optimale bescherming tegen lekkage en Active ODS® voorkomt onaangename geurtjes.
Het ideale verband om de dag probleemloos door te komen!
www.thuiszorgwinkel.be
Voor meer info over dit gamma kan je terecht in onze Thuiszorgwinkels en op
De verbanden zijn comfortabel, voelen zijdezacht aan en hebben een perfecte pasvorm.
De zachte witte non-wovenbuitenlaag is geheel geruisloos voor optimale discretie.
De perfecte pasvorm voor de lichte mannelijke incontinentie
Met deze bon kan je tot en met 30 november 2009 gratis stalen komen ophalen in je Thuiszorgwinkel.
NAAM: ..............................................................................
ADRES:...................................
E-MAIL:..................................
25
OVER WAT TELT
Hij is een dichter van het pure soort. In één
zwart-witbeeld legt fotograaf Walter De Mulder
een pakkend stuk leven vast. Een schrijver heeft
vaak pagina’s nodig om hetzelfde leven zichtbaar
te maken.
‘Onze ogen vinden steeds minder rust’
Allicht is De Mulders liefde voor
het eenvoudige landleven het
richtsnoer gebleven van zijn kijk
op mensen en op hun doen en
laten. De eenvoud, de stilte, het
authentieke. De mens zonder
masker, de ongeschonden natuur,
het leven in al zijn oprechtheid bij
gewone mensen, bij landslieden,
bij artiesten. Maar ook de mis-
kleunen en de wildgroei in steden.
Daarop richtte Walter De Mulder
zijn lens. Het werden beelden die
je niet vergeet.
Moeder was leerschool
Ik loop met Walter De Mulder
door de rustige ruimten van de
Kunsthal in de Sint-Pietersabdij in
Gent. Zijn jongste tentoonstelling
liep daar net af. Prachtige beel-
den van Gentse kunstenaars, bui-
tenlandse fotografen en dirigen-
ten. Walter de Mulder, ook grafi-
cus met een sterk gevoel voor
ruimtelijke verhoudingen, bracht
de tentoonstelling zelf in beeld.
Hij is trots op zijn fotowerk maar
spreekt met enige nederigheid
25
OKRA oktober 2009
26
OVER WAT TELT
praten tegen dat fotootje. Een
foto die pijn doet en die je toch
niet wil missen.
Als ik mensen fotografeer, denk
ik soms: die foto zou ik nemen
voor een doodsprentje. Dat is
niet gruwelijk, dat is realistisch.
Je weet dat als moeder of vader
sterft, iedereen hopeloos op zoek
gaat naar een passende foto. Ze
hebben wel een beeld van vader
of moeder ergens op vakantie bij
een monument, in een strandze-
tel, of op een feest met een glas
in de hand. Maar een portret van
hun ouders dat ze als aandenken
willen meegeven, is er niet.”
Het aards paradijs van mijn jeugd
“Mijn prille jeugdjaren in Poeke
hebben een grote stempel op
mijn leven gedrukt. Poeke, het in
mijn ogen idyllische Oost-Vlaamse
dorp van mijn grootouders, de
ouders van mijn vader. Ik ben er
niet geboren maar het is voor mij
een gevoelige plek gebleven waar
ik nog elke dag aan denk. Op de
kast in onze woonkamer staat de
foto van mijn grootvader en mijn
grootmoeder in de tuin van de
over het vak want hij vindt foto-
grafie eigenlijk geen kunst.
“Mijn leerschool kreeg ik bij mijn
moeder. En dat had niets met
fotografie te maken. Stel dat ze
hier nu bij ons was bij die man
daar op de foto, dan zou ze zeg-
gen: ‘Heb je zijn vestje gezien?
Dat was waarschijnlijk echte wol
en zo’n schoon kleurtje, dat groen,
dat blauw, dat purper. En heb je
gezien welke schone, brede plan-
ken er op die vloer lagen?’ Moeder
hield van de schoonheid van hui-
zen, van licht, van alles wat mooi
was. Niet alleen visueel. Leren
luisteren naar klassieke muziek
hebben we ook van ons moeder.
En als we ’s morgens nog in bed
lagen bij goed weer en de merels
begonnen te fluiten, was dat van:
‘Hé, jongens, ge moet niet meer in
bed liggen, luister liever eens naar
die merel daar. Hij is al aan het
zingen! En kijk eens naar de wol-
ken!’ Bij moeder ging alles over
schoonheid. Ze leerde ons mooi
rechtop lopen en ik moest zwem-
men om een beetje carure te krij-
gen want ik was een ‘zevenmaan-
derke’. Schoonheid kwam alle
dagen ter sprake.”
De werkelijkheid overstijgen
“De fotograaf maakt de werkelijk-
heid aantrekkelijker, dramati-
scher, verschrikkelijker, meer
onbezonnen. Hij ziet meer, hij
kijkt gulziger. De schoonheid van
het licht in de interieurs bij de
mensen kan je in een studio nooit
evenaren. In een huis krijg je
onverwachte dingen want alles is
daar echt.
Fotografie bevriest het beeld. Met
een video kan je er leven in bren-
gen. Dat heb ik gemerkt bij de
filmreportage die ik maakte over
onze betreurde jonge fotograaf
Patrick De Spiegelaere.
Stel dat ik zou mogen kiezen tus-
sen een doodsprentje en een
video van mijn vader, zou ik toch
voor de video kiezen omwille van
het levendige.
Maar voor een soldaat in de oor-
log is een fotootje een schat. Dat
vergeeld prentje dat drie jaar in
zijn zak heeft gezeten, waarmee
hij praatte als er niets meer over-
eind bleef. Er gaat zo’n grote
kracht uit van foto’s. Ook bijvoor-
beeld voor ouders die hun kind
verloren en voor het slapengaan
Foto van Walter De Mulder uit Land en Gezicht in Vlaanderen 1960-2000.
27
oude pastorij. Die was volledig
ommuurd met een gebogen serre
en een voortuin vol bloemen.
Achteraan stonden aardappelen
en groenten en groeiden alle
soorten vruchten zoals bessen,
kersen en krieken, zelfs vijgen.
Dit was voor mij echt het aards
paradijs.
Dat mooie, trage ritme van leven,
die vanzelfsprekende vriendelijk-
heid voor elkaar. Daar werd nooit
een woord hoger of lager gespro-
ken en dan die geweldige stilte
waar je echt kon naar liggen luis-
teren. En ’s avonds aan de stoof
zitten tot je elkaar bijna niet
meer zag. Pas dan werd het licht
aangestoken.
Een paar minuten voor het
nieuws van acht uur zette groot-
vader de radio aan. Nieuws
gedaan, radio uit.
Ik zie nog altijd de kleur van de
stenen, de afloop om het water op
te vangen in een gootje, het geluid
van een luik dat ’s avonds dichtge-
draaid werd, het geknerp van een
pomp, het gekraak van een deur
en van de trap naar boven. Het
wijwatervaatje aan mijn slaapka-
mer en mijn grootmoeder die mij
een kruiske gaf: ‘God zegene en
beware u.’ Een ervaring die ik
niet kan beschrijven, laat staan
ze aan de jongere generatie
uitleggen.
Van toen ik kleuter was, bracht ik
de zomermaanden door in Poeke.
Ik woonde met mijn zus en mijn
ouders in Sint-Amandsberg.
Poeke, dat was ‘den buiten’ en
daar was het toen altijd goed
weer want het was vakantie. In
dat grote huis was er voor het
middagslaapje een koele plaats
waar de zon nooit kwam en waar
je alleen een bromvlieg hoorde
gonzen tegen het gordijn. Het
lijkt zo helemaal niets als ik dat
vertel maar het was onbeschrijf-
lijk zalig. Ik heb daarover ook
verteld in mijn boek Land en
Gezicht in Vlaanderen 1960-2000
waarin ik een keuze maakte uit
mijn fotowerk van die periode. Ik
zou veel geld geven om dat huis
in Poeke terug te kunnen kopen.”
“De mensen in het dorp kenden
elkaar ook goed. Wij gingen
’s avonds rechtover bij de been-
houwer buurten. Dat huis had
een ronde, gemetste trap en het
vlees werd bewaard in de kelder.
Van een koelkast was nog geen
sprake. Mijn grootmoeder stopte
de kousen voor een groot boe-
rengezin en in ruil mocht ze bij
hen karnemelk en boter halen.
Mijn grootvader kweekte aardap-
pelen en groenten en bij de been-
houwer kocht hij dan een groot
stuk spek. Dat bleef maanden
goed en als dat al wat ouder was,
was dat niet erg.
De mens zonder masker, de ongeschonden natuur, het
leven in al zijn oprechtheid. Daarop richtte Walter De Mulder zijn lens.
’s Zondags ging mijn grootvader
rond met de schaal in de mis en
na de hoogmis deed hij de biblio-
theek. Ik denk dat er maar goed
twintig boeken waren maar die
werden gelezen. En nadien ging
hij kaarten op de hoek.
Al het water dat onze grootou-
ders gebruikten, kwam uit een
pompke. Dat had al een verbin-
ding in huis omdat het een pasto-
rij was. Maar bij grootmoeders
Walter De Mulder: “Fotografie bevriest het beeld.”
broer in een klein huisje recht-
over waar je met je hand aan de
goot kon, stond dat pompke bui-
ten, net zoals bij alle kleine boe-
ren in het dorp. Wanneer die
mensen zich wasten en hoe dat
gebeurde, heb ik nooit gezien.
Wat een verschil met onze dage-
lijkse douche en vier soorten
kaas en zes soorten vlees in de
supermarkt. Verspilling die ons
ooit zuur zal opbreken.
Ik denk wel dat mijn grootouders
in al die soberheid toch gelukkig
waren maar dat is moeilijk te
achterhalen. Ze waren in ieder
geval diepgelovig.
Mijn grootmoeder stierf in het
‘oudmannenhuis’, niet te vergelij-
ken met de comfortabele kamers
die het OCMW nu aanbiedt. Wie
echt arm was, deelde de kamer
met vier of vijf. De twee ‘zorg-
nonnekens’ moesten in de winter
naar de kolenkelder om de kolen
met een kit naar boven te bren-
gen. Zo stookten ze de kamers
warm. Wanneer en hoe die men-
sen dan gewassen werden?
De stilte van Poeke heeft mij er
allicht voor behoed een stads-
mens te worden. Ik hoor nog dat
zachte klopje van een appel die
in het gras viel als ik bijna lag te
slapen.”
Grote steden
“Grote steden hebben iets onleef-
baars. Mensen trekken blind naar
steden als New York. Gebouwen
van honderden verdiepingen,
geluidsoverlast, ruziënde kinderen
te dicht op elkaar, tonnen plastic
afval. Je moet toch geen studie
maken om te weten dat zo’n wol-
kenkrabbers onleefbaar zijn. Steek
daar ratten in, publiceer er lucht-
foto’s van en je zal protest horen
van de dierenvrienden over die
arme ratjes in zo’n gebouw!
Ik versta dat die jonge mensen
agressiever worden. Ze hebben
geen vierkante meter gras in de
buurt. Ze zien geweld in alle hoe-
ken en kanten, keel over, mes in
de buik. Ze zitten mee in het
stresserende gevecht tegen de
tijd, elk op schok met een gsm en
al dat andere elektronische spul.
Misschien moet er weer wat boe-
renverstand komen. Als er vroe-
ger drie mensen woonden op één
hectare, wonen er nu 24 op dezelf-
de oppervlakte. Als je in een
konijnenkot acht diertjes steekt in
plaats van twee, is het vechten
geblazen. Gynaecologe Marleen
Temmerman heeft groot gelijk als
ze de mensen in Afrika wil laten
inzien dat ze minder kinderen op
de wereld moeten zetten om de
aarde leefbaar te houden. Maar ik
denk dat deze raad voor alle aard-
bewoners geldt. Wat vroeger nog
kon, kan helaas nu niet meer.”
Een ‘boxke’ voor mijn plechtige communie
“Ik heb er nooit over nagedacht
wat ik ging worden. De school was
voor mij een marteling, ik lag
altijd in de clinch met de leraars.
En dan kreeg ik met mijn plechtige
communie zo’n boxcameraatje. Ik
heb de foto nog die ik toen maak-
te van een processie. Ik voelde
dat ik dat kon, fotograferen en ik
fietste kilometers in de rondte om
foto’s te nemen. Voorzichtig
natuurlijk want je moest zien dat
elke foto ‘gelukt’ was.
Zo maakte ik vlak over de
Nederlandse grens mooie foto’s
van een boer met twee paarden.
Hij liet zijn dieren door een vijver
lopen om te drinken. Ik ging
trots mijn foto’s tonen en die
boer ontfutselde mij de negatie-
ven om ze te laten vergroten. Ik
heb ze nooit teruggezien en dat
spijt me.
Eens met fotograferen begonnen,
zag ik geen andere beroepsmo-
gelijkheden meer. Ik deed het
enorm graag.”
Boeren, kinderen, kunstenaars
“Tegenwoordig is iedereen foto-
graaf. Men schiet met een
‘mitrailleuse’ honderden prentjes
en thuis kiest men de foto’s uit.
Soms zit men nog te knoeien
met Fotoshop zodat er nog wei-
nig origineels overblijft. Daar is
niks tegen voor wie daar zijn ple-
zier in vindt. Maar ik ben er
gerust in dat het echte fotogra-
feren terugkomt. Ik vind de
zwart-witfotografie nog altijd
boeiend en aantrekkelijk en
moeilijk genoeg om ermee te
werken. In zwart-wit kan je het
best het licht accentueren en dat
is het bijzondere en belangrijke
in een foto. Of het nu kinderen of
boeren of kunstenaars zijn - de
onderwerpen die ik liefst foto-
grafeer - het licht in het beeld
brengt hen tot leven, bepaalt de
stemming, geeft de foto zijn
unieke karakter. Hoe mooi kleur-
foto’s ook gemaakt kunnen zijn,
een zwart-witfoto heeft iets tijd-
loos. Hij is vaak indringender
omdat de aandacht minder wordt
afgeleid door een kleurenpalet.
En hij geeft de ogen ook meer
rust. Dat is ook voor jongere
mensen heel belangrijk.”
‘De fotograaf maakt de werkelijkheid aantrekkelijker, dramatischer, verschrikkelijker, meer onbezonnen.’
OKRA oktober 2009
28
OVER WAT TELT
Oud worden als een dirigent
“Ik heb destijds veel buitenlandse
dirigenten tijdens hun repetities
gefotografeerd. Ongelooflijk boei-
end en pakkend, hoe zo’n mensen
een orkest en vooral de muziek in
handen hebben. Weet je waarom
de meesten van hen zeer oud
worden? Als een gewone mens
met pensioen gaat, ‘bestaat’ die
een maand later niet meer. Hij
wordt niet meer opgebeld, men
vraagt niet meer hoe hij over iets
denkt. Maar dirigenten worden
tachtig, negentig letterlijk op hun
piëdestal. Zij krijgen applaus,
minutenlang, week in, week uit.
‘Mogen we nog eens een inter-
view van u afnemen, en wat
denkt u daarover Meister?’
In die video van De Spiegelaere
zegt de fotograaf: ‘Je hebt dat
schouderklopje nodig van je
omgeving als je start maar ook
als je ouder wordt. Je wilt horen
dat je nog goed genoeg bent, dat
je meekan met de nieuwe gene-
ratie.’ Maar bij dirigenten blijft
het applaus en de wierook.
Daarom leven ze zoveel langer.
Ik ben geen dirigent maar ik ben
nog heel graag bezig met mijn
foto’s. Ik beleef er plezier aan om
met die foto’s steeds opnieuw
een ruimte op te bouwen waarin
mensen ze met genoegen kunnen
bekijken. Of ik daarmee ook de
negentig haal?”
Tekst Hilde Masui
Foto’s François De Heel en
Walter De Mulder
Walter De Mulder, Maurice & Marcel,
Een foto-essay, Stichting Kunstboek, 2001.
Walter De Mulder, Land en Gezicht in
Vlaanderen 1960-2000, fotodocument,
Roularta Books, 2005.
Dankzij het duo-legaat kunt u een deel van uw bezit aan het Rode Kruis nalaten én uw erfgenamen bevoordelen.
Bij een duo-legaat neemt het Rode Kruis de successierechten van uw erfgenamen ten laste. Dit levert hen een aanzienlijke besparing op en helpt het Rode Kruis helpen!
GRATISinfonamiddag voor
uw vriendenkring
of vereniging
Bespaar op successierechten dankzij het duo-legaat.Vraag vrijblijvend informatie op: tel. 015 44 34 11 of [email protected]
Ik wil graag schriftelijk meer informatie over een duo-legaat aan het Rode Kruis ontvangen. Stuur mij een folder en bijkomende informatie a.u.b.
Ik wil de mogelijkheden van een duo-legaat graag persoonlijk en discreet bespreken met Michel Dumont van het Rode Kruis.
Ik wil graag een infonamiddag over legaten organiseren voor mijn vriendenkring of vereniging.
Stuur deze bon naar: Rode Kruis-Vlaanderen, Legaten, Motstraat 40,2800 Mechelen. Fax 015 44 36 01 of mail naar [email protected]
Voornaam:
Naam:
Straat:
Nummer: Bus:
Postcode: Gemeente:
E-mail:
Uw vraag wordt strikt vertrouwelijk behandeld. code O
Het Rode Kruis respecteert uw privacy. De informatie die we van u ontvangen wordt uitsluitend voor wervings- en communicatiedoeleinden door het Rode Kruis in een bestand opgenomen. De wet van 11 december 1998 i.v.m. bescherming van de persoonlijke levenssfeer t.o.v. ge-gevensverwerkingen, verleent u toegangsrecht tot deze gegevens en de mogelijkheid ze te verbeteren. Identifi catienummer register geautomatiseerde verwerkingen: 000392255. Indien u liever niet meer gecontacteerd wordt door het Rode Kruis, kruis dan dit vakje aan: .
Paraat. Altijd, overal.
RKV-00257_Legaten-AdOkra.indd 1 02-04-2009 10:22:43
Alle grootouders van wie de
afstammingsband met de kinde-
ren wettelijk vastligt, kunnen
aanspraak maken op de wette-
lijke regeling. Of de ouders van
deze kleinkinderen gehuwd
waren of samenwonend, heeft
geen belang. Heeft een koppel
een kind geadopteerd, kunnen
ook de adoptiegrootouders dit
OKRA oktober 2009
30
RECHTSINFO
Zien we onze kleinkinderen nog?
Wanneer je kind gescheiden is, heeft dit vaak een grote
impact op jouw relatie met de kleinkinderen. Al lang wordt
aangenomen dat grootouders aanspraak kunnen maken op
omgangsrecht met hun kleinkinderen. Toch is dat pas sinds
1995 uitdrukkelijk opgenomen in de wet.
kind blijven zien, zelfs al is er
geen wettelijke afstammings-
band. Ook de oorspronkelijke
grootouders kunnen hier aan-
spraak op maken.
Voorwaarden?
De wet bepaalt dat de grootou-
ders moeten aantonen dat ze
een bijzondere band hebben met
het kleinkind. In de praktijk
wordt dit echter vrij soepel toe-
gepast. Bij de beoordeling van
zulke vraag staat het belang van
het kind voorop. Bestaat er een
ernstige discussie over het al
dan niet toestaan van het
omgangsrecht, kan de gewezen
schoondochter of -zoon alles
doen om aan te tonen dat het
omgangsrecht voor de schoon-
ouders niet in het belang van het
kind is. Vaak worden grootou-
ders bij dergelijke discussies
verdacht gemaakt. Zo zal het
niet eenvoudig zijn dit omgangs-
recht te verkrijgen als de groot-
ouders vóór de relatiebreuk wei-
nig contact hadden met de klein-
kinderen.
Het toestaan van omgangsrecht
aan de grootouders kan in geen
geval het bezoekrecht van de
ouders in het gedrang brengen.
De ouders krijgen absolute voor-
rang. Daarom zal het omgangs-
recht ontzegd worden aan groot-
ouders die via dit recht hun
kleinkind willen opzetten tegen
hun gewezen schoondochter of
-zoon. Grootouders die hun
bezoekrecht gebruiken om het
kleinkind in contact te brengen
met de ouder aan wie het
omgangsrecht is geweigerd, zul-
len hun kleinkinderen ook niet
meer mogen zien.
Toezicht
In optimale omstandigheden
wordt er een regeling in der
minne uitgewerkt. Lukt dit niet,
kunnen de grootouders zich
wenden tot de jeugdrechter.
Zelfs wanneer een omgangs-
recht werd bekomen, loopt het
bezoek niet altijd van een leien
Alle grootouders van wie de afstammingsband met de kinderen wettelijk
vastligt, kunnen aanspraak maken op de wettelijke regeling.
dakje. Als de ouder bij wie het kind wordt afgehaald
direct of indirect tegenwerkt, kan er een proces-ver-
baal worden opgemaakt. Dat leidt soms tot de veroor-
deling van deze ouder. Er kan ook een vonnis worden
gevraagd aan de rechter dat bepaalt dat de ouder een
bepaalde som moet betalen telkens zich problemen
voordoen. Dit zijn uiteraard heel pijnlijke situaties. Zijn
er moeilijkheden, kunnen de grootouders het best con-
tact houden met hun kleinkind via het bezoekrecht van
hun eigen kind. Een kleinkind wordt natuurlijk het best
gespaard van bitse discussies over het omgangsrecht.
Tekst Pascal Hoedt
23, 24, 25 & 26 OKTOBERGrenslandhallen HASSELT (B)Gouverneur Verwilghensingel (Grote Ring)
voor alle creatieve trends • verkoopworkshops • exposities • demonstraties
de nieuwste creatieve technieken...
Toegangsprijs: € 8,50Kortingen: kkinderen -16 jaar gratis toegang
Groepen v.a. 15 pers.: € 6,00 p.persoonGratis stadsbus vanuit Hasselt station naar de Grenslandhallen
9
Open: van 10u00 tot 18u00
€2,50 korting, p. persoon, geldig voor 2 personen
op de inkom van € 8,50. Niet verenigbaar met andere
kortingen en acties
OK
RA
DOE MEE & WIN!Verras ons met een zelfgemaakte kerst- of nieuwjaars-kaart en lever deze in bij de infobalie aan de ingang.
De 5 mooiste kaarten ontvangen een geschenkenpakket ter waarde van 100,- Euro.
Prijzenpot: 500,00 Euro
Kom voor nieuwe ideeën naar deKom voor nieuwe ideeën naar de
Uw inkomticket = kortingsbon
voor “Park Natuur & Cultuur” &
“Kruidentuin abdijsite Herkenrode”
te Hasselt. Info: www.dehobbybeurs.be
✂
OKRA oktober 2009
32
FILM
Wereldoorlog als bron van verhalen
Voor L’armée du crime baseerde regisseur Robert
Guédiguian zich op historische feiten uit de Tweede
Wereldoorlog. Hij heeft het namelijk over een
Parijse verzetsgroep die voornamelijk bestond uit
buitenlandse communisten. Deze Joden en
Armeniërs ondernamen verschillende acties tegen
de nazi’s. Toen de weerstandsgroep in februari 1944
werd opgerold, probeerden de Duitse autoriteiten
de groep als een bende criminelen voor te stellen.
Guédiguian draaide zijn film met veel aandacht voor
de mensen achter het verhaal. Hij toont niet alleen
de verzetsdaden van zijn personages maar heeft
ook veel oog voor hun huiselijke situatie. De cineast
laat zowel de psychologie van zijn personages als
hun activiteiten evolueren. Aanvankelijk bestaat het
verzet van sommigen alleen uit het drukken en ver-
spreiden van pamfletten maar geleidelijk plegen ze
ook aanslagen tegen de Duitse troepen. Een over-
gang die niet voor iedereen zo vanzelfsprekend is.
In tegenstelling tot Amerikaanse films kreeg L’armée
du crime geen Hollywood-behandeling. De film werd
zeer sober gemaakt en waar commerciële thrillers
de voorkeur zouden geven aan herkenbare Parijse
decors, opteerden de filmmakers hier voor onbe-
kende hoekjes van de lichtstad. Die soberheid
ademt meteen de sfeer van de films van de jaren
vijftig en zestig uit. Dankzij het gebrek aan pathos
komt de prent zeer overtuigend over. Omdat de
makers hun aandacht gelijkmatig over alle persona-
ges en hun familie verdelen, krijgt de film een wat
fragmentarische structuur. Die maakt het geheel
Deze maand schotelen we je twee tijdsbeelden voor, één uit de Tweede
Wereldoorlog en één uit de jaren zeventig. De eerste film speelt nu in de bioscoop,
de andere vanaf eind deze maand. Allebei zijn ze zeker de moeite waard.
ietwat afstandelijk, haast academisch zodat de kij-
ker nooit echt meegesleept wordt en zich niet gaat
vereenzelvigen met de personages. Toch sterk aan-
bevolen.
Jaren zeventig door kinderogen
De nieuwe Vlaamse film My Queen Karo van cine-
aste Dorothée van den Berghe is een schot in de
roos. Van den Berghe vertelt een verhaal vanuit het
gezichtspunt van de tienjarige Karo en schetst zo de
sfeer van de jaren zeventig. De protestbewegingen,
de communes in de kraakpanden en de vrije liefde.
Omdat van den Berghe filmt vanuit het standpunt
van een nieuwsgierig meisje, hoeft de cineaste
geen standpunt in te nemen. Net als Karo benadert
ze de personages en gebeurtenissen onbevangen
en onbevooroordeeld. Die neutraliteit laat haar toe
om Raven, Karo’s vader en bezieler van de com-
mune, niet onverdeeld sympathiek voor te stellen.
Zo toont ze dat de man die vecht voor vrijheid en
zich tegen elke vorm van autoriteit afzet, zelf eist
dat anderen zijn ideeën blindelings volgen. Tegenover
Raven plaatst van den Berghe Dalia, Karo’s moeder.
Ook al zet zij zich af tegen haar opvoeding en bur-
gerlijke achtergrond, ze is niet zo compromisloos als
Raven en dus realistischer.
My Queen Karo is een film zonder hoogstandjes
maar met een sterke sfeerschepping en veel oog
voor de menselijke trekjes van de personages. Dit
degelijke werk valt op door zijn trefzekere acteurs-
regie en de sterke acteerprestaties van Matthias
Schoenaerts (Raven) en Deborah François (Dalia).
Tekst Willy Verbestel
Eerder cinefiel en Vlaams
L’armée du crime. My Queen Karo.
33
MENU
Geurige kruiden, heerlijke keukenEten en Vietnam, het is een geslaagde combinatie. Fijne kruiden, veel vis en heerlijke fruit-
en groentesoorten. Ook in de keuken van Hiep en haar dochter Dung. “Mama staat soms
het hele weekend achter het fornuis. Maar een recept gebruikt ze nooit. Dat wordt een
beetje zoeken, vrees ik.” Maar alles kwam goed, Hiep toverde verrukkelijke gerechten op tafel.
Dung werd in Vietnam geboren maar herinnert er
zich amper iets van. In 1979 besloten haar ouders
hun geboorteland te ontvluchten. Ze werden een
van de vele duizenden bootvluchtelingen. Nadat de
Amerikanen waren vertrokken, werden Noord- en
Zuid-Vietnam herenigd en werd het hele land com-
munistisch. Vele Vietnamezen uit het zuiden vrees-
den dat het communisme weinig goeds zou bren-
gen en ontvluchtten hun land. Hiep, haar man en
Yoem kwamen in een vluchtelingenkamp van het
Rode Kruis op de Filipijnen terecht. Daar was het
leven hard. “Huisjes of tenten waren er niet, je
moest zelf een hutje bouwen, het was net Robinson
Crusoë”, vertelt Dung. Verschillende westerse lan-
den boden aan vluchtelingen op te nemen. Velen
wilden naar de Verenigde Staten of Australië.
“Twee jaar na onze aankomst kwamen we op een
lijst voor België te staan omdat hier al twee non-
kels waren. Mama was op dat ogenblik zwanger
van mijn broer maar hield het verborgen. Ze
vreesde dat ze niet zou mogen vliegen en dan zou
het vertrek maanden uitgesteld worden.” Maar
Hiep en haar gezin raakten wel in België en verble-
ven even in een vluchtelingencentrum in Braine-
le-Comte. Een notaris uit het Leuvense trok zich
het lot van het gezin aan en haalde hen naar de
studentenstad. Ze vonden er onderdak in een
piepkleine studio. “Die notaris hielp ons met
papieren en zorgde ook voor wat meubeltjes. Ook
een vriendin stak een handje toe: ze ging mee
naar de winkel en naar de gynaecoloog. En ze
zorgde ervoor dat mijn vader aan de slag kon. Op
proef uiteraard. Maar dat liep goed en hij mocht
blijven. Hij werkt er nog steeds.” En zo vond het
gezin zijn weg in België. Maar Vietnam is vlakbij,
ruik ik in de keuken.
OKRA oktober 2009
34
MENU
Nuoc cham
4 teentjes look ■ 2 rode chilipepers ■
3 koffielepels suiker ■ sap van
1 limoen ■ 4 eetlepels nuoc mam (vis-
saus).
Snijd de chilipepers in twee, ver-
wijder de zaadjes en hak fijn. Pel
de look en pers uit in een kom-
metje, voeg de chilipeper en de
suiker toe. Voeg het limoensap
en de vissaus bij en voeg naar
smaak 2-3 koffielepels water
toe.
Deze saus kan in de koelkast tot
twee weken bewaard worden.
Gebakken spinazie met nuoc cham2 eetlepels pinda- of sesamolie ■
2 teentjes look ■ 2 rode chilipepers ■
500 gr jonge spinazie ■ 3 eetlepels
nuoc cham ■ zwarte peper ■ zout.
Pel de look en hak fijn. Verwijder
de zaadjes uit de chilipeper en
snijd fijn. Verhit wat olie in een
wok en bak de look en pepers
gedurende 1 min. Voeg al roe-
rend de spinazie toe. Voeg de
nuoc cham toe als de spinazie
geslonken is. Breng op smaak
met peper en zout.
Serveer met vlees, vis of kip.
Vietnamezen gebruiken water-
spinazie of moeraskool. Deze
groente heeft lange smalle bla-
deren en is heerlijk van smaak.
Banh canh
2 l water ■ 1 soepkip ■ peper ■ zout ■ vissaus ■ 12 scampi’s ■ 1 kleine ui ■
200 gr rijstmeel ■ 200 gr tapiocameel ■ 400 ml water ■ koriander.
Kook de kip in het water, kruid met peper, zout en 3 eetlepels vis-
saus. Laat 1 uur sudderen.
Pel de scampi’s en verwijder het darmkanaal. (1) Hak de scampi’s
fijn, kruid met peper en zout en voeg een halve eetlepel vissaus toe.
Snijd de ui in fijne stukjes. Bak glazig in olie. Voeg de gehakte scam-
pi’s toe, laat 5 min. bakken. (2)
Maak het deeg. Breng 400 ml water aan de kook. Voeg het hete water
langzaam onder voortdurend roeren bij de twee soorten bloem. Blijf
roeren, kneed daarna met de handen tot een elastisch deeg. (3)
Neem bolletjes van 5 cm doorsnede van het deeg en rol er plakjes
van 3 mm dik van. Snijd de plakjes in kleine reepjes. (4) Zorg ervoor
dat de sliertjes niet tegen elkaar plakken.
Haal de kip uit de bouillon en breng aan de kook. Voeg de deegslier-
tjes en de stukjes scampi toe. (5) Laat nog 15 min. koken. Kruid bij
indien nodig. Dien op met gehakte koriander. (6)
1 2 3 4 5 6
35
Tofoesoep met paddenstoelen100 gr gedroogde shiitakes ■ olie ■ 2 sjalotjes ■ 2 chilipe-
pers ■ 1 stukje verse gember ■ 1 eetlepel vissaus ■
350 gr tofoe ■ 4 tomaten ■ 1 bosje koriander.
Bouillon: 500 gr varkensribbetjes ■ 25 gr garnalen ■
2 uien ■ 2 teentjes look ■ 1 stuk verse gember ■ 1 eetlepel
vissaus ■ 6 zwarte peperkorrels ■ 2 stukjes steranijs ■
4 kruidnagels ■ 1 kaneelstokje ■ zeezout.
Bereid de bouillon. Doe de ribbetjes in een grote
pan. Maak de uien, look en gember schoon en snijd
in fijne stukjes. Voeg alle ingrediënten bij de rib-
betjes (behalve zout), voeg 2 l water toe. Breng
aan de kook en laat 1½ uur sudderen. Zeef de
bouillon en breng op smaak met zout.
Laat de shiitakes 20 min. weken in water, giet af en
snijd in dunne reepjes. Schil de gember en rasp
fijn. Verwijder de zaadjes uit de chilipepers en
snijd fijn. Snijd de sjalotjes in ringetjes, de tofoe in
blokjes en de tomaten in stukjes.
Verhit wat olie in een pan en laat de sjalotjes,
pepers en gember 5 min. zachtjes bakken. Voeg
de vissaus en de bouillon toe. Voeg de tofoe, shii-
takes en stukjes tomaat toe en laat nog 5 min.
sudderen.
Strooi voor het opdienen de fijngesneden korian-
der over de schotel.
Karper in kokosmelk1 schoongemaakte karper ■ 1 limoen ■ 1 eetlepel verse
koriander ■ 1,5 dl kokosmelk ■ 2 eetlepels nuoc mam (vis-
saus) ■ 4 kruidnagels ■ 1 eetlepel kaneelpoeder ■ 1 Spaanse
peper ■ 1 teentje look ■ 1 stengel citroengras ■ 1 eetlepel
olie.
Schil het citroengras en hak het fijn. Snijd de
Spaanse peper in fijne ringetjes. Rasp de schil van
een limoen en roer er de vissaus onder. Verhit wat
olie in een pan en bak het citroengras, de geplette
peperkorrels, de geperste look, de Spaanse peper,
de kaneel en de geplette kruidnagel gedurende
2 min. Neem de pan van het vuur en roer er de
kokosmelk onder. Leg de stukjes karper in de
kokosmelk en laat afgedekt gedurende 10 min.
garen. Neem de stukjes vis uit de saus en verdeel
over vier borden en versier met de geraspte
limoenschil.
Laat de saus voor de helft indikken. Zeef de saus
en lepel ze over de vis.
Pho.
De Vietnamese keuken
De Vietnamese keuken is geurig, exotisch, heerlijk eenvoudig maar toch gevarieerd en verfijnd. Vietnamezen eten graag en combineren uiteenlopende smaken: bitter, wrang, zuur, zacht, zout. De wokpan om te roerbakken en bamboemandjes om te stomen zijn het voornaamste keukengerei. Naast een overvloed aan groenten, fruit en zeevruchten zijn rijst, noedels en vissaus de belangrijkste ingrediënten. Meest traditioneel is de loempia: fijngesneden garnalen en varkensvlees met groenten en vermi-celli, gewikkeld in rijstpapier en gebakken.Op elke straathoek wordt gebakken en gekookt en zijn lekkere gerechtjes te krijgen.Groene thee is de nationale drank. Lievelingsdranken zijn Ruou De (rijstlikeur) en Ruou Ran (slangenlikeur).
In het zuiden eet men bijzonder kruidig: typisch zijn rode pepers, gember, avocado, perzik, bloemkool, tropische vruchten en groenten, kokosnoot en suikerriet. In midden-Vietnam ser-veert men vooral veel groenten en fruit: aubergine, bitterme-loen, pompoen, asperges, artisjok, mango, ananas en aardbei-en. In het noorden is het eten minder sterk gekruid en lijkt het al meer op het Chinese: met aromatische peper, inheemse basi-licum, munt en koriander. Hondenvlees is er een delicatesse, slakken zijn dé specialiteit in Hanoi.
Enkele specialiteiten
■ Nuoc mam: bruine vissaus met een sterke geur, verkregen door gisting van gezouten vis. Wordt in nagenoeg elke soep, roerbak-gerecht en marinade verwerkt maar dient ook als dipsaus.
■ Nen ran of cha gio: gefrituurde opgerolde rijstpannenkoekjes, gevuld met noedels, krab, varkensvlees, ui en kruiden.
■ Canh kho quo nhoithit: balsempeer (bitterkommer) gevuld met varkensvlees.
■ Mien luon: palingsoep met doorschijnende vermicelli, gemaakt van rijstgriesmeel en maniokpoeder.
■ Pho: noedelsoep uit Hanoi die gegeten wordt als ontbijt. Het is een bouillon met rijstnoedels, stukjes rundvlees of kip, koriander en gember.
■ Banh chung: zoutgebak op Nieuwjaar, gemaakt van kleefrijst gewikkeld in bananenbladeren, met stukjes gepekeld varkens-vlees en spliterwten.
Tekst Nele Joostens en
Kristien Descheemaeker
Foto’s Emy Elleboog
OKRA oktober 2009
36
MULTIMEDIA
De evolutie is verbijsterend: de
harde schijven in computers zijn
vandaag maar liefst duizend keer
zo groot als de exemplaren in de
eerste pc’s. Dat is nodig, want
ook de bestanden die we opslaan
zijn enorm gegroeid. We beschik-
ken over fototoestellen met
meer dan tien megapixels, fil-
men video in hoge definitie (HD)
Het aantal gegevens op onze computers groeit
snel: we verzamelen niet alleen steeds meer
muziek, foto’s, e-mails en video, de kwaliteit
wordt ook gestaag beter waardoor de bestanden
almaar groter worden. Daardoor is het steeds
moeilijker om plaats te vinden voor al die bytes
maar vooral ook om ze door te sturen.
en verzamelen grote muziekcol-
lecties op onze computers. Hoe
houden we die enorme hoeveel-
heid gegevens beheersbaar en
hoe kunnen we die steeds gro-
tere bestanden blijven doorstu-
ren? Enkele handige tips.
Opgeruimd staat netjes
Als we een nieuwe computer
kopen, is er vaak zoveel ruimte
op de harde schijf dat we het
niet te nauw hoeven te nemen.
Toch is het een goed idee om
van bij het begin alles netjes te
houden. Heb je een bestand niet
langer nodig, wis het dan met-
een. Controleer ook regelmatig
de collectie foto’s en muziek en
verwijder de bestanden waar je
weinig aan hebt. Om plaats vrij
te houden is het goed de prul-
lenmand van de computer regel-
matig te legen.
Vaak bevat de harde schijf heel
wat bestanden die je niet wil
verwijderen maar die je ook
nauwelijks gebruikt. Dan kan
een externe harde schijf goed
van pas komen. Die sluit je aan
via een eenvoudige usb-aanslui-
ting en ze verschijnt meteen als
tweede harde schijf. Heel wat
extra plaats dus om bestanden
op te slaan! Verplaats de bestan-
den die je weinig nodig hebt
naar de externe harde schijf of
gebruik ze als archief voor oude
e-mails of documenten. Zo houd
je de harde schijf van je pc vrij
voor de zaken die je wel regel-
matig gebruikt. Je let er het best
op dat de externe schijf usb-
powered is. In dat geval neemt
ze stroom via de usb-kabel van
de computer en heb je dus geen
aparte stroomkabel nodig. Dat is
nog zo handig.
Grote bestanden versturen
We verzamelen niet alleen steeds
meer bestanden op onze compu-
ter, ze worden ook steeds gro-
ter. Een foto neemt bijvoorbeeld
al snel meerdere megabytes in
beslag, een video meerdere
tientallen megabytes. Dat vormt
steeds groter, steeds meer
Bestanden:
37
vaak een probleem als we die
willen versturen via e-mail.
Gelukkig zijn er enkele handige
sites om die bestanden te ver-
sturen zoals Yousendit of
Senduit. Dat zijn websites waar
je een groot bestand kan achter-
laten voor een bepaalde periode
en waar anderen het kunnen
afhalen. Het gebruik is heel een-
voudig: je surft naar de website
en selecteert het bestand van
maximaal honderd megabyte.
De website geeft dan een link
waar het bestand te downloaden
is voor de ontvanger van jouw
e-mail. Je hoeft dus enkel de link
te mailen naar de ontvanger.
Zijn mailbox raakt daardoor min-
der vol en de ontvanger kan zelf
nog kiezen of hij het bestand wil
downloaden.
Jezelf als koerier
Natuurlijk wil je je beelden niet
altijd via het internet versturen.
Soms wil je je fotocollectie of
nieuwste video meenemen
naar familie of vrien-
den. Dat kan via een
usb-stick of de
externe harde
schijf waar we het eerder over
hadden. Goedkope usb-sticks
kunnen al meerdere gigabytes
aan gegevens opslaan en zijn
dus geschikt voor foto’s. Voor
videomateriaal dat doorgaans
veel meer plaats inneemt, is een
externe harde schijf interessan-
ter.
Beschik je niet over usb-stick of
harde schijf, maar wel over een
digitale camera, kan je slim
gebruik maken van het geheu-
genkaartje in die camera. Als je
het fototoestel verbindt met de
computer, kan je het kaartje
gebruiken als usb-stick en
er dus ook andere bestan-
den dan foto’s op zet-
ten. Neem je foto-
toestel gewoon
mee naar de per-
soon die de bestan-
den moet krijgen.
Ook een iPod of
andere mp3-speler
kunnen prima functio-
neren als geheugen voor
andere bestanden.
Tekst Joren Gettemans
Zippen maar!
Zolang er computers bestaan, hebben gebruikers gebrek aan plaats. De bestanden waren vroeger
veel kleiner maar hetzelfde gold voor de computers. Daarom is het fenomeen ‘zippen’ al bijna even
oud als de computer. Zippen is het digitaal samenpersen van bestanden. Zo nemen ze minder plaats
in maar om ze opnieuw te gebruiken moet je ze ‘unzippen’. Een populair gratis programma om bestan-
den mee te verkleinen is Winzip. Sommige bestanden kunnen spectaculair verkleind worden en dat is
ideaal om ze door te sturen. Winzip heeft zelfs een speciale functie die grote bestanden niet alleen
verkleint maar ook in stukjes hakt zodat ze net klein genoeg zijn om te e-mailen. Let wel: ook de
ontvanger van je e-mail moet over Winzip beschikken om de bestanden opnieuw op hun normale
grootte te brengen!
Info
■ www.senduit.com
■ www.yousendit.com
■ www.winzip.com
Verplaats de bestanden die je weinig nodig hebt naar de externe harde schijf of gebruik ze als archief voor oude e-mails of documenten.
OKRA oktober 2009
38
OKRA-CREA
Stoer en speelsOktober, de herfst laat zich nu echt wel voelen. Wil je
toch een streepje zon in huis halen, kom je al een heel
eind met enkele roosjes en wat groen.
Wat heb je nodig?
| een witte, rechthoekige schotel | piepschuim | oasis | aperitiefstokjes | een
binnenband van een fiets | speldjes | roosjes | buxustakjes | sierappeltjes |
groen |
Hoe ga je te werk?
1 Maak twee halve taarten van het piepschuim en één van de
oasis. Bekleed de taarten van piepschuim met stukjes
binnenband.
2 Plaats de halve taart van oasis tussen de twee andere halve
taarten.
3 Breng de bloemen en de buxustakjes aan op de oasis.
4 Werk af met de sierappeltjes of andere groene elementen.
Tip
Heb je nog hortensia’s in de tuin of kan je
ze ergens krijgen? Met wat oasis, klimop
en enkele rode roosjes maak je in een
handomdraai een prachtig bloemstuk!
Foto’s Emy Elleboog
Idee Lieve Jonkers
1 2
3 4
Tickets volwassenen: 11 euro; kinderen -6 jaar: gratis;
kinderen 6-12 jaar: 8 euro; senioren: 10 euro.
Alle dagen open van 10.00 tot 16.00 uur behalve op
maandag tijdens de schoolperiode.
Het Euro Space Center is het hele jaar geopend voor
groepen. In het restaurant word je vanaf
12,90 euro een driegangen menu voorge-
schoteld. Je kan zelfs logeren in slaapzalen
met zeven of acht bedden. Je kan het Euro
Space Center combineren met een bezoek
aan het kasteel van Lavaux Ste Anne, de
schapenkwekerij en kaasmakerij van
Acremont, het boekendorp Redu of het klok-
ken- en beiaardmuseum van Tellin. Vraag het
modelprogramma voor groepen!
Euro Space Center, Rue devant Hêtres 1,
6890 Transinne, 061 65 01 33 of 34,
fax 061 65 64 61,
www.eurospacecenter.be, [email protected]
WO
RD
EE
N R
UIM
TE
RE
IZIG
ER
VO
OR
ÉÉ
N D
AG VOOR EEN BLIK IN DE RUIMTE
■in
fo@
tapa
ge.b
e
Heb je zin om een droomreis door tij d en ruimte tegemoet te gaan ? Beleef samen met je OKRA groep, je kleinkin-deren, je vrienden of je buren een uniek en origineel daguitstapje !Geef jezelf een adembenemend spektakel. Stap in voor een fantastische odyssee vanaf de oorsprong van het universum met de Big Bang tot aan de meest futuristische projecten van ruimtelij ke verkenningen.Ontdek het Europese laboratorium van het Internationale ruim-testation en kom aan boord van het op ware grootte gebouwde Amerikaanse ruimteveer. Aan het einde van de reis beleef een waanzinnige rit op een asteroïde in onze dynamische cinema.Test ook de maanwandelingsimulator en zet enkele stappen op de maan.Buiten geniet van een activiteitenparcours met o.a. een ruim-tewandeling van 6 km, een reuze zonnestelsel, een galactisch labyrint, maquettes, enz...
Tussen 1 juni en 31 december 2009 biedt het Euro Space Center aantrekkelijke en uitzonderlijke tarieven voor OKRA groepen (vanaf 20 mensen) en voor individuele OKRA leden aan.
Vraag vrijblijvend onze OKRA voorkeurstarieven en programma’s aan voor Groepen Gezinnen
Naam
Okra afdeling
Adres
Straat
Postcode Gemeente
Stuur deze bon terug naar het EURO SPACE CENTER, tav Catherine Vuidar, Rue devant les hêtres 1, 6890 Transinne Per email : [email protected] – Per fax : +32.61/ 65 64 61
PUBLIREPORTAGE
Een reis door de sterren? ’t Is eens iets anders
voor je trefpuntuitstap! In het Euro Space Center
van Transinne beleef je de reis van je leven
tijdens een adembenemend spektakel.
Een blik in de ruimte
Kom binnen en laat je mee-
voeren in opeenvolgende
shows, een fantastische
odyssee vanaf de oor-
sprong van het universum
met de big bang tot de
meest futuristische ruimte-
projecten.
Ontdek het Europese labo-
ratorium van het interna-
tionale ruimtestation en
kom aan boord van het op
ware grootte gebouwde
Amerikaanse ruimteveer.
De reis wordt afgerond met
de adembenemende space
show: beleef een waanzin-
nige rit op een asteroïde in
onze dynamische bios-
coop.
Buiten geniet je van een
groene ruimte om in een
baan rond het Euro Space
Center tot rust te komen.
Ons activiteitenparcours
stelt je attracties en spel-
len voor gekoppeld aan
wedstrijden: een reuze zon-
nestelsel, een galactisch
labyrint, een ruimtewande-
ling van 6 km, de Europa 2
raket en de Skylarksonde,
maquettes van de ruimte-
verovering, satellieten en
een parabool. Exclusief (3
of 4 personen), demonstra-
tie met trainingstoestellen
van de astronauten.
Probeer de maanwande-
lingsimulator en de multi-
axis stoel uit: wat een
gevoel!
Kom naar het Euro Space
Center en word een ruim-
tereiziger voor één dag.
Duur: 5,5 uur.
Info
OKRA oktober 2009
40
TENTOONSTELLING
Dat het Gallo-Romeins Museum een plekje vond
in Tongeren, hoeft niet te verwonderen. In deze
Romeinse stad tref je overal sporen aan van een
rijk verleden. In het vernieuwde Museum kan je je
onderdompelen in de geschiedenis van Kelten,
Romeinen en middeleeuwse herenboeren.
Tongeren ligt midden in het glooiende Haspengouw,
een streek die altijd zeer gegeerd was omwille van
haar vruchtbare bodem. Hier vind je restanten van
dappere Kelten, machtige Romeinen en middel-
eeuwse kasteelheren en herenboeren. Wil je je
helemaal onderdompelen in het verleden, moet je
in het vernieuwde Gallo-Romeins Museum zijn. Het
is naadloos ingebed in de stad en het gebouw op
zich is al de moeite waard. In het Museum staat
het verhaal van het Romeinse Atuatuca Tungrorum
centraal. Met archeologische voorwerpen, heldere
teksten, films, maquettes en levensechte figuren
in kunststof, krijg je inzicht in de geschiedenis. De
grote open ruimtes maken van dit museum een
fijne plek om in het verleden te vertoeven.
Vier kantelmomenten
Sinds de negentiende eeuw werden stukken opge-
graven en startte men met het verzamelen van
archeologisch patrimonium. Vondsten uit de kam-
pen van Neanderthalers, bronzen kokerbijlen, het
Keltische gouddepot van Beringen, de ‘schat van
Ambiorix’ met munten van de Eburonen, de
Nerviërs, de Trevieren en de Bellovaci, de gouden
ring van keizer Commodus, het grafensemble uit
Hoeselt, een loden staaf van keizer Tiberius, de
vroegchristelijke tombe van Koninksem. Het is
slechts een greep uit de collectiestukken.
Het museum is opgebouwd rond drie grote eenhe-
den: de Prehistorie, de Gallo-Romeinse periode en
de Merovingische periode. Als rode draad vind je
vier kantelmomenten: 500 000 jaar geleden met
de komst van de eerste mensen, 5300 jaar voor
Christus met de start van de landbouw, 825 jaar
voor Christus met de opkomst van de elite en
10 jaar voor Christus met de stichting van Tongeren.
De sobere presentatie van de voorwerpen, de hel-
dere opbouw en de duidelijke taal, de educatieve
tekeningen, de levensechte figuren in kunsthars,
de films en maquettes geven je de kans op een
aangename manier veel bij te leren.
Toegankelijk en kindvriendelijk
Het Museum heeft duidelijk gekozen voor eenvou-
dige animaties en interactieve opstellingen.
Kinderen tussen zes en twaalf hoeven niet naar
een aparte kinderzone maar kunnen hetzelfde tra-
ject afleggen als ouders of grootouders. Schermen
die aangeraakt mogen worden, prikkelen hun
nieuwsgierigheid. Sporen zoeken, reizende tenten,
leve de koe, de pot van Redo, de tocht naar de
onderwereld. Het zijn enkele voorbeelden van
interactieve opstellingen voor kinderen. De ver-
schillende verdiepingen van het museum zijn ook
bereikbaar met de ruime lift. De grote ruimtes,
brede gangen en toegankelijke toiletten bewijzen
dat het Gallo-Romeins Museum toegankelijkheid
hoog in zijn vaandel voert.
Extra tentoonstelling
PR-medewerker Patrick Mathei: “Van 5 december
2009 tot 13 juni 2010 zal hier een grote Keltische
Het Gallo-Romeins Museum in het nieuw
In het Museum staat het verhaal van het Romeinse Atuatuca Tungrorum centraal.
41
tentoonstelling plaatsvinden onder de naam ‘Ambiorix’.
De hele stad wordt erbij betrokken. Zo willen we
Tongeren als oudste stad van België nog meer in beeld
brengen. Trouwens, deze stad heeft meer te bieden
dan enkel het Museum. Ook de basiliek, de schatka-
mer, het Begijnhof en het Belfort zijn de moeite.”
Tekst Erik Lauwers
Info
Gallo-Romeins Museum, Kielenstraat 15, 3700 Tongeren, 012 670 355, [email protected],
www.galloromeinsmuseum.be. Open van dinsdag tot vrijdag van 9.00 tot 17.00 uur, zater-
dag, zon- en feestdagen van 10.00 tot 18.00 uur.
Tickets 7 euro, 55-plussers, personen met een handicap en groepen 5 euro, jongeren tot
26 jaar, scholen 1 euro, gezinnen 15 euro, rondleiding met gids mits reservatie.
Maak kans op een gratis duoticket. Zie blz. 51!
Genieten in landelijke stijlsfeer in huis, tuindecoratie,
landelijk chique, arts & crafts, culinair paviljoen, brocante,
hobby & mode
vrijdag 30 oktober t.e.m. maandag 2 november 2009flanders expo gent – elke dag van 10 tot 19 uur – www.countryside.be
Reserveer uw ticket in voorverkoop op www.countryside.be en geniet €2 korting !
Glazen balsamarium waarin balsem werd bewaard.
OKRA oktober 2009
42
BOEKEN
Van boeken en melktanden
Met literatuur kan je alle kanten uit. En precies
die grote variëteit is het waarmerk van de
leesvreugde. Dit keer presenteren we twee heel
uiteenlopende romans. Maar in hun diepste kern
raken ze elkaar toch. Het gaat immers telkens
om geheimen die mensen meedragen.
Melktanden
Dientes de leche is de recentste roman van Ignacio
Martínez de Pisón (1960). Eerder las ik zijn debuut-
roman De tijd van de vrouwen en was enthousiast.
Zijn tweede boek Melktanden wist me evenzeer te
bekoren. Melktanden is een familiesaga en speelt
over drie generaties in het immer zonnige Spanje
tussen 1930 en vandaag. De Italiaan Raffaele
Camvroni gaat als fascist vechten in de Spaanse
Burgeroorlog (1936-1939). Hij blijft plakken in
Spanje en zet er een bijzondere familie neer. Ook
in Italië had hij al een gezin gesticht. Later treffen
de twee families elkaar. Dat levert inzicht op in hoe
de tijd mensen verandert, hoe beloftes worden
verbroken, hoe geheimen worden begraven.
Melktanden is gevoelig, humoristisch, rauw en
hard. Een kroniek van een halve eeuw recente
Spaanse geschiedenis. Ook de prachtige cover
maakt dit boek bijzonder.
De kleine vreemdeling
Wie Sarah Waters’ werk kent, weet dat zij garant
staat voor intrigerende en spannende literatuur.
Verschillende keren stond deze Engelse auteur op
de shortlist van de Man Booker Prize. Drie van haar
boeken zijn bewerkt voor televisie. Met De kleine
vreemdeling brengt ze weer een originele en hui-
veringwekkende roman.
Engeland 1947. De overwinningsroes is voorbij en
er heerst nog steeds schaarste. Dokter Faraday,
een veertigjarige vrijgezel van eenvoudige afkomst,
wordt ontboden op Hundreds Hall voor het zieke
dienstmeisje. Het vervallen landgoed wordt
bewoond door de weduwe Ayres samen met haar
kinderen Caroline en Roderick. Dr. Faraday raakt
gefascineerd door het landgoed, temeer omdat zijn
moeder er dienst deed als kindermeisje. Zijn leven
wordt verbonden met dat van het landhuis en zijn
bewoners. Meteen komt hij in angstaanjagende
situaties terecht.
Je zou De kleine vreemdeling een spookverhaal
kunnen noemen. Waters maakt het echter nooit
irreëel en overdrijft niet. Ze laat vreemde gebeur-
tenissen voortvloeien uit het verleden en het
onderbewuste van haar personages. Ze toont de
vergane glorie van de Engelse aristocratie die zich
moeilijk kan aanpassen. Maar ook de persoonlijke
conflicten van de personages spelen een belang-
rijke rol.
Tekst Annemie Verhenne en Hugo Verhenne
Ignacio Martínez de Pisón, Melktanden,
Signatuur, Utrecht, 2009, 400 blz., 22,95 euro.
Sarah Waters, De kleine vreemdeling,
Nygh & Van Ditmar, Amsterdam, 2009, 492 blz., 19,90 euro.
Ignacio Martínez de Pisón. Sarah Waters.
© C
har
lie H
ophin
son
43
OKRA-SPORT
Iedereen weet intussen dat bewegen belangrijk is. Maar doen
we het ook? Studies wijzen uit dat senioren te weinig bewegen.
Terwijl dat een heilzaam effect heeft op de gezondheid.
Trouwens, wil niet iedereen gezond ouder worden? Jij toch ook?
Maar waarom zou je kiezen voor ‘Elke stap telt!’ van OKRA-
SPORT? Eenvoudig. Dit project is op maat van de 55-plusser.
Voor je begint, wordt je conditie getest zodat je op jouw niveau
van start kan gaan. Iedereen kan deelnemen, van absolute
beginner tot geoefende wandelaar. Je grenzen worden stap
voor stap verlegd op een verantwoorde manier. Bovendien
wandel je minstens een keer per week met je vrienden en ken-
nissen van OKRA. Je staat er dus niet alleen voor! Na tien
weken voel je je gegarandeerd fitter en gezonder. Het enige dat
je nodig hebt om van start te gaan, is het wandeldoosje en een
stappenteller. Als je deelneemt in je trefpunt, krijg je het
doosje gratis en de stappenteller in bruikleen. Nadien kan je
hem aankopen tegen voordeelprijs.
Handig doosje
Het wandeldoosje Elke stap telt! werd uitgegeven door het
Davidsfonds en bestaat uit vele praktische wandelfiches.
Wekelijks ontvang je een fiche. Hierop vind je het schema voor
de volgende week. Deze fiches kan je thuis bundelen. Zo stap
je je eigen wandeldoosje samen! Bij de oefenschema’s vind je
telkens het aantal stappen dat jij die dag moet zetten. Dit aan-
tal moet je achter elkaar zetten. Het is immers wetenschap-
pelijk bewezen dat je slechts een positief effect op je gezond-
heid hebt als je minstens 15 min. ononderbroken actief bent.
Tel je stappen
Wat je nog nodig hebt om met ‘Elke stap telt!’ te starten, is een
stappenteller. Natuurlijk heb je er in soorten. De begeleider van
je trefpunt vertelt je er alles over. Voor dit project kozen we een
degelijke stappenteller. Je leest er automatisch op af hoeveel
stappen je per dag zet. Maar je kan nog veel meer gegevens
controleren. Hoe lang je achter elkaar wandelde bijvoorbeeld.
Of hoeveel energie je verbruikte en welke afstand je wandelde.
De teller onthoudt al deze gegevens zeven dagen lang. Heel
interessant! Ben je nu klaar om ook mee te stappen?
Tekst Wim Bogaert
Foto Rob Walbers
Drie, twee, een, start! ‘Elke stap telt!’,
het grootse wandelproject van OKRA,
ging vorige maand van start. In een
zeventigtal trefpunten zijn 55-plussers
volop aan het wandelen. Heb jij de
boot gemist? Pik dan vandaag nog
aan bij een van de trefpunten die ‘Elke
stap telt!’ aanbieden. Met het gratis
wandeldoosje en de stappenteller ben
je er alvast klaar voor.
Stappenteller telt elke stap
elke stap telt!
Pik vandaag nog aan bij een van de ‘Elke stap telt!’-trefpunten. Ook in maart en september 2010 gaan
nog trefpunten van start. Benieuwd of jouw trefpunt deelneemt? Kijk op www.okrasport.be of infor-
meer bij je regio.
Als ik het boek niet had zou ik
ánders leven. In de spiegels van het
blad zie ik mijn gisteren. de nacht,
het zeldzaam tedere van elk verleden
dat niet vervaagt
nu ik nog alles weet.
Ik ken de plekken waar het landschap
tot aan mijn voetzool plooit in veel verborgen
geuren, de zon een feest is. Muziek een
stortbui uit wijde galmgaten. Psalmen
voor een ver verschiet.
Hoe zou ik weten wie de tijd ontstak, aan
ieder woord zijn klinker gaf, zingend
in mijn oor.
De vreugde kan niet op
in alle talen, in elk nieuw boek
een jong bestaan.
Als ik het boek niet had
Jo Gisekin
uit Het eiland van elkaar
uitgeverij P, Leuven, 2006.
OKRA oktober 2009
44
GEDICHT
45
Lajos Vajda
Lajos Vajda is een van de bekendste kunstenaars van het Hongaarse interbellum. Het KMSKA toont tijdens het najaar voor het eerst in West-Europa een overzicht van zijn werk. Zijn oeuvre kwam tot stand in een periode van autoritaire regimes en oorlog. Hij experimenteerde met de geometrische vormen-taal van het constructivisme. Vanaf 1930 verbleef hij in Parijs en maakte er fotocollages waar-in hij de toenmalige actualiteit in beeld bracht. In 1934 keerde hij terug naar Hongarije. Op het platteland verzamelde hij motie-ven ontleend aan de Slavische, Servische en Hongaarse volks-kunst. Later verloor hij zijn geloof in de linkse Arbeidskring en creëerde hij onherkenbare ruimtes en plaatsen. Vajda stierf in 1941. Hij had een grote invloed op de avant-garde van zijn tijd.
Zoon van de hemelHet Paleis voor Schone Kunsten
richt spotlights op China
Naar aanleiding van Europalia staat het Paleis voor Schone Kunsten dit najaar in het teken van China. Op het programma staan onder andere de histori-sche tentoonstelling Zoon van de hemel, de hedendaagse expo State of Things en muzikale top-pers als Yo-Yo Ma en Lang Lang. Zoon van de hemel brengt het verhaal van landsheren en kei-zers. Rond deze figuren die de band tussen hemel, aarde en mensen belichamen, werden bijna tweehonderd werken ver-zameld. Vijfduizend jaar van China’s glorierijk verleden schit-teren aan de hand van nooit geziene stukken: bronzen beel-den, prestigieuze jaden voor-werpen, cultusvoorwerpen in edelmetalen, keizerlijk porse-lein, zijdebrokaat, keramiek en reusachtige polychrome zijden rollen.
Rogier van der Weyden 1400-1464Passie voor de meester.
Rogier van der Weyden is de meest invloedrijke schilder van de 15de eeuw. Hij laat als eerste echte mensen met echte emo-ties zien. Deze tentoonstelling haalt meer dan honderd topwer-ken naar Leuven en is dan ook een van de culturele hoogtepun-ten van 2009. Van der Weyden is de meester van de passie en de ingetogen expressie. De audiogids mag je niet mis-sen. Hij zorgt voor vier verras-sende extra’s. Kardinaal Danneels en muzikant Gabriel Rios laten je met heel andere ogen naar het werk van van der Weyden kijken. En er mag zelfs gelachen worden. Enkele Vlaamse topacteurs brengen een hilarisch hoorspel bij het wandtapijt De legende van Trajanus en Herkenbald.
Info
Van 17 oktober 2009 tot 17 januari 2010 in het KMSKA in Antwerpen, Leopold De Waelplaats, 2000 Antwerpen, 03 242 04 16, www.kmska.be.Open van dinsdag tot zaterdag van 10.00 tot 17.00 uur, op zondag van 10.00 tot 18.00 uur.Tickets: 6 euro, 60+ 4 euro.
Info
Van 10 oktober 2009 tot 24 januari 2010 in het Paleis voor Schone Kunsten, Ravensteinstraat, 1000 Brussel, van dinsdag tot zondag van 10.00 tot 18.00 uur, donderdag tot 21.00 uur, 02 507 82 00, www.bozar.be.Tickets: 9 euro, 60+ 8 euro.
Info
Tot zondag 6 december 2009 in Museum M, Naamsestraat 96, 3000 Leuven, 016 20 09 09, www.rogiervanderweyden.be.Open van dinsdag tot zondag van 10.00 tot 18.00 uur (donderdag tot 22.00 uur). Gesloten op maandag en op zondag 1 november 2009.Tickets: 9 euro + 2 euro voor een audiogids.
Maak kans op eenduoticket! Kijk blz. 53.
Maak kans op eenduoticket! Kijk blz. 53.
UITJES
Maak kans op eenduoticket! Kijk blz. 53.
Lajos Vajda (1908-1941), Lebegö Hàzak (Drijvende huizen), 1937.
Rogier van der Weyden, Lezende Maria Magdalena, Londen, The National Gallery.
OKRA oktober 2009
46
UIT
Nederlanders gaan fietsend door
het leven. Dat is hier niet anders.
Na Peking had Groningen in 2001
het grootst aantal fietsers. Als
voetganger houd je daar maar
beter rekening mee. Wil je
Groningen verkennen, trek je je
wandelschoenen aan en kijk je uit
je doppen.
Middeleeuwse markten
We starten ons Groningse avon-
tuur op de Grote Markt, een van
de twee belangrijke middeleeuw-
se markten van Groningen. De
andere is de Vismarkt. Die ligt
achter het Raadhuis, een prachtig
neoclassicistisch bouwwerk.
Tussen de twee markten vind je
het Waagplein met het typische
Goudkantoor, een belastingkan-
toor uit 1635. Het is een van de
“Er gaat niets boven Groningen”, beweren ze hier. En dat
bedoelen ze ook letterlijk. Groningen is de hoogst gelegen stad
in Nederland. Verder ligt er niets, tenzij de Waddenzee. Geen
nood, je wordt vast hopeloos verliefd op deze bruisende stad.
Groningen boven!
schaarse middeleeuwse gebou-
wen. Stadsgids Saskia Reimann:
“Er is natuurlijk ook het huis van
de Drie Gezusters. Daarachter
bevinden zich vandaag meer dan
vierentwintig bars. Zo vind je er
een bijzondere ijsbar, volledig
opgebouwd uit ijs met lichten bin-
nenin.
Het symbool van Groningen is de
Martinitoren, met zijn 97 meter
de derde toren van Nederland.
Wij noemen hem ook de Oude
Grijze. We beweren dat je pas
echt in de stad woont als je vanuit
je huis de Martinitoren kan zien.
Nee, er is geen verband met het
aperitief. Hij werd genoemd naar
Sint-Martinus, de bisschop van
Tours.” We volgen de Poelestraat,
het uitgaansgebied van de stad.
“De Poelestraat heet zo omdat
hier vroeger een poel was voor de
paarden. Die stonden hier achter
in de Peerdestroate, zoals dat
klinkt in het Gronings dialect,
achteraf gewijzigd in Peperstraat.
Groningen heeft meer dan 265
eetgelegenheden, cafés en bars.
Die kunnen enkel draaien dankzij
een jonge, energieke bevolking
die bovendien over voldoende tijd
en geld beschikt. Belangrijkste
klanten zijn bijgevolg de 25 000
studenten aan de Rijksuniversiteit
en evenveel aan de hogeschool.
Op een bevolking van 188 000 is
dat niet mis. De helft van de
bevolking is trouwens jonger dan
35. Nochtans biedt deze streek
weinig werkgelegenheid. We heb-
ben niet veel industrie, enkel een
aantal overheidsinstellingen die
zorgen voor een schoon milieu.
De herbergen kennen geen slui-
Groningen heeft meer dan 265
eetgelegenheden, cafés en bars.
Het Goudkantoor op het Waagplein: geslaagde combinatie van oude en nieuwe architectuur.
47
tingsuur. Ze sluiten pas wanneer
de laatste gast naar buiten wordt
gesleept of gedragen! (lacht) Toch
kennen we weinig criminaliteit.”
Naar het Dolhuisje
“Het Pepergasthuis of Sint-
Geertruidsgasthuis werd in 1405
gebouwd als toevluchtsoord voor
pelgrims. Zij kwamen naar
Groningen voor een relikwie van
de heilige Johannes. Zijn arm lag
uitgestald in de Martinikerk, vlak-
bij de Grote Markt. De rijken wil-
den die pelgrims zo ver mogelijk
uit de buurt. Wellicht stonken ze
of hadden ze nare ziektes. Daarom
bouwden de inwoners van
Groningen de gasthuizen tegen de
stadsmuur aan. Na de reformatie
kwamen er geen pelgrims meer
naar Groningen en werden de
gasthuizen opvanghuizen voor
ouderen en gehandicapten. Pas
eind jaren zestig werden ze geslo-
ten en verbouwd tot huizen voor
de gewone Groningse bevolking.
Vele gasthuizen zoals dit
Pepergasthuis en het Sint-
Anthoniegasthuis zijn nu vrij toe-
gankelijk en bezitten een prach-
tige binnentuin. Enkele zijn alleen
op aanvraag te bezichtigen.” De
hofjes doen je denken aan
Vlaamse begijnhoven. We laveren
tussen zoetgeurende Passiflora,
vlinderstruiken, lavendel, Digitalis
en rozen. Rozerode stokrozen
fleuren de gevels op. Enkele
ramen hebben tralies.
“De tralies van het Dolhuisje
waren bedoeld tegen uitbrekers.
Iedereen die afweek van de norm,
van homoseksueel tot epilepsie-
patiënt, kwam hier terecht. Maar
ook als je vijf dochters had en je
had er genoeg aan twee, kon je
de andere kwijt in het Dolhuisje.
Wilde je van een oude tante af
van wie je een erfenis kon ver-
wachten, bracht je haar naar het
Dolhuisje onder het mom dat ze
gek was. In de 17de eeuw gingen
gezinnen zaterdagavond doodleuk
op uitstap naar het Dolhuis. In de
picknickmand een fles bier en een
stuk brood en de pret kon begin-
nen. Hoe meer de dollen krijsten,
hoe enthousiaster de bezoekers
reageerden. Een akelig schouw-
spel.”
Rondjes lopen
We belanden in de Oosterstraat,
een drukke winkelstraat waar je
van de ene delicatesse naar de
andere wordt geleid. In kaaswin-
kel Van der Ley vind je niet alleen
honderden soorten, je mag ze ook
proeven. Hier koop je nooit een
kaas in een zak! Ook bonbons
lusten de Groninger Stadjers wel.
Hotel Schimmel-penninck Huys
heeft een eigen bonbonatelier
met winkel. Het complex bezit
een intieme binnentuin en enkele
knusse salons met rijkelijk interi-
eur. Knap, als je houdt van ver-
sierde plafonds, houten lambrise-
ringen en Tiffany lampen. Het
Feithhuis, een oud patriciërshuis,
is nu een prachtig café met dak-
terrassen vanwaar je een uniek
uitzicht hebt op het Martinikerkhof.
De bediening verloopt bovendien
ouderwets en uiterst voorkomend.
Je kan hier terecht voor een lichte
lunch of thee en gebak. Het
Martinikerkhof ligt achter de
Martinitoren en is de oudste plek
van Groningen. Tot aan het eind
van de 19de eeuw was het een
echt kerkhof, nu een groene oase
waar studenten graag luieren.
Hier bevindt zich het Provinciehuis
en de oude Latijnse school. Via de
Kanalen in de stad.
In kaaswinkel Van der Ley mag je proeven.
Het Sint-Anthoniegasthuis.
Gardepoort kom je bij het
Prinsenhof. Saskia: “Het Prinsenhof
werd in de middeleeuwen gebouwd
als klooster. Later zetelde de eer-
ste bisschop van Groningen er en
leefden de Spaanse stadhouders
er. Nog later maakten de stadhou-
ders van Friesland en Drenthe en
de prinsen van Oranje hun opwach-
ting in het Prinsenhof. De prinsen
gebruikten het als buitenplaats.
Nu kijkt een antikraakwacht toe
tot het pand een nieuwe bestem-
ming krijgt. De stallingen zijn al
verbouwd tot woonhuizen. De
bewoners kijken uit op een waan-
zinnig mooie achtertuin. Zij ver-
huizen nooit meer! Het Prinsenhof
heeft een middeleeuwse tuin met
berçeaus. Geen liefdesnestjes
maar schaduwplekjes voor rijke
dames. Na uren borduren achter
het raam wilden de vrouwen wat
beweging. Bruin worden, was ech-
ter uit den boze. Ingesnoerd en
opgedirkt, hielden ze het na enke-
le rondjes voor bekeken. Puffend
van het zeulen met zware onder-
en bovenrokken, pruiken en ande-
re attributen, begaven ze zich al
snel weer naar het theebuffet.
Hun ongezonde leefwijze kan je
afleiden uit de schilderijen van die
tijd waarop dames steevast lijk-
bleek en met uitpuilende ogen
afgebeeld staan.
Ook nu kan je nog thee drinken in
het Prinsenhof. ’s Zomers is
de Theeschenkerij open vanaf
12 uur.”
Rode wezen
We volgen even de Turfsingel met
woonboten en lopen de Oude
Boteringestraat in met haar grote,
statige panden. Veel burgemees-
ters en notabelen vonden hier een
optrekje. Ook het universiteitsge-
bouw en de bibliotheek vind je
hier. In de Rode Weeshuis-straat
bevindt zich het Rode Weeshuis,
vandaag verbouwd tot senioren-
woningen. Hier werden uitsluitend
wezen van burgers onderge-
bracht. Zij droegen rode kleren.
De minder bedeelde wezen kre-
gen een groene outfit.
In de binnenstad met zijn wirwar
aan straten en steegjes kan je
eindeloos shoppen. Naast de grote
winkelketens vind je talloze kleine
winkeltjes met leuke spullen.
Snuisteren doe je in straten als de
Kromme Elleboog, de Zwanestraat,
de Oude Kijk in ’t Jatstraat, het
Hoge der Aa of Gedempte
Zuiderdiep. De Folkingestraat
mag je absoluut niet missen. Ze
houdt het midden tussen de
Brusselse Dansaertstraat en de
Kammenstraat in Antwerpen. Zeg
maar de souks van Groningen.
Zin in een museum? Volg je de
Folkingestraat kom je uit aan het
Groninger Museum, tegenover het
Centraal Station. Hiervoor trek je
het best enkele uurtjes uit. In het
Noordelijk Scheepvaartmuseum
vaar je door de geschiedenis van
de Noord-Nederlandse scheeps-
bouw vanaf de middeleeuwen.
Omgeving
Trek voor deze boeiende stad
enkele dagen uit. Bij mooi weer
huur je het best een fiets om de
groene omgeving te verkennen.
Het Nationaal Park Lauwersmeer is
de favoriete plek van de Stadjers.
In de zeehondencrèche Pieterburen
overweeg je een adoptie. Een uit-
stapje naar Schiermonnikoog? Of
een tocht over het wad? Noorwegen
is niet meer zo ver.
Misschien ben je geboeid door
architectuur en wil je de modern-
ste gebouwen van deze stad ont-
dekken? Er wacht je een aange-
name verrassing. Wanneer je de
stad binnenrijdt, kan je niet naast
de Aperots of het imponerende
gebouw van de Gasunie kijken.
Naast het Groninger Museum zal
de uitdagende architectuur van
het Wall House je vast verbazen.
Binnen de waaier van hotels met
een apart design valt beslist het
Asgard Hotel te vermelden. Bij de
realisatie van dit project in 2007
werd uitsluitend gebruik gemaakt
van natuurlijke en duurzame
grondstoffen en materialen. De
muren zijn gestuukt met leem
waarin gemalen schelpen en parel-
moer werden verwerkt. Het biolo-
gische ontbijt is pure verwennerij
en het hotel ligt op een kwartiertje
wandelen van de Grote Markt. Zin
in meer? Sprankelend Groningen
wacht op jou!
Tekst en foto’s Chris Van Riet
OKRA oktober 2009
48
UIT
Info
VVV Groningen, Grote Markt 25, +31 900 202 30 50.
■ Trein: vanuit Brussel via Rotterdam en Amersfoort of Gouda. Of
rechtstreeks naar Schiphol en zo naar Groningen. Je bent minstens
vijf uur onderweg.
■ Wagen: vanuit Brussel via Antwerpen - Breda - Utrecht - Groningen
(vier uur). Parkeren in Groningen is geen enkel probleem. Er zijn
twaalf parkeergarages in een ring rondom het centrum.
Het Groninger Museum.
49
SPEEL EN WIN
31 winnaars!
■ Wie kan er op uit naar de Moezel?Annie Dombrecht uit Oostende.
■ Wie krijgt een waardebon van 125 euro?Maria De Cock uit Mortsel.
■ Voor wie is De kleren die wij dragen?Yvonne Mallet uit Sint-Kruis, Alida Kelleneers uit Hoeselt, Gustaaf Peerlinck uit Hoogstraten, Marie-Josèphe Keldermans uit Schoten, Paul Vandersteene uit Waregem, Eliane Brackeva uit Dendermonde, Anna Das uit Lommel, Dora Sannen uit Zemst, Georges De Winne uit Zottegem, Anne-Marie Aneca uit Diksmuide.
■ Wie kan beginnen in Nina Schenk, Gravin von Stauffenberg?Paula Van Bael uit Hulshout, Robert Reynders uit Paal, Leonie Cools uit Puurs, Roger Pintelon uit Brugge, Achiel De
Wilde uit Zele, Francine Broeckx uit Ieper, M. L. Van Langenhove uit Muizen, Lisette Beankens uit Bilzen, Lucienne Vermeulen uit Begijnendijk, Guido Marechal uit Sint-Andries.
■ Wie krijgt Verliefd op een ander?Ria Geurts uit Genk, Anne-Marie Dochy uit Koksijde.
■ Wie wint Alles wat ik ver-zwegen heb?Roger Dierickx uit Waarschoot.
■ Wie kan beginnen in Amerika Amerika?Willy Simons uit Aartselaar.
■ Wie wint een duo-ticket voor het SteM in Sint-Niklaas?Paul Dewaele uit Ingooigem, Maria Grauwels uit Walem, Lambert Appermont uit Bilzen, Robert Vanherk uit Neerpelt, Fernand De Smijter uit Zingem.
Winnaars kruiswoord juli-augustus 2009. Meer dan 4 000 deelnemers!
Oplossing kruiswoordraadseljuli-augustus 2009.
Oplossing sudokuseptember 2009.
Oplossing: genieten. Antwoord op de schiftingsvraag: pastoor De Meerleer.
U bent 60-plus? Kom dan snel langs om je gratis kaart op te halen. Ze geeft recht op €10 korting op het all-in menu (€43). Doorlopend heel het jaar en
voor de ganse tafel.*
Vandebemptlaan 6a, 3001 Heverlee • Tel. 016 20 44 43 •
• www.voltaire.be • [email protected] •*Niet op vrijdag- en zaterdagavond en zondagmiddag.
VOLTAIREC U L I N A I R G E N I E T E N
F E E S T Z A A L • R E S T A U R A N T
KIJK OP PAGINA 53 VOOR JOUW EXTRA OKRALEDENVOORDEEL
49
Van maandag 16/11/09 tot maandag 23/11/09Van maandag 23/11/09 tot maandag 30/11/09(of indien gewenst van zondag tot zondag)• logement op kamer of studio / appartement• in halfpension: ontbijtbuffet + middag-of avondmaal met saladbar
& dessertbuffet• een welkomstdrink, een mosselfestijn & gastronomische brunch
zijn inbegrepen • tal van activiteiten worden u aangeboden (bingo, quiz, optredens,
uitstap toeristisch treintje,…)
Prijzen:
• € 255 per persoon met twee op een kamer • € 305 per persoon met twee op een studio/app bijkomende 3e volwassene op studio/app: € 172 p.p.• € 270 per persoon alleen op een kleine single • € 330 per persoon alleen op een grote single
Wij hebben ook tal van andere promoties, we sturen u graag onze brochure toe!
Vakantie met zicht op zee inHOTEL SANDESHOVED
NIEUWPOORTGelegen op de verkeersvrije zeedijk van Nieuwpoort-Bad
Een absolute aanrader! Aan de laagste prijzen!!!
NIEUWPOORTSE SENIORENWEEK
ZEEDIJK 26 TE 8620 | NIEUWPOORT- BAD 058/22 23 60 | [email protected] Website: www.sandeshoved.be
OKRA oktober 2009
50
HORIZONTAAL 1 vee van zuiver ras 5 toilet 10 pers. voornaamwoord 11 literatuur 13 gemid-delde tijd van Greenwich (afk.) 14 kilo-meter 16 projectieplaatje 17 kip 19 lichaamsdeel 21 toespraak 23 half-bloed 24 plek 26 boven het gewone 28 met dien verstande 29 heilig voorwerp van de indianen 30 inhoudsmaat 31 televisiestation 32 rookgerei 33 nikkel 35 erfelijk materiaal 38 dichtkunst 39 vrucht 41 wedstrijdbeker 44 rivier in Rusland 46 pers. voornaamwoord 47 plantje 49 en omstreken 50 roofvogel 52 stremsel 54 kortschrift 56 zwart paard 57 oliehoudend gewas 58 wat 59 ieder 61 uitroep 62 miljoen (afk.) 63 sint 65 bovendien 67 rivier in Egypte 68 uitroep 69 werkplaats 70 met gele-dingen.
VERTICAAL 1 volgorde 2 lange rij 3 voorzetsel 4 etage 6 lange golf 7 grootmoeder 8 dikke kleverige vloeistof 9 te koop 10 hotel-, restaurant- en caféwezen 12 dappere vrouw 15 hockeybegrip 16 insectenverdelgingsmiddel 17 humeur (scherts.) 18 naar aanleiding van 20 zeer klein vlindertje 22 Excellentie 25 kippenhok 27 paardrijdster 29 van de tijd onafhankelijk 34 doffe slag 35 december 36 ampère (afk.) 37 naald-boom 40 lekkernij 42 onderdeel van de Verenigde Naties 43 tijdje 45 vogel 46 strijd tussen volkeren 48 stieke-merd 49 takje 51 bijwoord 52 Bijbelse figuur 53 uitroep van afkeer 55 lid-woord 60 boerderijdier 62 lengtemaat 64 ter zee 66 kroon 67 neon 68 Hoogduits.
SPEEL EN WIN
Winnaars juli-augustus 2009 op blz. 49!
Stuur je oplossing naar
OKRA-magazine, Kruiswoord oktober 2009, PB 40, 1031 Brussel, voor
31 oktober 2009. De winnaars verschijnen in het december 2009-januari
2010 nummer. Voeg één postzegel van 0,59 euro toe (niet vastkleven).
Oplossing kruiswoord oktober 2009
1 2 3 4 5 6
Naam:
Straat: Nr.:
Postnr.: Woonplaats:
Tel.: E-mail:
OKRA-lidnummer of trefpuntnummer:
Schiftingsvraag: Hoe heet de president van Brazilië?
Vergeet niet een postzegel van 0,59 euro toe te voegen!
Kruiswoordraadsel
7
2
Kruiswoordraadsel
8 9
4
9
1
5
8
3
7
6
51
SudokuAlle cijfers van 1 tot en met 9
moeten één keer voorkomen in
alle kolommen, in alle rijen en in
elk van de 9 vierkantjes van
3 keer 3 vakjes.
SPEEL EN WIN
30 prijzen!
■ Waardebon van 125 euro.Te gebruiken in De Kinkhoorn, Ravelingen of Ol Fosse d’Outh. Een heerlijk ontspannend verblijf gegarandeerd. Aan zee of in de Ardennen.
Info
De Kinkhoorn, Zeedijk 330, 8400 Oostende,
059 70 16 97, fax 059 80 90 88,
[email protected], www.dekinkhoorn.be.
Ravelingen, Zeedijk 290, 8400 Oostende,
059 55 27 55, fax 059 55 27 59,
[email protected], www.ravelingen.be.
Ol Fosse d’Outh, rue Ol Fosse d’Outh 1,
6660 Houffalize, 061 28 88 01, fax 061 28 88 04,
[email protected], www.olfossedouth.com.
■ 23 boeken.Vijf exemplaren van Melktanden van Ignacio Martínez de Pisón (waarde 22,95 euro).Vijf exemplaren van De kleine vreemdeling van Sarah Waters (waarde 19,90 euro).Vijf exemplaren van Geheimen uit de kloostertuin. Tuinbeleving als inspiratiebron (waarde 29,95 euro).Vijf exemplaren van Onze nieuwe kosmos. Een nieuwe kijk op het heelal (waarde 12,95 euro).Een exemplaar van Yemma van Tahar Ben Jelloum (waarde 18,90 euro).Een exemplaar van Verloren land. Elke familie heeft zijn geheimen (waarde 19,90 euro).Een exemplaar van Zoete mond van Thomas Rosenboom (waarde 22,50 euro).
■ Vijf gratis duotickets voor het Gallo-Romeins
Museum in Tongeren. (waarde 14 euro).
■ Weekend Groningen voor twee personen in
Asgard Hotel (waarde 165 euro).
Info
ASGARD HOTEL, Ganzevoortsingel 2-1, 9711AL Groningen, www.asgardhotel.nl, +31 (0)50-368 48 10, fax +31 (0)50-318 84 43, [email protected].
OKRA oktober 2009
52
HOREN, ZIEN EN… SCHRIJVEN
Wat gebeurt er toch in ons kleine landje? Vandaag
lees ik in de krant dat Vlaanderen de rijkste regio
van Europa zou zijn. Natuurlijk leven hier ook heel
wat mensen die de eindjes moeilijk aan elkaar kun-
nen knopen. Maar gelukkig staat ons stelsel van
sociale zekerheid nog overeind. Je zou maar eens
een bejaarde man of vrouw zijn in Rusland. Dan
moest je op straat een paar eieren of groenten
verkopen om te overleven. Of je zou maar eens
een handicap moeten hebben en in Roemenië of
Bulgarije wonen. Daar is bedelen soms de enige
bron van inkomsten.
En toch. We staan ook op kop wat verkoop van
slaap- en kalmeerpillen betreft. Ook de cijfers van
zelfdoding zijn hier angstwekkend hoog. Depressies
zijn een belangrijk ziektebeeld geworden. De een-
zaamheid waarin sommigen leven is tragisch.
Nochtans bestaat er een ruim gamma aan hulpver-
lening in ons land. Maar sommigen zijn zo gekwetst
en eenzaam dat ze de energie niet meer hebben
om de nodige stappen te zetten.
Waarom zijn welvaart en welzijn zo moeilijk te
verzoenen? Ontegensprekelijk is er een tekort aan
verbondenheid. Het natuurlijke sociale weefsel is
grotendeels weggevallen. Families wonen ver weg
van elkaar of het contact werd verbroken. Het
doet pijn als grootouders zeggen dat ze hun klein-
kinderen niet meer zien. Dikwijls drijven geld-
kwesties families uit elkaar. De samenleving stelt
veel eisen. Je moet meekunnen, alles evolueert
razendsnel. Is cocooning dan het antwoord? Zich
terugplooien in het eigen kleine gezin, de ‘boze
buitenwereld’ buitensluiten? Dan mag er niets
gebeuren of de eenzaamheid loert om de hoek.
Een mens heeft andere mensen nodig om zich
goed te voelen. Een uitgebreide familie of vrien-
denkring. Een vereniging of een groep vrijwilligers
waar je je thuis voelt. Het beangstigt me dat
scouts en Chiro moeilijk leiding vinden. Vele jon-
geren verdienen liever geld tijdens de vakantie.
Nochtans vormt de jeugdbeweging een goede
voorbereiding op de toekomst als volwassene.
Jongeren ontspannen er zich maar leren ook
samenwerken, gezag aanvaarden, omgaan met
verscheidenheid en ze leren waarden en normen
kennen. Hoeveel mensen die nu een belangrijke
positie bekleden, vertellen niet dat leider zijn in
een jeugdbeweging even belangrijk was als de
gedane studies?
Soms worden de begrippen normen en waarden als
‘conservatief’ afgedaan. Waarom eigenlijk? Is soli-
dariteit geen eeuwigdurende waarde? Moeten we
ons niet blijvend bekommeren om mensen die in
armoede leven? Mensen voor wie gezondheidszorg
bijna onbestaande is, die hun kinderen de honger-
dood zien sterven, die hier tevreden moeten zijn
met onaangepaste huisvesting.
Zijn verkeersregels geen normen? Als we die niet
toepassen, vallen er nog meer slachtoffers. Alle
kinderpsychologen en kinderpsychiaters zijn het er
over eens. Ouders moeten grenzen stellen aan hun
kinderen. Ze moeten met andere woorden normen
opleggen: tot hier en niet verder. Hoe zullen de
kinderen zich anders kunnen handhaven in een
samenleving waar ze ook met tegenslagen te
maken zullen krijgen en gezag moeten kunnen
aanvaarden?
En toch is onze tijd een boeiende tijd. Je kan als
zeventigjarige de Mont Ventoux oprijden. Of met
een groep senioren op daguitstap of een verre reis
maken. Een leuk restaurantje bezoeken of van een
terrasje genieten. Onze grootouders zouden schrik-
ken als ze de mogelijkheden van de ouderen van
vandaag zouden zien. Maar we mogen de grote
groep die het moeilijk heeft niet vergeten. Ook dat
is een opdracht voor solidariteit. Kennen we onze
buren? Durven we de allochtone moeder aan de
schoolpoort aan te spreken? Doen we onze porte-
monnee open voor acties van Welzijnszorg of
Wereldsolidariteit? We hebben allemaal maar één
leven. Hoe zullen we daarop terugkijken? Als een
leven vol verloren kansen of als een leven waarin
we een klein beetje bijdroegen tot een betere
samenleving?
Griet Trioen
Welvaart en welzijn
Een mens heeft andere mensen nodig om zich goed te voelen.
Ben je 60-plus? Dan heb je recht op 10 euro korting op een all-in menu (43 euro) bij Voltaire. Kom snel langs om je gratis kaart op te halen! De korting geldt het hele jaar door en voor het volledi-ge gezelschap. Je kan je kaart bestellen via www.voltaire.be. OKRA-leden krijgen een gratis glaasje champagne.
InfoRestaurant Voltaire, Vandenbemptlaan 6a, 3001 Heverlee, 016 20 44 43, www.voltaire.be, [email protected].
VOLTAIRE
Win gratis ticket voor de Hobbybeurs 2009
Naam en voornaam:
Straat en nr.:
Postnr.: Woonplaats:
Telefoon: E-mail:
Maak kans op een van de 94 gratis tickets (waarde 8,50 euro) voor de Hobbybeurs 2009. Stuur deze bon vóór 15 oktober 2009 naar OKRA-magazine, Joke Callens, Hobbybeurs, PB 40, 1031 Brussel of mail naam en adres naar [email protected] met de mededeling Hobbybeurs.
Info: Van 23 tot en met 26 oktober 2009 in de Hasseltse Grenslandhallen, Gouverneur Verwilghensingel 70 (grote ring), 3500 Hasselt. Open van 10.00 tot 18.00 uur. Tickets: 8,50 euro; kinderen -12 jaar gratis toegang, www.dehobbybeurs.be.
Win gratis duoticketInfo zie blz. 45.
Naam en voornaam:
Straat en nr.:
Postnr.: Woonplaats:
Telefoon: E-mail:
Uitjes gelezen blz. 45? Maak kans op een van de tien gratis duotickets (waarde 20 euro) voor de tentoonstelling Zoon van de hemel.Stuur deze bon vóór 31 oktober 2009 naar OKRA-magazine, Joke Callens, Zoon van de hemel, PB 40, 1031 Brussel of mail naam en adres naar [email protected] met de mededeling Zoon van de hemel.
✂Win gratis duoticket
Info zie blz. 45.
Naam en voornaam:
Straat en nr.:
Postnr.: Woonplaats:
Telefoon: E-mail:
Uitjes gelezen blz. 45? Maak kans op een van de 5 gratis duotickets (waarde 18 euro) voor de tentoonstelling Rogier van der Weyden.Stuur deze bon vóór 31 oktober 2009 naar OKRA-magazine, Joke Callens, Rogier van der Weyden, PB 40, 1031 Brussel of mail naam en adres naar [email protected] met de mededeling Rogier van der Weyden.
OKRA-LIDKAART = GELD WAARD
Win gratis duoticketInfo zie blz. 45.
Naam en voornaam:
Straat en nr.:
Postnr.: Woonplaats:
Telefoon: E-mail:
Uitjes gelezen blz. 45? Maak kans op een van de tien gratis duotickets (waarde 12 euro) voor de tentoonstelling In de voetsporen van Bartòk. Lajos Vajda en het Hongaarse surrealisme.Stuur deze bon vóór 31 oktober 2009 naar OKRA-magazine, Joke Callens, Lajos Vajda, PB 40, 1031 Brussel of mail naam en adres naar [email protected] met de mededeling Lajos Vajda.
Lajos Vajda (1908-1941), Lebegö Hàzak (Drijvende huizen), 1937.
Tien procent korting voor Euro Space CenterIn het Euro Space Center staan de ontdekking van de ruimte-vaart en de exploratie van de ruimte centraal. Alles wordt in het werk gesteld om de bezoe-ker mee te nemen in een echte space odyssee, een reis door de
geschiedenis van de ruimte-vaart.Dankzij de blauwe atmosfeer, de muziek en de aftelling, zijn de bezoekers al in een buitenaard-se sfeer ondergedompeld van zodra zij het centrum betreden.
Euro Space Center, Rue devant Hêtres 1, 6890 Transinne, E411, afrit 24, 061 65 01 33, www.eurospacecenter.be.Tickets 11 euro; kinderen -6 jaar gratis; van 6-12 jaar: 8 euro; senioren: 10 euro. Op vertoon van je OKRA-lidkaart krijg je tien procent korting op de toegangsprijs van Euro Space Center.
Meer info. Zie blz. 39.
Tien euro korting bij Voltaire + glas champagne
OKRA oktober 2009
54
OKRA-magazine ledenmagazine van OKRA vzwPB 40, 1031 Brussel02 246 44 37, fax 02 246 44 42,www.okra.be, [email protected]
RedactieLieve Demeester, Nele Joostens, Chris Van Riet
RedactieraadMagriet Daenen, Herman De Leeuw, Erik Lauwers, Hilde Masui, Griet Trioen, Dirk Van Beveren, Jan Vandecasteele, Cois Van Roosendael, Hugo Verhenne
Verantw. uitgeverJan Vandecasteele, Vier Uitersten 19, 8200 Brugge
Vormgevinggevaert graphics nv
Coverbeeld François De Heel
DrukCorelio Printing, Erpe-Mere
ReclameregiePublicartoSylvain Van Der Guchtlaan 24,9300 Aalst053 82 60 80fax 053 82 60 [email protected]
Oplage: 175 090 exemplaren
Zonder schriftelijke toestemming van de uitgever mag geen enkele tekst of illustratie geheel of gedeeltelijk worden gereprodu-ceerd. Advertenties vallen niet onder de verantwoordelijkheid van de uitgever.
OKRA-magazine, trefpunt 55+ is aangesloten bij de Unie van de Uitgevers van de Periodieke Pers.
Het novembernummer 2009 verschijnt uiterlijk op 24 oktober 2009.
colofon OKRA-regio’sAntwerpenNationalestraat 111, 2000 Antwerpen03 220 12 80 fax 03 220 17 [email protected]/antwerpen
BruggeOude Burg 23, 8000 Brugge050 44 03 81 fax 050 44 03 [email protected]/brugge
BrusselBergensesteenweg 436, 1070 Brussel02 555 08 30 fax 02 555 08 [email protected]/brussel
IeperSint-Jacobsstraat 24, 8900 Ieper056 26 63 40 fax 056 26 63 [email protected]/ieper
KempenKorte Begijnenstraat 22, 2300 Turnhout014 40 33 50 fax 014 40 33 [email protected]/kempen
KortrijkWijngaardstraat 48C, 8500 Kortrijk056 26 63 53 fax 056 26 63 [email protected]/kortrijk
OKRA-Limburg vzwKoningin Astridlaan 33, 3500 Hasselt011 26 59 30 fax 011 22 59 [email protected]/limburg
Mechelen Begijnenstraat 18 bus 2, 2800 Mechelen015 40 57 [email protected]/mechelen
Midden-Vlaanderenwww.okra.be/middenvlaanderenPoel 8, 9000 Gent09 269 32 15 • 09 269 32 [email protected]■ Aalst Hopmarkt 10, 9300 Aalst 053 76 16 53 fax 053 76 15 16 [email protected]■ Eeklo Garenstraat 46, 9900 Eeklo 09 376 13 40 fax 09 376 12 99 [email protected]■ Gent Poel 8, 9000 Gent 09 269 32 15 [email protected]■ Oudenaarde Sint-Jozefsplein 7, 9700 Oudenaarde 055 33 47 33 fax 055 33 47 94 [email protected]
Oost-BrabantPlatte Lostraat 541, 3010 Leuven016 35 96 94 fax 016 35 95 [email protected]/oostbrabant
OostendeIeperstraat 12, 8400 Oostende059 55 26 90 fax 059 55 26 [email protected]/oostende
RoeselareBeversesteenweg 35, 8800 Roeselare051 26 53 07 fax 051 22 59 [email protected]/roeselare
TieltOude Stationsstraat 12, 8700 Tielt051 42 38 08 fax 051 40 89 [email protected]/tielt
Waas en Dender■ Dendermonde Bogaerdstraat 33, 9200 Dendermonde 052 25 97 90 fax 052 22 97 75 [email protected]■ Land van Waas de Castrodreef 1, 9100 Sint-Niklaas 03 760 38 66 fax 03 766 38 17 [email protected] www.okra.be/waasendender
open k
riste
lijk
resp
ectvol actief
02 246 57 72
02 246 44 47
02 246 57 72
02 246 39 44
02 246 44 36 02 246 44 35 02 246 42 0902 246 42 07
02 246 44 34
02 246 44 47
OKRA-CM-Pensioendienst 02 246 44 31 02 246 44 45Studiedienst 02 246 44 40 02 246 39 45Communicatie 02 246 44 3702 246 44 3302 246 57 71Websites 02 246 44 44
Algemeen secretariaat | www.okra.be | [email protected] | 02 246 44 41
Uw schoenenspecialist: ook voor grote maten !
1000m2 TOPMERKEN
YouthStyle: FlyLondon*G-StarRaw*Le Coq Sportif*Asics*All-Star*Converse*Nike*Adidas_Porche/Vespa*Puma_Ducati*Replay*Scapa*Dvs*Vans*Palladium*Diesel*In elk merk keuze uit vele modellen en kleuren !!
MBT: The Anti-Shoe !! (enorme keuze)SANO: New Technology By Mephisto !Helpen bij Rug-,Heup-,Voet-,en Spierklachten.Nordic-Walking-Running: Lowa*Asics*Mephisto*NewBalance*Teva*Timberland*AllRounder*Nike*
MensStyle: Hugo Boss*Giorgio*Think!*G-StarRaw*Diesel*Replay*TommyHilfiger*Floris_Timberland*NeroGiardinni*Sebago*Classic: Van Bommel*Ambiorix*Scapa*Wolky*Geox*Rieker*Lloyd*Ara*Clarks*El Naturalista*Specials: Bugarri(+8cm)*Xsensible*Solidus*MEPHISTO sano*Allrounder*(+120 mod.)
www.
.com
GirlsStyle: SPM*Brako*ChelseaBlues*G-StarRaw* Nero Giardini*Fidji*Jhay*FlyLondon*Koxko*Laura*Harlot*Gixus*El Naturalista*Replay*Timberland*Lady: : PeterKaiser*Gabor*Ara*Mephisto*Noë*Think!*Clarks*Geox*PonsQuintana*Luxat*
voor losse steunzolen !
WAARDEBON
ELKE DAG OPNIEUW : VELE NIEUWE EN TEVREDEN KLANTEN !!
KIDS: Rondinella*Stones&Bones*Walkid*Barst*Chérie*Scapa*LelliKelly*Timberland*LeCoqSportif*Bluehaven*Palladium*Ricosta*Geox*Kipling*Lowa*Pepino*Shoesme*Guma*www.HEELYS.be: schoen+wieltjes *CROCS*
Met uitneembaar voetbed EN kleine/grote maten !Finest*Durea*Verhulst*Peron*ChristianDietz*Ara*MephistoMobils*Gabor*Solidus*Livingstone*Vabene*Footnotes*Rieker*Clarks*Wolky*Platon*LisaTucci*…Chroomvrij: Think! *El Naturalista*MissClair*Brako/Anatomics*Ambiorix*ChelseaBlues*Footnotes*FITFLOP* Crocs*Vital*Berkemann*Birki‛s*Stuppy*Diabetici/Strech: Starfitt*Varomed*Xsensible*
Nie
t gel
dig
tijde
ns d
e sp
erpe
riod
e.
VOLG WEGWIJZERS! Malderen - station
Je blaas niet altijd meer de baas? Laat je daardoor niet weerhouden om lekker actief te blijven. Vertrouw op de extra bescherming van TENA Pants Discreet. Dat combineert het draagcomfort van gewoon ondergoed met de zekerheid van een snel absorberend verband. En dankzij Odour Control™ wordt het ontstaan van geurtjes tegengegaan. Zo blijf je droog, fris en vol zelfvertrouwen, of je nu achteraan in de groep meefietst of op kop rijdt.
TENA Pants. Voel je vrij.Bel voor een gratis proefverpakking of meer informatiemet 0800-94545 (gratis) of ga naar onze website.
www.TENA.be
Ik fiets nog steeds met veel plezier, dankzij TENA Pants Discreet.