34 Mag1010 / Nummer 8 / 2012
Mag1010
Veiligheidsinstallaties vormen groeimarkt
Keurmerk betrouwbaarheid persoonlijke alarmering
Harrie Heemskerk
Hoe somber de economische berichten ook zijn, er zijn nog altijd groeisegmenten in de elektrotechniek. Eén
daarvan is veiligheid. Zo is 74 procent van de ziekenhuizen en 62 procent van de grote zorginstellingen van plan
de komende twee jaar te investeren in verbetering van de installaties voor brandmelding en -detectie, alarmering
en ontruiming, en noodverlichting en vluchtwegaanduiding. Dat blijkt uit het jongste onderzoek van bureau
Bouw Kennis. In de rest van de gebouwde omgeving is er eveneens een algemeen maatschappelijke roep om meer
beveiliging tegen brand, inbraak en overvallen. En tot slot willen mensen ook thuis in hun eigen woonomgeving
meer veiligheid. Zeker wanneer ze te kampen hebben met ouderdom of andere beperkingen, en toch zelfstandig
willen of moeten blijven wonen. Dan is een installatie voor zogeheten sociale of persoonlijke alarmering nodig.
Otib modelwoningenOm adviseurs en installateurs te leren intel-
ligente zorgwoningen te installeren opende
het opleidings- en ontwikkelingsfonds voor
het technisch installatiebedrijf Otib eerder
dit jaar in Woerden een modelwoning voor
zelfstandig wonende dementerende jongeren
en ouderen. Dit als afsluiting van de bouw van
een heel straatje met modelwoningen boordevol innovatieve installatietechniek. Niet alleen voor
dementerenden, maar ook maatwerkwoningen voor mensen met een lichamelijk handicap of
een visuele beperking, mensen met COPD, en tot slot een nieuwe en een gerenoveerde woning
die beide zijn ingericht op veiligheid en comfort voor ‘gewone’ ouderen die zelfstandig willen of
moeten blijven wonen.
Ze zijn op afspraak te bezoeken, zowel door installateurs als woonzorginstellingen en woning-
bouworganisaties.
www.otib.nl
Voor de gehele keten van persoonlijke alarmering
is er nu een objectief en onafhankelijk keurmerk,
van installatie en installateur tot en met de
alarmopvolging en alle bijbehorende diensten.
Extra risico’sOok wanneer mensen extra kwetsbaar zijn, door
ouderdom of lichamelijke dan wel geestelijke
beperkingen, willen ze meestal zo lang mogelijk
zelfstandig blijven wonen. De overheid wil dat
eveneens, om de kosten van de zorgsector binnen
de perken te houden. Hierdoor worden niet alleen
bedrijven en organisaties voor hun veiligheid en
continuïteit steeds afhankelijker van moderne
installatietechnieken, maar ook individuele
personen. De genoemde kwetsbare groepen kun-
nen immers alleen langer zelfstandig blijven door
toepassing van innovatieve automatiserings- en
installatietechnieken (domotica).
Maar, zoals bekend, techniek kan falen. Alleen al
door uitval van de elektriciteit kunnen deze mensen
vaak geen kant meer op. Net als bij andere instal-
latietechnische gebreken. Neem bijvoorbeeld een
kleine aardfout in een aangesloten apparaat, waar-
door de aardlekschakelaar wordt aange sproken,
de spanning van een aantal groepen valt, en de
automatische deuren in hun appartement niet
meer werken.
Maar ook een valpartij kan grote risico’s met
zich meebrengen, zeker wanneer iemand alleen-
wonend is. Wat er kan gebeuren in geval van
brand, inbraak of overval laat zich raden.
Dit alles vereist naast brand- en inbraakbeveiliging
een installatie voor zogenoemde persoonlijke of
sociale alarmering.
Mag1010 / Nummer 8 / 2012 35
Mag1010
SchijnveiligheidHierdoor groeit de markt voor alle typen alarm-
installaties. Maar daar waar in een krimpende
economie sommige marktsegmenten nog groei
vertonen, verschijnen altijd weer partijen op de
markt die tegen te lage prijzen minder betrouwbare
componenten en installaties leveren. En dat creëert
schijnveiligheid. Dit kan grote risico’s opleveren.
Daarom zijn er op het gebied van brand-, in-
braak- en overvalbeveiliging, ontruimingsalarm en
noodverlichting en vluchtwegaanduiding verschil-
lende certificeringsregelingen van kracht. Deze zijn
gebaseerd op de van toepassing zijnde normen en
worden deels door wetgeving voorgeschreven. Is
dat niet het geval, dan kunnen ze in private over-
eenkomsten als verzekeringspolissen en overeen-
komsten tussen opdrachtgevers en installateurs
worden vastgelegd.
Analoog aan de technologie zijn en blijven deze
normen en certificerings regelingen voortdurend in
ontwikkeling.
KetenkeurmerkVoor installaties en bijbehorende diensten op het
gebied van persoonsgebonden alarmering is er
nu een keurmerk, dat het functioneren van de
gehele keten waarborgt. Van losse alarmknoppen
en sensoren, de huiscentrale en de installatie als
geheel, tot en met de installateur zelf. En van de
verbindingen met de publieke en private alarm-
centrales die de signalen opvangen, tot en met de
zorgorganisaties die er actie op ondernemen.
“De markt voor persoonlijke alarmering is
inderdaad sterk in beweging”, vertelt Sigrid
Fekken bij de introductie van dit keurmerk. Zij
is interim- directeur van WDTM, dat staat voor
Wonen, Diensten en Techniek voor Mensen. WDTM
is niet alleen een brancheorganisatie maar ook een
netwerk waarin zorgorganisaties, zorgcentrales,
leveranciers, installateurs, woningcorporaties en
adviseurs samenwerken.
WoonzorgtechnologieZo willen zij het gebruik en de inzet van woon-
zorgtechnologie bevorderen. Daarnaast willen alle
leden gezamenlijk de kwaliteit in de gehele keten
van techniek en diensten verbeteren, en vooral de
betrouwbaarheid en veiligheid ervan waarborgen.
Ook niet-zorgDe organisatie richt zich met deze activiteiten
overigens niet alleen op de zorg. Naast ouderen
en mensen met een andere zorgbehoefte willen
ook mensen zonder specifieke zorgvraag in toe-
nemende mate meer veiligheid in hun persoonlijke
omgeving creëren. ‘Gewoon’ voor een veilig gevoel
in een verruwende samenleving, om snel en stil
hulp in te kunnen inschakelen bij inbraak, overval
of brand terwijl zij thuis zijn. Maar ook bij een
ongeval in de woning, of wanneer er iets mis is
met een van de kinderen terwijl er geen opvang
voor de andere kinderen beschikbaar is.
De gewenste hulp hoeft bij persoonlijke alar-
mering dan ook lang niet altijd te komen van de
zorg centrale, brandweer, politie of ambulance-
dienst. Via een particuliere alarmcentrale (PAC),
Innovatieve installatietechniek kan mensen die zorg nodig hebben maar toch zelfstandig willen of moeten blijven wonen, veel zelfstandigheid, privacy en levens-
ruimte teruggeven. Het Ketenkeurmerk Persoonsgebonden Alarmeringsdiensten moet de angst voor de afhankelijkheid van e-health technologie wegnemen.
36 Mag1010 / Nummer 8 / 2012
Mag1010
of gewoon via sms, kan via zo’n systeem ook de
hulp van familie, vrienden of mantelzorgers worden
ingeschakeld.
En zo zijn er meer situaties denkbaar waarin sociale
alarmeringstechniek een uitkomst kan bieden.
ZekerheidIn alle gevallen, en meer nog bij extra kwets-
baarheid en afhankelijkheid van die techniek, is
er één aspect dat boven alle twijfel verheven moet
blijven. Dat is de zekerheid dat de alarmsignalen
- afgegeven door een alarmknop, sensor, camera
of welke voorziening dan ook - aankomen op de
plaats van bestemming. Net als bij brand, inbraak
of overval.
Dit wil WDTM op het gebied van sociale of persoon-
lijke alarmering door de hele keten heen met haar
keurmerk waarborgen. “Op grond van het keurmerk
kunnen opdrachtgevers en eind gebruikers het kaf
van het koren in de markt scheiden”, zegt Fekken.
“Uiteindelijk gaat het om de eindgebruiker en dat
we hem of haar persoonlijke alarmering met de
hoogst mogelijke betrouwbaarheid bieden.”
NormenEen keurmerk over de gehele keten werkt echter
alleen wanneer alle betrokken mensen, proces-
sen, producten, installaties en diensten in hun
onderlinge samenhang kunnen worden getoetst
aan normen. Dat zijn de meest onafhankelijke en
objectieve maatstaven, die de betrokken markt-
partijen samen overeenkomen in de normcommis-
sies bij het Nederlands centrum voor normalisatie
NEN in Delft.
Zo is WDTM lid van de Normcommissie Alarm-
systemen van het Nederlands Elektrotechnisch
Comité (NEC 79) bij NEN. Deze commissie werkt
De eerste drie bedrijven zijn inmiddels gecertificeerd voor het Ketenkeurmerk Persoonsgebonden Alarme-
ringsdiensten. Dat zijn (vlnr): CSI Service (Jan Verasdonck), Eurocom Networks (Martijn Schuurmans) en
Careyn (Simon Teodorczyk en Willeke Erkens).
Automatisering van de installatietechniek in woningen, ofwel domotica,
zal de komende jaren steeds vaker worden toegepast, ook bij renovatie
van de bestaande bouw. Dit om het langer zelfstandig wonen van oude-
ren en andere mensen met een zorgvraag mogelijk te maken. Tevens
wordt hiermee een bijdrage geleverd aan hun veiligheid, comfort en
energiebesparing.
Via intelligente installaties en hulpmiddelen kunnen ‘smart house services’
en zorg-, veiligheids- en alarmeringsdiensten op afstand worden ingezet. Het
gebruik van domotica als bewegings- en andere sensoren, uitluistersystemen,
elektrische deurvergrendelingen, toezichtcamera’s, belmatten of combinaties
hiervan kan echter ook leiden tot schijnveiligheid. De Inspectie voor de Ge-
zondheidszorg ontving reeds enkele ernstige meldingen waarbij domotica een
rol speelde.
Als installaties en hulpmiddelen aan objectieve en onafhankelijke normen
voldoen, dan hebben eindgebruikers, toezichthouders en dienstverleners de
zekerheid dat wordt gewerkt met veilige en betrouwbare hulpmiddelen. Zeker
wanneer dat wordt gewaarborgd door een ketenkeurmerk gebaseerd op nor-
men, zoals in zoals in bijgaand artikel wordt beschreven.
Halfdaagse trainingenNEN verzorgt daarom halfdaagse trainingen bij bedrijven en organisaties in
eigen huis over onder meer de NEN 1010 en NTA 8044 in relatie tot domotica.
Naast deze norm wordt de NPR 5310, de Nederlandse Praktijkrichtlijn bij NEN
1010, behandeld. Het tabellenboek NEN 1010 is inmiddels ook herzien en
volledig in lijn gebracht met de jongste editie van NEN 1010.
Bij de Nederlandse Technische Afspraak (NTA) 8044 wordt uitgegaan van het
Bouwbesluit, NEN 1010 en het Elux-installatieconcept. Naast laagspannings-
installaties ondersteunt deze infrastructuur woninggebonden toepassingen en
systemen gebaseerd op technieken als ICT, BCT (Broadcast Communication
Technology) en CCCB (Command, Control and Communication in Buildings).
Dit ten behoeve van de woonfuncties zoals gespecificeerd in de internationale
normen NEN-EN 14908, NEN-ISO/IEC 16484 en NEN-EN 50090.
Tijdens de voor ieder bedrijf of organisatie op maat gemaakte training worden
de normen aan de hand van uitgewerkte praktijkvoorbeelden uiteengezet.
www.nen.nl/training&advies
Training zorg, domotica en normen
Mag1010 / Nummer 8 / 2012 37
Mag1010
mee aan de Europese en wereldwijde normen,
standaarden en protocollen.
Over IPHierdoor kan de digitale datatransmissie binnen
alle typen alarminstallaties, en van daar naar de
alarmcentrales, sinds kort worden getoetst aan
de nieuwe Europese norm NEN-EN 50136-1.
Daarin staat aan welke prestatie-eisen de digitale
communicatie tussen de alarmsignalering op een
risicolocatie en de alarmontvanger in een alarm-
centrale moet voldoen.
Ofwel: hoe snel moet een alarmsignaal met een
bepaald doel waar aankomen? Hoe betrouwbaar
moet dat zijn bij omschreven risicocategorieën? En
hoe wordt dat gecontroleerd en gewaarborgd? Dit
alles nu ook, wanneer de alarmsignalen niet meer
analoog maar digitaal over IP (Internet Protocol)
gaan.
Op basis van deze Europese norm heeft de
commissie bij NEN tevens een Nederlandse
Praktijkrichtlijn ontwikkeld om de overstap van
de oude Nederlandse naar de nieuwe Europese
norm gemakkelijker te maken. In deze NPR staat
hoe adviseurs en installateurs de overstap van
analoge naar digitale signaaltransmissie over IP in
de praktijk kunnen maken.
De praktijkrichtlijn gaat vooral over inbraak- en
overvalbeveiliging. Maar de methode kan vrij
eenvoudig worden uitgebreid naar brand- en
sociale alarmering, zo verklaarde commissievoor-
zitter Iwan Debets eerder dit jaar bij de presentatie
van de NPR.
Technisch werken ze immers hetzelfde, al-
leen worden er al dan niet bij wetgeving andere
prestatie-eisen gesteld aan onder meer de snelheid
en betrouwbaarheid van de dataoverdracht (lees
meer hierover in de vorige edities van Mag1010).
Het Ketenkeurmerk Persoonsgebonden Alarme-
ringsdiensten is verder gebaseerd op de Euro-
pese normserie NEN-EN 50134. Die bestaat uit
productnormen voor de afzonderlijke componenten
en onderdelen waaruit de installatie voor
persoonsgebonden alarmering als geheel wordt
opgebouwd.
CertificeringTijdens een workshop in Nieuwegein presenteerde
WDTM het Ketenkeurmerk Persoons gebonden
Alarmeringsdiensten aan meer dan zestig ver -
Niet alleen in de zorg, ook in de reguliere woonsfeer wordt in toenemende mate gebruik gemaakt van
persoonlijke alarmeringsinstallaties en -diensten.
Mag1010 / Nummer 8 / 2012 39
Mag1010
tegenwoordigers van onder meer leveranciers en
installateurs van deze technieken, zorgcentrales,
alarmopvolgers en aanbieders van digitale zorg-
en persoonlijke veiligheidsdiensten. Al die zaken
grijpen immers onlosmakelijk op elkaar in.
Er werd ingegaan op het belang van het keurmerk,
op het verloop van het certificeringsproces voor
installateurs en installaties, en de producten en
diensten hiervoor.
De waarborgregeling is ontwikkeld door ervarings-
deskundigen uit alle schakels binnen de keten, op
basis van een model dat de processen rondom
persoonsgebonden alarmering bij al deze schakels
omschrijft. En dat is getoetst door Adviesbureau
Q-Consult als externe en onafhankelijke organi-
satie.
BekendheidWDTM wil nu samen met de reeds gecertificeerde
partijen en branchegenoten het keurmerk meer
bekendheid geven. De informatiebijeenkomst was
één van de activiteiten die WDTM hiertoe organi-
seerde.
“Het verkrijgen van het Ketenkeurmerk Persoons-
gebonden Alarmeringsdiensten is een eer voor
de deelnemende organisaties. En het vormt een
belangrijke factor in het beslissingsproces van
potentiële klanten en opdrachtgevers bij de keuze
van installateurs en dienstverleners. Zaken doen
met een gecertificeerd bedrijf of organisatie leidt
tot de hoogst haalbare kwaliteit, betrouwbaarheid
en veiligheid van de eindgebruiker van persoonlijke
alarmering”, aldus Fekken bij die gelegenheid.
Wennen aan e-healthEn: “Innovatieve en duurzame installatie techniek
kan mensen met een hulpvraag, van welke
leeftijd dan ook, veel zelfstandigheid, privacy en
levensruimte teruggeven. En daarnaast, net als
voor iedereen, meer gebruiksgemak, comfort
en veiligheid. Voor het zover is moeten er nog
wel wat obstakels worden overwonnen, zowel
bij medewerkers in de zorg en financiers, als bij
de eindgebruikers zelf. Vooral waar het gaat om
zorg, hulp en controle via installatietechniek en
ICT, ofwel e-health. Aspecten als technologische
afhankelijkheid of de privacy die in het geding komt
kunnen hierbij een belemmering vormen. Ook het
wegnemen hiervan ziet WDTM als haar taak.”
Door het bieden van zekerheid in de vorm van een
keurmerk met bijbehorende certificering voor de
gehele alarmeringsketen, hoopt WDTM weer een
obstakel om te wennen aan e-health te hebben
weggenomen.
Samen bedienen de leden van deze organisatie
75 procent van de eindgebruikers van persoonlijke
alarmering, inclusief bijbehorende domotica en
diensten in Nederland.
www.wdtm.nl
n
Systemen voor brandmelding en -detectie, ontruiming, noodverlichting plus vluchtwegaanduiding en persoonlijke alarmering vormen een groeisegment in de
installatiemarkt. Zo is 74 procent van de ziekenhuizen en 62 procent van de grote zorginstellingen van plan de komende twee jaar te investeren in verbetering
ervan, zo blijkt uit onderzoek van Bureau BouwKennis.
Top Related