Kenmerk 18Het begin van de Europese overzeese expansieLes 18: Ontdekkingsreizen en hun gevolgen
Oriëntatie
500 1500
│_______│________ | _______________
Oudheid ME Vroeg Moderne Tijd
Renaissance
= wedergeboorte van de klassieke oudheid
15501500
14501400
13501300
12501200
11501100
15501500
14501400
13501300
12501200
11501100
15501500
14501400
13501300
12501200
11501100
18501800
17501700
16501600
15501500
14501400
5.1 Nieuw wereldbeeld
• In de Middeleeuwen: aarde is plat
• In de Renaissance: aarde is een bol
Deze kennis hadden de Grieken en Romeinen al, maar deze was in West- Europa verloren gegaan. Door contact met de Arabieren (handel, kruistochten) kwam deze kennis weer terug.
15501500
14501400
13501300
12501200
11501100
15501500
14501400
13501300
12501200
11501100
15501500
14501400
13501300
12501200
11501100
18501800
17501700
16501600
15501500
14501400
H4:§ 1:p112-115
Ptolemaeus (100-170 NC)
Ontdekkingsreizen en hun gevolgenEen grotere wereld
• Vanzelfsprekend leidde de reizen tot een vergroting van de kennis van de wereld
– Wereldkaarten werden steeds omvangrijker, nauwkeuriger
– Daarnaast trachtte men ook de sterrenhemel beter in kaart te brengen• Zo ontdekte men moest men op andere sterren navigeren
op het zuidelijk halfrond• Tevens was dit de tijd waarin de theorieën van
Ptolemaeus onder de loep werden genomen (eind 15e begin 16e eeuw)
• Copernicus toetste de berekeningen van de oude Griek aan de zijne
15501500
14501400
13501300
12501200
11501100
15501500
14501400
13501300
12501200
11501100
15501500
14501400
13501300
12501200
11501100
18501800
17501700
16501600
15501500
14501400
Copernicus niet goed snik
• Volgens de mensen met gezond verstand was Copernicus niet goed snik– In de bijbel stond wel wat anders!
• God had alles een vaste plaats gegeven, met de mens in het midden
– En je voelde de aarde toch niet bewegen?!– Zijn boek werd in 1616 uiteindelijk verboden (door de Kerken)
en pas in 1815 werd dit verbod opgeheven
• Dus niet ieders wereld(-beeld) werd vergroot door de ontdekkingsreizen, soms zelf in tegendeel
15501500
14501400
13501300
12501200
11501100
15501500
14501400
13501300
12501200
11501100
15501500
14501400
13501300
12501200
11501100
18501800
17501700
16501600
15501500
14501400
Nieuwe tijdsgeest*1550
15001450
14001350
13001250
12001150
11001550
15001450
14001350
13001250
12001150
11001550
15001450
14001350
13001250
12001150
11001850
18001750
17001650
16001550
15001450
1400
• In de Middeleeuwen: memento mori (Gedenk te sterven)
• In de Renaissance: carpe diem (Pluk de dag)
* Tijdsgeest is de kenmerkende manier van en doen door de mensen in een bepaalde periode
Nicholas Copernicus (1473-1543)
First published in 1543, Copernicus' On the revolutions of the heavenly spheres
Ontdekkingsreizen
Motieven• Expansie (uitbreiding)
– christendom (zie Hendrik de Zeevaarder, blz. 112)– Macht (van de koning)
• Rijkdom• Avontuur
Gevolgen• Ontstaan van wereldhandel• Contact met onbekende volken
– Racisme, slavernij, uitmoorden inheemse bevolking
• Kolonisatie• Verspreiding van ziekten (Niet intentioneel)
15501500
14501400
13501300
12501200
11501100
15501500
14501400
13501300
12501200
11501100
15501500
14501400
13501300
12501200
11501100
18501800
17501700
16501600
15501500
14501400
Belangrijke ontdekkingsreizigers- zie kaart blz. 113
• Columbus (1492)– Uit Genua, in Spaanse dienst
• Magelhaes– Portugees
• Vasco da Gama (1498)– Portugees
• Bartholomeus Diaz(1488)– Portugees
• Amerigo Vespucci– Uit Florence, in Spaanse- en
Portugeese dienst
Vasco da Gama’s – Carreira da India
15501500
14501400
13501300
12501200
11501100
15501500
14501400
13501300
12501200
11501100
15501500
14501400
13501300
12501200
11501100
18501800
17501700
16501600
15501500
14501400
Huiswerk• Lezen – blz. 110 t/m 115
• Maken/meenemen– Mapje voor je tijdvakkendossier meenemen – Indien nog niet kunnen doen: zoek op internet een bron op met een
stadsprivileges– Mooie afbeelding van een OT-wereldkaart meenemen als voorblad voor
Tijdvak 5!
Maakwerk in de klas
Van vorige les:• Tijdvak 4 afmaken
• o.a. stadsprivileges bron verwerken
Deze les:• Opdracht 1b & 3 p. 115 (waar: toetsvraag zonder bron
bij Tijdvak 5)
Top Related