BUREAU VOORMANAGEMENT VAN DIVERSITEIT
LIDA van den BROEK
DE IRONIE VAN GELIJKHEID OVER ETNISCHE DIVERSITEIT OP DE WERKVLOER
LIDA M. VAN DEN BROEK
De wens gelijk te behandelen (maatschappelijke ideologie van gelijkheid)
Een dagelijkse praktijk van ongelijkheid
Paradox:
75% autochtone Nederlanders staan positief t.o. allochtone collega’s
50% allochtone Nederlanders ervaart discriminatie
• 10 interculturele cases
• 2 experimentele onderzoeken
• Conclusies
• Ik haal 3 aspecten uit de literatuur
• Ga in op het experimentele onderzoek
• Illustreer de bevindingen (cases)
Onderzoek:Zichtbaar maken en beschrijven van de paradox in interetnische
samenwerkingsrelaties
Resultaten casestudie 1
Van de prins geen kwaad:Dagelijkse praktijk van ongelijke behandeling wordt
onzichtbaar gemaakt
Partners in crime:Zowel autochtonen als allochtonen spelen een rol
Resultaten casestudie 1
3 mechanismen:• Selectieve waarneming: wat we wel en niet
onder ogen (willen) zien• Perceptuele vertekening: de betekenis die we
geven aan wat we zien• Personificatie: het aan de persoon toeschrijven
van wat we (willen) zien
Allen die zich in Nederland bevinden worden in gelijke
gevallen gelijk behandeld (art.1)
Iedereen is gelijk iedereen is hetzelfde
Hetzelfde (‘Sameness’) is de norm
‘Hetzelfde’ is gewoon / normaal / goed)‘Anders’ is niet gewoon, niet goed
Traditioneel racisme• Essentialistisch/biologisch• Inferioriteit• Uiterlijk kenmerken
Kenmerken:• Ernstige, heftige en
kwaadaardige vormen van haat en geweld tegen en belediging van zwart
Modern racisme• Iedereen is gelijk• Gedrag (cultuur)• Gevolg van (zgn.) achterstand en
(zgn.) cultuurverschil
Kenmerken:• Subtiele uitsluiting, marginalisering,
onderwaardering en repressie in de routine van alledag (Essed)
• Indirect, bedekt, onbewust en onbedoeld• Gelijkwaardigheid is een feit• Nederlanders voelen zich gediscrimineerd• Tolerantie, overwaardering, ongemak,
voorzichtigheid, angst• Afstand en vermijding
Het begrip: racisme
Verschillende invulling van het begrip racisme
Autochtone invulling:• Als het zo bedoeld is• Bewust / intentioneel
Allochtone invulling:• Idem +• Onbedoeld (effect /
ervaring)
Gevolg:Zelfde situatie, verschillende
beoordelingFebe Deug 2009
Voorbeelden selectieve waarneming
- Marokkaanse jongeren- Taal gebruik- Ze passen zich niet aan- kwaliteit
1e Experimenteel onderzoekNajib/Peter
• Najib/Peter moeten nieuwe machine leren• Hans moet ze inwerken• Uitleg van Hans is onduidelijk• Najib/Peter doen het goed/fout
Aardig 1---------------------9 onaardigdom 1---------------------9 slimgeschikt 1---------------------9 ongeschikt
Gedrag van Najib/Peter is te verklaren door:De situatie 1---------------------9 zijn persoon
Ongelijke beoordeling op werkgerelateerde competenties
Rachid (justitiele jeugdinstelling)
Laks: te laat komen; te vroeg weg; krantje lezen; andere dingen doen etc.
• Selectief: anderen vertonen zelfde gedrag, valt minder op.
• Perceptueel: slordig vs niet-professioneel• Personificatie: geen goede groepswerker + koppeling aan cultuur
De drie mechanismen
(selectieve waarneming, perceptuele vertekening, personificatie)
vervormen de dagelijkse werkelijkheid.
DE ONGELIJKE BEHANDELING LIJKT DAARDOOR GERECHTVAARDIGD
2e experimentele onderzoek
Najib/PeterGelijkheid / verschil
De ironie van gelijkheid
Van de Prins geen kwaad
Dagelijkse praktijk van etnische ongelijkheid:• Systematische onderwaardering van kwaliteiten• Dominantie monoculturele waarden in een multiculturele organisatie (samenleving)
Partners in crime
• Rol van allochtonen:Rol allochtone Nederlanders:• Confrontatie vermijdende interpretaties en taalgebruik waardoor
de mythe van gelijke behandeling in stand wordt gehouden
• Ineffectief slachtoffergedrag (onder functioneren)
•
Praktische implicaties
Praktische implicaties
1. Managen niet op gelijkheid maar op verschil
2. Alledaags racisme bespreekbaar maken
3. Bussiness not as usual paradigma shift: omgaan met cultuurverschillen
Top Related