Download - JAAR- VERSLAG 2017 - De Gezonde Stad...Parallel aan ons eigen onderzoek werkten we met de HvA aan het verbeteren van onze onderzoekssystematiek en ontwikkelde HvA studenten voor ons

JAAR-VERSLAG

2017

INHOUDS-OPGAVE

VOORWOORD

EEN TERUGBLIK OP 2017

DE GEZONDE STAD MONITOR

PROGRAMMA GROEN

PROGRAMMA GRONDSTOFFEN

COMMUNITY VAN STADMAKERS

DUURZAME DIENSTEN

COMMUNICATIE

ONZE ORGANISATIE

HET FINANCIËLE JAARVERSLAG

1

3

7

10

17

22

25

28

34

37

1 DE GEZONDE STAD JAARVERSLAG 2017 -

VOOR-WOORD


Samen bouwen aan een duurzame stad

De Gezonde Stad werkt hard aan de verduurzaming van Amsterdam. Dat is noodzakelijk en belangrijk, omdat steeds meer mensen wonen, werken en recreëren in onze prachtige hoofdstad. Wat mij de afgelopen vijf jaren als voorzitter van het bestuur het meest heeft aangesproken, is dat De Gezonde Stad werkt met het motto: samen bouwen aan een duurzame stad. Ik zal deze zin ontleden, want hij kent verschillende klemtonen.

Ten eerste ligt de nadruk op samen. Samenwerken, we gebruiken het woord vaak en makkelijk. De praktijk is vaak weerbarstig. Bij De Gezonde Stad is samenwerken het fundament, het vertrekpunt van elk initiatief of project. Er zijn altijd bewoners, bedrij-ven en een overheid die samen de handen uit de mouwen steken, die samen bouwen. Dit is een ingewikkeld krachtenveld waar een onafhankelijke partij voor een doorbraak kan zorgen. Dat bouwen moeten we letterlijk nemen. Daar waar De Gezonde Stad bezig is geweest, is de stad concreet en zichtbaar veranderd. Amsterdam is op die plekken weer ietsje gezonder of duurzamer geworden. Persoonlijk gebruik ik de woor-den in deze context door elkaar. Ze verwijzen beiden naar een staat van zijn die prettig is, die veerkracht heeft en die toekomstbestendig is. In een wereld waarin binnen korte tijd 70% van alle mensen in een stad zullen wonen, is dat noodzakelijk.

Voor de transitie naar een gezonde stad zijn we allen medeverantwoordelijk; ieder voor zich maar ook samen binnen zijn of haar sociale context. Of dat nu een gezin, een buurt, een straat of een bedrijf is. Het team van De Gezonde Stad spoort ieder-een aan de stoeptegels te lichten, geld bij elkaar te leggen voor groene daken, of een gehele buurt te vergroenen. Ze maakt het leuk en makkelijk om afval te scheiden, leidt mensen op tot dakboswachter en grondstoffenmanager, en beloont goede initiatieven in Het Ideeënlab met een startsubsidie.

Kortom: de echte impact van het werk van De Gezonde Stad is dat Amsterdammers zelf en met elkaar de handen uit de mouwen steken en zo concrete stappen zetten in vergroening en het sluiten van kringlopen. Als je eenmaal bent begonnen met afval scheiden, en als je ervan bewust bent geworden hoeveel groener de stad kan zijn, dan is er bijna geen weg meer terug. De Gezonde Stad zet je letterlijk ‘aan’. Hoe meer Amsterdammers we ‘aanzetten’, hoe dichter we samen bij die duurzame stad komen.

Lena Euwens - Voorzitter

April 2018


EENTERUG-

BLIKOP 2017

01


Wereldwijd wonen steeds meer mensen in steden. Ook Amsterdam groeit en trekt steeds meer bewo-ners en bezoekers. Het is belangrijk dat we ervoor zorgen dat Amsterdam een leefbare en fijne plek blijft voor iedereen. De Gezonde Stad zette daar-om ook in 2017 weer concrete stappen om de stad gezonder en duurzamer te maken. Dat deden we in projecten samen met de Amsterdammer en diverse partners. Onze focus lag op het groener en meer circulair maken van de stad. Dit jaar wilden wij meer impact maken door ons met name te richten op het uitbreiden van bestaande projecten en activiteiten.

In ons groenprogramma legden we met het project Park om de Hoek samen met bewoners twee buurtparken aan in Amsterdam-Noord. Ook startte de aanleg van een nieuw Park om de Hoek op het Belgiëpleintje aan de Wibautstraat. Om de achtertuinen van Amsterdammers groener te maken, lanceerden we het project Jouw Stek, een platform waarop tuineigenaren en tuinloze bewoners elkaar kunnen vinden om samen te tuinieren. Ook werkten we samen met onze spin-off Stichting Rooftop Revolution aan de vergroening van de Amsterdamse daken, waarbij we zowel bewoners, bedrijven als vastgoedeigenaren hebben begeleid bij het realiseren van groene waterbergende daken. In 2017 hebben we deze stichting stevig kunnen positioneren in de stad, met als één van de hoogtepunten het Rooftop Symposium waar ruim 150 professionals uit de vastgoedsector aanwezig waren en leerden over de kansen van het daklandschap. Met Knowledge Mile Park bouwden we in 2017 gestaag verder aan het langste en hoogste park van Amsterdam aan de Wibaut- en Weesperstraat.

Samen met bewoners en partners maakten we de stad ook meer circulair. Het eerste Zero Waste Lab openden we op het Dapperplein in december 2016, en na een succesvolle pilotperiode van zes maanden hebben we dit Lab op deze locatie verder doorontwikkeld in 2017. In juni openden we het tweede Zero Waste Lab, op het Waterlooplein. Deze labs zorgen voor lokale, sociale en circulaire innovatie in de buurt, doordat ze scheiding en upcycling van huishoudelijk afval stimuleren en mensen met een afstand tot de arbeids-markt een werkplek bieden. Het afgelopen jaar leverden bij-na 1000 huishoudens hun gescheiden afval bij ons in. Met EY werkten we bovendien aan een business case om in kaart te brengen wat precies de maatschappelijke, economische en ecologische waarde van dit concept is.

In 2017 inspireerden wij de bewoner om zelf bij te dragen aan een gezonde stad. Met trots kijken wij terug op het eve-nement ‘Jij Maakt De Stad!’ dat plaatsvond in april. Tijdens het event presenteerden wij de resultaten van de Gezonde Stad Monitor en gingen wij samen met Amsterdamse initia-tieven en ruim 300 bewoners aan de slag met de verduurza-ming van de stad. Ook hielpen wij bewoners bij het reali-seren van hun ideeën in Het Ideeënlab, de pitchwedstrijd voor duurzame ideeën voor Amsterdam. Medewerkers en bestuursleden van De Gezonde Stad, partners, experts en het publiek helpen de initiatieven een stap verder. In 2017 organiseerden we Het Ideeënlab vier keer.

Met onze projecten en activiteiten werken we niet alleen aan duurzaamheidsdoelen, maar streven we ook naar een socia-le en inclusieve stad. Daarom besteedden we extra aan-dacht aan een bijdrage van en voor iedereen. Zo maken we van Amsterdam een stad die groen, duurzaam en leefbaar is voor alle Amsterdammers.

Een jaar van duurzame groei naar een gezonde en inclusieve stad.


5-jarig bestaanIn 2017 bestond De Gezonde Stad 5 jaar! We kijken met veel plezier en trots terug op alles wat we hebben gedaan en bereikt deze periode. In september hebben we dit jubileum gevierd met partners en relaties, bewoners, (oud-)medewer-kers, bestuursleden en vrienden.

Over onsIn Amsterdam houdt een groot aantal organisaties zich be-zig met verduurzaming. De Gezonde Stad heeft een speci-fieke positie in dit krachtenveld: wij zijn een onafhankelijke partij zonder winstoogmerk die overheden, bedrijfsleven en de bewoners van Amsterdam bij elkaar brengt in projecten die bijdragen aan de verduurzaming van de stad. Projecten starten altijd bottom up en lokaal. Hierbij werken we vanaf het begin aan een strategie voor opschaling om toe te werken naar een echte transitie voor de hele stad. Naast de projecten die we zelf opstarten, adviseren en ondersteunen we bedrijven en bewoners met de realisatie van hun eigen ambitie en initiatieven. Onze projecten richten zich op het vergroenen van de stad, waardoor de stad leefbaarder, mooier en klimaatbestendiger wordt. Ook richten we ons op het beter hergebruiken van grondstoffen uit huishoudelijk afval om de afvalberg te ver-kleinen en kringlopen in de stad te sluiten. We organiseren elk jaar meerdere evenementen met en voor onze partners en bewonersgroepen over uiteenlopende duurzame onder-werpen om ze te inspireren, verder te helpen en met elkaar in contact te brengen.

• Visie De gezamenlijke kracht en inzet van bewoners, bedrij-

ven en overheden is nodig om Amsterdam gezonder te maken. Een gezonde stad is een toekomstbestendige, leefbare en slimme stad. Hiervoor zijn praktische en toepasbare oplossingen nodig.

• Missie De Gezonde Stad initieert en ontwikkelt samen met

innovatieve koplopers onder bedrijven en bewoners projecten met impact om Amsterdam gezonder en toe-komstbestendig te maken.

De Gezonde Stad is een stichting met ANBI status.

Januari 2017

Onze hoogtepunten van 2017

December 2017

Jij maakt De Stad! (april)

Van Amsterdamse Bodem (februari)

Het Ideeënlab #4: Leefbare Wijken (april)

Aanleg polderdak FLOOR ( juli)

Het Ideeënlab #6: De inclusieve stad

(december)

Het Ideeënlab #5: Energie ( juni)

Viering 5-jarig bestaan De Gezonde Stad

(september)

Lancering Jouw Stek ( juli)

Oplevering SDG House Masterplan Sustaina-

bility (oktober)

Opening Zero Waste Lab Waterlooplein

( juni)

Rooftop Symposium (september)

Aanleg twee Parken om de Hoek in

Amsterdam-Noord (december)


Vooruitblik naar 2018De Gezonde Stad is de afgelopen jaren gegroeid qua aantal projecten, partners en begroting, en wil die groei in 2018 doorzetten. Dit doen we door projecten op te schalen en te bouwen aan een community van bewoners en bedrijven die met ons meedoen in de stad. Zo creëren we samen meer impact.

In april 2018 organiseren wij voor de tweede keer het event Jij Maakt De Stad!, waarop we met 400 bewoners en bijna 16 partners concrete stappen zetten richting een gezonde stad. Dit event geeft het startschot voor de uitvoer van onze nieuwe community- & communicatiestrategie en de lan-cering van een nieuwe website, waarmee we bewoners nog beter de mogelijkheid bieden om zich bij ons aan te sluiten en bij te dragen aan een duurzaam Amsterdam. In deze periode presenteren we ook de uitkomsten van het Gezonde Stad Monitor onderzoek.

Daarnaast starten wij samen met Stadsdeel Oost in 2018 een trainingsprogramma over hoe bewoners hun eigen CO2-footprint kunnen verlagen. Projecten als Park om de Hoek, Jouw Stek, Zero Waste Lab en Knowledge Mile Park breiden we verder uit, zodat we meer impact genereren in de stad. Met Rooftop Revolution werken we door aan het vergroenen van het Amsterdamse daklandschap. Ook gaan we ons in 2018 richten op integrale verduurzaming van gebieden.

Handen uit de mouwen voor een duurzaam

Amsterdam

7 DE GEZONDE STAD JAARVERSLAG 2017 - MONITOR

DE GEZONDE STAD

MONITOR

02

8 DE GEZONDE STAD JAARVERSLAG 2017 - MONITOR

Bewaker van de verduurzaming van de stadMet de Gezonde Stad Monitor geven we antwoord op de vraag: ‘Hoe gezond is Amsterdam?’. Via een uitgebreid onderzoek maken we de belangrijkste stedelijke uitdagingen op het gebied van duurzaamheid en leefbaarheid begrijpelijk en zichtbaar. Dit onderzoek voerden we uit in het eerste kwar-taal van 2017 en draaide vooral om het vergaren en analyseren van data. De thema’s die aan bod komen zijn groen, energie, voedsel, schone lucht en grondstoffen.

De Gezonde Stad Monitor laat zien hoe gezond de stad is en maakt de duurzaam-heidsopgave concreet. We bieden een kritische en onafhankelijke blik op de voortgang naar een duurzame stad. Wij vinden het belangrijk om te benoemen wat er op korte termijn moet gebeuren om de lange termijn doelstellingen te behalen. Ook bieden we concreet handelingsperspectief voor de Amsterdammer.

Parallel aan ons eigen onderzoek werkten we met de HvA aan het verbeteren van onze onderzoekssystematiek en ontwikkelde HvA studenten voor ons enkele prototypes van onderdelen van een online dashboard, een wens voor de lange termijn.

Het presenteren van de uitkomsten van het onderzoek deden we vooral in het tweede kwartaal van 2017. Dit deden we door publicatie van factsheets en infographics, even-als verschillende nieuwsberichten op sociale media en onze site. Het zwaartepunt lag op Jij Maakt de Stad!, waar we de uitkomsten presenteerden aan de bezoekers. Ook schreef het Parool een stuk naar aanleiding van ons onderzoek.

Jij Maakt De Stad! Op 5 april 2017 organiseerden wij het event Jij Maakt de Stad!, een avondvullend event in The Student Hotel waar ruim 300 Amsterdammers aanwezig waren. Tijdens Jij Maakt De Stad! presenteerden wij de resultaten van de Gezonde Stad Monitor en riepen wij met een inspirerend programma op tot actie. In verschillende workshops ging de Am-sterdammer zelf aan de slag met de verduurzaming van de stad. Deze avond organiseer-den we samen met meer dan 10 partners, waaronder de GGD, Youth Food Movement, The Student Hotel, Let it Grow, DGTL, Geldstromen door de Wijk, Amsterdam&Co (Rabobank Amsterdam), de HvA, Pakhuis de Zwijger, Mediamatic en Vandebron.

Hoe gezond is Amsterdam?

300Amsterdammers aanwezig

10externe partners

10 DE GEZONDE STAD JAARVERSLAG 2017 - PROGRAMMA GROEN

PRO -GRAMMA

GROEN

03


Een groene stadEr is in de stad meer ruimte nodig voor bomen, planten en dieren. Groen maakt de stad gezond en is goed voor de biodiversiteit. Groene plekken in de stad helpen met de opvang van water en verkoelen de omgeving. Groen vertegenwoordigt ook een economische waarde en houdt de stad leefbaar. En we worden er ook nog gezonder, socialer en gelukkiger van.

In 2017 voerde De Gezonde Stad meerdere projecten uit die de stad zichtbaar ver-groenen. We startten een nieuw project en hebben lopende projecten verder uitge-breid. Daarnaast organiseerden we een symposium rondom groene daken en gaven we presentaties voor scholen, op congressen en bijeenkomsten over de voordelen van een groene stad.

Jouw StekIn juni 2017 lanceerden we in Oud-West en De Baarsjes een nieuwe project: ‘Jouw Stek’. In dit project koppelen we tuineigenaren die hun eigen tuin niet kunnen on-derhouden aan tuinloze Amsterdammers uit de buurt die wel graag willen tuinieren. Jouw Stek zorgt zo voor onverwachte ontmoetingen in buurten en bevordert de sociale cohesie. Tegelijkertijd brengt dit project de waarde van groen onder de aandacht en worden versteende privétuinen vergroend.

In dit project werken 9 koppels samen aan het verbeteren en vergroenen van 7 tuinen. Daarnaast hebben we nog meer aangemelde tuinen die wachten op een tuinier. Het project kent een eigen website en social media kanalen. Na een eerste periode van tuinieren in de zomer, hebben we de herfst gebruikt om een plan te ontwikkelen voor uitbreiding van dit project in 2018.

Hoe wij in 2017 de stad groener maakten!

Impact• 9 koppels die samen privétuinen verbeteren

en vergroenen

• Lancering platform www.jouwstek.org voor tuineigenaren en tuinzoekers

• Lokale online en offline community van betrokken bewoners en organisaties

GROEN


Park om de HoekMet het project Park om de Hoek transformeren we versteende plekken in de openba-re ruimte in buurtparken. In 2017 realiseerden we samen met bewoners, bedrijven en overheid drie Parken om de Hoek.

De Gezonde Stad realiseerde op de Wibautstraat in stadsdeel Oost een buurtpark waar biodiversiteit centraal staat. In stadsdeel Noord zorgden we voor de realisatie van een natuurspeelpark aan de Vegastraat en een buurtpark in de Hoornsestraat waar bewoners ook zelf voedsel zijn gaan verbouwen. In dit project maken bewoners onder begeleiding van een professionele ontwerper zelf een ontwerp, waarbij alle sociale, ecologische en omgevingsfactoren in een wijk een rol spelen. Hiervoor organiseerden we onder andere ontwerpsessies en buurtbijeenkomsten. Bewoners dragen ook zorg voor een groot deel van het beheer. Op deze manier realiseren we groene ontmoe-tingsplekken die meerwaarde creëren, zowel voor bewoners als de wijk. Wij coördineer-den ook voor elk park de totstandkoming van de financiering.

In 2017 hebben we ook het platform verder uitgebreid en werkten we aan een online toolkit, zodat iedere Amsterdammer eenvoudig kan leren hoe hij kan starten met het vergroenen van zijn eigen buurt. De toolkit lanceren we in 2018.

Van Amsterdamse BodemIn de eerste helft van het jaar hebben we samen met andere partijen een initiatief gelanceerd rond het thema ‘voedsel’, wat een sterk raakvlak heeft met groen: Van Am-sterdamse Bodem. Van Amsterdamse Bodem is de plek voor de Amsterdammer om

informatie te vinden over voedsel en voedselinitiatieven in en om de stad. Mensen kunnen op het platform terecht met vragen en worden op de hoogte gehouden van voedseliniti-atieven en evenementen. De Gezonde Stad leverde vooral een bijdrage op strategisch niveau als lid van het kernteam, en inhoudelijk leverden we een bijdrage aan de onderdelen ‘stadslandbouw’ en ‘recycling en GF’, bijvoorbeeld door het aanleveren van content.

Impact• Amsterdam is 1816 m2 groen en 12 bomen

rijker

• We hebben in 4 buurten in 2 stadsdelen buurt-communities opgezet

• Meer dan 80 Amsterdammers hebben hun buren leren kennen door het realiseren van een Park om de Hoek in hun eigen wijk

Impact• Bewustwording bij ruim 9000 bezoekers van

het platform en 2500 facebook volgers

GROEN


Met Park om de Hoek hebben we een nieuwe manier van vergroening van de openbare ruimte geïntroduceerd. Onze aanpak maakt het voor allerlei partijen mogelijk om bij te dragen aan een groene leefbare stad. Bedrijven, de gemeente, woningbouwverenigin-gen en bewoners maken de vergroening samen mogelijk. Deelnemende partijen met een bijdrage in cash en/of natura zijn Van der Tol Hoveniers, Hoveniersbedrijf Donker-groen, Cygnus Gymnasium, Stadgenoot, Provincie Noord-Holland, stadsdelen Oost en Noord en de gemeente Amsterdam. Samen met deze partijen werkten we in 2017 ook aan een plan voor doorontwikkeling van dit project.

Rooftop RevolutionMet Rooftop Revolution richten we ons op het vergroenen van stedelijke daken. Roof-top Revolution hebben we samen met De Groene Grachten (in 2016) opgezet als zelf-standige stichting, wat ons in staat stelt om meer impact te genereren en sneller en efficiënter te groeien. In 2017 werkten we in opdracht van de gemeente aan een aantal activiteiten gericht op vergroening van het Amsterdamse daklandschap.

We hebben het eerste halfjaar van 2017 gewerkt aan het begeleiden van de daken waar we reeds in 2016 mee waren gestart, en hebben daarnaast een aantal nieuwe daken die werden aangemeld door dakboswachters in begeleiding genomen. Uiteindelijk hebben we 11 dakprojecten begeleid tot de laatste stap, het aanvragen van subsidie. Voor al deze projecten is uiteindelijk ook subsidie toegekend. Het meest in het oog springend is de realisatie van een 1600 m2 groot waterbergend groendak op het ap-partementencomplex FLOOR aan de Wibautstraat. Een ander aansprekend voorbeeld is de aanleg van een groendak op laagbouw langs de Schinkelhavenkade, waarbij we ook een succesvolle crowdfunding campagne hebben afgerond. Door deze campagne konden verschillende ondernemers en bewoners uit de buurt financieel bijdragen. Los hiervan hebben we ook bijgedragen aan het vergroenen van daken van woonboten, een initiatief dat onder de naam Grachten van Smaragd verder zelfstandig door is gegaan.

In 2016 en 2017 hebben we in totaal 94 aanmeldingen gehad, 77 quickscans uitge-voerd, en 42 daken begeleid, met een totaal oppervlak van 16.561 m2. Ook voor de groene daken die nog niet zijn gerealiseerd geldt dat de eigenaars, huurders en omwo-nenden nu op de hoogte zijn van de kansen en dat het zaadje geplant is. Omdat deze trajecten vaak lang duren hebben wij goede hoop dat sommige daken de komende jaren alsnog vergroend gaan worden.

42daken begeleid

16.561m2 aan daken

94aanmeldingen

GROEN


Daarnaast hebben we in 2017 een nieuwe aanpak ontwikkeld: ‘de buurtaanpak’, die we hebben toegepast op de Bellamy-Borgerbuurt in Oud-West. We hebben het proces geïnitieerd om samen met het stadsdeel, bedrijven en bewoners te komen tot een breed gedragen ambitie voor het vergroenen van daken in de buurt. Wij spraken met relevante partijen zoals woningbouwverenigingen en ondernemers over de voordelen van groene daken. Onze activiteiten kwamen bij elkaar rond het vergroenen van het dak van basisschool Het Winterkoninkje, dat als voorbeeld en mogelijk katalysator kan dienen voor de rest van de buurt. Wij hebben de stakeholders door het gehele proces

geleid en uiteindelijk ook voor financiering gezorgd, waar-door vergroening in 2018 kan plaatsvinden.

Tevens zijn we in 2017 een samenwerking gestart met de Green Business Club Zuidas, Waterschap AGV en de ge-meente Amsterdam om de ambitie van 25.000 m2 water-bergende groene daken in Zuidas te realiseren.

Op 8 september heeft Rooftop Revolution speciaal voor de vastgoedsector een symposium over groene daken georgani-seerd in Circl op de Zuidas, waarvoor De Gezonde Stad het projectmanagement voerde. Er waren ruim 150 bezoekers waaronder architecten, ontwikkelaars, overheden, vastgoedei-genaren en corporaties. Dit heeft geresulteerd in veel me-dia-aandacht, waaronder Trouw, RTL-nieuws en Omroep Max.

Rooftop Revolution wordt mede gedragen door negen bedrijven en organisaties, die zich voor langere tijd aan Rooftop Revolution hebben verbonden. Ook werken we met of voor private partijen zoals Bouwinvest, Stadgenoot, Ymere en Asr.

Impact• 11 groene daken gerealiseerd in Amsterdam

• Bijna 100 Amsterdammers hebben zich als dakboswachter gemeld

• Ruim 16.500 m2 dak in begeleiding

• Gebiedsgerichte aanpak in Zuidas en Amsterdam West met grote betrokkenheid

• Rooftop Revolution bereikt (online) maandelijks meer dan 40.000 mensen

GROEN


Knowledge Mile ParkIn samenwerking met verschillende stakeholders werkten we aan de vergroening van de Weesper- en Wibautstraat om uiteindelijk het langste en hoogste park van Amster-dam te realiseren: ‘Knowledge Mile Park’.

Dit project zijn wij in 2016 samen met de Knowledge Mile gestart onder de naam ‘Green Knowledge Mile’. In 2017 hebben we ons als één van de twee initiatiefnemers vooral gericht op opschaling. Nadat we tientallen lokale partijen hadden betrokken bij de groene ambitie en vooral veel kleinere groene initiatieven hadden begeleid, hebben we de stap gezet naar de centrale stad. Om een radicale ruimtelijke transformatie van de openbare ruimte in dit gebied te realiseren, is namelijk een duidelijke en leidende rol voor de gemeente noodzakelijk. Samen met de belangrijkste stakeholders hebben we vervolgens onder leiding van de gemeente in het vierde kwartaal van 2017 een am-bitieus doel geformuleerd, namelijk dat de Knowledge Mile hét innovatieve stadspark van Amsterdam wordt, en dat we hiertoe gaan werken in een grootstedelijk living lab. Ook hebben we een nieuwe projectorganisatie en strategie ontwikkeld. In 2018 gaat een nieuw projectteam verder met de planvorming en realisatie van Knowledge Mile Park. De Gezonde Stad is vertegenwoordigd in het kernteam. Overigens is het plange-bied uitgebreid met de Valkenburgerstraat. De Gezonde Stad is er trots op dat ons ini-tiatief mede door ons toedoen is uitgegroeid tot een project met internationale allure!

Vooral in het eerste kwartaal van 2017 hebben we ons gericht op een aantal specifieke initiatieven om stoepen, gevels en daken te vergroenen. Zo hebben we met lokale ondernemers een nieuw ontwerp gemaakt voor de ver-groening van de stoep op de Weesperstraat ter hoogte van Zoku/WeWork, en hebben we voor de Key een nieuw groen ontwerp gemaakt voor een groot wooncomplex. We heb-ben met lokale ondernemers 9 boomspiegels vergroend bij The Student Hotel, hebben in samenwerking met Rooftop Revolution een waterbergend groendak gerealiseerd, en een grote proefopstelling van sedumtrays geplaatst op het dak van de Hogeschool van Amsterdam. Het grote aantal private partijen en andere organisaties dat we hebben betrokken maakt dit project bijzonder, zoals Restaurant the Pool (heet nu The Commons), The Student Hotel, Asr, Boelens De Gruyter, De Key, Zoku, Wework, Eigen Haard, de UvA, het Cygnus Gymnasium en vele andere lokale ondernemers.

De aanpak waarbij publieke en private partijen, van binnen en/of buiten een gebied, bijdragen aan lokale vergroening, gaan we op meer plekken in Amsterdam toepas-sen. In 2017 zijn we een samenwerking aangegaan met een vastgoedontwikkelaar en verkenden we onze rol in een ambitieuze duurzame gebiedsontwikkeling in Zuidoost. De projecten en initiatieven die hieruit voorkomen zullen naar verwachting beiden in 2018 starten.

Impact• Ambitie om van de Knowledge Mile hét innovatieve stadspark van Amsterdam te maken omarmd door de gemeente en vele (private) stakeholders

• 1600m2 waterbergend groendak gerealiseerd op het dak van FLOOR

• Twee Parken om de Hoek op de Knowledge Mile

• 9 boomspiegels vergroend in samenwerking met lokale ondernemers

GROEN


PRO- GRAMMA

GROND-STOFFEN

04


De circulaire stadGrondstoffen worden steeds schaarser en grondstofprijzen volatieler. Tege-lijk produceren we veel afval, waar deze waardevolle grondstoffen ook in zit-ten. Afval is dus een potentiële bron van grondstoffen die ervoor kan zorgen dat materialen oneindig beschikbaar blijven voor hoogwaardig hergebruik. Met een zero-waste strategie kunnen nuttige reststoffen opnieuw toegepast worden. De ambitie van De Gezonde Stad is het realiseren van circulaire wijken, te beginnen bij zero waste.

Begin 2017 hebben we besloten ‘Zero Waste Lab’ als programma op te zetten wat bestaat uit een geheel van projecten, locaties en activiteiten die allemaal hun basis vinden in het Zero Waste concept. Hierdoor werken we integraler en vernieuwender. Met dit programma creëren we ook bewustzijn over de waarde van afval én maken we het makkelijker en leuker voor bewoners om afval te scheiden. Op deze manier dragen wij bij aan de gemeentelijke ambitie om het percentage afvalscheiding te verhogen van 27% (2016) naar 65% (2020) en een schonere en circulaire stad te worden.

Hoe wij in 2017 de stad meer circulair maakten!


Zero Waste Lab Het Zero Waste Lab zelf is een plek in de buurt waar bewoners gescheiden afval kunnen inleveren, in ruil voor kortingsmunten die ze verzilveren bij ondernemers in de buurt. Zo ontstaat een lokale kringloop van waarde rondom het hergebruik van afval, en zorgen we voor een stijging van het percentage afvalscheiding. Deze labs zorgen voor lokale, sociale en circulaire innovatie, doordat ze scheiding en upcycling van huis-houdelijk afval stimuleren, bijdragen aan sociale cohesie en mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt een werkplek bieden. De Labs kenmerken zich door hun inclusie-ve benadering; niet het opleidingsniveau of het inkomen bepaalt wie er deelneemt, maar juist de lokale aanwezigheid zorgt voor een diverse groep deelnemers.

• Dapperplein We hebben de pilot ‘Zero Waste Lab Dapperplein’ gedurende 6 maanden succesvol

uitgevoerd, met als resultaat dat deze is verlengd en nog steeds doorloopt. Het Zero Waste Lab Dapperplein is sinds 28 november 2016 open. Er zijn inmiddels 1000 huishoudens lid van de community, waarvan er 850 zijn begonnen met het inleveren van gescheiden afval in het Zero Waste Lab. En we bereiken lokaal via de ondernemers, scholen en de corporatie een veelvoud van dit aantal. We hebben bijna 10.000 kilo aan papier, plastic en textiel ingezameld. Ook zijn we in juli 2017 begonnen met het inzamelen van e-waste, lege batterijen, kapotte lampen en sinds oktober ook met groente en fruitafval. Het ingeleverde afval proberen we zo veel mogelijk lokaal te upcyclen of her te gebruiken. Zo maken we compost van groen-te & fruitafval en nieuwe kleding of tassen van ingeleverd textiel. Andere stromen zoals papier en plastic worden gerecycled (tot nieuw papier en plastic).

Er zijn 27 lokale ondernemers zoals restaurant Instock, Ome Ton’s Poffertjes, Febo, Visbar Beet, Bakkerij ‘t Stoepje, Ekoplaza en het Faire Oosten aangesloten bij het Zero Waste Lab. Ook zij dragen op die manier bij aan een circulaire buurt en zijn zich als ondernemer bovendien meer bewust geworden van afvalscheiding. Op het Dapperplein werken 10 deelnemers met een afstand tot de arbeidsmarkt in het Lab als grondstoffen-coach. Deze deelnemers bieden extra diensten, zoals het actief ophalen van gescheiden afval en prikken van zwerfafval in de buurt.

GROND STOFFEN


• Waterlooplein Op 10 juni 2017 hebben we het tweede Zero Waste lab geopend, op het Waterloop-

lein 31. Deze pilot richtte zich op de bewoners en ondernemers in de binnenstad en liep 6 maanden. Begin 2018 hebben we deze pilot volgens planning beëindigd en deze locatie gesloten. De pilot heeft veel nieuwe inzichten opgeleverd die we meenemen in de verdere doorontwikkeling van het concept. Ook zijn er ruim 300 huishoudens beter op de hoogte van de waarde van afval en het nut van afvalschei-ding, en heeft deze locatie voor veel exposure gezorgd. Er waren 17 lokale onderne-mers betrokken. Vanuit het Waterlooplein hebben we ook de ‘Biking Bin’ (afval-bak-fiets) geïntroduceerd: deze fiets reed op minimaal twee dagen van de week door de binnenstad om het gescheiden afval van toeristen en bewoners in te zamelen.

Nieuw project: Groente en FruitIn 2017 zijn we in het programma gestart met een nieuw project dat zich richt op het inzamelen en verwerken van Groente en Fruit afval (GF-afval). We hebben een com-posteermachine in het Lab op het Dapperplein geplaatst en in samenwerking met de gemeente meer dan 60 huishoudens voorzien van een speciale GF bak waarmee ze thuis GF-afval kunnen scheiden. Compost krijgt bij voorkeur een lokale bestemming, bijvoorbeeld voor een buurttuin of de planten op een balkon. Bewoners die GF-afval inleveren krijgen direct een zakje Amsterdams compost mee. We verkennen ook de samenwerking met lokale ondernemers, bijvoorbeeld van de markt, die hun GF-afval op dit moment niet scheiden.

ActiviteitenIn 2017 hadden we een uitgebreide activiteitenkalender die bij heeft gedragen aan onze doelstellingen. We organiseerden de Week van de Spijkerbroek, evenals verschillende activiteiten naar aanleiding van ons eenjarig bestaan en een diner tijdens de Week tegen Eenzaamheid. We stonden met een mini circu-lair Lab op het DGTL festival op de NDSM werf, hadden een stand op de circulaire expo in het gemeentehuis, stonden meerdere keren met een kraam op de Dappermarkt, ontwik-kelden een programma voor een naschoolse opvang en ont-vingen daarnaast meerdere schoolklassen op beide locaties.

Keuzes en vervolgDe gemeente Amsterdam is vanaf het begin één van onze partners en heeft recentelijk besloten om lokale recycle punten op te nemen in haar afvalprogramma en beleid. De gemeente gaat deze lokale punten zelf ontwikkelen. Wij zijn er trots op dat we hier aan hebben kunnen bijdragen met ons programma! Het Zero Waste Lab van De Gezonde Stad

gaat verder als hét innovatie Lab, een proeftuin voor sociale en circulaire producten en diensten, met als doel zoveel mogelijk lokaal hergebruiken en upcyclen van grondstof-fen. Dat blijven we doen in nauwe samenwerking met makers in de stad.

In 2017 hebben we mede gezien deze ontwikkelingen besloten om niet een derde lo-catie te openen om de oorspronkelijke opzet op een andere plek te testen, maar in te zetten op de doorontwikkeling van het concept op de huidige locatie op het Dapper-plein, en deze locatie dus te continueren.

GROND STOFFEN

Impact• Meer dan 1000 huishoudens leveren hun gescheiden afval in bij Zero Waste Labs

• Meer dan 40 ondernemers dragen bij aan de Zero Waste ambitie

• In totaal 10.000 kilo aan papier, plastic en textiel ingezameld

• Schonere buurten door de veegploeg en toename sociale cohesie

• Bescheiden bijdrage aan de lokale economie door het waardenmuntensysteem

• Lokaal inzamelen en verwerken van gf-afval

• Lokale makers voorzien van grondstoffen

300huishoudens geïnformeerd

17lokale ondernemers betrokken


GROND STOFFEN

PartnersDe partners van Zero Waste Lab zijn: De Regenboog Groep, Ymere, Stadsdeel Oost, Stad in Balans, Programmateam Afval van de gemeente Amsterdam, Mac Bike, Waternet, Milieuwerk Ecocollege en EY. Sinds juni 2017 werken we met een nieuwe recycling-partner: AEB Amsterdam (daarvoor met Icova).

Onze ambitie voor 2017 was ook om te zorgen voor meer verbinding van circulaire ini-tiatieven, want alleen door samenwerking kan Amsterdam circulair worden. Dit is door onze programmatische aanpak met veel complementaire activiteiten goed gelukt. We hebben tientallen connecties gelegd en hielpen bedrijven en woningbouwvereni-gingen, zoals Ymere, direct bij het bepalen en behalen van hun doelstellingen. Ook ondersteunden we bewonersinitiatieven, onder andere als follow up van het Ideeënlab over grondstoffen, en betrokken we circulaire ondernemers zoals Firma Koos en The Upcycle bij onze activiteiten.

CommunicatieVia onze website, nieuwsbrief, social media, aangevuld met lokale, nationale en inter-nationale media en andere uitingen hebben we naar schatting ongeveer 1,5 miljoen mensen bereikt. Het Zero Waste Lab is in 2017 ruim 10 keer in de media verschenen, waaronder Het Parool, Uitkrant Amsterdam, AmsterdamFM, At5, Omroep Max en diverse sites van overheden en online vakbladen. Er waren verschillende internationa-le media-delegaties, zo zijn we verschenen in een Zuid Koreaanse documentaire. De grootste publiciteit is gegenereerd door BrightVibes, dat een filmpje maakte dat in 60 seconde uitleg geeft over het Zero Waste Lab. Dit is ruim 310.000 keer bekeken.


COMMU-NITY VAN

STAD - MAKERS

05


Meedoen aan een gezonde stad! Amsterdam verduurzamen doen wij niet alleen. De bewoner maakt de stad en zorgt voor blijvende verandering. Ons netwerk van bewoners, ofwel stadmakers, staat cen-traal in ons werk en is ook in 2017 weer gegroeid. De Gezonde Stad wil bewonersiniti-atieven een boost geven en ze helpen om duurzame ideeën voor Amsterdam snel en effectief te realiseren.

Om meer handen en voeten te geven aan een community van bewoners hebben wij in 2017 een Community & Communicatie Manager aangenomen. Door deze extra capaciteit willen wij onze community vergroten en versterken. In 2017 ontwikkelden wij een hiervoor een strategie die we in 2018 uitvoeren onder het motto: ‘Meedoen aan een gezonde stad!’.

Het Ideeënlab Amsterdammers willen graag aan de slag, maar weten vaak niet op welke manier. Het ontbreekt bijvoorbeeld aan kennis, netwerk of financiering. Om ze op weg te helpen organiseerden wij in 2017 vier keer Het Ideeënlab, een pitch-event voor Amsterdam-mers met een duurzaam idee. Dit evenement organiseren we in samenwerking met Amsterdam &Co en de Openbare Bibliotheek Amsterdam. In elke editie staat één van de thema’s van De Gezonde Stad of de partners centraal.

De pitcher maakt kans op een juryprijs van €1.000 voor de uitvoering van zijn of haar idee. Het publiek bepaalt wie er naar huis gaat met de publieksprijs, de opbrengst van de kaartverkoop. Iedere bezoeker kan deze avond bovendien aangeven aan welk initiatief hij wil bijdragen met bijvoorbeeld kennis, netwerk, expertise, of als vrijwilliger. Zo ont-staan groepen enthousiaste mensen die samen gaan werken aan een gedeelde ambitie.

Samen met bewoners aan de slag in de stad


In het vervolgtraject begeleidt De Gezonde Stad alle pitchers met advies en training. En we koppelen de initiatiefnemers aan een expert uit ons netwerk voor een kort coa-chingstraject. In 2017 organiseerden wij Het Ideeënlab 4 keer. De thema’s waren ‘leefbare wijken’, ‘energie’, ‘de inclusieve stad’ en ‘de duurzame stad’. 16 initiatiefnemers hebben hun idee gepitcht. De events zijn goed bezocht met ruim 50 bezoekers per event. We hebben ruim €3250,- aan prijzengeld uitgekeerd aan 4 initiatieven. Daarnaast heb-ben wij 9 bewonersinitiatieven geselecteerd die wij in 2018 gaan begeleiden met de uitwerking van hun plannen. Het Ideeënlab biedt de bewonersinitiatieven direct een podium, wat helpt bij het realiseren van hun doelen, maar ook zorgen we met filmpjes en interviews voor zichtbaarheid via onze online communicatiemiddelen. Twee edities van Het Ideeënlab organiseerden wij tijdens de evenementen ‘Jij Maakt De Stad!’ en

‘Duurzaam020, Hoe dan?’. Ook hier kwamen de pitchers in contact met een groot publiek.

Aan de slag met bewonersIn 2017 hebben we ons netwerk van bewonersinitiatieven flink uitgebreid. Dat gebeurt door de Ideeënlabs, oproe-pen op social media, maar ook omdat bewoners ons direct benaderen. Initiatieven helpen we met bijvoorbeeld advies, kennis, netwerk en financieringskansen. Enkele voorbeelden van nieuwe initiatieven in ons netwerk:

• De Ubuntu Stadstuin: Een prachtige stadstuin waar van alles wordt verbouwd en van alles is te doen en te krijgen: van verse groenten, kruiden en fruit, een ‘langzaam’ kopje koffie, tot workshops Afrikaans koken en permacultuur.

• Moving Arts Project - KAREL: Moving Arts Project is een driekoppig kunstenaarscollectief dat, met de stad als bron van inspiratie, uitdagende multidisciplinaire community arts maakt vanuit het hart van de wijk. Zij ontwikkelden KAREL - een KAR voor Elektriciteit op Locatie.

• Kades van Smaragd: Grachtbewoners die het initiatief hebben genomen om de de daken van woonarken te vergroenen;

• Fenix Circular: Een initiatief dat van weggegooide en kapotte paraplu’s nieuwe producten maakt, zoals etuis en kapstokken.

• Firma Koos: Firma Koos zamelt allerhande afgedankte en afgedragen spijkerbroeken in, om er in een werkplaats vervolgens allerlei toffe nieuwe producten van te maken.

• De Groene Loper: De huidige hondenuitlaatstrook tussen de twee viaducten aan de De Ruijterkade wordt getransformeerd tot voedselbos: een pad met 100 fruitbomen- en struiken waar iedereen van mag plukken.

• Cityplot: een stadslandbouw initiatief dat zich inzet voor de transformatie van Amsterdam naar een eetbare stad.

• De Voortuin van Noord: een platform dat zich inzet voor het koesteren en ontwikkelen van de unieke landelijke groen/blauwe kenmerken van het Tolhuis/Sixhaven-gebied.

Impact• Directe ondersteuning van ruim 25 bewonersinitiatieven

• 4 Ideeënlabs georganiseerd ter ondersteuning van bewonersinitiatieven

16initiatiefnemers hebben hun idee gepitcht

€3250uitgekeerd aan 4 initiatieven


DUURZAMEDIENSTEN

06


Duurzame groei met bedrijven en organisatiesNaast de projecten die we zelf ontwikkelen binnen onze speerpunten, werken we ook steeds meer samen met bedrijven, organisaties en over-heden aan de verduurzaming van de stad. In opdracht van deze partijen ontwikkelen wij projecten of verzorgen wij adviestrajecten.

SDG House Masterplan Sustainability Onze thuishaven, het Koninklijk Instituut voor de Tropen, ook bekend als het SDG House, wordt de plek in Nederland waar wordt samengewerkt aan de realisering van de zeventien Sustainable Development Goals, opgesteld door de Verenigde Naties. Het SDG House is een community van sociaal ondernemers, bedrijven en organisaties die zich inzetten voor een duurzame en eerlijke wereld.

Om de visie van het SDG House volwaardig uit te kunnen dragen wil KIT verduurza-ming volledig in haar activiteiten en bedrijfsvoering integreren. In opdracht van KIT werkten wij in 2017 aan het opstellen van een Masterplan Sustainability. In dit plan formuleerden wij een globale visie, een strategie en een set van prioritaire thema’s. Per thema hebben we een baseline studie gedaan en een implementatieplan uitgewerkt. Het SDG House bestaat uit een community van huurders, die allemaal veel expertise en kennis hebben op het gebied van duurzaamheid en sociaal ondernemerschap. Daarom hebben wij in een interactief proces de hele SDG House-community betrok-ken bij het opstellen van het Masterplan. In verschillende sessies hebben wij samen de visie en thema’s vastgesteld. Deze partijen krijgen ook een rol bij de uitvoering. Zo creëren we niet alleen gedeeld eigenaarschap, er ontstaat ook meer synergie. Eén van de meest in het oog springende uitkomsten van het plan is de ambitie om een community garden te realiseren bovenop het dak van het mudesumdepot. Hier gaan we mee aan de slag in 2018.

Samen met bedrijven & organisaties aan de slag


MilieuzoneDe Gezonde Stad heeft een adviserende rol in de Advies-commissie Milieuzone van de gemeente Amsterdam. De milieuzone is een gebied in de stad waarbinnen het meest vervuilende verkeer geen toegang krijgt. Ook in 2017 ad-viseerde De Gezonde Stad over de ontheffingsaanvragen van bedrijven voor de milieuzone vrachtverkeer. Vanuit het belang van schone lucht voor de Amsterdammer denken wij mee en adviseren de gemeente over een strenge maar ook eerlijke uitvoering.

Duurzame Amsterdamse theatersDe Gezonde Stad begeleidde ruim 15 Amsterdamse theaters en culturele instellingen van het Overleg Amsterdamse The-aters (OAT) zoals het Concertgebouw, Paradiso, de Krakeling, de Stadsschouwburg en de Meervaart, bij het ontwikkelen en realiseren van hun duurzaamheids-ambitie. In deze opdracht van het OAT organiseerden en faciliteerden we in 2017 drie kennis- en inspiratiesessies waarbij we de verschillende mogelijkheden voor verduurzaming verkenden.

Beïnvloeding politiek en beleidOok in 2017 hebben we onze kennis en ervaring direct ingezet om beleid en politiek positief te beïnvloeden. We doen dit door het adviseren van politici en ambtenaren, in bijeenkomsten, gesprekken en met notities. Zo deelden wij

met het oog op de gemeenteraadsverkiezingen in 2018 onze visie met politieke partijen, spraken we met ambtenaren over ideeën om meer CO2 te reduceren, namen we deel aan ambtelijke overleggen over afvalscheiding, waren we op uitnodiging van de gemeente aanwezig bij een brainstorm over duurzame initiatieven, en hebben we ingesproken in de gemeenteraad over elektrisch varen.

In het kader van beïnvloeding vierden we vorig jaar ook een succes, namelijk de invoering van de milieuzone voor scoo-ters, waardoor de meest vervuilende scooters niet meer wel-kom zijn binnen de ring. Al in 2013 hebben wij het probleem van vervuilende scooters stevig op de kaart gezet door de pu-blicatie van het onderzoeksrapport ‘Scooter sluipmoordenaar’. In 2017 is een deel van onze aanbevelingen opgevolgd en een belangrijke stap gezet naar schone lucht in Amsterdam.

Amsterdamse DuurzaamheidsraadOnze directeur heeft namens De Gezonde Stad zitting in de Amsterdamse Duurzaamheidsraad, een adviesraad van de gemeente, die in 2017 overigens alleen via email advies heeft gevraagd van de leden.


COMMUNI-CATIE

07


Informeren, inspireren en activerenDe Gezonde Stad heeft ook in 2017 getracht zoveel mogelijk Amsterdammers te inspireren en activeren om bij te dragen aan een groener, meer circulair en leefbaar Amsterdam. Dit doen wij door veel zichtbaarheid (online/offline) te geven aan onze projecten.

Bovendien communiceren wij praktische hands-on informatie en inspiratie waarmee de bewoner zelf aan de slag kan. Dit gebeurt in de vorm van blogs met tips & trucs voor een duurzamer leven, door initiatieven van andere stadmakers uit te lichten en via onze Groene Agenda. Met deze agenda presenteren we een overzicht van de leukste gezonde activiteiten en evenementen in Amsterdam. We richten ons op de actieve Amsterdam-mer, die zelf (buurt)projecten initieert, hieraan deel neemt of deze ambitie heeft.

Nieuwe communicatiestrategie In 2017 hebben wij een nieuwe communicatiestrategie ontwikkeld die in het teken staat van ‘Meedoen aan een gezonde stad’ en de betrokkenheid bij De Gezonde Stad en onze projecten moet vergroten. Daarnaast gaat deze strategie voor een eenduidige merkidentiteit en boodschap zorgen. Om dit voor elkaar te krijgen zijn we eind 2017 een samenwerking aangegaan met het strategisch en creatief bureau Vruchtvlees, waarmee we in 2018 onze branding en communicatiemiddelen, zoals de website, gaan vernieuwen.

Ingezette middelenOm de community van De Gezonde Stad in 2017 flink te laten groeien, hebben wij een brede mix van communicatiemiddelen ingezet:

• Website - De Gezonde Stad-website & individuele projectwebsites

• Facebook - De Gezonde Stad & individuele projectpagina’s

• Twitter - De Gezonde Stad

• Instagram - De Gezonde Stad (nieuw opgezet)

• Linkedin - De Gezonde Stad

• Youtube & Vimeo - De Gezonde Stad

• Nieuwsbrief & Direct mailings

• Offline - poster & flyer verspreiding

• Optreden op events - georganiseerd door De Gezonde Stad of door externen

Inspiratie voor een gezonde stad!


degezondestad.org

Facebook

Twitter Instagram Nieuwsbrief

>2200

13

2300

25-35

10.000

64%

25-35

1:50

224

BezoekersGemiddeld aantal per maand, regelmatig terugkerend

nieuwsbrievenVerstuurd naar de abonnees

Pagina-likes Ten opzichte van 1600 in december 2016

Jaar Leeftijd van 40% van de bezoekers

Personen Bereikt per maand

VrouwMet name vrouwen bezoeken de website

JaarLeeftijd van 40% van de bezoekers

MinuutGemiddelde duur bezoek

LikesBest presterende bericht: Jij Maakt De Stad!

44% 68% VROUW 14K BEREIK

3800 330 3100Volgers Ten opzichte van 3640 volgers in 2016

Volgers Nieuw opgezet in 2017

Abonnees Geabonneerd op de nieuwsbrieven.

4%

Ons bereik over alle communicatiemiddelen is in 2017 sterk gegroeid:

DE GEZONDE STAD


zerowastelab.amsterdam Facebook Nieuwsbrief

Nieuwsbriefrooftoprevolution.nl

parkomdehoek.nl

jouwstek.org

Facebook

Facebook

Facebook

Twitter

800

1000

25-35

167

851

1429

124

2017

25-35

>1200

25-35 35-44

675

730

BezoekersGemiddeld aantal per maand

BezoekersGemiddeld aantal per maand

JaarLeeftijd van de gemiddelde bezoekers

LikesVanaf de opzet in 2017

LikesVanaf de opzet in 2017

JaarLeeftijd van 32% van de bezoekers

AbonneesGeabonneerd op de 7 verstuurde nieuwsbrieven.

ZERO WASTE LAB

ROOFTOP REVOLUTION

PARK OM DE HOEK

JOUW STEK

74% VROUW

66% VROUW 66% VROUW

Likes Ten opzichte van 851 likes in 2016

Likes Nieuw opgezet in 2017

GelanceerdOnline gaan van de website

68%

Volgers



Abonnees


Pers & mediaDe projecten, evenementen en activiteiten zijn in 2017 verschillende keren in de media verschenen. De Gezonde Stad vernieuwt en pioniert in de stad. Dit maakt onze nieuwswaarde groot. Dat is terug te zien in de verschillende media uitingen.

Media uitingen Jij Maakt De Stad!• Het Parool schreef een artikel over Jij Maakt De Stad! en de Gezonde Stad Monitor• Bedrock schreef artikel over de verschillende workshops• Oneworld deed een interview met onze directeur Jaap de Jong• AmsterdamFM maakte een item

Media uitingen Zero Waste Lab• Het Parool schreef een artikel over the Biking Bin• Telegraaf schreef over composteermachine • BrightVibes maakte een portret van het Zero Waste Lab• Een Zuid-Koreaans mediabedrijf maakte een item over het Zero Waste Lab• Voorpagina de Uitkrant• AmsterdamFM en Radio Noord-Holland maakten een item

Media uitingen Park om de Hoek• De Brug maakte een portret van Park om de Hoek op de Wibautstraat• De Echo schreef een artikel over Park om de Hoek op de Vegastraat• Nudge publiceerde meerdere blogs over Park om de Hoek• Artikel in 1018 Magazine

Media uitingen Jouw Stek• Het Parool schreef een stuk over Jouw Stek


Media uitingen Rooftop Revolution• VARA (Groen licht) besteedde aandacht aan onze partner Kades van Smaragd• RTL Nieuws maakte een item over Rooftop Revolution en onze ambitie op de Zuidas • De Rooftop Award 2017 werd uitgezonden bij Omroep MAX• Rooftop Revolution werd genoemd in 10 artikelen (o.a. Trouw, Telegraaf en de Uitkrant)

Media uitingen Knowledge Mile Park• Radio-optreden bij Radio Noord-Holland• Publicatie in het Financieel Dagblad• Artikel in 1018 Magazine

Media uitingen algemeen• Onze directeur Jaap de Jong stond in 2017 op plek nummer 65 van de Duurzame-

Top 100, Trouw besteedde hier aandacht aan in de zaterdageditie• We hebben twee keer over algemene verduurzaming meegepraat in items van AT5

Externe optredensOok hebben we in 2017 meerdere lezingen en colleges verzorgd. Een aantal voorbeel-den: in Pakhuis de Zwijger over grondstoffen, bij de collegereeks Food & The City over Amsterdamse voedseltransitie, bij het Datalab over de vertaling van data naar actie, bij de Green City Challenge over vergroening, op het Social Impact Festival over grond-stoffen, op het Greenhouse Festival over groene daken, bij de NKWK conferentie over klimaatbestendigheid, bij Milieucentrum Rotterdam over Het Ideeënlab, op het Science-works Congres over samenwerking met hogescholen en universiteiten, bij de community sessies van de SDG House over verduurzaming, op het Duurzaam020 event voor de zakelijke markt over verduurzaming van je bedrijfsvoering, en in Bucharest (Roemenië) op een congres voor sociale ondernemers over Zero Waste Lab en Rooftop Revolution.

34 DE GEZONDE STAD JAARVERSLAG 2017 - FINANCIEEL

ONZE ORGANI-

SATIE

08


De Gezonde Stad is als organisatie natuurlijk zo duurzaam mogelijk. Ook door zelf het goede voorbeeld te geven dra-gen we onze duurzame boodschap uit. Bij de bedrijfsma-tige keuzes in onze organisatie speelt duurzaamheid een doorslaggevende rol.

Duurzame huisvesting: De Gezonde Stad houdt kantoor in het KIT aan de Mauritskade. Het KIT is als SDG House een hub voor vele bedrijven en organisaties die zich bezighou-den met duurzame ontwikkeling. In dit pand maken we waardevolle connecties en werken we bijvoorbeeld samen met De Groene Grachten, Skyscrapers, Impact Hub, AMS en het KIT zelf. Bovendien hebben wij ons eigen kantoor vernieuwd en vergroend om zo een fijne en gezonde werkplek te creëren.

Leveranciers: Wat betreft onze leveranciers bekijken we nadrukkelijk op welke manier de betreffende organisatie duurzaamheid in haar bedrijfsvoering een plek geeft. Onze pensioenaanbieder investeert voor ons pensioen alleen in duurzame fondsen en bedrijven. Onze vaste drukkerij Raddraaier zorgt ervoor dat de impact van hun werkzaam-heden op het milieu geminimaliseerd is door gebruik van bio-inkten en alcoholvrije drukpersen. Onze website wordt groen gehost door Greenhost, pakketten laten we verzorgen door Cycloon fietskoeriers. Wij verzorgen ook altijd biologi-sche, vegetarische en/of lokale catering op onze borrels en bijeenkomsten. Duurzaam mobiliteitsbeleid: Vrijwel alle medewerkers van De Gezonde Stad wonen in Amsterdam, iedereen woont in de metropoolregio. Iedereen komt met de fiets of het open-baar vervoer naar kantoor. We gaan ook met de fiets of het openbaar vervoer naar afspraken binnen Amsterdam.

Arbeidsvoorwaarden: In onze arbeidsvoorwaarden is een bescheiden vergoeding voor het gebruik van de fiets opge-nomen, evenals een bijdrage aan een sportabonnement.

Interne processen en systemenAlhoewel we de eerste helft van 2017 vooral actief zijn geweest met externe activiteiten, hebben we aantal interne zaken ook verbeterd: We ontwikkelden een meerjarenstra-tegie, een standaard aanpak voor projectmanagement, hebben enkele HRM procedures verbeterd en vastgelegd (zoals stageaanpak/beleid/overeenkomsten en format van onze contracten en overeenkomsten), zijn gestart met een verbetering van onze IT faciliteiten (software en hardware), hebben gewerkt aan de introductie van een nieuw tijdregis-tratie-systeem (per 1 januari 2018 geïntroduceerd), verbeter-den de inrichting en arbo-omstandigheden van ons kantoor, kozen voor een nieuw boekhoudsysteem (per 1 januari 2018 geïntroduceerd), en selecteerden een nieuw systeem voor onderlinge kennisdeling ( januari 2018 geïntroduceerd).

PartnersIn de eerste helft van 2017 hebben we ervoor gekozen om geen algemene proposities te ontwikkelen, maar juist op maat vanuit de projecten partners aan ons te binden. Dit is een succesvolle aanpak gebleken en heeft tot vele nieuwe part-ners geleid, die vooral staan beschreven in hoofdstuk 3 en 4. We hebben verschillende bijeenkomsten georganiseerd voor partners, waarbij inhoud, projecten en de verbinding met de Amsterdammer centraal staan. Een groot deel van onze partners is aanwezig geweest bij één van onze events zoals Jij Maakt de Stad!, Het Ideeënlab, onze jubileumbor-rel of het openingsfeest van het Zero Waste Lab. Sommige partners hadden een specifieke rol in de programma’s van deze events.

Hoe wij als organisatie verduurzamen.


Het team & het bestuurHet team van De Gezonde Stad bestond in 2017 uit gemid-deld 8 medewerkers (5.4 fte) met een arbeidscontract voor bepaalde (5) of onbepaalde tijd (3). Het gemiddelde aantal fte voor heel 2016 was 4,8. Het team is in twee jaar duidelijk gegroeid ( januari 2016 was de organisatie nog 3.7 fte). In 2017 hebben we voor twee functies nieuwe personen aange-nomen: projectmedewerker en community & communicatie manager.

In 2017 hebben we met vier freelancers gewerkt, voor strate-gisch / juridisch advies, advies over event management en als interim projectmedewerker. 5 stagiairs hebben voor een periode van 3 tot 6 maanden bijgedragen aan onze projec-ten, één stagiair deed een onderzoek voor haar opleiding. In 2017 zag de organisatie er als volgt uit:

Medewerkers• Jaap de Jong - directeur• Bonnie Joosten - projectleider• Raksha Hoost - projectleider• Jan Henk Tigelaar - projectleider• Lilies van Poorten- projectmedewerker• Erik Franssen - officemanager• Tim de Broekert - community & communicatie manager

(vanaf maart 2017)• Lesley Walet - projectmedewerker (vanaf november 2017)• Manon Eekelder (tot april 2017)

Bestuur• Lena Euwens - voorzitter• Matéo Mol - bestuurslid• Alette Baartmans - penningmeester • Pablo van Klinken - bestuurslid

Het bestuur kwam vijf keer in vergadering bijeen. Alette Baartmans heeft in 2017 de functie van penningmeester overgenomen van Matéo Mol.

Inspiratie & uitjesIn 2017 ondernam het De Gezonde Stad team een aantal uitstapjes:• Inspiratie-uitje naar Dutch Design Week in Eindhoven

met hele team• Kwartaal sessies op inspirerende locaties, zoals Pension

Homeland en Kas Keerweer• Varen met de elektrische sloep van de Gewoonboot• Excursie naar Milieuwerk Ecocollege / AEB• Eindejaarsbijeenkomst met team en bestuur

Werkverdeling Het overgrote deel van onze tijd besteedden wij in 2017 aan onze kernactiviteiten. Iets meer dan 60% van de werkbare uren hebben we besteed aan het ontwikkelen en uitvoeren van projecten en diensten, en ruim 20% van onze uren hebben we besteed aan het organiseren van evenementen voor onze community, het ondersteunen van bewoners, het uitvoeren van communicatieactiviteiten, beinvloeding en externe vertegenwoordiging. Iets minder dan 20% van onze tijd ging naar organisatieontwikkeling, netwerken, strategie, en operationele zaken zoals HRM, financiële administratie, verantwoording, teamoverleggen, persoonlijke ontwikkeling, ICT en bestuur. ZiekteverzuimHet ziekteverzuimpercentage in 2017 was 2,67%. Het ziekte-verzuim bij De Gezonde Stad is daarmee laag.


HET FINANCIËLE JAAR-VERSLAG

09


2017 hebben we ook financieel gezien goed afgesloten. We hebben niet al-leen een positief resultaat behaald, ook was de totale exploitatie hoger dan begroot. Hierdoor kunnen we onze reserve weer een stap terugbrengen in de richting van het gewenste niveau. Onze organisatie groeit, het is belang-rijk dat de reserve meegroeit. Een steeds groter deel van onze inkomsten komt uit projecten. Ieder jaar is het voor elk project weer een uitdaging om die middelen te werven. We streven naar een situa-tie waarin onze inkomsten een weerspiegeling zijn van de belangen in de stad. Daarom leggen we vernieuwende verbanden, wat in 2017 resulteerde in financiële bijdragen vanuit het bedrijfsleven, overheden zoals provincie, waterschap, gemeente en stads-delen, sponsoren en private subsidieverstrekkers. Vooral private partijen organisaties dragen ook flink bij in natura, wat vaak niet direct is terug te zien in de cijfers maar wel essentieel is en zorgt voor impact. Bedrijven dragen via De Gezonde Stad bij aan de verduurzaming van Amsterdam. De exploitatiesubsidie van de gemeente Amsterdam stelt ons in staat om vernieuwen-de projecten te verkennen en starten. Deze projecten, meestal gekenmerkt door een grote rol voor Amsterdammers, kennen vanwege hun innovatieve karakter een groter risico en een langere aanlooptijd. Projecten zijn per definitie niet meteen commercieel rendabel en partners stappen vaak pas in als de er uitzicht is op vervolg. De bijdrage van de gemeente om dergelijke vernieuwende projecten te starten is daarom essenti-eel. Ook kunnen we door deze bijdrage het Gezonde Stad Monitor onderzoek uitvoe-ren en het evenement Jij Maakt de Stad! organiseren. De bijdrage van de Nationale Postcode Loterij stelt ons vooral in staat om enkele specifieke activiteiten te ont-plooien met en voor bewoners. Hieronder onder andere (deels) de organisatie van Het Ideeënlab, het ondersteunen van bewonersinitiatieven, de organisatie van Jij Maakt de Stad! en het betrekken van bewoners bij projecten.

Een gezond financieel jaar


BALANS PER 31 DECEMBER 2017 (na resultaatverdeling) 31-12-2017 (€) 31-12-2016 (€)

ACTIVA

Vaste activa

Materiële vaste activa

Inventarissen 2.673 979

Vlottende activa

Vorderingen

Handelsdebiteuren 40.081 33.586

Overlopende activa 20.020 18.327

60.101 51.913

Liquide middelen 137.242 77.912

200.016 130.804

BALANS PER 31 DECEMBER 2017 (na resultaat-verdeling) 31-12-2017 (€) 31-12-2016 (€)

PASSIVA

Stichtingsvermogen

Bestemmingsreserve projecten 10.000 10.000

Continuïteitsreserve 52.522 31.698

62.522 41.698

Kortlopende schulden

Schulden aan leveranciers 13.250 5.877

Belastingen en premies sociale verzekeringen 17.834 15.724

Overige schulden en overlopende passiva 106.410 67.505

137.494 89.106

200.016 130.804

Jaarrekening


Realisatie 2017 (€) Begroting 2017 (€) Realisatie 2016 (€)

Baten

Overige overheidsbijdragen en -subsidies 158.850 158.850 158.850

Overige baten 333.425 306.300 231.777

492.275 465.150 390.627

Lasten

Lonen en salarissen 241.012 310.303 203.501

Sociale lasten en pensioenlasten 66.371 7.500 48.089

Overige personeelskosten 11.759 31.000 16.025

Afschrijvingen materiële vaste activa 1.078 1.000 804

Huisvestingskosten 18.303 19.500 17.296

Kantoorkosten 20.537 31.000 7.773

Algemene kosten 15.342 10.000 22.545

Projectkosten 97.159 44.500 63.149

Overige kosten - 10.000 -

Som der bedrijfslasten 471.561 464.803 379.182

Bedrijfsresultaat 20.714 347 11.445

Andere rentebaten en soortgelijke opbrengsten 110 - 159

Netto resultaat 20.824 347 11.604

Resultaatbestemming

Continuïteitsreserve 20.824 11.604

Staat van baten en lasten over 2017


2017 (€) 2016(€)

Kasstroom uit operationele activiteiten

Bedrijfsresultaat 20.714 11.445

Aanpassingen voor

Afschrijvingen op immateriële en materiële vaste activa

1.078 804

Verandering in werkkapitaal

Debiteuren -6.495 -33.163

Overige vorderingen - 1.408

Overlopende activa -1.693 -13.193

Kortlopende schulden (exclusief banken) 48.388 68.385

40.200 23.437

Kasstroom uit bedrijfsoperaties 61.992 35.686

Ontvangen interest 110 159

Kasstroom uit operationele activiteiten 62.102 35.845

Kasstroom uit investeringsactiviteiten

Investeringen materiële vaste activa -2.772 -

Kasstroom uit financieringsactiviteiten

Correcties - -1

Mutatie geldmiddelen 59.330 35.844

Verloop mutatie geldmiddelen

Stand per begin boekjaar 77.912 42.068

Mutaties in boekjaar 59.330 35.844

Stand per eind boekjaar 137.242 77.912

Kasstroomoverzicht over 2017


De standaarden op basis waarvan de jaarrekening is opgesteld

De jaarrekening is opgesteld op basis van de Richtlijn Jaarverslaggeving C1 Kleine organisaties-zonder winststre-ven. De waardering van activa en passiva en de bepaling van het resultaat vinden plaats op basis van historische kosten, tenzij anders vermeld. Baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop ze betrekking hebben. Winsten wor-den slechts opgenomen voor zover zij op balansdatum zijn gerealiseerd. Verplichtingen en mogelijke verliezen die hun oorsprong vinden voor het einde van het verslagjaar, worden in acht genomen indien zij voor het opmaken van de jaarre-kening bekend zijn geworden.

Grondslagen voor de waardering van activa en passiva

Materiële vaste activaMateriële vaste activa worden, tenzij anders aangegeven, gewaardeerd tegen verkrijgings- of vervaardigingsprijs inclusief direct toerekenbare kosten, onder aftrek van lineaire afschrijvingen gedurende de verwachte toekomstige gebruiksduur en bijzondere waardeverminderingen. Subsi-dies op investeringen worden in mindering gebracht op de verkrijgings- of vervaardigingsprijs van de activa waarop de subsidies betrekking hebben.

VorderingenVorderingen worden bij eerste verwerking gewaardeerd tegen de reële waarde van de tegenprestatie. Vorderingen worden na eerste verwerking gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs. Indien geen sprake is van (dis)agio en transactie-kosten is de geamortiseerde kostprijs gelijk aan de nominale waarde van de vorderingen. Als de ontvangst van de vorde-ring is uitgesteld op grond van een verlengde overeengeko-men betalingstermijn wordt de reële waarde bepaald aan de hand van de contante waarde van de verwachte ontvangsten en worden er op basis van de effectieve rente rente-inkom-sten ten gunste van de staat van baten en lasten gebracht. Voorzieningen wegens oninbaarheid worden in mindering gebracht op de boekwaarde van de vordering.

Liquide middelenLiquide middelen bestaan uit kas, banktegoeden en depo-sito’s met een looptijd korter dan twaalf maanden. Reke-

ning-courantschulden bij banken zijn opgenomen onder schulden aan kredietinstellingen onder kortlopende schul-den. Liquide middelen worden gewaardeerd tegen nominale waarde.

Kortlopende schuldenKortlopende schulden worden bij de eerste verwerking gewaardeerd tegen reële waarde. Kortlopende schulden wor-den na eerste verwerking gewaardeerd tegen geamortiseer-de kostprijs, zijnde het ontvangen bedrag rekening houdend met agio of disagio en onder aftrek van transactiekosten.

Grondslagen voor de bepaling van het resultaatHet resultaat wordt bepaald als het verschil tussen de op-brengstwaarde van de geleverde prestaties en de kosten en andere lasten over het jaar. De opbrengsten op transacties worden verantwoord in het jaar waarin zij zijn gerealiseerd.

Grondslagen voor het kasstroomoverzicht

KasstroomoverzichtHet kasstroomoverzicht wordt opgesteld volgens de indirec-te methode. De geldmiddelen in het kasstroomoverzicht bestaan uit liquide middelen en vlottende effecten. De ef-fecten kunnen worden beschouwd als zeer liquide beleggin-gen. Kasstromen in vreemde valuta’s worden omgerekend tegen een geschatte gemiddelde koers. Koersverschillen inzake geldmiddelen worden afzonderlijk in het kasstroomo-verzicht getoond. Winstbelastingen, ontvangen interest en ontvangen dividenden worden opgenomen onder de kasstroom uit operationele activiteiten. Betaalde interest en betaalde dividenden worden opgenomen onder de kas-stroom uit operationele activiteiten. De verkrijgingsprijs van verworven groepsmaatschappijen wordt opgenomen onder de kasstroom uit investeringsactiviteiten, voor zover beta-ling in geldmiddelen heeft plaatsgevonden. Hierbij worden geldmiddelen aanwezig in deze groepsmaatschappijen afge-trokken van de aankoopprijs. Transacties waarbij geen ruil van geldmiddelen plaatsvindt, waaronder financiële leasing, worden niet in het kasstroomoverzicht opgenomen. De betaling van de leasetermijnen uit hoofde van het financiële leasecontract wordt voor het gedeelte dat betrekking heeft op de aflossing als een uitgave uit financieringsactiviteiten aangemerkt en voor het gedeelte dat betrekking heeft op de interest als een uitgave uit operationele activiteiten.

Algemene grondslagen voor verslaggeving


ACTIVA

Inventarissen (€)

1 Materiële vaste activa

Vaste activa

Stand per 1 januari 2017

Aanschaffingswaarde 47.479

Cumulatieve afschrijvingen -46.500

Boekwaarde per 1 januari 2017 979

Mutaties

Investeringen 2.772

Afschrijvingen -1.078

Saldo mutaties 1.694

Stand per 31 december 2017

Aanschaffingswaarde 50.251

Cumulatieve afschrijvingen -47.578

Boekwaarde per 31 december 2017 2.673

Afschrijvingspercentages 20%

VORDERINGEN

2 Handelsdebiteuren

Vlottende activa

Debiteuren 42.081 33.586

Dubieuze debiteuren -2.000 -

40.081 33.586

Toelichting op de balans per 31 december 2017


31-12-2017 (€) 31-12-2016 (€)

3 Overige vorderingen en overlopende activa

Overige vorderingen en transitorische activa 20.020 18.168

Te ontvangen rente - 159

20.020 18.327

4 Liquide middelen

ASN Bank 124.000 57.327

Triodos Bank 13.209 20.214

Kas 33 118

ING Bank - 253

137.242 77.912

In onderstaand overzicht is het verloop van het eigen vermogen weergegeven:

PASSIVA

Bestemmingsreserve projecten (€) Continuïteitsreserve (€) Totaal (€)

5 Stichtingsvermogen

Stand per 1 januari 2017 10.000 31.698 41.698

Uit resultaatverdeling - 20.824 20.824

Stand per 31 december 2017 10.000 52.522 62.522

Kortlopende schulden

31-12-2017 (€) 31-12-2016 (€)

6 Schulden aan leveranciers

Crediteuren 13.250 5.877

31-12-2017 (€) 31-12-2016 (€)

7 Belastingen en premies sociale verzekeringen

Omzetbelasting 10.545 8.765

Loonheffing 7.289 6.959

17.834 15.724


31-12-2017 (€) 31-12-2016 (€)

8 Overige schulden en overlopende passiva

Overige schulden en overlopende passiva 80.550 13.077

Te betalen projectkosten 14.105 -

Vakantiegeld 9.605 8.768

Nettolonen 2.150 -

Vooruitontvangen baten - 45.660

106.410 67.505

Niet in de balans opgenomen rechten, verplichtingen en regelingen

SubsidiebatenDe stichting is in belangrijke mate afhankelijk van subside-baten. Aan deze subsidies zijn voorwaarden verbonden. Na afloop van het boekjaar dient de stichting verantwoording af te leggen. Indien vast is komen te staan dat de stichting de subsidievoorwarden heeft nageleefd wordt de subsidie definitief vastgesteld.

HuurverplichtingenDe huur op jaarbasis bedraagt € 17.307 exclusief omzet-belasting, maar inclusief servicekosten.

Toelichting op de balans per 31 december 2017

Realisatie 2017 (€) Begroting 2017 (€) Realisatie 2016(€)

9 Baten

Overige overheidsbijdragen en -subsidies 158.850 158.850 158.850

Overige baten 333.425 306.300 231.777

492.275 465.150 390.627

Realisatie 2017(€) Begroting 2017(€) Realisatie 2016(€)

10 Overige overheidsbijdragen en -subsidies

Basissubsidie 150.000 150.000 150.000

Huursubsidie 8.850 8.850 8.850

158.850 158.850 158.850



11 Overige baten

Nationale Postcodeloterij 46.800 46.800 46.800

Projectbaten 278.675 239.500 170.977

Partnerbijdragen en overige baten 7.950 20.000 14.000

333.425 306.300 231.777

12 Lonen en salarissen

Brutolonen 224.025 310.303 189.047

Vakantiegeld 16.987 - 14.454

241.012 310.303 203.501

In de begroting zijn de kosten uit hoofde van brutolonen, vakantiegeld, sociale lasten en pensioenlasten integraal in één bedrag opgenomen. In de financiële administratie en aldus de jaarrekening is hierin wel een splitsing aangebracht. Het (nominale) brutoloon (inclusief vakantiegeld) van de directie over het jaar 2017 bedraagt: €52.563.

Gemiddeld aantal werknemers 2017 2016

Aantal 5,40 4,80


13 Sociale lasten en pensioenlasten

Sociale lasten UVI 26.476 - 22.086

Zorgverzekering (ZVW) 15.971 - 13.473

Pensioenlasten 15.419 - 13.717

Ziekteverzuimverzekering 8.434 7.500 4.323

Bijdrage WGA (eigen risico) 71 - 2.154

66.371 7.500 55.753

Ontvangen ziekengeld - - -7.664

66.371 7.500 48.089



14 Overige personeelskosten

Team activiteiten 3.379 - 2.351

Overige kostenvergoedingen 3.047 - 106

Studie- en opleidingskosten 2.224 - 585

Overige personeelskosten 1.638 7.500 10.742

Reiskostenvergoeding woon-werk 930 - 1.814

Bestuurskosten 334 - 123

Arbodienst 207 - 304

Diensten door derden - 23.500 -

11.759 31.000 16.025

15 Afschrijvingen materiële vaste activa

Inventarissen 1.078 1.000 804

16 Huisvestingskosten

Betaalde huur 17.307 19.500 16.288

Schoonmaakkosten 831 - 1.008

Overige huisvestingskosten 165 - -

18.303 19.500 17.296

17 Kantoorkosten

Overige kantoorkosten 18.499 31.000 5.398

Telefoon- en faxkosten 1.523 - 2.167

Kosten automatisering 515 - 208

20.537 31.000 7.773



18 Algemene kosten

Administratie- en advieskosten 9.330 7.000 18.479

Accountantskosten, onderzoek van de jaarreke-ning

5.500 3.000 3.500

Abonnementen en contributies 259 - 217

Bankkosten 253 - 349

15.342 10.000 22.545

19 Projectkosten

Diverse projecten 97.159 44.500 63.149

Opbrengsten (€) Kosten (€) Saldi (€)

Overzicht projecten

Duurzame theaters 5.000 - 5.000

Knowledge Mile Green 22.582 7.500 15.082

Rooftop Revolution 52.537 16.578 35.959

Amsterdamse Stadsjutten 78.723 19.049 59.674

Park om de Hoek 40.261 1.673 38.588

Bewonersgroepen 5.300 16.486 -11.186

Duurzaamheidsmonitor 7.450 14.892 -7.442

Zero Wast Lab Centrum 46.832 20.561 26.271

Masterplan Duurzaamheid KIT 14.650 27 14.623

Duurzame initiatieven 2.700 - 2.700

KIT Community Garden 2.640 70 2.570

Diverse projecten - 323 -323

Totaal 278.675 97.159 181.516

Realisatie 2017 (€) Begroting 2017 (€) Realisatie 2016(€)

20 Andere rentebaten en soortgelijke opbrengsten

Overige rentebaten 110 - -

Ontvangen bankrente - - 159

110 - 159

COLOFON

De Gezonde StadMauritskade 641092 AD Amsterdam

www.degezondestad.org

Tekst en bijdragenBonnie Joosten, Jan Henk Tigelaar, Raksha Hoost, Lilies van Poorten, Jaap de Jong, Lesley Walet, Erik Franssen, Tim de Broekert. RedactieTim de Broekert, Jaap de Jong BeeldDe Gezonde Stad Vormgeving en illustratieStrategisch en creatief bureau Vruchtvlees, www.vruchtvlees.com