INFOSCANOnderzoek naar het informatiezoekgedrag
bij kinderen en jongeren tussen 8 en 22 jaar
HoGent - Ambrassade
Kinderen en jongeren op zoek naar informatie. Hoe pakken ze het aan?
Bureau voor jonge zaken
3 decretale opdrachten:
• praktijkontwikkeling en –ondersteuning van de jeugdsector
• belangenbehartiging van kinderen en jongeren via de ondersteuning van de Vlaamse Jeugdraad
• het informeren van kinderen en jongeren
HoGent - Ambrassade
Moeten mijn ouders mij
zakgeld geven?
HoGent - Ambrassade
Kunnen meisjes ook verliefd worden op meisjes?
HoGent - Ambrassade
Kan ik vrijwilligerswerk doen in het buitenland?
Ik word gepest! Wat moet ik nu doen?
Kan ik subsidies krijgen voor mijn plan?
Help! Voor welke politieke partij moet ik stemmen? Kunnen
meisjes ook verliefd worden op meisjes?
Moeten mijn ouders mij zakgeld geven?
Binnenkort stemmen. Maar op welke
politieke partij?
Kan ik een beurs krijgen om naar het buitenland
te trekken?
HoGent - Ambrassade
Meer keuzevrijheid Keuzestress~
HoGent - Ambrassade
Individuele keuzes geven richting aan levensloop
(Jeugd)informatie noodzakelijk om mening te vormen keuzes te maken
noodzakelijk voor ontwikkeling en verzelfstandiging
voorwaarde voor sterke positie in en actieve participatie aan de samenleving
HoGent - Ambrassade
Informatie is vaak niet aangepast aan kinderen en jongeren
Nieuwe uitdagingen door ontwikkelingen op vlak van informatietechnologie
steeds meer kanalensteeds toegankelijker van consumenten naar producenten
HoGent - Ambrassade
Informatie op maat vankinderen en jongeren!
HoGent - Ambrassade
HoGent - Ambrassade
Kinderen en jongeren op zoek naar informatie.
Hoe pakken ze het aan?
HoGent - Ambrassade
Terug in de tijd..
Over wat en hoe ging JIJ op zoek naar informatie
toen je 14 was?
HoGent - Ambrassade
Terug in de tijd..
Hoe ging JIJ op zoek naar
informatie toen je 14 was?
Ontwikkelingen op vlak van informatietechnologie
veranderen de manieren waarop we met vragen/informatie omgaan
HoGent - Ambrassade
Centrale vragen
• Hoe zoeken kinderen en jongeren naar informatie wanneer ze geconfronteerd worden met informatiebehoeften?
• Wat zijn de implicaties voor het jeugdinformatiewerk?
HoGent - Ambrassade
Wie werd bevraagd en hoe?
HoGent - Ambrassade
Drie vragenlijsten Tien unieke cases (thema’s) Aangepaste taal en aanpak Sterke visuele component
237 kinderen, 199 tieners, 182 jongeren
HoGent - Ambrassade
HoGent - Ambrassade
HoGent - Ambrassade
HoGent - Ambrassade
HoGent - Ambrassade
Dagboeken 8-11 (kinderen) 12-22 (jongeren) Aangepaste taal en lay-out Geen gebruik van specifieke
cases
37 kinderen en jongeren (24 , 13 ♀)♂
HoGent - Ambrassade
Negen focusgroepen Kinderen (11+10) Tieners (6+8) Adolescenten (2+8) Professionele jeugdinformatiewerkers (5+3) Ouders en leerkrachten (6)
Focus: resultaten van survey en dagboeken dieper bespreken en verklaren
HoGent - Ambrassade
RESULTATEN
HoGent - Ambrassade
Zoekstrategie is complex en niet voorspelbaar
De geraadpleegde bron is afhankelijk van het onderwerp en de aard van de informatie, evenals van de context van de informatiezoeker
De eerste bron die kinderen raadplegen is niet noodzakelijk de bron waar ze denken de beste informatie te zullen vinden
HoGent - Ambrassade
Andere web
sites
Socia
le med
ia
Folders
/broch
ures/flye
rs
Tijdsch
rift
TV, R
adio, K
rant
Bibliotheek
Kinder- en
jonge
rentel
efoon
Jongeren
gids
Andere Orga
nisatie
CLB
Andere vo
lwassen
e
Leider
of train
er
Leerkr
acht
Vriend(in
)
Eén va
n mijn
ouders0
100
200
300
400
500
600
700
800
900
1000
# als eerste gekozen
Andere w
ebsit
es
Socia
le med
ia
Folders
/broch
ures/fl
yers
Tijdsch
rift
TV, R
adio, K
rant
Bibliotheek
Kinder- en
jonge
rentel
efoon
Jongeren
gids
Andere O
rganisa
tieCLB
Andere vo
lwass
ene
Leider
of train
er
Leerkr
acht
Vriend(in
)
Eén va
n mijn
ouders0
100
200
300
400
500
600
700
800
900
1000
# als beste gekozen
KINDEREN
HoGent - Ambrassade
Andere w
ebsit
es
Socia
le med
ia
Folders
/broch
ures/fl
yers
Tijdsch
rift
TV, R
adio, K
rant
Bibliotheek JIP
Kinder- en
jonge
rentel
efoon
Jongeren
gids
Andere O
rganisa
tieCLB
Andere vo
lwassen
e
Leider
of train
er
Leerkr
acht
Vriend(in
)
Eén va
n mijn
ouders0
100
200
300
400
500
600
700
800
900
1000
# als beste gekozen
Andere w
ebsit
es
Socia
le med
ia
Folders
/broch
ures/fl
yers
Tijdsch
rift
TV, R
adio, K
rant
Bibliotheek JIP
Kinder- en
jonge
rentel
efoon
Jongeren
gids
Andere O
rganisa
tieCLB
Andere vo
lwassen
e
Leider
of train
er
Leerkr
acht
Vriend(in
)
Eén va
n mijn
ouders0
100
200
300
400
500
600
700
800
900
1000
# als eerste gekozen
TIENERS
HoGent - Ambrassade
JONGEREN
Andere w
ebsit
es
Socia
le med
ia
Folders
/broch
ures/fl
yers
Tijdsch
rift
TV, R
adio, K
rant
Bibliotheek JIP
Kinder- en
jonge
rentel
efoon
Jongeren
gids
Andere O
rganisa
tieCLB
Andere vo
lwassen
e
Leider
of train
er
Leerkr
acht
Vriend(in
)
Eén va
n mijn
ouders0
100
200
300
400
500
600
700
800
900
1000
# als beste gekozen
Andere w
ebsit
es
Socia
le med
ia
Folders
/broch
ures/flye
rs
Tijdsch
rift
TV, R
adio, K
rant
Bibliotheek JIP
Kinder- en
jonge
rentel
efoon
Jongeren
gids
Andere O
rganisa
tieCLB
Andere vo
lwassen
e
Leider
of train
er
Leerkr
acht
Vriend(in
)
Eén va
n mijn
ouders0
100
200
300
400
500
600
700
800
900
1000
# als eerste gekozen
HoGent - Ambrassade
Ouders, vrienden en leerkrachten spelen een belangrijke rol bij informatieverstrekking
Kinderen, tieners en adolescenten zoeken naar experts in hunomgeving voor specifieke vragen
Sociaal netwerk = onmiddellijke omgeving
Sociaal netwerk als cruciale bron
HoGent - Ambrassade
Ouders als ankerpunt in informatieverstrekking
Ouders als niet te onderschatten informatiebron bij alle leeftijdsgroepen Eerste, meest frequent geraadpleegde en op één na beste bron bij kinderen Tweede belangrijkste bron bij tieners en jongeren
Ze worden geconsulteerd als experten bij onderwerpen die aansluiten bij hunberoep, interesses of ervaringen
HoGent - Ambrassade
Ouders als ankerpunt in informatieverstrekking
Erg belangrijke informatiefunctie wanneer het gaat om onderwerpen/problemen mbt leeftijdsgenoten (bv. vriendschap, verliefdheid of pesten)
Duidelijke meerwaarde bij gevoels- en contextgebonden informatie
Belangrijke bron om eerder verkregen informatie te checken
HoGent - Ambrassade
Digitale informatie steeds belangrijker
HoGent - Ambrassade
Digitale informatie steeds belangrijker
Google is dé toegangspoort naar informatie
Bij tieners en jongeren is google de eerste en de beste informatiebron
Naarmate men ouder wordt, wordt google meer aangewend
HoGent - Ambrassade
Digitale informatie steeds belangrijker
Google als snelle en eenvoudige manier om een zoektocht naar informatie te starten
HoGent - Ambrassade
Sociale media?
Niet veel waarde in het kader van actief informatiezoekgedrag
Niet beschouwd als een informatiebron, enkel als communicatieplatform Frequent gebruikt bij onderwerpen als vrijetijd en vriendschap
HoGent - Ambrassade
Virtuele overload
Sommige jongeren melden moeite te hebben met de enorme dagelijkse digitale stroom van informatie en vinden het niet altijd eenvoudig om goede informatie te vinden op internet
Ook professionele jeugdinformatiewerkers en ouders getuigen van een overaanbod aan informatie op het internet
HoGent - Ambrassade
Digitale informatie niet op maat
De digitale informatie die kinderen, tieners en jongeren raadplegenwordt vaak ervaren als niet aangepast aan hun niveau
HoGent - Ambrassade
‘Oude’ media behoudt sterke positie
HoGent - Ambrassade
Tastbare media welkom doorheen virtuele overload
De oudere leeftijdsgroepen melden vaker de kwaliteiten van folders en brochures. Vooral belangrijk bij onderwerpen gerelateerd aan studierichting en gezondheid (en werken, wonen en politiek)
Bibliotheek minder populair naarmate men ouder wordt
‘Oude’ media behoudt sterke positie
HoGent - Ambrassade
Klassieke jeugdinformatieorganisaties of -initiatieven gekend maar minder gebruikt
HoGent - Ambrassade
HoGent - Ambrassade
Het lagere gebruik van de organisaties moet worden gekaderd binnen de alomtegenwoordigheid, beschikbaarheid, laagdrempeligheid en vanzelfsprekendheid van andere informatiebronnen zoals digitale bronnen en het sociale netwerk
Onmiddellijke omgeving als uitgangspunt!
Klassieke jeugdinformatieorganisaties of -initiatieven gekend maar minder gebruikt
HoGent - Ambrassade
Hoe zit het met de
informatiebehoefte
rond ?
HoGent - Ambrassade
Andere web
sites
Socia
le med
ia
Folders
/brochures
/flyers
Tijdsch
rift
TV, R
adio, K
rant
Bibliothee
k KJT
Jongeren
gids
Andere Orga
nisatie
CLB
Andere vo
lwass
ene
Leider
of train
er
Leerkr
acht
Vriend(in
)
Eén va
n mijn
ouders
-10.00%
0.00%
10.00%
20.00%
30.00%
40.00%
50.00%
60.00%
Eerste Infobron: de dood Eerste Infobron: gezondheid Eerste Infobron: kinderrechten Eerste Infobron: milieuEerste Infobron: problemen thuis Eerste Infobron: studierichting Eerste Infobron: veilig online Eerste Infobron: verliefdheidEerste Infobron: vriendschap Eerste Infobron: vrije tijd
2 3
Eerste infobronbij kinderen
1
HoGent - Ambrassade
Andere web
sites
Socia
le med
ia
Folders
/brochures
/flyers
Tijdsch
rift
TV, R
adio, K
rant
Bibliotheek KJT
Jongeren
gids
Andere Orga
nisatie
CLB
Andere vo
lwass
ene
Leider
of train
er
Leerkr
acht
Vriend(in
)
Eén va
n mijn
ouders0.00%
10.00%
20.00%
30.00%
40.00%
50.00%
60.00%
Beste Infobron: de dood Beste Infobron: gezondheid Beste Infobron: kinderrechten Beste Infobron: milieuBeste Infobron: problemen thuis Beste Infobron: studierichting Beste Infobron: veilig online Beste Infobron: verliefdheidBeste Infobron: vriendschap Beste Infobron: vrije tijd
1 23
Beste infobronbij kinderen
HoGent - Ambrassade
Reeds gekende specifieke infobronnen bij kinderen
WEBSITES
HoGent - Ambrassade
Reeds gekende specifieke infobronnen bij kinderen
ORGANISATIES
HoGent - Ambrassade
Reeds gekende specifieke infobronnen bij kinderen
ANDERE VOLWASSENEN
• Broer/zus• Familie• Grootouders• Lief van broer• Meter• Neef/nicht• Nonkel/tante• Psycholoog
HoGent - Ambrassade
Andere web
sites
Socia
le med
ia
Folders
/brochures
/flyer
s
Tijdsch
rift
TV, R
adio, K
rant
Bibliothee
k JIP
Kinder- en
jonge
rentel
efoon
Jongeren
gids
Andere Orga
nisatie
CLB
Andere vo
lwass
ene
Leider
of train
er
Leerkr
acht
Vriend(in
)
Eén va
n mijn
ouders0.00%
10.00%
20.00%
30.00%
40.00%
50.00%
60.00%
70.00%
Eerste Infobron: drugs en alcohol Eerste Infobron: geld verdienen en beheren Eerste Infobron: het gerecht, de wetEerste Infobron: milieu Eerste Infobron: pesten Eerste Infobron: religieEerste Infobron: seks en gezondheid Eerste Infobron: studierichting Eerste Infobron: veilig onlineEerste Infobron: vriendschap
Eerste infobronbij tieners
HoGent - Ambrassade
Andere web
sites
Socia
le med
ia
Folders
/brochures
/flyer
s
Tijdsch
rift
TV, R
adio, K
rant
Bibliothee
k JIP
Kinder- en
jonge
rentel
efoon
Jongeren
gids
Andere Orga
nisatie
CLB
Andere vo
lwass
ene
Leider
of train
er
Leerkr
acht
Vriend(in
)
Eén va
n mijn
ouders0.00%
10.00%
20.00%
30.00%
40.00%
50.00%
60.00%
70.00%
Beste Infobron: drugs en alcohol Beste Infobron: geld verdienen en beheren Beste Infobron: het gerecht, de wetBeste Infobron: milieu Beste Infobron: pesten Beste Infobron: religieBeste Infobron: seks en gezondheid Beste Infobron: studierichting Beste Infobron: veilig onlineBeste Infobron: vriendschap
Beste infobronbij tieners
HoGent - Ambrassade
Andere web
sites
Socia
le med
ia
Folders
/brochures
/flyer
s
Tijdsch
rift
TV, R
adio, K
rant
Bibliothee
k JIP
Kinder- en
jonge
rentel
efoon
Jongeren
gids
Andere Orga
nisatie
CLB
Andere vo
lwass
ene
Leider
of train
er
Leerkr
acht
Vriend(in
)
Eén va
n mijn
ouders0.00%
10.00%
20.00%
30.00%
40.00%
50.00%
60.00%
70.00%
Eerste Infobron: geld verdienen en beheren Eerste Infobron: gezondheid Eerste Infobron: politiekEerste Infobron: relaties Eerste Infobron: seks en gezondheid Eerste Infobron: studierichtingEerste Infobron: veilig online Eerste Infobron: vrije tijd Eerste Infobron: werken en solliciterenEerste Infobron: wonen
1 2 3
Eerste infobronbij jongeren
HoGent - Ambrassade
Andere web
sites
Socia
le med
ia
Folders
/brochures
/flyer
s
Tijdsch
rift
TV, R
adio, K
rant
Bibliothee
k JIP
Kinder- en
jonge
rentel
efoon
Jongeren
gids
Andere Orga
nisatie
CLB
Andere vo
lwass
ene
Leider
of train
er
Leerkr
acht
Vriend(in
)
Eén va
n mijn
ouders0.00%
10.00%
20.00%
30.00%
40.00%
50.00%
60.00%
70.00%
Beste Infobron: geld verdienen en beheren Beste Infobron: gezondheid Beste Infobron: politiekBeste Infobron: relaties Beste Infobron: seks en gezondheid Beste Infobron: studierichtingBeste Infobron: veilig online Beste Infobron: vrije tijd Beste Infobron: werken en solliciterenBeste Infobron: wonen
1 2 2
Beste infobronbij jongeren
HoGent - Ambrassade
Reeds gekende specifieke infobronnen bij jongeren
WEBSITES
HoGent - Ambrassade
Reeds gekende specifieke infobronnen bij jongeren
ORGANISATIES
HoGent - Ambrassade
Reeds gekende specifieke infobronnen bij jongeren
ANDERE VOLWASSENEN
• Broer/zus• Familie• Inwonende• Kennissen
HoGent - Ambrassade
Ontwikkelen van zoekstrategieën
Jonge leeftijdsgroepen exploreren volop het aantal te raadplegen informatiebronnen
Hoe ouder, des te meer overeenstemming in hoeveel bronnen en welke bronnen worden geraadpleegd
Wie zich ooit vragen stelde over een thema, heeft de intentie om daarover meer bronnen te raadplegen dan wie zich nog niet eerder vragen stelde over dat thema
Verder opzoeken en verifiëren van verkregen informatie is bij jongerenzes keer zo hoog als bij kinderen en dubbel zo hoog als bij tieners
Meerdere bronnen raadplegen Check-dubbel check
HoGent - Ambrassade
Kinderen vertrouwen vaak op hun sociaal netwerk
Vooral oudere leeftijdsgroepen vermelden vaker de hogere kwaliteit van gedrukte media (i.e. folders, brochures, maar ook boeken) in vergelijking met digitale media
Geloofwaardigheid van informatie op internet is afhankelijk van specifieke website
Betrouwbaarheid
HoGent - Ambrassade
Kritische ingesteldheid
Digitale bronnen worden frequent gebruikt, maar best wel kritisch bekeken en vergeleken met andere bronnen, zeker naarmate men ouder wordt
HoGent - Ambrassade
Kritische ingesteldheid
Bij het beoordelen van betrouwbaarheid van informatie(bronnen) hanteren tieners en jongeren enkele criteria
Professioneel design Officiële website of organisatie Geen banners of reclame Up-to-date en correcte informatie Bronvermelding Relevante feedback van sociale netwerk
(bv. ouders, leerkracht)
HoGent - Ambrassade
Formeel en informeel leren
Het complexe zoekpatroon waarmee jongeren informatie zoeken en gebruiken ontwikkelen ze voornamelijk op informele basis (i.e. trial en error), maar ook op formele wijze (i.e. via aangeleerde methoden zoals school, tools etc.) Beide methoden zijn aanvullend en belangrijk
HoGent - Ambrassade
Gebruik verschillende kanalen voor informatieverspreiding Het sociale netwerk Traditionele media Digitale media
Pas de boodschap van de informatie en de manier van bekendmaken aan aan de leeftijdsgroep en het thema, bv.kinderen via ouders, adolescenten via folders en digitale media, vrije tijd viasociale media, etc.
AANBEVELINGEN VOOR JEUGDINFORMATIEWERK
HoGent - Ambrassade
Aanwezigheid in de onmiddellijke omgeving van de doelgroep
Bekendmaking van producten en dienstverlening
Betrek ouders. Belangrijke rol in informatieverspreiding en aanleren van informatiezoekvaardigheden, vooral bij kinderen
Beklemtoon het belang van informatiegeletterdheid Bij kinderen, tieners en jongeren Bij informatiewerker, leerkracht en ouder
HoGent - Ambrassade
MAATSCHAPPELIJK KWETSBARE JONGEREN
HoGent - Ambrassade
Kinderen, tieners of jongeren die niet op hun ouders of breder sociaal netwerk kunnen terug vallen zijn een kwetsbare groep !
Onderzoek maatschappelijk kwetsbare jongeren in het kader van informatiebehoeften en –tactieken (2011) Ruth
Soenen
HoGent - Ambrassade
Informatie zoeken en verkrijgen = de juiste persoon kennen
Probleem echter is dat de informele netwerken van deze jongeren vaak te homogeen zijn samengesteld en weinig openingen vertonen voor nieuwe relaties
Cfr. gering gebruik sociale media
Jeugdwelzijnswerkers vaak het enige externe informatiekanaalBelangrijk om diversiteit in de netwerken van deze jongeren te brengen -> Horizonverbreding
Belang van informele netwerken
HoGent - Ambrassade
Traditionele informatiediensten of specifieke maatregelen gericht op hun doelgroep worden gemeden.
Deze jongeren zoeken altijd eerst naar een informele connectie en pas later of zelfs helemaal niet naar formele informatieverstrekkers
Laten zich niet graag in een (vaak goedbedoelde) richting sturen• Ervaren het bijna als een dwang om goed geïnformeerd te zijn in
verband met werk en studiekeuzes
Deze jongeren maken amper gebruik van formele informatieverstrekking• Brochures, infomomenten, websites,… worden niet opgepikt. Zelfs
al wordt de taal, stijl en communicatie op maat van de doelgroep gebracht
Een neus voor interventies
HoGent - Ambrassade
Ze gaan niet snel vooraf iets opzoeken. Vaak weten ze ook niet goed hoe ze iets moeten opzoeken
Google wordt meestal gebruikt om iets dat reeds gekend is te kunnen tonen aan anderen
Entertainment primeert bij het PC- en internetgebruik
Zoeken op het internet
HoGent - Ambrassade
Informatie zoeken en verkrijgen is iets dat ter plekke gebeurt, in een concrete situatie
Dagelijks omgaan met deze jongeren en doorheen die omgang veelvuldig verwijzen naar andere werelden, knooppunten en velden
Kernwoorden: vertrouwen en authenticiteit
Investeren in alledaags contact
HoGent - Ambrassade
BELANG VAN INFORMATIEGELETTERDHEID
HoGent - Ambrassade
Nieuwe uitdagingen
Digitalisering
HoGent - Ambrassade
HoGent - Ambrassade
Kinderen verdwalen vaak in hun zoektocht op het internet krijgen moeilijk overzicht op een website hebben het moeilijk om inhoud van reclame te onderscheiden maken weinig verschil tussen opinies, nieuws en achtergrondinformatie stellen zich niet de vraag of de inhoud wel correct is weten niet hoe Google zich verhoudt tot andere websites en hun inhoud vertrouwen er onterecht op dat Google de beste resultaten bovenaan zet moeite bij het formuleren van zoektermen …
Vinden van relevante informatie is moeilijk!
HoGent - Ambrassade
https://www.youtube.com/watch?v=_8McKX-bT9g
HoGent - Ambrassade
TIPS OM SLIM TE ZOEKEN
Scherp je informatievaardigheden aan ! Hoe werken zoekmachines als Google? Hoe analyseer je een website? Hoe weet je of informatie betrouwbaar is? …
Brochure slimmer zoeken: http://dcr.bibliotheek.nl/binaries/content/assets/bibliotheek-opschool/open-toolkit/mediawijsheid/20130918---brochure-slimmer-zoeken.pdf
HoGent - Ambrassade
Jeugdinformatie en opvoedingsondersteuning
HoGent - Ambrassade
VRAGEN?
Top Related