TA2 zaterdag 4 februari 2012DE TELEGRAAF Exclusief1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

EiHet is waar: wie vertrouwt wordt be-

drogen. Maar wie niemand vertrouwt, iser nog slechter aan toe.

Deze tekst is afkomstig van JohannMichael Friedrich Rückert, een Duitsegelegenheidsdichter die als privaatdocentklassieke filologie in Jena werkzaam wasen leefde van 1788 tot 1866.

Om eigenlijk niemand te vertrouwenhad hij natuurlijk van zijn vader meege-kregen, die advocaat was in de Franki-sche stad met de zo idyllisch klinkendenaam Schweinfurt.

Want een advocaat heeft vrijwel dage-lijks met bedrog te maken: de vreemd-ganger die zijn trouwe echtgenote be-driegt, de vennoot die zijn medevennootvoor het lapje houdt, de directeur die zijnwerkgever met gefingeerde facturen omde oren slaat, de consument die doorprofessionele aanbieders bij de neus geno-men wordt,en, tenslotte, louter om deschijn van partijdigheid en selectieveverontwaardiging te vermijden, de advo-caat diezijn cliëntom de tuinleidt.

De prak-tijk leertdat het nueenmaal,zoals Moliè-re alschreef,veel ge-makkelij-ker is om de mensen te bedriegen dan omze aan het lachen te maken.

Een begin van schrale troost zou kun-nen zijn dat de mens zich beter tienmaalkan laten bedriegen dan eenmaal zijngeloof in de mensheid te verliezen.

Lenigen deze woorden van bemoedi-ging en verzachting de smart of droefenisvan de bedrogen, in geestelijke of licha-melijke pijn verkerende cliënt die deadvocaat om raad en steun vraagt?

Geenszins, een enkele naïeveling daar-gelaten.

De wetgever heeft bedrog als volgtgedefinieerd: bedrog is aanwezig, wan-neer iemand een ander tot het verrichtenvan een bepaalde rechtshandeling be-weegt door enige opzettelijk daartoe ge-dane onjuiste mededeling of door hetopzettelijk daartoe verzwijgen van enigfeit dat de verzwijger verplicht was medete delen, of door een andere kunstgreep.Aanprijzingen in algemene bewoordin-gen, ook al zijn ze onwaar, leveren opzichzelf geen bedrog op.

In de casus die Frederik Wieringa, eengewiekste zakenman, aan mr. Raab voor-legde, ging het om de vraag of diens han-delwijze in het kader van de totstandko-ming van een vaststellingsovereenkomstals bedrog in de zin van de wet was aan temerken.

Op vragen van de raadsman antwoord-de Frederik dat hij voorafgaande aan hetsluiten van de overeenkomst, waarbij decontractanten een schikking haddenbereikt, tegen zijn contractspartner mo-gelijk had gelogen over bepaalde betalin-gen en toezeggingen, en hij mogelijkrelevante informatie had verzwegen dievoor zijn wederpartij van belang hadkunnen zijn bij de afweging om wel ofniet te schikken.

Na deze beredeneerde biecht had Frede-rik verwacht dat mr. Raab op zijn minstzijn wenkbrauwen zou fronsen of anders-zins van zijn afkeuring blijk zou geven.

Niets van dit alles. De raadsman ver-trok geen spier en broedde zichtbaar opeen juridische uitweg. Hij was immersgeen zedenmeester, maar een professione-le rechtshulpverlener, op zoek naar wette-lijke mogelijkheden om de vordering vande wederpartij – vernietiging van deschikking/vaststellingsovereenkomst opgrond van bedrog – te kunnen pareren.

Het broeden leidde uiteindelijk tot hetvolgende juridische ei: uit het dossierbleek zonneklaar dat de wederpartij vanFrederik er vóór en ten tijde van het on-dertekenen van de vaststellingsovereen-komst uitdrukkelijk rekening mee hield,dat Frederik tegen hem had gelogen eninformatie had verzwegen die relevantwas voor de beslissing om te schikken.Desalniettemin is tot het aangaan van devaststellingsovereenkomst besloten onderdruk van de aandeelhouders.

Mr. Raab concludeerde uit deze gangvan zaken dat de contractpartner vanzijn cliënt bewust het risico had aanvaarddat Frederik tegen hem had gelogen enaspecten had verzwegen die voor hemvan belang waren (waarbij zelfs in hetmidden kon blijven of Frederik daadwer-kelijk had gelogen dan wel relevantefeiten had verzwegen).

Van bedrog in de zin van de wet (art.3:44 lid 3 BW) is in zo’n situatie geensprake. Frederiks wederpartij is immersniet bewogen tot het sluiten van de vast-stellingsovereenkomst door mogelijkeleugens van Frederik en/of door opzette-lijke verzwijging door hem van feitenwaarvoor mogelijk op hem een medede-lingsplicht rustte.

Hoewel deze uitkomst voor sommigenwellicht als een roerei of geklutst ei zalaanvoelen, voor Frederik voelde het alshet ei van Columbus.

zucht naar alcohol, zwetend tij-dens het scheren, al om vijf vooracht sta ik bijna iedere werkdagvoor de ingang van de Spar omdrank te kopen. Bier of wijn, datmaakt niet uit. Lekker voor on-derweg in de auto, van Purme-rend naar Den Haag.

Om mijn omgeving in het onge-wisse te laten, stop ik nog weleens een fles in de binnenzak vanmijn driedelig grijs of grijp ik inde schuur bij het legen van de af-valbak snel twee, drie, vier blik-jes bier. Als ik mijn twee labra-dors uitlaat, stop ik snel twee hal-ve liters bier in mijn jaszak. Mijnburen reageren wat vreemd als ikze niet groet. Weet ik veel: iksmacht alleen maar naar alcohol.Eenmaal verstop ik zelfs vierblikken bier onder een paksneeuw in de tuin van de buren.Als ik drie uur later mijn hondenweer uitlaat, vind ik ze met moei-te terug omdat de sneeuw is be-vroren.

Mijn counselor in de kliniek iseen harde. Scheldt me nogal eensuit. Om de schandelijke wijzewaarop ik mijn gezin tekort hebgedaan. Hij kan het weten, wantnet als zijn collega’s is hij ver-trouwd met de verslaving. Demeeste hier werkzame counse-

lors hebben een verslavingsver-leden en passen hun expertise nuop ons toe. Ze zaten zelfs tot on-der bruggen of tussen de zwer-vers van Hoog Catharijne inUtrecht. Maar ook zij overwon-nen zichzelf.

Mijn counselor laat me ’scha-debrieven’ schrijven. Maar opeen dag sta ik oog in oog met mijnkinderen en ex. De familiedagwordt er een om nooit te verge-ten. Kei- en keihard zijn de aan-vallen van het thuisfront op mijen mijn medeverslaafden. Watwij ze hebben aangedaan. Dat zeons verketteren, maar nog zo ver-schrikkelijk veel van ons hou-den. ’Ja pap, ook van jou. Dankzijons zit jehier. Je laatste strohalm.Ik heb je rekeningen betaald, laatde honden uit en heb alle drankde deur uitgedaan’, zegt mijndochter met tranen in haar ogen.Ik houd het niet langer droog.Door het diepste stof moet ik. Totop de bodem!

We werken hard aan ons her-stel. Niet alleen ik. Ook mijn lot-genoten zoals de bankdirecteur,advocaat, jazzgitarist, de BN’erdie ons iedere avond op tv ver-maakt en hier lekker anoniem is,en de gezagvoerder op een groteJumbo. ’Weet je dat ik een keermijn TomTom in de cockpit hebaangezet toen we moesten uitwij-ken naar Zestienhoven? Zo kom

je er ook, want ik had een aardigeslok op’, zegt hij.

De man van de tv roept daarnabij de open haard: ’Als je voor ie-der programma een paar snuivenmoet nemen terwijl je net je ont-bijt ophebt,dan iserdus iets goedmis met je, hè!’ Al maanden doethij nu nuchter heel leuk op debuis. ’Nooit meer die rotzooi’,riep hij onlangs op een feest. Eenjaar later, in nuchterheid, schrikik me te pletter als ik hoor dat eenander zich heeft verhangen. Zevertoefde met mij in de kliniek,in een andere groep. In de avond-uren schoof zij ook aan voor eenspelletje Scrabble, Mens Erger jeNiet of sjoelen.Maar zij reddehetdus niet.

SeksverslaafdWe hebben het over een lotge-

noot in de kliniek. Die seksver-slaafd is. Misleidde zijn vrouwdoor in hotelkamers de ene na deandere betaalde date te charte-ren. Hij blijft ontkennen, maarals op de familiedag zijn weder-helft huilend ter aarde stort enhem keihard confronteert metcondooms, servetten met par-fumlucht en onbekende oorbel-len in zijn auto is er geen wegmeer terug. We lachen erom envergeten voor het gemak onze ei-gen verslaafde stommiteiten.

Vier weken verplicht in de kli-niek blijven is geen must. Je bentvrij om te gaan als het je niet aan-staat. Ik merk dat verschillendelotgenoten het niet aankunnenen tussentijds hun koffer pak-ken. Op weg naar het noodlot? Zijkunnen hun verslaving niet lan-ger onderdrukken en nemen inGroenlo de eerste de beste busnaar de buurtsuper om drank tekopen, onderweg naar huis. Hundood tegemoet?

Sommigen van ons moeten eenvervolgtraject in, in kliniekenver over de grens. Om daar ver-der en vaak ook langer in herstelte zijn. Een van mijn fellows ver-trekt naar Maleisië. Op Schipholmag ze het vliegtuig niet in. Zeheeft zich in een uur tijd hele-maal laveloos gedronken en magniet aan boord. Wanhopig keertze terug in de kliniek. Een dag la-ter bij het vallen van de avondprobeert ze zich van het leven teberoven door aan het hek te gaanhangen. Op de valreep is reddingnabij. Een andere verslaafdewordt tegengehouden om van debalustrade te springen.

Ik zal altijd alcoholist blijven,zo wordt mij verzekerd. Ik wasverslaafd, maar leef nu in nuch-terheid. Al een maand hier in hetoosten des lands. Al sinds eind2010 ben ik nu, vijftien maandenlater, zonder een dag drank een

ander mens. Ik heb mijn koersverlegd. Mijn alcoholprincipesoverboord gezet en mijn leven180 graden omgegooid. Ik medi-teer, doe mijn dagelijkse sport,wandel met mijn honden, bezoekdrie keer per week een AA-mee-ting voor anonieme alcoholisten,lotgenotendieelkaarhunverhaalvertellen en zo de moed vindenom nuchter verder te leven. On-dertussen heb ik mijn werk weeropgepakt en lijkt het of ik ren-deer alsnooit tevoren.Mijn levenis het belangrijkste en niet datvan een ander, wat ik zo vaakdacht. Waar ik ook zo vaak overstruikelde en in meeging totdatde roes of coma erop volgden.

Mijn kinderen houden weervan me. Goedmaken kan ik hetniet, maar wel het hen zo aange-naammogelijkmaken.Metkersten oud en nieuw was ik met mijnex samen. Of we gaan gewoongezellig eens in de week samenuit eten. Wat is het leven dan eenfeest. Een feest zonder drank. Ikzal altijd verslaafd blijven, maarik heb het erkend en ben nunuchter. Eindelijk vrij.Ieder eerste glas is teveel, omdat tien er teweinig zijn.

*De naam van de auteur en depersonen in dit verhaal zijn omprivacyredenen fictief.

,,

Vervolg van pagina TA1

’In de sneeuw verstop ik vier blikken bier’

Van corruptie beschuldigde Buma-baas JOCHEM GERRITS slaat terug

’Gesprek verknipten geplakt’’Gesprek verknipten geplakt’ Muziekuitgever sleept PowNews voor

rechter en overweegt forse schadeclaim

OP TELEVISIEvoor een mil-joenenpubliek

neergezet worden alscorrupte bestuurder.Als misdadiger. Eenstorm van negatievemediapublicatiesover je heen krijgen.Onderwerp zijn vanverontwaardigde, ophoge toon uitgespro-ken Kamervragen envervolgens de staats-secretaris van Justi-tie horen zeggen dater snel een strafrech-telijk onderzoek naarjouw praktijken moetplaatsvinden. Hetoverkwam JochemGerrits allemaal.Maar wat nu als blijktdat de beschuldigin-gen volledig zijn ver-zonnen en de bewij-zen gemanipuleerd.Kortom, als een repu-tatie met opzet omzeep is geholpen. Wiegedraagt zich daneigenlijk misdadig?

door BART MOSHILVERSUM, zaterdag

Hier zit hij dan, de bestuurder die eind vorigjaar met de staart tussen de benen vertrok bij au-teursrechtenorganisatie Buma. Nieuwsprogram-ma PowNews ’ontmaskerde’ Jochem Gerrits (44)op 30 november als iemand die bereid was zijn be-stuursfunctie bij Buma te misbruiken in ruil voor300.000 euro. „Deze man is in en in corrupt”, ha-merde presentator Dominique Weesie er op de be-kendePowNews-manier inbij zijn op schandalenbeluste kijkers.

Zelf dacht hij eerst nog datzijn zakenpartner bij mu-ziekuitgeverij High FashionMusic een flauwe grap methem uithaalde. „Die avondkeek ik geen televisie, maarmijn collega had PowNewsgezien en belde me ge-schrokken op: ’Zet gauw detelevisie aan, Jochem. Jewordt beschuldigd van cor-ruptie!’ Ik moest eerst heelhard lachen en zei nog: ’Wat,niet eens van moord?’ Maarhij bleefmaarvolhoudendathij het meende. Aangezienhet programma inmiddelswas afgelopen, bekeek ikhetde volgende dag via Uitzen-ding Gemist. Mijn mond viel

open van verbazing.”Nog nauwelijks bekomen

van de eerste schrik kreegGerrits diezelfde dag al temaken met het volgendehoofdstuk in de wereld vanhet snelle nieuws. Krantenin binnen- en buitenland na-men het smakelijke corrup-tieverhaal van PowNewsover. Tenslotte komt het inNederland niet zo vaak voordat een bestuurder zó over-duidelijk geld vraagt voorhet ritselen van gunsten. Endat ook nog eens als ’heter-daadje’ in beeld gebracht!Kamervragen werden ge-steld. En een diepgaand on-derzoek van het openbaar

ministerie werd aangekon-digd door staatssecretarisTeeven (Justitie).

Met bloeddoorlopen ogen– „het slapen gaat me de laat-ste tijd slecht af” – doet demuziekuitgever voor heteerst zijn verhaal. Het is eenschokkend relaas.

„Alwekendurf ikmijnei-gen naam niet meer in te ty-pen op Goog-le. De laatstekeer dat ik hetdeed, versche-nen er duizen-den vermel-dingen overmijn ver-meende cor-ruptie. Dattrek ik ge-woon niet”,vertelt Gerritsin het metgouden enplatina platenbehangen Hil-versumsekantoor van zijn muziekuit-geverij, waar de telefoonsinds het schandaal is opge-houden met rinkelen. Be-staande klanten zijn wegge-gaan, nieuwe opdrachtenblijven uit: wie wil er nou

nog zaken doen met een cor-rupte ex-bestuurder van Bu-ma?

De bewuste uitzendingvan PowNews op 30 novem-ber ging gepaard met een op-genomen telefoongesprektussen uitgever Gerrits enRob Storm, een Rotterdam-se boekhouder die als advi-seur optreedt namens com-

ponist Melchi-or Rietveld.Deze compo-nist heeft inhet verledeneen muziek-stuk gemaakt,dat inmiddelszonder zijntoestemmingop vele dui-zenden dvd’smet speelfimsterecht is ge-komen.Stormvraagt Gerritsin het tele-foongesprek

of deze een mogelijkheidziet om alsnog de auteurs-rechten van Rietveld te in-casseren bij de producentenvan de bewuste dvd’s.

„Ik herkende het tele-foongesprek wel, want dat

had ik een heel rare conver-satie gevonden, maar de in-houd tijdens de uitzendingleek totaal niet overeen tekomen met het gesprek datik in mijn geheugen had.” Inhet uitgezonden telefoonge-sprek suggereert de Buma-bestuurder dat hij in ruilvoor een derde van de op-brengst – volgens Storm tenminste een miljoen euro –best bereid is om zijn machtals bestuurder binnen de au-teursrechtenorganisatie inte zetten.

„Tijdens de uitzendinglijk ik mijn bestuursfunctiebij Buma te willen combine-ren met mijn zakelijke op-

dracht voor Rietveld, terwijlik in het telefoongesprekjuist nadrukkelijk had uitge-legd dat ik die twee zakenstrikt gescheiden houd. Deopname bleek op een mees-terlijke manier verknipt engeplakt, zodat ik precies hettegenovergestelde leek tezeggen van wat ik in werke-lijkheid aan Storm had ver-teld.”

OpzetjeAanvankelijk dacht Ger-

rits dat al snel zou blijkendat er sprake was van een vi-lein opzetje van PowNews.„Iedereen die ook maar een

béétje verstand heeft van demuziekindustrie, weet dathet geschetste scenario on-mogelijk is. Het bestuur vanBuma houdt zich helemaalniet met individuele zakenbezig. Bovendien bepaal ikde hoogte van een vergoe-ding uit auteursrechten nietzelf. De verdeling tussen au-teur, componist en uitgeveris al in 1920 door Buma vast-gelegd, op basis van de au-teurswet. Dat is iets watoverigens zowel componistRietveld als PowNews heelgoed weten, aangezien bei-den zelf óók actief zijn alsmuziekuitgever en daaruitdus in dezelfde verdeelsleu-tel inkomsten krijgen.”

Maar de ontmaskeringvan zijn belagers, waar Ger-rits op hoopte, bleef uit. „Ie-dereen ging met het verhaalaan de haal, terwijl er wer-kelijk niets van klopte. Zowerd beweerd dat ik contacthad gezocht met componistRietveld, terwijl die manjuist míj had benaderd.”Ook bleek volgens Gerrits,dat Rietveld en Storm pre-cies dezelfde vraag al eerderhadden neergelegd bij eencollega-uitgever. „Daar hadhet duo Rietveld-Storm algedreigd naar de televisie testappen als de zaak niet naarhun wensen werd opgelost.’De tv-contracten liggen alklaar’, zou Storm tegen diecollega-uitgever geroepenhebben.”

Er lijkt volgens Gerritssprake van een vooropgezetplan om de auteursrechten-organisatie Buma een hak tezetten, waarbij zijn eigen re-putatie als bestuurder hetmoest ontgelden. „Gewoonomdat het kan en omdat hetweblog GeenStijl, waaruitPowNews is voortgekomen,al een paar jaar op voet vanoorlog leeft met Buma. Eenandere reden kan ik werke-lijk niet bedenken”, ver-zucht de uitgever.

Gerrits hoopt inmiddelsdat staatssecretaris Teevenhet aangekondigde straf-rechtelijk onderzoek door-zet. „Ik wil dat deze affairedoor justitie tot op de bodemwordt uitgezocht. Alleen opdie manier kan ik mij van al-le blaam zuiveren. Wantmijn vertrouwen in de Ne-derlandse rechtsstaat heeftweliswaar een deuk opgelo-pen, ik ga ervan uit dat dewaarheid het altijd zal win-nen van de leugen.”

De geplaagde muziekuit-gever sleept PowNews bo-vendien volgende weekvoor de rechter. Hij eistdat het programma debeschuldigingen aanzijn adres intrekt. Ookoverweegt hij een forseschadeclaim in te die-nen.

• VolgensJochemGerrits is ersprake vaneen voorop-gezet plan omde auteurs-rechtenorga-nisatie Bumaeen hak tezetten, waar-bij zijn eigenreputatie alsbestuurderhet moestontgelden.„Omdat hetweblog Geen-Stijl, waaruitPowNews isvoortgeko-men, al eenpaar jaar opvoet vanoorlog leeftmet Buma.Een anderereden kan ikwerkelijk nietbedenken.”

FOTO: ALDOALLESSIE

PowNews: ’We moésten knippen’In een reactie op de verwijten van Gerrits laat PowNews-presentator Dominique Weesie weten dat het bewustetelefoongesprek in de uitzending niet gemanipuleerd isom de Buma-bestuurder in een kwaad daglicht te stellen.„Voor onze uitzending van achttien minuten moésten wegewoonweg knippen in het originele gesprek. Maar ikvind dat ook in de ingekorte versie volstrekt duidelijk blijftwat hij allemaal heeft geroepen.”Rob Storm wilde gisteren niet reageren op vragen over hetverknipte telefoongesprek en ook niet over het ’televisie-contract’ dat hij zou hebben afgesloten. „Daar ga ik telefo-nisch niet met u over praten. Ik weet helemaal niet of uwel bent wie u zegt dat u bent.”

’Ik leekprecies hettegenover-gestelde tezeggen vanwat ik in

werkelijkheidhad verteld’