gezondheid
De toekomst van De gezonDheiDszorg: Diagnose en remeDies
Franois DaueDavid Crainich
www.itinerainstitute.org
De toekomst van De gezonDheiDszorg: Diagnose en remeDies
De toekomst van De gezonDheiDszorg: Diagnose en remeDiesFranois DaueSenior Fellow Itinera Institute
David CrainichOnderzoeker aan het CNRS en buitengewoon Professoraan de IESEG School of Management(Universit Catholique de Lille)
ASP
Omslagontwerp: Stipontwerpt, AntwerpenOmslagillustratie: Leo TimmersBoekverzorging: Stipontwerpt, AntwerpenDruk: Nevelland Graphics, DrongenGedrukt op Printspeed, Offset, houtvrij, 120g/m, PEFC
2008 Uitgeverij ASP nv(Academic and Scientific Publishers nv)Ravensteingalerij 28B-1000 BrusselTel. 0032 (0)2 289 26 50Fax 0032 (0)2 289 26 [email protected]
ISBN 978 90 5487 533 8NUR 740 / 860Wettelijk depot D/2008/11.161/077
Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm, op elektronische of welke andere wijze ook zonder voorafgaande, schriftelijke toestemming van de uitgever.
Inhoud 7
DEEL 1ANAtOMIE vAN hEt BELGISChE GEzONDhEIDSSyStEEM 1301 | De verschillende dimensies van Gezondheid 14
02 | De actoren van het Gezondheidssysteem 28
03 | De organisatie van het Gezondheidssysteem 38
04 | De evolutie van het Gezondheidsbeleid 52
05 | De voornaamste uitdagingen voor de 21ste eeuw 62
DEEL 2DIAGNOSE vAN StERktES EN zwAkhEDEN 7501 | De traditioneel erkende sterktes van het Belgische gezondheidssysteem 76
02 | De evolutie van het budget moet beter beheerst worden 88
03 | De kwaliteitsdoelstelling komt onvoldoende tot uiting 108
04 | het aanbod moet evolueren 126
05 | De ziektepreventie is onderontwikkeld 146
06 | Er ontbreekt een visie op middellange en op lange termijnen een kostenbewustzijn
158
De toekomst van de gezondheidszorg: diagnose en remedies8
DEEL 3OPLOSSINGEN vOOR DE 21StE EEUw 16901 | Een derde generatie Gezondheidsbeleid opbouwen om een
duurzaam Gezondheidssysteem te waarborgen172
02 | Ingrijpen in de vraag en het aanbod, eerder dan het budgette beschouwen als een doel op zich
188
03 | Een nieuwe rol durven geven aan alle actoren en hen ertoe opleiden 202
04 | Nieuwe incentives ontwikkelen om de actoren beterte responsabiliseren
220
05 | Meer rekening houden met de efficintie bij het stellen van prioriteiten 236
06 | Een nieuw voluntaristisch beleid voeren om de socio-economischegezondheidsongelijkheden te verminderen
248
07 | het uitzonderlijke potentieel van de informatica en van decommunicatienetwerken beter op elkaar afstemmen en exploiteren
262
08 | De voorwaarden voor succes 276
DEEL 4ONzE vOORStELLEN 287
aCtiePLan voor een DUUrzaam gezonDheiDssYsteem
VASTSTeLLingen Heel wat sterke kanten | H. 2.1, pp. 77-87 De vrijheid van keuze voor de patint, de snelle
toegang tot de verzorging en de dekking van bijna de volledige bevolking. Drie bijkomende sterke kanten: de algemene dynamiek van ons gezondheidssysteem, de opleiding en vorming van de zorgverstrekkers en de toenemende professionalisering van het beheer van de gezondheidsstructuren.
Maar belangrijke dreigingen voor de toekomst | H. 2.2 tot 2.6, pp. 88-158 De grote uitdagingen voor de 21ste eeuw zijn reeds
merkbaar in de praktijk: een exponentile groei van de kosten die de sociale zekerheid aantast, een mogelijk tekort qua personeel, een mindere kwaliteit dan in andere landen, veel te weinig uitgaven voor preventie en een totaal gebrek aan visie op middellange en lange termijn.
een nieUWe ViSie zich rekenschap geven van de enorme uitdagingen
die ons in de 21ste eeuw te wachten staan en inzien dat een verhoging van het budget een onvoldoende antwoord biedt en bovendien in de toekomst niet langer houdbaar zal zijn (h. 1.5, pp. 62-74)
een veel bredere visie op de gezondheid ontwikkelen die zich niet louter beperkt tot het genezende aspect of tot de kosten die de overheid draagt, maar die rekening houdt met het welzijn van de bevolking in al zijn dimensies en die alle actoren samenbrengt (h. 1.1, pp. 14-27)
de gezondheidssector als een groeipool beschouwen in plaats van uitsluitend als een kostenplaats met meer dan 400.000 actieve personen (h. 1.2, pp. 28-37)
dUideLiJKe doeLSTeLLingen Voortbouwen op de sterke kanten van ons systeem
zonder ze als een excuus te gebruiken om niet te hoeven handelen. Parallel hieraan, elke burger-patint voldoende informatie verschaffen opdat hij van deze sterke kanten gebruik zou kunnen maken (h. 2.1, pp. 76-87)
de kosten van de gezondheidszorg beter onder controle houden en met name aandacht schenken aan de aanzienlijke stijging van het aandeel in de kosten van de patinten zelf (h. 2.2, pp. 88-107)
De kwaliteitsdoelstelling krachtig herbevestigen door systematisch erkenningprocedures in te voeren (h. 2.3, pp. 108-125)
De studies van het Itinera Institute vindt u ook online op www.itinerainstitute.org
gezondheid
Voor voldoende menselijke middelen zorgen, zowel in aantallen als qua kwaliteit (h. 2.4, pp. 126-145)
de preventie van onder het stof halen (h. 2.5, pp. 146-157)
een plan opstellen voor de middellange en lange termijn (h. 2.6, pp. 158-168)
doeLgeRiChTe ACTieS de derde golf van het gezondheidsbeleid ontwikkelen
met de nadruk op de echte verbetering van de gezondheidstoestand, rekening houdend met het toegestane budget. Een echt maatschappelijk debat over de grond van de zaak durven aangaan, zonder taboes (h. 3.1, pp. 172-187)
drempels van activiteitsgraad bepalen door een minimum aantal ingrepen per ziekte op te leggen of door de burger-patint te informeren over het aantal ingrepen dat elk ziekenhuis uitvoert (h. 3.2, pp. 188-201)
een gecordineerde aanpak van de gezondheidszorg ontwikkelen en een echte cordinatiefunctie creren (h. 3.2, pp. 188-201)
Alle gezondheidswerkers opleiden tot hun nieuwe rol door middel van verplichte bijkomende opleidingen die deel moeten uitmaken van het cursuspakket van artsen, apothekers en verpleegkundigen aan de universiteit of de hogeschool (h. 3.3, pp. 202-219)
een nieuwe rol durven toebedelen aan de ziekenkassen, de private verzekeraars, de ziekenhuizen, de burgers-patinten, de overheid en de ondernemingen die actief zijn in de gezondheidszorg (h. 3.3, pp. 202-219)
nieuwe incentives uitdokteren en de nomenclatuur herzien om de samenwerking tussen de zorgverstrekkers te bevorderen zodat ook de ziekte in haar geheel wordt aangepakt (h. 3.4, pp. 220-235)
de prioriteiten beter bepalen, gebruikmakend van de beschikbare nationale en internationale analyses
(h. 3.5, pp. 236-247) zeer gerichte en gecordineerde acties ondernemen
om de ongelijkheid inzake gezondheid te verminderen (h. 3.6, pp. 248-261)
investeren in de gezondheidsinformatica door toepassingen die de kwaliteit verbeteren of de kosten verlagen op een bredere schaal te gebruiken, in het bijzonder de regionale of subregionale uitwisseling van de medische dossiers (h. 3.7, pp. 262-275)
Alle actoren betrekken in een positieve dynamiek rondom een goed gecommuniceerd project van verandering (h. 3.8, pp. 276-286)
zorgen voor de sturing en de opvolging door systematisch gebruik te maken van de indrukwekkende hoeveelheid gegevens die nu reeds wordt verzameld en door de opvolging en de permanente evaluatie van het project en van de ondernomen acties toe te vertrouwen aan een onafhankelijke instelling (h. 3.8, pp. 276-286)
U kunt ze ook bestellen via www.aspeditions.be
12 De toekomst van de gezondheidszorg: diagnose en remedies
voorwoord
Gezondheid is de grootste rijkdom.
vergilius
In het publieke discours wordt de Belgische gezondheidszorg steevast als n van de beste ter wereld aangeprezen. De logische
consequentie daarvan is dat het systeem bovenal moet behouden blijven. En dus wordt het maatschappelijke en politieke debat
over gezondheidszorg voornamelijk een budgettair debat, eerder dan een beleidsdebat. we fixeren vooral op centen en procenten,
eerder dan op de finaliteit van volksgezondheid.
het voorliggende boek contesteert deze Belgische consensus. Jawel, de Belgische gezondheidszorg behoort internationaal bij de top,
zeker wat betreft toegankelijkheid en keuze. Inzake betaalbaarheid scoren we veeleer middelmatig, overigens met een groter aandeel
privfinanciering dan in vele Europese landen. Ook de kwaliteit is eerder modaal, althans voor zover die objectief meetbaar is.
Bovenal wordt vastgesteld dat de Belgische begrotingsfixatie in gezondheidszorg, die over een periode van een kwarteeuw intussen
alle niveaus heeft bereikt, geen houdbaar kompas is voor de toekomst. Al vandaag wordt vastgesteld hoe Belgi, onder toenemende
budgettaire druk, ten opzichte van vergelijkbare landen geleidelijk achterstand oploopt op het vlak van kwaliteitsbewaking, preventie,
ongelijkheid, innovatie, of organisatie van medisch aanbod. Deze trends worden vooral anekdotisch gevoeld in de sector en zijn op
korte termijn amper zichtbaar voor de burger of patint. Op lange termijn zijn zij echter bijzonder belangwekkend en zorgwekkend.
De 21ste eeuw zal voor de westerse landen namelijk de eeuw van de gezondheidseconomie worden. De combinatie van technologie,
wetenschap, demografie en welvaart zal het aandeel van gezondheid en gezondheidszorg in onze economie sterk opdrijven.
Om in die context de klassieke sterkten van de Belgische gezondheidszorg toegankelijkheid, keuze en betaalbaarheid te kunnen
handhaven, zal m
Top Related