2
0. Inhoudsopgave
pagina
1. Inleiding 2
2. Wettelijke taak: Wmo 2015 3
3. Definities en het belang van vrijwillige inzet 4
4. Vrijwillige inzet in cijfers 5
5. Huidige gemeentelijke inzet 9
6. Belanghebbende groepen en organisaties 11
7. Eerste verkenning ondersteuningsbehoefte vrijwilligersorganisaties 12
8. Aanpak, financiën en planning 13
1. Inleiding
Onze gemeente wil vrijwilligers zo goed mogelijk ondersteunen. In het Hoofdlijnenakkoord staat dat
vrijwilligers en mantelzorgers de pijlers zijn waarop de gemeenschap van Súdwest-Fryslân rust.
Iedereen die zo actief is verdient onze warme steun. Daarom is de ondersteuning van vrijwilligers
onderdeel van het speerpunt Versterken kracht van de samenleving. Dit is één van de speerpunten in
de Opgave Transformatie Sociaal domein (2018-2022).
Vrijwilligers spelen een cruciale rol in de samenleving. Zij zijn actief in allerlei onderdelen van de
samenleving waaronder zorg, cultuur, sport, leefbaarheidsprojecten, kerken, initiatieven en
belangenverenigingen. Door de toenemende vraag naar zorg en de vergrijzing wordt de druk op
vrijwilligers groter. Bijna de helft (49%) van de Nederlanders boven de 15 jaar zet zich minimaal één
keer per jaar vrijwillig in (CBS, 2017). Dit percentage is al jaren stabiel. Ook het percentage mensen
dat in de vier weken voorafgaand aan het onderzoek nog actief is geweest als vrijwilliger ligt al jaren
rond de 30%.
Gelet op de ambitie om deze kracht te versterken, gaan we toetsen of de huidige inzet op vrijwillige
inzet en ondersteuning van vrijwilligers in het brede sociale domein voldoet en toekomstbestendig is.
Dit doen we aan de hand van 3 resultaatgebieden:
1. Vrijwilligers zo goed mogelijk ondersteunen
2. Goede match vraag & aanbod vrijwilligers
3. Versterken/uitbreiden van de zorg en ondersteuning door vrijwilligers (klusbus, buddy, etc.)
Op basis hiervan wordt een uitvoeringsplan Vrijwillige inzet 2021-2022 gemaakt. Hoe we dit aan gaan
pakken beschrijven we in dit plan van aanpak. Het realiseren van het uitvoeringsplan is een
dynamisch proces met inwoners en partners en hierdoor kunnen gaande weg andere aanvullende
knelpunten en thema’s duidelijk worden. We werken onder andere samen met de andere speerpunten, zoals Preventie en Vernieuwing Lichte- en Specialistische ondersteuning, want
vrijwilligers spelen direct of indirect ook een belangrijke rol.
Vrijwillige inzet in het kader van de Participatiewet en de re-integratieverordening
(vrijwilligerspremie) valt buiten dit uitvoeringsplan.
Voor vrijwillige inzet in de vorm van burgerinitiatieven zijn al kaders vastgesteld (Right to Challenge,
Agenda Ut de Mienskip). Dit valt buiten het kader van dit uitvoeringsplan.
3
2. Wettelijke taak: Wmo 2015
De gemeente heeft maatregelen te treffen die:
vrijwillige inzet bevorderen;
vrijwilligers helpen hun taken uit te voeren.
De Wmo 2015 richt zich op vrijwillige inzet vanuit drie perspectieven. Het eerste perspectief is dat
vrijwillige inzet in alle sectoren van het Sociaal Domein bijdraagt aan het bevorderen van de sociale
samenhang in de hele gemeenschap. Het tweede perspectief is dat veel vrijwillige inzet draait om
‘zorgen voor elkaar’. Het derde perspectief is dat het verrichten van vrijwilligerswerk voor een
beperkte groep kwetsbare personen kan betekenen dat hij/zij kan meedoen en actief kan bijdragen
aan de gemeenschap. Omdat het hier om een diverse en kwetsbare groep gaat kunnen andere
maatregelen nodig zijn (meer maatwerk) dan voor de twee andere perspectieven.
3.
Meedoen:
Vrijwillige inzet
door kwetsbare
groepen
2.
Zorgen voor elkaar:
Vrijwillige inzet (on)georganiseerd aan
hulpbehoevenden
1.
Sociale samenhang:
vrijwillige inzet in sectoren Sport, Cultuur, Buurt en Zorg
creëert onderlinge betrokkenheid
4
3. Definities en het belang van vrijwillige inzet
* Burgerinitiatieven behoren tot de ongeorganiseerde vrijwillige inzet. Het gaat om actieve burgers
die vanuit betrokkenheid bij een maatschappelijke probleem gezamenlijk iets ondernemen of
reageren. Hiervoor zijn al kaders vastgesteld (Right to Challenge, Agenda Ut de Mienskip en
bijbehorende Subsidieregeling).
Bij vrijwilligerswerk gaan we uit van ‘enig georganiseerd verband’. Vrijwilligerszorg is een vorm van vrijwilligerswerk dat zich richt op zorg en ondersteuning aan iemand
met wie geen persoonlijke relatie bestaat.
Informele hulp is niet georganiseerde vrijwillige inzet en betreft hulp en ondersteuning aan
bekenden. In het kader van dit Plan van aanpak blijft mantelzorg buiten beschouwing (is een apart
beleidsterrein).
Veel vrijwillige inzet vindt plaats door vrijwilligers die geen deel uitmaken van een organisatie.
Vrijwilligers kunnen zich incidenteel inzetten (voor een kortdurende klus of evenement) of
structureel (langdurig en terugkerend). Ook tussenvormen zijn denkbaar.
Vrijwilligerswerk is niet verplicht maar ook niet vrijblijvend. Organisaties, maar ook vrijwilligers
moeten erop kunnen vertrouwen dat afspraken nagekomen worden. Veel organisaties werken met
een vrijwilligerscontract met plichten en rechten. Denk hierbij aan de
onkostenvergoeding, deskundigheidsbevordering, aansprakelijkheid,
arbeidsomstandigheden en de inspraak- en klachtenregeling.
Belang van vrijwillige inzet:
Economische waarde: ureninzet omgezet in geld is enorm (op de schaal van Nederland 8,5
miljard).
Preventie: voorkomt gezondheidsproblemen bij inwoners (b.v. eenzaamheid)
Gezondheidswinst: geeft energie en voldoening aan vrijwilligers
Maatschappelijke waarde : activiteiten die er anders niet zouden zijn.
Sociale samenhang en leefbaarheid: activiteiten in buurten en wijken dragen bij aan de
sociale cohesie.
Vrijwillige inzet is "werk dat (on)georganiseerd, onverplicht en
onbetaald wordt verricht ten behoeve van anderen of de samenleving"
vrijwilligerswerk
vrijwilligers
zorg
ongeorganiseerd
vrijwillige inzet *
informele
hulp
‘Vrijwilligerswerk is niet verplicht maar ook niet vrijblijvend.’
5
4. Vrijwillige inzet in cijfers
Diverse instanties doen op verschillende niveaus onderzoek naar vrijwillige inzet in Nederland.
Verschillende onderzoeken laten soms verschillende resultaten zien. Hierna volgt een greep uit de
diverse onderzoeken, om zo meer inzicht te geven in omvang en andere relevante kenmerken.
Omvang
Hierbij is een onderscheid gemaakt tussen vrijwilligerswerk en informele hulp.
Er zijn in de regio ZWF veel vrijwilligers actief, te weten (FSP, 2019):
45% van de inwoners enige vorm van vrijwilligerswerk doet (t.o.v. 44% in Fryslân)
45% van de inwoners informele hulp verleent (t.o.v. 36% in Fryslân.).
50% op het platteland in Fryslân vrijwilligerswerk doet, in steden is dit 37%
Deze percentages zijn, zeker in vergelijking met de rest van Fryslân, redelijk hoog.
Inwoners SWF van Fryslân die op het platteland wonen en van middelbare leeftijd zijn doen vaker
vrijwilligerswerk. Dit komt overeen met landelijke cijfers (CBS, 2015).
Tussen de 50 – 64 jaar verlenen meer inwoners informele hulp. Vanaf 64 jaar neemt het percentage
inwoners wat informele hulp verleent sterk af. De meeste vrijwilligers zijn 65 tot 70 jaar.
44
36
45 45
0
10
20
30
40
50
Doet vrijwilligerswerk Verleent informele hulp
%
Vrijwilligerswerk en informele hulp
(Bron: FSP 2019)
Fryslan Regio ZWF
29
44 44
55
47
22
34
48
40
28
0
10
20
30
40
50
60
18-34
jaar
35-49
jaar
50-64
jaar
65-70
jaar
75+ jaar
%
Leeftijdsverdeling vrijwilligerswerk en
informele zorg in Fryslân (Bron: FSP 2019)
Vrijwilligerswerk
Informele hulp
6
Terreinen vrijwilligerswerk
De meeste vrijwilligers zijn actief in de sportvereniging, gevolgd door buurtorganisaties .
Motieven en activiteiten
Mensen doen vrijwilligerswerk met verschillende motieven.
2119
1614 14
11
5 54
3 32
14
0
5
10
15
20
25
%
Terreinen vrijwilligerswerk
(Bron: FSP 2019)
56.963.7
59.7 51.5 57.5 53.6
64.362
53.7 48.7 55.168.2
56 65.357.6
62.9
32.6 26.131 37.2 31.8
40.1 41.9 30.2
28.434.8 33.6 27.7
19.4
33.9 26.232.1
27.5 28.1 26.4 28.2
29.6
29.9 34.5 40.7
0
50
100
150
200
250
%
Motieven
(Bron: CBS Paper Vrijwilligerswerk, juli 2018)
Vanwege de sociale contacten
Omdat ik het mijn plicht vind
Omdat ik het een zinvolle
tijdbesteding vind
Omdat ik het fijn vind om iets
voor een ander te doen
Omdat ik het zelf leuk vind om
te doen
7
Dit is landelijk de top 5 voor de onderscheiden soorten vrijwilligerswerk. ‘Het zelf leuk vinden om te doen’ (56,9 procent) en ‘het fijn vinden om iets voor een ander te doen’ (53,7 procent) zijn de belangrijkste motieven.
Binnen de organisaties houden de meeste vrijwilligers zich bezig met het organiseren van de
activiteiten (52%), besturen (27%) en in mindere mate met klusjes (20%), trainen en scholing (16%),
collecteren (16%)en de administratie (16%).
Vrijwilligers geven vaker aan gelukkig te zijn dan mensen die geen vrijwilligerswerk doen. Van de
vrijwilligers gaf 91 procent aan zichzelf gelukkig te vinden met een 7 of hoger, tegen 85 procent van
de niet-vrijwilligers. Het aandeel dat zich ongelukkig voelt (en zichzelf minder dan een 5 geven op de
schaal van 10) is bij mensen die geen vrijwilligerswerk doen bijna twee keer zo groot als bij
vrijwilligers.
Vrijwilligerszorg en informele hulp
De meeste vrijwilligers zijn aan de slag via een zorginstelling. Daarna volgt de groep vrijwilligers die
niet verbonden is aan een organisatie.
De meeste zorgvrijwilligers bieden gezelschap en emotionele ondersteuning.
05
101520253035
%
Zorgvrijwilligers
(Bron: SCP rapport Voor Elkaar, 2017, naar indicatie)
0
10
20
30
40
50
60
70
%
Aard van de hulp en ondersteuning
(Bron: SCP rapport Voor Elkaar, 2017, naar indicatie)
8
Kwetsbare inwoners als vrijwilliger
Vrijwilligerswerk biedt kwetsbare mensen een mooie kans om werkervaring op te doen en
competenties te ontwikkelen. Kennis en kunde vergaren, zelfvertrouwen kweken of eenzaamheid
tegengaan. En ze bouwen een (nieuw) sociaal netwerk op, een stevige basis om op terug te vallen.
Het gaat om een hele diverse groep, bijv. mensen met een lichamelijke en/of verstandelijke
beperking, mensen met een psychische kwetsbaarheid.
In Nederland doet 19% van de mensen met een beperking (lichamelijk, verstandelijk en psychische
aandoening) gemiddeld zes uur per week vrijwilligerswerk in georganiseerd verband. Dat zijn bijna
800.000 mensen. Ook blijkt dat 5% van de mensen in deze doelgroep geen vrijwilligerswerk doet,
maar dat wel zou willen. Mensen met een beperking doen het liefst vrijwilligerswerk dichtbij huis.
Ook vinden ze het fijn hun tijd flexibel in te delen. Vrijwilligers met een beperking zijn net als
vrijwilligers gemiddeld hoger opgeleid en niet jong. (Bron: Nivel, 2019).
Mensen met een lichamelijke beperking doen minder vaak vrijwilligerswerk dan gemiddeld terwijl
mensen met een psychische aandoening juist vaker vrijwilligerswerk doen. (Meting monitor
onbeperkt meedoen, Nivel 2019)
27 28
4442
3538
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
50
2016 2018
%
Vrijwilligerswerk door mensen met een beperking
(Bron: Nivel 2019)
Lichamelijk
Psychische aandoening
Algemene bevolking
‘Vrijwilligers geven vaker aan gelukkig te zijn
dan mensen die geen vrijwilligerswerk doen.’
9
5. Huidige gemeentelijke inzet
In de Handreiking ‘Vrijwillige inzet is de basis’, in 2014 uitgebracht door het Transitie Bureau
Wmo zijn vier focuspunten benoemd waarop de gemeente zich kan inzetten. Deze focuspunten
zijn: stimuleren en waarderen, makelen en verbinden, ondersteunen en afstemmen en
continueren.
In de cirkel hieronder zijn de (huidige) activiteiten vanuit de gemeente gericht op vrijwillige inzet
geordend naar deze punten. Bij sommige inzet gaat het om structurele activiteiten (bijv. de
vrijwilligersvacaturebank). Voor meerdere activiteiten geldt dat hiermee in de afgelopen jaren
wel ervaring is opgedaan in de gemeente (bijv. Meer dan Handen Vrijwilligersprijzen), zonder dat
dit heeft geleid tot een structurelere invulling.
Stimuleren en
waarderen
Makelen en
verbinden
Continueren Ondersteunen
en afstemmen
Inspiratiebijeenkomsten Parels
vrijwillige inzet
Meer dan handen Nationale
Vrijwilligersprijzen, Nationale
Vrijwilligersdag (7 dec.)
Súdwest op z’n best in huis-aan-
huis kranten
Vrijwilligersverzekering
(secundair) voor alle vrijwilligers
die actief zijn in de gemeente.
Onderlinge ontmoeting
Meedoen aan NLDoet
Vrijwilligersvacaturebank voor
organisaties voor vacatures en
voor inwoners die zich vrijwillig
willen inzetten
Organisaties stimuleren een
vrijwilligers plek te bieden voor
kwetsbare inwoners.
Coachvrijwilligers die kwetsbare
inwoners begeleiden bij
toeleiding naar vrijwilligers werk
en bij het functioneren op de
werkvloer.
Organisatie vrijwilligersmarkt
Scholingsbijeenkomsten
(Digitale) ontsluiting trainings-
en scholingsaanbod / Vrijwil-
ligers Academie Fryslân
Gebiedsgerichte uitwisseling
Organisatieondersteuning op
maat/Advies/Tijdelijke
begeleiding
Vaste aanspreekpunten
gemeente en ondersteunende
organisaties
10
Stichting Sociaal Collectief SWF en Stipepunten
Vanaf 2018 is de Stichting Sociaal Collectief SWF actief in de gemeente. Deze stichting is voor de
gemeente de meest belangrijke uitvoerder op het
gebied van vrijwillige inzet. De gemeente heeft een
dienstverleningsovereenkomst met de stichting waarin
is vastgelegd wat de taken zijn.
De Stichting:
Werft nieuwe vrijwilligers, behoudt bestaande vrijwilligers;
Faciliteert de vrijwilligers in de samenleving;
Versterkt verbindingen tussen vrijwilligers en professionals;
Is vast aanspreekpunt voor vrijwilligersorganisaties en –initiatieven;
Promoot vrijwillige inzet door stukjes Sudwest op z’n best Begeleidt en faciliteert een ondersteuningsstructuur met stipepunten verspreid over de
gemeente met als taken :
o Actueel houden digitale vrijwilligers-vacaturebank en contacten onderhouden met
de organisaties
o Bemiddelen van inwoners die vrijwilligerswerk willen doen naar beschikbare
vacatures
o Onderdeel van een gebiedsgericht netwerk met vrijwilligers en professionals
Naast de gemeente zijn ook andere overheden en organisaties actief op het gebied van vrijwillige
inzet.
De provincie Fryslân subsidieert vanaf 2017 de Vrijwilligers Academie Fryslân; een organisatie die
vraag en aanbod op het gebied van training en scholing van vrijwilligers bij elkaar brengt. Ook konden
vrijwilligers een kortingsvoucher krijgen (t.w.v. € 100,-). Deze voucherregeling is per mei 2019
gestopt. Vanaf 2019 dragen de meeste Friese gemeenten, w.o. SWF, hier ook aan bij.
Er is ook landelijke regelgeving op het gebied van vrijwillige inzet waar onze vrijwilligers(organisaties)
profijt van kunnen hebben:
Over de vrijwilligersvergoeding hoeven de vrijwilligers en de organisaties geen belasting
of sociale premies te betalen tot een maximaal bedrag. Met ingang van 2019 bedraagt de
belastingvrije vrijwilligersvergoeding € 170 per maand en een maximum van € 1.700 per
jaar.
Vrijwilligersorganisaties kunnen voor hun nieuwe vrijwilligers die werken met kwetsbare
mensen een gratis VOG aanvragen (Regeling gratis VOG voor vrijwilligers).
Het Ministerie van VWS is initiatiefnemer van de Meer dan Handen Vrijwilligersprijzen voor de
erkenning en waardering van vrijwilligers. De uitvoering ligt in handen van Movisie. Ook gemeenten
kunnen een eervolle vermelding krijgen als ‘Vrijwilligersgemeente van het jaar’. Een andere belangrijke partner is het Oranjefonds. Dit fonds is initiatiefnemer van de grootste
vrijwilligersactie in Nederland: NL Doet. Dit zet vrijwilligerswerk in het zonnetje en nodigt iedereen
uit om een dagje de handen uit de mouwen te steken. In maart 2020 waren er in SWF maar liefst 103
klussen aangemeld. Ook bij andere activiteiten zoals Appeltjes van Oranje en Burendag draait het om
vrijwillige inzet.
11
6. Belanghebbende groepen en organisaties
Iedere organisatie die werkt met vrijwilligers is zelf verantwoordelijk om goed te zorgen voor de
eigen vrijwilligers. Hoe groter de organisatie is hoe meer mogelijkheden er in de regel zijn voor een
goed vrijwilligersbeleid.
Om te kunnen onderzoeken of de gemeentelijke inzet aansluit bij de behoefte van vrijwilligers en
hun organisaties is het belangrijk om alle stakeholders in beeld te krijgen. Dit kan per terrein
verschillen. Aan de aanbodkant gaat het om organisaties die ook actief zijn in het ondersteunen van
vrijwilligers en hun organisaties of in het bieden van faciliteiten om vraag en aanbod te koppelen.
Hier wordt een onderscheid gemaakt naar werkgebied (organisatie, gemeentelijk, provinciaal en
landelijk). Aan de vraagkant gaat het om groepen en organisaties die werken met vrijwilligers. Hier is
sprake van een glijdende schaal van groepen en organisaties die alleen met vrijwilligers werken tot
aan professionele maatschappelijke organisaties die voor specifieke taken werken met vrijwilligers.
Ook organisaties aan de aanbodkant werken vaak zelf ook met vrijwilligers (bijv. Sociaal Collectief).
7.
AANBODKANT VRAAGKANT
org
an
isa
tie
ge
me
en
teli
jk
pro
vin
cia
al
la
nd
eli
jk
Vereniging
Nederlandse
Organisaties
NL voorelkaar
Young Capital
Online Platform
vrijwillige inzet Movisie, landelijk
kennis-instituut
Coöperatie Wehelpen.nl
SESAM Academie met vrijwillige adviseurs
Vrijwilligers Academie
Fryslân (VAF);
netwerkorganisatie
Sport
Fryslân
Doarpswurk
Keunstwurk
Stichting Sociaal
Collectief + 4
stipepunten
wijk-/dorpen-
coördinatoren
Buurtsport-
coach voor de
verenigingen
Cultuurcoaches
Femuza, federatie zang-
en muziekverenigingen
De Zonnebloem Landelijke
Vereniging
Humanitas
Present Nederland
Solidair Fryslân
Alzheimer Nederland
VPTZ Nederland
Me
er P
rofe
ssion
ee
l Me
er v
rijwillig
Kerkelijke
verbanden
Sportverenigingen
Culturele
verenigingen
Stads-/wijk-
/dorpsbelangen Dorpshuizen/MFC’s
Vrijwillige
hulpdiensten
Support Fryslân
EHBO-verenigingen
Afd. Zonnebloem
St. Aanzet
VPTZ ZWF Humanitas,
afd. ZWF
Antonius Ziekenhuis, Patyna, St.
Noorderbrug , Philadelphia, St.
Talant, Zienn,etc.
Theater Sneek,
Musea, etc.
Scholen
St. Present
Jeugdverenigingen
Meeleefgezinnen Budgetmaatjes
St. Vluchtelingenwerk
Organisatie Muziek-
verenigingen Fryslân
Stavoor
Zwembaden,
St. Onbeperkt,
etc Bibliotheek Mar en Fean
Belangenorganisaties/
bonden
12
Uit dit overzicht komt naar voren dat het een zeer gedifferentieerd veld met belanghebbende
groepen en organisaties is, waarbij de organisatiegraad en –invulling van de ondersteuning per
terrein heel verschillend is. Wat o.a. opvalt is dat de meeste vrijwilligerszorgorganisaties een
landelijke (koepel-)organisatie hebben, met vaak een levensbeschouwelijke/kerkelijke achtergrond.
7. Eerste verkenning ondersteuningsbehoefte vrijwilligersorganisaties
Er is op verschillende terreinen al onderzoek gedaan naar aandachts- of knelpunten waar
vrijwilligersorganisaties in de praktijk mee worstelen. Dit geeft inzicht in waar de
ondersteuningsbehoefte ligt en waarop de gemeentelijke inzet zich zou moeten richten.
Vergrijzing en het vrijwilligersbestand en het vervullen van vacatures voor bestuursfuncties zijn
knelpunten die op alle bovengenoemde terreinen spelen.
sport
buurt /dorpshui-
zen en mfc’s
Verzorg./inf.hulp
cultuur
jeugdwerk
Gemeenschappelijke punten:
-Vergrijzing vrijwilligersbestand
-Lastig om vrijwilligers te vinden voor
bestuursfuncties
-bijna 2/3 heeft voldoende
organisatiekracht
-door de open club gedachte
weten ze leden aan zich te
binden;
- behouden en werven leden en
het vrijwilligerswerk goed laten
aansluiten bij interesses en
mogelijkheden
• 1/5 deel geeft aan -vrijwilligers voelen zich
verbonden met de
ontmoetingsplek
-m.n. vinden van een
penningmeester is lastig
Bron: Culturele verenigingsmonitor
2018; FSP en Keunstwurk;
Onderzoek musea in SWF 2019
- vraag naar vrijwilligers neemt toe
en is veranderd (meer 1-op-1)
waardoor soms een tekort is/dreigt
-soms overbelasting vrijwilligers;
grens met professionals soms
onduidelijk en de communicatie
tekort schiet
-erkennen toegevoegde waarde, etc.
-genoeg vrijwilligers ;1/3
zoekt regelmatig:
-ledenbehoud en werving
(m.n. muziek- en dans).
-druk op vrijwilligers neemt
toe (musea).
Bron: :
Onderzoek
FSP, Sport
Fryslân en het
Mulier
Instituut
Bron: Onderzoek in SWF 2019
Bron: SCP
rapport Voor
elkaar, Manifest
Zorg, hulp en
ondersteuning,
Zorg beter met
vrijwilligers
-bereiken van
brede doelgroep
13
Daarnaast komen uit diverse andere publicaties over vrijwillige inzet de volgende aandachtspunten
naar boven (Bron: diverse publicaties):
Een groeiende groep inwoners geeft de voorkeur aan kortdurend en projectmatig
vrijwilligerswerk en voelen zich niet gebonden aan één organisatie.
Een potentieel aan vrijwillige inzet blijft onbenut blijft (SCP rapport Voor Elkaar).
Soms is sprake van versnippering (meerdere kleinere vrijwilligersinitiatieven naast
elkaar). Vrijwilligers hechten aan hun autonomie.
Het werken met vrijwilligers vraagt specifieke deskundigheid. Aansluiting bij de
intrinsieke motivatie van vrijwilligers is cruciaal. Ook in matching van vraag en aanbod.
De informele hulp vrijwilligers zijn lang niet altijd zichtbaar en dus lastig te vinden en te
bevragen naar ondersteuningsbehoeften.
Vrijwilligerswerk door kwetsbare inwoners vraagt extra inzet o.a. begeleiding die niet
altijd beschikbaar is.
Digitale platforms zijn in opkomst. Deze wijze van matching kan nieuw potentieel
vrijmaken. Voor situaties waarin de hulpvrager kwetsbaar is, is de betrouwbaarheid van
de vrijwilliger een aandachtspunt. Voorbeelden van platforms zijn: www.NLvoorelkaar.nl,
www.wehelpen.nl , www.handjehelpen.nl, www.tijdvooractie.nl.
8. Aanpak, Financiën en Planning
Aanpak
Vanuit de verschillende perspectieven en resultaatgebieden gaan we aan de slag met de vraag of de
huidige gemeentelijke inzet op het gebied van vrijwillige inzet voldoet en toekomstbestendig is. Om
hier een antwoord op te krijgen, willen we het brede veld aan zowel de vraag- als aanbodkant
gestructureerd consulteren. We gaan zowel intern als extern in gesprek met belangrijke
belanghebbende groepen en organisaties. Ook gaan we op zoek naar goede voorbeelden in andere
gemeenten in Friesland en daarbuiten. Dit resulteert in een concreet uitvoeringsplan voor de jaren
2021-2022.
Schematisch ziet dit er als volgt uit:
Perspectieven Vrijwillige Inzet
Resultaatgebieden Vrijwillige Inzet
Vrijwilligers zo goed
mogelijk ondersteunen
(met en zonder
kwetsbaarheid)
Goede match vraag &
aanbod vrijwilligers
(met en zonder
kwetsbaarheid)
Versterken/uitbreiden van
de zorg en ondersteuning
door vrijwilligers
Sociale samenhang
Zorgen voor elkaar
Meedoen
14
Binnen deze aanpak onderscheiden we op dit moment vijf onderdelen : verenigingen en clubs,
vrijwilligerszorg en informele hulp, vrijwilligerswerk door kwetsbare inwoners, jonge vrijwilligers en
vraag & aanbod vrijwillige inzet. Het onderdeel jonge vrijwilligers is toegevoegd vanuit de gedachte ‘ jong geleerd is oud gedaan’, met gebruikmaking van kennis en ervaring met het makelen van
jongeren naar vrijwilligerswerk ten tijde van de maatschappelijke stages. Alle onderdelen komen
terug in één uitvoeringsplan vrijwillige inzet.
Toelichting Gesprekken met
Verenigingen en
clubs
Vergrijzing vrijwilligersbestand
Ondersteuningsbehoefte
Vertegenwoordiging sport-, culturele,
buurtverenigingen
Sport Fryslân, Buurtsportcoaches
Muziekfederatie, Femuza e.a.
Sociaal Collectief
Wijk- en dorpencoördinatoren
Voldoen de huidige ondersteuningsstructuur en activiteiten gericht op vrijwillige inzet en
ondersteuning van vrijwilligers in het brede sociale domein en is deze inzet toekomstbestendig ?
Subvragen:
• Waar liggen de problemen, op welk gebied ? (bijv. is er een tekort aan vrijwilligers? Zijn er
voldoende vrijwilligersvacatures voor kwetsbare inwoners?)
• Waar hebben vrijwilligers(organisaties) behoefte aan ?
• Wat zijn drempels voor vrijwilligers (zonder en met een kwetsbaarheid)?
• Wat is de rol van de gemeente? Wat is de rol van andere organisaties?
• Blijft er vrijwilligerspotentieel onbenut? Zo ja, hoe kunnen we die activeren?
• Hoe kan de gemeente vrijwillige inzet promoten en waarderen? Vrijwilligersprijs?
• Zijn er andere goede voorbeelden in Friesland/Nederland ?
• Kunnen digitale middelen helpen?
•Zijn er ook andere
ondersteuningsmogelijkhe
den?
•Wat doen we nu aan
ondersteuning en matchen?
Wordt dat gevoeld als
ondersteuning?
•Wat maakt dat een match
een succes wordt of juist niet?
•Zijn er ook andere matching-
methodes?
•Waar ligt de grens tussen professionals & vrijwilligers?
•Biedt ‘wederkerigheid’ nog extra mogelijkheden voor
interventies?
15
Vrijwilligerszorg
en informele hulp
Vergrijzing vrijwilligersbestand,
Toename hulpvragen en complexiteit
Grens tussen vrijwillige en
professionele inzet
Ondersteuningsbehoefte
Alle organisaties (en enkele koepels)
Vertegenwoordiging vanuit kerken
Sociaal Collectief
Gebiedsteams
Vrijwilligerswerk
door kwetsbare
inwoners
Ondersteuningsbehoefte
Vraag & aanbod
Zorgaanbieders o.a. Talant, Philadelphia
St. Aanzet
Sociaal Collectief
Gebiedsteams
Jonge
vrijwilligers*
Ondersteuningsbehoefte
Vraag & aanbod
Ervaringen Maatschappelijke stage
Jeugdverenigingen
Scholen
Sociaal Collectief
Gebiedsteams
Vraag & Aanbod Gebruik vrijwilligersvacaturebank
Digitale platforms
Sociaal Collectief
Professionele organisaties
Landelijke initiatieven
Gebiedsteams
*heeft verbinding met de uitvoering van Cool Súdwest (en de werkgroep Preventie)
Mogelijk dat het gesprek met Sociaal Collectief en/of gebiedsteams gecombineerd worden gevoerd
of dat aanvullende gesprekken per gebied nodig zijn.
Financiën
Met de huidige gemeentelijke inzet zijn financiële middelen gemoeid. Deze middelen zijn niet altijd
geoormerkt maar maken onderdeel uit van een groter geheel of project. Met het uitvoeringsplan
wordt duidelijk of we bestaande middelen anders moeten gaan inzetten of dat er extra middelen
nodig zijn.
Planning
Het gaat om een tijdpad op hoofdlijnen. Door de coronacrisis zijn de mogelijkheden voor overleg
beperkt en gaan andere zaken voor. Daarom gaan we ervan uit dat het zwaartepunt in de
werkzaamheden pas na de zomer ligt. De (gevolgen van de) coronacrisis kunnen leiden tot een
bijstelling van de planning. Dit blijft een onzekere factor.
2de kwartaal
2020
3de kwartaal
2020
4de kwartaal
2020
1ste kwartaal
2021
2de kwartaal
2021
1.Overleg met belanghebbende groepen
2.Verkenning goede voorbeelden andere
gemeenten
3.Komen tot voorstellen op de 3
resultaatgebieden
4.Komen tot een prioritering en
samenhangend geheel
5.Vastellen uitvoeringsplan 2021-2022
Top Related