1

O20.000608

Plan van aanpak Vrijwillige inzet

Hoe komen we tot een uitvoeringsplan 2021-2022?

2

0. Inhoudsopgave

pagina

1. Inleiding 2

2. Wettelijke taak: Wmo 2015 3

3. Definities en het belang van vrijwillige inzet 4

4. Vrijwillige inzet in cijfers 5

5. Huidige gemeentelijke inzet 9

6. Belanghebbende groepen en organisaties 11

7. Eerste verkenning ondersteuningsbehoefte vrijwilligersorganisaties 12

8. Aanpak, financiën en planning 13

1. Inleiding

Onze gemeente wil vrijwilligers zo goed mogelijk ondersteunen. In het Hoofdlijnenakkoord staat dat

vrijwilligers en mantelzorgers de pijlers zijn waarop de gemeenschap van Súdwest-Fryslân rust.

Iedereen die zo actief is verdient onze warme steun. Daarom is de ondersteuning van vrijwilligers

onderdeel van het speerpunt Versterken kracht van de samenleving. Dit is één van de speerpunten in

de Opgave Transformatie Sociaal domein (2018-2022).

Vrijwilligers spelen een cruciale rol in de samenleving. Zij zijn actief in allerlei onderdelen van de

samenleving waaronder zorg, cultuur, sport, leefbaarheidsprojecten, kerken, initiatieven en

belangenverenigingen. Door de toenemende vraag naar zorg en de vergrijzing wordt de druk op

vrijwilligers groter. Bijna de helft (49%) van de Nederlanders boven de 15 jaar zet zich minimaal één

keer per jaar vrijwillig in (CBS, 2017). Dit percentage is al jaren stabiel. Ook het percentage mensen

dat in de vier weken voorafgaand aan het onderzoek nog actief is geweest als vrijwilliger ligt al jaren

rond de 30%.

Gelet op de ambitie om deze kracht te versterken, gaan we toetsen of de huidige inzet op vrijwillige

inzet en ondersteuning van vrijwilligers in het brede sociale domein voldoet en toekomstbestendig is.

Dit doen we aan de hand van 3 resultaatgebieden:

1. Vrijwilligers zo goed mogelijk ondersteunen

2. Goede match vraag & aanbod vrijwilligers

3. Versterken/uitbreiden van de zorg en ondersteuning door vrijwilligers (klusbus, buddy, etc.)

Op basis hiervan wordt een uitvoeringsplan Vrijwillige inzet 2021-2022 gemaakt. Hoe we dit aan gaan

pakken beschrijven we in dit plan van aanpak. Het realiseren van het uitvoeringsplan is een

dynamisch proces met inwoners en partners en hierdoor kunnen gaande weg andere aanvullende

knelpunten en thema’s duidelijk worden. We werken onder andere samen met de andere speerpunten, zoals Preventie en Vernieuwing Lichte- en Specialistische ondersteuning, want

vrijwilligers spelen direct of indirect ook een belangrijke rol.

Vrijwillige inzet in het kader van de Participatiewet en de re-integratieverordening

(vrijwilligerspremie) valt buiten dit uitvoeringsplan.

Voor vrijwillige inzet in de vorm van burgerinitiatieven zijn al kaders vastgesteld (Right to Challenge,

Agenda Ut de Mienskip). Dit valt buiten het kader van dit uitvoeringsplan.

3

2. Wettelijke taak: Wmo 2015

De gemeente heeft maatregelen te treffen die:

vrijwillige inzet bevorderen;

vrijwilligers helpen hun taken uit te voeren.

De Wmo 2015 richt zich op vrijwillige inzet vanuit drie perspectieven. Het eerste perspectief is dat

vrijwillige inzet in alle sectoren van het Sociaal Domein bijdraagt aan het bevorderen van de sociale

samenhang in de hele gemeenschap. Het tweede perspectief is dat veel vrijwillige inzet draait om

‘zorgen voor elkaar’. Het derde perspectief is dat het verrichten van vrijwilligerswerk voor een

beperkte groep kwetsbare personen kan betekenen dat hij/zij kan meedoen en actief kan bijdragen

aan de gemeenschap. Omdat het hier om een diverse en kwetsbare groep gaat kunnen andere

maatregelen nodig zijn (meer maatwerk) dan voor de twee andere perspectieven.

3.

Meedoen:

Vrijwillige inzet

door kwetsbare

groepen

2.

Zorgen voor elkaar:

Vrijwillige inzet (on)georganiseerd aan

hulpbehoevenden

1.

Sociale samenhang:

vrijwillige inzet in sectoren Sport, Cultuur, Buurt en Zorg

creëert onderlinge betrokkenheid

4

3. Definities en het belang van vrijwillige inzet

* Burgerinitiatieven behoren tot de ongeorganiseerde vrijwillige inzet. Het gaat om actieve burgers

die vanuit betrokkenheid bij een maatschappelijke probleem gezamenlijk iets ondernemen of

reageren. Hiervoor zijn al kaders vastgesteld (Right to Challenge, Agenda Ut de Mienskip en

bijbehorende Subsidieregeling).

Bij vrijwilligerswerk gaan we uit van ‘enig georganiseerd verband’. Vrijwilligerszorg is een vorm van vrijwilligerswerk dat zich richt op zorg en ondersteuning aan iemand

met wie geen persoonlijke relatie bestaat.

Informele hulp is niet georganiseerde vrijwillige inzet en betreft hulp en ondersteuning aan

bekenden. In het kader van dit Plan van aanpak blijft mantelzorg buiten beschouwing (is een apart

beleidsterrein).

Veel vrijwillige inzet vindt plaats door vrijwilligers die geen deel uitmaken van een organisatie.

Vrijwilligers kunnen zich incidenteel inzetten (voor een kortdurende klus of evenement) of

structureel (langdurig en terugkerend). Ook tussenvormen zijn denkbaar.

Vrijwilligerswerk is niet verplicht maar ook niet vrijblijvend. Organisaties, maar ook vrijwilligers

moeten erop kunnen vertrouwen dat afspraken nagekomen worden. Veel organisaties werken met

een vrijwilligerscontract met plichten en rechten. Denk hierbij aan de

onkostenvergoeding, deskundigheidsbevordering, aansprakelijkheid,

arbeidsomstandigheden en de inspraak- en klachtenregeling.

Belang van vrijwillige inzet:

Economische waarde: ureninzet omgezet in geld is enorm (op de schaal van Nederland 8,5

miljard).

Preventie: voorkomt gezondheidsproblemen bij inwoners (b.v. eenzaamheid)

Gezondheidswinst: geeft energie en voldoening aan vrijwilligers

Maatschappelijke waarde : activiteiten die er anders niet zouden zijn.

Sociale samenhang en leefbaarheid: activiteiten in buurten en wijken dragen bij aan de

sociale cohesie.

Vrijwillige inzet is "werk dat (on)georganiseerd, onverplicht en

onbetaald wordt verricht ten behoeve van anderen of de samenleving"

vrijwilligerswerk

vrijwilligers

zorg

ongeorganiseerd

vrijwillige inzet *

informele

hulp

‘Vrijwilligerswerk is niet verplicht maar ook niet vrijblijvend.’

5

4. Vrijwillige inzet in cijfers

Diverse instanties doen op verschillende niveaus onderzoek naar vrijwillige inzet in Nederland.

Verschillende onderzoeken laten soms verschillende resultaten zien. Hierna volgt een greep uit de

diverse onderzoeken, om zo meer inzicht te geven in omvang en andere relevante kenmerken.

Omvang

Hierbij is een onderscheid gemaakt tussen vrijwilligerswerk en informele hulp.

Er zijn in de regio ZWF veel vrijwilligers actief, te weten (FSP, 2019):

45% van de inwoners enige vorm van vrijwilligerswerk doet (t.o.v. 44% in Fryslân)

45% van de inwoners informele hulp verleent (t.o.v. 36% in Fryslân.).

50% op het platteland in Fryslân vrijwilligerswerk doet, in steden is dit 37%

Deze percentages zijn, zeker in vergelijking met de rest van Fryslân, redelijk hoog.

Inwoners SWF van Fryslân die op het platteland wonen en van middelbare leeftijd zijn doen vaker

vrijwilligerswerk. Dit komt overeen met landelijke cijfers (CBS, 2015).

Tussen de 50 – 64 jaar verlenen meer inwoners informele hulp. Vanaf 64 jaar neemt het percentage

inwoners wat informele hulp verleent sterk af. De meeste vrijwilligers zijn 65 tot 70 jaar.

44

36

45 45

0

10

20

30

40

50

Doet vrijwilligerswerk Verleent informele hulp

%

Vrijwilligerswerk en informele hulp

(Bron: FSP 2019)

Fryslan Regio ZWF

29

44 44

55

47

22

34

48

40

28

0

10

20

30

40

50

60

18-34

jaar

35-49

jaar

50-64

jaar

65-70

jaar

75+ jaar

%

Leeftijdsverdeling vrijwilligerswerk en

informele zorg in Fryslân (Bron: FSP 2019)

Vrijwilligerswerk

Informele hulp

6

Terreinen vrijwilligerswerk

De meeste vrijwilligers zijn actief in de sportvereniging, gevolgd door buurtorganisaties .

Motieven en activiteiten

Mensen doen vrijwilligerswerk met verschillende motieven.

2119

1614 14

11

5 54

3 32

14

0

5

10

15

20

25

%

Terreinen vrijwilligerswerk

(Bron: FSP 2019)

56.963.7

59.7 51.5 57.5 53.6

64.362

53.7 48.7 55.168.2

56 65.357.6

62.9

32.6 26.131 37.2 31.8

40.1 41.9 30.2

28.434.8 33.6 27.7

19.4

33.9 26.232.1

27.5 28.1 26.4 28.2

29.6

29.9 34.5 40.7

0

50

100

150

200

250

%

Motieven

(Bron: CBS Paper Vrijwilligerswerk, juli 2018)

Vanwege de sociale contacten

Omdat ik het mijn plicht vind

Omdat ik het een zinvolle

tijdbesteding vind

Omdat ik het fijn vind om iets

voor een ander te doen

Omdat ik het zelf leuk vind om

te doen

7

Dit is landelijk de top 5 voor de onderscheiden soorten vrijwilligerswerk. ‘Het zelf leuk vinden om te doen’ (56,9 procent) en ‘het fijn vinden om iets voor een ander te doen’ (53,7 procent) zijn de belangrijkste motieven.

Binnen de organisaties houden de meeste vrijwilligers zich bezig met het organiseren van de

activiteiten (52%), besturen (27%) en in mindere mate met klusjes (20%), trainen en scholing (16%),

collecteren (16%)en de administratie (16%).

Vrijwilligers geven vaker aan gelukkig te zijn dan mensen die geen vrijwilligerswerk doen. Van de

vrijwilligers gaf 91 procent aan zichzelf gelukkig te vinden met een 7 of hoger, tegen 85 procent van

de niet-vrijwilligers. Het aandeel dat zich ongelukkig voelt (en zichzelf minder dan een 5 geven op de

schaal van 10) is bij mensen die geen vrijwilligerswerk doen bijna twee keer zo groot als bij

vrijwilligers.

Vrijwilligerszorg en informele hulp

De meeste vrijwilligers zijn aan de slag via een zorginstelling. Daarna volgt de groep vrijwilligers die

niet verbonden is aan een organisatie.

De meeste zorgvrijwilligers bieden gezelschap en emotionele ondersteuning.

05

101520253035

%

Zorgvrijwilligers

(Bron: SCP rapport Voor Elkaar, 2017, naar indicatie)

0

10

20

30

40

50

60

70

%

Aard van de hulp en ondersteuning

(Bron: SCP rapport Voor Elkaar, 2017, naar indicatie)

8

Kwetsbare inwoners als vrijwilliger

Vrijwilligerswerk biedt kwetsbare mensen een mooie kans om werkervaring op te doen en

competenties te ontwikkelen. Kennis en kunde vergaren, zelfvertrouwen kweken of eenzaamheid

tegengaan. En ze bouwen een (nieuw) sociaal netwerk op, een stevige basis om op terug te vallen.

Het gaat om een hele diverse groep, bijv. mensen met een lichamelijke en/of verstandelijke

beperking, mensen met een psychische kwetsbaarheid.

In Nederland doet 19% van de mensen met een beperking (lichamelijk, verstandelijk en psychische

aandoening) gemiddeld zes uur per week vrijwilligerswerk in georganiseerd verband. Dat zijn bijna

800.000 mensen. Ook blijkt dat 5% van de mensen in deze doelgroep geen vrijwilligerswerk doet,

maar dat wel zou willen. Mensen met een beperking doen het liefst vrijwilligerswerk dichtbij huis.

Ook vinden ze het fijn hun tijd flexibel in te delen. Vrijwilligers met een beperking zijn net als

vrijwilligers gemiddeld hoger opgeleid en niet jong. (Bron: Nivel, 2019).

Mensen met een lichamelijke beperking doen minder vaak vrijwilligerswerk dan gemiddeld terwijl

mensen met een psychische aandoening juist vaker vrijwilligerswerk doen. (Meting monitor

onbeperkt meedoen, Nivel 2019)

27 28

4442

3538

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

50

2016 2018

%

Vrijwilligerswerk door mensen met een beperking

(Bron: Nivel 2019)

Lichamelijk

Psychische aandoening

Algemene bevolking

‘Vrijwilligers geven vaker aan gelukkig te zijn

dan mensen die geen vrijwilligerswerk doen.’

9

5. Huidige gemeentelijke inzet

In de Handreiking ‘Vrijwillige inzet is de basis’, in 2014 uitgebracht door het Transitie Bureau

Wmo zijn vier focuspunten benoemd waarop de gemeente zich kan inzetten. Deze focuspunten

zijn: stimuleren en waarderen, makelen en verbinden, ondersteunen en afstemmen en

continueren.

In de cirkel hieronder zijn de (huidige) activiteiten vanuit de gemeente gericht op vrijwillige inzet

geordend naar deze punten. Bij sommige inzet gaat het om structurele activiteiten (bijv. de

vrijwilligersvacaturebank). Voor meerdere activiteiten geldt dat hiermee in de afgelopen jaren

wel ervaring is opgedaan in de gemeente (bijv. Meer dan Handen Vrijwilligersprijzen), zonder dat

dit heeft geleid tot een structurelere invulling.

Stimuleren en

waarderen

Makelen en

verbinden

Continueren Ondersteunen

en afstemmen

Inspiratiebijeenkomsten Parels

vrijwillige inzet

Meer dan handen Nationale

Vrijwilligersprijzen, Nationale

Vrijwilligersdag (7 dec.)

Súdwest op z’n best in huis-aan-

huis kranten

Vrijwilligersverzekering

(secundair) voor alle vrijwilligers

die actief zijn in de gemeente.

Onderlinge ontmoeting

Meedoen aan NLDoet

Vrijwilligersvacaturebank voor

organisaties voor vacatures en

voor inwoners die zich vrijwillig

willen inzetten

Organisaties stimuleren een

vrijwilligers plek te bieden voor

kwetsbare inwoners.

Coachvrijwilligers die kwetsbare

inwoners begeleiden bij

toeleiding naar vrijwilligers werk

en bij het functioneren op de

werkvloer.

Organisatie vrijwilligersmarkt

Scholingsbijeenkomsten

(Digitale) ontsluiting trainings-

en scholingsaanbod / Vrijwil-

ligers Academie Fryslân

Gebiedsgerichte uitwisseling

Organisatieondersteuning op

maat/Advies/Tijdelijke

begeleiding

Vaste aanspreekpunten

gemeente en ondersteunende

organisaties

10

Stichting Sociaal Collectief SWF en Stipepunten

Vanaf 2018 is de Stichting Sociaal Collectief SWF actief in de gemeente. Deze stichting is voor de

gemeente de meest belangrijke uitvoerder op het

gebied van vrijwillige inzet. De gemeente heeft een

dienstverleningsovereenkomst met de stichting waarin

is vastgelegd wat de taken zijn.

De Stichting:

Werft nieuwe vrijwilligers, behoudt bestaande vrijwilligers;

Faciliteert de vrijwilligers in de samenleving;

Versterkt verbindingen tussen vrijwilligers en professionals;

Is vast aanspreekpunt voor vrijwilligersorganisaties en –initiatieven;

Promoot vrijwillige inzet door stukjes Sudwest op z’n best Begeleidt en faciliteert een ondersteuningsstructuur met stipepunten verspreid over de

gemeente met als taken :

o Actueel houden digitale vrijwilligers-vacaturebank en contacten onderhouden met

de organisaties

o Bemiddelen van inwoners die vrijwilligerswerk willen doen naar beschikbare

vacatures

o Onderdeel van een gebiedsgericht netwerk met vrijwilligers en professionals

Naast de gemeente zijn ook andere overheden en organisaties actief op het gebied van vrijwillige

inzet.

De provincie Fryslân subsidieert vanaf 2017 de Vrijwilligers Academie Fryslân; een organisatie die

vraag en aanbod op het gebied van training en scholing van vrijwilligers bij elkaar brengt. Ook konden

vrijwilligers een kortingsvoucher krijgen (t.w.v. € 100,-). Deze voucherregeling is per mei 2019

gestopt. Vanaf 2019 dragen de meeste Friese gemeenten, w.o. SWF, hier ook aan bij.

Er is ook landelijke regelgeving op het gebied van vrijwillige inzet waar onze vrijwilligers(organisaties)

profijt van kunnen hebben:

Over de vrijwilligersvergoeding hoeven de vrijwilligers en de organisaties geen belasting

of sociale premies te betalen tot een maximaal bedrag. Met ingang van 2019 bedraagt de

belastingvrije vrijwilligersvergoeding € 170 per maand en een maximum van € 1.700 per

jaar.

Vrijwilligersorganisaties kunnen voor hun nieuwe vrijwilligers die werken met kwetsbare

mensen een gratis VOG aanvragen (Regeling gratis VOG voor vrijwilligers).

Het Ministerie van VWS is initiatiefnemer van de Meer dan Handen Vrijwilligersprijzen voor de

erkenning en waardering van vrijwilligers. De uitvoering ligt in handen van Movisie. Ook gemeenten

kunnen een eervolle vermelding krijgen als ‘Vrijwilligersgemeente van het jaar’. Een andere belangrijke partner is het Oranjefonds. Dit fonds is initiatiefnemer van de grootste

vrijwilligersactie in Nederland: NL Doet. Dit zet vrijwilligerswerk in het zonnetje en nodigt iedereen

uit om een dagje de handen uit de mouwen te steken. In maart 2020 waren er in SWF maar liefst 103

klussen aangemeld. Ook bij andere activiteiten zoals Appeltjes van Oranje en Burendag draait het om

vrijwillige inzet.

11

6. Belanghebbende groepen en organisaties

Iedere organisatie die werkt met vrijwilligers is zelf verantwoordelijk om goed te zorgen voor de

eigen vrijwilligers. Hoe groter de organisatie is hoe meer mogelijkheden er in de regel zijn voor een

goed vrijwilligersbeleid.

Om te kunnen onderzoeken of de gemeentelijke inzet aansluit bij de behoefte van vrijwilligers en

hun organisaties is het belangrijk om alle stakeholders in beeld te krijgen. Dit kan per terrein

verschillen. Aan de aanbodkant gaat het om organisaties die ook actief zijn in het ondersteunen van

vrijwilligers en hun organisaties of in het bieden van faciliteiten om vraag en aanbod te koppelen.

Hier wordt een onderscheid gemaakt naar werkgebied (organisatie, gemeentelijk, provinciaal en

landelijk). Aan de vraagkant gaat het om groepen en organisaties die werken met vrijwilligers. Hier is

sprake van een glijdende schaal van groepen en organisaties die alleen met vrijwilligers werken tot

aan professionele maatschappelijke organisaties die voor specifieke taken werken met vrijwilligers.

Ook organisaties aan de aanbodkant werken vaak zelf ook met vrijwilligers (bijv. Sociaal Collectief).

7.

AANBODKANT VRAAGKANT

org

an

isa

tie

ge

me

en

teli

jk

pro

vin

cia

al

la

nd

eli

jk

Vereniging

Nederlandse

Organisaties

NL voorelkaar

Young Capital

Online Platform

vrijwillige inzet Movisie, landelijk

kennis-instituut

Coöperatie Wehelpen.nl

SESAM Academie met vrijwillige adviseurs

Vrijwilligers Academie

Fryslân (VAF);

netwerkorganisatie

Sport

Fryslân

Doarpswurk

Keunstwurk

Stichting Sociaal

Collectief + 4

stipepunten

wijk-/dorpen-

coördinatoren

Buurtsport-

coach voor de

verenigingen

Cultuurcoaches

Femuza, federatie zang-

en muziekverenigingen

De Zonnebloem Landelijke

Vereniging

Humanitas

Present Nederland

Solidair Fryslân

Alzheimer Nederland

VPTZ Nederland

Me

er P

rofe

ssion

ee

l Me

er v

rijwillig

Kerkelijke

verbanden

Sportverenigingen

Culturele

verenigingen

Stads-/wijk-

/dorpsbelangen Dorpshuizen/MFC’s

Vrijwillige

hulpdiensten

Support Fryslân

EHBO-verenigingen

Afd. Zonnebloem

St. Aanzet

VPTZ ZWF Humanitas,

afd. ZWF

Antonius Ziekenhuis, Patyna, St.

Noorderbrug , Philadelphia, St.

Talant, Zienn,etc.

Theater Sneek,

Musea, etc.

Scholen

St. Present

Jeugdverenigingen

Meeleefgezinnen Budgetmaatjes

St. Vluchtelingenwerk

Organisatie Muziek-

verenigingen Fryslân

Stavoor

Zwembaden,

St. Onbeperkt,

etc Bibliotheek Mar en Fean

Belangenorganisaties/

bonden

12

Uit dit overzicht komt naar voren dat het een zeer gedifferentieerd veld met belanghebbende

groepen en organisaties is, waarbij de organisatiegraad en –invulling van de ondersteuning per

terrein heel verschillend is. Wat o.a. opvalt is dat de meeste vrijwilligerszorgorganisaties een

landelijke (koepel-)organisatie hebben, met vaak een levensbeschouwelijke/kerkelijke achtergrond.

7. Eerste verkenning ondersteuningsbehoefte vrijwilligersorganisaties

Er is op verschillende terreinen al onderzoek gedaan naar aandachts- of knelpunten waar

vrijwilligersorganisaties in de praktijk mee worstelen. Dit geeft inzicht in waar de

ondersteuningsbehoefte ligt en waarop de gemeentelijke inzet zich zou moeten richten.

Vergrijzing en het vrijwilligersbestand en het vervullen van vacatures voor bestuursfuncties zijn

knelpunten die op alle bovengenoemde terreinen spelen.

sport

buurt /dorpshui-

zen en mfc’s

Verzorg./inf.hulp

cultuur

jeugdwerk

Gemeenschappelijke punten:

-Vergrijzing vrijwilligersbestand

-Lastig om vrijwilligers te vinden voor

bestuursfuncties

-bijna 2/3 heeft voldoende

organisatiekracht

-door de open club gedachte

weten ze leden aan zich te

binden;

- behouden en werven leden en

het vrijwilligerswerk goed laten

aansluiten bij interesses en

mogelijkheden

• 1/5 deel geeft aan -vrijwilligers voelen zich

verbonden met de

ontmoetingsplek

-m.n. vinden van een

penningmeester is lastig

Bron: Culturele verenigingsmonitor

2018; FSP en Keunstwurk;

Onderzoek musea in SWF 2019

- vraag naar vrijwilligers neemt toe

en is veranderd (meer 1-op-1)

waardoor soms een tekort is/dreigt

-soms overbelasting vrijwilligers;

grens met professionals soms

onduidelijk en de communicatie

tekort schiet

-erkennen toegevoegde waarde, etc.

-genoeg vrijwilligers ;1/3

zoekt regelmatig:

-ledenbehoud en werving

(m.n. muziek- en dans).

-druk op vrijwilligers neemt

toe (musea).

Bron: :

Onderzoek

FSP, Sport

Fryslân en het

Mulier

Instituut

Bron: Onderzoek in SWF 2019

Bron: SCP

rapport Voor

elkaar, Manifest

Zorg, hulp en

ondersteuning,

Zorg beter met

vrijwilligers

-bereiken van

brede doelgroep

13

Daarnaast komen uit diverse andere publicaties over vrijwillige inzet de volgende aandachtspunten

naar boven (Bron: diverse publicaties):

Een groeiende groep inwoners geeft de voorkeur aan kortdurend en projectmatig

vrijwilligerswerk en voelen zich niet gebonden aan één organisatie.

Een potentieel aan vrijwillige inzet blijft onbenut blijft (SCP rapport Voor Elkaar).

Soms is sprake van versnippering (meerdere kleinere vrijwilligersinitiatieven naast

elkaar). Vrijwilligers hechten aan hun autonomie.

Het werken met vrijwilligers vraagt specifieke deskundigheid. Aansluiting bij de

intrinsieke motivatie van vrijwilligers is cruciaal. Ook in matching van vraag en aanbod.

De informele hulp vrijwilligers zijn lang niet altijd zichtbaar en dus lastig te vinden en te

bevragen naar ondersteuningsbehoeften.

Vrijwilligerswerk door kwetsbare inwoners vraagt extra inzet o.a. begeleiding die niet

altijd beschikbaar is.

Digitale platforms zijn in opkomst. Deze wijze van matching kan nieuw potentieel

vrijmaken. Voor situaties waarin de hulpvrager kwetsbaar is, is de betrouwbaarheid van

de vrijwilliger een aandachtspunt. Voorbeelden van platforms zijn: www.NLvoorelkaar.nl,

www.wehelpen.nl , www.handjehelpen.nl, www.tijdvooractie.nl.

8. Aanpak, Financiën en Planning

Aanpak

Vanuit de verschillende perspectieven en resultaatgebieden gaan we aan de slag met de vraag of de

huidige gemeentelijke inzet op het gebied van vrijwillige inzet voldoet en toekomstbestendig is. Om

hier een antwoord op te krijgen, willen we het brede veld aan zowel de vraag- als aanbodkant

gestructureerd consulteren. We gaan zowel intern als extern in gesprek met belangrijke

belanghebbende groepen en organisaties. Ook gaan we op zoek naar goede voorbeelden in andere

gemeenten in Friesland en daarbuiten. Dit resulteert in een concreet uitvoeringsplan voor de jaren

2021-2022.

Schematisch ziet dit er als volgt uit:

Perspectieven Vrijwillige Inzet

Resultaatgebieden Vrijwillige Inzet

Vrijwilligers zo goed

mogelijk ondersteunen

(met en zonder

kwetsbaarheid)

Goede match vraag &

aanbod vrijwilligers

(met en zonder

kwetsbaarheid)

Versterken/uitbreiden van

de zorg en ondersteuning

door vrijwilligers

Sociale samenhang

Zorgen voor elkaar

Meedoen

14

Binnen deze aanpak onderscheiden we op dit moment vijf onderdelen : verenigingen en clubs,

vrijwilligerszorg en informele hulp, vrijwilligerswerk door kwetsbare inwoners, jonge vrijwilligers en

vraag & aanbod vrijwillige inzet. Het onderdeel jonge vrijwilligers is toegevoegd vanuit de gedachte ‘ jong geleerd is oud gedaan’, met gebruikmaking van kennis en ervaring met het makelen van

jongeren naar vrijwilligerswerk ten tijde van de maatschappelijke stages. Alle onderdelen komen

terug in één uitvoeringsplan vrijwillige inzet.

Toelichting Gesprekken met

Verenigingen en

clubs

Vergrijzing vrijwilligersbestand

Ondersteuningsbehoefte

Vertegenwoordiging sport-, culturele,

buurtverenigingen

Sport Fryslân, Buurtsportcoaches

Muziekfederatie, Femuza e.a.

Sociaal Collectief

Wijk- en dorpencoördinatoren

Voldoen de huidige ondersteuningsstructuur en activiteiten gericht op vrijwillige inzet en

ondersteuning van vrijwilligers in het brede sociale domein en is deze inzet toekomstbestendig ?

Subvragen:

• Waar liggen de problemen, op welk gebied ? (bijv. is er een tekort aan vrijwilligers? Zijn er

voldoende vrijwilligersvacatures voor kwetsbare inwoners?)

• Waar hebben vrijwilligers(organisaties) behoefte aan ?

• Wat zijn drempels voor vrijwilligers (zonder en met een kwetsbaarheid)?

• Wat is de rol van de gemeente? Wat is de rol van andere organisaties?

• Blijft er vrijwilligerspotentieel onbenut? Zo ja, hoe kunnen we die activeren?

• Hoe kan de gemeente vrijwillige inzet promoten en waarderen? Vrijwilligersprijs?

• Zijn er andere goede voorbeelden in Friesland/Nederland ?

• Kunnen digitale middelen helpen?

•Zijn er ook andere

ondersteuningsmogelijkhe

den?

•Wat doen we nu aan

ondersteuning en matchen?

Wordt dat gevoeld als

ondersteuning?

•Wat maakt dat een match

een succes wordt of juist niet?

•Zijn er ook andere matching-

methodes?

•Waar ligt de grens tussen professionals & vrijwilligers?

•Biedt ‘wederkerigheid’ nog extra mogelijkheden voor

interventies?

15

Vrijwilligerszorg

en informele hulp

Vergrijzing vrijwilligersbestand,

Toename hulpvragen en complexiteit

Grens tussen vrijwillige en

professionele inzet

Ondersteuningsbehoefte

Alle organisaties (en enkele koepels)

Vertegenwoordiging vanuit kerken

Sociaal Collectief

Gebiedsteams

Vrijwilligerswerk

door kwetsbare

inwoners

Ondersteuningsbehoefte

Vraag & aanbod

Zorgaanbieders o.a. Talant, Philadelphia

St. Aanzet

Sociaal Collectief

Gebiedsteams

Jonge

vrijwilligers*

Ondersteuningsbehoefte

Vraag & aanbod

Ervaringen Maatschappelijke stage

Jeugdverenigingen

Scholen

Sociaal Collectief

Gebiedsteams

Vraag & Aanbod Gebruik vrijwilligersvacaturebank

Digitale platforms

Sociaal Collectief

Professionele organisaties

Landelijke initiatieven

Gebiedsteams

*heeft verbinding met de uitvoering van Cool Súdwest (en de werkgroep Preventie)

Mogelijk dat het gesprek met Sociaal Collectief en/of gebiedsteams gecombineerd worden gevoerd

of dat aanvullende gesprekken per gebied nodig zijn.

Financiën

Met de huidige gemeentelijke inzet zijn financiële middelen gemoeid. Deze middelen zijn niet altijd

geoormerkt maar maken onderdeel uit van een groter geheel of project. Met het uitvoeringsplan

wordt duidelijk of we bestaande middelen anders moeten gaan inzetten of dat er extra middelen

nodig zijn.

Planning

Het gaat om een tijdpad op hoofdlijnen. Door de coronacrisis zijn de mogelijkheden voor overleg

beperkt en gaan andere zaken voor. Daarom gaan we ervan uit dat het zwaartepunt in de

werkzaamheden pas na de zomer ligt. De (gevolgen van de) coronacrisis kunnen leiden tot een

bijstelling van de planning. Dit blijft een onzekere factor.

2de kwartaal

2020

3de kwartaal

2020

4de kwartaal

2020

1ste kwartaal

2021

2de kwartaal

2021

1.Overleg met belanghebbende groepen

2.Verkenning goede voorbeelden andere

gemeenten

3.Komen tot voorstellen op de 3

resultaatgebieden

4.Komen tot een prioritering en

samenhangend geheel

5.Vastellen uitvoeringsplan 2021-2022