Afd. Documentaire Informatie
Inleiding ‘Systematisch zoeken naar external evidence in bestanden’ Sint Maartenskliniek Nijmegen
maandag 4 maart 2002
Afd. Documentaire Informatie
Frans de Meijer
Manager afd. Documentaire Informatie
Literatuuronderzoeker
Nederlands Paramedisch Instituut4 maart 2002
Het Nederlands Paramedisch Instituut:Hét kenniscentrum voor de paramedische zorgHét kenniscentrum voor de paramedische zorg
Vakreferenten voor elke paramedische discipline:Vakreferenten voor elke paramedische discipline:•DiëtetiekDiëtetiek•ErgotherapieErgotherapie•FysiotherapieFysiotherapie•LogopedieLogopedie•MBRT MBRT (medisch beeldvormende en radiotherapeutische technieken)(medisch beeldvormende en radiotherapeutische technieken)
•MondhygiëneMondhygiëne•Oefentherapie CesarOefentherapie Cesar•Oefentherapie-MensendieckOefentherapie-Mensendieck•OptometrieOptometrie•OrthoptieOrthoptie•PodotherapiePodotherapie
Afd. Documentaire Informatie
Uw vakreferent: Sylvia P. van den Heuvel
Senior vakreferent fysiotherapie / Literatuuronderzoeker
Nederlands Paramedisch Instituut
Amsterdamseweg 16, Postbus 1161
3800 BD Amersfoort
Tel.: 033 421 61 20 - Fax: 033 421 61 90
Afd. Documentaire Informatie
Uw vakreferent: Inka (Y.I.M.) Logister-Proost
Vakreferent ergotherapie
Nederlands Paramedisch Instituut
Amsterdamseweg 16, Postbus 1161
3800 BD Amersfoort
Tel.: 033 421 61 20 - Fax: 033 421 61 90
Afd. Documentaire Informatie
Uw vakreferent: drs Hilde Bosschers
Vakreferent logopedie / Neurolinguïst
Nederlands Paramedisch Instituut
Amsterdamseweg 16, Postbus 1161
3800 BD Amersfoort
Tel.: 033 421 61 20 - Fax: 033 421 61 90
Afd. Documentaire Informatie
Uw vakreferent: Monique E. Wessels
Documentair informatiespecialist / Literatuuronderzoeker
Nederlands Paramedisch Instituut
Amsterdamseweg 16, Postbus 1161
3800 BD Amersfoort
Tel.: 033 421 61 20 - Fax: 033 421 61 90
4 maart 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
Programma‘SYSTEMATISCH ZOEKEN NAAR EXTERNAL EVIDENCE IN BESTANDEN’
Opsporen van informatie Informatiebronnen Systematisch zoeken: voorbereiding Systematisch zoeken: praktijkvoorbeeld Beoordeling van Internetbronnen Werkcollege
4 maart 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
Systematisch zoeken naar external evidence DEFINITIE EBM (1) (Bron: BMJ 1995;310:1122)
The process of systematically finding, appraising, and using contemporaneous research findings as the basis for clinical decisions.
Evidence-based medicine asks questions, finds and appraises the relevant data, and harnesses that information for everyday clinical practice.
4 maart 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
Systematisch zoeken naar external evidence DEFINITIE EBM (2) (Bron: BMJ 1995;310:1122)
Evidence-based medicine follows four steps:– formulate a clear clinical question from a patient's
problem;– search the literature for relevant clinical articles;– evaluate (critically appraise) the evidence for its
validity and usefulness;– implement useful findings in clinical practice.
4 maart 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
Systematisch zoeken naar external evidence OPSPOREN VAN INFORMATIE
4 maart 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
Opsporen van informatie
Typen informatie Literatuur Protocollen, standaarden Meetinstrumenten Lopend onderzoek Adressen “Kennis”
4 maart 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
Opsporen van informatie
Waar is die informatie te halen? Internet Mediatheek / bibliotheek
– Medische bibliotheken– Hogescholen en universiteiten– Wetenschappelijke instellingen– Wetenschappelijke (steun)bibliotheken
Kennis- en expertisecentra Collega’s
4 maart 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
Opsporen van informatie
Typen bronnen Primaire bronnen
– Publicatie waarin op grond van oorspronkelijk onderzoek nieuwe informatie wordt gepresenteerd
• Boek, tijdschrift(artikel), software, rapport
Secundaire bronnen– Publicatie waarvan de inhoud is afgeleid van
primaire publicaties– Publicatie die een overzicht geeft van primaire
publicaties• Bibliografie, index (bijv. MEDLINE), referaat(tijdschrift)
4 maart 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
Systematisch zoeken naar external evidence INFORMATIEBRONNEN
4 maart 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
Informatiebronnen
MEDLINE– bijv. SilverPlatter– bijv. NLM/PubMed
CINAHL DocOnline EMBASE/RPM The Cochrane Library REHADAT (D/CDN) Ned. Onderzoek
Databank (NOD)
PEDro HandyWijzer Geïnformeerde Huisarts
(DGH) NHG-Standaarden OPmaat LisF Standaarden Informatie
Systeem Online (SISO) ERIC
4 maart 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
Specifiek (bio)medisch
MEDLINE– bijv. SilverPlatter– bijv. NLM/PubMed
CINAHL DocOnline EMBASE/RPM The Cochrane Library REHADAT (D/CDN) Ned. Onderzoek
Databank (NOD)
PEDro HandyWijzer Geïnformeerde Huisarts
(DGH) NHG-Standaarden OPmaat LisF Standaarden Informatie
Systeem Online (SISO) ERIC
4 maart 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
MEDLINE
http://research.bmn.com/medline
4 maart 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
MEDLINE
Index Medicus Online
4 maart 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
Specifiek “paramedisch”
MEDLINE– bijv. SilverPlatter– bijv. NLM/PubMed
CINAHL DocOnline EMBASE/RPM The Cochrane Library REHADAT (D/CDN) Ned. Onderzoek
Databank (NOD)
PEDro HandyWijzer Geïnformeerde Huisarts
(DGH) NHG-Standaarden OPmaat LisF Standaarden Informatie
Systeem Online (SISO) ERIC
4 maart 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
DocOnline
http://www.paramedisch.org
4 maart 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
Specifiek revalidatie
MEDLINE– bijv. SilverPlatter– bijv. NLM/PubMed
CINAHL DocOnline EMBASE/RPM The Cochrane Library REHADAT (D/CDN) Ned. Onderzoek
Databank (NOD)
PEDro HandyWijzer Geïnformeerde Huisarts
(DGH) NHG-Standaarden OPmaat LisF Standaarden Informatie
Systeem Online (SISO) ERIC
4 maart 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
Specifiek fysiotherapie
MEDLINE– bijv. SilverPlatter– bijv. NLM/PubMed
CINAHL DocOnline EMBASE/RPM The Cochrane Library REHADAT (D/CDN) Ned. Onderzoek
Databank (NOD)
PEDro HandyWijzer Geïnformeerde Huisarts
(DGH) NHG-Standaarden OPmaat LisF Standaarden Informatie
Systeem Online (SISO) ERIC
4 maart 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
PEDro
http://ptwww.cchs.usyd.edu.au/pedro/
4 maart 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
Algemene gezondheidszorg
MEDLINE– bijv. SilverPlatter– bijv. NLM/PubMed
CINAHL DocOnline EMBASE/RPM The Cochrane Library REHADAT (D/CDN) Ned. Onderzoek
Databank (NOD)
PEDro HandyWijzer Geïnformeerde Huisarts
(DGH) NHG-Standaarden OPmaat LisF Standaarden Informatie
Systeem Online (SISO) ERIC
4 maart 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
Overheidsinformatie
MEDLINE– bijv. SilverPlatter– bijv. NLM/PubMed
CINAHL DocOnline EMBASE/RPM The Cochrane Library REHADAT (D/CDN) Ned. Onderzoek
Databank (NOD)
PEDro HandyWijzer Geïnformeerde Huisarts
(DGH) NHG-Standaarden OPmaat LisF Standaarden Informatie
Systeem Online (SISO) ERIC
4 maart 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
Protocollen / standaarden
MEDLINE– bijv. SilverPlatter– bijv. NLM/PubMed
CINAHL DocOnline EMBASE/RPM The Cochrane Library REHADAT (D/CDN) Ned. Onderzoek
Databank (NOD)
PEDro HandyWijzer Geïnformeerde Huisarts
(DGH) NHG-Standaarden OPmaat LisF Standaarden Informatie
Systeem Online (SISO) ERIC
4 maart 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
DocOnline
4 maart 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
Wetenschappelijk onderzoek
MEDLINE– bijv. SilverPlatter– bijv. NLM/PubMed
CINAHL DocOnline EMBASE/RPM The Cochrane Library REHADAT (D/CDN) Ned. Onderzoek
Databank (NOD)
PEDro HandyWijzer Geïnformeerde Huisarts
(DGH) NHG-Standaarden OPmaat LisF Standaarden Informatie
Systeem Online (SISO) ERIC
4 maart 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
Evidence based literatuur
MEDLINE– bijv. SilverPlatter– bijv. NLM/PubMed
CINAHL DocOnline EMBASE/RPM The Cochrane Library REHADAT (D/CDN) Ned. Onderzoek
Databank (NOD)
PEDro HandyWijzer Geïnformeerde Huisarts
(DGH) NHG-Standaarden OPmaat LisF Standaarden Informatie
Systeem Online (SISO) ERIC
4 maart 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
Cochrane Library
CCTR: Cochrane Controlled Trials Register CDSR: Cochrane Database of Systematic Reviews DARE: Database of Abstracts of Review of Effectiveness CRMD: Cochrane Review Methodology Database
DE MEIJER F. The Cochrane Library. Issue 1999; 16(3): 25.
4 maart 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
The Cochrane Library
http://www.cochrane.org/
alleen abstracts zijn gratis
4 maart 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
DocOnline
4 maart 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
Het NPi
Amsterdamseweg 16, Amersfoort
4 maart 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
Systematisch zoeken naar external evidence VOORBEREIDING
4 maart 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
Systematisch literatuur zoeken Stappenplan Formuleer een probleemstelling Formuleer daaruit een zoekvraag en bepaal in- en
exclusiecriteria Bepaal het doel van de zoektocht Bepaal het(de) gewenste documenttype(n) Selecteer de te doorzoeken bronnen Vertaal de zoekvraag naar zoektermen, die bij de
gekozen bronnen horen Stel een zoekstrategie op
4 maart 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
Systematisch literatuur zoeken Formuleer een zoekvraag Stel deelonderwerpen
van de probleemstelling vast
Bedenk suggesties voor zoektermen– synoniemen– Engelstalige termen– verwante ruimere of
nauwere termen– namen van auteurs– titelwoorden uit reeds
bekende titels
Formuleer in- en exclusiecriteria t.a.v.:– leeftijd– geslacht– tijdsperiode– taal
en bij effectonderzoek ook:– aandoening– interventie– soort onderzoek
4 maart 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
Systematisch literatuur zoekenBepaal het doelHet doel van de zoektocht is bepalend voor
– de omvang van de zoektocht– de manier van zoeken en– het type publicatie dat gezocht wordt
praktijkprobleem proefschrift / onderzoek publicatie / lezing / referaat onderwijs / cursus scriptie / studie-activiteit beleid(sontwikkeling)
4 maart 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
Systematisch literatuur zoekenBepaal het documenttypeHet documenttype is o.a. bepalend voor de bron waarin gezocht
wordt overzichtartikel (review) richtlijn / protocol abstract / samenvatting / referaat tijdschriftartikel (R)CT / meta-analyse meetinstrument website (patiënten)folder etc.
4 maart 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
Systematisch literatuur zoeken Selecteer de bronnenSPECIFIEK bibliotheekcatalogi websites van
verenigingen vaktijdschriften current contents attenderings-
rubrieken enz.
ALGEMEEN MEDLINE The Cochrane Library PEDro ERIC DocOnline REHADAT CINAHL EMBASE enz.
4 maart 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
Systematisch literatuur zoekenBepaal de zoektermenINDEXTERMEN MEDLINE
– medical subject headings (MesH)
The Cochrane Library– medical subject headings
(MesH) CINAHL
– descriptoren (DE) SPORTDiscus
– descriptoren (DE)
TREFWOORDEN DocOnline
INDEXWOORDEN EMBASE/RPM
ZOEKMASKERS PEDroVertaal de zoekvraag naar de
juiste zoektermen van de betreffende bron
4 maart 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
Systematisch literatuur zoekenTrefwoorden & indextermen
Trefwoorden Alfabetische lijst van zoektermen Geen onderlinge relaties
Indextermen (thesaurustermen) Onderlinge relaties Verwijzingen Scope notes
4 maart 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
Systematisch literatuur zoekenIndextermen
Verwijzingen bij indextermen Scope note (SN): korte beschrijving Use (USE): verwijzing naar correcte term Used for (UF): incorrecte term van waaruit
verwezen is Broader term (BT) Narrower term (NT) Related term (RT)
4 maart 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
Systematisch literatuur zoeken Indextermen (voorbeeld)Chronic Brain Damage SN: A condition characterized by long-
standing brain dysfunction or damage, … [etc.]
UF: Chronic Encephalopathy BT: Brain Diseases NT: Chronic Brain Injury; Cerebral Palsy;
Persistent Vegetative State RT: Brain Infarction
4 maart 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
Systematisch literatuur zoekenStel een zoekstrategie op (1) Bepaal of je sensitief (ruim) of specifiek (begrensd)
wilt zoeken Zoek eerst met gecontroleerde termen, daarna met
vrije (eigen bedachte) termen combineer de zoektermen met logische (Booleaanse)
en positionele operatoren maak de zoekstring niet te lang beperk op taal via het taalveld (bijv. MEDLINE:
english in la) beperk op documenttype via publicatieveld: (bijv.
DocOnline: RCT in form)
4 maart 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
Systematisch literatuur zoekenStel een zoekstrategie op (2) Zoek een bekend document op auteursnaam, jaar en
een woord uit de titel Gebruik eventueel vaste zoekfilters (clinical trials,
prognosis, diagnosis, etiology, practice guidelines, clinical audit, systematic reviews)
Schakel bij het zoeken naar literatuur voor wetenschappelijk onderzoek een deskundige in!
4 maart 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
Booleaanse operatoren
AND OR NOT ADJ NEAR WITH
4 maart 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
Booleaanse operatoren
AND cerebral AND palsy Zoekt naar documenten die zowel cerebral
als palsy bevatten. vindt dus ook: cerebral compression […] recurrent laryngeal
nerve palsy!
4 maart 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
Booleaanse operatoren
OR “cerebral palsy” OR “infantile
encephalopathy” Zoekt naar documenten die óf cerebral palsy
en/of infantile encephalopathy bevatten.
4 maart 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
Booleaanse operatoren
NOT (AND NOT) “cerebral palsy” NOT surgery Zoekt naar documenten die cerebral palsy
bevatten, maar niet surgery.
4 maart 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
Booleaanse operatoren
ADJ “…” cerebral ADJ palsy “cerebral
palsy” Zoekt naar documenten die cerebral palsy
bevatten (achter elkaar, mét spatie!) Vindt in MEDLINE dus niet de indexterm Cerebral-Palsy!
4 maart 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
Booleaanse operatoren
NEAR cerebral NEAR palsy Zoekt naar documenten die zowel cerebral
als palsy in dezelfde zin bevatten. vindt dus ook: cerebral compression […] recurrent laryngeal
nerve palsy!
4 maart 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
Booleaanse operatoren
WITH cerebral WITH palsy Zoekt naar documenten die zowel cerebral
als palsy bevatten in hetzelfde veld (bijv. samenvatting of titel).
4 maart 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
Trunceren en maskeren
Trunceren Physiother* zoekt naar:
– Physiotherapy– Physiotherapeutic– Physiotherapeutische– Etc.
Maskeren m?ckenzie zoekt naar:
– McKenzie– MacKenzie
4 maart 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
Systematisch zoeken naar external evidence PRAKTIJKVOORBEELD
4 maart 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
Systematisch literatuur zoekenVoorbeeld stappenplanPROBLEEMSTELLING
Is er een relatie tussen de mentale en somatische belastbaarheid en hoe beïnvloeden deze elkaar bij de patiënt met de diagnose contusio cerebri?
4 maart 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
Systematisch literatuur zoekenVoorbeeld stappenplanFORMULEER EEN ZOEKVRAAG (1) deelonderwerpen:
– de relatie tussen mentale en somatische belastbaarheid bij de patiënt met de diagnose contusio cerebri
– hoe wordt deze relatie beïnvloed? termen belastbaarheid:
– mental / somatic ~taxability, ~ratability, ~dutiability, etc. termen contusio cerebri:
– brain contusion, brain concussion, chronic brain injury, hersenkneuzing, etc.
termen effectiviteit:– effectonderzoek, clinical trials, evidence based pratice, RCT, meta-
analyse, systematisch review, etc. termen interventie
4 maart 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
Systematisch literatuur zoekenVoorbeeld stappenplanFORMULEER EEN ZOEKVRAAG (2) taal:
– Nederlands, Engels tijdsperiode:
– recent (vanaf 2000) leeftijd:
– volwassen(en), adult(s) geslacht:
– man, vrouw aanvullende informatie:
– patiënt
4 maart 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
Systematisch literatuur zoekenVoorbeeld stappenplanBEPAAL HET DOEL wetenschappelijk onderzoek / praktijkprobleem
BEPAAL HET TYPE DOCUMENT evidence based richtlijn
indien niet gevonden, dan: systematisch review / meta-analyse
indien niet gevonden, dan: effectonderzoek: RCT (CCT, (single) case study)
4 maart 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
Systematisch literatuur zoekenVoorbeeld stappenplanBEPAAL DE BRON(NEN) EBM-richtlijn:
– The Cochrane Library (CRMD), Databank Protocollen NPi, privé collectie, websites van beroepsverenigingen, etc.
systematisch review:– The Cochrane Library (CDSR);
effectonderzoek:– literatuurdatabanken: MEDLINE, PEDro,
DocOnline, CINAHL
4 maart 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
Systematisch literatuur zoekenVoorbeeld stappenplanBEPAAL DE ZOEKTERMEN BIJ DE BRON(NEN) MEDLINE (MeSH):
– brain injuries, […]– clinical trials, meta-analysis, systematic review, randomized
controlled trial CINAHL (DE):
– brain concusison , […]– clinical trials, meta-analysis, systematic review
The Cochrane Library (MeSH):– brain injuries , […]
DocOnline (trefwoorden):– hersenletsels, belastbaarheid– RCT, meta-analyse, clinical trials, multicenter studie, systematische
review
4 maart 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
Systematisch literatuur zoekenVoorbeeld gericht zoeken
MEDLINE 2000-hedenzoeken met indextermen (MeSH):
(“Brain-Injuries"/ all subheadings)and ([…]) and((explode "Clinical-Trials"/all subheadings) or ("Meta-Analysis") or (RANDOMIZED-CONTROLLED-TRIAL in pt) or (META-ANALYSIS in pt) or ((RANDOMIZED-CONTROLLED-TRIAL in pt) or (META-ANALYSIS in pt)))and (english in la or dutch in la)
N.B.: door het explode commando wordt ook gezocht op de narrower terms als CCTs, multicenter studies en RCTs.
4 maart 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
Systematisch literatuur zoekenVoorbeeld gericht zoeken
CINAHL 2000-hedenzoeken met indextermen (Descriptors):
“BRAIN CONCUSSION"/all topical subheadings /all age subheadingsand […] and(explode "CLINICAL-TRIALS"/all topical subheadings /all age subheadings or "META-ANALYSIS"/all topical subheadings/all age subheadings)
4 maart 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
Systematisch literatuur zoekenVoorbeeld gericht zoeken
COCHRANE LIBRARYzoeken met indextermen (MeSH):
BRAIN-INJURIES:ME N.B. (1): Een asterisk * in combinatie met het :ME
achtervoegsel geeft aan dat "exploded" gezocht moet worden, bijv.: CHRONIC-BRAIN-DAMAGE*:ME.
N.B. (2): Er zijn in de Cochrane Library geen termen nodig voor ‘effectonderzoek’, ‘meta-analyse’ of ‘systematisch review’, omdat dit een specifiek bestand is.
4 maart 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
Systematisch literatuur zoekenVoorbeeld gericht zoeken
DOCONLINEzoeken met trefwoorden en vrije termen:
hersenletsels.tref.andbelastbaarheid.tref.and(rct or meta-analyse or systemati* adj review)
4 maart 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
Systematisch literatuur zoekenVoorbeeld gericht zoeken
PEDrozoeken op vrije termen (in abstract en titel):
contusio cerebri brain concussion enz. geen termen voor effectonderzoek nodig, alles is in principe
effectonderzoek.
zoeken met maskers: Method: [clinical trial] AND Subdiscipline: [neurology]
AND Body part: [head or neck]
4 maart 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
Systematisch zoeken naar external evidence BEOORDELING VAN INTERNET-
BRONNEN
Speuren naar de kwaliteit van internet informatie
met de
Internet Detective
4 maart 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
Het internet is een afspiegeling van de echte wereld:Je vindt er goed en slecht, rijp en groen...
Het is aan de gebruiker om het kaf van het koren te scheiden!
4 maart 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
Let op!
Op het internet kan iedereen willekeurig wat publiceren
- academische tijdschriften of vakantiekiekjes
- politieke propaganda of de laatste roddels
4 maart 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
Let op!
Internetbronnen zijn vluchtig
- ze kunnen van het ene op het andere moment verdwijnen
- ze kunnen het ene moment bruikbaar zijn en het volgende moment niet meer
4 maart 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
Let op!
Bronnen zijn niet altijd gebruikersvriendelijk
- een slechte vormgeving kan de bron slecht toegankelijk maken
- gebruiksgemak kan variëren
4 maart 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
Wees op je hoede als je internet-informatie gebruikt!
doe geen afbreuk aan je werk door onbetrouwbare informatie te gebruiken
laat je niet betrappen op het citeren van foute informatie
leer hoe je je zoekresultaten kunt schiften
4 maart 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
Ga te werk als een detective
zoek naar aanwijzingen
stel vragen
wat zijn de motieven van degene die iets op het web zet?
vertrouw niemand totdat je daar voldoende reden toe hebt
4 maart 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
Internet Detective
een online cursus beschikbaar via het web
gratis
bepaal zelf je tempo
interactief - met meerkeuzevragen en oefeningen
biedt praktische aanwijzingen voor de evaluatie van informatie die aangeboden wordt op het internet
4 maart 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
De Internet Detective:
http://www.kb.nl/detective/
4 maart 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
Systematisch zoeken naar external evidence VRAGEN?
www.paramedisch.org… ook voor brandende vragen!
4 maart 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
<Blanco pagina>– Navolgende dia’s zijn ‘extra’. Alleen
gebruiken als de tijd dat toelaat.
4 maart 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
Zoeken naar literatuur
HET INTERNET
4 maart 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
Wat is het Internet?GESCHIEDENIS (1) Ontstaan rond 1975 (!) als Am.
defensienetwerk (ARPAnet) Internet Protocol (IP): boodschappen
verzenden in een ‘envelop’ Opkomst Local Area Networks (LAN) op
basis van Ethernet Opkomst Personal Computer (PC) in
1983
4 maart 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
Wat is het Internet?GESCHIEDENIS (2) Eind jaren ‘80 vijf supercomputercentra op
universiteiten(netwerk met een snelheid van 56kB/s = 2 A4tjes ...)
Begin jaren ‘90 Internet voor het grote publiek Opkomst browsers: van tekstgeoriënteerde
schermen via Mosaic naar Netscape en Explorer
4 maart 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
Wat is het Internet?
4 maart 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
Wat is het Internet?TERMINOLOGIE (1) Bps = bits per seconde Browser = oproep- en
raadpleegprogramma voor hypertext-documenten
Dial-up = verbinding met een computer m.b.v. telefoonlijn
DNS = domeinnamensysteem (vertaalt URLs in numerieke IP-adressen)
4 maart 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
Wat is het Internet?TERMINOLOGIE (2) E-mail = elektronische post Ethernet = type LAN FAQ = frequently asked questions FTP = file transfer protocol (toepassing
voor verzenden van bestanden) HTML = HyperText Markup Language
4 maart 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
Wat is het Internet?TERMINOLOGIE (3) Hypertext = documenten die links naar
andere documenten bevatten IP = Internet Protocol ISDN = Integrated Services Digital
Network (digitale telefoondienst) Modem = datacommunicatie-apparaat
4 maart 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
Wat is het Internet?TERMINOLOGIE (4) PPP = Point-to-Point Protocol (maakt het
mogelijk via modem en telefoonlijn gebruik te maken van het TCP/IP-protocol)
Router = systeem voor gegevensuitwisseling tussen twee netwerken
Smiley :-) :-( ;-) TCP = Transmission Control Protocol
4 maart 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
Wat is het Internet?TERMINOLOGIE (5) Telnet = Protocol voor terminal-emulatie WWW = World Wide Web (op
hypertext-technologie gebaseerd systeem voor raadplegen van bestanden en diensten op het Internet)
Top Related