Aan de slag met de

Collegiale Ontwikkelingsgerichte visitatie

Passend onderwijs

Juliette Vermaas

Kennismaking!

Wie bent u?

Wat verwacht u van de meerwaarde van visitaties voor uw SWV?

5 minuten uitwisselen

Kracht van visitaties

• Professioneel samen leren: visitaties leiden tot samen leren met collega’s die tegen dezelfde vraagstukken aanlopen.

• Leren verbeteren: visitaties zetten aan tot leren en verbeteren door middel van een sterke vorm van reflectie (Hooge & Wassink, 2015).

• Winnen van vertrouwen: visitaties geven een vertrouwenwekkend signaal af over kwaliteitsbewaking en – verbetering.

Doel van visitaties

Het eigen beeld van de school toetsen aan het

beeld van externe collega’s, waardoor:

kennis en inzicht in de eigen ontwikkeling

worden vergroot,

aanknopingspunten voor verbetering worden

gevonden,

en verdere ontwikkeling gericht in gang kan

worden gezet.

Focus van de COP

• Collegiaal: kritische vrienden

• Prudent: met vertrouwen

• Doelen:

• Leren van elkaar

• Inzicht in de organisatie/invulling van de

ondersteuning binnen het SWV

• Ontwikkelingsgericht

Hoe gaan we dat doen: triangulatie

Analyse

documenten en

gegevens

Observaties,

indrukken,

ervaringen

Gesprekken,

interviews,

bevragingen

6

Vooraf training! Doelen:

Gezamenlijkheid: waarom doen we dit en welke houding is hier voor nodig?

Kennis over systematiek en Ondersteuningsscan: zorgen dat u deskundig bent!

Vaardigheden op het gebied van: analyse/vraagarticulatie, organiseren/plannen, observeren, gesprekstechniek, onderzoeken, rapporteren en feedback geven.

Bewustwording: hoe kan je scholen het beste ondersteunen bij het reflecteren op de eigen ontwikkelingsvraag? En welke rol speelt u daarin.

Hoe moet je je opstellen als visitator?

Stel het visitatieteam komt bij jullie locatie:

Wat wil je dan dat het team vooral wel doet / zegt. Hoe moeten de visitatoren zich gedragen?

Wat en hoe vooral niet?

Opschrijven op post-its en met je buurman bespreken

Competenties visitatoren

Deskundig

Vertrouwenwekkend

Gelijkwaardig

Objectief

Onbevooroordeeld

Luisterend en sensitief

Analytisch

Niet oordelend

Gespreksvaardig

?????

9

Belang van Voorbereiding

Ondersteuningsscan breed en volledig invullen in

groepen voor draagvlak en discussie: start van

ontwikkeling!

Eigen analyse -> samen vaststellen concept

ontwikkelingsvraag

Intakegesprek school: cruciaal!

10

De Ondersteuningsscan

Acht thema’s:

1. Visie, beleid en ontwikkeling

2. Kwaliteitszorg en planmatig werken

3. Deskundigheid en professionalisering

4. De ondersteuningsstructuur in de school

5. De ondersteuningsstructuur in de klas

6. De invulling van de extra ondersteuning

7. Communicatie en afstemming rond de extra ondersteuning

8. Extra ondersteuning bovenschools

Kies een of twee thema’s en vul in: waar staat uw school/SWV?

11

Samenvatting Ondersteuningsscan

12

0

2

4

6

8

10

12

14

16

1. Visie, beleid enontwikkeling

2. Kwaliteitszorg enplanmatig werken

3. Deskundigheid enprofessionalisering

4. Deondersteuningsstructuur

in de school

5. De ondersteuning inde klas

6. De invulling van deextra ondersteuning

7. Communicatie enafstemming rond deextra ondersteuning

8. Extra ondersteuningbovenschools

Voorbeeld ontwikkelingsvraag

13

1. Wat ziet de visitatiecommissie in de klas/school

terug van de visie/missie op ondersteuning in de

klas?

2. Wat wordt er volgens de ondervraagden nu

gedaan om de visie/missie waar te maken?

3. Wat hebben de ondervraagden nodig om de

visie/missie uit te voeren/voor elkaar te krijgen?

De Intake

1. Verwachtingen, vertrouwelijkheid en verbinding

2. Ontwikkelingsvragen van de school aanscherpen ->

vergroot opbrengst visitatie:

Hoe is de school tot de ontwikkelingsvraag gekomen?

Sluit de ontwikkelingsvraag aan bij de leerbehoefte van de school?

Is de ontwikkelingsvraag concreet, duidelijk en realistisch?

3. Vertalen van de ontwikkelingsvraag in een dagprogramma voor de visitatie

De visitatiedag

Kennismaking: we zijn collega’s!

Voorbereiding visitatieteam

Rondleiding: faciliteiten SOP

Lesbezoeken (kop/staart)

Gesprekken (teamleiding, docenten, leerlingen,

zorgteam)

Intern beraad

Mondelinge terugkoppeling

15

Terugkoppeling

Zo breed mogelijk!

Procedure:

– Visitatieteam komt tot gemeenschappelijk gedragen bevindingen inclusief onderbouwing

– Visitatieteam deelt de bevindingen

– Reflectie van de school: dialoog

– Nagesprek met schoolleiding: hoe verder

– Schriftelijke rapportage

16

Praktische ervaringen uit de pilot

Op initiatief van de gezamenlijke besturen visiteren alle

scholen in het SWV Gelderse Vallei elkaar via steeds

wisselende visitatieteams.

In de regio Zwolle wordt op initiatief van een groot

schoolbestuur een groepje van (bovenschoolse)

orthopedagogen en enkele zorgcoördinatoren getraind om

alle visitaties uit te voeren.

In het SWV Amstelland en de Meerlanden wordt de visitatie

op initiatief van de zorgcoördinatoren kleinschalig ingezet

als intervisie-instrument tussen de zorgcoördinatoren.

17

Samenwerkingsverband VO

Gelderse Vallei

‘Doen jullie dat zo? Dat is voor ons ook handig!’ - Een docent uit het visitatieteam

Ervaring pilot Collegiale Visitatie

‘Zullen wij binnenkort overleggen of onze leerlingen misschien bij jullie praktijklessen kunnen volgen?’ - Een teamleider uit het VSO tegen een teamleider van het regulier onderwijs

• Hoe het begon…

• Ontwikkeling i.s.m. VO-raad en scholen

• Pilot: 2 scholen zijn gevisiteerd

• Wisselend en gemixt visitatieteam

• Opbrengst

• Het vervolg…

Maartje Krüse – van Helmond

Aandachtspunten uit pilot

Invoering van visitaties vraagt om een goede voorbereiding

binnen het SWV: waar ligt eigenaarschap, doel van

visitaties, brede inzet Ondersteuningsscan, wie gaan

visiteren, etc?

Belangrijk om te investeren in de deskundigheid van de

visitatoren en de voorzitters.

Gestructureerde aanpak (zie draaiboek) is cruciaal:

inzetten scan, opstellen concrete ontwikkelingsvraag, goed

programma voor de visitatiedag, inzet visitatierapport in de

kwaliteitscyclus van de school en van het SWV.

Discussie

Hoe wordt nu in jouw SWV gewerkt aan kwaliteitsontwikkeling?

Hoe kunnen collegiale visitaties daar een structurele rol in spelen?

Welke bijdrage kan jij daar aan leveren?

Uitwisseling per tafel!

Heeft u interesse?

Neem dan contact op met het Steunpunt Passend

Onderwijs steunpuntpassendonderwijs@vo-raad.nl

en meldt u aan voor het traject:

– Een verkennend gesprek en daarna

aanpassing van de systematiek op uw

behoefte

– Een gerichte training van de peer-visitatoren

– De voorbereiding en begeleiding van 1

proefvisitatie door een onafhankelijk

voorzitter