16 We e k e n d

Vu g h t , Brabants Wassenaar

Het is niet zo heel moeilijk teverklaren waarom inVught zo veel mensen opD66 hebben gestemd. „He tzijn allemaal kakkers”,grinnikt Mathieu van

Strien terwijl hij een vol boodschappen-karretje naar zijn auto rijdt. „D66 is net alsde VVD toch een partij van blazers en jazz-orkestjes. En alle mensen met te veel geldhebben bij deze Europese verkiezingen ge-dacht: laten we deze keer eens niet op deVVD stemmen, laten we eens wild doen.”

Zelf woont Van Strien in „een wat klei-ner huis” tussen de villa’s in het n o o rde nvan het dorp. „Ik ben een schipperskind.Ik ben hier verdwaald.” E n e rz i j d s„schaamt” hij zich voor de drukte dieVughtenaren maken over relatief kleineproblemen. „Vroeger werd je tijdens eendemonstratie weggesleept door de Mobie-le Eenheid. Nu wordt ons door de gemeen-te gevraagd te komen demonstreren voorde verdiepte ligging van een spoorlijn enkrijg je als beloning een ijsje van de burge-mee ster.” Anderzijds is het toch wel pret-tig wonen in het rustige dorp. „Hier voet-ballen de kinderen nog op straat en zetten

ze hun doelpalen opzij als er een autokalm aan komt rijden.” En wat is er eigen-lijk tegen beschaafde omgangsvormen?„Naarmate ik ouder word, kan ik een zeke-re beleefdheid wel waarderen. Het hoeftniet allemaal ruw en onbeschoft te zijn.”

Het Brabantse Vught is een welvarendeen aantrekkelijke woongemeente. Eigen-lijk altijd al geweest. Ambtenaren noemeneigener beweging de titel die de gemeentein de omgeving heeft: het Wassenaar vanhet Zuiden. Advocaten en Kamerleden, in-dustriëlen en artsen wonen grosso modoin het noorden van de gemeente. In de restvan het dorp, van het noorden gescheidendoor een drukke verkeersweg tussen DenBosch en Tilburg, wonen veelal de men-sen die het eigenlijk óók niet slecht heb-ben. „Het is hier goed toeven”, zegt Maar-ten van Oers, geboren en getogen tussende villa’s en inmiddels woonachtig in hetzuiden. Ja, ook koningin Máxima is hiervaak geweest, bij de voormalige commis-saris van de koningin Frank Houben, eenhuisvriend van de Oranjes. „Ze heeft hierNederlands geleerd. En ze heeft hier lerenfietsen.”

Van Oers is projectinkoper en, veel be-langrijker, prins Carnaval. Hij geeft hoogop van het verenigingsleven. „Ie de re e nkent elkaar.” Dat komt met name door devele sportclubs. „Daar komen de mensenelkaar tegen.” Zelfs het carnaval begint inVught aardig op stoom te komen, vertelthij, en dat is een hele prestatie met eenenerverende carnavalsstad als Den Boschpal naast het dorp. Zelf stemt hij niet opD66, maar hij begrijpt de D66-stemmersgoed. „De partij is hier behoorlijk actief.”

Ja, de overvloed aan gegoede burgerij ishet geheim van het succes van de demo-craten in Vught. „Het gewone volk ziet hetnut niet van Europese verkiezingen enblijft thuis”, redeneert bezoeker RuudMertens van een eetcafé. „Maar mensenzonder financiële problemen hebben overhet algemeen een hogere opleiding gehaden staan verstandelijker in het leven. Zijgaan stemmen. En dan komen ze natuur-lijk als snel uit bij een partij die Europeesgezind is.” Een andere bezoeker stipuleertdat de vergrijzing in Vught nog niet sterkheeft toegeslagen. Er wonen relatief veelgezinnen. „En wat is er nu logischer danD66 stemmen als je een goede opleidinghebt gehad, nog jong en progressief bent,en oog hebt voor je omgeving omdat jeeen gezin aan het opbouwen bent?”

Langs de velden van hockeyverenigingMOP, waar je in het clubhuis mooi kunt di-neren maar ook gewoon een stokbroodjemet Aziatische tonijn en avocado kunt be-stellen, maken we kennis met twee oudersdie op D66 hebben gestemd. Ze kijkennaar de training van hun jonge kinderen.De één, Ivan Reijnen, heeft een advies-bureau voor risicomanagement. Hij zegt:„Ik ben in deze fase van mijn leven nietovermatig politiek geëngageerd. Als mijnvrienden over politiek beginnen, haak ikal snel af.” De ander is Maaike Hoefakker.„Ik denk niet veel na over politiek.” N i e t te -min voelen ze zich thuis bij de Europesegedachte die D66 tijdens de campagneheeft uitgedragen. Hoefakker: „Het is goedom bij een groter geheel te horen.” Re i j -nen: „Ik ben pro-Europees. Niet dat jan enallemaal bij de Europese club moeten ho-

ren, want als iedereen lid is, wat is dan nogde club? Maar we moeten wel kijken hoewe er het beste van kunnen maken.”

De aandacht voor onderwijs bij D66 be-valt hun ook wel. Dat D66 het kabinetheeft geholpen de basisbeurs voor studen-ten af te schaffen, vinden zij zelfs als ou-ders van opgroeiende niet zo slecht. Reij-nen: „Ik heb geen moeite met het leenstel-sel. Ik ben ondernemer. Aan iets wat jekrijgt, hecht je vaak minder waarde danaan wat je zelf moet verdienen.” Ho e f a k -ker: „Het leenstelsel leidt misschien toteen stukje bewustwording bij studenten.”

Toch is het succes van D66 in Vught vol-gens hen vooral een gevolg van de lokalepolitiek. Het bestuur heeft „goede dingenge d a a n”, zeggen ze. Het is niet voor nietsdat de coalitie van Gemeentebelangen,VVD en D66 na vier jaar onlangs opnieuwmocht gaan regeren. Met name de lobbyvan de D66-wethouder bij het Rijk om hetspoor in Vught verdiept aan te leggen,heeft veel sympathie gewekt. Ook is er veelwaardering voor de bouw van een onlangsgeopend dorpscentrum met nieuwe win-kels. Maaike Hoefakker: „Ik heb vroegerVVD gestemd. De laatste tijd voel ik medoor D66 aangesproken.”

Op het parkeerterrein van de golfvereni-ging in Vught laadt Tom Romein zijn clubsin de kofferbak van zijn auto. Het is sim-pel, zegt hij. D66 was bij vorige week inVught het voor de hand liggende alterna-tief voor mensen die bij de gemeente-raadsverkiezingen op Gemeentebelangenhadden gestemd. „Deze mensen haddenook VVD kunnen stemmen. Maar die heeftte veel afstand genomen van Europa.”

ReportageVi l l a d o r p

Anders dan „het gewone volk” ziende inwoners van villadorp Vught„het nut van Europa” we l .D66 scoorde er dit keer hoger dande VVD.

Europese verkiezingen Tweedorpen in Noord-Brabant. Tweegroepen dorpsbewoners dieeensgezind volledig anders stemden.

Tekst Arjen Schreuder, f o t o’sDavid van Dam

Maarten van Oers, prins Carnaval.

Het gewonevolk ziet hetnut niet vanEurope sev e rk i e z i n g e nen blijft thuis

Twee enclaves: PVV en D66

Z AT E R DAG 31 MEI & ZO N DAG 1 JUNI 2 0 14 17N RC WEEKEND

Sint Willebrord, saamhorig

In de grote zaal van gemeenschaps-huis De Lanteern zitten enkele tien-tallen vrouwen aan tafeltjes tewachten tot de bingo begint. Zehebben nog wel even tijd om te zeg-gen waarom de meesten van hen

vorige week hebben gestemd op de PVV.Vanwege de buitenlanders. „Onze man-nen moeten tot hun zeventigste doorwer-ken maar die buitenlanders kunnen ge-woon hun handje ophouden. Vindt u datnormaal? Die bruinen doen geen flikker.Ze lopen met hun kinderen op straat enhun vrouw zit thuis te niksen.” Het is ge-zegd. De verslaggever stelt een nadere,misschien lastige vraag: zou Nederland ge-lukkiger zijn als morgen alle buitenlandersweg zouden zijn? De vraag stellen is hembeantwoorden. De leider van de bingo, deenige man in de zaal, legt zijn microfoonneer en wil aan elk misverstand een eindemaken: „Dát denk ik wel ja!”

Het West-Brabantse Sint Willebrordstaat bekend om z’n vrijgevochten bewo-ners. Het dorp, in de jaren vijftig de armsteplaats van Nederland en inmiddels vooraldoor bouwvakkers bevolkt, heeft ook eenreputatie als crimineel dorp hoog te hou-

den. „Veel mensen durven niet te zeggendat ze uit Sint Willebrord komen”, zegteen CDA-lid. Eigenlijk hebben de dorpelin-gen gewoon een hekel aan regels. En voor-al, zeggen de mensen, komen ze voor el-kaar op. „Als je met iemand uit het dorpiets uithaalt, kom je niet hier ongehavendwe g”, zegt een tachtiger. Enkele weken ge-leden nog werd een Tilburger na een ruziein een café achtervolgd door twee broersen op de snelweg tegen de vangrail ge-drukt, uit zijn auto gehaald, en in elkaargeslagen. „Zo gaat dat hier.”

Nergens wordt zo trouw op de PVV vanGeert Wilders gestemd als in Sint Wille-brord. De meeste inwoners zeggen dat zeop de PVV stemmen omdat de mensenzeggen wat andere mensen soms niet eensdurven te denken: dat er te veel buitenlan-ders in Nederland zijn en dat we van Euro-pa meer lasten dan lusten hebben.

„De mensen zijn hier rap af met zeggenwat ze ergens van vinden”, zegt FreddyKannekens, werkzaam in een golfkarton-fabriek en sinds twee jaar prins Carnavalnamens carnavalsvereniging De Heikneu-ters. „We zeggen hier wat we vinden, ofeen ander dat nu leuk vindt of niet. En wekomen voor onszelf op. Dus als jij iets doetwat ik niet leuk vind, iets kapot maakt ofzo, dan krijg jij dat van mij terug, daar hoefik de politie niet voor te bellen.” Zelf stemthij ook PVV. „En dat durf ik gerust te zeg-gen. Ik zeg het ook tegen de Marokkanenop mijn werk.”

Veel van wat Wilders zegt, kan de politi-cus niet waarmaken. „Maar er gaat weleen waarschuwing van uit.” Mensen uit ’tHeike, zoals het dorp wordt genoemd, zijn

„gast vrij” en buitenlanders worden „ge ac-c e p te e rd”. Maar Nederland moet eens watrealistischer worden. „Asielzoekers ko-men hier om werk. Net als de Polen. Maarer is geen werk.” Het is toch merkwaardigdat buitenlanders die hier hebben gewerkteen uitkering in hun eigen land mogen op-maken? „Wat denk je dat ik krijg als ik naarhet buitenland vertrek? Helemaal niks.”

De vraag is misschien waarom uitgere-kend in Sint Willebrord, dat niet speciaalbekend staat om overlast door buitenlan-ders, massaal tegen buitenlanders wordtgestemd, veel meer dan in grote steden.„Dat is niet zo moeilijk”, zegt Kannekens.„In de steden wonen heel veel buitenlan-ders en die gaan niet op de PVV stem-men.”

Veel inwoners zien in Geert Wilders eengeestverwant, die zegt waar het op staat.„Vroeger had je Joop den Uyl, die zorgdevoor de mensen. Nu heb je Wilders”, zegteen man die zojuist geld heeft gepind. Demensen weten heus wel dat PVV-stem-mers met de nek worden aangekeken. „Weworden gedemoniseerd”, zegt een vrouw.„Op de televisie zeggen ze dat we dom enasociaal zijn. Maar zo is het niet.” Ze vindthet niet verkeerd om slachtoffers van eenoorlog tijdelijk op te vangen. „Maar als hetvrede is, moeten ze terug.” A sielzoekersmoeten niet meteen een huis krijgen ter-wijl de Nederlanders daar jaren op moe-ten wachten. En waarom moeten er ijskas-ten naar asielzoekerscentra worden ge-bracht terwijl Nederlanders soms geengeld hebben om een ijskast te vervangen?Laten we al dat geld liever aan de zorg be-steden, zegt de vrouw. Voor demente be-

jaarden bijvoorbeeld, zoals haar eigenmoeder, die met zestig anderen in een ver-pleeghuis door te weinig personeel in degaten wordt gehouden. „Er zijn ’s nachtsdrie mensen op zestig bewoners.” En nogiets: waarom moeten Marokkanen hierhun vrouwen onderdrukken terwijl wij inNederland jaren hebben gevochten voorgelijke rechten van de vrouw?

Achter de bar van het gemeenschaps-huis staat Cees van Gameren. Hij komt nietuit het dorp zelf maar de weerzin van zijnklanten tegen de buitenlanders begrijpt hijmaar al te goed. Laatst werd hij in een cafébedreigd door een dronken Pool tegen wiehij had gezegd dat hij liever praatte overvoetbal dan over kickboksen. „Dat was deeerste keer in mijn leven dat ik uit een cafében gevlucht.” Van Europa „zijn we nietbeter geworden”. We smijten geld naar dezuidelijke landen en zien het nooit meerterug. En waarom gaat een voetbalclub inNederland met anderhalf miljoen euroschuld failliet en kan Real Madrid met eenschuld van hier tot Tokio een speler voorhonderd miljoen euro kopen? „Het is alle-maal zo krom.” Ook van immigranten isNederland niet opgeknapt. Kijk op televi-sie maar naar het programma O p s p o r i ngVerzocht . „De mensen die ze zoeken zijnallemaal getint.”

De PVV is de enige partij die weliswaarniet in staat is om het tij te keren, maar diein elk geval wel zegt waar het op staat, zodenken ze in Sint Willebrord. „Het gaat inNederland allemaal toch wel naar de klo-te n”, zegt een man. „Maar ik heb zoietsvan: ik heb liever dat het naar de klotengaat mét Wilders dan zonder hem.”

Vroeger hadje Joop denUyl, diezorgde voorde mensen.Nu heb jeWi l d e r s

ReportageDorp van vrijbuiters

Het Brabantse Sint Willebrord, inde jaren vijftig de armste plaatsvan Nederland, haat regels. DePVV scoort nergens hoger. „Ma a rwe zijn niet asociaal.”

Freddy Kannekens, PVV-stemmer en prins Carnaval.

PVV EN D66

Anti en pro Europa

De tegenstellingen zijn enorm, bleekdeze week bij de uitslag van de Europe-se verkiezingen. In de ene gemeentescoorde de PVV met een campagne te-gen Europa gigantisch, terwijl even ver-derop het Europese gevoel van D66met een grootse overwinning werd be-kroond. Hoe kan dat?Deze krant ging naar Brabant. Nergensin Nederland werd meer op de PVV ge-stemd dan in Sint Willebrord. In de ge-meente Rucphen, waartoe dit dorp be-hoort, was de opkomst laag (26,9 pro-cent) en gingen het overgrote deel vande stemmen (37,5 procent) naar de PVV.Op slechts drie kwartier rijden, in Vu g h t ,werd vorige week radicaal anders ge-stemd. De opkomst was er iets hoger(40,2 procent) dan het landelijk gemid-delde en 21,6 procent van de stemmenging naar D66.Voor dit artikel spraken we met inwo-ners van beide dorpen en één dinghebben ze gemeen: ze vinden de winstvan de partij in hun gemeente eigenlijkheel logisch. De Partij voor de Vrijheidpast bij Sint Willebrord zoals D66 bijVught past.