VADEMECUM VOOR WEGVERKEERSLAWAAI IN DE STAD 3 · VADEMECUM VOOR WEGVERKEERSLAWAAI IN DE STAD VOLUME...

24
V ADEMECUM VOOR WEGVERKEERSLAWAAI IN DE STAD 3 VOLUME I Het wettelijk kader Kaart met het blootstellingsniveau aan verkeerslawaai in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest Bron : BIM, Urbis 2002 Jaarlijks gemiddeld niveau volgens Indicateur L den (Day-Evening-Night) L den <=45 dB(A) Heel stille 45-50 dB(A) 50-55 dB(A) Stille 55-60 dB(A) 60-65 dB(A) Lawaaierig 65-70 dB(A) > 70 dB(A) Heel lawaaierig

Transcript of VADEMECUM VOOR WEGVERKEERSLAWAAI IN DE STAD 3 · VADEMECUM VOOR WEGVERKEERSLAWAAI IN DE STAD VOLUME...

Page 1: VADEMECUM VOOR WEGVERKEERSLAWAAI IN DE STAD 3 · VADEMECUM VOOR WEGVERKEERSLAWAAI IN DE STAD VOLUME 3 I Het wettelijk kader Kaar t met het blootstellingsniveau aan verkeerslawaai

VADEMECUM VOOR WEGVERKEERSLAWAAI IN DE STAD

3

VOLU

ME

I

Het wettelijk kader

Kaa

rt m

et h

et b

loo

tste

lling

sniv

eau

aan

verk

eers

law

aai

in h

et B

russ

els

Ho

ofd

sted

elijk

Gew

est

Bron : BIM, U

rbis 2002

Jaarlijks gemiddeld niveauvolgens Indicateur Lden (Day-Evening-Night)

Lden

<=45 dB(A) Heel stille

45-50 dB(A)

50-55 dB(A) Stille

55-60 dB(A)

60-65 dB(A) Lawaaierig

65-70 dB(A)

> 70 dB(A) Heel lawaaierig

Page 2: VADEMECUM VOOR WEGVERKEERSLAWAAI IN DE STAD 3 · VADEMECUM VOOR WEGVERKEERSLAWAAI IN DE STAD VOLUME 3 I Het wettelijk kader Kaar t met het blootstellingsniveau aan verkeerslawaai

RIC

HTLIJ

NV

OO

RD

ELEZ

ER

Op de rechter pagina vindt de lezer een geordende en doorlopende tekst. Op de linker pagina wordt aanvullende informatie weergegeven.

fichex

Bij tekst die VET, in HOOFDLETTERS of in het ZACHTPAARS is afgedrukt, kan de lezer zich wenden tot een kader op de linkerpagina voor bijkomende informatie.

Voor nadere informatie kan de lezer zich wenden tot de fiche waarvan het nummer is weergegeven op het uithangbord.

De cijfers die worden weergegeven als exponent verwijzen naar referenties aan het einde van de fiche.

Tekst x

Verklaring van een begrip of een belangrijk element.Tekst

Woord of begrip gevolgd door zijn definitie.Tekst

De Romeinse cijfers verwijzen naar de wetteksten opgesomd op het einde van de fiche.(X)

Page 3: VADEMECUM VOOR WEGVERKEERSLAWAAI IN DE STAD 3 · VADEMECUM VOOR WEGVERKEERSLAWAAI IN DE STAD VOLUME 3 I Het wettelijk kader Kaar t met het blootstellingsniveau aan verkeerslawaai

INHOUDSOPGAVE

Inleiding............................................................................................................................................................... 3

De Europese context ......................................................................................................................................... 5

Eerste Europese richtlijnen (1970-1992) ...................................................................................... 5

Het Groenboek: een toekomstig beleid inzake de bestrijding van geluidshinder (1996) ............. 7

Richtlijnen volgend op het Groenboek (2000-2002)..................................................................... 9

De Belgische context.......................................................................................................................................... 13

De Federale wetgeving.................................................................................................................. 13

Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest............................................................................................. 15

Het Vlaamse Gewest..................................................................................................................... 19

Het Waalse Gewest....................................................................................................................... 19

Page 4: VADEMECUM VOOR WEGVERKEERSLAWAAI IN DE STAD 3 · VADEMECUM VOOR WEGVERKEERSLAWAAI IN DE STAD VOLUME 3 I Het wettelijk kader Kaar t met het blootstellingsniveau aan verkeerslawaai

HET WETTELIJK KADER 2

Page 5: VADEMECUM VOOR WEGVERKEERSLAWAAI IN DE STAD 3 · VADEMECUM VOOR WEGVERKEERSLAWAAI IN DE STAD VOLUME 3 I Het wettelijk kader Kaar t met het blootstellingsniveau aan verkeerslawaai

3 HET WETTELIJK KADER

INLEIDING

In de vorige fiche werd aangetoond dat lawaai een waaier aan nefaste gevolgen heeft op de gezondheid. De diver-se overheden en de Europese Gemeenschap zijn zich recent ten volle bewust geworden van deze problematiek.Hierdoor wordt momenteel volop regelgeving op dit gebied opgesteld of herwerkt.

Volgende vragen worden veel gesteld met betrekking tot regelgeving inzake lawaai:

Welke politiek volgt de E.U. met betrekking tot geluidsnormen?

Hoe is men gekomen tot het Groenboek dat de toekomstige politiek uitstippeltvan de strijd tegen de geluidshinder en wat heeft het teweeggebracht?

Bestaan er in België normen voor verkeerslawaai en zo ja, welke?

Welk beleid voert men in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest met betrekking totlawaai?

Deze fiche is vooral gericht op de wetten in verband met verkeerslawaai. Sommige wetteksten worden volledighernomen in de technische handleiding.

Page 6: VADEMECUM VOOR WEGVERKEERSLAWAAI IN DE STAD 3 · VADEMECUM VOOR WEGVERKEERSLAWAAI IN DE STAD VOLUME 3 I Het wettelijk kader Kaar t met het blootstellingsniveau aan verkeerslawaai

HET WETTELIJK KADER 4

RICHTLIJN INZAKE HET TOELAATBARE GELUIDSNIVEAU

EN HET UITLAATSYSTEEM VAN MOTORVOERTUIGEN: EVOLUTIE

Sinds het opstellen in 1970 van de “richtlijn inzake de harmonisatie van de wetgevingen van de lidstatender Europese Unie betreffende het toelaatbare geluidsniveau en het uitlaatsysteem van motorvoertuigen”werden talrijke wijzigingen aangebracht. Deze gaan in de richting van een geleidelijke vermindering van detoelaatbare geluidsniveaus.De opgelegde grenswaarden voor het geluidsniveau worden per voertuigcategorie samengevat in de vol-gende tabel (I).

Deze emissiewaarden worden gemeten op een afstand van 7,5 m van de plaats waar het voertuig passeertmet een motorregime dat op 3/4 van zijn maximaal vermogen wordt gehouden.

Ter informatie: de Richtlijn 97/24/EG (III) geeft de grenswaarden voor de geluidsniveaus voor gemotori-seerde tweewielers.

Waarden van de index LAmax uitgedrukt in dB(A)

1970 1977/1981 1984 1992 (momenteel

in voege)Voertuigen voor het vervoer van personen met 9 zitplaatsen, deze van de bestuurder inbegrepen 82 80 77 74Voertuigen voor het vervoer van personen met 9 zitplaatsen, deze van de bestuurder inbegrepen en met een maximaal toegelaten gewicht van niet meer dan 3,5 ton:- met een motorvermogen van minder dan 150 kW 84 81 80 78- met een motorvermogen van 150 kW of meer 84 81 83 80Voertuigen voor het vervoer van goederen met een maximaal toegelaten gewicht van meer dan 3,5 ton:- met een motorvermogen van minder dan 75 kW 89 86 81 77- met een motorvermogen van meer dan 75 kW

maar minder dan 150 kW 89 86 83 78- met een motorvermogen van meer dan 150 kW 89 86 84 80

Page 7: VADEMECUM VOOR WEGVERKEERSLAWAAI IN DE STAD 3 · VADEMECUM VOOR WEGVERKEERSLAWAAI IN DE STAD VOLUME 3 I Het wettelijk kader Kaar t met het blootstellingsniveau aan verkeerslawaai

5 HET WETTELIJK KADER

DE EUROPESE CONTEXT

Twintig percent van de bevolking van de E.U. – dit is 80 miljoen mensen – woont in gebieden waar een geluids-niveau heerst dat schadelijk voor de gezondheid1 wordt geacht. Lawaaihinder is één van de belangrijkste klach-ten van Europeanen over hun leefomgeving.

EERSTE EUROPESE RICHTLIJNEN (1970 - 1992)

Vanaf 1970 heeft de E.U. gedurende twintig jaar richtlijnen uitgevaardigd die maximale geluidsniveaus aan de bron(emissienormen) vastleggen bij de ingebruikname van wegvoertuigen, treinen, vliegtuigen en bepaalde typesmachines. In deze periode werd echter geen enkele norm gedefinieerd voor het lawaai in de omgeving (immis-sienorm). De problematiek van de hinder op de immissieplaats was dus niet de eerste zorg van de wetgever.

Zo legde de eerste richtlijn met betrekking tot VERKEERSGELUID (III), aangenomen in 1970, de toelaatbare geluids-niveaus vast voor de verschillende types wegvoertuigen.

Het vijfde Europese actieprogramma betreffende het milieu van 1993 heeft deze tendensomgekeerd: voor het eerst werden er doelstellingen voor de blootstelling aan lawaai voor-opgesteld die moeten worden bereikt voor het jaar 2000. In dit kader en met als doel de wet-geving van de lidstaten te harmoniseren heeft de E.U. in 1996 een Groenboek gepubliceerdmet als titel: ”Een toekomstig beleid inzake de bestrijding van geluidshinder” (IV).

1970 : Richtlijn toelaatbaar geluidsniveau vanmotorvoertuigen

1993 : 5de actie-programma betreffende het milieu

1997 : Resolutie van de Commissie diegaat in de richting van de acties voorzienin het Groenboek

2002 : Richtlijn inzakede evaluatie en de beheersing van omgevingslawaai

1996 : Het Groenboek

s

Page 8: VADEMECUM VOOR WEGVERKEERSLAWAAI IN DE STAD 3 · VADEMECUM VOOR WEGVERKEERSLAWAAI IN DE STAD VOLUME 3 I Het wettelijk kader Kaar t met het blootstellingsniveau aan verkeerslawaai

ACTIES VOORGESTELD IN HET GROENBOEK

Het Groenboek maakt een stand van zaken op en overloopt de maatregelen die al werden genomen doorde lidstaten. In grote lijnen worden volgende acties voorgesteld:

de methodes voor de evaluatie van blootstelling aan lawaai op elkaar afstellen door de uitwisselingvan informatie en het opstellen van geluidskaarten; vervolgens de streefwaarden samen met de maat-regelen nodig om deze te bereiken vastleggen;

verkeerslawaai verminderen, in het bijzonder het lawaai veroorzaakt door de banden, en de aan-wending van stille wegdekken promoten;

de lidstaten aanzetten om met wetgevende initiatieven het lawaai van spoorverkeer te verminderen;

de constructie van minder lawaaierige luchtvaarttuigen bevorderen en de bevolking beschermendoor het opstellen van plannen voor grondgebruik;

de wetgeving betreffende de geluidsemissie in het milieu door materieel voor gebruik buitenshuisvereenvoudigen en een etikettering voorzien met de maximale emissiewaarden.

DE BESLISSINGEN VAN DE RESOLUTIE VAN JUNI 1997

De Resolutie van de Commissie van juni 1997 moedigt het nemen van maatregelen aan de bron aan, even-als het uitvoeren van studies naar de effecten van lawaai op de gezondheid en de sociale kost van lawaai.Volgende resoluties werden aangenomen:

het vaststellen van gemeenschappelijke meet- en berekeningsmethodes voor de beoordeling vangeluid en het vastleggen van gemeenschappelijke blootstellingindices, zowel voor de dag- als denachtperiode;

het uitwerken van kaarten met de graad van blootstelling aan lawaai;

een aangepaste planning van het grondgebruik.

HET WETTELIJK KADER 6

Page 9: VADEMECUM VOOR WEGVERKEERSLAWAAI IN DE STAD 3 · VADEMECUM VOOR WEGVERKEERSLAWAAI IN DE STAD VOLUME 3 I Het wettelijk kader Kaar t met het blootstellingsniveau aan verkeerslawaai

7 HET WETTELIJK KADER

HET GROENBOEK: EEN TOEKOMSTIG BELEID INZAKE DE

BESTRIJDING VAN GELUIDSHINDER (1996)

Het Groenboek vindt zijn oorsprong in de wil om het openbaar debat te simuleren over de toekomstige poli-tiek betreffende de reductie van lawaai en om de strijd tegen het lawaai op het wetgevend vlak een grotere pri-oriteit mee te geven.

Het Groenboek stelt dat, niettegenstaande wetgevende actie en technische verbeteringen het emissielawaai vande voertuigen heeft kunnen verminderen, er geen vooruitgang is geboekt inzake de blootstelling aan lawaai. Degunstige effecten van de verlaging van de lawaai-emissie aan de bron zijn immers teniet gedaan door de toena-me van het verkeer en de grotere spreiding ervan, zowel in de tijd als in de ruimte. Ook de ontwikkeling vanlawaaierige hobby’s en het toerisme speelden een nefaste rol.

Meerdere ACTIES worden VOORGESTELD IN HET GROENBOEK en dit met het oog op de vermindering van diversetypes lawaai (wegverkeer, spoorverkeer,…). Tevens worden er acties voorgesteld om de kwaliteit en de verge-lijkbaarheid van informatie met betrekking tot lawaai die in de diverse lidstaten voorhanden is, te verbeteren.

In juni 1997 baseert de Commissie zich op het Groenboek om een RESOLUTIE (V) aan tenemen die gaat in de richting van de acties die worden voorgesteld in het document. In dezeResolutie wordt gevraagd om zo snel mogelijk een kaderrichtlijn betreffende de verminde-ring van het omgevingslawaai op te stellen. Deze Richtlijn werd aangenomen in maart 2002en draagt als titel: “Richtlijn inzake de evaluatie en de beheersing van omgevingslawaai” (zieinfra).

1970 : Richtlijn toelaatbaar geluidsniveau vanmotorvoertuigen

1993 : 5de actie-programma betreffende het milieu

1997 : Resolutie van de Commissie diegaat in de richting van de acties voorzienin het Groenboek

2002 : Richtlijn inzakede evaluatie en de beheersing van omgevingslawaai

1996 : Het Groenboek

s

Page 10: VADEMECUM VOOR WEGVERKEERSLAWAAI IN DE STAD 3 · VADEMECUM VOOR WEGVERKEERSLAWAAI IN DE STAD VOLUME 3 I Het wettelijk kader Kaar t met het blootstellingsniveau aan verkeerslawaai

HET WETTELIJK KADER 8

GRENSWAARDEN VOOR GELUIDSEMISSIES VAN BANDEN VAN MOTORVOERTUIGEN

Bij wijze van voorbeeld worden in onderstaande tabel de grenswaarden gegeven voor de geluidsemissievan toerismebanden.

Deze waarden blijven geldig tot 30 juni 2007. De richtlijn voorziet afnemende grenswaarden tot midden2009. Tevens geeft de richtlijn grenswaarden voor banden van voertuigen voor vervoer van goederen ende omstandigheden hoe deze niveaus moeten worden gemeten.

Nominale breedte van de band Grenswaarden in mm in dB(A)

≤ 145 72

>145 ≤ 165 73

>165 ≤ 185 74

>185 ≤ 215 75

>215 76

Page 11: VADEMECUM VOOR WEGVERKEERSLAWAAI IN DE STAD 3 · VADEMECUM VOOR WEGVERKEERSLAWAAI IN DE STAD VOLUME 3 I Het wettelijk kader Kaar t met het blootstellingsniveau aan verkeerslawaai

9 HET WETTELIJK KADER

RICHTLIJNEN VOLGEND OP HET GROENBOEK (2000-2002)

Enkele richtlijnen die handelen over de lawaaiproblematiek werden aangenomen als gevolg van het Groenboek.Het gaat over:

een richtlijn die de grenswaarden vastlegt voor de emissie van lawaai door materieel voor gebruik buitens-huis (VI). De tekst werd aangenomen in de loop van 2002 en werd al in 2002 omgezet in Belgische wetge-ving (VII);

een richtlijn betreffende geluidsemissie van banden van motorvoertuigen (2001) (VIII);

een richtlijn met het oog op het verminderen van het lawaai van luchthavens door het opleggen van de ver-plichting om aan bepaalde geluidsnormen te voldoen (2002) (IX);

een richtlijn betreffende de evaluatie en de beheersing van omgevingslawaai (2002) (X).

De twee richtlijnen die handelen over wegverkeerslawaai en die in het bijzonder van belang zijn in het kader vandeze handleiding (richtlijn betreffende geluidsemissie van banden van motorvoertuigen en de richtlijn betreffendede evaluatie en de beheersing van omgevingslawaai) worden in het vervolg van deze paragraaf nader besproken.

RICHTLIJN BETREFFENDE GELUIDSEMISSIE VAN BANDEN VAN MOTORVOERTUIGEN (2001)

Deze Richtlijn inzake de banden van motorvoertuigen heeft als enig doel om de goedkeuringsvoorwaarden vastte leggen voor de verschillende types banden voor de verschillende categorieën voertuigen die verkocht wordenin de E.U.

Onder de talrijke voorwaarden die worden opgelegd aan de banden, zijn er ook de VEREISTEN BETREFFENDE DE

EMISSIE VAN LAWAAI.

1970 : Richtlijn toelaatbaar geluidsniveau vanmotorvoertuigen

1993 : 5de actie-programma betreffende het milieu

1997 : Resolutie van de Commissie diegaat in de richting van de acties voorzienin het Groenboek

2002 : Richtlijn inzakede evaluatie en de beheersing van omgevingslawaai

1996 : Het Groenboek

s

Page 12: VADEMECUM VOOR WEGVERKEERSLAWAAI IN DE STAD 3 · VADEMECUM VOOR WEGVERKEERSLAWAAI IN DE STAD VOLUME 3 I Het wettelijk kader Kaar t met het blootstellingsniveau aan verkeerslawaai

HET WETTELIJK KADER 10

KAARTEN MET DE GRAAD VAN BLOOTSTELLING AAN LAWAAI

Met het oog op het verkrijgen van vergelijkbare gegevens preciseert de Richtlijn dat de lidstaten gebruikmoeten maken van de lawaai-indicatoren Lden en Lnight bij het opstellen van de kaarten met de graad vanblootstelling aan lawaai.

De bevoegde overheden moeten deze kaarten opstellen en de gegevens overmaken aan de Commissiebinnen een termijn van vijf jaar, te rekenen vanaf de publicatiedatum van de Richtlijn en dit voor de ste-den van meer dan 250.000 inwoners en voor de belangrijke wegen en spoorwegen. Voor de kaarten vande agglomeraties van 100.000 tot 250.000 inwoners krijgt men een termijn van 10 jaar.

Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest heeft al een plan vastgelegd voor de strijd tegen het lawaai voor deperiode 2000-2005 (zie verder). In 2002 werd een kaart met de graad van blootstelling aan lawaai (Lden)van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest uitgewerkt door het B.I.M. en Urbis. Men gebruikte hiertoe spe-ciale software om geluidsniveaus te voorspellen. Deze kaart is afgedrukt op de binnenzijde van de kaft.

Page 13: VADEMECUM VOOR WEGVERKEERSLAWAAI IN DE STAD 3 · VADEMECUM VOOR WEGVERKEERSLAWAAI IN DE STAD VOLUME 3 I Het wettelijk kader Kaar t met het blootstellingsniveau aan verkeerslawaai

11 HET WETTELIJK KADER

RICHTLIJN BETREFFENDE DE EVALUATIE EN DE BEHEERSING VAN OMGEVINGSLAWAAI (2002)

In maart 2002 nam de Commissie een Richtlijn aan betreffende de evaluatie en de beheersingvan omgevingslawaai, zich hierbij baserend op de voorstellen en bevindingen van meerderewerkgroepen werkzaam op verschillende domeinen.

Het belangrijkste objectief van deze richtlijn is om een gemeenschappelijke benadering vast te leggen om scha-delijke gevolgen van blootstelling aan omgevingslawaai (zoals hinder) te vermijden, te voorkomen of te vermin-deren. Dit doel zal worden bereikt door het nemen van volgende acties:

de realisatie van kaarten met de blootstelling aan omgevingslawaai, in eerste instantie voor de groteagglomeraties, de grote weg- en spoorwegassen en de grote luchthavens;

het aannemen door de lidstaten van actieplannen, gebaseerd op deze GELUIDSKAARTEN om het omgevings-lawaai te voorkomen en terug te dringen;

het informeren van het publiek door middel van de verspreiding van de geluidskaarten en de actie-plannen.

1970 : Richtlijn toelaatbaar geluidsniveau vanmotorvoertuigen

1993 : 5de actie-programma betreffende het milieu

1997 : Resolutie van de Commissie diegaat in de richting van de acties voorzienin het Groenboek

2002 : Richtlijn inzakede evaluatie en de beheersing van omgevingslawaai

1996 : Het Groenboek

s

Page 14: VADEMECUM VOOR WEGVERKEERSLAWAAI IN DE STAD 3 · VADEMECUM VOOR WEGVERKEERSLAWAAI IN DE STAD VOLUME 3 I Het wettelijk kader Kaar t met het blootstellingsniveau aan verkeerslawaai

HET WETTELIJK KADER 12

Page 15: VADEMECUM VOOR WEGVERKEERSLAWAAI IN DE STAD 3 · VADEMECUM VOOR WEGVERKEERSLAWAAI IN DE STAD VOLUME 3 I Het wettelijk kader Kaar t met het blootstellingsniveau aan verkeerslawaai

13 HET WETTELIJK KADER

DE BELGISCHE CONTEXT

Sinds 1989 zijn de meeste bevoegdheden inzake milieu overgeheveld van het federale naar het niveau van degemeenschappen en dit ten gevolge van de regionalisering van België. Elke regio beschikt dus over zijn eigen poli-tiek en zijn eigen wetgeving op het vlak van milieu. Een aantal wetteksten die vóór 1989 op het federale niveauwerden uitgewerkt zijn echter tot de dag van vandaag in voege gebleven.

DE FEDERALE WETGEVING

De Belgische federale wetgeving inzake lawaai bestaat in wezen uit de kaderwet van 18 juli 1973 (XI). Deze wetheeft tot doel lawaai van uiteenlopende soorten bronnen (o.a. motorvoertuigen en vliegtuigen*) te voorkomenof te bestrijden. Met dit doel worden verschillende soorten maatregelen opgesomd, zoals de verplichting omgeluidsreducerende voorzieningen te plaatsen. Sinds het midden van de jaren ’70 werden verschillende koninklijke besluiten uitgevaardigd, gewijzigd en opge-heven betreffende motorsporten, grasmaaiers, toestellen en materieel op bouwwerven en elektronisch ver-sterkte muziek op openbare en private plaatsen. Sinds het begin van de jaren ’70 heeft België ook normen vastgelegd voor de emissie van lawaai van voertuigenin het verkeer, teneinde te voldoen aan de eerder besproken Europese richtlijnen. Deze normen werden vast-gelegd door de aanpassing van een koninklijk besluit van maart 1968 (XII), dat een algemeen reglement omvatbetreffende de technische bepalingen waaraan auto’s moeten voldoen.

* Hefschroefvliegtuigen, spoorwegwagens, geluidssignalisatie aan onbewaakte overwegen, vaartuigen, machines opgesteld in werkplaatsen en fabrie-ken, machines opgesteld op bouwwerven en huishoudelijke toestellen.

Page 16: VADEMECUM VOOR WEGVERKEERSLAWAAI IN DE STAD 3 · VADEMECUM VOOR WEGVERKEERSLAWAAI IN DE STAD VOLUME 3 I Het wettelijk kader Kaar t met het blootstellingsniveau aan verkeerslawaai

HET WETTELIJK KADER 14

VOORSCHRIFTEN MET BETREKKING TOT HET WEGVERKEERSLAWAAI OPGENOMEN

IN HET PLAN VOOR DE STRIJD TEGEN DE GELUIDSHINDER 2000-2005

De voornaamste doelstellingen met betrekking tot het wegverkeerslawaai opgenomen in het Plan voor deStrijd tegen de Geluidshinder van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest zijn de volgende:

De Brusselse Regering moet de volgende principes ontwikkelen bij elke ingreep (bouw, renovatie ofherinrichting) aan de gewestwegen in Brussel:

n toepassing van het principe van de voorafgaande evaluatie van de gevolgen op het gebied van lawaai van wegen-werken;

n definitie van een methodologie om in de lastenboeken van de BUV de kosten voor de studie op te nemen;n een samenwerking tot stand brengen met het BIM bij het proces van het ontwikkelen van de projecten van het

BUV. Het gaat in het bijzonder over de opvolging van de geluidsstudies, het formuleren van aanbevelingen bij toe-komstige inrichtingen en het beoordelen van de efficiëntie van de realisaties na de werken.

De Regering moet in samenwerking met het BIM en het BUV instrumenten ontwikkelen voor de geïn-tegreerde planning en beheersing van het wegverkeerslawaai ten behoeve van de verantwoordelijkenvoor de landinrichting, stadsplanning, mobiliteit en wegennet in de stedelijke omgeving. Onderhavigehandleiding is één van de bedoelde instrumenten.

In haar beheerscontract met de MIVB moet de Regering het principe van het overleg met het BIM enhet BUV opnemen met het oog op het voeren van een politiek voor minder lawaai.

De Regering moet de ABN belasten met de opdracht om in samenwerking met het BIM een plan uitte werken om minder lawaai te maken bij het ophalen van afval.

In het kader van het plan IRIS moeten het BUV in samenwerking met de gemeentes, het BROH, hetBIM en de betrokken economische sectoren trachten de negatieve effecten die verbonden zijn aan hetvervoer van goederen op het grondgebied van het BHG te beperken en dit via een verkeersplan.

Er moeten controlecampagnes worden uitgevoerd door de politie met steun van het BIM om de vigerende geluidsnormen voor motorvoertuigen, in het bijzonder voor brommers, te doen respecteren.

Page 17: VADEMECUM VOOR WEGVERKEERSLAWAAI IN DE STAD 3 · VADEMECUM VOOR WEGVERKEERSLAWAAI IN DE STAD VOLUME 3 I Het wettelijk kader Kaar t met het blootstellingsniveau aan verkeerslawaai

15 HET WETTELIJK KADER

HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST

Op 17 juli 1997 nam het Parlement van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest een raamordonnantie aan metbetrekking tot de strijd tegen de geluidshinder in de stedelijke omgeving (XIII) in navolging van de EuropeseRichtlijn inzake de evaluatie en de beheersing van omgevingslawaai. Deze ordonnantie heeft drie objectieven:

het voorkomen van lawaai en trillingen afkomstig van vaste en mobiele bronnen;

het invoeren van een akoestische bescherming voor de bewoonde gebouwen en voor de open ruimten voorprivé of collectief gebruik;

Het beschermen van bewoners van gebouwen tegen geluidshinder.

Artikel 10 van de ordonnantie laat aan derden toe om aan het College van Burgemeester en Schepen of aan deRegering van het BHG te vragen een onderzoek in te stellen naar geluidshinder in hun buurt en, naargeland hetgeval, de preventieve of curatieve maatregelen te nemen die zich opdringen.

Aan de andere kant heeft de Regering een PLAN VOOR DE STRIJD TEGEN DE GELUIDSHINDER aangenomen voorde periode 2000-2005. Dit plan bestaat uit de uitvoering van het luik planning van de strijd tegen de geluidshin-der van de ordonnantie. Het BIM is in samenwerking met het BUV belast met de uitwerking van het plan.

Het plan herneemt een aantal zwarte punten, bepaald op basis van klachten van inwoners of op basis van degeluidskaart. Het is de bedoeling dat elk zwart punt het voorwerp uitmaakt van een studie. Hierna zullen zo nodigacties worden genomen om de geluidshinder te verminderen.

Page 18: VADEMECUM VOOR WEGVERKEERSLAWAAI IN DE STAD 3 · VADEMECUM VOOR WEGVERKEERSLAWAAI IN DE STAD VOLUME 3 I Het wettelijk kader Kaar t met het blootstellingsniveau aan verkeerslawaai

HET WETTELIJK KADER 16

ACTIEKAARTEN VOOR DE STRIJD TEGEN DE GELUIDSHINDER

Op basis van de kaart met de graad van blootstelling aan lawaai kunnen verschillende "actiekaarten" wor-den opgesteld, met als mogelijke doeleinden :

het vastleggen van zones binnen welke subsidies kunnen worden toegekend voor geluidsisolatie;

het vastleggen van zones binnen welke prioritair het verkeer moet worden beheerst;

het vastleggen van zones binnen welke prioritair acties kunnen of moeten worden ondernomen ophet gebied van het onderhoud van de wegen of op het gebied van de keuze van het wegdek;

het vastleggen van zones met groene ruimtes waar het akoestisch klimaat moet worden beschermd;

het vastleggen van “comfortzones”, waar er in het bijzonder gestreefd wordt naar gezellige openbareruimtes;

Identificatie van autowegen die akoestisch moeten worden aangepakt.

Page 19: VADEMECUM VOOR WEGVERKEERSLAWAAI IN DE STAD 3 · VADEMECUM VOOR WEGVERKEERSLAWAAI IN DE STAD VOLUME 3 I Het wettelijk kader Kaar t met het blootstellingsniveau aan verkeerslawaai

17 HET WETTELIJK KADER

Een overschrijding van een interventiedrempel maakt een ingrijpen van de autoriteiten noodzakelijk. Deze inter-ventiedrempels worden gedefinieerd in het plan en zijn de volgende:

Deze interventiedrempels zijn niet vastgelegd door een besluit en zijn dus niet bindend. Er worden ook een reeksacties voorgesteld om het lawaai van diverse bronnen te verminderen op het Brussels grondgebied (vervoer,ondernemingen, bouwwerven, ingedeelde inrichtingen, alarmsystemen, etc.). Het instrument bij uitstek voor deplanning is het opstellen van een geluidskaart voor het gehele gewest. Dit zal met name toelaten het GewestelijkOntwikkelingsplan en de politiek op het gebied van leefmilieu van het BHG te heroriënteren.

De kaarten met de graad van blootstelling aan lawaai laten toe kaarten op te stellen betreffende de verschillendeACTIES IN DE STRIJD TEGEN DE GELUIDSHINDER.

Tenslotte wordt er op gewezen dat het BHG grenswaarden heeft vastgelegd voor lawaai van ingedeelde inrich-tingen (XIV), burenlawaai (XV) en luchtvaartlawaai (XVI).

Bron: Plan voor de Strijd tegen de Geluidshinder van het BHG van 21 juni 2000

fiche5

Dag (LAeq,8u) Nacht (LAeq,8u)

Binnenshuis Buitenshuis Binnenshuis Buitenshuisof ruimte voor rust of ruimte voor rust

of studie of studie

Interventiedrempel 45 dB(A) 65 dB(A) 40 dB(A) 60 dB(A)

Page 20: VADEMECUM VOOR WEGVERKEERSLAWAAI IN DE STAD 3 · VADEMECUM VOOR WEGVERKEERSLAWAAI IN DE STAD VOLUME 3 I Het wettelijk kader Kaar t met het blootstellingsniveau aan verkeerslawaai

HET WETTELIJK KADER 18

NIEUWE BENADERING UITGEWERKT DOOR HET MET

De benadering gevolgd door het MET om de blootstelling aan lawaai van een bepaalde plaats te karakte-riseren, bestaat uit het rekening houden met het aantal gebouwen dat blootgesteld wordt aan lawaai,maar ook met de eventuele specifieke gevoeligheid voor lawaai. Hiertoe wordt een indicator gedefini-eerd, de zogenaamde RBE (Relatieve Blootstellingseenheid), die rekening houdt met de dichtheid aanwoningen. Ingeval er zich op in de beschouwde zone scholen of ziekenhuizen bevinden, wordt met behulpvan de RBE een strafcorrectie toegepast.

Op die manier heeft bijvoorbeeld een woning die blootgesteld wordt aan 76 dB(A) evenveel gewicht alstien woningen die blootgesteld worden aan 66 dB(A) of honderd woningen die worden blootgesteld aan56 dB(A).

Deze methode laat toe om de verschillende aan lawaai blootgestelde zones met elkaar te vergelijken eneen rangorde op te stellen. Er kan met andere woorden worden bepaald waar er prioritair maatregelenmoeten worden genomen. Deze maatregelen kunnen zijn: het plaatsen van geluidsschermen, het aan-brengen van een stil wegdek, het bedekken van muren met een geluidsabsorbende laag e.d.

INDUSTRIELAWAAI IN HET WAALSE GEWEST

In Wallonië worden de geluidsnormen voor industrielawaai vastgelegd in de milieuvergunning, waarbijrekening wordt gehouden met criteria zoals de ligging op het gewestplan en de referentieperiode. Demodaliteiten werden vastgelegd in een besluit (XVII).

Page 21: VADEMECUM VOOR WEGVERKEERSLAWAAI IN DE STAD 3 · VADEMECUM VOOR WEGVERKEERSLAWAAI IN DE STAD VOLUME 3 I Het wettelijk kader Kaar t met het blootstellingsniveau aan verkeerslawaai

19 HET WETTELIJK KADER

HET VLAAMSE GEWESTDe belangrijkste milieuwetgeving in het Vlaamse Gewest is het VLAREM. Deze heeft betrekking op hinderlijkeinrichtingen. Onder hinderlijke inrichtingen wordt onder andere verstaan: luchthavens en industrie, maar ookbepaalde lawaaierige ontspanningsinrichtingen zoals schietstanden, dancings en omlopen voor motorsporten. Erworden richtwaarden opgegeven voor de immissieplaats binnenshuis en in open lucht. Deze waarden verschil-len naargelang de periode van de dag (dag-avond-nacht) en de zone op het gewestplan waar het immissiepuntzich bevindt (landelijk gebied, woongebied, industriegebied, etc.). Er zijn echter geen wettelijke (immissie-)nor-men voor wegverkeerslawaai. Er zijn wel richtwaarden die niet dwingend zijn, net zoals in de overige gewesten.

Voor de verkeersaders met snelheden boven de 90 km/uur, wordt een drempelwaarde gehanteerd van 65 dB(A)(gemeten als LAeq,7u-19u op een afstand van 250 m van de rand van de weg). Bij overschrijding van deze drempelzouden saneringsmaatregelen moeten worden genomen, zoals het plaatsen van geluidsschermen of het aan-brengen van fluisterasfalt.

HET WAALSE GEWESTIn een besluit (XVII) BETREFFENDE DE ALGEMENE EXPLOITATIEVOORWAARDEN worden (immissie-)geluidsnormenvastgelegd voor industriële installaties.

Met betrekking tot verkeerslawaai worden meestal volgende voorwaarden opgelegd in de milieuvergunning:

In het Waalse Gewest heeft men een NIEUWE METHODE (XVIII) ontwikkeld om de hinder door verkeerslawaai tebeoordelen. Er wordt niet alleen rekening gehouden met het geluidsdrukniveau, maar ook met de bevolkings-dichtheid in de beschouwde zone.

Bron : DGRNE, 2002

Criterium in dB(A) LAeq,8u-20u LAeq,20u-24u LAeq,24u-8u

Stedelijk gebied 65 60 55Landelijk gebied 60 55 50

Page 22: VADEMECUM VOOR WEGVERKEERSLAWAAI IN DE STAD 3 · VADEMECUM VOOR WEGVERKEERSLAWAAI IN DE STAD VOLUME 3 I Het wettelijk kader Kaar t met het blootstellingsniveau aan verkeerslawaai

HET WETTELIJK KADER 20

REFERENTIES

ALGEMENE REFERENTIES

IBGE, Les cahiers de l'IBGE 17, La lutte contre le bruit en milieu urbain dans la Région de Bruxelles-Capitale;plan 2000-2005.Violaine Clair, La lutte contre le bruit en droit communautaire, éditions Apogée, 1997.

STUDIEREFERENTIES

1. INRETS 1994, von Meier 1994, INFRAS/IWW 1994.

WETTEKSTEN

1. Richtlijn 70/157/EEG, Richtlijn 77/212/EEG, Richtlijn 81/334/EEG, Richtlijn 84/424/EEG en Richtlijn92/97/EEG. Uitlaatsystemen voor motorvoertuigen.

II. Richtlijn 97/24/EG van het Europees Parlement en de Raad van 17 juni 1997 betreffende bepaaldeonderdelen of eigenschappen van motorvoertuigen op twee of drie wielen. (PB L226 van 18/08/1997).

III. Richtlijn 70/157/EEG. Uitlaatsystemen voor motorvoertuigen. PB nr. L42 van 23/02/1970 p. 16. Laatstemaal gewijzigd door de Richtlijn 1999/101/EG (PB nr. L334 van 28/12/1999 p. 41).

IV. COM(96) 540, november 1996. “Een toekomstig beleid inzake de bestrijding van de geluidshinder –Groenboek van de Europese Commissie”.

V. COM(96) 587 Resolutie over het Groenboek van de Europese Commissie getiteld “Een toekomstigbeleid inzake de bestrijding van de geluidshinder” PB nr. C200 van 30/06/1997, p. 28.

Page 23: VADEMECUM VOOR WEGVERKEERSLAWAAI IN DE STAD 3 · VADEMECUM VOOR WEGVERKEERSLAWAAI IN DE STAD VOLUME 3 I Het wettelijk kader Kaar t met het blootstellingsniveau aan verkeerslawaai

21 HET WETTELIJK KADER

REFERENTIES

VI. Richtlijn 2000/14/EG van het Europees Parlement en de Raad van 8 mei 2000 inzake de harmonisatievan de wetgevingen der lidstaten betreffende de geluidsemissie in het milieu door materieel voorgebruik buitenshuis, PB nr. L162 van 3/07/2000, p. 1.

VII. K.B. betreffende het geluidsvermogen van materieel voor gebruik buitenshuis van 6 maart 2002, B.S.van 12/03/2002.

VIII. Richtlijn 2001/43/EG van het Europees Parlement en de Raad van 27 juni 2001 houdende wijziging vanRichtlijn 92/23/EEG van de Raad betreffende banden voor motorvoertuigen en aanhangwagens daar-van alsmede de montage ervan, PB nr. L211 van 04/08/2001, p. 25.

IX. Richtlijn 2002/30/EG van het Europees Parlement en de Raad van 26 maart 2002 betreffende de vast-stelling van regels en procedures met betrekking tot de invoering van geluidsgerelateerde exploitatie-beperkingen op luchthavens in de Gemeenschap, PB nr. L85 van 28/03/2002, p. 40.

X. Richtlijn 2002/49/EG van het Europees Parlement en de Raad van 25 juni 2002 inzake de evaluatie ende beheersing van omgevingslawaai, PB L189 van 18/07/2002 p. 12.

XI. Wet betreffende de strijd tegen de geluidshinder van 18 juli 1973, B.S. van 14/09/1973.

XII. K.B. houdende algemeen reglement betreffende de technische voorwaarden waaraan autovoertuigenen hun aanhangwagens en onderdelen moeten voldoen, evenals hun veiligheidsvoorzieningen van 15 maart 1968, B.S. 28/03/68.

XIII. Ordonnantie van 17 juli 1997 betreffende de strijd tegen geluidshinder in een stedelijke omgeving, B.S.23/10/1997.

Page 24: VADEMECUM VOOR WEGVERKEERSLAWAAI IN DE STAD 3 · VADEMECUM VOOR WEGVERKEERSLAWAAI IN DE STAD VOLUME 3 I Het wettelijk kader Kaar t met het blootstellingsniveau aan verkeerslawaai

HET WETTELIJK KADER 22

REFERENTIES

XIV. Besluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering van 14 oktober 1999 tot wijziging van het besluit vande Brusselse Hoofdstedelijke Regering van 2 juli 1998 betreffende de strijd tegen de geluids- en tril-lingenhinder voortgebracht door ingedeelde inrichtingen, B.S. van 26/10/1999.

XV. Besluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering van 2 juli 1998 betreffende de strijd tegen de geluids-en trillingenhinder voortgebracht door ingedeelde inrichtingen, B.S. 21/07/1998 (gewijzigd op 15 oktober 1998 en 14 oktober 1999).

XVI. Besluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering van 27 mei 1999 betreffende de bestrijding vangeluidshinder voortgebracht door het luchtverkeer, B.S. van 11/08/1999.

XVII. Arrêté du Gouvernement Wallon fixant les conditions générales d’exploitation des établissements viséspar le décret du 11 mars 1999 relatif au permis d’environnement.

XVIII.MET 2002.