Zorgende buurt

Prof.Dr. Dominique Verté

1. Achtergrond

• België = 10e oudste land ter wereld

BelgiëVlaams Gewest

Brussels H. Gewest

Waals Gewest

Totaal 60-plus

22,99% 24,11% 18,44% 22,41%

Totaal 80-plus

4,92%  4,98% 4,58% 4,92% 

1. Achtergrond

Ouderen schaakmat?

• Vaak negatieve visie

• Probleem

• Hoge kost

• Senioren als inactief

• Klemtoon op fysieke problemen

Ouderen aan zet

• Een positieve visie• Stigmatisering van ouderen tegengaan• Niet alle ouderen zijn zorgafhankelijk• Alle ouderen hebben recht op een actieve rol

binnen de samenleving

Actief ouder worden

Definitie actief ouder worden (WHO)

1.Ouderen moeten kunnen blijven participeren aan de arbeidsmarkt.

Definitie Actief ouder worden(WHO)

2. Elke oudere – ook kwetsbare en ouderen met fysieke beperkingen - moet kunnen blijven participeren in sociale, culturele, spirituele, economische en politieke aangelegenheden.

Definitie Actief ouder worden (WHO)

3. Ouderen moeten

fysiek actief

kunnen blijven.

Achtergrond

• Belang van buurt en nabijheid bij ouder worden• Paradox van buurtparticipatie

– Ouderen spenderen veel tijd in de buurt– Ouderen zijn één van de eerste groepen die genegeerd worden

wanneer het gaat over beslissingen, inspraak en participatie in de ‘constructie’ van de buurt

• Versterken van empowerment– Ouderen erkennen als actoren in sociale verandering– Ouderen betrekken in de praktijk, in het werkveld, in beleid, in

onderzoek– Vooral belangrijk op lokaal niveau

Actief versus passief

• * ouderen : ontvangers van zorg• incompetent, passief• op zichzelf en familie gericht• gevangenen van plaats

• * ouderen : actieve burgers• architecten van de samenleving• bevrijders van plaats

Ouderen aan zet

• Een positieve visie• Stigmatisering van ouderen tegengaan• Niet alle ouderen zijn zorgafhankelijk• Alle ouderen hebben recht op een actieve rol

binnen de samenleving

Actief ouder worden

Definitie actief ouder worden (WHO)

1.Ouderen moeten kunnen blijven participeren aan de arbeidsmarkt.

Definitie Actief ouder worden(WHO)

2. Elke oudere – ook kwetsbare en ouderen met fysieke beperkingen - moet kunnen blijven participeren in sociale, culturele, spirituele, economische en politieke aangelegenheden.

Maatschappelijke positie vs maatschappelijke participatie

• Maatschappelijke positie– Uitsluiting van deelname (Verté 1996)– Bijsterveld (1991)

– Stereotype benadering van ouderen, gebaseerd op ouderdomsbeelden

» Bv beslissingen worden over de hoofden genomen

– Walker (1995)– Geen bewuste discriminatie, – Wel ten gevolge van het falen van de instellingen om zich aan

te passen aan de socio-demografische realiteit

Gemeente aan zet?

Ouderenbeleid =

lokaal verhaal

• Elke gemeente heeft zijn eigen profiel• Sterke variaties onderling• Verschillen tussen gemeenten zijn

groot

Eenzaamheid

• Aandeel ernstige eenzaamheidsgevoelens– Vlaanderen: 18%– Max: 18,5% (Oost-Vlaanderen)– Min: 17,4% (Limburg)

– Kijken we naar gemeenten• MIN: 12%• MAX: 32,7%

18103 sociaal geïsoleerden in WVL

3/3/201121

Doe mee!

• Vermaatschappelijking van de zorg• Beleidsontwikkeling (ouderenbeleid)via

co-creatie• Ouderen als architecten van lokaliteit

Initiatief?

• Beleid of senioren?

• Paternalisme

• Experten

• Co-creatie

Conclusies: hoe?

• Actieve versus passieve participatie

• lokaal inzetten

• concreet en thematisch werken

• niet te hoog inzetten

• Projectwerking

• Versterken lokale netwerken

Conclusies: hoe?

• Beleidsvoerders - samenleving:

• ouderen zijn volwaardige burgers

• ouderen als partners zien

• bereid zijn samen te werken

• bereid zijn ouderen in te zetten