DE INTEGRATIE VAN ZORG, DIENSTVERLENING EN HET SOCIALE DOMEIN

ELKE BUURT EEN BETERE BUURT

Incluzio is een nieuwe organisatie in een nieuw werkveld: namelijk dat van de zorg, de dienstverlening en het sociale domein. Drie werkterreinen die in elke buurt of wijk aanwezig zijn en steeds meer met elkaar te maken hebben. Helaas functioneren deze terreinen op veel plekken naast en soms langs elkaar. Terwijl juist in de verbinding veel te winnen is. Door de activiteiten op deze terreinen geïntegreerd aan te bieden, zetten we de stap van een gesegmenteerde, productiegerichte werkwijze naar outputgericht werken. Een systeem waarin partijen worden beloond voor preventie en effectief werken.

Enkele jaren geleden is een groot aantal taken en bevoegdheden vanuit de centrale overheid overgedragen naar gemeenten. Tegelijkertijd is het zorglandschap op meerdere plekken fundamenteel veranderd. Ouderen wonen langer thuis, verzorgingshuizen zijn verdwenen, de gemiddelde verblijfsduur in een verpleeghuis is gezakt tot onder een jaar en het aantal bedden in de GGZ is met 40 procent afgenomen. Al deze ontwikkelingen samen resulteren in een steeds grotere groep mensen die niet op alle vlakken mee kan komen in de maatschappij.

Echter, doordat bevoegdheden en budget steeds vaker bij gemeenten liggen, kunnen taken op het gebied van (jeugd)zorg, welzijn, werk en maatschappelijke ondersteuning geïntegreerd worden aangeboden. Dat wil zeggen: in een

samenhangende dienstverlening die aansluit bij het leven van elk gezin of individu. Dat maakt de uitvoering van het beleid effectiever en efficiënter. En dat is hard nodig. In plaats van meer bureaucratie en controle moet de focus in de zorg en het sociale domein weer liggen op aandacht en maatwerk binnen heldere financiële kaders. Alleen op die manier kunnen we goede zorg en ondersteuning blijven bieden aan meer mensen tegen minder geld. Want dat is de opgave waar we voor staan. Er zijn al plekken in Nederland waar dit gebeurt, met mooie en bemoedigende resultaten. De integratie van taken zorgt bovendien voor een belangrijke toegevoegde waarde: mensen niet alleen op individueel niveau optimaal ondersteunen, maar ook collectieve problemen effectief aanpakken. Zo kunnen we van elke buurt een betere buurt maken.

elke buurt een betere buurt

Incluzio komt voort uit Facilicom, een bedrijf dat met ruim 30.000 medewerkers al meer dan 45 jaar actief is in de (facilitaire) dienstverlening. We zijn groot geworden met effectieve inzet van mensen, integratie van taken, resultaatgericht werken en een efficiënte ondersteuning van alle professionals die dagelijks bij onze klanten actief zijn. Het zijn juist die competenties, die Incluzio sinds 2014 toevoegt aan de zorg, de dienstverlening en het sociale domein. In een aantal jaren heeft Incluzio zich ontpopt tot een toonaangevende vernieuwer binnen het brede sociale domein. Facilicom blijft investeren in de groei en verdere uitbouw van Incluzio. We zijn er namelijk van overtuigd dat we daarmee ons bedrijf voor de lange termijn stabieler maken. Bovendien realiseren wij daarmee onze ambitie om nog meer van toegevoegde waarde te zijn voor de omgeving waarin we leven. Samen met andere partijen werken we aan een inspirerende omgeving voor iedereen.

Dit manifest schetst de toekomstvisie van Incluzio. Een visie die niet vastligt maar wel onze denk-richting weergeeft. Inmiddels brengen we deze visie op veel plekken in praktijk. We willen meer. En het mag duidelijk zijn: dat kunnen we niet alleen. We nodigen mensen dan ook graag uit om contact te leggen, ideeën in te brengen, kennis en ervaringen met ons te delen of zelfs samen met ons op te trekken.

Samen met andere partijen werken we aan een inspirerende omgeving voor iedereen

“ “

De overheid wil op lokaal niveau een meer gecoördineerd aanbod van zorg, welzijn en dienstverlening. Daarom worden steeds meer taken en budgetten naar de gemeenten overgeheveld. Die intentie is goed, vindt Incluzio, maar coördinatie zal niet veel effect hebben als de verkokering van activiteiten in stand blijft. De toekomst is aan de integratie van zorg, dienstverlening en het sociale domein in de praktijk van alledag.

Incluzio ziet gezondheidscentra en huisartsen als een belangrijke spil in een wijk. Immers 75 procent van alle wijkbewoners bezoekt minimaal eens per jaar de huisarts en/of het gezondheidscentrum. Zorgverleners in de eerste lijn hebben dan ook veel kennis over wat er speelt in de wijk en bij de bewoners. Incluzio werkt samen met de eerstelijnszorg en is aanwezig op alle plekken in de wijk die een belangrijke rol spelen in het dagelijkse leven van mensen: het gezondheidscentrum, de sportvereniging, de school en het winkelcentrum.

We werken niet vanuit indicaties en arrangementen maar vanuit wat er vastloopt in iemands leven. Door mensen een klein steuntje in de rug te geven, kunnen ze vaak weer zelf dingen oppakken. Dat maakt hen sterker en de oplossing duurzaam. Met onze wijkgerichte werkwijze pakken we verschillende activiteiten samen op en stemmen preventie, zorg, ondersteuning en dienstverlening op elkaar af. Zo richten we ons niet alleen op het individu maar ook op (het voorkómen van) collectieve problemen in de wijk.

In de zorg en het sociale domein worden partijen vaak apart gefinancierd en afgerekend op hun inspanningen. Daardoor zijn de kosten hoog, terwijl de effectiviteit vaak suboptimaal is. Incluzio wil activiteiten en geldstromen bundelen in één organisatie. Dat maakt het mogelijk een outputgericht contract met een vast budget af te sluiten met verzekeraars, gemeenten en eventuele

andere betrokkenen. Het is een bedrijfsmatige aanpak die een goed en bovendien meetbaar resultaat afdwingt. Bovendien gaat er minder geld op aan indirecte kosten zodat er meer tijd overblijft voor direct contact en persoonlijke zorg.

Met deze aanpak is Incluzio inmiddels op een groot aantal plaatsen actief. Bijvoorbeeld in Utrecht waar we met ruim 200 professionals ruim 10.000 mensen ondersteunen. Zonder urenregistratie en zonder indicaties. We doen gewoon wat nodig is. Of in Hollands Kroon, een kleine gemeente in de kop van Noord Holland, waar we integraal verantwoordelijk zijn voor alle taken uit de Wmo en de Jeugdwet. We zijn dus al op weg naar het ideale model: een organisatie waarin buurtbewoners met verschillende professionals samenwerken aan een betere buurt. We laten zien dat er een wereld is te winnen door de integratie van zorg, dienstverlening en het sociale domein.

de integratie van zorg, dienstverlening en het sociale domein

“ “Door mensen een klein steuntje in de rug te geven, kunnen ze vaak weer zelf dingen oppakken

Gezondheidscentra zijn doorgaans opgericht om de samenwerking in de eerste lijn te bevorderen, de zorgkwaliteit te verhogen, de overhead terug te dringen en gespecialiseerde praktijkondersteuners in te kunnen zetten. Een uitstekende basis om op verder te bouwen. Incluzio werkt inmiddels op veel plekken intensief samen met huisartsen en gezondheidscentra. Op andere plekken zijn we in gesprek om te investeren in gezondheidscentra. In overleg met de zorgprofessionals willen we kijken waar het beter kan. Zo versterken we de positie van het gezondheidscentrum om zich als spil in de wijk ook op collectieve problemen te richten. Een omslag die op veel plekken de nodige veranderingen met zich meebrengt en investeringen vergt.

Met een efficiëntere bedrijfsvoering van het gezondheidscentrum worden de huisartsen ontlast. Maar wellicht zijn er ook verbeteringen mogelijk in de planning, de ICT-ondersteuning en de samenwerking met andere disciplines. En met de invoering van software-oplossingen die aansluiten bij de behoeften van patiënten kunnen we het zelfmanagement (nog) verder bevorderen. Bovendien kunnen goed opgeleide assistentes of praktijkondersteuners wellicht nog meer taken op zich nemen (taakherschikking). Een andere optie is om zwaarder in te zetten op anderhalvelijnszorg. Daarmee kan het gezondheidscentrum de poortwachtersfunctie beter vervullen en meer zorgtaken overnemen vanuit de tweede lijn (substitutie).

Het doel dat ons voor ogen staat, is meer samenhang aan te brengen in zorg en ondersteuning. Deze visie past goed bij het idee van populatiebekostiging. Dankzij betere samenhang, meer preventie en goede taakverdeling kan het aantal patiënten per praktijk toenemen, groeit de patiënttevredenheid én heeft de huisarts meer tijd per patiënt. Dit is cruciaal, want Incluzio ziet een belangrijke rol weggelegd voor de huisarts bij het signaleren van problemen die in het verlengde van de zorgvraag liggen: eenzaamheid, verwaarlozing, werkloosheid, schulden, ongezond gedrag of een moeilijke gezinssituatie. Allemaal zaken die beter tijdig worden aangepakt omdat ze vaak leiden tot verslechtering van de situatie en een grotere zorgbehoefte.

In de opzet van Incluzio kunnen huisartsen (betaald) tijd vrijmaken om problemen in de wijk aan te pakken, samen met wijkverpleging, thuiszorg, wijkteams en sociale ondernemingen. Door samen te werken, komen we tot een integrale aanpak van problemen. Precies afgestemd op wat de wijkbewoner of het gezin nodig heeft. Dat is mogelijk doordat er geen (financiële) schotten meer staan tussen de verschillende disciplines. Het is een effectieve en efficiënte manier van werken die de zorgvraag terugdringt, het welzijn van het individu verhoogt en die ook bijdraagt aan het aanpakken en voorkomen van collectieve problemen in de wijk.

gezondheidscentra als spil in de wijk

De overheid wil de zelfredzaamheid van mensen bevorderen. Ouderen moeten zo lang mogelijk thuis blijven wonen en mensen met een beperking moeten zo volwaardig mogelijk participeren in de maatschappij. Omdat gemeenten het beste zicht hebben op wat er lokaal gebeurt, heeft de centrale overheid veel taken overgeheveld. Tegelijkertijd staan de budgetten onder druk door de toenemende vergrijzing. Het is dus zaak om mensen en middelen efficiënt en effectief in te zetten en de dienstverlening af te stemmen op mensen die thuis wonen in de buurt.

De oplossing ligt niet in meer indiceren en ingewikkelde zorgarrangementen. De oplossing ligt in integraal werken. In elke buurt zijn huisartsen, wijkverpleegkundigen en wijk- of buurtteams actief. Ook zijn er vrijwilligers, verenigingen, plekken waar mensen samen komen en is er een aanbod van voor iedereen toegankelijke voorzieningen. Incluzio vindt dat professionals de ruimte moeten krijgen om, samen met buurtbewoners en beschikbare voorzieningen, te doen wat er in elke situatie nodig is. Preventief samenwerken aan structurele oplossingen die ook betaalbaar zijn. De primaire taak van het wijkteam is niet om te bepalen of en welke zorg iemand nodig heeft maar om samen met iemand te zoeken naar de meest effectieve interventie. De wijkverpleegkundige en/of POH vormt daarbij de schakel naar verzorging, verpleging en behandeling en expertise op het gebied van GGZ.

Incluzio is op een aantal plaatsen gestart met een nieuwe functie: de wijkhulp. Deze combineert taken op het gebied van persoonlijke verzorging, huishoudelijke ondersteuning en eenvoudige begeleiding in één gezin of huishouden. Een mooi voorbeeld hoe integratie leidt tot effectievere ondersteuning op maat.

Door op uitvoerend niveau meer ‘regelruimte’ te geven, zijn standaardindicaties niet meer nodig en krijgt elk individu maatwerk. ‘Ieder het zijne’ zoals Donner dat vanuit de Raad van State zo mooi verwoordde. Doordat er geen (financiële) schotten meer zijn tussen de verschillende activiteiten, kunnen disciplines onderling, en in samenspraak met de hulpvrager en zijn omgeving, van dag tot dag bepalen welke hulp en ondersteuning nodig zijn. Altijd vanuit het doel dat iemand zoveel als

mogelijk zonder (professionele) ondersteuning zijn of haar eigen leven kan leiden.

Als aanvulling op de ondersteuning die vergoed wordt, wil Incluzio particuliere dienstverlening aanbieden in de wijk. Denk aan hulp bij het huishouden, klusjes, boodschappen doen of tuinonderhoud. Dit kan tegen een geringe vergoeding door mensen in te zetten die langdurig werkloos zijn of een afstand tot de arbeidsmarkt hebben. De aanwezige sociale ondernemingen in de gemeente kunnen het opleiden en begeleiden van deze mensen en de werkorganisatie op zich nemen. Zo krijgen bewoners de hulp die ze nodig hebben, en bieden we mensen zonder werk de mogelijkheid werkervaring op te doen en op een zinvolle manier deel te blijven nemen aan de samenleving.

Door alle eerstelijnszorg, hulp en ondersteuning in de wijk te integreren, ontstaat er een samenhangend netwerk voor de bewoners. Resultaat is dat zij gezonder zijn en langer thuis kunnen blijven wonen, zonder dat hun omgeving overbelast raakt. Daar kunnen zorgverzekeraars en gemeenten Incluzio op afrekenen.

dienstverlening maakt mensen sterker

Er is een groeiende behoefte aan dienstverlening in de wijken. Tegelijkertijd zijn er overal mensen die aan de kant staan en graag werkervaring willen opdoen of hulp nodig hebben om aan het werk te komen. Incluzio participeert in sociale ondernemingen om langdurig werklozen en mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt op te leiden en in te zetten als dienstverleners in de wijk. We zoeken daarbij verbinding met moederbedrijf Facilicom; een van de grootste, zakelijke dienstverleners van Nederland.

Werkloosheid leidt vaak tot andere sociale problemen zoals gezondheidsklachten, schulden, kwetsbare gezinnen, straatoverlast en criminaliteit. Incluzio heeft niet de pretentie de werkloosheid in de wijk op te lossen. Maar door langdurig werklozen en mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt te betrekken bij de dienstverlening in een wijk, bieden we deze mensen perspectief en pakken zo tegelijk de sociale problemen aan. Behalve als dienstverlener kunnen deze mensen aan de slag met bijvoorbeeld het onderhoud in de wijk. Zo brengen we de verantwoordelijkheid voor de publieke ruimte terug bij de buurt. En doordat de buurt schoon, heel en veilig wordt, gaat de leefbaarheid erop vooruit. De mensen die deze diensten verrichten, krijgen meer zelfvertrouwen en een opstapje naar regulier werk. Bijvoorbeeld bij een van de (facilitaire) zusterbedrijven van Incluzio.

Sociale werkbedrijven staan de laatste jaren onder druk. Incluzio denkt dat er veel mogelijkheden zijn om de activiteiten uit te breiden, bijvoorbeeld door zelf werk te creëren in de wijken. Daarom participeert Incluzio al in een aantal sociale ondernemingen. Dat stelt ons in staat om straks niet alleen eerstelijnszorg, wijkverpleging, persoonlijke verzorging en maatschappelijke ondersteuning met elkaar te verbinden, maar ook

dienstverlening. En daarmee is het mogelijk om niet alleen sociale problemen van individuele bewoners aan te pakken maar ook collectieve problemen in de wijk. Het is een integrale aanpak die veel professionals wel zien, maar niet in praktijk kunnen brengen.

Incluzio kan dat wel én met succes. Dankzij het verbinden van onze jarenlange ervaring met efficiënte bedrijfsvoering, effectieve samenwerking en integraliteit in diverse branches met de speci-fieke competenties van zorgprofessionals.

sociale onderneming wordt dienstverlener

Nederland vergrijst. De economische crisis van de afgelopen jaren heeft diepe sporen getrokken in de maatschappij. De nu weer sterk aantrekkende economie biedt kansen, maar kan ook de kloof tussen werkenden en niet werkenden en tussen mensen die meekomen in de maatschappij en die dat (even) niet lukt, verdiepen met alle sociale en financiële problemen van dien. De centrale overheid wil steeds meer taken decentraliseren in de verwachting dat zorg, hulp en ondersteuning en problemen in het sociale domein daarmee effectiever en efficiënter kunnen worden aangepakt. Maar zolang zorgverzekeraars, gemeenten en sociale werkbedrijven alle problemen los blijven zien en benaderen, zullen we nooit in staat zijn grote veranderingen te bewerkstelligen.

Incluzio denkt dat de oplossing ligt in het weghalen van de (financiële) schotten tussen de verschillende disciplines en het integreren van taken. Dat is niet samen te ballen in een standaard aanpak voor heel Nederland. Elke wijk heeft zijn eigen problemen. Sommige gezondheidscentra, gemeenten en sociale ondernemingen zijn veel verder in hun denken en doen dan andere. We zullen dus overal moeten komen tot maatwerk. Maar het achterliggende idee is overal hetzelfde.

Incluzio is onderdeel van een familiebedrijf. Een bedrijf dat altijd geheel met eigen geld is gefinancierd en vanuit een lange termijn focus wordt bestuurd. We willen graag investeren in de zorg, de dienstverlening en het sociale domein.

Omdat we zo de continuïteit en duurzaamheid van onze onderneming vergroten. Omdat we het belangrijk vinden om maatschappelijke relevant te zijn. Omdat het bij ons beleid is om een belangrijk deel van de winst die we maken te herinvesteren. En omdat we geloven in longtime employment en onze medewerkers perspectief en uitdaging willen blijven bieden, bijvoorbeeld in werk met een grote maatschappelijke component.

We zijn ervan overtuigd dat een winstdoelstelling altijd een efficiënte en effectieve organisatie afdwingt. Ook in deze sector. Tegelijkertijd zijn we ons ervan bewust dat het hier om maatschappelijke gelden gaat en dat winst dus nooit het primaire doel kan zijn. De focus is continuïteit en het leveren van een maatschappelijke toegevoegde waarde. We zullen dus een substantieel deel van de winst weer in het bedrijf investeren om het concept te versterken en het maatschappelijke resultaat te verbeteren. Dat is logisch: het is het bestaansrecht van Incluzio. Ons bedrijfsmodel is alleen succesvol als we maatschappelijk resultaat boeken.

samen grote veranderingen bewerkstelligen

incluzio is een initiatief van facilicom

Blijf op de hoogte

twitter.com: @incluzio

linkedin.com/company/incluzio

facebook.com/incluzio