//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

ZONOVERGOTEN VLAANDERENKLIMAAT EN PUBLIEKE RUIMTE

GRIET VERSTRAETEN

BARBARA LEGIEST

//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

KLIMAATVERANDERING IN VLAANDEREN

28.09.18 2

- Toename temperatuur

- Drogere zomers

- Hevige onweders

- Nattere winters

- Stijging zeeniveau

- Hittestress

https://klimaat.vmm.be

Stedelijke hitte-eilanden

//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

KLIMAATVERANDERING

> Interactie met luchtpolluenten

28.09.18 3

//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

KLIMAATVERANDERING: GEVOLGEN

Hitte:> Gezondheid> Infrastructuur> Biodiversiteit> Economie

Droogte:> Landbouw> Drinkwater> Bosbranden> Bevaarbaarheid> Industrie> Biodiversiteit

Extreme neerslag, overstroming:> Transport> Psycho-sociale impact> Landbouw> Ecologie

28.09.18 4

//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

MORTALITEIT - HITTESTRESS

Gasparrini et al. Lancet 2015;386:369-75 5Martinez et al. BMC Public Health 2016;16:407

//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

MORTALITEIT - HITTE EN LUCHTVERVUILING

28.09.18 Chen et al. Environment International 2018; 116;186-196 6

//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

MORTALITEIT – HITTESTRESS IN BELGIË

28.09.18 https://epistat.wiv-isp.be/momo/ 7

//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

?? Geen consistente gegevensZiekenhuisopnames Spoedoproepen Morbiditeit Mortaliteit

Kwestbare groepen

MORBIDITEIT - HITTESTRESS

28.09.18 8Li et al. Int. J. Environ. Res. Public Health 2015;12:5256-5283

Michelozzi et al. Am J Respir Crit Care Med 2009;179:383–389van Loenhout et al. BMC Public Health 2018;18:108

+ Renale pathologie

//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

MITIGATIEMAATREGELEN

> Reductie van de broeikasgassen• Bronvermindering: fossiele brandstof

- transport, elektriciteit, verwarming

• Opslagplaatsen verhogen: water, bos, grond (mogelijkheden tot synergieën met adaptatie)

• Ruimtelijk beleid:

- Versterken van de ruimtelijke organisatie van Vlaanderen

- Reductie uitstoot in transport- en gebouwensector (verwevenheid en nabijheid)

28.09.18 9

//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

MITIGATIEMAATREGELEN

28.09.18 10

//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

28.09.18 Agentschap Zorg en Gezondheid 11

Isaac Cordal: Politici keuvelen over stijging zeespiegel

//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

ADAPTATIEMAATREGELEN: HITTESTRESS

ACUTE maatregelen bij hittegolf

Preventiecampagne: warme dagen

28.09.18 www.warmedagen.be 12

//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

ADAPTATIEMAATREGELEN: HITTESTRESS

Acute maatregelen PRIORITEREN

Kwetsbaarheidsanalyse per gemeente

28.09.18 13

//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

ADAPTATIEMAATREGELEN: STEDELIJK HITTE-EILAND

28.09.18 Zhu et al. Nature Scientific Reports 2017;7: 16309 14

AUTOVERKEERSterke correlatie tussen verkeer en stedelijk hitte-eiland intensiteit

//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

ADAPTATIEMAATREGELEN

VLAAMS ADAPTATIEPLAN

Vlaams Klimaatadaptatieplan 2013 – 2020: kwetsbaarheid van Vlaanderen t.o.v. de gevolgen van klimaatverandering in kaart brengen en weerbaarheid van Vlaanderen tegen klimaatveranderingverhogen.

=> Klimaatreflex: screening van nieuw ontwikkeld beleid tegen de klimaatscenario’ s en waar nodigaanpassen

Proces en verantwoordelijkheidVerschillende beleidsvelden en beleidsdomeinen (omgeving, waterbeheer, landbouw, infrastructuur, economie, wetenschap, natuur- en bosbeheer, energie, gezondheid,…)

Vlaamse Task Force Adaptatie: OMG (EKG, VPO, BJO), ANB, VMM, MOW, EWI, KB,L&V, AZGCoördinatie: Departement Omgeving, EKG

Implementatie, financiering en monitoring zijn de verantwoordelijkheid van elk beleidsdomein

Vlaams Klimaatadaptatieplan 2021 – 2030 in opmaak

28.09.18 15

//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

ADAPTATIEMAATREGELEN

RUIMTELIJKE maatregelen: hitte

> Groenblauwe netwerken

> Groenblauwe publieke ruimtes in woonkernen,

wooneenheden, openbare gebouwen,…

> Groene gevels, groendaken

> Maatregelen streetcanyons (studie hitte, lucht-

vervuiling, geluid dep. OMG)

> Luchtcirculatie

> Sociale kwetsbaarheidsanalyse

28.09.18 16

//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

ADAPTATIEMAATREGELEN

Ondersteuning lokale besturen: www.burgemeestersconvenant.be

28.09.18 17

//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

GEZONDHEID – GROENBLAUWE RUIMTE

Geluid, geluidsperceptie

Luchtvervuiling

UITGEBREIDER IMPACT OP GEZONDHEID

Psycho-fysiologische stress : beter herstel en ontspanning

Sociale cohesie

Fysische activiteit: minder kans op obesitas

Urban green spaces and health. Copenhagen: WHO Regional Office for Europe, 2016 / Kondo et al. Int J Environ Res Public Health.2018;15:445 / Davern et al. (2016) Quality green public space supporting health…..Report prepared for the National Heart Foundation of Australia

//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

GEZONDHEIDSEFFECTEN – GROENBLAUWE RUIMTE

MORTALITEIT

• Respiratoir en cardiovasculair• Lange termijn-studies

• Bij hittegolf

MORBIDITEIT

Mentale gezondheid • Verbetering cognitieve functie/ontwikkeling• Stressvermindering• Gemoedstoestand- depressie• Minder agressie• Vluggere genezing en lager pijnlevels

Cardiovasculaire ziektes

Diabetes type 2

Urban green spaces and health. Copenhagen: WHO Regional Office for Europe, 2016 / Kondo et al. Int J Environ Res Public Health.2018;15:445 / Davern et al. (2016) Quality green public space supporting health…..Report prepared for the National Heart Foundation of Australia

Aktiviteit

//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

LEEFKWALITEIT – STEDELIJK GROENBLAUW

28.09.18 Zhang et al. journal of Urban Ecology 2017;3:1-13 20

//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

VRAGEN EN OPMERKINGEN?