1ZON magazine

Ondertitel

Rubriek

ZON PRESENTEERT NIEUWE VERSPAKKETTEN OP FRUIT LOGISTICA

Duale verkoopstrategie blijft basis commercie

‘Geothermie wordt de toekomst’

NUMMER 1 / 2019

2 3ZON magazine ZON magazine

ZON gaat communicatie met telers optimaliseren

InhoudVooraf

Voorwoord

Grüne Woche

14

8

Geslaagde excursie Klankbordgroep NL telers naar Almeria

De maand februari staat altijd in het teken van de Fruit Logistica in Berlijn, een beurs waar de gehele pro-fessionele AGF-wereld op af

komt. Zo ook weer dit jaar. Minder bekend maar zeker ook belang-rijk voor de Nederlandse tuinbouw is de eveneens jaarlijks gehouden Grüne Woche in hetzelfde beursgebouw in Ber-lijn. Dit is echter een consumentenbeurs, vergelijkbaar met de Huishoudbeurs in Amsterdam, en deze trekt vooral Duitse consumenten. Deze beurs duurt twee weken en is een uitstekende gelegenheid om de voor ons zo belangrijke Duitse consument (beter) kennis te laten maken met het Nederlandse product. Tasty Tom, onder de bezielende leiding van Ton Jansen, staat al jaren op deze beurs en heeft op deze manier ook veel Duitse consumenten kennis laten maken met zijn tomaat. Ook ZON is aanwezig op deze beurs, dit in samenwerking met andere Nederlandse tuinbouwcoöpera-ties en het GroentenFruit Huis.De Grüne Woche is ook een prima gelegenheid om de belangen van de tuinbouw onder de aandacht te brengen bij het Ministerie van LNV. De beurs wordt traditioneel geopend door de Nederlandse en Duitse ministers van landbouw, waarna er gelegenheid is om met mevrouw Schouten te spreken over wat ons bezig houdt. In het kielzog van de minister loopt een hele delegatie par-lementariërs (uit de Tweede Kamer) mee, evenals haar belangrijkste ambtenaren. U zult begrijpen dat het GMO-debacle, maar ook de visie van de minister over de circulaire landbouw, belangrijke aandachtsgebieden zijn waarover wordt gesproken. Mevrouw Schouten heeft in Berlijn toege-zegd opnieuw met de sector in gesprek te willen over het Nederlandse GMO-beleid

en het concurrentieel nadeel welk dreigt te ontstaan met coöperaties in België en Spanje. De vorig jaar gepresenteerde visie rondom circulaire tuinbouw is voorlopig niet veel meer dan een uitgangspunt zonder concrete doelen of acties. Des te belangrijker dat de tuinbouwsector, mid-dels de brancheorganisaties, hier actief bij betrokken is. Ook vanuit ZON zal hieraan actief worden bijgedragen om ervoor te zorgen dat ook de belangen van Nederlands tweede tuinbouwgebied bij de uitwerking worden meegenomen.

Michiel F. van GinkelAlgemeen directeur

32

‘Pak je kans en praat mee’

Colofon

ZON magazine is een uitgave van ZON Holding

in Venlo. Het blad verschijnt zesmaal per jaar in

een oplage van 1.000 exemplaren. Verspreiding

onder telers, klanten, relaties en medewerkers

van ZON fruit & vegetables en Fresh Park Venlo.

Voor meer informatie en adverteren:

ZON Holding

Afdeling Communicatie & PR

Postbus 3200, 5902 RE Venlo

Tel. 077 - 323 99 99

info@royalzon.com

www.royalzon.com

ZON magazine staat open voor tips en suggesties

van lezers. U kunt zich richten tot de redactie op

bovenstaand adres en telefoonnummer, maar bij

voorkeur tot: jos.caubo@royalzon.com.

ZON magazine niet meer ontvangen? Stuur dan

svp even een mail naar hetzelfde adres.

Realisatie & Redactie

Jos Caubo, De Huijsschrijver, Venlo

Fotografie

Richard Fieten

Jos Caubo

Layout en vormgeving

Studio Denk, Venlo

Drukwerk

Dutch Graphic Group, Venlo

© Copyright 2019

Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd

en/of openbaar gemaakt door middel van druk,

fotografie, microfilm of welk andere wijze dan ook,

zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van

de uitgever.

4 ‘We gaan datagestuurd telen’

6 ZON op Fruit Logistica 2019

10 ‘Geothermie wordt de toekomst’

12 Duale verkoopstrategie blijft basis commercie

17 Telerdag 2019

20 Excursie Pamosa naar Marokko

24 Fontys studenten ontwerpen concepten voor Westburg

26 Nieuwe ronde nieuwe

kansen

28 Verrassende foodinnovaties

Rubrieken

18 Teler in de spotlight

22 Het woord is aan de klant

31 Clockwise

32 Uit het bestuur

34 Vijf vragen aan

35 Cartoon

35 Mens en Werk

36 Geflitst

4 5ZON magazine ZON magazine

Achtergrond

Koninklijke ZON behoort sinds kort tot de telersverenigingen die samenwerken in GLAS4.0, een netwerkorganisatie die de beste ontwikkelingen en innovaties uit de high-tech-markt beschikbaar wil helpen maken voor Nederlandse telers van vruchtgroenten. Hoever is GLAS4.0 en hoe kunnen de telers van ZON profiteren van deze organisatie?

Robotisering, vision- en sensor-technologie, big data, scanning, kunstmatige intelligentie. Het is slechts een greep uit de technie-ken die een almaar prominente-

re rol in de kas gaan spelen. Steeds vaker worden individuele telers benaderd om in zee te gaan met technologiebedrijven of om er data aan te leveren. Wat te doen? Toehappen en erop gokken dat je als early adopter een voorsprong hebt op de concurrentie?Programmamanager Harrij Schmeitz van GLAS4.0 denkt dat dit in de meeste gevallen niet verstandig is. ‘Individuele telers hebben doorgaans geen zicht op

wat er gebeurt in de high-techmarkt. Net zo min als techneuten zicht hebben op de wensen en behoeften van de moderne teler.’Om te voorkomen dat iedereen met iedereen praat en uiteindelijk niemand van elkaar weet of een technologische innovatie kansen biedt, coördineert GLAS4.0 dat geheel. Op de website van GLAS4.0 kunnen telers makkelijk nagaan of een bepaald initiatief bij de netwerkorganisatie bekend is en hoe die de kansen daarvan inschat.

Databank Met andere woorden: GLAS4.0 stemt vraag en aanbod op elkaar af en scant beschikbare innovaties op toepasbaar-heid voor de sector. ZON is sinds kort een van de zes telersverenigingen die samenwerken in GLAS4.0. Dat betekent dat ZON is vertegenwoordigd in het telercoördinatieteam, dat de schakel vormt tussen GLAS4.0 en individuele telers. Bovendien kunnen ZON-telers in de databank van het telersportaal zien met welke partijen GLAS4.0 in gesprek is en wat de status van dat overleg is. Via datzelfde portaal kunnen telers ook nieuwe leads inbrengen die mogelijk het opvolgen waard zijn.Schmeitz: ‘Op die manier kanaliseren we de informatie. Telers kunnen zo voorkomen dat ze onnodig energie stop-pen in de vele initiatieven of het schip in gaan door op eigen houtje te handelen.’Begrijp de programmamager niet

verkeerd: hij is niet bang voor tech-nologische innovaties. ‘Nieuwe tech-nologie is geen bedreiging, maar juist een kans om de beschikbaarheid van product beter te kunnen voorspellen. Daarmee kun je grote prijsschommelin-gen voorkomen. Ook het duurzaam-heidsvraagstuk vraagt om technologie. Van hectareteelt naar plantgericht telen. Daarnaast kun je technologie inzetten voor het vergroten van de teeltkennis, voor het verbeteren van de efficiency en voor het oplossen van het arbeidsprobleem in de sector.’De mogelijkheden van technologie zijn volgens Schmeitz schier onuitputtelijk. ‘Het is al mogelijk om real time de ionen in retourwater te meten. Door real time het stikstof-, kali- en magnesiumgehalte in de drain te bepalen. Als je daar de setting van de substraatcomputer aan koppelt, kun je de plant veel nauwkeurig en continu geven waar die behoefte aan heeft. Dan kun je nog efficiënter telen. Daar is nog een wereld te winnen. Ook op het gebied van fotosynthese en van de werking van wortels van planten kan technologie ons inzicht verschaffen. Sensoren op een huidmondje of in de plant lijken al geen waanzin meer te zijn. Uiteindelijk ga je naar individuele plantsturing toe. Ik zeg niet dat dat morgen gebeurt, maar die kant gaan we wel op. We gaan met data opnieuw leren telen.’Schmeitz voorspelt dat de sector voor bepaalde teelten het gewas moet aan-

Programmamanager Harrij Schmeitz van GLAS4.0:

‘We gaan DATAGESTUURD telen’

passen aan de technologie. Ofwel: we krijgen niet alleen robots voor gewassen maar ook gewassen voor robots.

Dataprotocol Wat alle innovaties met elkaar gemeen hebben, is dat data er een cruciaal on-derdeel van zijn. Om die reden werkt GLAS4.0 momenteel aan een dataproto-col, genaamd G4D. Schmeitz: ‘We con-stateren dat steeds meer toeleveranciers bij telers aankloppen voor data. Mag ik een sensor installeren, mag ik een cam-era ophangen? Kun je mij je klimaat-gegevens doorsturen? Wij als GLAS4.0 stimuleren leveranciers om al die data verstandig te gebruiken, maar we moet-en wel het belang van de teler en van de telersverenigingen borgen. Want als het bijvoorbeeld gaat om vruchtzettings-data, en dus om gegevens waar oogst-voorspellingsdata uitgehaald kunnen worden, dan kan daar mee gespeculeerd worden. Ik denk dat ZON daar niet blij mee is. Het is dus belangrijk dat telers zich er bewust van zijn welke data ze afgeven en wat daar mee kan gebeuren. In het dataprotocol maken leveranciers en telers afspraken over wat er wel en niet met die diverse data mag worden gedaan. Het protocol is in het belang van de totale Nederlandse tuinbouw.’

‘We gaan met data

opnieuw leren telen’

TEKST JOHN HUIJS FOTO RICHARD FIETEN

ZON magazine

Ondertitel

Rubriek

6 ZON magazine

Ondertitel

RubriekReportage

Evenals voorgaande jaren was ZON ook dit jaar weer present op de Fruit Logistica, die van 6 tot en met 8 februari plaatsvond in de immense beurshallen van de Messe Berlin. ZON presenteerde er in een op onderdelen aangepaste stand onder meer de nieuwe verspakketten die op de Duitse markt worden geïntroduceerd. Ook werd, in het bijzijn van de Limburgse gedeputeerde Hubert Mackus, de nieuwe display van ‘Die Frischen’ gepresenteerd door Ron de Greeff (directeur Staay-van Rijn en voorzitter samenwerkingsverband Die Frischen), Erik Bongaerts (directeur Frankort & Koning) en Michiel F. van Ginkel (algemeen directeur ZON). Op deze twee pagina’s een korte fotografische impressie van de beurs.

ZON op Fruit Logistica 2019

8 9ZON magazine ZON magazine

Achtergrond

ZON communiceert op tal van manieren met de telers. Maar gaat dat altijd goed of zijn er onderdelen die beter kunnen? A

dviseur Communicatie & PR Annelie Peters en stagiaire Pam Bruijnen brachten afgelopen zomer in het kader van Lean Six

Sigma per discipline in kaart op welke manier ZON met de leden communi-ceert. Annelie: ‘Dat leverde een megalijst op. ZON communiceert op tientallen manieren met de telers. Via de website, het tweemaandelijkse magazine, maar ook via mailings, e-mail en Whatsapp om maar enkele voorbeelden te noemen. Aan de hand van keukentafelgesprekken met individuele telers hebben we onder-zocht hoe ZON de communicatie kan optimaliseren. Zijn de visie en strategie bekend bij de telers? Missen de leden bepaalde informatie? Wat vinden ze van de toon van de communicatie? Soms kunnen kleine veranderingen al een groot effect hebben.’Een multidisciplinair projectteam is op basis van Design Thinking aan de slag gegaan met de resultaten van de inven-tarisatie. Dat heeft geresulteerd in een aantal voorstellen die het projectteam vorige maand heeft voorgelegd aan tien telers die deelnamen aan het project ‘Optimalisatie communicatie ZON-te-lers’. De telers hebben aangegeven aan welke ideeën ze de hoogste prioriteit geven, te weten:

Marktflits per product-groep Uit de gesprekken is gebleken dat veel telers behoefte hebben aan actuele informatie over de markt, prijzen, ontwikkelingen et cetera. Momenteel stuurt ZON de paprikatelers wekelijks een marktflits. Omdat de telers hier zeer over te spreken zijn, is het idee om voor meerdere productgroepen een markt-flits op te stellen, waarbij de frequentie verschilt per product. In deze marktflits zullen onderwerpen als de markt (NL, BE, DU), prijzen (ook in de supermarkt), prognose, kwaliteit en acties regelmatig naar voren komen.

Persoonlijk contact ge-sprekken Veel telers hebben behoefte aan per-soonlijke gesprekken met medewerkers van ZON over onder meer ontwikke-lingen bij ZON, ontwikkelingen in de Nederlandse tuinbouw en ondernemer-schap. Dit staat los van de gesprekken met de productverkoper. Er wordt een projectteam opgestart dat de behoeften van de individuele telers in kaart gaat brengen met betrekking tot de frequen-tie van de gesprekken, onderwerpen voor de gesprekken, welke ZON-mede-werker/afdeling de teler graag eens aan tafel ziet en welke periode de teler gun-stig uitkomt. Vervolgens zal gekeken worden hoe dit relatiebeheerplan opge-steld en uitgevoerd kan worden.

ZON GAAT COMMUNICATIE MET TELERS OPTIMALISEREN

Sparringsbijeenkomsten Enthousiast reageerden de telers ook op het idee voor ‘sparringsbijeenkomsten’. Er moeten echter wel relevante onder-werpen zijn en deze moeten niet te veel overlappen met andere bijeenkomsten/ALV’s. Het idee is om de telers de mo-gelijkheid te bieden tot een sparrings-bijeenkomst, als blijkt dat meerdere telers met een bepaald onderwerp zit-ten. Deze onderwerpen willen we onder andere tijdens de persoonlijke gesprek-ken ophalen.

Keuze in dienstverlening Ook is er gebrainstormd over het idee ‘keuze in dienstverlening ZON’. Het is nog niet mogelijk om dit idee direct uit te voeren, omdat dit erg afhankelijk is

van de nieuwe strategie die ZON gaat kiezen. Wouter Willems en Hans Kerstjens zullen de opties voor dit idee verder uitzoeken en bespreken in het management overleg.

Telerideeënbus op Z-online Ook de mogelijkheid voor de implemen-tatie van de telerideeënbus op Z-online zal bekeken worden. Dit omdat het rela-tief makkelijk te implementeren is. De telers krijgen de optie tot het anoniem of persoonlijk (met naam) inbrengen van een tip. Indien er een persoonlijke tip wordt gegeven, zal er naar de teler teruggekoppeld worden of en hoe de tip meegenomen wordt.

Relatiebeheersysteem ZON Verder zal een projectteam onder leiding van Hans Kerstjens kijken naar het opti-maliseren van het relatiebeheersysteem binnen ZON. Dit omdat wij ervan over-tuigd zijn dat dit bij kan dragen aan een betere communicatie van ZON-mede-werkers richting telers. De medewerkers gebruiken nu niet allemaal hetzelfde systeem. Door het gebruik van één sys-teem waar alle gegevens duidelijk in-zichtelijk zijn, kunnen de medewerkers namelijk beter op de hoogte zijn van zaken die spelen bij de telers.

‘Soms kunnen kleine

veranderingen al een

groot effect hebben’

TEKST JOHN HUIJS FOTO RICHARD FIETEN

10 11ZON magazine ZON magazine

Nieuws

Kwekerij De Westhoek produceert met aardwarmte

Met de huidige maatschappe-lijke discussie over het terug-brengen van de CO2-uitstoot zijn het voor de tuinbouw geen gemakkelijke tijden, omdat teeltbedrijven in veel gevallen nog altijd grootgebruikers van fossiele brandstof zijn. Kweke-rij De Westhoek in Maasland stapte vorig jaar over op geo-thermie. ZON magazine nam er een kijkje en sprak met de nieuwe bedrijfsleider Robert Spruijt.

Sinds november 2018 is Robert Spruijt in dienst bij De West-hoek als bedrijfsleider. ‘Ik heb een eigen paprikabedrijf ge-had, en na de verkoop van dat

bedrijf heb ik drie jaar bij een tomaten-kwekerij hier dichtbij gewerkt. Een leuke baan in een prachtig bedrijf, maar toen ik eind vorig jaar Anton Varekamp tegen-kwam en hij me vertelde dat hij op zoek was naar een bedrijfsleider, voelde ik de passie voor de paprika weer heel snel oplaaien. Mijn hele netwerk en knowhow zitten in de paprikateelt, en het voelt voor mij echt als een warm bad om hier bij De Westhoek aan de slag te kunnen gaan. Ik

kan me hier vooral met energie en teelt bezighouden, mijn twee grote passies. De samenhang tussen die twee discipli-nes is natuurlijk heel erg groot, dus daar kan ik me heerlijk in uitleven.’ De Westhoek is een modern teeltbedrijf van bijna dertien hectare, verdeeld over vier locaties, waar een jaar geleden een gloednieuwe installatie voor geothermie is aangelegd. Robert daarover: ‘De mo-gelijkheid om hier met aardwarmte te gaan werken in combinatie met de teelt van paprika is voor mij een geweldige uitdaging. In de opstartfase, vanaf maart 2018, zijn er wel wat problemen geweest met de installatie, maar de laatste drie maanden is het allemaal behoorlijk sta-biel en gaat het eigenlijk prima.’

Partners De bron waar het warme water met een temperatuur van 92 graden uit omhoog wordt gepompt, ligt op een diepte van drie kilometer. De warmte wordt via een warmtewisselaar ingezet voor de vier kassen, waarna het water voor een opti-maal rendement met een lagere tempe-ratuur terug de bodem in gaat. ‘Je kunt je voorstellen dat de investeringskosten voor geothermie voor een individueel teeltbedrijf in de meeste gevallen te hoog zijn om dat alleen te doen. Je praat immers toch over een totale investering van zo’n 22 miljoen euro. Anton zocht voor dit project samenwerking met zeven andere bedrijven uit de directe omge-

ving, die niet alleen mee hebben geïnves-teerd maar die ook medegebruikers zijn. Daardoor zijn de kosten per bedrijf te overzien. Bijkomend voordeel is dat het om verschillende soorten teeltbedrijven gaat, van paprika tot kerststerren, die op verschillende momenten in het jaar hun piek in de energiebehoefte hebben. Als het buiten min vijf graden is en iedereen dus tegelijk warmte nodig heeft, houd je op zo’n moment natuurlijk nog wel altijd je eigen WKK-installatie,’ aldus Robert Spruijt.Is er na dit eerste jaar al iets te zeggen over het verschil in kostprijs tussen ener-zijds het traditioneel verwarmen met aardgas en anderzijds met aardwarmte? ‘Dat is op dit moment nog moeilijk om te zeggen vind ik. Als je kijkt naar de actu-ele prijs van gas waarmee je via je WKK gast verstookt en elektra verkoopt, en je vergelijkt dat met de kosten voor aard-warmte, dan is het eerste nu nog goedko-per. Maar als je alle nieuwe ontwikkelin-gen meeneemt en je kijkt naar het steeds luider wordende maatschappelijk debat over de noodzaak van het terugdringen van de CO2-uitstoot, dan ben ik ervan overtuigd dat aardwarmte naar de toe-komst toe echt dé oplossing is. Waarbij je dan wel een externe bron voor CO2 moet hebben, want de gewassen blijven natuurlijk wel een bepaalde CO2-behoef-te hebben. Hier hebben we dat opgelost door als deelnemers aan het geothermie project gasvormig CO2 af te nemen bij

‘GEOTHERMIE wordt de toekomst’

OCAP. Dit bedrijf heeft zich toegelegd op het hergebruik van CO2 om zo onnodige uitstoot en onnodig energiegebruik te voorkomen. Daartoe vangt OCAP CO2 af bij industriële bronnen in de Botlek en levert dit aan tuinders in diverse glas-tuinbouwgebieden. Daarmee leveren we dus een concrete bijdrage aan het ver-minderen van het klimaatprobleem.’

ConsumentVerwacht Robert dat de consument bereid zal zijn meer te betalen voor

‘Naar de toekomst toe

is aardwarmte echt

dé oplossing’

paprika’s die met geothermie zijn ge-teeld? ‘Dat vind ik een hele lastige. Om als teler je kostprijs op peil te houden zal het noodzakelijk zijn je energieverbruik terug te dringen, vooral het gebruik van aardgas. Of dat bij het gebruik van aardwarmte echter zal leiden tot hogere prijzen, dat waag ik te betwijfelen. Het is volgens mij nu ook nog te vroeg om er bijvoorbeeld in onze promotie iets mee te doen, we willen eerst zorgen dat we het hele proces rond de aardwarmte goed in de vingers hebben.’

‘Meer commercieel maatwerk voor telers en klanten’

Duale verkoopstrategie blijft basis commercie

De door ZON twee jaar geleden ingezette duale verkoopstra-tegie blijft ook de komende jaren de basis van alle te on-dernemen commerciële activiteiten. De strategie zal verder worden geoptimaliseerd en waar nodig op maat gemaakt voor specifiek die telers die zelf actiever betrokken willen zijn bij de verkoop van hun product. Het gaat hierbij vooral om een aantal tomatentelers en enkele vollegrondstelers. Omdat door het inleveren van de GMO-erkenning er veel minder beperken-de regelgeving en voorschriften zijn dan voorheen, is er meer ruimte voor ZON ontstaan om telers hierbij verder te facilite-ren. Dit zal in 2019 verder vorm en inhoud krijgen.

VerspakkettenWat kunnen we in 2019 voor nieuws verwachten op het gebied van de key accounts, onze grote klanten? Jørgen Snoijink: ‘De focus voor dit jaar ligt in Nederland op grote retailklanten, met producten als asperges, paprika, courgette, aubergine en de tomatenrange, waar we in gesprek zijn over verdere uitbreiding van ons pakket. Omdat de markt voor onbewerkte groente minder hard groeit dan in de afgelopen jaren, merken we dat concepten steeds belangrijker worden voor de retail. De belangstelling voor bijvoorbeeld verspakketten, in allerlei soorten en maten, groeit nog steeds en samen met Unilever zijn we druk bezig om onze positie daarin verder te versterken.

Ander belangrijk nieuws ligt in Duitsland, waar we met een grote retailer vanaf week 9 met verspakketten gaan starten in een aantal winkels in de regio Hannover-Minden. We hebben het hier over pakketten die specifiek op de Duitse consument zijn gericht, en waarbij je eigenlijk kunt spreken van een nog onontgonnen markt. Wij willen daar als één van de eerste spelers voet aan de grond zetten. Je moet het in dit stadium nog zien als een test, want die pakketten zijn in Duitsland nog lang geen gemeengoed zoals in Nederland inmiddels wel het geval is. Als de test goed aanslaat dan ligt er in Duitsland een enorme markt open en is het voor ZON de uitdaging om bij sa-menstelling en levering van de pakketten daar heel gecontro-leerd mee om te gaan. Je kunt het je niet veroorloven om dan steken te laten vallen.’Samenvattend? ‘Ik heb veel vertrouwen in dit commercieel jaarplan. Er spreekt een gezonde ambitie uit en dat hebben we als ZON uiteraard ook nodig. Het wordt wederom een span-nend jaar, waarin we met z’n allen weer flink aan de bak moe-ten. Op de Fruit Logistica in Berlijn hebben we weer een groot aantal telers en klanten mogen begroeten, dat geeft altijd een goede indicatie van het sentiment van de markt in het voor de deur staande seizoen,’ zegt Wouter Willems tot slot.

Eind vorig jaar stelde de Raad van Commis-sarissen het Commercieel Jaarplan 2019 van ZON vast. ZON magazine sprak over de inhoud van het plan met Els van Herpen, Wouter Willems en Jørgen Snoijink, respectievelijk manager klokverkoop, manager sales en key account manager bij ZON.

Terugkijkend op 2018 is de conclusie dat de ingezette commerciële route nog steeds op koers ligt en dat ZON afgelopen jaar wederom eindigde in de Top 3 van uitbetaalprijzen. ‘Maar dat is niet voldoende, we moeten de komende jaren bij al onze activiteiten

nóg meer gaan inzetten op onderscheidend vermogen en toe-gevoegde waarde en deze ook nog beter afstemmen op de uit-eenlopende wensen van onze telers. Omdat het totale areaal door een aantal bedrijfsbeëindigingen onder druk staat, komt er ook druk op het realiseren van onze omzetdoelstellingen. Intensieve acquisitie van zowel telers als klanten blijft daarom komend jaar een belangrijke prioriteit binnen onze commer-ciële plannen,’ aldus Wouter Willems.

Klok Els van Herpen: ‘Om de positie van onze klok verder uit te bou-wen als betrouwbare marktplaats met een breed assortiment, is die acquisitie onontbeerlijk. Op dit moment zit er voor enke-le producten een gat tussen het beschikbare en het gewenste volume. Dat willen we uiteraard zo snel mogelijk dichten. Ik zie de klok echt als onze winkel, en die moet gewoon altijd goed gevuld zijn. Want net als bij een gewone winkel gaan klanten die het product van hun gading niet kunnen vinden zich elders oriënteren. Dat willen we graag voorkomen. Dat is ook een van de redenen waarom we de aanvoer van het Spaans product volgend winterseizoen opnieuw verder willen uitbrei-den. En als we bepaald product onvoldoende bij eigen leden vinden, dan kijken we of dat ingevuld kan worden via con-tractaanvoerders. In dat kader is het ook goed als telers zelf van klanten horen hoe de markt in elkaar zit en waar behoefte aan is. Als ZON streven we er naar om telers waar mogelijk te betrekken bij de afzet en meer maatwerk te leveren voor telers en klanten.’

13ZON magazineZON magazine12

Achtergrond

14 15ZON magazine ZON magazine

Nieuws Nieuws

Medio januari organiseerde ZON voor de leden van de Klankbordgroep NL telers een excursie naar de Spaanse regio Almería. Doelstelling van de korte trip was om meer ‘gevoel’ te krijgen bij de Spaanse tuinbouw en de Spaanse coöperaties waarmee ZON een relatie heeft.

Geslaagde excursie Klankbordgroep NL telers naar ALMERÍA

Om de belangrijkste groenten ook in de wintermaanden aan de klokklanten te kunnen blijven aanbieden – en

hen daardoor zo veel mogelijk jaarrond te kunnen bedienen – biedt ZON zoals bekend sinds 2015 Spaans product aan via de veilingklok. Meteen bij de start van deze activiteit heeft ZON een klankbordgroep NL telers samengesteld met daarin vertegenwoordigers van de belangrijkste productgroepen waarvan Spaans product wordt aangevoerd. Doel hiervan is om samen een optimale over-gang te realiseren van de aanvoer van het Nederlandse naar het Spaanse pro-duct aan het begin van het seizoen en vice versa aan het einde van het seizoen. Met de klankbordgroep vindt tweemaal

per jaar een overleg plaats. Het werkbezoek aan Almería vond plaats van dinsdag tot donderdag en concentreerde zich op het bezoeken van bedrijven die zijn aangesloten bij de Spaanse coöperaties waar ZON mee samenwerkt. Deelnemers aan de reis waren Arwin Valkenburg (aubergine), Peet Withagen (ronde tomaten), Wim Hermans (paprika) en Paul Janssen (courgettes), alsmede vanuit ZON Ari Franken (financieel directeur), Leander van de Griend (productmanager) en Jac van der Werf (projectleider). Verder was Sjraar Hoeijmakers (voorzitter ZON) hierbij aanwezig. Els van Herpen (manager klokverkoop) en Piet Crienen (ZON-keurmeester in Spanje) tekenden voor de samenstelling van het uiterst gevarieerde programma. Zo werden op

de eerste dag niet alleen diverse teelt-bedrijven bezocht (paprika, courgette, aubergines) maar werd ook een bezoek gebracht aan het centraal sorteren magazijn van een van de coöperaties in de regio Almería. Interessant om te zien was dat hier onder meer klasse II paprika werd verwerkt tot grondstof voor paprikasaus.

VeilprocesOmdat in Spanje nog vrij veel wordt geveild mocht uiteraard een bezoek aan de afmijnzaal van de betreffende coö-peratie niet ontbreken, inclusief uitleg over het gehanteerde veilproces en een uitgebreide rondleiding.Tijdens het hierop volgende bezoek aan Nijar, de ten noorden van de stad Almería gelegen tomaten- en courgette-

regio, werd de klankbordgroep gastvrij ontvangen bij een teeltbedrijf met maar liefst 34 hectare courgette, verdeeld over vier afdelingen. Een indrukwekkend en goed georganiseerd professioneel bedrijf.Op de laatste dag van het driedaagse werkbezoek werd tijdens een bezoek aan het bedrijf Vega Cañada, dochter-onderneming van de coöperatie Agroponiente, de dagelijkse veiling van tomaten bijgewoond. Bij de uitleg van het veilsysteem bleek hier een heel andere wijze van veilen te worden gehanteerd dan op Nederlandse en Belgische veilingen gebruikelijk is. Hoogtepunt van de trip was een bezoek aan het sterk geautomatiseerde sorteer- en pakstation van de coöperatie Casi, waar op grote schaal diverse soorten

tomaten gesorteerd en op maat ver-pakt worden voor de klanten. Ronduit indrukwekkend, zo was te beluisteren bij de deelnemers.Conclusie van het driedaagse bezoek: de leden van de klankbordgroep hebben niet alleen een goed beeld gekregen van het tuinbouwgebied Almería, maar zeker ook van een aantal telers en hun coöperaties die product leveren aan ZON. Uit de ontvangsten bij de diverse bedrijven werd duidelijk dat de bezochte coöperaties graag zaken (blij-ven) doen met ZON.

Dit seizoen (2018/2019) worden de

volgende Spaanse producten aan

de ZON-klok verkocht: Paprika,

komkommers, pepers, snijbonen,

Palermo, tomaten tros, broc-

coli, pruimtomaten, bloemkool,

aubergines, trospruimtomaten,

ijsbergsla, courgette groen, cherry

tomaten, vleestomaat, tomaten

rond, tomaten RAF, tomaten Pink,

romanasla en sperziebonen.

TEKST EN FOTO: JAC VAN DER WERF

De nieuwe sorteer- en verpakkingshal van Casi maakte veel indruk

Nieuws

Van 11-17 maart vindt de tweede editie van de Nationale Week Zonder Vlees en gelijktijdige Vegetarische Restaurantweek plaats. Isabel Boerdam (de Hippe Vegetarier) is de oprichter van dit inmiddels grote event. Uiter-aard kan en mag ons platform VanEigenBodem.nl is hierin niet ontbreken als partner. VanEigen-

Bodem.nl is tenslotte het platform waar je van alles te weten kan komen over de herkomst van groente en waar je volop inspiratie vindt voor lekkere gerechten. Deze week zonder vlees sti-muleert mensen om meer groente te gaan eten en daar staan wij uiteraard 200% achter!

NATIONALE WEEK ZONDER VLEES

TELERDAG 2019 IN BEELD

Late herfst- en vroege winterprei:

Defender NIEUW

Goede veldhoudbaarheid, donkere bladkleur, sterk tegen roest, hoge schoningsprestatie

Ook beschikbaar als biologisch zaad

Batter NIEUW

Lange schacht, zeer sterk tegen trips, zeer productief, hoge schoningsprestatie =

Curling Goede veldhoudbaarheid, donkere bladkleur, hoge schoningsprestatie

Rally Echte primeur- en zomerprei, productief sterk tegen bladbreuk

Zomerprei: Herfstprei:

Skater Zeer geschikt als korte prei met een donkere bladkleur

Bowler NIEUW

Zeer uniforme zomerprei met een donkere bladkleur en sterk tegen trips, hoge schoningsprestatie

Bedrijfszekere enarbeidsvriendelijke rassen

17ZON magazine

19ZON magazine18 ZON magazine

In de rubriek Teler in de Spotlight gaat Jos Caubo ditmaal op bezoek bij preiteler Peter Leijsten uit het Horster kerkdorp Kronenberg, waar Peter samen met zijn broer Wout sinds 1979 een vollegronds teeltbedrijf heeft. In de eerste jaren nog met kropsla, maar al vrij snel vooral met prei. Peter is langzaam aan het afbouwen, maar dat blijkt nog niet zo gemakkelijk te zijn.TEKST EN FOTO JOS CAUBO

‘Op het veld moet alles kloppen’

Peter Leijsten laat me bij binnenkomst een exemplaar van ZON magazine uit 2012 zien, toen hij al eens in het blad werd geportretteerd. ‘Wat valt er nou nog over mij te vertellen, ik ben alleen wat grijzer geworden’, zegt hij lachend, maar als ik aangeef dat het toch best

bijzonder is als een teler veertig jaar lang lid is van ZON, zit hij even later ontspannen op zijn praatstoel in de kleine kantine. ‘Ik ben afgelopen jaar voorzichtig begonnen om een beetje af te bouwen, want ik moet zeggen dat als je al die veertig jaren lang zes dagen per week dit werk doet, je dat echt niet in de koude kleren gaat zitten. Ik heb me daarom voorgenomen voorzichtig te gaan afbouwen, onder meer door wat minder intensieve teel-ten te gaan doen. Bijvoorbeeld naast de vier hectare vroege prei die we dit komende voorjaar doen, nog een paar hectare zaad-teelt voor bonen erbij. Dat hebben we een jaar of tien geleden ook al eens een aantal jaren gedaan, maar dat was in die tijd erg hectisch omdat onze hele bedrijfsvoering toen op de prei

was gericht en dat moest altijd voorrang krijgen. Nu verwacht ik eigenlijk dat we dat beter kunnen combineren.’ Prei heeft overigens niet altijd centraal gestaan in de bedrijfsvoering van de Maatschap Leijsten. In de beginjaren was het vooral kropsla wat de klok sloeg. Peter kan zich nog goed herinneren hoe hij in die tijd elke ochtend de sla met de tractor naar de veiling bracht en in de rij tractoren op de Venrayseweg moest aansluiten voordat hij de sla kon lossen. ‘Half Sevenum trok met de tractor naar Grubbenvorst en als je dan eindelijk op de veiling aankwam, moest je ook voor de keur van het product weer aansluiten.’ Stoppen Het voorzichtig afbouwen moeten we zeker niet zien als stoppen, zegt Peter stellig. ‘Nee, stoppen wordt het zeker niet, daar word je volgens mij echt niet gelukkiger van. Wat moet je gaan doen? We hebben op dit moment geen prei, en ik heb daardoor nu al dat ik af en toe naar de loods loop terwijl er daar helemaal niets te doen is. Dat is echt wel wennen als je altijd zo druk bezig bent geweest, dus om dan helemáál te stop-pen is voor mij echt geen optie.’ Waarom zijn Peter en broer Wout ZON al die veertig jaar trouw gebleven? ‘Daar kan ik heel kort in zijn: omdat we ons daar altijd goed thuis hebben gevoeld. Het is altijd goed geregeld bij jullie, dus waarom zou ik daar weg gaan? Omdat je op een andere plek wellicht minder provisie zou betalen? In dit soort bedrij-ven gaat die provisie toch altijd maar om

relatief beperkte bedragen, wat schiet je er mee op als je daar op jaarbasis een paar honderd euro mee zou kunnen besparen? Nee, daar moet ik m’n geld niet mee verdienen, dat moet ik op het veld doen, dáár moet alles kloppen. Zorgen dat je je product kwalitatief goed van het veld haalt en klaar maakt voor de verkoop, daar moet je het in mijn ogen mee verdienen.’ Over de toekomst van het bedrijf kan Peter nog niet veel zeggen. Zijn jongste zoon Loek is 21 jaar en werkt momenteel bij een teeltbedrijf in de regio. Hij heeft laten doorschemeren misschien belang-stelling te hebben om in het bedrijf te komen werken en dat op termijn over te nemen. ‘Hij is er nog niet goed uit, en ik moet eerlijk zeggen dat ik het zelf ook een moeilijke keuze voor hem vind. Als ik zie wat je tegenwoordig als teler naast de teeltwerkzaamheden ook allemaal aan administratieve rompslomp erbij moet doen, dan heb ik toch wel wat aarzelin-gen. Maar als hij die keuze maakt zal ik hem uiteraard steunen en aan de zijlijn meehelpen. De preiteelt heeft volgens mij zeker nog toekomst. Natuurlijk heeft de prijsvorming vaker te wensen over-gelaten, maar over de hele linie bezien heb ik er al die jaren altijd een goede boterham mee kunnen verdienen. Ik kan gelukkig zeggen dat ik nooit spijt heb ge-had dat ik de keuzes heb gemaakt zoals ik ze heb gemaakt, dat gevoel overheerst toch wel na veertig jaar.’

Teler in de spotlight

‘Het is altijd goed

geregeld bij jullie’

Wie Peter LeijstenWaar KronenbergWat Prei

20 21ZON magazine ZON magazine

Ondertitel

RubriekReportage

Een kijkje in de keuken van een nieuwe concurrent op de markt

De Marokkaanse tuinbouw biedt potentie voor productie van arbeidsintensieve groente- en fruitgewassen. Dat is de mening van de groep die eind januari vanuit Pamosa afreisde naar de tuinbouwregio van Agadir, Marokko. Het doel was zicht te krij-gen op de tuinbouwontwikkelingen en hun mogelijkheden. De telers kregen de bedreigingen en kansen in beter beeld aan de hand van een driedaags bezoek. In de regio Agadir bezochten zij diverse bedrijven bezocht. Specialisten van Enza zaden en Royal Brinkman begeleidden de telersgroep.

Excursie naar Marokko door telers-vereniging PAMOSA

Marokko heeft 18000 hectare bedekte teelt, waarvan 80% in de regio Agadir ligt. Hier teelt men voornamelijk

tomaat (60 procent) en paprika (20 pro-cent). De rest van het areaal betreft cour-gette, aubergine, meloen en zacht fruit. De teelt vindt plaats in tunnels/kassen waarbij het dek is bekleed met folie en de wanden bestaan uit dik kunststof gaas. Dit vanwege de enorme ziektedruk van witte vlieg en mineermot. De meeste kassen zijn, in tegenstelling tot die in Spanje, hoog. De nokhoogte reikt soms wel tot 5,5 meter.Het klimaat in Agadir is erg gunstig voor de bedekte teelt. Door een beperkt aantal koude nachten en op warme dagen zelden een temperatuuroverschrijding van 35°C, is nagenoeg een jaarrond pro-ductie haalbaar. De telersgroep stelde

vast dat het kwaliteitsniveau van de teel-ten en de producten boven verwachting is. Het gewas zag er gezond en groeizaam uit. Zo ook het product, dat veelal voor de export bestemd was.

Water Het grootste probleem voor de Marok-kaanse telers is de beschikbaarheid van voldoende en goed water. Door de geringe neerslag blijken de voorraden in de stuwmeren niet toereikend. Gebruik van grondwater is mogelijk, maar het oppompen van een diepte tot soms vier-honderd meter is niet voor iedere teler weggelegd. Over twee jaar is een instal-latie die grote hoeveelheden zeewater kan ontzouten operationeel. Dit laatste zal echter de kosten van water verzes-voudigen. Ook zijn nematoden, door de rechtstreekse teelt in de grond, een issue. Door gebruik van onderstammen wordt

dit, in de meeste teelten, ondervangen. De grote afstand van Agadir naar de afzetgebieden in Europa, het transport duurt vijf dagen, maakt dat de transport-kosten oplopen naar tot 5300 euro per vrachtwagen. Dit is hoog, zeker in ver-houding tot de concurrent in Spanje. Het uurloon is daarentegen laag. Voor een dagloon van tien tot vijftien euro werken de werknemers zes tot zeven uur. De grote werkgevers bieden voor dit bedrag tevens maaltijden en huisvesting. Het blijkt lastig – net zoals in Nederland – om mensen aan het bedrijf te binden.

Slagkracht Pamosa-voorzitter Rutger Lommerse kijkt met een voldaan gevoel terug op de studiereis. ‘Allereerst is het goed om met een groep leden een paar dagen op pad te gaan. Dit zorgt voor extra verbinding; we hebben ook plezier gemaakt. Qua tuinbouw was het boeiend om bij een opkomende concurrent op de markt in de keuken te kunnen kijken. De regio van Agadir heeft vooral veel slagkracht vanwege de goedkope arbeidskrachten. Ook de kwaliteit van de teelt achten we hoog, al heeft de regio nog wel wat te doen als het om duurzaamheid gaat.

Bovendien is Agadir een partij die nog een internationale positie zoekt. We verwachten dat deze regio snel zal inspe-len op ruimte die in Groot-Brittannië ontstaat als gevolg van een mogelijke Brexit. Kortom: een partij waarvan we de ontwikkeling zeker met belangstelling zullen blijven volgen.’

TEKST EN FOTO PAMOSA

‘Veel slagkracht van-

wege de goedkope

arbeidskrachten’

22 23ZON magazine ZON magazine

Het woord is aan de klant

Min of meer toevallig rolde Ger Vissers (60) in 1980 in het vak van commissionair. Ger studeerde

werktuigbouw, maar kon destijds geen werk in die richting vinden. Via zijn zus, die getrouwd was met Harrie Bastings, kwam Ger in contact met diens vader Hub Bastings. Die was vanuit Valkenburg als commissionair naar Noord-Limburg verhuisd toen de voorganger van ZON werd opgericht. Met die kennismaking sloeg Ger twee vliegen in één klap. Hij trouwde met Hubs dochter Marianne en kwam bij schoonvader in de AGF-handel.

Ogen van de klant Ger: ‘Voor het vak van commissionair bestaat geen opleiding. Mijn schoonvader zei altijd dat je dit vak niet kunt leren en niet kunt verleren.

Als commissionair ben je de ogen van de klant. Tegenwoordig maak je met je telefoon een foto van het product en een paar tellen later kan de klant meekijken. Vroeger moest je je ogen goed de kost geven en met je mond zo goed mogelijk beschrijven hoe het product eruitzag. De klant moest volledig blind kunnen varen op die beschrijving. Sommige klanten zien het product dat je voor hen koopt drie uur later al, anderen een dag later en weer anderen pas drie dagen later, maar uiteindelijk krijgt de klant het product onder ogen en dan moet het er wel uitzien zoals jij het hebt beschreven.’De andere kant van het verhaal is dat de klant het product ook nog voor een goede prijs wil. Hoe weet Ger wat de juiste prijs is? ‘Sommige klanten geven exact aan wat ze maximaal voor een bepaald product willen betalen; van anderen krijg ik min of meer de vrije hand. Dat is een gevoel. Ook dat kun je nergens leren. Dat gevoel ontwikkel je omdat je er dagelijks mee bezig bent. Als ik ’s morgens in de hal en op het veilingterrein bent geweest zie je al of er veel of weinig activiteit is. Je moet je ogen goed de kost geven. De ogen zijn heel belangrijk voor een commissionair.’

Fruit Tot 2004 was Ger in loondienst bij diverse handelaren in groente en fruit. Zijn passie lag toen vooral bij de handel in fruit. Daarom wilde hij zich als daar zelfstandig commissionair op toeleggen. ‘Maar dat heeft geen

twee weken geduurd. Toen kwamen de klanten waar ik al heel lang zaken mee deed me achterna en bestelden toch weer groente. Sindsdien koop ik een mix van groenten – met name prei, trostomaat, paprika en courgette voor groothandelaren en exporteurs van groenten – en fruit voor fruitsorteerbedrijven.’Spaans product koopt Ger niet aan de klok, omdat zijn klanten zelf product uit Spanje halen. In de winter is het vooral prei die Ger koopt in de afmijnzaal van ZON, waar hij vijf dagen per week is te vinden. Tussen de bedrijven door koopt hij elders groente en fruit bij telers. ‘Dat is best een geregel. Ook in logistiek opzicht, want sommige klanten vragen me ook om het vervoer van het product te regelen. Dan zorg ik voor een transportbedrijf.’ Wat is de grootste verandering geweest die Ger in de afgelopen negenendertig jaar heeft meegemaakt? ‘Vroeger had de voorganger van ZON tweeduizend telers en nu nog maar een fractie daarvan. Voor een deel is dat een rechtstreeks gevolg van schaalvergroting. Maar je ziet natuurlijk ook dat er behalve de klok andere verkoopkanalen bij zijn gekomen. Het totale aanbod is nog altijd groot, maar heel erg verdeeld. Voorheen had de supermarkt maar een klein aandeel in de vershandel; nu het grootste. De positie van de retail is daardoor steeds sterker geworden. Wat zeg ik, die hebben de markt in handen gekregen. De retail heeft zich veel beter weten te organiseren en te verenigen dan de telers en de handelaren. Daar

In ZON magazine laten we niet alleen een teler, maar ook geregeld een klant aan het woord. Deze keer is dat commissionair Ger Vissers van Vissers-Bastings B.V., die vanuit de afmijnzaal van ZON zo’n negentig klanten bedient en die volgend jaar veertig jaar met de vinger aan de knop van de veilingklok zit.TEKST JOHN HUIJS FOTO RICHARD FIETEN

‘We hebben allemaal maar één bazin’

Ger Vissers bijna vier decennia klokkoper:

kun je veel van vinden, maar dat hebben we zelf laten gebeuren.’

Hulpmiddelen ‘Telers denken vaak dat zij het werk doen en dat de handelaar de winst pakt. Het klopt dat telers het grootste risico nemen, maar de handelaar moet ook werken voor zijn geld. Ook die moet vooruitkijken, contacten leggen en risico nemen. Maar hoe je het ook bekijkt, uiteindelijk hebben we allemaal maar één bazin: moeder natuur. Vers is en blijft een natuurproduct. Er komen steeds meer moderne technieken die de teler en de handel helpen, maar het blijven hulpmiddelen.’

Wat volgens Ger ondanks alle veranderingen in de markt en alle nieuwe technische hulpmiddelen belangrijk blijft voor een commissionair is persoonlijk contact met zijn

klantenkring.‘Zonder persoonlijk contact bouw je geen vertrouwen op en zonder het vertrouwen van je klanten ben je als commissionair nergens. Toen ik in 1980 bij de voorganger van ZON begon, had je als koper al de beschikking over een eigen telefoon. Dat vond ik best luxe, want op de veilingen in Gronsveld en Margraten had je toen maar een paar telefoons. Die hingen achterin de afmijn. Dan kon je of vóór of na de veiling bellen. Tussentijds had je dus geen contact met je klant. Nu sta je voortdurend in contact met de klant.’

Eigenwijs Ger wil zo lang mogelijk als commis-sionair blijven werken. Zijn vijf jaar oudere echtgenote Marianne denkt daar anders over. ‘Marianne verzorgt de administratie. Bovendien benadert zij klanten per e-mail wanneer ik een

interessante partij van het een of ander op de kop heeft weten te tikken. Als handelaar moet je eigenwijs zijn, lef hebben en over doorzettingsvermogen beschikken. Daar remt Marianne me wel eens in af. Als Marianne er mee stopt, moet ik er ook mee ophouden, want ik kan het niet alleen.’

‘Voor het vak van

commissionair

bestaat geen

opleiding’

Half december presenteerden vier studenten-teams van Fontys Hogeschool bij Kwekerij Westburg in Grubbenvorst elk een door hen bedacht concept om de snoeptomaatjes van telers Bas en Ton van Leeuwen te gaan vermarkten op de ‘to go’-markt. ZON magazine was aanwezig bij de presentatie.

Zeer geïnteresseerd stelt Nikki Groen, marketeer groente en groentegemak bij Bakker Barendrecht, de ene na de andere vraag aan de vier studententeams die op deze vrijdagochtend bij Kwekerij Westburg hun beste beentje voorzetten

om hun concepten te presenteren. Ze is door Bas van Leeuwen uitgenodigd om als gast bij de teampresentaties aanwezig te zijn en is verrast door het niveau van de vier concepten die vandaag in de spotlights staan. Teler Bas van Leeuwen luistert met veel belangstelling naar de gestelde vragen en wil als opdrachtgever uiteraard ook zelf graag het naadje van de kous weten. Alle gesprekken worden in het Engels gevoerd, want de studententeams hebben een internationale samenstelling en diverse aanwezige studenten verstaan geen Nederlands. Jørgen Snoijink van ZON is eveneens verrast door de kwaliteit van de bedachte concepten. ‘Voor mij is dit een mooi voor-beeld van hoe telers het zouden kunnen doen om op creatieve wijze na te denken over nieuwe concepten, die zowel voor consument als verkoper een meerwaarde hebben. Natuurlijk zijn we daar als ZON samen met de telers feitelijk elke dag mee bezig, maar een frisse en nieuwe blik van buitenstaanders is toch altijd een cadeautje,’ zo zegt hij.

Hoe is Bas van Leeuwen eigenlijk op het idee gekomen om studenten van Fontys Hogeschool te laten nadenken over mogelijke concepten voor de to go-markt, zoals tankstations en dergelijke? ‘Vorig jaar deed collega-teler Bert van den Brand van Fresh Valley mee aan de eerste editie van dit project van Fontys, en ik moet zeggen dat me dat toen best wel getriggerd heeft om als Westburg zelf ook een concrete vraag voor stu-denten te gaan formuleren. Omdat ik denk dat de to go-markt

in potentie een zeer aantrekkelijk verkoopkanaal voor onze snoeptomaatjes zou kunnen zijn, leek het me interessant om de opdracht aan Fontys daar op te focussen en zijn de studen-ten daar mee aan de slag gegaan.’

VerrassendDe vier concepten die medio december tijdens de bijeenkomst bij Westburg werden gepresenteerd waren stuk voor stuk origineel en verrassend. Jørgen Snoijink: ‘Dat zegt op zich natuurlijk nog niet zo veel over de praktische en commerciële haalbaarheid ervan, maar je moet volgens mij ook niet meteen gaan denken aan mogelijke obstakels en een concept eerst alleen beoordelen op zijn marktkansen.’ Een van de gepresenteerde concepten, genaamd Half & Half Double Joy, is een kleinverpakking met twee gescheiden vak-jes, waarin zowel snoeptomaatjes als hartige crackers zitten. Door meteen na het tomaatje ook een cracker in je mond te stoppen, ontstaat een heel andere smaakervaring dan wan-neer je alleen een tomaat eet. De bedenkers van het tweede concept, genaamd Beezy Bar, hebben aan de naam zelfs meteen een echte slogan toege-voegd: Snack yourself healthy. Het idee is een soort half open reep met daarin enkele tomaatjes die in het schap zou moeten concurreren met de vele aangeboden ongezonde zoete repen. Grappig bedacht is de naamgeving van de TomatoBas-auto-maat, een prototype van een verkoopmachine waaruit shakers met snoeptomaatjes en kleinere shakers met blokjes kaas kunnen worden verkocht. Ook dit team heeft dus gekozen voor een slimme combi van snoeptomaatjes en een hartige bite. Het vierde team heeft als concept Tap Eat Repeat bedacht: een soort ‘containers’ in de vorm van rechtop staande glazen buizen, waaruit de consument de door hem gewenste kleur snoeptomaatjes, als dan niet gemixt, kan ‘tappen’. Het con-cept gaat hierbij uit van herbruikbare shakers omdat dit beter voor het milieu is.Bas en Ton van Leeuwen zijn zeer tevreden over de creativiteit en denkkracht van de Fontysstudenten. ‘Het was niet alleen voor de studenten, maar ook voor onszelf een interessante leerervaring. De tijd zal leren of een van de gepresenteerde concepten tot een concreet vermarktbaar product kan leiden,’ aldus Bas.

Fontys-studenten ontwerpen concepten voor Westburg

25ZON magazineZON magazine24

Nieuws

26 27ZON magazine ZON magazine

Nieuws

ZON bijna klaar voor aspergeseizoen 2019

Nieuwe ronde, nieuwe kansen

Over één ding zijn kenners van de aspergesec-tor het in elk geval met elkaar eens als het over het voorbije seizoen 2018 gaat. Een seizoen om snel te vergeten, zo veel is wel duidelijk. Binnen ZON zijn productmarketeer Jenny Peters, senior productmanager Rick Mengers en key account-manager Jørgen Snoijink al vanaf eind 2018 druk bezig met de voorbereidingen voor een hopelijk beter aspergeseizoen 2019. ZON magazine blikt samen met hen vooruit.

Nieuwe ronde, nieuwe kansen: met die vier woorden maakt Rick Mengers op kernachtige wijze duidelijk wat zijn verwachtingen van het nieuwe aspergeseizoen 2019 zijn. ‘Ja, feitelijk begin je natuurlijk weer vanaf de

basis en zullen net als in voorgaande jaren ook nu weer de weersomstandigheden een belangrijke stempel drukken op het verloop van het aspergeseizoen. Afgelopen jaar was dat een hele zware stempel, laten we hopen dat dat komend seizoen wat beperkter is. Qua teelt en areaal zien we in elk geval dat enkele bedrijfsbeëindigingen hebben geleid tot een wat kleiner areaal dan vorig jaar. De droogte van 2018 was zo intens dat lang niet alle aspergetelers voldoende hebben kunnen beregenen. Het is wel duidelijk dat de planten daardoor schade hebben opgelopen, maar het is even afwachten hoe dat bij het oogsten uitpakt. Afgaande op een

eerste inspectie van het aantal ogen op de planten gaan we uit van zo’n 15 à 20 procent minder opbrengst,’ aldus Rick. Hij verwacht dat de schade door te weinig vocht in Duitsland aanzienlijk groter is dan in Nederland, met als bijkomend voordeel dat er waarschijnlijk komend seizoen meer vraag vanuit Duitsland naar Nederlands product zal komen.

Opening seizoen Na de activiteiten rond de Aspergewinkel in 2017 en de succesvolle seizoenopening in 2018 bij Gassan Diamonds in Amsterdam is de vraag gerechtvaardigd of er in 2019 weer een soortgelijke opening gaat komen. Jenny Peters daarover: ‘Het is niet echt realistisch te denken dat je zulke publicitaire successen elk jaar weer kunt overtreffen, dus dat is ook niet ons uitgangspunt. We zijn uiteraard wel aan het nadenken wat de mogelijkheden zijn. Zo heeft de regionale Limburgse horeca ons benaderd om te kijken of we kunnen samenwerken rond de opening van het seizoen. We zullen dit jaar vooral ook groots inzetten op de generieke promotie van asperges. Ons eigen platform VanEigenBodem.nl en de samenwerking met A-merken zullen de leidraad vormen voor promotionele activiteiten op de winkelvloer en online. Zo proberen we de consument te inspireren meer en frequenter asperges te gaan eten. Wellicht dat we ook weer iets met winkelvloeractivaties gaan doen, maar daar zijn we nog met diverse partijen over in gesprek.’ Als we vervolgens aan Jørgen Snoijink de vraag stellen welke partijen dat zijn, blijft het even stil. ‘Daar kan ik nog geen uitspraak over doen, ik sluit me bij de woorden van Jenny aan. We vinden het niet verstandig om in dit stadium al namen te gaan noemen als we nog volop in gesprek zijn. Dat doen we daarom ook niet.’

Limburgse asperges Nog even terug naar Rick Mengers. Wordt het twee jaar ge-leden in het leven geroepen merk ‘Limburgse Asperges’ ook komend seizoen weer gebruikt? ‘Jazeker, waarbij we komend seizoen wat minder op de promotie zullen inzetten en er samen met Teboza vooral naar zullen streven om met name de zaken op het gebied van kwaliteitssortering meer op elkaar te gaan afstemmen, onder de vlag van Limburgse Asperges. Tijdens de eerder deze maand gehouden Fruit Logistica in Berlijn besteedde zowel Teboza als ZON ieder vanuit de eigen stand aandacht besteed aan Limburgse Asperges, want het zou natuurlijk een gemiste kans zijn om dat belangrijke podi-um daar niet voor in te zetten,’ zegt Rick.Nieuwe ronde nieuwe kansen, of om in wielertermen te spre-ken: Parijs is nog ver. Het aspergeseizoen 2019 staat stevig in de steigers; op 24 juni weten we weer hoe het is verlopen!

‘Consument

inspireren meer en

frequenter asperges

te gaan eten’

TEKST JOS CAUBO FOTO RICHARD FIETEN

28 29ZON magazine ZON magazine

Nieuws

ZON fruit & vegetables sponsorde begin deze maand de elfde editie van HAS Food Experience. Money well spent, want circa tweehonderd studenten presenteerden met een jaloersmakend enthousiasme ongeveer honderdvijftig foodinnovaties. Zeker ook op het gebied van verse groente en fruit zaten daar juweeltjes tussen.

Verrassende foodinnovaties vanuit een can do-mentaliteit H

elaas is de consumptie van verse groente en fruit nog altijd niet wat die zijn moet. Volgens de gezondheidsmaatstaven

eet de meerderheid van de Nederlanders te weinig verse groente en fruit. Dat geldt zeker ook voor jongeren. Opmerkelijk is het daarom dat juist jonge mensen boordevol ideeën blijken te zitten over hoe je ertoe kunt bijdragen dat mensen vaker hun tanden in een tomaat of appel zetten.

Dat bleek overduidelijk tijdens de HAS Food Experience 2019, die 5 februari plaatsvond bij HAS Hogeschool in Den Bosch. Deze presentatie van foodinno-vaties, verdeeld over vier thema’s, van HAS-studenten trekt steevast veel food-professionals en vertegenwoordigers van gerenommeerde foodbedrijven. Vanuit ZON fruit & vegetables bezoch-ten Jenny Peters en Geertje Roodbeen van de afdeling marketing dit event. Wat hen net als veel andere bezoekers opviel, is de can do-mentaliteit van de studenten. Als ook maar een deel van hun ideeën de markt haalt, zou dat op termijn een effect moeten hebben op de versconsumptie.

Wat veel van de innovaties van de stu-denten gemeen hebben, is dat er niets belerends van uitgaat. Neem de groente muffin van de Venlose Lieke Hofstee. Die bestaat voor 35 procent uit verras-sende combi’s van seizoensgroenten en is verpakt in een cellofaantje dat zich als een bloem openvouwt, zodat de drukke millennial het zonder te morsen kan oppeuzelen. Pas als de muffin verorberd is, ‘vertelt’ het verantwoorde tussendoortje vanaf het kartonnetje de consument onder meer dat de groente die erin zaten de consument extra veel vitaminen geven en dat de consument de aarde heeft geholpen door groenten

in hun oorspronkelijke seizoen te eten.Lieke Hofstee, die met de verantwoorde snack een FoodManShip Award won: ‘Wat ik hoop is dat degenen die deze muffins straks eten op deze manier getriggerd worden om meer en vaker seizoensproducten te eten. Die zijn lek-kerder en vitaminerijker dan groenten en fruit die buiten het seizoen aangebo-den worden. Bovendien is het beter voor het milieu om seizoensproducten te kopen, omdat die niet van grote afstand aangevoerd hoeven te worden. Ik hoop dat de prijs eraan bijdraagt dat deze muffin ook daadwerkelijk op de markt komt.’Ook ‘pizza in je waffle’ van vier stu-denten Food Innovation is een verant-woorde lunchsnack die zich op een jong publiek richt, zonder van de daken te schreeuwen dat jongeren gezonder moe-ten eten. De basis van het concept is een wafel die voor een belangrijk deel uit groente bestaat. Op die ‘bodem’ komen vooral veel groenten, onder het motto ‘een snack hoeft niet minder lekker te zijn om gezond te zijn’. Pas als de jonge consument de gezonde pizza op heeft, krijgt hij vanaf het kartonnetje een vraag voorgeschoteld: wist je dat je net 195 gram groenten hebt gegeten?

IJys Een van de bedenkers van ‘pizza in je waffle’ is Laury Schrijnemaekers uit Amstenrade. De Zuid-Limburgse stond

ook met een solo-project op Food Expe-rience: IJys, een ijsje dat voor 70 procent uit groente en fruit bestaat en dat maar weinig suiker bevat.Het gezonde ijs is er in drie smaken: aardbei, mango en bosvruchten. De basis van alle drie die varianten bestaat uit banaan (zoet), avocado (romig) en gekookte bloemkool (neutraal). Laury: ‘Dit ijs mag elke dag. Ik wil gezinnen met IJys laten ervaren dat groente en fruit eten niet alleen gezond en lekker is, maar ook makkelijk. Op deze manier kijken kinderen er naar uit om groente en fruit te eten.’

De publieksprijs van HAS Food Experience ging naar vijf studenten voedingstechnologie die samen Algae Food ontwikkelden, een ovensnack en een bouillonpoeder op basis van algen. De bouillonpoeder bevat maar liefst 60 procent minder zout dan reguliere bouillon. De ovensnack, en dat is weer interessant voor groentetelers, bestaat behalve uit algen voor een belangrijk deel uit groenten.

Jammer genoeg zijn tot dusver nog niet veel innovaties van HAS-studenten doorgedrongen tot het winkelschap of de foodtruck. Om daar verandering in te brengen, heeft HAS Hogeschool intussen een programma dat innova-ties en bedrijven bij elkaar probeert te brengen.

Ook product marketeer Geertje Rood-been vindt het jammer dat innovaties niet sneller in de markt komen. ‘Het is een goed initiatief om de studenten en hun concepten te koppelen aan het bedrijfsleven om de theorie en prak-tijk samen te voegen. Zo kun je samen kijken hoe je een kansrijk concept kunt toetsen aan haalbaarheid in verband met kostprijs, productie en distributie opbouw.’

‘Seizoensproducten

zijn lekkerder en

vitaminerijker’

31ZON magazine

Ondertitel

Rubriek

Heeft u naar aanleiding van deze

CLOCKWISE vragen of wilt u meer infor-

matie? Neemt u dan gerust even contact

op met Els van Herpen, Manager

Klokverkoop, T +31 (0)77 323 97 58,

e-mail els.van herpen@royalzon.com.

Duitsland

Graag informeren wij u over de eerstvolgende Duitse feestdagen in

Noordrijn-Westfalen, te weten 4 maart (carnavalsmaandag), 19 april Goede Vrijdag en 22 april Tweede Paasdag.

C L C K W I S E

In ZON magazine vindt u in elk nummer de rubriek CLOCKWISE met daarin nieuws en actualiteiten over de klokverkoop. Doel hiervan is om u nóg beter te informeren over alles wat met de klok te maken heeft. Geen belangstelling om ZON magazine te ontvangen? Stuurt u dan even een kort berichtje naar info@royalzon.com.

I n september 2018 zijn we gestart met het veilen van de exotische paddenstoelen Shiitake en Eryngii van Rodé BV uit Velddriel. En in januari 2019 hebben we het assor-

timent paddenstoelen aan de klok uitgebreid met witte en kastanjechampignons van Limax BV uit Horst.Verder zijn we in januari gestart met de voorverkoop van knolselderij van Tuinbouwbedrijf Berden uit Venlo. Tevens is de voorverkoop van pastinaken hervat.

Begin februari heeft ZON de klokverkoop wederom gepro-moot in de stand op de Fruit Logistica in Berlijn middels een demoklok, om ook nu weer nieuwe klanten te stimuleren om bij ZON aan de klok in te gaan kopen.

Op dinsdag 5 maart 2019 zal er, evenals de afgelopen jaren, niet geveild worden in verband met carnaval.

Als vervolg op het marktonderzoek in Noordrijn-Westfalen in 2017/2018 gaan wij dit jaar een marktonderzoek doen in Nederland en Belgie om de potentiële koopkracht in een straal van 120 km in beeld te krijgen. ZON doet dit onderzoek wederom in samenwerking met het bureau CommCom.

Aanvoer Spaans product

De eerste helft van het Spaanse seizoen is weer voorbij. Klan-ten geven aan tevreden te

zijn over de kwaliteit van het Spaanse product dat geleverd wordt.De verkoop in de weken vóór Kerst-mis viel voor een aantal producten tegen door het grote aanbod van Spaans product op de markt, als gevolg van het zonnige en open weer. Door een temperatuurdaling in Spanje begin januari kwam er geluk-kig weer minder product in de markt, waardoor de verkoop in januari goed herstelde.Vanaf maart vindt er weer een gefa-seerde overgang plaats van Spaans naar het Nederlands product, waarbij natuurlijk rekening wordt gehouden met de aanvoer van het Nederlands product.

Klokverkoop

De mooiste en lekkerste asperges

Prius Zéér vroeg primeur ras, zeer wit, mooi gesloten kop, sterk tegen roest, stevig gewas.

Cumulus Vroeg ras,zeer wit, mooi gesloten kop, sterk tegen roest.

Cygnus Middelvroeg ras, dikkere stengels, mooi gesloten kop, sterk tegen holle stengels.

Bacchus Vroeg anthocyaanvrij ras, voor de groene teelt, goed gesloten kop.

Canticus

Vroeg ras, voor de groene teelt, goed gesloten kop en goede smaak.

NIEUWErasmus

De eerste 100% mannelijke paarse asperge! Zeer vroeg met een hoge opbrengst, intens paarse kleur en goede smaak.

NIEUW

32 33ZON magazine ZON magazine

Ondertitel

RubriekUit het Bestuur

Wil je kort iets vertellen over het proces om tot een nieuwe strategie te komen?‘Zoals gebruikelijk in processen als deze is eerst de directie aan zet geweest om een voorstel te maken voor de strategie van ZON in de komende vijf jaar. Over dat voorstel hebben we als bestuur en Raad van Commissarissen de voorbije maanden diverse sessies gehad, waarbij de afspraak is gemaakt dat we 21 februari een besluit nemen hoe het voorstel eruit ziet dat we vervolgens met de leden willen gaan bespreken (dit interview vindt 14 februari plaats). We zijn ons als bestuur zeer bewust van het belang om de communicatie met de leden goed op te pakken en hen mee te nemen in dit hele proces. Centraal daarbij staat de vraag waar we als ZON over vijf jaar willen staan, en hoe de weg daar naar toe moet verlopen.’

Kun je daar al een doorkijkje naar geven?‘We leven in een wereld die steeds meer wordt gedigitaliseerd en steeds meer is ingesteld op individuele voorkeuren. Je zult daar als organisatie op aan moeten sluiten en in mee moeten gaan, niet alleen in de verkoop maar via je marketingstrategie ook in de beleving van je producten. Daarbij is het ‘oude’ op coöperatieve basis samen naar de markt gaan via een klok zeker nog niet dood en begraven. Enerzijds zal de nieuwe strategie dus een doortrekken zijn van onze bestaande duale verkoopstrategie met daarin zowel klok als product leadership, anderzijds is het onze ambitie om van collectief handelen naar een meer gedifferentieerde teleraanpak te gaan. Om een voorbeeld te geven: de tomaten telers hebben hun afzet voor een deel anders geregeld en zijn anders

georganiseerd dan bijvoorbeeld de aspergetelers en iedere groep zal binnen de organisatie zijn plek moeten vinden en krijgen, dus het zou onlogisch zijn om dat als bestuur niet in je voorstellen mee te nemen.’

Betekent een gedifferentieerde teleraanpak meer individuele vrijheid voor leden?‘Als ZON streven we er naar om telers waar mogelijk te betrekken bij de afzet en meer maatwerk te leveren voor telers en klanten. Omdat door het inleveren van de GMO-erkenning er veel minder beperkende regelgeving en voorschriften zijn dan voorheen, is er nu meer ruimte voor ZON ontstaan om telers hierbij verder te faciliteren. De behoefte daaraan is er, dus het ligt voor de hand om daar dan ook actief op in te spelen.’

In de rubriek Uit het Bestuur spreekt Jos Caubo met ZON-voorzitter Sjraar Hoeijmakers over onder meer de strategie van ZON in de komende vijf jaar en de wens van het bestuur om daarover te ‘klankborden’ met de leden. Onder meer het inleveren van de GMO-erkenning en de recente verkoop van Fresh Park Venlo zijn mede richtinggevend voor deze nieuwe strategie. TEKST JOS CAUBO FOTO RICHARD FIETEN

‘Pak je kans en praat mee’

Is het denkbaar dat de opbrengst van Fresh Park Venlo wordt ingezet om de realisatie van de strategie mogelijk te maken? ‘Daar zijn we momenteel als Bestuur en RvC samen met de directie volop over aan het nadenken en ook daar willen we de leden bij betrekken. Ik denk wel dat we ervoor moeten waken om de discussie over wat we kunnen doen met de opbrengst van Fresh Park Venlo niet centraal moet komen te staan. De centrale vraag moet zoals gezegd zijn waar we als ZON over vijf jaar willen staan. Een afgeleide daarvan is vervolgens hóe we dat willen doen, en welke middelen we daarvoor nodig hebben. Ik kan me voorstellen dat het voor leden interessant lijkt als we de opbrengst rechtstreeks aan de leden uitkeren, maar tegelijkertijd moeten we natuurlijk ook kijken naar het belang van de coöperatie als geheel. Die is mijns inziens niet altijd gebaat bij een beslissing waarbij we alleen naar de korte termijn kijken. ZON bestaat niet voor niets al meer dan 100 jaar, dat hebben we mede te danken aan goede en weloverwogen besluiten van onze voorgangers. In die traditie van zorgvuldige afwegingen willen we tot een besluit komen waarbij uiteraard het belang van de leden een belangrijke rol speelt.’

Wanneer kunnen we een definitief voorstel verwachten?‘Net voor het uitkomen van dit nummer van ZON magazine hebben we half februari een brief naar de leden gestuurd met daarin een oproep om met het bestuur in gesprek te gaan Er is nog niet gesproken over een harde datum, maar ik denk dat we richting voorjaar, bijvoorbeeld bij de Algemene Ledenvergadering, een definitief voorstel kunnen presenteren.’

Van collectief handelen naar gedifferentieerde teleraanpak

34 35ZON magazine ZON magazine

1 LEZING ROBOTS OP TELERSDAG EEN 5UCCE5l 1 DEZE OOGSTROBOT ... ... IS ZO

INNOVATIEF DAT HIJ ZELFS

SCHAATST!

1Hoe kijk je terug op 2018?

‘Met een overwegend positief ge-voel. Ik heb vanaf januari verspreid

over het hele land tientallen gesprekken gevoerd, van Limburg tot Friesland tot het Westland. Daags na Kerstmis was ik bijvoorbeeld nog in Friesland. Zo’n eerste gesprek is eigenlijk in bijna alle gevallen niet meer dan een kennisma-king. Het feit dat een teler daar tijd voor vrijmaakt en dat ik bij zo veel telers op bezoek mag komen, vind ik hoe dan ook een positief signaal.’

2Hebben je inspanningen inmid-

dels tot nieuwe telers geleid?

‘In enkele gevallen wel, maar toen de directie mij vorig jaar heeft ge-vraagd om dit te gaan doen, hebben we gezamenlijk de verwachting uitgespro-ken dat dit vooral een kwestie van lange adem zal zijn, waarbij we geruime tijd zullen moeten zaaien alvorens we kun-nen gaan oogsten. Waarbij we overigens wel concrete doelstellingen hebben afgesproken. Het is niet realistisch te verwachten dat telers op basis van een enkel kennismakingsgesprek gaan besluiten om lid bij ZON te worden. Om iemand te overtuigen dat ZON bij zijn bedrijf zou kunnen passen, is er meer nodig dan dat en daar heb ik me dan ook op ingesteld. Veel kilometers maken dus, maar dat heb ik er graag voor over.’

3Wat weten de telers die je be-

zoekt in het algemeen over ZON?

‘Onze sector is natuurlijk best een kleine wereld, dus de meeste telers hebben wel een beeld van ZON. Vaak is dat gebaseerd op bijvoorbeeld contac-ten binnen een studieclub. Ook merk je dat de stappen die ZON de afgelopen jaren heeft gezet met belangstelling

worden gevolgd. Daar trek ik de con-clusie uit dat telers in het land toch wel zien wat we hier bij ZON allemaal doen, en dat onze inspanningen om dat ook qua communicatie uit te dragen hun vruchten beginnen af te werpen. De klok blijkt voor nogal wat telers een interessant verkoopinstrument te zijn en uit de vragen die ik krijg kan ik opmaken dat onze duale verkoopstra-tegie een sterk argument is om ZON mee te positioneren. Ik benadruk in de gesprekken altijd dat een teler die via de ZON-klok verkoopt, toegang heeft tot 150 klanten.’

4Heb je veel reacties gekregen op

het ZON-besluit te stoppen met

GMO?

‘Nee, maar dat heeft er denk ik ook mee te maken dat dit besluit eigenlijk pas in de laatste maand van 2018 naar buiten is gecommuniceerd. De telers die er wat over zeiden zitten er volgens mij toch wel min of meer hetzelfde in, namelijk dat het ook nieuwe mogelijkheden biedt omdat er minder regels zijn.’

5Krijg je ook regelmatig tips van

ZON-telers die aangeven dat een

collega-teler uit de buurt geïnte-

resseerd is in een gesprek met iemand

van ZON?

‘Niet met de tientallen tegelijk, maar het afgelopen jaar is dat toch wel meerdere keren gebeurd en dat ervaar ik als een heel positieve ontwikkeling. Immers daarmee geeft een ZON-teler aan dat hij het belangrijk vindt dat er nieuwe leden bij komen. We moeten als ZON daarom met enige regelmaat aan onze eigen le-den melden dat we actief aan het werven zijn en dat tips van harte welkom zijn. Daarom ben ik blij dat ZON magazine er nu weer aandacht aan besteedt!’

VINCENT THEELENSenior productmanager Vincent Theelen is vanaf begin 2018 speciaal belast met de werving van nieuwe telers voor ZON. ZON magazine stelde hem de volgende vijf vragen.

Vijf vragen aan...

In dienst

4 februari 2019

Furkan Dog ̆ an

Stagiair bij ZON fruit & vegetables B.V., afdeling Logistiek

11 februari 2019

Toby Bongers

Stagiair bij ZON fruit & vegetables B.V., afdeling Marketing

Uit dienst

1 februari 2019

Daan Opheij

Product Marketeer bij ZON fruit & vegetables B.V., afdeling marketing

2 februari 2019

Stefan van Meijl

Stagiair bij ZON fruit & vegetables B.V., afdeling klok, per

1 maart 2019

Kim Teeuwen

Manager Bedrijfsbureau bij ZON fruit & vegetables B.V., afdeling telerzaken

Mens & Werk

Cartoon

Wie ben je? Mijn naam is Jenny Peters, 22 jaar oud, woonachtig in Montfort en sinds 1 okto-ber 2018 werkzaam bij ZON.

Wat doe je bij ZON? In de eerste helft van 2018 heb ik samen met drie andere studenten een afstu-deerproject gedaan voor ZON. Onze opdracht was om vernieuwende concep-ten te bedenken met verse, onbewerkte groenten om de groenteconsumptie stimuleren. Hier zijn een paar leuke con-cepten uitgekomen waar mijn collega’s nu onder andere verder mee gaan. Na mijn opleiding Food Innovation aan de HAS in Venlo kreeg ik de kans om bij ZON als junior product marketeer aan de slag te gaan. Ik houd me voornamelijk bezig met de productgroep asperges.

Vertel eens iets verrassends over jezelf?

In mijn vrije tijd houd ik me bezig met koken, bakken en het fotograferen van gerechten voor mijn eigen foodblog op haveagoodfoodday.com.

Waar hebben we je geflitst? In de keuken bij ZON! Koken en bakken is een van mijn grootste hobby’s, daarom is het ook extra leuk dat ik mee kon helpen bij het realiseren van een keuken bij ZON zodat we hier nieuwe concepten kunnen testen.

Geflitst