Ziek uit vakantie: van verkoudheid tot malaria

Presentatie masterpaper 2014-2015

Aurélie Casier, Sanne Crivits, Anne-Elise Neyens, Carmen Aerts

Diagnostisch landschap na terugkeer uit Zuidoost-Azië

Promotor: Prof. Dr. SchoenmakersCo-promotor: Dr. Van Raemdonck

INHOUD• Achtergrond

• Doel van het onderzoek

• Aanpak:• Literatuurstudie• Veldstudie: enquête en website

• Discussie

• Conclusie

ACHTERGROND

REIZEN EN ZIEKTE – ENKELE CIJFERS

• 22-64%: medisch probleem bij reis naar tropen/subtropen

• 8-15% zoekt medische hulp

• Consulten:- 28%: koorts als hoofdklacht- 18%: cutaan probleem- 1/3: diarree

• Oorzaak niet altijd tropische aandoening!

• Weinig gegevens specifiek voor huisartsgeneeskunde in literatuur

DOEL VAN HET ONDERZOEK

1. Nagaan hoe de evaluatie van zieke reizigers enerzijds verloopt in Vlaamse huisartsenpraktijken, en anderzijds hoe de evaluatie van zieke reizigers zou moeten verlopen

2. Tool ontwerpen toegankelijk voor de Vlaamse huisarts die kan aangewend worden bij evaluatie van zieke reizigers uit Zuidoost-Azië

AANPAK

1. Veldstudie: enquête

2. Literatuurstudie

3. Implementatie: website

OVERZICHT

1. VELDSTUDIE: ENQUÊTE

a) Opzet• Onderzoeksvraag: Hoe verloopt de evaluatie van de zieke reiziger die

terugkeert uit de tropen in de Vlaamse huisartsenpraktijk?

• Gestructureerde enquête, onafhankelijk van de verschillende reisgebieden

• 3 delen

b) ResultatenRESPONS: 91 huisartsen

• Enquête compleet: 69 artsen

• Enquête incompleet: 22 artsen• Niets ingevuld: 19 artsen• Deel 1 ingevuld: 2 artsen• Deel 1 en 2 ingevuld: 1 arts

b) Resultaten

Hoe vaak kwam u volgende pathologieën tegen het afgelopen jaar?

• Vermoeden tropische aandoening infrequent

• Bevestiging tropische aandoening nog infrequenter

Hoe vertrouwd bent u met de volgende problemen?

• EERDER WEL:• Aanpak bij een terugkerende reiziger met gastro-intestinale

klachten• Aanpak bij een terugkerende reiziger met angst voor een SOA

Hoe vertrouwd bent u met de volgende problemen?EERDER WEL:

Terugkerende reiziger met gastro-intestinale klachten

Terugkerende reiziger met angst voor een SOA

Hoe vertrouwd bent u met de volgende problemen?

• EERDER WEL:• Aanpak bij een terugkerende reiziger met gastro-intestinale klachten• Aanpak bij een terugkerende reiziger met angst voor een SOA

• EERDER NIET TOT EERDER WEL:• Aanpak bij een terugkerende reiziger met koorts• Aanpak bij terugkerende reiziger met respiratoire klachten• Aanpak bij terugkerende reiziger met geelzucht• Ernst inschatten bij vermoeden van malaria

Hoe vertrouwd bent u met de volgende problemen?

EERDER NIET TOT EERDER WEL:

Aanpak bij een terugkerende reiziger met koorts

Aanpak bij terugkerende reiziger met respiratoire klachten

Aanpak bij terugkerende reiziger met geelzucht

Ernst inschatten bij vermoeden van malaria

Hoe vertrouwd bent u met de volgende problemen?

• EERDER WEL:• Aanpak bij een terugkerende reiziger met gastro-intestinale klachten• Aanpak bij een terugkerende reiziger met angst voor een SOA

• EERDER NIET TOT EERDER WEL:• Aanpak bij een terugkerende reiziger met koorts• Aanpak bij een terugkerende reiziger met respiratoire klachten• Aanpak bij een terugkerende reiziger met geelzucht• Ernst inschatten bij vermoeden van malaria

• PROBLEEMZONES:• Aanpak bij een terugkerende reiziger met een dermatologisch

probleem• Aanpak bij een terugkerende reiziger met neurologische klachten• Beleid algemene post-travel check-up

Hoe vertrouwd bent u met de volgende problemen?

PROBLEEMZONES:Aanpak bij een terugkerende reiziger met een dermatologisch probleem

Aanpak bij een terugkerende reiziger met neurologische klachten

Post-travel check-up

Probleemzones of opmerkingen rond tropische ziektes in eerstelijnszorg

1) Presentatie van de terugkerende reiziger uit vakantie is weinig frequent => onvoldoende ervaring

2) Geen of weinig kennis van tropische ziekteleer Þ Differentiaal diagnose opstellen = moeilijkÞ Onderscheid tussen banale aandoening en tropische ziekte =

moeilijkÞ Bepalen ernst = moeilijk

Opmerkingen rond tropische ziektes in eerstelijnszorg

• Welke testen kan de huisarts zelf doen?

• Wanneer verwijzen?

• Vraag naar algemeen algoritme voor diagnostiek en behandeling

2. LITERATUURSTUDIE• Onderzoeksvraag: Hoe zou de evaluatie van een zieke

reiziger die terugkeert uit Zuidoost-Azië moeten verlopen?

• Populatie: terugkerende zieke reizigers

• Uitkomst: differentieel diagnose bij zieke reiziger uit Zuidoost-Azië onder de vorm van diagnostische landschappen

a) Zoekstrategie1. Algemene artikels: algemene informatie + aanknopingspunt voor meest

frequente symptomen en aandoeningen bij reizigers uit Zuidoost-Azië

2. Artikels meer specifiek over Zuidoost-Azië

3. Gebied bepaald adhv WHO-richtlijn en vergelijking met de landen besproken in geselecteerde artikels→ Korea, Brunei, Cambodia, Indonesia, Laos, Maleisië, de Filippijnen, Singapore, Thailand, Vietnam, Myanmar en Timor Leste

4. Uitwerking van belangrijkste ziektebeelden voor diagnostisch landschap

b) Resultaten1. Anamnese

2. Klinisch onderzoek

3. Technische onderzoeken

4. Diagnostische landschappen:- Koorts na terugkeer uit Zuidoost-Azië- Gastrointestinale symptomen na terugkeer uit Zuidoost-Azië- Cutane symptomen na terugkeer uit Zuidoost-Azië

4. Diagnostische landschappen

• Bij reizigers uit Zuidoost Azië: 3 grote categorieën: 1. koorts2. gastro-intestinale symptomen3. dermatologische aandoeningen

→ 3 diagnostische landschappen:

4. koorts na terugkeer uit Zuidoost-Azië5. gastro-intestinale symptomen na terugkeer uit Zuidoost-Azië 6. cutane letsels na terugkeer uit Zuidoost-Azië

• Geselecteerde ziektebeelden toegewezen aan 1 of meer DL, vertrekkend vanuit hun symptomatologie

• Binnencirkel of buitencirkel obv ernst en behandelbaarheid

Diagnostisch landschap koorts na terugkeer uit Zuidoost-Azië

Diagnostisch landschap koorts na terugkeer uit Zuidoost-Azië

• Binnencirkel: • Dengue: endemisch in Zuidoost-Azië – in opmars – ook subklinische

infecties• Malaria: Plasmodium Falciparum en Plasmodium Vivax (en P. Knowlesi)• Buiktyfus: Salmonella Typhi en Paratyphi - 2 vaccins, niet werkzaam

tegen Paratyphi

• Buitencirkel:• Chikungunya

• Niet exotisch: Toxoplasmose – TBC- mononucleose – non typhi-Salmonella

• Rare but dangerous: Leptospirose – Melioidose - Rickettsiosen

Diagnostisch landschap gastro-intestinale symptomen na terugkeer uit Zuidoost-Azië

Diagnostisch landschap gastro-intestinale symptomen na terugkeer uit Zuidoost-Azië

• Diarree:•Bacterieel: Campylobacter, Shigella, ETEC, non-typhi Salmonellosen•Parasitair: Giardiasis, Amoebiasis•Virus: zz

• Acuut- zelflimiterend- Persisterend –Chronisch (niet exotische OZ!)

• Niet-diarree gerelateerde GI klachten:•Nematode: Ascariasis, Strongyloidiasis•H. Pylori•Hepatitis

Diagnostisch landschap gastro-intestinale symptomen na terugkeer uit Zuidoost-Azië•Ziektes waarbij GI-systeem betrokken is, maar niet het hoofdsymptoom is: Dengue-buiktyfus- malaria - leptospirose –chikungunya

•Niet exotische aandoeningen: bloedend ulcus – pancreatitis- appendicitis – rupturerend AAA - cholecystitis - gastroenteritis

Diagnostisch landschap cutane symptomen na terugkeer uit Zuidoost-Azië

Diagnostisch landschap cutane symptomen na terugkeer uit Zuidoost-Azië

• Meerdere factoren invloed op ontstaan huidproblemen

• Meest frequent: insectenbeten – allergische rash – bacteriële huidinfecties (huidabces, cellulitis, erysipelas ) – cutane larva migrans – dieren-/hondenbeten (rabiës)

• Ziektes die zich met cutane symptomen kunnen presenteren, maar waarbij deze niet het hoofdsymptoom zijn: Dengue- Strongyloidiasis – Rickettsiosen – Chikungunya

• Andere oorzaken: Atopisch eczeem- erythema chronicum migrans – mycose - scabiës

Strongyloidiasishttp://tropicalhealthsolutions.com/node/130

Cutane larva migrans

Rash bij denguehttp://www.huidziekten.nl/zakboek/dermatosen/dtxt/Dengue.htm

Rash bij Chikungunyahttp://www.activebeat.com/your-health/stung-by-chikungunya-disease-know-the-signs/

Erythema chronicum migrans Cellulitis Erysipelas

3. IMPLEMENTATIE: WEBSITEInhoud:

• Anamnese en klinisch onderzoek

• Differentieel diagnose met behulp van diagnostische landschappen

• Reisadvies

Beschikbaar via: http://sannecrivits.wix.com/zuidoostazie

DISCUSSIE

PREVALENTIE

• Lage frequentie van voorkomen van tropische aandoeningen in de huisartsenpraktijk• 34% van de huisartsen heeft 1 tot 4 keer per jaar het vermoeden van

tropische aandoening, resterende groep <1X/j of nooit• ¾ van de huisartsen ziet minder dan 1 keer per jaar dit vermoeden

bevestigd

• Geen cijfers beschikbaar in de literatuur over de prevalentie van tropische aandoeningen in de huisartsenpraktijk

GASTRO-INTESTINALE KLACHTEN

• Huisartsen zijn hiermee eerder wel vertrouwd

• Is de frequentst voorkomende klacht bij terugkerende reizigers: 1/3

• Huisartsen zijn niet vertrouwd met dermatologische problemen na terugkeer

• Bij terugkerende reizigers consulteert 18% omwille van dermatologische problemen

DERMATOLOGISCHE PROBLEMEN

KOORTS

• Een vierde van de artsen geeft aan hier eerder niet mee om te kunnen gaan

• Consultaties bij terugkerende reizigers: 28% koorts

CONCLUSIE

ONDERZOEK

Bevindingen:

- lage frequentie van voorkomen van tropische aandoeningen in de huisartsenpraktijk- weinig vertrouwd met de aanpak van reizigers die ziek terugkeren uit vakantie- literatuur: weinig gegevens omtrent prevalentie en aanpak van tropische aandoeningen in de huisartsenpraktijk

nood aan goede informatiebronnen voor de huisarts + onderzoek naar prevalentie en aanpak van zieke reiziger in de Vlaamse huisartspraktijk

ACTUEEL THEMA

WEBSITE

• http://sannecrivits.wix.com/zuidoostazie

Bedankt voor jullie aandacht! Zijn er nog vragen?