Zespri · 2019-02-28 · Inleiding Welkom. De brochure Zespri® Wetenschappelijke Informatie bevat...

Zespri® WetenschappelijkeInformatieVoedings & gezondheidseigenschappenvan kiwi’s

11

Index

Zespri® Onderzoek ................................................................................................................................................................ 03• Inleiding ..................................................................................................................................................................................................... 05• Zespri® Wetenschappelijke activiteiten .................................................................................................................................. 05• Stuurgroep Strategisch Onderzoek en Wetenschappelijk Advies ........................................................................... 06• Regulerende relaties ........................................................................................................................................................................... 07• Internationale onderzoekssamenwerkingen ............................................................................................ 07

Nutriëntenrijkdom ................................................................................................................................................................ 09• Zespri® Kiwi’s behoren tot de meest voedingsrijke vruchten ................................................................................... 11• Kiwi’s hebben een hoog vitamine C-gehalte ....................................................................................................................... 15• Kiwi’s bevorderen de ijzeropname ............................................................................................................................................ 16• Kiwi’s zijn rijk aan vezels ................................................................................................................................................................ 16• Kiwi’s zijn een goede bron van kalium ................................................................................................................................... 17• Kiwi’s bevatten zeer veel verschillende antioxidante vitamines en fytonutriënten .................................. 18• Kiwi’s zijn een natuurlijke bron van folaat .......................................................................................................................... 19• Conclusies ................................................................................................................................................................................................. 20• Referenties ................................................................................................................................................................................................ 21

Digestieve gezondheid ................................................................................................................................................... 23• Veel voorkomende spijsverteringsstoornissen leiden tot aanzienlijke ongemakken ................................ 25• Het effect van kiwi’s op de maag- en darmvertering ..................................................................................................... 26• Kiwi’s bevorderen de spijsvertering: Waaruit blijkt dit? ............................................................................................. 29• Gepland onderzoek ............................................................................................................................................................................. 35• Conclusies ................................................................................................................................................................................................. 36• Referenties ................................................................................................................................................................................................ 37

Vitamine C en gezondheid ......................................................................................................................................... 39• Vitamine C is een essentiële vitamine die niet door het lichaam kan worden aangemaakt ................ 41• Vitamine C speelt een belangrijke rol in het menselijke stofwisselingsproces ............................................. 42• Hoeveel vitamine C hebben we nodig ..................................................................................................................................... 43• Een Zespri® Kiwi dekt de dagelijkse behoefte aan vitamine C ................................................................................. 44• Zespri® Kiwi’s verhogen de plasma vitamine C-waarden ........................................................................................... 44• Kiwi’s en aan vitamine C-gerelateerde gezondheidsvoordelen: Waaruit blijkt dit? .................................. 45• Gepland onderzoek ............................................................................................................................................................................. 55• Conclusies ................................................................................................................................................................................................. 56• Referenties ................................................................................................................................................................................................ 57

Metabole gezondheid ...................................................................................................................................................... 59• Kiwi’s hebben een lage glycemische index .......................................................................................................................... 61• Kiwi’s moduleren de spijsvertering en opname van koolhydraten....................................................................... 62• De glycemische respons per kiwi is laag ............................................................................................................................... 62• Kiwi’s kunnen helpen bij de controle van de bloedsuikerspiegel van mensen met diabetes. ............. 63• Kiwi’s versterken de darmmicrobiota ..................................................................................................................................... 63• Kiwi’s en metabole gezondheid: In vitro en in vivo studies ......................................................................................... 63• Gepland onderzoek ............................................................................................................................................................................. 65• Conclusies ................................................................................................................................................................................................. 66• Referenties ................................................................................................................................................................................................ 67

Voedings & Gezondheids-eigenschappen van Kiwi’s

Zespri® Onderzoek

Zesp

ri®

Ond

erzo

ek

Inleiding

Welkom. De brochure Zespri® Wetenschappelijke Informatie bevat een hoogwaardige verza-meling van bewijsmateriaal over de voedings- en gezondheidseigenschappen van kiwi’s. Bij Zespri® geloven we in de integriteit van ons product en weten we hoe belangrijk het is de we-tenschappelijke doeltreffendheid van onze kiwi’s aan te tonen om het vertrouwen van onze trouwe consumenten te winnen.

Deze brochure met wetenschappelijke informatie verschaft autoriteiten, gezondheidsambassa-deurs en de wetenschappelijke gemeenschap een overzicht van de wetenschappelijke studies over het voedingsprofiel en de gezondheidsvoordelen van kiwi’s. Bovendien onderbouwt het de wetenschappelijk onderzoek mechanismen van de waargenomen resultaten. Deze brochure bevat huidig onderzoek over vier kerngebieden: • Rijk aan voedingsstoffen • Digestieve gezondheid • Vitamine C en gezondheid • Metabole gezondheid

Zespri® Wetenschappelijke activiteiten

In 2008 heeft Zespri® een gezondheids- en voedingsonderzoeksprogramma van wereldklasse opgezet rond de gezondheidsvoordelen van kiwi’s, en in samenwerking met het Riddet Insti-tute de Stuurgroep Strategisch Onderzoek en Wetenschappelijk Advies (Strategic Research and Scientific Advisory - SRSA) opgericht. Het Riddet Institute is een door de overheid gefinancierd, vooraanstaand onderzoekscentrum in Nieuw-Zeeland met een alom erkende, internationale reputatie.

De voornaamste doelstelling van de SRSA is ervoor te zorgen dat de Zespri® onderzoekspro-jecten onafhankelijk worden beoordeeld door ervaren en gereputeerde wetenschappers op het gebied van voeding en gezondheid. De SRSA gaat na of de projecten binnen de overkoepelen-de Zespri® gezondheidsstrategie passen, evalueert de wetenschappelijke protocollen en zorgt ervoor dat de research provider de beste is in zijn vakgebied. De stuurgroep werd zorgvuldig samengesteld zodat het hele gamma van activiteiten is gedekt: laboratoriumonderzoek, dier-modelonderzoek en klinische proeven bij mensen.

Zespri® Onderzoek

5

6

Stuurgroep Strategisch Onderzoek en Wetenschappelijk Advies

Dr Juliet AnsellDPhil (Oxon):Innovation Leader Health & Nutrition at Zespri International Ltd

Dr Jocelyn EasonBSc, PhD, MBA: General Manager Food Innovation at Plant & Food Research

Dr Véronique ParmentierBSc, PhD:Global Health Marketing Manager at Zespri International Ltd

Dr Abby Thompson PhD, BTech: Director of Riddet Innovation at Massey University

Professor Richard GearryMBChB, FRACP, PhD: Professor of Medicine at the University of Otago

Professor David RichardsonBSc, MSc, PhD, FIFST, FRSM: Specialist Consultant in Nutrition and Food Science

Lynley DrummondBSc: Strategy, Innovation & Science advisor at Drummond Food Advisory Ltd

DistinguishedProfessor Paul MoughanBAgrSc (Hons), PhD, DSc, Hon DSc, FRSNZ, FRSC: Co-director of the Riddet Institute at Massey University

Carol WardGeneral Manager Marketing at Zespri International Ltd

7

Hoewel de wetenschappelijke waarde en het strategisch belang van alle projecten door het bestuur van de SRSA worden onderzocht, worden het doorlopend projectbeheer van de klinische studies en de probleem oplossing door een kleiner team uitgevoerd. Tot dit team behoren professor David Richardson, professor Richard Gearry, Lynley Drummond, dr. Juliet Ansell, en de hoofdonderzoekers van elk land die betrokken zijn bij de protocolontwikkeling en het doorlopend beheer van de studies.

Figuur 1. Overkoepelende Zespri® bedrijfsstrategie

Zespri® is een aantal onderzoekssamenwerkingen aangegaan met partners binnen en buiten Nieuw-Zeeland die input van wereldklasse leveren aan de voedings- en gezondheidswetenschap.

Zespri® functioneert in overeenstemming met de richtlijnen van de Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid (EFSA) en de Australia New Zealand Food Standards Code, en werkt samen met het Ministerie van basisindustrieën, Nieuw-Zeeland.

Internationale onderzoekssamenwerkingen

Regulerende relaties

Wetenschappelijke collegiale toetsing

Tijdens de driemaande-lijkse bijeenkomsten

van het bestuur van de SRSA worden de waarde

en het strategisch be-lang beoordeeld.

Engagement van de research provider

Door de Innovatieleidernagestreefd voorstel:zonder concurrentie.

Wetenschappelijke en business goedkeuring

Tweemaandelijkse beoordeling van nieuwe projecten voor financiële goed-keuring waarbij rekening wordt gehou-den met de strategische prioriteiten en

het commercieel rendement.commercial return.


Nutriëntenrijkdom Nut

riën

tenr

ijkd

om

11

Zespri® Kiwi’s behoren tot de meest voedingsrijke vruchten

Kiwi’s staan bekend als vruchten met een hoge voedingswaarde omwille van hun voedings-stoffenniveau (Tabel 1)1. De Zespri SunGold en Zespri Green kiwi’s behalen een voedingswaar-descore van respectievelijk 18,8 en 11,4, en zijn daarmee de vruchten met de hoogste voe-dingswaarde onder de meest populaire fruitsoorten (Breakout box 1; Figuur 1). Kiwi’s bevatten daarnaast relatief weinig calorieën waardoor hun consumptie geschikt is voor wie op zijn lijn let.

Nutriëntenrijkdom

12

Tabel 1. Voedingsgehalte van Zespri SunGold en Zespri Green kiwi’s

Voedingsstoffen eenheden /100 g eetbaar vruchtvlees

Zespri® Green* Zespri® SunGold**

Bij benadering Water g 83,5 82,4

(EC) EU † Energie kcal 81 79

(USDA) US † Energie kcal 57 63

Eiwitten g 1.2 1.02

Totaal vetten g 0.7 0.28

As g 0.65 0.47

Koolhydraten, beschikbaar g 9.1 15.8

Voedingsvezels, totaal g 3 1.4

Suikers, totaal g 8.8 12.3

Mineralen Calcium, Ca mg 27 17

Ijzer, Fe mg 0.2 0.21

Magnesium, Mg mg N.v.t. 12

Fosfor, P mg 34 25

Kalium, K mg 300 315

Natrium, Na mg 2.3 3

Zink, Zn mg 0.1 0.08

Koper, Cu mg N.v.t. 0.151

Mangaan, Mn mg N.v.t. 0.048

Selenium, Se µg 0.6 0.4

Vitamines Vitamine C, totaal ascorbinezuur mg 85.1 161.3

Vitamine B1 - thiamine mg 0 0

Vitamine B2 - riboflavine mg 0.05 0.074

Vitamine B3 - niacine mg 0.83 0.231

Vitamine B5 - pantotheenzuur mg N.v.t. 0.12

Vitamine B6 - pyridoxine mg 0.07 0.079

Vitamine B9 - folaat (DFE) µg 38 31

Choline mg N.v.t. 1.9

Vitamine B12 µg 0 0.08

Vitamine A µg 9 N.v.t.

Vitamine A, retinol activiteit equivalenten (RAE)

µg N.v.t. 1

Vitamine A IU N.v.t. 23

Vitamine E - a-tocoferol mg 0.86 1.4

Vitamine K µg N.v.t. 6.1

Andere Caroteen, beta µg 54 14

Luteïne + zeaxanthine µg N.v.t. 24

VOEDINGSGESCHIKTHEIDSSCORE 11.4 18.8

VOEDINGSWAARDE /100 kcal 20 29.8

GLYCEMISCHE INDEX 39 38

Sources of data* Crop & Food Research, New Zealand Nutrient composition of New Zealand Zespri Green kiwifruit, 2015.** Combined data from NVIG2010, Japan market analysis 2010 and ZESPRI analysis 2011.† De Europese Commissie (2014) en het USDA (2009) gebruiken een verschillende methode om de energiewaarde te berekenen. De eerste regel verwijst naar de methode van de Europese Commissie die de energie berekent door de totale koolhydraten en de vezels op te tellen http://ec.europa.eu/food/safety/labelling_nutrition/labelling_legislation/index_en.htmDe tweede regel verwijst naar de methode van het USDA dat de energie berekent door de niet-oplosbare vezels van de totale koolhydraten af te trekken http://www.fda.gov/food/guidanceregulation/guidancedocumentsregulatoryinformation/labeling-nutrition/ucm2006828.htmDe voedingsgeschiktheidsscore en voedingswaarde werden berekend volgens de methode van Darmon N, et al. A Nutrient Density Standard for Vegetables and Fruits: Nutrients per Calorie and Nutrients per Unit Cost. J Am Diet Assoc 2005:105:1881-7

13

Figuur 1. Zespri® Kiwi’s hebben de hoogstevoedingswaardescore van de meest gegeten vruchten

Voed

ing

swaa

rdes

core

18,8Zespri SunGold kiwi’s

11,4 Zespri Green kiwi’s

8,0 Aardbei

4,9 Banaan

3,7 Cranberry

2,9 Blauwe bes

2,1 Peer

1,8 Appel

8,1Sinaasappel

7,0Citroen

4,8Granaatappel

3,6Meloen

2,4Druif

2,1Watermeloen

Op basis van de methode van Darmon N, et al (2005)

14

Figuur 2. Gezondheidsvoordelen van kiwi’s

Breakout box 1: Voedingswaardescore

De voedingswaarde van een bepaald voedingsmiddel geeft de verhouding aan tussen de hoeveelheid voedingsstoffen en het gewicht. Dit is anders dan de voedingsdicht-heid van een levensmiddel dat de verhouding aangeeft tussen de hoeveelheid voe-dingsstoffen en het aantal calorieën dat het bevat.

De voedingswaardescore wordt bepaald aan de hand van het gemiddelde percentage van de dagwaarden (hoeveelheid per 100 g / aanbevolen dagelijkse hoeveelheid [ADH]) van 17 ge-selecteerde voedingsstoffen waaronder eiwitten, vezels, calcium, ijzer, magnesium, kalium, zink, vitamine C, thiamine (vitamine B1), riboflavine (vitamine B2), niacine, pantotheenzuur, pyridoxine (vitamine B6), foliumzuur, vitamine B12, vitamine A en vitamine E.

De grote hoeveelheid vitamine C in kiwi’s is de belangrijkste oorzaak van zijn hoge voedings-waardescore1. Andere belangrijke voedingsstoffen zijn vezels, folaat, kalium en vitamine E1. Kiwi’s bevatten bovendien tal van de antioxidanten, fytonutrienten en spijsverteringsbevorderen enzymen, en zijn caloriearm (57 kcal/100 g)1. De combinatie van al deze unieke eigenschappen levert grote gezondheidsvoordelen op in het lichaam (Figuur 2)1.

VEZELS

• Gezondheid van de spijsvertering

VITAMINE C

• Functie van immuunsysteem• Vermindert moeheid en uitputting• Draagt bij tot de normale collageenvorming

C

FOLAAT

• Zwangerschap • Vermindert moeheid en uitputting

B9

LAGE GLYCEMISCHE INDEX

• GlucosetolerantieGI

KALIUM

• Hartactiviteit en vochtbalansK

FYTONUTRIËNTEN & ANTIOXIDANTEN

• Bescherming tegen celbeschadiging • Cardiovasculaire gezondheid

15

Kiwi’s hebben een hoog vitamine C-gehalte

Zespri® Kiwi’s zijn één van de rijkste bronnen van vitamine C onder alle groenten en fruit (Figuur 3). Zespri SunGold kiwi’s bevatten 161,3 mg vitamine C per 100 g. Dit is bijna driemaal de hoeveelheid vitamine C in sinaasappels en aardbeien, twee fruitsoorten die traditioneel be-kendstaan als goede bronnen van vitamine C. Zespri Green kiwi’s bevatten dan weer 85,1 mg vitamine C per 100 g3. Meer informatie over de rol van vitamine C in kiwi’s vindt u in para-graaf ‘Vitamine C en Gezondheid’ van de brochure Wetenschappelijke Informatie.

Figuur 3. Vergelijkende grafiek van het vitamine C-gehalte van verschillende fruitsoorten met dat van Zespri® Kiwi’s3

200

150

100

50

0

Appels

Sinaa

sapp

els

Blau

we bes

sen

Aardb

eien

Pere

n

Granaa

tapp

els

Man

darij

nen

Papa

ja’s

4.6 4.014

53.258.8

26.718.0

9.7 4.3 8.1 10.2

36.4

19.7

60.947.8

84.0

8.7

Vit

amin

e C

(mg/

100

g)

Man

go’s

Melo

enen

Wat

erm

eloen

en

Banan

en

Cranbe

rries

Druive

n

Ananas

sen

Longa

ns

Doeria

ns

Zespri S

unGold*

161.3

Zespri G

reen**

85.1 EUADH 100%

EUADH 15%

* USDA Nutrient Database 2015 (Uitgave 28) ** New Zealand FOODfiles 2014 Versie 01

16

Kiwi’s bevorderen de ijzeropname

De hoge vitamine C-niveaus in kiwi’s kunnen de ijzeropname bevorderen

Een lage ijzerstatus blijft wereldwijd een teken van een tekort aan micronutriënten. Uit een studie bij mensen met een lage ijzerstatus (serumferritine [SF] ≤25 μg/l en hemoglobine [Hb] ≥115 g/L) is gebleken dat de consumptie van kiwi’s en met ijzer verrijkte ontbijtgranen de ijzerstatus verhoogt 4, 5. Tijdens dit onderzoek werden 89 gezonde vrouwen gerandomiseerd ingedeeld in twee groepen. De ene groep ontbeet gedurende 16 weken met ijzer verrijkte ontbijtgranen, melk en twee Zespri Gold kiwi’s, de an-dere met ijzer verrijkte ontbijtgranen, melk en een banaan. Na 16 weken was het gemiddelde serum-ferritinegehalte van de eerste groep van 17,0 μg/l bij aanvang naar 25,0 μg/l gestegen. Het gemiddelde serumferritinegehalte van de bananengroep steeg van 16,5 μg/l bij aanvang naar 17,5 μg/l (p<0,001)5. Belangrijk is dat de toename met 10,0 μg/l van het serumferritinegehalte bij de vrouwen die kiwi’s aten ervoor zorgde dat het serumferritinegehalte zich binnen het normale referentiebereik bevond 20–160 mg/l5. Bovendien verminderden de gemiddelde concentraties oplosbare transferrinerecep-toren bij de kiwigroep met –0,5 mg/l en bij de bananengroep met 0,0 mg/l (p=0,001)5.

Kiwi’s zijn rijk aan vezels

Men heeft ontdekt dat de vezelinhoud van kiwi’s verschillende spijsverteringsfuncties verbetert (1,4–3 g/100 g; Figuur 4). De kiwivezels bevatten zowel oplosbare als niet-oplosbare vezels in een ver-houding van ongeveer 1:4 in Green variëteiten en 1:3 in SunGold6. De oplosbare vezelfractie bevat vrijwel uitsluitend pectinepolysachariden die water vasthouden en gels vormen. Hierdoor worden de ontlastingen groter en zachter, wordt de darmwerking gestimuleerd, en verloopt de darmtransit door het spijsverteringsstelsel gemakkelijker7. De niet-oplosbare vezelfractie bestaat voorname-lijk uit celluloses en hemicelluloses, die de structurele delen van plantencelwanden uitmaken, en kleine hoeveelheden pectine. De niet-oplosbare vezels voegen bulk toe aan de ontlasting waardoor deze gemakkelijker door het spijsverteringskanaal glijdt7. Meer informatie over de rol van vezels in kiwi’s vindt u in paragraaf ‘Digestieve gezondheid’ van de brochure Wetenschappelijke Informatie.

Figuur 4. De vezelinhoud van Zespri® Kiwi’s in vergelijking met die van ander fruit3


5

4

3

2

1

0

2.4

0.9

3.6

2.42.0

1.8

0.8

2.4

3.1

0.4

4.0 3.8

1.8 1.6 1.41.1

2.6

Tota

le v

ezel

inh

oud

(g/1

00 g

)

Zespri S

unGold*

1.4

Zespri G

reen**

3.0

Appels

Sinaa

sapp

els

Blau

we bes

sen

Aardb

eien

Pere

n

Granaa

tapp

els

Man

darij

nen

Papa

ja’s

Man

go’s

Melo

enen

Wat

erm

eloen

en

Banan

en

Cranbe

rries

Druive

n

Ananas

sen

Longa

ns

Doeria

ns

17

Figuur 5. Het kaliumgehalte van Zespri® Kiwi’s in vergelijking met dat van ander fruit3


500

400

300

200

100

0

107

191

80

181153

166

228

77

116 112

236

168

436

182

109

266

358

Kal

ium

(mg/

100

g)

Zespri S

unGold*

315

Zespri G

reen**

301 EUADH 15%

Kiwi’s zijn een goede bron van kalium

Kalium is een belangrijk mineraal voor de ontwikkeling van verschillende lichaamsfunc-ties8. In het bijzonder, kalium:

• Draagt bij tot het normaal functioneren van het zenuwstelsel.• Is essentieel voor spiercontractie.• Draagt bij tot het behoud van een normale bloeddruk.

Vers voedsel, zoals fruit, groene groenten en granen, of volkorenbrood bevatten over het alge-meen veel kalium en weinig natrium. De aanbevolen dagelijkse hoeveelheid kalium is 3500 mg3. Zespri® Kiwi’s bevatten 301–315 mg/100 g kalium, wat ruwweg overeenkomt met de hoeveel-heid kalium in bananen (Figuur 5).

Appels

Sinaa

sapp

els

Blau

we bes

sen

Aardb

eien

Pere

n

Granaa

tapp

els

Man

darij

nen

Papa

ja’s

Man

go’s

Melo

enen

Wat

erm

eloen

en

Banan

en

Cranbe

rries

Druive

n

Ananas

sen

Longa

ns

Doeria

ns

18

Kiwi’s bevatten zeer veel verschillende antioxidante vitamines en fytonutriënten

Antioxidanten zijn stoffen die bepaalde soorten celbeschadiging kunnen verhinderen of vertra-gen9,10. Ze blokkeren een deel van de schade die wordt veroorzaakt door de vrije radicalen en onstabiele moleculen die bij de stofwisseling worden gevormd en het DNA beschadigen.

Kiwi’s bevatten tal van natuurlijke antioxidanten zoals vitamine C, vitamine E, polyfenolen en flavonoïden (verbindingen uit polyfenolen)1. Uit onderzoek is gebleken dat het plasma-an-tioxidantenniveau na de consumptie van kiwi’s veel sterker stijgt dan na de consumptie van andere vruchten en voedingsmiddelen11. Hoewel vitamine C doorgaans wordt beschouwd als de belangrijkste antioxidant in kiwi’s hebben ook vitamine E en de polyfenolen en flavono-iden in Zespri Green en Zespri SunGold kiwi’s een belangrijke antioxidante werking. Er zijn sterke bewijzen die aantonen dat de consumptie van voedsel dat polyfenolische verbindin-gen bevat, bijdraagt aan de algemene gezondheid12.

Vitamine E is de verzamelnaam voor een groep van acht plantaardige, vetoplosbare en struc-tureel verwante verbindingen die tot twee grote families behoren – de tocoferolen en de to-cotriënolen. Natuurlijke en natuurlijk verkregen tocoferolen komen slechts in één vorm voor (RRR, ook bekend als alfa- of deltatocoferol). De vitamine E in het lichaam is de voornaamste vet-oplosbare antioxidante bescherming tegen door vrije radicalen geïnduceerde celschade13.

Het vitamine E-gehalte in Zespri SunGold is relatief hoog in vergelijking met dat van ander fruit, nl. 0,9–1,4 mg/100 g. Dit is belangrijk omdat fruit, met uitzondering van avocado’s, in het algemeen weinig vitamine E bevat. Kiwi’s zijn, in tegenstelling tot avocado’s, een vetarme vitamine E-bron.

Fytonutriënten zijn bioactieve, plantaardige verbindingen die een positief effect op de ge-zondheid hebben. De fenolische fytonutriënten vormen de grootste categorie van fytonutri-enten; de drie belangrijkste groepen van voedingsfenolen zijn flavonoïden, fenolzuren en polyfenolen14. Kiwi’s bevatten verschillende fytonutriënten zoals fenolzuren en flavonoïden,13 die van belang worden geacht voor de tweeledige bescherming van het DNA in de kern van de menselijke cellen tegen zuurstof gerelateerde schade door oxidatieve DNA-schade te be-perken en aangebrachte schade te herstellen1.

19

Figuur 6. Het folaatgehalte van Zespri® Kiwi’s in vergelijking met dat van ander fruit3


50

40

30

20

10

0

3.0 4.01.0

30.0

24.0

16.019.0

6.0 7.0

3.0

43

38.0 37.0

18.020.0

Fola

atge

hal

te (μ

g/10

0 g)

Zespri S

unGold*

31

Zespri G

reen**

38.2

Kiwi’s zijn een natuurlijke bron van folaat Folaat is een voedingsstof die essentieel is voor de celgroei en ontwikkeling, en onontbeerlijk is voor de vorming van erytrocyten (rode bloedcellen) die zuurstof, ijzer en andere mineralen transporteren15. Folaat vervult belangrijke functies in het gezonde lichaam, en is in voldoende hoge hoeveelheden nodig tijdens de zwangerschap. Het is tevens onontbeerlijk voor de groei van kinderen. Dit zijn enkele goede eigenschappen7, 15:

• Weefselgroei tijdens de zwangerschap

• Normale vorming van aminozuren

• Normale vorming van bloedcellen

• Normale vorming van homocysteïne

• Normaal psychologisch functioneren

• Vermindering van vermoeidheid en uitputting

• Celdeling

Bij het koken wordt een zeer groot deel van de folaten vernietigd. Verse kiwi’s bevatten daarom meer folaten dan, bijvoorbeeld, gekookte groene groenten. De aanbevolen dagelijkse hoeveelheid folaat is 400 μg. Tijdens de zwangerschap verhoogt de folaatbehoefte en wordt het zeer moeilijk om alleen uit de voeding voldoende folaat te halen. Zespri® Kiwi’s bevatten 31–38 μg/100 g folaat en zijn daardoor een nuttige aanvulling van foliumzuursupplementen voor zwangere vrouwen (Figuur 6).

Appels

Sinaa

sapp

els

Blau

we bes

sen

Aardb

eien

Pere

n

Granaa

tapp

els

Man

darij

nen

Papa

ja’s

Man

go’s

Melo

enen

Wat

erm

eloen

en

Banan

en

Cranbe

rries

Druive

n

Ananas

sen

EUADH 15%

20

Conclusies

• Zespri® Kiwi’s behoren tot de meest voedingsrijke vruchten, wat vooral te danken is aan hun hoog vitamine C-gehalte. De hoge vitamine C-niveaus in kiwi’s kunnen de ijzerop-name door het lichaam bevorderen.

• Zespri® Kiwi’s bevatten veel en verschillende antioxidanten en fytonutriënten, zoals vitamine C, vitamine E, polyfenolen en flavonoïden. Deze verbindingen beperken de gevolgen van oxidatieve schade aan de lichaamscellen en bevorderen het herstel van DNA-schade ten gevolge van blootstelling aan vrije radicalen en oxidatieve stress.

• Zespri® Kiwi’s zijn een goede bron van kalium.

• Zespri® Kiwi’s zijn rijk aan vezels die bijdragen tot een gezonde spijsvertering door de stoelgang te bevorderen en de groei van goede bacteriën in de darm te stimuleren.

• Zespri® Kiwi’s zijn een natuurlijke bron van folaat.

• Kiwi’s bevatten veel vitamines en mineralen, hebben een laxerende werking en bevor-deren de ijzeropname. Deze eigenschappen maken van de kiwi de ideale vrucht voor zwangere vrouwen.

Referenties

1. Boland M, Moughan PJ. Advances in food and nutrition research. Nutritional benefits of kiwifruit. Waltham, MA: Elsevier Inc; 2013.

2. Darmon N, Darmon M, Maillot M, Drewnowski A. A nutrient density standard for vegetables and fruits: nutrients per calorie and nutrients per unit cost. J Am Diet Assoc. 2005;105:1881-7.

3. USDA. USDA national nutrient database for standard reference (release 28). 2015.

4. Beck K, Conlon C, Kruger R, Coad J, Stonehouse W. The effect of gold kiwifruit consumed with an iron fortified breakfast cereal meal on iron status in women with low iron stores: A 16 week randomised controlled intervention study. BMC Public Health. 2010;10:36.

5. Beck K, Conlon CA, Kruger R, Coad J, Stonehouse W. Gold kiwifruit consumed with an iron-fortified breakfast cereal meal improves iron status in women with low iron stores: A 16-week randomised controlled trial. Br J Nutr. 2011;105:101-9.

6. The New Zealand Institute for Plant & Food Research Limited. (2015). New Zealand Food Composition Database: New Zealand FOODfiles 2014 Version 01. Retrieved March 30, 2015 from http://www.foodcomposition.co.nz/foodfiles.

7. Sims IM, Monro JA. Fiber: Composition, structures, and functional properties. Adv Food Nutr Res. 2013;68:81-99.

8. European Commission. EU register on nutrition and health claims (2012).

9. Ginter E, Simko V, Panakova V. Antioxidants in health and disease. Bratisl Lek Listy. 2014;115:603-6.

10. National Institutes of Health. Antioxidants and health: An introduction. 2015.

11. Prior RL, Gu L, Wu X, Jacob RA, Sotoudeh G, Kader AA, Cook RA. Plasma antioxidant capacity changes following a meal as a measure of the ability of a food to alter in vivo antioxidant status. J Am Coll Nutr. 2007;26:170-81.

12. Kim EY, Ham SK, Shigenaga MK, Han O. Bioactive dietary polyphenolic compounds reduce nonheme iron transport across human intestinal cell monolayers. J Nutr 2008;138:1647-51.

13. Fiorentino A, D’Abrosca B, Pacifico S, Mastellone C, Scognamiglio M, Monaco P. Identification and assessment of antioxidant capacity of phytochemicals from kiwi fruits. J Agric Food Chem. 2009;57:4148-55.

14. King A, Young G. Characteristics and occurrence of phenolic phytochemicals. J Am Diet Assoc. 1999;99:213-8.

15. Bailey LB, Stover PJ, McNulty H, Fenech MF, Gregory JF 3rd, Mills JL, Pfeiffer CM, Fazili Z, Zhang M, Ueland PM, Molloy AM, Caudill MA, Shane B, Berry RJ, Bailey RL, Hausman DB, Raghavan R, Raiten DJ. Biomarkers of nutrition for development-folate review. J Nutr. 2015;145:1636S-1680S.

21


Digestievegezondheid

Dig

esti

eve

gezo

ndh

eid

25

Digestieve gezondheid

Figuur 1. Veel voorkomende aandoening van het maagdarmstelsel

Veel voorkomende spijsverteringsstoornissen leiden tot aanzienlijke ongemakken

Aandoeningen aan het maagdarmstelsel komen zeer vaak voor bij kinderen en volwassenen wereld-wijd, en kunnen de individuele levenskwaliteit en het algemeen welzijn ernstig verstoren1. Ze kunnen het bovenste maagdeel van het spijsverteringsstelsel of het onderste darmgebied betreffen, en een hele reeks symptomen veroorzaken (Figuur 1). Deze aandoeningen zijn veelal een gevolg van leefstijl-factoren als slechte voeding, gebrek aan hydratatie en te weinig beweging, van chronische ziektes als diabetes, en van veroudering1. Aandoeningen aan het maagdarmstelsel worden behandeld met : 1) wijzigingen van de levensstijl en voeding en 2) farmacologische interventies die evenwel bijwerkingen kunnen veroorzaken1.

Aandoeningen van het bovenste deel van het maagdarmstelsel

• Maagreflux• Maagpijn• Vertraagde maaglediging• Misselijkheid• Braken

Aandoeningen van het onderste deel van het maagdarmstelsel

• Constipatie• Indigestie• Opgeblazen gevoel• Diarree

MAAG

DIKKE DARM

DARMEN

26

Figuur 2. Spijsverterings voordelen van kiwi’s

Bovenste maagdarmkanaal

• Bevordert de maagvertering• Vermindert het glucose opname percentage• Vermindert symptomen als

misselijkheid en braken

Onderste maagdarmkanaal

• Verbetert de intestinale gewoontes en voorkomt constipatie• Brengt positieve veranderin-

gen teweeg in de intestinale enzymen die dienst doen als natuurlijke bescherming

• Stimuleert de groei van goe-de bacteriën die de ontwik-keling van schadelijke bacte-riën afremmen

Het effect van kiwi’s op de maag- en darmvertering

Groene kiwi’s zijn een uitstekende bron van vitamines (A, C en E), mineralen (kalium), vezels en bioactieve componenten zoals polyfenolen en enzymen2. Men heeft ontdekt dat kiwi’s verschillende spijsverteringsfuncties op maag- en darmniveau verbeteren. Dit heeft te maken met hun relatief hoge vezelinhoud (3 g/100 g in Zespri Green kiwi’s en 1,4 g/100 g in Zespri SunGold kiwi’s) en de aanwezigheid van een uniek, natuurlijk spijsverteringsenzyme, actinidine genaamd, dat de eiwitten afbreekt en de maagvertering bevordert2.

De stoffen die aanwezig zijn in kiwi’s bevorderen de effectieve vertering van voedingseiwitten, verhogen de fecale bulk, zorgen voor een zachte ontlasting, verbeteren de smering, en staan garant voor een soepele voortstuwing van de dikke darm inhoud (Figuur 2)3. Kiwi’s hebben niet alleen een positief effect op de maag- en darmvertering maar worden ook geassocieerd met positieve veranderingen in de darmmicrobiota (zie Breakout box 1 en 2)2,4.

27

Breakout box 1: Microbiota

De menselijke darmbacteriën (microbiota) hebben zich samen met ons metabolisch ontwik-keld om in symbiose te kunnen leven en halen de nodige energie en voedingsstoffen uit onze voeding. Het evenwicht van de darmmicrobiota is daarom van essentieel belang voor de af-braak van de voeding en de productie van vitamines. De voedingsvezels en polyfenolen in kiwi’s kunnen worden afgebroken door verschillende leden van de darmmicrobiota en hebben een positief effect op de gezondheid (Figuur 3)2, 4-6. De darmmicrobiota heeft ook een positief ef-fect op de structuur en werking van de mucosale barrière in de dikke darm die de instroom van wateroplosbare bacteriële producten en toxines van de dikke darm naar het bloed verhindert7.

VezelsPolyfenolenKoolhydraten

Gezondheidsvoordelen

• Energie en voedingsstoffen voor de cellen van de dikke darm en andere goede bacteriën• Afscheiding van immuun effector moleculen die het goed functioneren van ons immuunsysteem regelen

Darmmicrobiota

Andere metabolieten

Korte keten vetzuren

OligosacharidenPolyfenolmetabolieten

Figuur 3. De rol van darmmicrobiota in de afbraak van de voeding

28

Hoe belangrijk zijn vezels voor een gezonde spijsvertering?

De vezels in kiwi’s bestaan uit oplosbare componenten (bv. pectine) en niet-oplosbare componenten (bv. hemicelluloses en celluloses, die de celwanden vormen)8. De oplosbare vezels houden water vast en vormen gels waardoor de ontlastingen groter en zachter worden, en stimuleren de peristaltische bewegingen8. De niet-oplosbare vezels hebben eveneens een spijsverterings bevorderende werking daar ze bulk aan de ontlasting toevoegen waardoor deze gemakkelijker door het spijsverteringskanaal glijdt8.

Er zijn aanwijzingen dat naarmate de kiwi’s rijpen, de oplosbaarheid van de niet-oplosbare vezels in de celwanden van de kiwi’s toeneemt. Dit resulteert in een uniek en nog groter vermogen om water vast te houden, en een smerend effect (Figuur 4)9-11.

Figuur 4. Watervasthoudend vermogen van verschillende fruitvezels8

14

12

10

8

6

4

2

0

g w

ater

/ g

mo

nst

er

Tarw

ezet

mel

en

Biete

nveze

ls

Appelve

zels

Sinaa

sappel

veze

ls

Zespri

Green

veze

ls

Prebiotica zijn voedingsingrediënten van meestal plantaardige oorsprong die niet kun-nen worden afgebroken door het menselijke spijsverteringsstelsel, zoals oplosbare ve-zels. Ze kunnen wel worden afgebroken door verschillende leden van de darmmicrobi-ota. De afbraak van prebiotica stimuleert de groei en activiteit van de ‘goede’ bacteriën in de dikke darm. Tot deze bacteriën behoren ook melkzuurbacteriën en bifidobacteriën die vaak worden opgenomen in probiotische voedingsmiddelen en supplementen.

Breakout box 2: Prebiotica

29

Al deze eigenschappen samen kunnen helpen om de symptomen van constipatie te verlichten door8: • De frequentie van de stoelgang te verhogen • Het type ontlasting te verbeteren • Het opgeblazen gevoel te verminderen • De stoelgang te bevorderen • De darmtransit te vergemakkelijken

In het bovenste maagdarmkanaal zorgen diezelfde eigenschappen van de kiwivezels voor een ver-mindering van het glucose opname percentage waardoor de glycemische respons lager is en de bloedsuikerspiegel stabiel blijft8. Dit is belangrijk voor mensen die een gezond gewicht willen be-houden en obesitas en andere stofwisselingsziektes zoals type 2 diabetes willen voorkomen. Vezels zorgen bovendien voor een verzadigd gevoel omdat ze opzwellen door de wateropname, en verhogen de viscositeit. Verder is bij dierproeven gebleken dat de consumptie van kiwi’s een positief effect kan hebben op het maagledigingstempo12.

Hoe belangrijk is actinidine voor een gezonde spijsvertering?

Actinidine verbetert de eiwitvertering in de maag en de dunne darm,13,14 en zorgt bijgevolg voor een snellere en meer volledige vertering van de voedingseiwitten. Deze verbeterde vertering resulteert in:

• Een minder zwaar gevoel na eiwitrijke maaltijden • Verbeterde eiwitopname • Verbeterde spijsvertering

Er wordt vanuit gegaan dat actinidine of een andere verbinding in kiwi’s als modulator van de maag-motiliteit optreedt. Geconstateerd is dat er na de eiwitvertering met actinidine, bioactieve peptiden kunnen worden geproduceerd uit de voedingseiwitten. Het is echter niet bekend of deze een effect hebben op de maagmotiliteit15.

Kiwi’s bevorderen de spijsvertering: Waaruit blijkt dit?

Kiwi’s verbeteren de eiwitvertering

Bij in vitro onderzoeken is gebleken dat actinidine, in combinatie met de maag- en intestinale enzy-men, pepsine en pancreatine, de eiwitvertering in de maag en de dunne darm verbetert13, 14. Tijdens een in vitro onderzoek naar het effect van actinidine op de eiwitvertering in de maag, werden een aantal van soja, vlees, melk en granen afgeleide eiwitbronnen bij een pH van 1,9 geïncubeerd met een kiwi-extract dat actinidine en pepsine bevatte (een simulatie van de menselijke maagverte-ring)13. Uit de resultaten bleek dat de aanwezigheid van het kiwi-extract, in het geval van de melk-, soja- en vleeseiwitbronnen, de spijsvertering in grotere mate bevorderde dan pepsine alleen13.

Tijdens een ander in vitro onderzoek werden een aantal voedingseiwitten bestudeerd om de these te beoordelen die stelt dat actinidine de eiwitvertering in de dunne darm beïnvloedt14. Eiwitten uit soja, vlees, melk en granen werden eerst met of zonder actinidine met pepsine, bij een normale maag-pH geïncubeerd (om de maagvertering te simuleren), en vervolgens met toegevoegde pancreatine, bij een pH-waarde die de vertering in de dunne darm simuleert14. Hieruit bleek dat actinidine de spijsverte-ringspatronen van de verschillende soorten eiwitten in verschillende mate beïnvloedde.

IN VITRO ONDERZOEKEN

30

7.0

6.5

6.0

5.5

5.0

0 24

*

*

*

Tijd (u.)

Bifi

doba

cter

ium

sp

p. (

log 10

cfu

/mL)

48

6.0

5.5

5.0

0 24

**

*

Tijd (u.)

Lact

obac

illu

s sp

p. (

log 10

cfu

/mL)

48

Figuur 5. Voornaamste bacteriële groepen na de fermentatie van kiwi’s en controlevoedselbronnen16

Controle Gele kiwi’s Groene kiwi’s Inuline

De waarden vertegenwoordigen de gemiddelde log10 cfu/ ml ±standaardafwijkingen, voor 12 monsters fecale fermentatie, van de 10 donors. De gemiddelden die op een bepaald moment significant verschilden van de controlewaarden zijn gemarkeerd met een asterisk.

Bij sommige eiwitten had actinidine slechts een kleine invloed op de spijsvertering14. In het geval van wei, zeïne, collageen en tarweproteïnen resulteerde de aanwezigheid van actinidine wel in een substantiële verbetering van de spijsvertering14.

Kiwi’s modificeren de bacteriën in de dikke darm

Het evenwicht van de bacteriën in het maagdarmkanaal (dikke darm microbiota) is essentieel voor de afbraak en het metabolisme van voedsel en voor de productie van microbieel gesyn-thetiseerde vitamines. Interessant is dat in vitro onderzoeken waarbij een modeldarmsysteem werd gebruikt, hebben aangetoond dat de componenten van kiwi’s in staat zijn om de dikke darm microbiota te moduleren (Figuur 5)5, 16-22. Voedingsstoffen als polyfenolen kunnen de groei van goede bacteriën in de dikke darm rechtstreeks stimuleren of als antimicrobiële stoffen tegen pathogenen strijden, terwijl door de microbiota afgebroken, niet-verteerbare polysac-chariden (niet-oplosbare vezels) de selectieve groei van goede bacteriën kunnen bevorderen19,21.

31

Kiwi’s moduleren de immuunfunctie van de darm

Kiwi’s verbeteren eveneens de productie van antimicrobiële peptiden die een belangrijk deel uit-maken van de eerste verdedigingslinie van de intestinale slijmvliesoppervlakken. In vitro studies naar de epitheelcellen van de dikke darm hebben aangetoond dat de microbiële afbraakproduc-ten uit in vitro verteerde kiwi’s de productie van de antimicrobiële peptiden β-defensine 1 en 2 (HBD-1 en 2) verhoogden17. Dit zou de bescherming tegen micro-organismen kunnen verhogen (zie Breakout box 1).

IN VIVO ONDERZOEKEN

Kiwi’s bevorderen de eiwitvertering en het maagledigingstempo

De effecten van actinidine op de eiwitvertering werden in vivo gerepliceerd. Een recente studie bij ratten toonde aan dat actinidine uit groene kiwi’s de maagvertering van spiereiwitten uit rundvlees, soja-eiwitten uit gelatine en gluten met 27–60% verbeterden23. Uit een afzonderlijk onderzoek bij ratten is gebleken dat voedingsactinidine in kiwi’s de eiwitvertering in de maag verbetert, en het maagledigingstempo bij inname van verschillende bronnen van voedingseiwitten versnelt24. De auteurs van het onderzoek kwamen tot de conclusie dat het maagledigingstempo wordt beïnvloed door de eiwitvertering in de maag24.

Deze resultaten werden bevestigd door een in vivo studie naar het effect van voedingsactinidine op de maagvertering van spiereiwitten uit rundvlees en het maagledigingstempo bij varkens12. Het gebruik van een positief monster van toegevoegde actinidine en een negatieve controle van geïnactiveerde actinidine toonde aan dat de actieve stof de maagvertering bij de consump-tie van vlees aanzienlijk verbetert (25% met actinidine, 17% zonder actinidine). De studie laat overtuigend zien dat actinidine verantwoordelijk is voor de geavanceerde maaghydrolyse van voedingseiwitten. Het maagledigingstempo was eveneens sneller wanneer niet alleen vlees maar ook kiwi’s werden geconsumeerd (de halfwaardetijd van drogestof bedroeg 137 min met actinidine versus 172 min zonder actinidine)12.

Kiwi’s moduleren de dikke darm microbiota op een positieve manier

Uit in vivo onderzoeken is gebleken dat kiwiproducten die de dikke darm bereiken de micro-biële groei en de vorming van bijproduct beïnvloeden (zie Breakout boxen 1 en 2). Een in vivo studie bij vleesvarkens toonde aan dat er in de dikke darm van dieren die groene kiwi’s hadden gegeten aanzienlijk meer ‘goede’ bacteriën aanwezig waren die voor een verbeterde intestinale omgeving zorgden4. Deze resultaten werden gerepliceerd in een andere in vivo studie waaruit bleek dat de populatie ‘goede’ bacteriën bij ratten die gedurende 6 weken groene en gele kiwi’s aten aanzienlijk groter was2. Niet alleen de dikke darm microbiota van de ratten werd beïnvloed maar ook de barrièrefunctie van hun dikke darm verbeterde door de toename van de muci-ne-expressie en de stimulatie van immuuncellen. Deze in vitro veranderingen in de microbiota bewijzen dat de regelmatige en consequente consumptie van kiwi’s een positieve invloed kan uitoefenen op de gezondheid van de dikke darm2.

32

KLINISCHE ONDERZOEKEN

Kiwi’s verhogen het comfort van de maag na de inname van eiwitten

Om de veelbelovende resultaten van de effecten van actinidine op de in vitro en in vivo eiwitver-tering op te volgen werd een klinische proef bij mensen uitgevoerd om het effect van actinidine op het comfort van de maag na een eiwitrijke maaltijd na te gaan25. Tijdens dit onderzoek aten 10 gezonde volwassenen >400 g magere steak en 200 g kiwi die ofwel actieve of inactieve actini-dine bevatte. De personen die kiwi’s met actieve actinidine aten, behaalden hogere scores op alle comfortparameters en hadden minder last van symptomen als pijn in de bovenbuik, rommelende maag, opgeblazen gevoel, oprispingen, en winderigheid25. De vermindering van het opgeblazen gevoel was statistisch significant25.

Kiwi’s bevorderen de darmwerking

Er zijn steeds meer aanwijzingen dat kiwi’s laxerende eigenschappen hebben. Verschillende klini-sche onderzoeken tonen veranderingen aan in de darmwerking na inname van kiwi’s. Een onder-zoek waarbij 38 personen gedurende 3 weken dagelijks één kiwi/30 kg lichaamsgewicht aten, toon-de een toegenomen ontlastingsfrequentie, een verhoogde ontlastingproductie, en een zachtere darmwerking aan26. Tijdens een tweede onderzoek kregen 33 chronisch geconstipeerde patiënten gedurende 2 weken twee kiwi’s per dag27. De consumptie van kiwi’s verbeterde de spontane darm-werking aanzienlijk, versnelde de transittijd, verzachtte de rectale sensatie, en zorgde voor een af-name van het gebruik van laxeermiddelen27. Een derde studie onderzocht het effect van de inname van kiwi’s op de fysiologische darmfuncties bij 41 patiënten met het prikkelbaredarmsyndroom (PDS). De deelnemers aten gedurende 4 weken twee kiwi’s per dag en stelden een toegenomen ontlastingsfrequentie en verkorte transittijd vast28. Uit een ander onderzoek bij een mediterrane patiëntenpopulatie met functionele constipatie, bleek dat de consumptie van drie kiwi’s per dag de kwaliteit van de ontlasting significant verbeterde (aantal ontlastingen, consistentie en gemak)29.

Een systematische evaluatie van klinische studies waarbij verse kiwi’s gebruikt werden om consti-patie of functionele darmaandoeningen te behandelen, toonde aan dat de dagelijkse consumptie van twee kiwi’s de symptomen die verband houden met constipatie vermindert, en geen nadelige gevolgen heeft voor de stoelgang van gezonde, niet-geconstipeerde personen (Tabel 1)30. Gegevens uit datapools geven een toename van de ontlastingsfrequentie weer van 1,6 per week bij de consumptie van twee kiwi’s, en een gemiddelde toename van 4,1 bij de dagelijkse consumptie van drie kiwi’s30.

Kiwi’s zijn geschikt voor een FODMAP-arm dieet

Maag-darmklachten die worden geassocieerd met PDS kunnen worden veroorzaakt door slecht opgenomen korte keten koolhydraten. Deze koolhydraten kunnen worden gefermenteerd door bacteriën in de dikke darm. Tijdens de fermentatie kunnen er echter gassen vrijkomen31-34 die de darm uitrekken wat tot een opgeblazen gevoel, winderigheid en pijn kan leiden. Hierdoor kan er bovendien water in de dikke darm komen wat diarree kan veroorzaken. Deze korte keten koolhydraten zijn samengebracht onder de term FODMAP’s, een afkorting voor fermenteerbare oligo-, di-, monosachariden en polyolen (zie Breakout box 3), die fructose (voornamelijk glucose), lactose, suikerpolyolen (sorbitol, mannitol), fructanen en galacto-oligosachariden (GOS) omvat. Een FODMAP-arm dieet wordt dan ook vaak aanbevolen aan patiënten met PDS om functionele maag-darmklachten te bestrijden31, 35-38.

33

Tabel 1. Samenvatting van bevindingen uit klinische proeven bij mensen met verse, groene kiwi’s30

Referentie en dagelijkse hoeveelheid

Land Populatie Kwaliteit van het onderzoek

Hoog Laag

? Niet in staat te be-oordelen

Frequentie ↑, SS ↑, NSS

Vormvan de ontlasting

↑, SS ↑, NSS

? Nietgemeten

Gemak/comfort

↑, SS ↑, NSS

Transit-tijd

↓, SS? Niet gemeten

Bijwer-kingen

geen

Chan et al. (2007): twee Zespri Green kiwi’s

ChinaFunctionele constipatie

Chang et al. (2010): twee Zespri Green kiwi’s

Taiwan

Prikkelba-redarmsyn-droom met constipatie

?

Hiele (2010): drie Zespri Green kiwi’s

BelgiëFunctionele constipatie ?

Marzo & Cunillera (2015): drie Zespri Green kiwi’s

SpanjeFunctionele constipatie ?

Ohsawa et al. (2010): twee Zespri Green kiwi’s

JapanGevoelig voor constipatie

?

Rush et al. (2002): voor-proef, één Zespri Green kiwi per 30 kg lichaamsge-wicht

Nieuw- Zeeland

Gezond ? ?

Rush et al. (2002): hoofd-proef, één Zespri Green kiwi per 30 kg lichaamsge-wicht

Nieuw- Zeeland

Gezonde ouderen ?

SS= Statistisch significant | NSS = Niet statistisch significant

Interessant is dat een groot aantal FODMAP-rijke groente- en fruitsoorten buikklachten kunnen veroorzaken bij personen met PDS. Kiwi’s zijn echter FODMAP-arm39 aangezien ze een evenwich-tige glucose-fructoseverhouding hebben waardoor fructose goed kan worden opgenomen. Daar-om zijn kiwi’s geschikt voor PDS-patiënten die een FODMAP-arm dieet volgen.

34

Breakout box 3: FODMAP’s

FODMAP’s (fermenteerbare oligo-, di-, monosachariden en polyolen) zijn fermenteerbare koolhydraten in voedsel die spijsverteringsklachten kunnen veroorzaken, voornamelijk bij personen met PDS. De FODMAP’s die niet goed worden opgenomen in de dunne darm, worden in de dikke darm gefermenteerd door bacteriën. Tijdens deze fermentatie komen er gassen vrij. Bovendien zijn de FODMAP’s zeer osmotisch en trekken ze water aan in de dikke darm, met alle gevolgen van dien voor de darmwerking. Deze twee processen kunnen klachten veroorzaken als buikpijn, een opgeblazen gevoel, winderigheid en constipatie of diarree, of een combinatie van beide.

Tot de bekende FODMAP-rijke voedingsmiddelen behoren melk, appels, broccoli, tarwebrood, granen, pasta, avocado’s, peren, steenvruchten en champig-nons. Inmiddels is aangetoond dat een FODMAP-arm dieet de meest effectieve behandeling is voor PDS en de symptomen van een prikkelbare darm31,35-38. De afdeling gastro-enterologie van de Universiteit van Monash heeft een ‘FODMAP-arm certifiëringspro-gramma’ uitgewerkt om personen met gediagnosti-ceerd PDS te helpen bij de identificatie en keuze van FODMAP-arme voedingsmiddelen. De gecertificeer-de FODMAP-arme producten zijn opgenomen in de FODMAP-arme voedingsbrochure en -app van de Uni-versiteit van Monash39. De kiwi is een FODMAP-arm voedingsmiddel en is als dusdanig opgenomen in de FODMAP-arme voedingsbrochure en -app.

35

Gepland onderzoek

De eerste klinische onderzoeken werden in verschillende landen uitgevoerd en de eerste studiesubgroepen waren zeer heterogeen (bv. wat leeftijd, gezondheid... betreft). Het ontbreken van een gemeenschappelijk protocol heeft tot resultaten geleid die niet op grote schaal kunnen worden veralgemeend. Er was dan ook nood aan een groot, internationaal onderzoek bij een grote groep deelnemers met spijsverteringsproblemen. Er wordt momenteel in verschillende landen een gerandomiseerde en gecontroleerde, klinische interventiestudie uitgevoerd om het effect van Zespri Green kiwi’s te beoordelen op de spijsverteringsfunctie en de darmwerking. Deze proef heeft in eerste instantie ten doel de doeltreffendheid van het eten van kiwi’s te bepalen in de behandeling van constipatie en de bestrijding van maag-darmklachten. In elk deelnemend land zullen er 20 gezonde mensen, 20 personen met PDS met constipatie (PDS-C) en 20 personen met functionele constipatie (FC) worden opgevolgd. Het ontwerp van de studie is hieronder beschreven (Figuur 6).

Figuur 6 . Ontwerp van de Zespri® klinische interventiestudie

Inloopperiode van 2 weken

Uitwisperiode van 4 weken

Opvolgperiode van 2 weken

Behandelingsperiode van 4 weken met kiwi

Behandelingsperiode van 4 weken met psyllium

Behandelingsperiode van 4 weken met psyllium

Behandelingsperiode van 4 weken met kiwi

36

Conclusies

• Aandoeningen aan het maagdarmstelsel komen wereldwijd zeer vaak voor en kunnen de individuele levenskwaliteit ernstig verstoren1.

• Groene kiwi’s bevatten zeer veel vezels, vitamines, mineralen en bioactieve componenten. In vitro en in vivo onderzoeken hebben het positieve effect van kiwi’s op de maag- en

darmfunctie aangetoond2.

− De vezelinhoud van kiwi’s kan een aanzienlijk effect hebben op de spijsverte-ring omdat de vezels de fecale bulk verhogen, voor een zachte ontlasting zorgen, de smering verbeteren en het glucoseopnamepercentage verlagen waardoor de bloedsuikerspiegel wordt gestabiliseerd.

− Actinidine, een enzyme dat alleen in kiwi’s voorkomt, verbetert de spijsvertering door de afbraak van eiwitten te stimuleren en de maagvertering te bevorderen.

− Er zijn steeds meer aanwijzingen dat het eten van kiwi’s de dikke darm microbiota op een positieve manier moduleert, wat de darmgezonheid en het algemeen wel-zijn ten goede komt.

• Klinische studies bij een volwassen populatie van gezonde mensen, ouderen en PDS-patiënten, hebben aangetoond dat kiwi’s doeltreffend zijn in de behandeling van constipatie.

− Volgens deze studies kan de dagelijkse consumptie van kiwi’s doeltreffend zijn in de behandeling van constipatie of functionele darmaandoeningen, het spijs-verteringsstelsel regelen en de stoelgang bevorderen.

• Het onderzoek naar de spijsverteringsvoordelen van kiwi’s is nog aan de gang. De resultaten van de gerandomiseerde en gecontroleerde, klinische interventiestudie die in verschillende landen wordt uitgevoerd, worden verwacht in 2016.

Referenties

1 Ansell J, Butts CA, Paturi G, Eady SL, Wallace AJ, Hedderley D, Gearry RB. Kiwifruit-derived supplements increase stool frequency in healthy adults: A randomized, double-blind, placebo-controlled study. Nutr Res. 2015;35:401-8.

2 Paturi G, Butts CA, Bentley-Hewitt KL, Ansell J. Influence of green and gold kiwifruit on indices of large bowel function in healthy rats. J Food Sci. 2014;79:H1611-20.

3 Halmos EP, Power VA, Shepherd SJ, Gibson PR, Muir JG. A diet low in fodmaps reduces symptoms of irritable bowel syndrome. Gastroenterology 2014;146:67-75 e65.

4 Han KS, Balan P, Molist Gasa F, Boland M. Green kiwifruit modulates the colonic microbiota in growing pigs. Lett Appl Microbiol. 2011;52:379-85.

5 Rosendale DI, Blatchford PA, Sims IM, Parkar SG, Carnachan SM, Hedderley D, Ansell J. Characterizing kiwifruit carbohydrate utilization in vitro and its consequences for human faecal microbiota. J Proteome Res. 2012;11:5863-75.

6 O’Hara AM, Shanahan F. The gut flora as a forgotten organ. EMBO Reports. 2006;7:688-93.

7 Garcia-Lafuente A, Antolin M, Guarner F, Crespo E, Malagelada JR. Modulation of colonic barrier function by the composition of the commensal flora in the rat. Gut. 2001;48:503-7.

8 Sims IM, Monro JA. Fiber: Composition, structures, and functional properties. Adv Food Nutr Res. 2013;68:81-99.

9 Redgwell RJ, Melton LD, Brasch DJ. Cell wall dissolution in ripening kiwifruit (actinidia deliciosa): Solubilization of the pectic polymers. Plant Physiol. 1992;98:71-81.

10 Redgwell RJ, Fisher M, Kendal E, MacRae EA. Galactose loss and fruit ripening: high-molecular-weight arabinogalactans in the pectic polysaccharides of fruit cell walls. Planta. 1997;203:174–81.

11 Marlett JA, Kajs TM, Fischer MH. An unfermented gel component of psyllium seed husk promotes laxation as a lubricant in humans. Am J Clin Nutr. 2000;72:784-9.

12 Montoya CA, Rutherfurd SM, Olson TD, Purba AS, Drummond LN, Boland MJ, Moughan PJ. Actinidin from kiwifruit (Actinidia deliciosa cv. Hayward) increases the digestion and rate of gastric emptying of meat proteins in the growing pig. Br J Nutr. 2014;111:957-67.

13 Kaur L, Rutherfurd SM, Moughan PJ, Drummond L, Boland MJ. Actinidin enhances gastric protein digestion as assessed using an in vitro gastric digestion model. J Agric Food Chem. 2010;58:5068-73.

14 Kaur L, Rutherfurd SM, Moughan PJ, Drummond L, Boland MJ. Actinidin enhances protein digestion in the small intestine as assessed using an in vitro digestion model. J Agric Food Chem. 2010;58:5074-80.

15 Drummond L, Gearry RB. Kiwifruit modulation of gastrointestinal motility. Adv Food Nutr Res. 2013;68:219-32.

16 Parkar SG, Rosendale D, Paturi G, Herath TD, Stoklosinski H, Phipps JE, Hedderley D, Ansell J. In vitro utilization of gold and green kiwifruit oligosaccharides by human gut microbial populations. Plant Foods Hum Nutr. 2012;67:200-7.

17 Bentley-Hewitt KL, Blatchford PA, Parkar SG, Ansell J, Pernthaner A. Digested and fermented green kiwifruit increases human beta-defensin 1 and 2 production in vitro. Plant Foods Hum Nutr. 2012;67:208-14.

18 Blatchford P, Bentley-Hewitt KL, Stoklosinski H, McGhie T, Gearry R, Gibson G, Ansell J. In vitro characterisation of the fermentation profile and prebiotic capacity of gold-fleshed kiwifruit. Benef Microbes. 2015:1-12.

19 Molan AL, Kruger MC, and Drummond, L.N. : The ability of kiwifruit to positively modulate markers of gastrointestinal health. Proceedings of the Nutrition Society of New Zealand 2007;32: 66-71.

20 Parkar SG, Redgate EL, Wibisono R, Luo X, Koh ETH, Schrӧder R. Gut health benefits of kiwifruit pectins: Comparison with commercial functional polysaccharides. J Funct Foods. 2010;2:210-8.

21 Ansell J, Parkar S, Paturi G, Rosendale D, Blatchford P. Modification of the colonic microbiota. Adv Food Nutr Res. 2013;68:205-17.

22 Carnachan SM, Bootten TJ, Mishra S, Monro JA, Sims IM. Effects of simulated digestion in vitro on cell wall polysaccharides from kiwifruit (Actinidia spp.). Food Chemistry. 2012;133:132-9.

23 Rutherfurd SM, Montoya CA, Zou ML, Moughan PJ, Drummond LN, Boland MJ. Effect of actinidin from kiwifruit (Actinidia deliciosa cv. Hayward) on the digestion of food proteins determined in the growing rat. Food Chem. 2011;129:1681-9.

24 Montoya CA, Hindmarsh JP, Gonzalez L, Boland MJ, Moughan PJ, Rutherfurd SM. Dietary actinidin from kiwifruit (Actinidia deliciosa cv. Hayward) increases gastric digestion and the gastric emptying rate of several dietary proteins in growing rats. J Nutr. 2014;144:440-6.

25 Zespri®: Data on file.

26 Rush EC, Patel M, Plank LD, Ferguson LR. Kiwifruit promotes laxation in the elderly. Asia Pac J Clin Nutr. 2002;11:164-8.

27 Chan AO, Leung G, Tong T, Wong NY. Increasing dietary fiber intake in terms of kiwifruit improves constipation in Chinese patients. World J Gastroenterol. 2007;13:4771-5.

28 Chang CC, Lin YT, Lu YT, Liu YS, Liu JF. Kiwifruit improves bowel function in patients with irritable bowel syndrome with constipation. Asia Pac J Clin Nutr. 2010;19:451-7.

29 Cunillera O, Almeda J, Mascort JJ, Basora J, Marzo-Castillejo M and the Catalan Kiwifruit Study Group. Improvement of functional constipation with kiwifruit intake in a Mediterranean patient population: An open, non-randomised pilot study. Rev Esp Nutr Hum Diet. 2015;19:58-67.

30 Zespri®: Data on file.

31 Halmos EP, Power VA, Shepherd SJ, Gibson PR, Muir JG. A diet low in fodmaps reduces symptoms of irritable bowel syndrome. Gastroenterology 2014;146:67-75 e65.

32. Ong D, Mitchell S, Barrett J, et al. Manipulation of dietary short chain carbohydrates alters the pattern of gas production and genesis of symptoms in irritable bowel syndrome. J Gastroenterol Hepatol 2010; 25: 1366-73.

33. Barrett J, Gearry R, Muir J, et al. Dietary poorly absorbed, short-chain carbohydrates increase delivery of water and fermentable substrates to the proximal colon. Aliment Pharmacol Ther 2010; 31: 874-82.

34. Marciani L, Cox E, Hoad C, et al. Postprandial changes in small bowel water content in healthy subjects and patients with irritable bowel syndrome. Gastroenterology 2010; 138: 469-77.

35. Staudacher HM, Lomer MC, Anderson JL, et al. Fermentable carbohydrate restriction reduces luminal bifidobacteria and gastrointestinal symptoms in patients with irritable bowel syndrome. J Nutr 2012; 142: 1510-8.

36. Staudacher H, Whelan K, Irving P, Lomer M. Comparison of symptom response following advice for a diet low in fermentable carbohydrates (FODMAPs) versus standard dietary advice in patients with irritable bowel syndrome. J Hum Nutr Diet 2011; 24: 487-95.

37. De Roest R, Dobbs B, Chapman B, et al. The low FODMAP diet improves gastrointestinal symptoms in patients with irritable bowel syndrome: A prospective study. Int J Clin Pract 2013; 67: 895-903.

38. Biesiekierski J, Peters S, Newnham E, Rosella O, Muir J, Gibson P. No effects of gluten in patients with self-reported non-celiac gluten sensitivity following dietary reduction of low-fermentable, poorly-absorbed, short-chain carbohydrates. Gastroenterology 2013; 145: 320-8.

39. Monash University (2015). The Monash University Low FODMAP Diet for Apple iOS (Version 1.5.1.) [Mobile application software]. Retrieved from https://itunes.apple.com/au/app/monash-university-low-fodmap/id586149216?mt=8

37


Vitamine C en gezondheid

Vit

amin

e C

en g

ezon

dh

eid

41

HO

HO

HO

CH2OH

C H

H

O

O

Vitamine C is een essentiële vitamine die niet door het lichaam kan worden aangemaakt

Vitamine C, ook bekend als ascorbinezuur of ascorbaat (Figuur 1), is een in water oplosbare vitamine die natuurlijk aanwezig is in bepaalde voedingsmiddelen en beschikbaar is als voe-dingssupplement. Sommige dieren kunnen hun eigen vitamine C synthetiseren uit glucose, de mens beschikt echter niet over deze mogelijkheid en moet de nodige vitamine C uit zijn voe-ding halen1. Het menselijk lichaam kan slechts een bepaalde hoeveelheid vitamine C opslaan. Vandaar dat we dagelijks vitamine C-rijke voedingsmiddelen moeten consumeren1. Vitamine C is zeer belangrijk voor de goede ontwikkeling en werking van verschillende lichaamsdelen, en beperkt het risico van chronische ziektes als hartziektes en kanker1, 2.

Vitamine C en gezondheid

Figuur 1. Chemische structuur van vitamine C(ascorbinezuur of ascorbaat)

42

Breakout box 1: Antioxidanten13, 17

Antioxidanten zijn natuurlijke of door de mens aangemaakte stoffen die bepaalde soorten celbeschadiging kunnen verhinderen of vertragen. Ze blokkeren een deel van de schade die wordt veroorzaakt door de vrije radicalen en onstabiele moleculen die bij de stofwisseling worden gevormd en het DNA beschadigen. De in de loop van de tijd opgebouwde, vrije radica-len kunnen het verouderingsproces versnellen en de ontwikkeling van gezondheidsaandoe-ningen zoals kanker, hartziektes en artritis bevorderen. Er is onderzoek gaande naar de rol van antioxidanten in de preventie of vertraging van de ontwikkeling van bepaalde kankers, cardiovasculaire ziektes, en andere ziektes waarin oxidatieve stress een cruciale rol speelt.

Vitamine C speelt een belangrijke rol in het menselijke stofwisselingsproces

Vitamine C heeft belangrijke effecten op het menselijk lichaam en draagt bij aan:

• De normale werking van het immuunsysteem Vitamine C speelt een belangrijke rol in de immuunfunctie, en heeft immunostimulerende,

ontstekingsremmende, antivirale en antibacteriële eigenschappen3,4.

• De energiestofwisseling Vitamine C is vereist voor de synthese van carnitine. Deze verbinding is van cruciaal

belang voor de energieproductie omdat ze de lange keten vetzuren naar de cel transporteert waar ze worden geoxideerd (‘verbrand’) voor brandstof5.

• Het normaal psychologisch functioneren door vermoeidheid en uitputting te verminderen Vitamine C activeert bepaalde enzymen die het metabole energieniveau verhogen, en

verschillende neurochemicaliën in de hersenen. De inname van vitamine C kan hierdoor vermoeidheid verminderen en voor meer fysische en mentale energie zorgen6-8.

• Weefselvorming en wondgenezing Vitamine C is vereist voor de biosynthese van collageen, een essentieel component van

bindweefsel dat van cruciaal belang is voor wondgenezing9.

• De productie van een aantal enzymen Vitamine C speelt een essentiële rol als co-factor (of “hulpmolecuul” die helpt bij het op

gang brengen van biochemische reacties) van verschillende enzymen die van cruciaal belang zijn voor het behoud van de normale stofwisseling en de cellulaire reacties op de omgeving10-12.

• De bescherming van cellulair DNA, eiwitten en vetten Vitamine C is een krachtige antioxidant die de beschadiging van cellen en weefsel door de

normale metabolismeproducten kan beperken (zie Breakout box 1)13. Bovendien is aangetoond dat vitamine C andere antioxidanten in het lichaam , zoals vitamine E, regenereert14.

• Het behoud van de structuur en de functie van de skeletspieren Vanwege haar rol bij de vorming van collageen en de metabole bescherming van actieve

cellen tegen oxidatieve stress, kan vitamine C ook helpen bij de bescherming van het spierweefsel tegen beschadiging door vrije radicalen15,16.

43

Breakout box 2: Aanbevolen dagelijkse hoeveelheid (ADH)

De ADH is het gemiddelde, dagelijkse niveau van inname dat toereikend is om te voldoen aan de voedingsbehoefte van bijna alle (97-98%) gezonde personen20. De ADH-waarde voor vitamine C werd, omwille van haar gekende fysiologische en an-tioxidante functies in witte bloedcellen, op een veel hoger niveau vastgesteld dan noodzakelijk is voor de bescherming tegen tekort en houdt rekening met minimale uitscheiding in de urine20.

Hoewel de laatste ADH-herziening dagelijks 60 mg vitamine aanbeveelt, pleiten we-tenschappers toch voor een hogere vitamine C-consumptie. Levine et al. bestudeerde in 1996 de farmacokinetische eigenschappen van vitamine C bij zeven gezonde man-nen en stelde voor de ADH te verhogen tot 200 mg per dag21. Op basis van deze nieuwe studies werd de aanbevolen hoeveelheid in de VS in 2000 verhoogd van 60 mg/dag naar 90 mg/dag voor mannen en van 45 mg/dag naar 75 mg/dag voor vrouwen. In Australa-zië is de ADH nog steeds 45 mg/dag22.

Hoeveel vitamine C hebben we nodig?

De huidige, Amerikaanse aanbevolen dagelijkse hoeveelheid (ADH, zie Breakout box 2) vitamine C die in 1980 werd vastgesteld door het Food and Nutrition Board/de National Research Council en in 1989 werd bevestigd, is 60 mg18, 19. Meer recent onderzoek toont echter aan dat de ADH vitamine C zou moeten worden verhoogd.

Fruit en groenten staan traditioneel bekend als goede bronnen van vitamine C. Aangezien ascorbinezuur echter in water oplosbaar is en door hitte vernietigd wordt, kunnen langdurige opslag en lange kooktijden het vitamine C-gehalte van voedsel verlagen20. Gelukkig kunnen de meeste fruitsoorten en bepaalde groenten ook rauw worden gegeten en volstaan enkele gevarieerde porties fruit en groenten per dag om de ADH-waarde voor vitamine C te bereiken.

44

Een Zespri® Kiwi dekt de dagelijkse behoefte aan vitamine C

Zespri® Kiwi’s zijn de rijkste bron van vitamine C van alle groenten en fruit (Figuur 2). Zespri SunGold kiwi’s bevatten bijna drie keer zoveel vitamine C als sinaasappels en aardbeien, twee fruitsoorten die traditioneel bekendstaan als goede bronnen van vitamine C23.

Figuur 2. Vergelijkende grafiek van het vitamine C-gehalte van verschillende fruitsoorten met Zespri® Kiwi’s23

Zespri® Kiwi’s verhogen de plasma vitamine C-waarden

De vitamine C-status wordt doorgaans beoordeeld door het bloedplasma vitamine C-gehalte te meten14, 24. Deze methode wordt gebruikt omdat de menselijke weefsels niet altijd toegankelijk zijn voor beoordeling, en omdat het bloed vitamine C transporteert. De plasmaconcentraties zijn dan ook een redelijke indicator voor de vitamine C-concentratie in het lichaam.

Een recente studie in Nieuw-Zeeland toonde aan dat de regelmatige consumptie van twee gele kiwi’s de plasmaspiegels van ascorbinezuur (vitamine C) bij mannen met een normale vitamine C-spiegel, aanzienlijk verhoogde15. Dit effect was zelfs groter bij mannen met een lagere vitamine C-spiegel15.

Deze studie vergeleek niet-rokende mannen die kauwtabletten (200 mg vitamine C) innamen met niet-rokende mannen die de equivalente dosis kiwi’s aten en stelde vast dat de relatieve biobe-schikbaarheid van vitamine C uit kiwi’s en synthetische vitamine C vergelijkbaar is15.

200

150

100

50

04.6 4.0

14.0

53.258.8

26.718.0

9.7 4.3 8.1 10.2

36.4

19.7

60.947.8

84.0

8.7

Vit

amin

e C

(mg/

100

g)

Zespri S

unGold*

161.3

Zespri G

reen**

85.1 EUADH 100%

EUADH 15%


Appels

Sinaa

sapp

els

Blau

we bes

sen

Aardb

eien

Pere

n

Granaa

tapp

els

Man

darij

nen

Papa

ja’s

Man

go’s

Melo

enen

Wat

erm

eloen

en

Banan

en

Cranbe

rries

Druive

n

Ananas

sen

Longa

ns

Doeria

ns

45

Breakout box 3: Neutrofielen en ontsteking25

Neutrofielen zijn witte bloedcellen en vormen een essentieel bestanddeel van het aange-boren immuunsysteem. Ze sporen infecties op en verplaatsen zich naar de ontstekings-haard (dit proces wordt chemotaxis genoemd) om er de micro-organismen te doden. Dit proces, ook wel bekend als fagocytose, vereist zuurstof en resulteert in de afscheiding van chemisch reactieve moleculen die reactieve zuurstofverbindingen (ROS) worden ge-noemd. Het vrijkomen van ROS wordt ook wel ‘oxidatieve burst’ genoemd.

Kiwi’s en aan vitamine C-gerelateerde gezondheidsvoordelen:Waaruit blijkt dit?

De consumptie van kiwi’s wordt geassocieerd met een verbeterde werking van de immuuncellen

Vitamine C wordt van cruciaal belang geacht voor de werking van neutrofielen, dit zijn de cellen van het immuunsysteem die het organisme beschermen tegen binnendringende ziekteverwek-kers (zie Breakout box 3). Een recente studie heeft aangetoond dat de aanvulling met vitamine C-rijke kiwi’s de neutrofiele werking verbetert, wat zich vertaalt in een verhoogde immuniteit25.

EX VIVO ONDERZOEKEN

Tijdens dit onderzoek aten jonge mannen met een lage vitamine C-status gedurende 4 weken twee Zespri SunGold kiwi’s per dag25. De plasma vitamine C-waarden stegen tot >70 μmol/L na één week van suppletie (Figuur 3a) en de neutrofiele vitamine C-status verhoogde na vier weken van suppletie met kiwi’s (Figuur 3b).

Neutrofielen in de bloedsomloop

Verplaatsing naar weefsels(chemotaxis)

Fagocytose en vernietiging van bacteriën

Bacterie

Oxidatieve burst

46

Figuur 3 (a). Plasma vitamine C-waarden25

Figuur 3 (b). Neutrofiele vitamine C-status na 4 weken van toevoeging met kiwi’s25

30

25

20

15

10

5

0Baseline Na de toevoeging

Niet alleen de plasma en de neutrofiele vitamine C-status verhoogden na de suppletie, ook de neutrofiele chemotaxis vertoonde een statistisch significante verhoging van 20%. Dit bewijst dat vitamine C de antimicrobiële werking van neutrofielen bevordert (Figuur 4a). Bovendien namen ook de concentraties superoxide, een type ROS (zie Breakout box 3), toe, wat zich vertaalt in een verhoogde microbicide werking (Figuur 4).

100

80

60

40

20

0

Plas

ma

vita

min

e C

(μ

mo

l/L)

Week 4: Suppletie met twee kiwi’s/dag

1 53 72 64 8

Weken

Neu

trofi

ele

vita

min

e C

(μm

ol/1

08 c

elle

n)

P=0.016

47

Vitamine C wordt in die lichaamsdelen opgeslagen waar ze het hardst nodig is

Een vier weken durend Gulo mouse model onderzoek vergeleek de doeltreffendheid van de vitamine C-opname uit kiwigel (Zespri Green en Gold kiwifruit) met die van een synthetisch supplement26. Deze dieren zijn, net zoals mensen, niet in staat om vitamine C te synthetise-ren maar kunnen gezond en normaal opgroeien als de vitamine deel uitmaakt van hun dieet. Na 4 weken vertoonden de muizen die supplementen met kiwigel aten aanzienlijke hogere concentraties vitamine C in het weefsel dan de muizen die een equivalente dosis vitamine C via het drinkwater binnenkregen (Figuur 5)26. Hoewel de opmerkelijke resultaten een verschil-lende opname aantonen, werd dit nooit duidelijk uit studies bij mensen. De waargenomen verschillen worden geacht verband te houden met de verschillende opstelling en het patroon van de vitamine C-transporteurs van de muizen, die normaal hun eigen vitamine C aanma-ken en bijgevolg minder goed toegerust zijn om voedingsbronnen op te nemen.

Belangrijk is dat de auteurs van deze studie ook hebben opgemerkt dat de suboptimale inname van voedingsvitamine C kan leiden tot een verlaging van intracellulaire vitamine C, met name in de lever en de nieren. Interessant is dat de hersenen zeer veerkrachtig bleken te zijn. Na 1 week was er nog 50% vitamine C over en na 1 week nog bijna 10%26. Deze resultaten tonen aan dat vitamine C bij voorkeur in het hersenweefsel wordt opgeslagen en benadrukken nogmaals het belang van vitamine C in de hersenen26. De studie heeft ook uitgewezen dat de muizen met suboptimale vita-mine C-niveaus lange tijd gezond leken en dat het lang duurde voordat er duidelijke symptomen van een slechte gezondheid optraden. De suboptimale waarden gaven met andere woorden aan dat ze “onwel” waren.

IN VIVO ONDERZOEKEN

Figuur 4. Neutrofiele chemotaxis (a) en superoxideproductie (b) bij aanvang en na toevoeging25

3.5

3.0

2.5

2.0

1.5

1.0

0.5

0

12

10

8

6

4

2

0Baseline Baseline

a b

Neu

trofi

ele

chem

otax

is(V

erh

ogin

g va

n h

et m

ax.)

Neu

trofi

ele

chem

otax

is(V

erh

ogin

g va

n h

et m

ax.)

Na de toevoeging Na de toevoeging

Chemotaxis Superoxideproductie

* *

De gegevens zijn gemiddelden ± standaardafwijkingen (n=12 en 11)*p<0,05

48

Elk punt vertegenwoordigt de gemiddelde (±standaardafwijking) waarde voor 3 tot 12 dieren.Het ascorbaat (4,2 mg/d) werd ook in gelvorm toegediend om de opnameverschillen te onderzoeken ( ).

60

50

40

30

20

10

0

6

5

4

3

2

1

0

0.20

0.15

0.10

0.05

0.00

0.5

0.4

0.3

0.2

0.1

0.0

1.0

0.8

0,6

0.4

0.2

0.0

3

2

1

0

Asc

orb

aat

(μm

ol/

L)A

sco

rbaa

t (µ

mo

l/10

7 ce

l)A

sco

rbaa

t (μ

mo

l/g)

Asc

orb

aat

(μm

ol/

g)

Ascorbaatinname (mg per dag)

Asc

orb

aat

(μm

ol/

g)A

sco

rbat

e (µ

mo

l/g)

Serum

Witte bloedcellen

Hart Nier

Lever

Hersenen

10 53210 532 4

10 532 4

10 532 4 10 532 4

10 532 4

4

Figuur 5. Vitamine C-concentraties in spierweefsel van muizen die kiwigel aten meteen gekend vitamine C-gehalte ( ) of water met synthetische vitamine C-supplementen dronken ( )26

Ascorbaatinname (mg per dag)

49

KLINISCHEONDERZOEKEN

De consumptie van één kiwi per dag volstaat om ‘gezonde’ plasma vitamine C-waarden te bereiken

Om de bijdrage van kiwi’s (Zespri Gold kiwi’s) tot de inname van voedingsvitamine C nauwkeuriger te meten, werden de plasma vitamine C-waarden gemeten van een groep van 14 mannelijke studenten met een lage vitamine C-status (gemiddelde plasma baselinewaarde: 38 mM)27. De deelnemers werd verzocht gedurende 4 weken een halve kiwi per dag te eten, vervolgens gedurende 6 weken een hele kiwi per dag te eten, daarna gedurende 6 weken twee kiwi’s per dag te eten en ten slotte gedurende 4 weken drie kiwi’s per dag te eten (Figuur 6)27.

Figuur 6. Ontwerp van de studie27

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28

Wek

en

Inloopperiode

Bas

elin

e

Fase I Fase II (ingreep) Fase III

1/2 kiwi/d 1 kiwi/d 2 kiwi’s/d 3 kiwi’s/d Uitwisperiode

Uit de resultaten bleek dat de consumptie van kiwi’s voor een sterke stijging, van ongeveer 25 mM, van de plasma vitamine C-waarden had gezorgd (Figuren 7a en b)27. Hoewel een halve kiwi per dag al in een significante stijging van het plasma vitamine C-gehalte resulteerde, is toch een hele kiwi per dag nodig om de ‘gezonde’ waarden te bereiken27. Als u twee kiwi’s per dag eet bereiken de plasmaspiegels hun verzadigingsniveau. Bij 3 kiwi’s per dag vindt er dus geen verdere stijging meer plaats27. Dit werd bevestigd door de verhoogde uitscheiding van de vitamine in de urine vanaf twee kiwi’s per dag (wat overeenkwam met plasmaspiegels rond 60 mM; Figuur 8)27.

Deze resultaten bevestigen de farmacokinetische gegevens van Levine et al.21 (zie Breakout box 2) en tonen aan dat de plasma vitamine C-waarden bij mensen verzadigd raken bij een inname van ongeveer 200 mg/dag27. Dit komt overeen met de consumptie van ongeveer twee kiwi’s per dag.

Inloopfase van 4 weken, behandelingsfase van 20 weken en uitwisfase van 4 weken.

* Bloedmonsters

† 24u urine-inzameling en volledige leukocytenpreparaten uitgevoerd na inname van de dagelijkse hoeveelheid

drank en voedsel

50

Figuur 7. (a) Dagelijkse groente- en fruitconsumptie en (b) vitamine C-inname bij dedeelnemers aan het onderzoek27

7

6

5

4

3

2

1

0

Port

ies

groe

nte

n e

n f

ruit

/dag

Aantal kiwi’s/dag

0

(14)

(14)

(9)(9)

(8)

(8)

0.5 1 2 3 WO

350

300

250

200

150

100

50

0

Vit

amin

e C

-in

nam

e (m

g/d

ag)

Aantal kiwi’s/dag

0

(14)(8)

(14)

(9)

(9)

(8)

0.5 1 2 3 WO

Totale groente- en fruitinname of vitamine C-inname Totaal minus kiwiconsumptie

De gegevens zijn gemiddelden met standaardafwijkingen en worden weergegeven in verticale balken. Het aantal deelnemers staat tussen haakjes vermeld. * De gemiddelde waarde verschilt aanzienlijk van de baselinewaarde (P<0,05; éénweg-variantieanalyse met herhaalde metingen volgens de meervoudige vergelijkingsprocedure van Fisher). WO, uitwisperiode.

Figuur 8. Correlatie tussen plasma vitamine C en urinaire uitscheiding van vitamine C27

400

300

200

100

0

Vit

amin

e C

in u

rin

e (m

g/24

h)

Plasma vitamine C (μmol/l)

Verhoogde uitscheiding van vitamine C in de urine bij plasmaspiegels van 60 mM

0 15 30 45 60 75 90

a b

Correlatie tussen plasma vitamine C en urinaire uitscheiding van vitamine C. De gegevenspunten (n 62) zijn afkomstig van de deelnemers in de verschillende fases van het onderzoek (baseline, 0,5 K/d, 1 K/d, 2 K/d, 3 K/d, WO).

51

Kiwi’s zorgen voor een effectieve verhoging van het vitamine C-gehalte in bloedplasma en skeletspieren

Een onderzoek naar de biobeschikbaarheid van vitamine C in menselijke skeletspieren heeft aangetoond dat spieren zeer gevoelig zijn voor vitamine C-inname (en dus plasmaconcentraties), en uitgeput kunnen raken in geval van ontoereikende voedselinname15. Tijdens dit onderzoek aten 36 mannen gedurende 6 weken ofwel een halve kiwi ofwel twee kiwi’s per dag (Zespri Gold kiwi’s). De gemiddelde baselineconcentraties vitamine C in spierweefsel bedroegen ∼16 nmol/g weefsel, met uitersten van 1,0 tot 43,2 nmol/g weefsel.

Na 6 weken kiwi’s eten, was er sprake van een ∼3,5-voudige toename van de gemiddelde concentraties vitamine C in spierweefsel tot 53 en 61 nmol/g weefsel bij de mannen in de groep met respectievelijk het laagste en het hoogste dosisniveau15. Tijdens de studie werden ook de concentraties vitamine C van mononucleaire cellen en neutrofielen gemeten. Deze metingen wezen op een aanzienlijk kleinere relatieve opname van vitamine C in vergelijking met de opname van spierweefsel (Figuur 9)15. Er bleken geen verschillen te bestaan in de concentraties ascorbaat in spierweefsel bij de mannen in de twee groepen, waaruit kan worden afgeleid dat de concentraties vitamine C in spierweefsel al met een halve kiwi per dag verzadigd zijn15. De auteurs van deze studie suggereren dat een dagelijkse vitamine C-inname die voor concentraties vitamine C in plasma van ≥50 μmol/L zorgt, voldoende is om een optimale vitamine C-status in de skeletspieren te behouden15.

Figuur 9. De gemiddelde, ± standaardafwijkingen, relatieve verhoging van de concentraties vitamine C in perifere mononucleaire bloedcellen, neutrofielen en skeletspierweefsel15

Aanvulling met 0,5 kiwi/d (n = 18; groene balken) of 2 kiwi’s (n = 18; gele balken)*p<0,01; **p<0,001

400

300

200

100Mononucleaire cellen Neutrofielen Spierweefsel

Toen

ame

van

asc

orba

at (%

van

bas

elin

e)

52

Toevoeging van kiwi’s aan het dieet verbetert het humeur

Een recente studie bij jonge mannen heeft aangetoond dat de consumptie van twee kiwi’s (Zespri Gold kiwi’s) per dag de stemming van een persoon kan verbeteren6. Tijdens dit onderzoek aten 35 jonge mannen gedurende 6 weken ofwel een halve ofwel twee kiwi’s per dag. Het humeur van de mannen in de groep die slechts een halve kiwi per dag at, bleef onveranderd; in de groep van mannen die twee kiwi’s per dag aten, werden echter minder stemmingswisselingen en neerslachtigheid vastgesteld6. De verdere analyse van een subgroep van deelnemers met ernstigere dan normale stemmingswisselingen, toont een aanzienlijke vermindering van vermoeidheid, een gelijktijdige energietoename, en een vermindering van depressies aan bij toevoeging van twee kiwi’s per dag, maar niet bij toevoeging van en halve kiwi per dag (Figuur 10)6.

De auteurs geloven dat die verbeteringen verband houden met de optimalisatie van de vitamine C-concentratie door de dosis uit de twee kiwi’s6. Deze resultaten komen overeen met eerdere studies die de vermindering van neerslachtigheid, vermoeidheid en stemmingswisselingen reeds met vitamine C-suppletie in verband brachten6.

Figuur 10. Effect van twee kiwi’s/dag op de individuele stemming en de algemene stemmingsscore van de groep personen met ernstige stemmingsstoornissen (n=8)6

50

40

30

20

10

0

Stem

min

gssc

ore

Spannin

g

Depre

ssie

Woed

e

*

*

*

Verm

oeidhei

d

Verw

arrin

g

Ener

gie

Stem

min

gsst

oorniss

en

De gegevens zijn gemiddelden met standaardafwijkingen en worden weergegeven in verticale balken. *De gemiddelde waarde verschilde aanzienlijk van de baselinewaarde (p<0,05; gekoppelde, tweezijdige T-test)

Baseline Interventie

53

De consumptie van kiwi’s versterkt de beschermende cellulaire defensie

Een klinische proef bij mensen toonde aan dat de inname van antioxidantrijk voedsel bepaalde groepen genen, die geassocieerd worden met de bescherming tegen cellulaire stress, positief kan beïnvloeden wanneer de deelnemers kiwi’s aan hun dieet toevoegen28. Tijdens dit onderzoek werden 102 gezonde, rokende mannen gerandomiseerd ingedeeld in drie groepen: een groep die een antioxidantrijk dieet volgde, een groep die een kiwidieet (drie kiwi’s/dag ter aanvulling van het gewone dieet) volgde en een controlegroep28.

De groepen genen die betrokken zijn bij de bescherming tegen cellulaire stress zoals DNA-herstel, apoptose en hypoxie (voorkoming van zuurstoftekort in de cellen), waren aanzienlijk actiever bij de deelnemers die drie kiwi’s per dag aten of een antioxidantrijk dieet volgden28 . De concentratie antioxidanten in bloedplasma, zoals polyfenolen en carotenoïden, verhoogde eveneens in beide groepen28.

De auteurs van de studie opperen dat de antioxidanten in fruit en groenten de ROS-niveaus(reactieve zuurstofverbindingen) regelen en de immuunsystemen reguleren (Figuur 11). Vandaar dat de inname van antioxidanten met oxidatieve stress gerelateerde ziektes en vroegtijdige veroudering kan helpen voorkomen28.

Tabel 1. Samenvatting van de belangrijkste resultaten uit studies bij mensen naar vitamine C uit kiwi’s6, 15, 25-27

0,5 kiwi/dag 2 kiwi’s/dag

Plasma vitamine C + ++

Zaadvocht - +

Mononucleaire cellen + +

Neutrofielen ++ ++

Spier +++ +++

Stemmingsscore - ++

54

Figuur 11. Hypothetisch model dat aangeeft hoe de antioxidanten in fruit en groenten de beschermende cellulaire defensiesystemen kunnen beïnvloeden28

Endogene bronnen van ROS

Exogene bronnen van ROS

Endogenous sources of ROS

Exogenous sources of ROSEndogene bronnen van ROS

Exogene bronnen van ROS

Verhoogde bescherming tegen

cellulaire stress

Fruit/bessen/groenten

Celsignalering

Modulatie van genexpressie

Gezonde cellen

Beschadigde cellen

Veroudering/ziektes/celdood

Schade aan DNA-membranen, eiwitten enz.

ROS-niveau te laag

Optimaal ROS-niveau

ROS-niveau te hoog

55

De consumptie van kiwi’s verlicht de symptomen van bepaalde infecties van de bovenste luchtwegen

Verkoudheden en influenzavirussen behoren tot de meest voorkomende oorzaken van ziekte bij mensen, en veroorzaken verschijnselen van infecties van de bovenste luchtwegen zoals keelpijn29. Er bestaat geen specifieke methode om gewone verkoudheden te voorkomen of behandelen, en de griepprik is slechts beperkt effectief bij ouderen29. Aangezien ontoereikende voeding tot een verhoogd risico van ernstige luchtweginfecties bij ouderen kan leiden, werd in 2012 een studie uitgevoerd om na te gaan of kiwi’s (Zespri Gold kiwi’s), die rijk zijn aan vitamine C, vitamine E, folaten, polyfenolen en carotenoïden, de symptomen van luchtweginfecties zouden kunnen verminderen29.

Tijdens dit onderzoek aten 32 oudere mensen (≥65 jaar) gedurende 4 weken vier kiwi’s of twee bananen per dag29. Hoewel het eten van kiwi’s het algemene voorkomen van luchtweginfecties niet significant verlaagde in vergelijking met bananen, had de kiwiconsumptie wel een positief effect op de ernst en de duur van de infecties van de bovenste luchtwegen en de duur van de keelpijn29. Er werd ook een positieve en significante invloed vastgesteld op een aantal plasma-antioxidanten, waaronder vitamine C, vitamine E en luteïne/zeaxanthine. En ook de cellulaire beschadiging door oxidatieve stress ondervond een significante vermindering. De auteurs kwamen tot de conclusie dat het eten van kiwi’s een belangrijke bijdrage kan leveren aan de vermindering van de ongemakken door luchtweginfecties bij oudere mensen29.

Gepland onderzoek

Vitamine C is essentieel voor de gezondheid van de huid omwille van haar antioxidante eigenschappen en belangrijke rol in de synthese van collageen1. De vitamine C in de huid wordt aangevoerd door de bloedstroom en komt in hoge concentraties voor in de menselijke leder- en opperhuid30. De vitamine C-niveaus dalen met de leeftijd en als gevolg van overmatige blootstelling aan UV-licht of vervuilers zoals sigarettenrook31, 32. Vandaar dat toevoeging om de vitamine C-niveaus in de huid te verhogen gebruikelijk is.

Uit talrijke onderzoeken blijkt dat orale toevoeging van vitamine C voor een effectieve verhoging van de vitamine C-niveaus in de huid zorgt33, 34, en uit recente gegevens blijkt dat de gecombineerde toevoeging van vitamine C en E effectiever is voor het voorkomen van UV-schade dan de suppletie met één van beide vitamines alleen35, 36. Aangezien Zespri® Kiwi’s relatief hoge concentraties vitamine C en E bevatten, zijn er momenteel onderzoeken gepland naar het belang van toevoeging van kiwi’s voor de verbetering van de huidgezondheid en de bestrijding van huidveroudering.

56

Conclusies

• Vitamine C is een essentiële vitamine die niet door het lichaam kan worden aangemaakt en moet daarom uit de voeding worden gehaald.

• Vitamine C is zeer belangrijk voor de activering van talrijke enzymreacties, voor verschillende stofwisselingsprocessen en voor de aanvoer van antioxidanten die tegen oxidatieve stress beschermen; een tekort aan vitamine C kan chronische ziektes veroorzaken zoals hartziektes en kanker.

• Vitamine C speelt een belangrijke rol in de werking van het aangeboren en adaptieve immuunsysteem, en komt in hoge concentraties voor in immuuncellen.

• De vitamine C-niveaus in weefsels zijn snel uitgeput, en aangezien het menselijk lichaam slechts een bepaalde hoeveelheid vitamine C kan opslaan, is de dagelijkse consumptie van vitamine C-rijke voedingsmiddelen cruciaal.

• Kiwi’s bevatten veel vitamine C en hebben uitgewezen een betere aanvulling van uitgeputte vitamine C-niveaus in weefsels te zijn dan vitamine C-supplementen37; een Zespri Kiwi dekt de dagelijkse behoefte aan vitamine C.

Referenties

1. World Health Organization. Vitamin and mineral requirements in human nutrition : report of a joint FAO/WHO expert consultation, Bangkok, Thailand, 21–30 September 1998. 2004.

2. Vissers MC, Carr AC, Pullar JM, Bozonet SM. The bioavailability of vitamin C from kiwifruit. Adv Food Nutr Res. 2013;68:125-47.

3. Bergsten P, Amitai G, Kehrl J, Dhariwal KR, Klein HG, Levine M. Millimolar concentrations of ascorbic acid in purified human mononuclear leukocytes. Depletion and reaccumulation. J Biol Chem. 1990;265:2584-7.

4. Washko PW, Wang Y, Levine M. Ascorbic acid recycling in human neutrophils. J Biol Chem. J Biol Chem. 1993;268:15531-5.

5. Huskisson E, Maggini S, Ruf M. The role of vitamins and minerals in energy metabolism an wellbeing. J Int Med Res. 2007;35:277-89.

6. Carr AC, Bozonet SM, Pullar JM, Vissers MC. Mood improvement in young adult males following supplementation with gold kiwifruit, a high-vitamin C food. J Nutr Sci. 2013;2:e24.

7. Rebouche CJ. Ascorbic acid and carnitine biosynthesis. Am J Clin Nutr. 1991;54(6 Suppl):S1147-S52.

8. Kinsman RA, Hood J. Some behavioral effects of ascorbic acid deficiency. Am J Clin Nutr. 1971;24:455-64.

9. Moores J. Vitamin C: a wound healing perspective. Br J Community Nurs. 2013(6 Suppl):S8-11.

10. Englard S, Seifter S. The biochemical functions of ascorbic acid. Annu Rev Nutr. 1986;6:365-406.

11. Padayatty SJ, Levine M. Vitamin C: the known, the unknown, and Goldilocks. Oral Dis. 2016 [Epub ahead of print]

12. Rumsey SC, Levine M. Absorption, transport, and disposition of ascorbic acid in humans. J Nutr Biochem 1998;9:116-130.

13. Ginter E, Simko V, Panakova V. Antioxidants in health and disease. Bratisl Lek Listy. 2014;115:603-6.

14. Jacob RA, Sotoudeh G. Vitamin C function and status in chronic disease. Nutr Clin Care 2002;5:66-74.

15. Carr AC, Bozonet SM, Pullar JM, Simcock JW, Vissers MC. Human skeletal muscle ascorbate is highly responsive to changes in vitamin C intake and plasma concentrations. Am J Clin Nutr. 2013;97:800-7.

16. Frei B, England L, Ames BN. Ascorbate is an outstanding antioxidant in human blood plasma. Proc Natl Acad Sci USA. 1989;86:6377-81.

17. National Institutes of Health. Antioxidants and Health: An Introduction. 2015; Available from: h t t p s : / / n c c i h . n i h . g o v / h e a l t h / a n t i o x i d a n t s / introduction.htm [cited 05 January 2015]

18. FNB/NRC. Recommended Dietary Allowances. Tenth Revised Edition; Food and Nutrition Board. 1989: Washington, DC.

19. FNB/NRC. Recommended Dietary Allowances. Ninth Revised Edition; Food and Nutrition Board. 1980: Washington, DC.

20. Institute of Medicine. Dietary Reference Intakes for Vitamin C, Vitamin E, Selenium, and Carotenoidsexternal link disclaimer. 2000: Washington, DC.

21. Levine M, Conry-Cantilena C, Wang Y, Welch RW, Washko PW, Dhariwal KR, Park JB, Lazarev A, Graumlich JF, King J, Cantilena LR. Vitamin C pharmacokinetics in healthy volunteers: evidence for a recommended dietary allowance. Proc Natl Acad Sci USA. 1996;93:3704-9.

22. Boland M, Moughan PJ. Advances in Food And Nutrition Research. Nutritional Benefits of Kiwifruit. 2013, Waltham, MA: Elsevier Inc.

23. USDA. USDA national nutrient database for standard reference (Release 28). 2015.

24. Bates CJ. Bioavailability of vitamin C. Eur J Clin Nutr. 1997;51(Suppl 1):S28-33.

25. Bozonet SM, Carr AC, Pullar JM, Vissers MC. Enhanced human neutrophil vitamin C status, chemotaxis and oxidant generation following dietary supplementation with vitamin C-rich SunGold kiwifruit. Nutrients. 2015;7:2574-88.

26. Vissers MC, Bozonet SM, Pearson JF, Braithwaite LJ. Dietary ascorbate intake affects steady state tissue concentrations in vitamin C-deficient mice: tissue deficiency after suboptimal intake and superior bioavailability from a food source (kiwifruit). Am J Clin Nutr. 2011;93:292-301.

27. Carr AC, Pullar JM, Moran S, Vissers MC. Bioavailability of vitamin C from kiwifruit in non-smoking males: determination of ‘healthy’ and ‘optimal’ intakes. J Nutr Sci. 2012;1:e14.

28. Bøhn SK, Myhrstad MC, Thoresen M, Holden M, Karlsen A, Tunheim SH, Erlund I, Svendsen M, Seljeflot I, Moskaug JO, Duttaroy AK, Laake P, Arnesen H, Tonstad S, Collins A, Drevon CA, Blomhoff R. Blood cell gene expression associated with cellular stress defense is modulated by antioxidant-rich food in a randomised controlled clinical trial of male smokers. BMC Med. 2010;8:54.

29. Hunter DC, Skinner MA, Wolber FM, Booth CL, Loh JM, Wohlers M, Stevenson LM, Kruger MC. Consumption of gold kiwifruit reduces severity and duration of selected upper respiratory tract infection symptoms and increases plasma vitamin C concentration in healthy older adults. Br J Nutr. 2012;108:1235-45.

30. Shindo Y, Witt E, Han D, Epstein W, Packer L. Enzymic and non-enzymic antioxidants in epidermis and dermis of human skin. J Invest Dermatol. 1994;102:122-4.

31. Podda M, Traber MG, Weber C, Yan LJ, Packer L. UV-irradiation depletes antioxidants and causes oxidative damage in a model of human skin. Free Radic Biol Med. 1998;24:55-65.

32. Rhie G, Shin MH, Seo JY, Choi WW, Cho KH, Kim KH, Park KC, Eun HC, Chung JH. Aging- and photoaging-dependent changes of enzymic and nonenzymic antioxidants in the epidermis and dermis of human skin in vivo. J Invest Dermatol. 2001;117:1212-7.

33. Fuchs J, Kern H. Modulation of UV-light-induced skin inflammation by D-alpha-tocopherol and L-ascorbic acid: a clinical study using solar simulated radiation. Free Radic Biol Med. 1998;25:1006-12.

34. McArdle F, Rhodes LE, Parslew R, Jack CI, Friedmann PS, Jackson MJ. UVR-induced oxidative stress in human skin in vivo: effects of oral vitamin C supplementation. Free Radic Biol Med. 2002;33:1355-62.

35. Eberlein-König B, Placzek M, Przybilla B. Protective effect against sunburn of combined systemic ascorbic acid (vitamin C) and d-alpha-tocopherol (vitamin E). J Am Acad Dermatol. 1998;38:45-8.

36. Placzek M, Gaube S, Kerkmann U, Gilbertz KP, Herzinger T, Haen E, Przybilla B. Ultraviolet B-induced DNA damage in human epidermis is modified by the antioxidants ascorbic acid and D-alpha-tocopherol. J Invest Dermatol. 2005;124:304-7.

37. Stonehouse W, Gammon CS, Beck KL, Conlon CA, von Hurst PR, Kruger R. Kiwifruit: our daily prescription for health. Can J Physiol Pharmacol. 2013;91:442-7.

57


Metabole gezondheid

Met

abol

e ge

zond

hei

d

61

Metabole gezondheid

Kiwi’s hebben een lage glycemische index

De glycemische index (GI) geeft de hoeveelheid glucose aan die vrijkomt tijdens de spijsvertering van koolhydraten in het bloedsysteem gedurende de eerste twee uur na de maaltijd. Voedingsmid-delen met een hoge GI-waarde worden snel verteerd en opgenomen, en resulteren in een snelle, aanzienlijke stijging van het glucosegehalte in het plasma, terwijl dezelfde hoeveelheid koolhydraten in voedingsmiddelen met een lage GI-waarde veel trager wordt verteerd en opgenomen en in een geleidelijke stijging van het glucosegehalte in het plasma en de insulinespiegel resulteert1. De voe-dingsmiddelen worden als volgt ingedeeld: • Hoge GI (GI >70) • Gemiddelde GI (GI 55–70) • Lage GI (GI <55) Ongeveer 80% van de droge stof van kiwi’s bestaat uit koolhydraten, waaronder glucose, fructose en sucrose in een verhouding van ongeveer 2:2:1 (Figuur 1)2. Glucose heeft een GI van 100% (referentie-waarde), fructose van 19% en sucrose van 68%2. De GI van kiwi’s weerspiegelt de verhouding van de suikers in het fruit, en alle andere factoren die de snelheid waarmee de suikers worden opgenomen kunnen verlagen. Zespri Green kiwi’s hebben een GI van 39 en Zespri SunGold kiwi’s een GI van 383. Kiwi’s behoren dan ook tot de categorie voedingsmiddelen met een ‘lage’ GI (GI <55) (Figuur 2).

Glucose Fructose Sucrose

Figuur 1. Soorten koolhydraten in kiwi’s2

20%

40%

40%

62

Figuur 2. Relatieve glycemische impact en GI van kiwi’s in vergelijking met andere bekende voedingsmiddelen2

Kiwi (100 g)

Sinaasappel (120 g)

Appel, rauw (120 g)

Gebakken bonen (150 g)

Brood (30 g)

Banaan (120 g)

Havermoutpap (250 g)

Aardappelpuree (150 g)

Cornflakes (30 g)

Rijst, witte (150 g)

Spaghetti (180 g)

0 5

Glycemische impact (g glucose-equivalenten/portie)

15 2010

Aardappelpuree

Cornflakes

Brood

Pap (Havermout)

Banaan

Gebakken bonen

Kiwi

Spaghetti

Rijst, witte

Sinaasappel

Appel, rauw

0 3010 4020 50 60 70 80

Glycemische index (%)

GI: Laag Gemiddeld Hoog

Kiwi’s moduleren de spijsvertering en opname van koolhydraten

De resterende 20% van de droge stof van kiwi’s bestaat uit eiwitten (10%) en primaire celwanden of vezels (10%)2. De celwandcomponent van kiwi’s kan niet worden verteerd in de maag en dunne darm waardoor zijn relatieve concentratie in de darmlumen toeneemt2. Tijdens de spijsvertering zwellen de vezels in kiwi’s tot vier keer hun oorspronkelijke grootte, waardoor de glucosediffusie met ongeveer 40% vertraagt en de vermenging van digesta, het proces dat de verplaatsing van suikers van de intestinale lumen naar de darmwand mogelijk maakt, ingrijpend vermindert2. Dit veroorzaakt vertragingen in de spijsvertering en opname van koolhydraten en kan verklaren waarom de gemeten GI van één hele kiwi (GI = 39) veel lager is dan zou blijken uit de berekening van de GI van de suikers alleen (GI = 60).

De glycemische respons per kiwi is laag

De glycemische respons op fruit hangt niet alleen af van de GI, maar ook van de hoeveelheid koolhydraten in de fruitsoort. Een kiwi bevat slechts 12% koolhydraten, en heeft een lage GI-waarde. Het glycemische effect van 100 g kiwi komt overeen met dat van ongeveer 5 g (1 theelepel) glucose. De impact van kiwi’s op het glucosegehalte in het plasma is laag genoeg om te verzekeren dat het fruit geschikt is voor personen met een verminderde glucosetolerantie, en geeft aan dat kiwi’s wellicht ook helpen om het organisme te beschermen tegen aan de absorptiesnelheid gerelateerde aandoeningen zoals postprandiale bloedglucose-excursie2.

63

Kiwi’s kunnen helpen bij de controle van de bloedsuikerspiegel van mensen met diabetes

Diabetes mellitus is een wijziging van de glucosetolerantie van het lichaam en kan verschillende oorzaken hebben4. Wereldwijd lijden er ongeveer 382 miljoen mensen aan diabetes (5% tot 6% van de bevolking); daar komt nog bij dat een aanzienlijk deel van de bevolking, hoewel het niet aan alle criteria voor diabetes voldoet, met bloedsuikerspiegel problemen te kampen heeft5.

Diabetes leidt tot een verminderde opname van glucose uit het bloed door de lichaamsweefsels waardoor de niveaus in het bloed stijgen. Een hoog bloedglucosegehalte kan tot meervoudige complicaties lijden4. Diabetespatiënten hebben baat bij een adequaat gespreide inname van beperkte hoeveelheden koolhydraten om hyperglycemische episodes te vermijden. Koolhydraten met de laagste GI-waarde zijn hiervoor het meest geschikt4. Kiwi’s zijn een uitstekende keuze voor diabetespatiënten die extra aandacht moeten besteden aan hun bloedsuikerspiegel omdat ze een lage GI-waarde (38–39) hebben, koolhydraatarm zijn, en vezelbestanddelen bevatten die het opnamepercentage verlagen.

Kiwi’s versterken de darmmicrobiota

Er zijn steeds meer aanwijzingen dat het eten van kiwi’s de dikke darm microbiota op een positieve manier moduleert (meer informatie vindt u in paragraaf ‘Digestieve gezondheid’ van de brochure Wetenschappelijke Informatie)6-14. Deze dikke darm microbiota werd recent geïdentificeerd als een nieuwe potentiële oorzaak van aan obesitas gerelateerde aandoeningen, inclusief type 2 diabetes15. Steeds meer klinische onderzoeken wijzen op een alteratie van de dikke darm microbiota bij zwaarlijvige mensen. Men heeft zelfs geopperd dat deze alteraties tot chronische laaggradige ontstekingen, insulineresistentie en type 2 diabetes kunnen leiden16.

Kiwi’s en metabole gezondheid:In vitro en in vivo Studies

Kiwi’s vertragen de glucosediffusie

Een in vitro onderzoek naar de fysisch-chemische eigenschappen van groene en gele kiwi’s toon-de aan dat de onverteerde, oplosbare en niet-oplosbare vezels in de celwanden van kiwi’s de snelheid van de processen die betrokken zijn bij de glycemische respons kunnen verminderen17. Tijdens dit onderzoek werd het kiwivruchtvlees verteerd onder gastrische en gastro-ileale, in vitro condities. Het verteerde kiwipulp van groene en gele variëteiten, dat oplosbare en niet-oplosbare, onverteerde polymeerfracties bevatte, bleek tot vier keer de oorspronkelijke grootte van het fruit op te zwellen en te interageren met andere voedingsmiddelen (Figuur 3). Hierdoor vertraagden zowel de glucosediffusie als de vermengingssnelheid met meer dan 40%. Bovendien bleek de fysische interactie tussen de celwandresten en de lange hydrocolloïdmoleculen de viscositeit te vergroten en de vermenging verder te beperken in de aanwezigheid van oplosbare vezels. De au-teurs kwamen tot de conclusie dat de additieve effecten van de verminderde vermenging en de vertraagde diffusie waarschijnlijk voor een verlaging van de glycemische respons zorgen. Dit zou kunnen verklaren waarom de GI-waarde van de suikers in kiwi’s zoveel lager is dan de GI-waarde van diezelfde suikers als ze alleen worden geconsumeerd.

IN VITRO ONDERZOEKEN

64

Kiwi’s vertragen de intestinale processen

Monro et al.18 concludeerden uit een reeks in vitro onderzoeken dat wanneer kiwivruchtvlees in vitro wordt verteerd, de niet-verteerde voedingsvezelrestanten in de darm uitvoerig interage-ren met andere voedingsmiddelen. Deze niet-verteerde voedingsvezelrestanten van voorver-teerd kiwivruchtvlees vertraagden de spijsvertering, de suikerdiffusie en de vermenging van de darminhoud, stuk voor stuk belangrijke processen voor de glycemische respons.

Figuur 3. Hoeveelheid kiwipulp voor en na de vertering

5

4.5

4

3.5

3

2.5

2

1.5

1

0.5

0

Oo

rsp

ron

kel

ijk

e h

oev

eelh

eid

fru

it (

ml)

Voor vertering

Na vertering

Figuur gebaseerd op Monro et al.2

Opgezwollen volume van de tegen spijsvertering bestendige kiwirestanten in groene en gele kiwi’s in verhouding tot de hoeveelheid pulp voor vertering. De tegen spijsvertering bestendige restanten brachten een nacht in een maatcilinder door.

Groene kiwi’s Gele kiwi’s

65

KLINISCHE ONDERZOEKEN

Kiwi’s beperken de glycemische impact van koolhydraatrijk voedsel en bevorderen de opname van voedingsstoffen

Uit een door Monro et al.18 uitgevoerde interventiestudie bij mensen bleek dat de glycemische impact van kiwi’s relatief laag was. 100 g kiwi had ongeveer hetzelfde effect op de bloedsuikerspiegel als 6 g suiker. De auteurs concludeerden dat deze lage, glycemische in vivo impact gedeeltelijk kan worden toegeschreven aan het feit dat de koolhydraten in kiwi’s voornamelijk uit fruitsuikers bestaan, en aan het feit dat de niet-verteerde kiwirestanten de intestinale processen als spijsvertering, suikerdiffusie en vermenging van de darminhoud vertragen18.

De onderzoekers ontdekten eveneens dat de gedeeltelijke vervanging van hoog glycemisch voedsel – zoals zetmeelhoudende voedingsmiddelen – door kiwi’s de opname van voedingsstoffen, waaronder vitamine C, bevorderde en de glycemische respons verlaagde18. Interessant is dat dit glycemische voordeel het grootst was wanneer de kiwi’s ongeveer 30 minuten voor een graanmaaltijd werden gegeten. De consumptie van kiwi’s verminderde de amplitude van de respons in vergelijking met de gelijktijdige consumptie van de twee voedingsmiddelen, en zorgde voor een lagere totale respons (zone onder de curve) in vergelijking met een gelijkwaardige hoeveelheid niet-vervangen voedsel. De auteurs kwamen tot de conclusie dat de gedeeltelijke vervanging van op zetmeel gebaseerde producten, zoals granen, aardappelen en rijst, door kiwi’s een efficiënte voedingsstrategie is om de blootstelling aan glycemie te beperken en de hoeveelheid geconsumeerde voedingsstoffen te verhogen2.

Gepland onderzoek

Een transversaal proefonderzoek is momenteel aan de gang naar de relatie tussen de samenstelling van darmmicrobiota en de voeding van personen met stofwisselingsstoornissen19. De doelstellingen van deze studie zijn:

• De samenstelling van darmmicrobiota bij personen met normale glucosetolerantie, pre-diabetes en type 2 diabetes onderzoeken.

• Op zoek gaan naar een relatie tussen de voeding, meer bepaald de inname van fruit en groenten, en de samenstelling van de darmmicrobiota.

De onderzoekers plannen bovendien een onderzoek naar de haalbaarheid van een interventiestudie met kiwi’s om de samenstelling van de darmmicrobiota, en bijgevolg de glucosetolerantie, op een gunstige manier te beïnvloeden.

66

Conclusies

• Zespri Green en Zespri SunGold kiwi’s hebben een lage glycemische index (respectievelijk 39 en 38), zijn koolhydraatarm, en resulteren in een gematigde stijging van het glucosegehalte in het plasma en de insulinespiegel.

• De vezels in kiwi’s zwellen in de dunne darm en vertragen de vermenging van digesta. Dit veroorzaakt vertragingen in de spijsvertering en opname van koolhydraten, en resulteert in een lage glycemische werkzaamheid (6,6 GGE/100 g).

− Dankzij deze eigenschappen zijn kiwi’s een uitstekende keuze voor diabetes patiënten, en controleren ze de bloedsuikerspiegel via koolhydraatuitwisseling.

• Het eten van kiwi’s moduleert de dikke darm microbiota op een positieve manier waardoor het risico van chronische laaggradige ontstekingen, insulineresistentie en type 2 diabetes bij zwaarlijvige mensen wordt beperkt.

• De gedeeltelijke vervanging van op zetmeel gebaseerde producten door kiwi’s is een efficiënte voedingsstrategie voor de gelijktijdige verbetering van glucosehomeostase en de inname van bepaalde voedingsstoffen.

− Een kiwi bij het ontbijt kan bijgevolg een efficiënte en gezonde manier zijn om het glycemische effect van koolhydraatrijke ontbijtgranen zoals cornflakes te verminderen.

Referenties

1 Brand-Miller JC, Stockmann K, Atkinson F, Petocz P, Denyer G. Glycemic index, postprandial glycemia, and the shape of the curve in healthy subjects: Analysis of a database of more than 1,000 foods. Am J Clin Nutr. 2009;89:97-105.

2 Monro JA. Kiwifruit, carbohydrate availability, and the glycemic response. Adv Food Nutr Res. 2013;68:257-71.

3 Boland M, Moughan PJ. Advances in food and nutrition research. Nutritional benefits of kiwifruit. Waltham, MA, Elsevier Inc, 2013.

4 Piero MN, Nzaro GM, Njagi JM. Diabetes mellitus – a devastating metabolic disorder. Asian Journal of Biomedical and Pharmaceutical Sciences 2014;04:1-7.

5 International Diabetes Federation (IDF). IDF Diabetes Atlas, 6th edition. Brussels, Belgium: 2013.

6 Parkar SG, Rosendale D, Paturi G, Herath TD, Stoklosinski H, Phipps JE, Hedderley D, Ansell J. In vitro utilization of gold and green kiwifruit oligosaccharides by human gut microbial populations. Plant Foods Hum Nutr. 2012;67:200-7.

7 Bentley-Hewitt KL, Blatchford PA, Parkar SG, Ansell J, Pernthaner A. Digested and fermented green kiwifruit increases human beta-defensin 1 and 2 production in vitro. Plant Foods Hum Nutr. 2012;67:208-14.

8 Blatchford P, Bentley-Hewitt KL, Stoklosinski H, McGhie T, Gearry R, Gibson G, Ansell J. In vitro characterisation of the fermentation profile and prebiotic capacity of gold-fleshed kiwifruit. Benef Microbes. 2015:1-12.

9 Molan AL, Kruger MC, Drummond LN. The ability of kiwifruit to positively modulate markers of gastrointestinal health. Proceedings of the Nutrition Society of New Zealand. 2007;32:66-71.

10 Parkar SG, Redgate EL, Wibisono R, Luo X, Koh ETH, Schrӧder R. Gut health benefits of kiwifruit pectins: Comparison with commercial functional polysaccharides. Journal of Functional Foods. 2010;2:210-18.

11 Ansell J, Parkar S, Paturi G, Rosendale D, Blatchford P. Modification of the colonic microbiota. Adv Food Nutr Res. 2013;68:205-17.

12 Carnachan SM, Bootten TJ, Mishra S, Monro JA, Sims IM. Effects of simulated digestion in vitro on cell wall polysaccharides from kiwifruit (Actinidia spp.). Food Chemistry. 2013;133:132-9.

13 Rosendale DI, Blatchford PA, Sims IM, Parkar SG, Carnachan SM, Hedderley D, Ansell J. Characterizing kiwifruit carbohydrate utilization in vitro and its consequences for human faecal microbiota. J Proteome Res. 2012;11:5863-75.

14 Blatchford P. Kiwifruit-driven microbiota, metabolites and implications for human health. Abstract presented at: 1st International Symposium on Kiwifruit and Health; 2016 Apr 12-14; Tauranga, New Zealand.

15 Egshatyan L, Kashtanova D, Popenko A, Tkacheva O, Tyakht A, Alexeev D, Karamnova N, Kostryukova E, Babenko V, Vakhitova M, Boytsov S. Gut microbiota and diet in patients with different glucose tolerance. Endocrine Connections. 2016;5:1-9.

16 Zhang Y, Zhang H. Microbiota associated with type 2 diabetes and its related complications. Food Science and Human Wellness. 2013;2:167–72.

17 Mishra S, Monro J. Kiwifruit remnants from digestion in vitro have functional attributes of potential importance to health. Food Chem. 2012;135:2188-94.

18 Monro J. Kiwifruit – a double agent for glycaemic control and nutrient enhancement. Abstract presentation at: 1st International Symposium on Kiwifruit and Health; 2016 Apr 12-14; Tauranga, New Zealand.

19 Wilson R. Diet, microbiota and metabolic health. Abstract presentation at: 1st International Symposium on Kiwifruit and Health; 2016 Apr 12-14; Tauranga, New Zealand.

67

68

Contactgegevens van de woordvoerder van Zespri®

Dr Juliet AnsellDPhil (Oxon):Innovation Leader Health & Nutrition at Zespri International Ltd

Email: [email protected]:+64 7 572 7798

Dr Véronique ParmentierBSc, PhD:Global Health Marketing Manager at Zespri International Ltd

Email: [email protected]: +32 3 201 08 44

Juli

201

6

Zespri · 2019-02-28 · Inleiding Welkom. De brochure Zespri® Wetenschappelijke Informatie bevat...

Documents

Transcript of Zespri · 2019-02-28 · Inleiding Welkom. De brochure Zespri® Wetenschappelijke Informatie bevat...