Z e l f m o o r d b i j j o n g e r e n F a c t o r e n O ok · L a a t st e u p d a t e f a ct sh...

4
Zelfmoord bij jongeren FACTSHEET Cijfers Factoren In vergelijking met andere leeftijdsgroepen, komt overlijden door suïcide in Vlaanderen het minst voor bij jongeren (zie grafiek 1). Het is echter, samen met vervoersongevallen, wel de meest voorkomende doodsoorzaak bij jongeren tussen 15 en 29 jaar (Zorg en Gezondheid, 2016). Suïcidepogingen komen bij jongeren, in vergelijking met andere leeftijdsgroepen, wel vrij frequent voor (zie grafiek 2). Ook zelfmoordgedachten komen vrij veel voor bij jongeren (zie grafiek 3). Hoewel zelfmoorden meer voorkomen bij jongens, komen zelfmoordpogingen en zelfmoordgedachten over het algemeen meer voor bij meisjes, vooral bij jonge meisjes (VLESP, 2019). Aan de basis van suïcidaal gedrag bij jongeren ligt nooit één oorzaak (bv. pesten, schoolproblemen of een relatiebreuk). Suïcidaal gedrag ontstaat altijd vanuit een interactie tussen genetische, biologische, psychologische en sociale factoren. Onderzoek bij jonge Vlaamse suïcideslachtoffers toonde aan dat bij allemaal een psychiatrische diagnose kon worden vastgesteld (Portzky et al., 2005). Blootstelling aan negatieve levensgebeurtenissen, zoals geweld, pesten, een overlijden van een vriend(in) of familielid, kan het risico verhogen dat kwetsbare jongeren zelfmoordgedachten ontwikkelen (Bilsen 2019; Liu & Miller, 2014). Het sociaal netwerk van jongeren speelt een cruciale rol. Indien sociale steun ontbreekt, kan dit een risicofactor vormen voor het ontwikkelen van suïcidaal gedrag (Cash & Bridge, 2009; Evans, 2004; King & Merchant, 2008). Indien jongeren wel kunnen rekenen op een goede relatie en verbondenheid met ouders en/of vrienden, kan dit net beschermend werken en het ontwikkelen van suïcidale gedachten of gedrag tegengaan (Ayub, 2015; Blum et al., 2003; Hacker et al., 2006).

Transcript of Z e l f m o o r d b i j j o n g e r e n F a c t o r e n O ok · L a a t st e u p d a t e f a ct sh...

  • Zelfmoord bij jongeren

    FACTSHEET

    Cijfers

    Factoren

    In vergelijking met andere leeftijdsgroepen, komt overlijden door suïcide in Vlaanderen het minst voor bij jongeren (zie grafiek 1). Het is echter, samen met vervoersongevallen, wel de meest voorkomende doodsoorzaak bij jongeren tussen 15 en 29 jaar (Zorg en Gezondheid, 2016).Suïcidepogingen komen bij jongeren, in vergelijking met andere leeftijdsgroepen, wel vrij frequent voor (zie grafiek 2). Ook zelfmoordgedachten komen vrij veel voor bij jongeren (zie grafiek 3).Hoewel zelfmoorden meer voorkomen bij jongens, komen zelfmoordpogingen en zelfmoordgedachten over het algemeen meer voor bij meisjes, vooral bij jonge meisjes (VLESP, 2019).

    Aan de basis van suïcidaal gedrag bij jongeren ligt nooit één oorzaak (bv. pesten, schoolproblemen of een relatiebreuk). Suïcidaal gedrag ontstaat altijd vanuit een interactie tussen genetische, biologische, psychologische en sociale factoren.Onderzoek bij jonge Vlaamse suïcideslachtoffers toonde aan dat bij allemaal een psychiatrische diagnose kon worden vastgesteld (Portzky et al., 2005). Blootstelling aan negatieve levensgebeurtenissen, zoals geweld, pesten, een overlijden van een vriend(in) of familielid, kan het risico verhogen dat kwetsbare jongeren zelfmoordgedachten ontwikkelen (Bilsen 2019; Liu & Miller, 2014). Het sociaal netwerk van jongeren speelt een cruciale rol. Indien sociale steun ontbreekt, kan dit een risicofactor vormen voor het ontwikkelen van suïcidaal gedrag (Cash & Bridge, 2009; Evans, 2004; King & Merchant, 2008). Indien jongeren wel kunnen rekenen op een goede relatie en verbondenheid met ouders en/of vrienden, kan dit net beschermend werken en het ontwikkelen van suïcidale gedachten of gedrag tegengaan (Ayub, 2015; Blum et al., 2003; Hacker et al., 2006).

    http://www.zelfmoord1813.be/

  • Aandachtspunten

    Zelfmoordgedachten of -pogingen van jongeren moeten altijd ernstig genomen worden.Ondoordachte berichtgeving, films, theatervoorstellingen en televisieseries waarin het thema zelfmoord aan bod komt, kunnen bij kwetsbare jongeren zelfmoordgedachten versterken of de drempel tot suïcidaal gedrag verlagen. Om journalisten en fictiemakers te ondersteunen hierbij werden mediarichtlijnen en fictieadviezen ontwikkeld.

    Meer weten?

    Laatste update factsheet: 28-02-2019

    FACTSHEETZelfmoord bij jongeren

    De Eenheid voor Zelfmoordonderzoek (UGent) onderzocht in opdracht van Awel welke factoren een rol spelen in het ontwikkelen van suïcidale gedachten en gedrag van jongeren. Het onderzoeksrapport is te downloaden op www.eenheidzelfmoordonderzoek.be

    Het is belangrijk om jongeren aan te zetten om over hun suïcidaliteit te praten met volwassenen. Naast Zelfmoordlijn 1813 en de portaalsite Zelfmoord1813 kunnen jongeren ook bij Awel terecht voor hulp.

    Voor meer informatie of advies kan je terecht bij VLESP, het Vlaams Expertisecentrum Suïcidepreventie. 09 332 07 75 [email protected]

    Preventie

    Verschillende preventiestrategieën richten zich rechtstreeks tot jongeren. Op Zelfmoord1813 vind je onder meer informatie over hoe je op school een suïcidepreventiebeleid kan opstellen, hoe je als ouder of hulpverlener kan omgaan met een kind dat aan zelfmoord denkt of zichzelf verwondt en hoe je jongeren opnieuw op weg kan helpen na een suïcidepoging.

    Zie ook de factsheets over zelfmoord bij studenten en clustersuïcides.

    Specifiek voor scholen zijn er ook theateradviezen ontwikkeld.

    http://www.zelfmoord1813.be/mediahttp://www.zelfmoord1813.be/http://www.eenheidzelfmoordonderzoek.be/https://www.awel.be/http://www.vlesp.be/https://www.zelfmoord1813.be/su%C3%AFcidepreventiebeleid/su%C3%AFcidepreventiebeleid-op-schoolhttps://www.zelfmoord1813.be/factsheetshttps://www.zelfmoord1813.be/publicaties/producten/brochure-voor-scholen-geestig-gezond-op-de-planken

  • Grafiek 1: Leeftijdsspecifieke sterftecijfers voor suïcide (per 100.000 inw.), mannen en vrouwen, Vlaams Gewest, 2016

    Bron: Agentschap Zorg en Gezondheid, 2018

    FACTSHEETZelfmoord bij jongeren

    Grafiek 2: Leeftijdsverdeling van suïcidepogers in Vlaanderen volgens geslacht, 2017

    Bron: Eenheid voor Zelfmoordonderzoek, 2018

    http://www.zelfmoord1813.be/

  • Grafiek 3: Percentage van de bevolking (van 15 jaar en ouder) dat zelfmoordgedachten heeft gehad in de afgelopen 12 maanden

    Bron: Gezondheidsenquête, 2013

    Zelfmoord bij jongeren

    FACTSHEET

    http://www.zelfmoord1813.be/