Zelfmoord en depressie

FACTSHEET

Feiten & cijfers

Factoren

Aan de basis van zelfmoordgedachten en zelfmoord ligt nooit één oorzaak of factor. Zelfmoord en zelfmoordgedachten ontstaan altijd vanuit een wisselwerking tussen tal van genetische, biologische, psychologische en sociale factoren. Eerdere zelfmoordpogingen, psychiatrische problemen in de familie, een hoge hopeloosheid, een meer ernstige psychopathologie, een hoge suïcidale intentie en acute suïcidale ideatie zijn belangrijke risicofactoren voor suïcide bij depressieve personen (Hawton et al, 2013).Het verband tussen suïcidale ideatie en een suïcidepoging is het sterkst bij mensen met een matige depressie (Rogers et al, 2018).Comorbiditeit van depressie met middelenmisbruik, angststoornissen en persoonlijkheidsstoornissen verhoogt het suïciderisico bij depressieve personen (Hawton et al, 2013; Angst et al, 1999).Het risico op een zelfmoord bij depressieve personen is hoger in de eerste weken na ontslag bij een psychiatrische opname (Goldacre et al., 1993; Geddes and Juszczak, 1995; Valenstein et al., 2009; Angst et al, 1999).De lethargie die samenhangt met depressie kan beschermen tegen een suïcidepoging (Rogers et al, 2018).

De meerderheid (+ 70%) van de mensen die overlijden door zelfmoord of een zelfmoordpoging ondernemen vertonen depressieve symptomen en 4-15% van de mensen met een depressie overlijden aan zelfdoding (Hawton & van Heeringen, 2009; Davies et al, 2001). De sterke link tussen depressie en zelfdoding vinden we terug bij alle leeftijden en zowel bij mannen als bij vrouwen, al is het verband nog iets sterker bij ouderen (O'Connell et al, 2014) en mannen (Hawton et al, 2013).

Aandachtspunten

Er is wetenschappelijke evidentie dat antidepressiva zelfmoordgedachten en - gedrag doen dalen bij volwassenen, maar het effect is onvoldoende aangetoond bij jongeren (Gibbons et al., 2012; Davies et al, 2001). Bovendien hebben verschillende types antidepressiva een ander effect (Davies et al, 2001).Gezien antidepressiva ook gebruikt kunnen worden als middel om zelfmoord te plegen, mag het enkel voor korte periodes en in kleine hoeveelheden voorgeschreven worden. Bij het opstarten van antidepressiva is het mogelijk dat er een plotse toename van suïcidale gedachten en gedrag is. Het is belangrijk hier alert voor te zijn.

Meer weten?

Laatste update factsheet: 26/02/2019

FACTSHEETZelfmoord en depressie

Alle aangehaalde bronnen zijn op vraag beschikbaar. Voor meer informatie of advies kan u terecht bij VLESP, het Vlaams Expertisecentrum Suïcidepreventie. 09 332 07 75 info@vlesp.be

Preventie

Diagnose en behandeling van depressie spelen een cruciale rol in de preventie van suïcide, maar zelfmoordgedachten moeten ook als een problematiek op zich behandeld worden en niet enkel gezien worden als een symptoom van depressie.Gezien de sterke link tussen depressie en zelfdoding dienen zelfmoordgedachten standaard bevraagd te worden bij mensen met depressieve symptomen.

Volg in communicatie over zelfmoord altijd de mediarichtlijnen.Vermeld steeds waar mensen terechtkunnen voor hulp: www.zelfmoord1813.be