XXL Vasten 2016 - katholiekonderwijs.vlaanderen · vember 2016. Kan de vasten van 2016 geolied...

30
XXL Vasten 2016

Transcript of XXL Vasten 2016 - katholiekonderwijs.vlaanderen · vember 2016. Kan de vasten van 2016 geolied...

Page 1: XXL Vasten 2016 - katholiekonderwijs.vlaanderen · vember 2016. Kan de vasten van 2016 geolied worden met de adem van dat jubeljaar? Barmhar-tigheid is een grondhouding en bron van

XXL Vasten 2016

Page 2: XXL Vasten 2016 - katholiekonderwijs.vlaanderen · vember 2016. Kan de vasten van 2016 geolied worden met de adem van dat jubeljaar? Barmhar-tigheid is een grondhouding en bron van
Page 3: XXL Vasten 2016 - katholiekonderwijs.vlaanderen · vember 2016. Kan de vasten van 2016 geolied worden met de adem van dat jubeljaar? Barmhar-tigheid is een grondhouding en bron van

Dienst Identiteit & kwaliteit

2016-01-22 XXL vasten 2016 3 van 30

INHOUD

INLEIDING ................................................................................................... 4 1 GRASDUINEN IN HET AANBOD VAN KATHOLIEK ONDERWIJS VLAANDEREN EN PARTNERS 2

VOOR DE VASTEN 2016 ................................................................................... 5 2.1 Webpagina .................................................................................................. 5 2.2 Bezinnende diamontage als eye-opener .............................................................. 5 2.3 Leeftocht 2015-2016, februari, nr. 6, Diversiteit ................................................... 5 2.4 Leeftocht 2015-2016, maart, nr. 7, Duurzaamheid (vastennummer) ............................ 6 2.5 Affiche ...................................................................................................... 6 2.6 Bezinningskaarten i.s.m. Uitgeverij Muurkranten (UM) ............................................ 7 2.7 Broederlijk Delen .......................................................................................... 8

Met een leven speel je niet: campagne Colombia .................................................. 8 2.7.1 Een greep uit het aanbod .............................................................................. 10 2.7.2

2.8 SpoorZeS ................................................................................................... 12 2.9 Vastenwerkgroep Basisonderwijs Hasselt: Bouwstenen Macho / Mucho ........................ 13 2.10 Goede Week ............................................................................................... 13

Themabundel De Goede Week op school ........................................................... 13 2.10.1 Aanbod regio West-Vlaanderen voor de Goede Week geactualiseerd ......................... 13 2.10.2

2.11 Jaar van de Barmhartigheid ............................................................................ 13 VISUALISERING VAN DE VASTEN OP SCHOOL ......................................................... 15 3 40 DAGELIJKSE CITATEN ................................................................................ 17 4 BEZINNINGSIMPULSEN OP VIER MOMENTEN DOORHEEN DE VASTENTIJD ........................ 19 5

BIJLAGEN BIJ XXL VASTEN 2016 .................................................................................. 22

Bezinning 1: De schakel van de verinnerlijking – verstilling: schakel in op Hem ........................ 23

Bezinning 2: De schakel van de versobering: schakel in op wat echt wezenlijk is ..................... 25

Bezinning 3: De schakel van de solidariteit: schakel in op je medemens ................................ 27

Bezinning 4: De schakel van de verzoening: schakel in op verzoening en verdraagzaamheid ........ 29

Page 4: XXL Vasten 2016 - katholiekonderwijs.vlaanderen · vember 2016. Kan de vasten van 2016 geolied worden met de adem van dat jubeljaar? Barmhar-tigheid is een grondhouding en bron van

Katholiek Onderwijs Vlaanderen

4 van 30 XXL vasten 2016 2016-01-22

INLEIDING 1

De schakels voor de vastentijd zijn, ieder jaar opnieuw: soberheid, verinnerlijking, solidariteit en verzoening. Zij haken in elkaar en werken samen. Zij vormen zo een stevige ketting in de voorbe-

reidingstijd op Pasen, ook op school.

Voor de vasten van 2016 krijgt de beeldspraak van het schakelen bovendien weerklank in de slo-gan waarmee Katholiek Onderwijs Vlaanderen de 40 dagen van de vastentijd verbindt: elke scha-

kel telt!

Deze XXL verbindt niet alleen de hogergenoemde aspecten of invalhoeken van het vasten maar ook de diverse onderdelen van het vastenaanbod van Katholiek Onderwijs Vlaanderen en andere organisaties. Broederlijk Delen en SpoorZeS komen in dat verband nadrukkelijk in het vizier maar ook het aanbod van de pedagogische begeleidingsdienst van regio Limburg met liturgische impul-sen voor kinderen en van regio West-Vlaanderen met zijn aanbod voor de Goede Week.

De paasvakantie start met het paasfeest. Dat betekent dat de Goede Week dit schooljaar een schoolweek is. Je leest daarin ongetwijfeld de onverhulde tip om in de beleving van de vastentijd

op school de Goede Week een expliciete plaats te geven.

De XXL geeft verder enige suggesties voor wat we een ‘prikactiepastoraal’ zouden kunnen noe-men: hoe kunnen kleine, haalbare initiatieven bijdragen in het uitzaaien van inspiratie? In dat kader bevat de XXL een bijdrage over het visualiseren van de vastenwerking. Ook is een reeks van 40 citaten verzameld: voor elke dag van de 40-dagentijd een kleine bezinningsimpuls.

Een scenario voor een bezinningsmoment op vier zelf te kiezen momenten doorheen de vasten,

focust achtereenvolgens op de schakels soberheid, verinnerlijking, solidariteit en verzoening.

Tot slot: het Buitengewoon Jubeljaar van de Barmhartigheid loopt van 8 december jl. tot 20 no-vember 2016. Kan de vasten van 2016 geolied worden met de adem van dat jubeljaar? Barmhar-tigheid is een grondhouding en bron van vreugde, gemoedsrust en vrede (bul van paus Franciscus,

nr. 2). Het is een grondhouding die ook in de vastenbeleving mag meeklinken.

Schakels … Werken samen door in elkaar te haken. Winnen aan efficiëntie door de ketting die hen verbindt. Wentelen niet alleen om hun eigen as, maar geven de ander een (ver)zetje. Wisselen elkaars kracht uit waardoor alles zich in de gewenste richting beweegt. De schakels van de school, de buurt, de wereld … Wat drijft hen om steeds weer de dialoog met de ander aan te gaan? Wonderen van duurzaamheid als je met hen mag werken

aan de toekomst.

Page 5: XXL Vasten 2016 - katholiekonderwijs.vlaanderen · vember 2016. Kan de vasten van 2016 geolied worden met de adem van dat jubeljaar? Barmhar-tigheid is een grondhouding en bron van

Dienst Identiteit & kwaliteit

2016-01-22 XXL vasten 2016 5 van 30

GRASDUINEN IN HET AANBOD VAN KATHOLIEK ONDERWIJS VLAANDEREN 2EN PARTNERS VOOR DE VASTEN 2016

2.1 Webpagina

http://www.katholiekonderwijs.vlaanderen/vasten-en-pasen

2.2 Bezinnende diamontage als eye-opener

De bezinnende diamontage is een zinvolle opstap:

als meditatie voor het kernteam dat de vastenwerking voorbereidt en vooraf reflecteert over het vastenprogramma op school;

als introductie voor een bezinningsmoment of les met (oudere) leerlingen;

als kader voor een viermoment op school;

als doorlopende teaser voor de vastenwerking (b.v. doorlopende projectie in de stille ruimte of een centrale ruimte zoals de schoolhal)

2.3 Leeftocht 2015-2016, februari, nr. 6, Diversiteit

De vasten start op 10 februari 2016. Het fe-bruarinummer van Leeftocht handelt over diversiteit. Eerder zijdelings wordt in dit nummer reeds de vasten aangeraakt, nl. in

het licht van de diversiteit.

“Leerlingen met diverse religieuze achter-gronden krijgen tijdens een gebedsviering in de 40-dagentijd de kans om toe te lichten waarom vasten voor hen al dan niet belang-rijk is. Waar christenen en moslims in sterke geloofstijden veel belang hechten aan vasten, is dat voor sikhs niet het geval.”

Page 6: XXL Vasten 2016 - katholiekonderwijs.vlaanderen · vember 2016. Kan de vasten van 2016 geolied worden met de adem van dat jubeljaar? Barmhar-tigheid is een grondhouding en bron van

Katholiek Onderwijs Vlaanderen

6 van 30 XXL vasten 2016 2016-01-22

2.4 Leeftocht 2015-2016, maart, nr. 7, Duurzaamheid (vastennummer)

Het Leeftochtnummer van maart trekt voluit de kaart van de vasten. Het brengt de vasten in relatie met het maandthema ‘duurzaam-heid’ en plaatst de schakels van de vasten (soberheid, verinnerlijking, solidariteit, ver-zoening) in een duurzaamheidsperspectief. Vasten is een oefening in duurzaamheid, stelt het nummer onomwonden. De evangelietekst over het verdwaalde schaap (Mt 18, 12-14) maakt het zeer duidelijk dat elke schakel telt! Een ketting waarin één schakel ont-

breekt, valt immers uit elkaar …

2.5 Affiche

Page 7: XXL Vasten 2016 - katholiekonderwijs.vlaanderen · vember 2016. Kan de vasten van 2016 geolied worden met de adem van dat jubeljaar? Barmhar-tigheid is een grondhouding en bron van

Dienst Identiteit & kwaliteit

2016-01-22 XXL vasten 2016 7 van 30

2.6 Bezinningskaarten i.s.m. Uitgeverij Muurkranten (UM)

Vasten

Tekst Kathleen Boedt

Vasten

Tekst Antoon Vandeputte

Pasen

Tekst Kathleen Boedt

Pasen

Tekst Antoon Vandeputte

UM heeft ook een bezinningskaartje voor Aswoensdag, Palmzondag en Goede Vrijdag

Praktische info

Het februarinummer met thema ‘diversiteit’ en het maartnummer van Leeftocht voor de vasten met thema ‘duurzaamheid’, evenals de vastenaffiche (in A3 en A2) ontving elke abon-nee van Forum gratis in bijlage bij het Forumnummer 1 van januari 2016.

Vastenaffiches kunnen in beide formaten worden bijbesteld: A2 tegen € 0,50, A3 tegen € 0,30. Verzendingskosten bedragen € 2,50. Bestellen bij Katholiek Onderwijs Vlaanderen door overschrijving op rekeningnummer BE66 4350 3049 3143 van vzw VSKO, Guimardstraat 1, 1040 Brussel met de mededeling: “KP 5000 – affiche vasten 2016” + aantal affiches + ge-vraagd formaat + ev. naam en adres van de bestemmeling.

Info: tel. 02 507 07 07 – [email protected]

Alle info is ook beschikbaar op de website pastoraal.katholiekonderwijs.vlaanderen > rubriek Thema’s > Vasten en Pasen.

De XXL en de bezinnende diamontage kan men vanaf februari downloaden op pasto-raal.katholiekonderwijs.vlaanderen.

Bezinningskaarten zijn te bestellen bij Uitgeverij Muurkranten, Monnikenwerve 1, 8000 Brug-ge. Tel. 050 31 26 01 – [email protected] – www.muurkranten.be. Prijs per stuk: € 0,50

(korting vanaf 25 ex.) + € 3,95 verzendingskosten.

Page 8: XXL Vasten 2016 - katholiekonderwijs.vlaanderen · vember 2016. Kan de vasten van 2016 geolied worden met de adem van dat jubeljaar? Barmhar-tigheid is een grondhouding en bron van

Katholiek Onderwijs Vlaanderen

8 van 30 XXL vasten 2016 2016-01-22

2.7 Broederlijk Delen

Met een leven speel je niet: campagne Colombia 2.7.1

Waarover gaat het? Celia, Fanny en Deyani-ra wonen op het Colombiaanse platteland. De grond waarop ze wonen wordt bedreigd. Door het gewapend conflict. Door suiker-rietplantages. Zelfs door het landbouwbe-leid van de overheid. De drie vrouwen ver-zetten zich. Ze verdedigen hun rechten en beschermen hun grond. Want grond is hun

leven. En met een leven speel je niet.

Broederlijk Delen roept op om te kiezen voor gemeenschap, duurzaamheid, recht-vaardigheid en solidariteit. Want dat is kiezen voor de toekomst van onze aarde.

Dat houdt ook de oproep in aan iedereen om stil te staan bij de eigen manier van leven. Want ook die heeft een impact op mensen in het Zuiden. Broederlijk Delen pleit voor ‘genoeg is goed’: de bewuste keuze voor een leven waarin er aandacht is voor de draagkracht van de aarde. De vas-tenperiode, traditioneel een periode van

inkeer, kan daarbij een hefboom zijn.

Nadere info op www.broederlijkdelen.be, met o.a. campagnekrant en achtergrond-dossier ‘De strijd om grond in Colombia’ en PowerPointpresentatie ‘Met een leven

speel je niet’.

Onderstaande uittreksels uit de campagnekrant zijn cruciale schakels om het campagneverhaal te

interpreteren.

De touwtjes in handen nemen Steeds meer gronden van boeren in Colombia worden afgenomen door het grote geld van bedrij-ven of grootgrondbezitters, en door gewapende groepen. Dat is onrechtvaardig. Voor boeren is de grond hun leven. Op de grond van hun voorouders wonen en werken ze voor de toekomst van hun

kinderen.

Broederlijk Delen ondersteunt het geweldloos verzet van deze boeren. Omdat wij geraakt worden door hun situatie. Omdat we verontwaardigd zijn over dit onrecht. Wij willen hun stem hier in Vlaanderen laten klinken en mee versterken.

In de Bijbelverhalen leren we een God kennen die zich laat raken door het onrecht in de wereld en die ons oproept de kant te kiezen van wie onrecht wordt aangedaan. Daarom zijn we solidair met hen en steunen hun verzet tegen elke onrechtvaardigheid. De vasten is een uitgelezen perio-de om onze solidariteit en ons engagement aan te scherpen. Om werk te maken van Gods droom voor deze wereld en verbondenheid te creëren met de boeren in Colombia.

Page 9: XXL Vasten 2016 - katholiekonderwijs.vlaanderen · vember 2016. Kan de vasten van 2016 geolied worden met de adem van dat jubeljaar? Barmhar-tigheid is een grondhouding en bron van

Dienst Identiteit & kwaliteit

2016-01-22 XXL vasten 2016 9 van 30

Een wereld zonder ongelijkheid

De bedreigingen voor de boerengemeenschappen zijn groot. Maar het verzet is dat gelukkig ook. En dat dankzij leidersfiguren zoals Celia, Deyanira en Fanny. Met de partnerorganisaties werken ze alternatieven uit, brengen ze gemeenschappen samen, informeren ze hen over hun rechten en zetten ze aan tot actie.

Deze aanpak werpt vruchten af. Want waar mensen verenigd en geïnformeerd zijn, wordt niet zomaar over hen heen gelopen. Celia, Deyanira en Fanny tonen dat het mogelijk is om een halt toe te roepen aan de grote machten die denken dat ze zich alles kunnen permitteren. Ze blijven strijden voor een wereld zonder ongelijkheid. Waar ze zelf kunnen beslissen wat er gebeurt met hun grondgebied. Waar ze waardig kunnen leven, in vrede.

Vooruitgang ≠ groei

In onze samenleving is vooruitgang vaak synoniem voor groei. Dat is een misvatting. Het groeimo-del creëerde de voorbije decennia meer welvaart voor vele mensen. Dat klopt. Maar nu botsen we op de grenzen. Crisissen volgen elkaar in sneltempo op: klimaatcrisis, economische crisis, sociale crisis, enzovoort. De ongelijkheid is nog nooit zo groot geweest. En armoede blijft alom aanwezig.

Dat alles ondanks “groei” in de wereldwijde samenleving.

Onze wereld heeft nood aan een nieuw maatschappelijk project. We moeten op zoek naar een andere manier van leven. Met als ultieme doel het voortbestaan van onze planeet en een mens-waardig leven voor iedereen.

Ethiek van het genoeg

Solidariteit is de basis voor deze ’nieuwe’ levensstijl. We moeten radicaal kiezen voor een samen-leving die gebaseerd is op gemeenschap, duurzaamheid en rechtvaardigheid. Ook als we daarvoor onze comfortzone moeten verlaten. Respect voor de waardigheid van iedere mens en de planeet vormen de leidraad. We moeten leven vanuit een “ethiek van het genoeg”. Dat gaat niet over verliezen of inbinden, maar over het scheppen van ruimte voor het goede leven. Voor een “leven met genoeg”.

Zo’ n nieuwe levensstijl vraagt om radicale keuzes. Bijvoorbeeld voor een duurzame economie die rekening houdt met de draagkracht van onze aarde. We moeten radicaal kiezen voor een samen-

leving die gebaseerd is op gemeenschap, duurzaamheid en rechtvaardigheid.

Radicale veranderingen voor een andere samenleving

Ook jij en ik zullen radicale aanpassingen moeten doen in ons dagdagelijkse leven. Onze voedsel-

en energieconsumptie moeten bijvoorbeeld anders.

Of je er nu voor kiest om minder vlees te eten, bewuster om te gaan met water, of je in te scha-kelen in de deeleconomie: het gaat om de positieve impact die deze gedragsverandering heeft op onze samenleving en onze planeet. Dat is wat we nodig hebben. Want kiezen voor duurzaamheid

en solidariteit is kiezen voor de toekomst van onze aarde.

Talrijke tips voor een andere manier van leven zijn reeds voorhanden. En heel wat mensen onder ons leven al zeer bewust. En dat is goed!

Page 10: XXL Vasten 2016 - katholiekonderwijs.vlaanderen · vember 2016. Kan de vasten van 2016 geolied worden met de adem van dat jubeljaar? Barmhar-tigheid is een grondhouding en bron van

Katholiek Onderwijs Vlaanderen

10 van 30 XXL vasten 2016 2016-01-22

Een greep uit het aanbod 2.7.2

In de catalogus vind je een ruime keuze aan materialen die je kan gebruiken om, samen met Broederlijk Delen en zijn partnerorganisaties, boeren in Colombia te steunen. Want grond is hun

leven. En met een leven speel je niet.

Bestellen of downloaden van de materialen kan ook via de online webwinkel win-kel.broederlijkdelen.be. Daar vind je bij elk item ook een omschrijving en een afbeelding.

Het aanbod is gigantisch, met meer dan 60 items, voor elk wat wils! Het overzicht hieronder bevat een greep met speciale aandacht voor wat interessant is voor de wereld van het onderwijs.

Voor allen

Vastenkalender ’40 dagen grond zoeken’, met elke dag een spreuk of citaat en enkele korte teksten of getuigenissen Terugkerende rubrieken zijn: reflecties op Laudato Si, vastengetui-genissen van jongeren, op ontdekking in Colombia, leef bewust, gebed en echo uit de zon-dagsviering.

Brochure ‘Liturgie en spiritualiteit’ met als rode draad ‘God van belofte: grond, leven en welzijn voor allen’. De brochure bevat, naast uitgewerkte vieringen voor elke zondag van de vasten, een speciale viering voor jongeren en een gespreksmodel voor volwassenen.

Voor kinderen (basisonderwijs)

Aparte campagneaffiche voor het basisonderwijs

Fotoset ‘Eilin in Colombia’ incl. handleiding voor de leerkracht met concrete verwerkingsac-tiviteiten voor kleuters en eerste leerjaar. De fotoset komt van Studio Globo en de levensbe-schouwelijke suggesties erbij van de Vastenwerkgroep Basisonderwijs Hasselt.

Page 11: XXL Vasten 2016 - katholiekonderwijs.vlaanderen · vember 2016. Kan de vasten van 2016 geolied worden met de adem van dat jubeljaar? Barmhar-tigheid is een grondhouding en bron van

Dienst Identiteit & kwaliteit

2016-01-22 XXL vasten 2016 11 van 30

Filmportret ‘Jennifer en de inheemse wacht’ (9’): deze film gunt kinderen (van 9 tot 14 jaar- tweede tot zesde leerjaar) een blik in het dagelijkse leven van Jennifer en de werking van de guardia indigena in Colombia, de inheemse wacht die op een geweldloze manier opkomt voor rechten en grond.

Planeet V: geeft aan catechisten en begeleiders van 12- tot 14-jarigen suggesties voor spel, gebeden en teksten, impulsen om tot (geloofs)gesprek te komen en veel aanvullende infor-matie rond het campagnethema. Bedoeld om te gebruiken in het kader van (vorm-sel)catechese en kindvriendelijke vieringen. Het spelen van de integrale versie neemt onge-veer 2,5 uur in beslag. Een opdeling in vier korte sessies is mogelijk. Mits enige aanpassing ook te gebruiken voor andere leeftijden.

Kitek Kiwe: vakoverschrijdend project van SpoorZeS voor het lager onderwijs (zie verder on-der 2.8)

Bouwstenen Macho / Mucho: zie verder onder 2.9 voor dit aanbod van de Vastenwerkgroep Basisonderwijs Hasselt.

Voor jongeren (secundair onderwijs)

Audiovisueel: de campagnefilm (15’) in dvd-box en vanaf februari kortfilmpjes van Vlaamse jongeren die als inleefreizigers leeftijdsgenoten in Colombia bezochten. Te bekijken op www.youtube.com/broederlijkdelen.

Aanbod Studio Globo: lessenmap ‘Ongegrond’ met een les voor elke graad / type in het se-cundair onderwijs. Studio Globo geeft ook de mogelijkheid van een begeleide werkwinkel ‘Tierra Unida’ voor een reis door Colombia en de wereld, met interactieve werkvormen, film-fragmenten en deskundige begeleiders. Voor 4de, 5de en 6de leerjaar (110’ twee aansluitende lesuren)

Geschiedenisles ‘Colombia: ooit het El Dorado van de kleine boer’ over de grondproblematiek in Colombia

Tekstboekje SpoorZeS ‘Grond onder je voeten’: zie verder onder 2.8

Second Life@School “Geef oude spullen een tweede leven” is het motto van dit creatieve project voor het secun-dair onderwijs. Ga in tegen de wegwerpcultuur en ontdek het plezier van upcycling, herstel-len en delen. Second Life@School biedt je een online toolkit, contacten met initiatieven uit de kringloopeconomie en kant-en-klaar lesmateriaal. Ideaal voor scholen die hun vakoverstij-gend project (GIP, vrije ruimte, mini-onderneming …) of een specifiek vakgebied een sociale en duurzame dimensie willen geven. Second Life@School loopt 3 schooljaren. Je kiest zelf op welk moment je instapt, hoe lang je deelneemt en op welke manier je aan het project invulling geeft. Meer op www.second-life.be. Second Life@School is een project van Broederlijk Delen, Studio Globo, BOS+ en CATAPA, met steun van de Vlaamse Overheid.

Praktische info o Alle info op www.broederlijkdelen.be o Speciaal voor scholen: www.broederlijkdelen.be/voor-scholen o Bestellen en downloaden: winkel.broederlijkdelen.be o Second Life @ School: www.second-life.be

Page 12: XXL Vasten 2016 - katholiekonderwijs.vlaanderen · vember 2016. Kan de vasten van 2016 geolied worden met de adem van dat jubeljaar? Barmhar-tigheid is een grondhouding en bron van

Katholiek Onderwijs Vlaanderen

12 van 30 XXL vasten 2016 2016-01-22

2.8 SpoorZeS

Kitek Kiwe (voor kinderen)

I.s.m. Studio Globo en Vastenwerkgroep Basisonderwijs Hasselt

Kitek Kiwe (letterlijk: bloeiende aarde) is een speels, vakoverschrijdend project voor het lager onderwijs over de campagne van Broederlijk Delen. Jennifer, een meisje van twaalf, neemt jou en je leerlingen mee naar Colombia. Maak kennis met haar dorp en vriendjes en ontdek hoe ze voor haar rechten opkomt. Zal ze erin slagen om de grond waar ze leeft te beschermen? Omvat:

handleiding voor de leerkracht (met een spannend verhaal, kant-en-klare lessen met metho-dieken, gespreksvormen, stilvalmomentjes en leuke weetjes,

werkboekje voor 2de, 3de en 4de leerjaar met opdrachten voor de leerlingen,

werkboekje voor 5de en 6de leerjaar met opdrachten voor de leerlingen.

De videoclip van bijhorend themalied vind je op de campagne-dvd van Broederlijk Delen. Liedje (gezongen en instrumentale versie) en partituur zijn ook beschikbaar als download. Extra foto’s vind je op www.spoorzesindeklas.be

Tekstboekje ‘Grond onder je voeten’(voor jongeren)

I.s.m. Broederlijk Delen

In welke grond ben jij geworteld? Wie bepaalt waar jij leeft en

welke toekomst je hebt? Wie houdt de touwtjes in handen?

Ervaringen van jongeren in Colombia en jongeren hier zetten aan het denken, discussiëren en doen. Onze keuzes en acties maken

een verschil: we gaan ervoor!

SpoorZeS biedt een verzameling poëzie, doordenkers, mijmeringen en methodieken aan in een handig boekje. Voor individueel gebruik

en gebruik in groepen en klassen.

Page 13: XXL Vasten 2016 - katholiekonderwijs.vlaanderen · vember 2016. Kan de vasten van 2016 geolied worden met de adem van dat jubeljaar? Barmhar-tigheid is een grondhouding en bron van

Dienst Identiteit & kwaliteit

2016-01-22 XXL vasten 2016 13 van 30

2.9 Vastenwerkgroep Basisonderwijs Hasselt: Bouwstenen Macho / Mucho

De Vastenwerkgroep Basisonderwijs Hasselt stelde deze te downloaden brochure samen met sug-gesties om tijdens de vasten en de Goede Week te vieren in de basisschool. Het aanbod sluit in-

houdelijk aan bij het project ‘Kitek Kiwe’ van SpoorZeS (zie info hoger onder 2.8).

Inkijk in de brochure

We vormen groepen of clubjes. Klasgroepen, scholengroepen … net zoals de mensen bij Jennifer in Colombia een groep vormen. Met al hun verschillen maar toch samen. Met al hun herinneringen maar toch hoopvol. Geweldloos verzet tegen onrecht. Samen. We de-len dezelfde droom en dezelfde hoop. Net zoals het vriendengroepje van Jezus bestond uit 12 vrienden/leerlingen van hier en daar, ieder met zijn eigenheid, met zijn eigen verhaal - zo is het ook in Colombia en hier in de school. Belangrijk om de waardigheid van elke mens te zien. Hierdoor weten mensen zich ge-sterkt. De vrienden van Jezus weten zich door zijn woord, hoop en doen gemobiliseerd. Hij heeft bij hen hoop gewekt. Ze vertrouwen Hem en daarom gaan ze mee. Vasten: wat laat ik achter, wat wil ik achterlaten? Samen opstaan als nieuwe mensen?

Op weg naar een nieuwe toekomst, Pasen.

2.10 Goede Week

Themabundel De Goede Week op school 2.10.1

De bundel werd samengesteld in 2013 om scholen wegwijs te maken in de liturgie en de ont-staansgeschiedenis van de Goede Week. In deze brochure krijgen scholen interessante informatie over de plaats van de Goede Week in de bredere cultuur. De Goede Week komt aan bod in tek-

sten, literatuur, muziek en beeldende kunst.

Aanbod regio West-Vlaanderen voor de Goede Week geactualiseerd 2.10.2

2.11 Jaar van de Barmhartigheid

Het Buitengewoon Jubeljaar van de Barmhartigheid loopt van 8 december jl. tot 20 november 2016. Kan de vasten van 2016 geolied worden met de adem van dat jubeljaar? Barmhartigheid is een grondhouding en bron van vreugde, gemoedsrust en vrede (bul van paus Franciscus, nr. 2). Het is een grondhou-

ding die ook in de vastenbeleving mag meeklinken.

Page 14: XXL Vasten 2016 - katholiekonderwijs.vlaanderen · vember 2016. Kan de vasten van 2016 geolied worden met de adem van dat jubeljaar? Barmhar-tigheid is een grondhouding en bron van

Katholiek Onderwijs Vlaanderen

14 van 30 XXL vasten 2016 2016-01-22

“Een beetje barmhartigheid maakt de wereld minder koud en rechtvaardiger.” Paus Franciscus

Barmhartigheid

Barmhartigheid is geen welwillende beweging van ik naar jou

vanuit mijn overvloed naar jouw tekort

vanuit mijn goedheid naar jouw onbestemdheid.

Barmhartigheid ontstaat wanneer jij mijn veiligheid binnenbreekt

mij uit evenwicht brengt

en mij uitdaagt om een antwoord te geven.

Geen ontwijken, geen zelfbedrog,

geen uitstel,

geen omweg.

Barmhartigheid is mijn leven veranderen

omdat jij binnenkomt en mij oproept te antwoorden

op jouw nood aan gerechtigheid

aan medeleven aan zorg

aan veiligheid

aan vergeving.

Barmhartigheid is een goddelijke baarmoeder

waaruit nieuwe vormen van leven ontstaan.

"De ontdekking van een barmhartige en meelevende God, die teder is voor de mensheid, moet ons aanzetten tot een andere houding tegenover onze medemensen. De ontdekking van de barmhar-tigheid moet ons aansporen om meer verdraagzaam, geduldiger en zachtaardiger te zijn. Het 'Jaar van de Barmhartigheid' moet leiden tot een revolutie van de tederheid.”

(Paus Franciscus in een interview voor het tijdschrift Credere)

Interessante info

Een uitgebreid dossier over barmhartigheid vind je op de website Elisabeth (www.pastoralezorg.be) in verband met het concept ‘barmhartigheid’.

Publicaties van Halewijn/Licap voor het Jaar van de Barmhartigheid o Gebedskaarten ’12 stapstenen naar barmhartigheid’ o Pelgrimsboekje o Pauselijke bul en brief (brochure) o Tien opstapjes

Ignatiaans bidden: digitale 40-dagenretraite rond barmhartigheid: ‘Eindeloos geduldige lief-de’

Page 15: XXL Vasten 2016 - katholiekonderwijs.vlaanderen · vember 2016. Kan de vasten van 2016 geolied worden met de adem van dat jubeljaar? Barmhar-tigheid is een grondhouding en bron van

Dienst Identiteit & kwaliteit

2016-01-22 XXL vasten 2016 15 van 30

VISUALISERING VAN DE VASTEN OP SCHOOL 3

We zijn bezig met VASTEN …

Vasten mag gezien worden …

Voorstel tot visualisering

Elke schakel telt!

40 vastenschakels die als een ketting van hoop aaneengeschakeld zijn. Je zou zo’n schakels in stevig paars (kleur van vasten) papier kunnen maken en op elke schakel staat 1 citaat. Elke dag komt er een schakel bij.

Die schakels hangen op een duidelijk zichtbare plek waar veel leerlingen passeren.

Je kan dit hoekje nog verder uitbouwen door elke week een symbool van vasten en/of Broederlijk Delen erbij te zetten.

Symbolen die de vasten duiden en verdiepen zijn: verstilling, versobering, solidariteit, verzoe-

ning

We hebben voor elke pijler een tekening die dit symbolisch weergeeft. Je vindt de tekeningen terug op de website. Je zou die tekening week na week kunnen ophangen op een houten blok of

bord waarrond je dan de ketting van schakels hangt.

Week na week groeit die ‘vastenhoek’ dan uit tot een uitnodigend hoekje voor al wie daar pas-seert om even stil te staan, op te roepen, te prikkelen, uit te nodigen … Je brengt op deze manier de vasten met uiterlijke tekens binnen.

Wat kan daar nog bijkomen vanuit de campagne van Broederlijk Delen?

Met een leven speel je niet!

Twee symbolen reiken zij aan vanuit het campagnethema: de baston en een mobiel.

De ‘baston’ is een staf of stok, aangekleed met veelkleurige linten. Hij

wordt gedragen door de leden van de ‘guardia indigena (letterlijk: ‘in-

dianenwacht) in Colombia.

De baston heeft een dubbele betekenis. Hij staat voor autoriteit: niet in de zin van gezag, wel als uitnodiging om in dialoog te gaan. Daarnaast staat de baston symbool voor het geweldloos verzet en biedt hij her-kenning en bescherming aan de leden van de guardia.

De kleuren van de linten en versieringen vertegenwoordigen de verschil-

lende gemeenschappen.

Het overhandigen van de chonta of de baston = het overhandigen van

vertrouwen, energie en spirituele kracht.

Concreet zou je met de kinderen/jongeren per klas zo’n bastons kunnen maken en die ook in de

loop van de veertigdagentijd bij de schakels in de ‘vastenhoek’ brengen

Daar kunnen ook nog posters bij van Broederlijk Delen.

Page 16: XXL Vasten 2016 - katholiekonderwijs.vlaanderen · vember 2016. Kan de vasten van 2016 geolied worden met de adem van dat jubeljaar? Barmhar-tigheid is een grondhouding en bron van

Katholiek Onderwijs Vlaanderen

16 van 30 XXL vasten 2016 2016-01-22

Een ander symbool dat op de affiche van Broederlijk Delen staat heeft

te maken met hun slogan: ‘met een leven speel je niet’. Hier zie je een

mobielwaar mensen aanhangen die gebruikt worden als ‘poppen,

marionetten’.

Je zou ook kunnen een mobiel maken met hier en daar citaten op rond vasten en Broederlijk Delen.

Je kan ook een mobiel maken per vastenpijler. Eén rond verstilling, één rond versobering, één rond solidariteit en één rond verzoening.

Veel succes!

Page 17: XXL Vasten 2016 - katholiekonderwijs.vlaanderen · vember 2016. Kan de vasten van 2016 geolied worden met de adem van dat jubeljaar? Barmhar-tigheid is een grondhouding en bron van

Dienst Identiteit & kwaliteit

2016-01-22 XXL vasten 2016 17 van 30

40 DAGELIJKSE CITATEN 4

40 schakels om je vasten aan-één te schakelen tot een ketting van hoop en verrijzenis! Op weg naar een nieuwe mens!

1 “De aarde heeft genoeg voor ieders behoeften maar niet voor ieders hebzucht” – Gandhi

2 “Mij kunnen ze doden, maar niet de stem van de gerechtigheid.” Romero

3 “Genoeg hebben is geluk; meer dan genoeg hebben, brengt ongeluk” – Lao-Tsé

4 “Geluk is het enige dat vermenigvuldigt als je het deelt’ – onbekend

5 “Llaqtakunaq atipayninwan, teqrimuyaya kuyuchisunchis” - spreekwoord uit Peru “Als

dorpen samenwerken, zullen we de wereld in beweging brengen”

6 “Laat solidariteit en zorg voor de andere, de centrale waarde zijn in je leven” – Nelson

Mandela

7 “Heb je vijanden lief en bid voor wie jullie vervolgen” – Mt.5, 43-48

8 “Waarheid en schoonheid ontmoeten elkaar soms op afgelegen plaatsen” – Arnon Grun-

berg

9 “Gaandeweg ontstaat de weg om te gaan” – Peruviaans spreekwoord

10 “Rijk zijn zij die aan de armenboodschap mogen werken” – Gustavo Gutierrez

11 “Als de mens er niet in slaagt gerechtigheid en vrijheid te verzoenen, dan slaagt hij ner-

gens in.” – Albert Camus

12 “Je ondergaat de toekomst niet, je maakt haar.” – Georges Bernanos

13 “Lachen kost minder dan elektriciteit en geeft minstens evenveel licht.” – Abbé Pierre

14 “Het enige geloofwaardige antwoord op de uitwassen van geweld is de uitwas van de lief-

de.” – Pater Ugeux

15 “Wie angst heeft voor de toekomst heeft de toekomst al half bedorven.” – Congolees

spreekwoord

16 “Niemand is zo arm, dat hij niets kan geven of zo rijk, dat hij niets kan ontvangen.” – Dom

Helder Camara

17 “Een vriendelijk woord hoeft niet veel tijd te kosten maar de echo duurt eindeloos.” –

Moeder Theresa

18 “Grenzen stellen aan de menselijke gulzigheid is zonder twijfel een deel van de spirituali-

teit die we nodig hebben.” – Vandana Shiva (mensenrechtenactiviste uit India)

19 “Hoeveel tijd heb je vandaag al aan je binnenkant besteed, om aan de buitenkant iets

voor een ander te betekenen?” – onbekend

20 “Herschep ons hart, heradem ons verstand dat wij elkaar behoeden en doen leven.” –

Huub Oosterhuis

21 “Als je een schip wil bouwen, breng dan geen mensen bij elkaar om hout aan te slepen,

verdeel het werk niet voor hen, geef hen geen orders. Nee, leer hen te verlangen naar de

onmetelijke uitgestrektheid van de zee.” Antoine de Saint-Exupéry

22 “Wij behoren tot die 20 % van de wereldbevolking die 80 % van de rijkdommen van de

aarde opsoupeert.” – uit de Broederlijk Delencampagne

23 “Ons negeren is ook geweld.” Uitspraak van Boliviaanse vrouwen op de Plaza Mayor in

1980

24 “Als je het niet probeert, zal het je nooit lukken.” – Desmond Tutu

25 “Alles wat geld kost is lang niet altijd kostbaar. Alles wat echt kostbaar is, kost niets.

Zon, leven, liefde.” – Toon Hermans

26 “Je kunt je leven op twee manieren leven. Eén is alsof er geen wonderen bestaan. De an-

dere alsof alles een wonder is.” – Albert Einstein

27 “ Heeft het leven ons niet geleerd dat wij de liefde niet roepen, maar dat zij ons heeft

geroepen?” – K.Schilder

28 “Het beste wat je kunt doen met de beste dingen van het leven, is ze opgeven.” – Dorothy

Day

Page 18: XXL Vasten 2016 - katholiekonderwijs.vlaanderen · vember 2016. Kan de vasten van 2016 geolied worden met de adem van dat jubeljaar? Barmhar-tigheid is een grondhouding en bron van

Katholiek Onderwijs Vlaanderen

18 van 30 XXL vasten 2016 2016-01-22

29 “Er bestaan verschillende manieren om inspiratie te ontvangen, maar de beste is stil

zijn.” Hazrat Inayat Khan

30 “Je kunt het goede niet op de verkeerde manier doen.” – Abraham Lincoln

31 “Vergeving verandert niet het verleden, maar verlengt wel de toekomst.” – Les Brown

32 “Het is een moment van genade als je iemand kunt vergeven die je gekwetst heeft.” – An-

ne Gallagher

33 “Het goede nieuws is dat het leven veel meer te bieden heeft dan je aan de oppervlakte

ziet.” – N. Douglas-Klotz

34 “Gebundelde takken kun je niet breken” – Keniaans gezegde

35 “Ik leef niet in jouw wereld, jij leeft niet in de mijne, maar we leven samen.” – Lama Ye-

she

36 “echte vooruitgang laat niemand achter” (basisgroepen)

37 “waar winst het wint van waarde is verlies het resultaat”

38 “Somos diferentes, pero no indiferentes” “We zijn verschillend maar niet onverschillig.”

Guardia Indigena Colombia

39 “Gaandeweg ontstaat de weg om te gaan.” Peruaans spreekwoord

40 “Niemand is een eiland dat op zichzelf staat, maar een stuk van het vasteland, een deel

van het geheel” - John Donne

Page 19: XXL Vasten 2016 - katholiekonderwijs.vlaanderen · vember 2016. Kan de vasten van 2016 geolied worden met de adem van dat jubeljaar? Barmhar-tigheid is een grondhouding en bron van

Dienst Identiteit & kwaliteit

2016-01-22 XXL vasten 2016 19 van 30

BEZINNINGSIMPULSEN OP VIER MOMENTEN DOORHEEN DE VASTENTIJD 5

Elke schakel telt... 4 schakels om te bezinnen.

1 DE SCHAKEL VAN DE VERINNERLIJKING

Stil worden, jezelf ontdekken, ruimte om te bezinnen, om te bidden, … allemaal schakels die je

aan je ketting van de verinnerlijking kan toevoegen.

Vragen ter overweging:

Je gebed verbinden met wat er voor jou echt toe doet. Wie neem je mee in je gebed? Wie laat jouw tandwielen draaien?

Wat of wie smeert je leven? Wiens leven laat jij gesmeerd lopen?

Hoe komen we de klas binnen? Hoe starten we de les?

Nemen we tijd om stil te vallen na de drukte op de speelplaats?

Krijgen leerlingen tijd om de switch te maken?

Hoe draait die ketting?

Is er nog ruimte voor stilte? Suggesties:

Luisteroefeningen: luisteren tot de klank van een bel, regenpijp of klankschaal helemaal uit-gestorven is. Yoga als bewegingstussendoortje.

Stil worden in de natuur.

Welke geluiden hoor je? Welke zijn aangename geluiden, welke storen?

Meditatie met kinderen (Theo De Haes): http://www.dekrachtvandestilte.be

Impulsen rond zintuiglijk vieren

Vieringen rond de paaskring voor kinderen en jongeren in het revalidatiecentrum Pulderbos: o Palmviering (pdf), Palmviering 2 (pdf) o Viering rond de paaskaars (pdf) o Viering rond de Goede Week (pdf)

2 DE SCHAKEL VAN DE VERSOBERING

Terug naar de essentie, ruimte en tijd maken in je leven door soberder te leven, door niet de

gemakkelijkste weg te kiezen, gezonder te leven …

Vragen ter overweging:

Wat is volgens mij de essentie (het belangrijkste) in mijn leven?

Waar zou je in de komende vastenperiode wat meer tijd voor vrijmaken?

Wat ervaar je als "balast" in je leven?

Hoe "gezond" ben jij aan het leven?

Kan je je smartphone / laptop / tablet / … op vaste momenten aan de kan leggen en tijd maken voor iets anders?

Page 20: XXL Vasten 2016 - katholiekonderwijs.vlaanderen · vember 2016. Kan de vasten van 2016 geolied worden met de adem van dat jubeljaar? Barmhar-tigheid is een grondhouding en bron van

Katholiek Onderwijs Vlaanderen

20 van 30 XXL vasten 2016 2016-01-22

Suggesties:

Duurzaamheid Fair Trade: http://fairtradebelgium.be/nl

Soberder leven t.v.v. Broederlijk Delen: http://www.broederlijkdelen.be/nl/doe-mee/tips-voor-een-andere-manier-van-leven

Loesje heeft mooie uitspraken over “modern vasten”:

Deze uitspraken kunnen aanleiding zijn tot gesprek over de betekenis van vasten vandaag.

Meer over Loesje: http://www.loesje.nl/posters/page/7/

3 DE SCHAKEL VAN DE SOLIDARITEIT

Aandacht voor anderen, voor de wereld, je actief inzetten

Vragen ter overweging:

Kunnen we elkaars leven kruiden?

Samen smaakt het eten beter. Maar wat als de ander niets te eten meer heeft?

In het artikel “Samen eten is gezonder eten” lezen we over een onderzoek bij kinderen. Hoe stimuleren we het belang van samen eten bij kinderen en ouders?

Suggesties:

In de vastentijd maakt de kerk traditioneel ruimte en tijd voor Broederlijk delen.

Zij stellen verschillende manieren van om geld in te zamelen voor op hun website.

Je kan ook lestijd vrijmaken om met hun lesmateriaal aan de slag te gaan en hun campagne breed te duiden in lessen wereldoriëntatie bijvoorbeeld.

Solidariteit binnen de school of scholengemeenschap kan ook vorm krijgen door samendoeda-gen over de verschillende richtingen en graden heen.

Page 21: XXL Vasten 2016 - katholiekonderwijs.vlaanderen · vember 2016. Kan de vasten van 2016 geolied worden met de adem van dat jubeljaar? Barmhar-tigheid is een grondhouding en bron van

Dienst Identiteit & kwaliteit

2016-01-22 XXL vasten 2016 21 van 30

4 DE SCHAKEL VAN DE VERZOENING

Vergeven, herstellen, terug goed maken, iemand een nieuwe kans geven.

Steek geen stokken in elkaars wielen, laat de ketting van de fiets niet haperen, maar zorg voor olie om de ketting gesmeerd te laten lopen.

Vragen ter overweging:

Krijgen leerlingen de kans om hun ruzies zelf in handen te nemen? Om hun fouten te herstel-len?

Worden hiertoe vaardigheden aangeleerd? bv. Een fluistergesprek aan de sorry-tafel op de speelplaats met of zonder bemiddelaar. Meer informatie.

Hoe geef je het leven van de andere extra olie?

Hoe kan je zijn leven gesmeerd laten lopen?

Suggesties:

Sorry-viering in de klas: zie vastenaanbod Hasselt en Goede Week aanbod Brugge

Lesimpulsen bij de ‘in de kijker’ van de godsdienstwebsite Thomas rond vergeving.

Kleuters en eerste graad: o We komen niet altijd overeen o We maken het weer goed

Tweede en derde graad: o Vergeving halt! Tijd voor vrede

Secundair onderwijs: o Zand erover?

Er bestaan heel wat liederen over vergeven en nieuwe kansen geven … Het beluisteren van zo’n lied kan een aanleiding zijn tot een gesprek. De liederen kunnen dan nadien ook ge-bruikt worden in school- of klasvieringen bij het vergevingsmoment. o https://www.youtube.com/watch?v=NKuYPxV9rHg o https://www.youtube.com/watch?v=Auz7dGcELEg o https://www.youtube.com/watch?v=BU9JrzNMPtY o https://www.youtube.com/watch?v=VZCzF9VnLWk o https://www.youtube.com/watch?v=Yx3ixvd7Nzs

Page 22: XXL Vasten 2016 - katholiekonderwijs.vlaanderen · vember 2016. Kan de vasten van 2016 geolied worden met de adem van dat jubeljaar? Barmhar-tigheid is een grondhouding en bron van

Katholiek Onderwijs Vlaanderen

22 van 30 XXL vasten 2016 2016-01-22

BIJLAGEN BIJ XXL VASTEN 2016

Vier woorden om van te leven en aaneen te schakelen!

Bezinning 1: De schakel van de verinnerlijking – verstilling: schakel in op Hem

Bezinning 2: De schakel van de versobering: schakel in op wat echt wezenlijk is

Bezinning 3: De schakel van de solidariteit: schakel in op je medemens

Bezinning 4: De schakel van de verzoening: schakel in op verzoening en verdraagzaamheid

Page 23: XXL Vasten 2016 - katholiekonderwijs.vlaanderen · vember 2016. Kan de vasten van 2016 geolied worden met de adem van dat jubeljaar? Barmhar-tigheid is een grondhouding en bron van

Dienst Identiteit & kwaliteit

2016-01-22 XXL vasten 2016 23 van 30

Bezinning 1: De schakel van de verinnerlijking – verstilling: schakel in op Hem

Schakel in op Hem

Jezus trok zich steeds opnieuw terug om tot gebed en stilte te komen, om zich in te schakelen op

Hem die hij Vader noemde, bron van alle leven, richtingaanwijzer.

Een stukje uit ons bronnenboek: Mt.6, 2-7 “Dus wanneer je barmhartig bent, loop er dan niet mee te koop, zoals de schijnheiligen dat doen in de syna-gogen en op straat, om door de mensen geprezen te worden. Ik verzeker jullie, ze hebben hun loon al. [3] Maar als jij barmhartig bent, laat dan je linkerhand niet weten wat je rechter doet, [4] opdat je barmhartigheid in het verborgene* gebeurt; en je Vader, die in het verborgene ziet, zal het je lonen.[5] En wanneer je bidt, wees dan niet als de schijnheiligen; zij staan graag in de synagogen en op de hoeken van de straten te bidden, om op te vallen bij de mensen. Ik verzeker jullie, ze hebben hun loon al. [6] Maar als je bidt, ga dan je binnenkamer in, doe de deur dicht, bid tot je Vader, die in het verborgene is; en je Vader, die in het verborgene ziet, zal het je lonen. [7]”

Zie ook: http://www.bijbelin1000seconden.be

Hebben we niet allemaal af en toe nood aan ‘halt houden’ ?

Heer, help ons in deze veertigdagentijd Stil vallen, Stilte waarderen Stilte laten binnenkomen Zodat we onszelf horen, de ander

horen, Jou horen.

Soms vraag ik mij af: Wat wordt er eigenlijk van mij ver-wacht? Waarom leven wij? Wie is God voor mij? Moeilijke vragen … Maar wie ben ik voor God? Wat vindt God van mij?

Er waren eens drie broers die samen door de wereld trokken. Zij heetten Vrijheid, Gelijkheid en Broederschap. Vrijheid was het rijkst en op een dag merkte Gelijkheid dit op. Hij zei: 'Omdat jij rijk bent, en ik niet, zijn wij niet meer gelijk.' Vrijheid vond dat Gelijkheid zich maar aan hem moest aanpassen, maar Gelijkheid zei: 'Ik wil niet zijn zoals jij'. De broers kregen grote ruzie en besloten om uit elkaar te gaan. Vrijheid trok naar het westen en werd de wereldmacht. Gelijkheid koos voor het oosten en heeft het ook ver gebracht. Maar wie heeft er nog iets gehoord van Broederschap?

God, ik kom even tot bezinning en luister naar uw stem in de stilte. Zal ik U verstaan in wat de dag mij gaat brengen? Zal ik vandaag doen wat U van deze dag had verwacht? Goede God,

help ons af en toe even stil te zijn en dan te weten dat U altijd heel dicht bij ons bent.

Page 24: XXL Vasten 2016 - katholiekonderwijs.vlaanderen · vember 2016. Kan de vasten van 2016 geolied worden met de adem van dat jubeljaar? Barmhar-tigheid is een grondhouding en bron van

Katholiek Onderwijs Vlaanderen

24 van 30 XXL vasten 2016 2016-01-22

Uitbreiding voor wie dit wil … Er was eens een Jood die zijn hele leven lang trouw de wet had onderhouden.

Hij had altijd goed geleefd en gedaan wat Jahwe-God hem vroeg.

Maar hij had maar één wens:

namelijk dat God hem tijdens zijn leven de hemel en de hel liet zien.

En omdat hij altijd zo goed geleefd had stond God hem die gunst toe.

En God nam hem mee en bracht hem bij een heel grote zaal.

Dit is hel, zei God.

De Jood zag een grote zaal met tafels vol brood.

Er stonden prachtige bloemen in de zaal

en alles was even mooi.

Het eten zal er bijzonder lekker uit.

Aan tafel zaten allemaal mensen.

Deze mensen hadden allemaal stijve armen

zodat ze niets van de heerlijke maaltijd naar binnen konden krijgen.

De Jood knikte. Hij begreep het.

Dit was hel.

Toen gingen ze naar de hemel.

En weer kwamen ze in een grote zaal met tafels vol brood.

Ook daar was alles even prachtig en mooi

en alles zag er heerlijk uit, net zoals in de hel.

En aan tafels zaten mensen, net zoals in de hel.

En al die mensen hadden stijve armen.

De Jood begreep er niets van.

Is dit nu de hemel? vroeg hij aan God.

Maar God zei: Stil maar, wacht even.

En toen zag de Jood dat de mensen

met hun stijve armen

bij hun overburen het brood in de mond stopten.

Ze konden met hun stijve armen niet bij hun eigen

mond komen, maar wel bij die van hun overburen.

Dat was de hemel. De Jood knikte.

Hij had het begrepen.

Uittocht, Egypte, Beloofde Land, zijn meer dan begrippen of plaatsen uit een versleten verhaal. De vragen die we ons moeten stellen, zijn: Waar is ons Egypte, onze uittocht, ons Beloofde Land Waaraan zitten wij vast? Wat maakt ons echt vrij? En welke stappen moeten we daarvoor zetten?

Of hebben we ons zo aangepast aan de ‘Egyptische levensstijl’ dat ‘uittocht’ ons niets meer zegt?

Page 25: XXL Vasten 2016 - katholiekonderwijs.vlaanderen · vember 2016. Kan de vasten van 2016 geolied worden met de adem van dat jubeljaar? Barmhar-tigheid is een grondhouding en bron van

Dienst Identiteit & kwaliteit

2016-01-22 XXL vasten 2016 25 van 30

Bezinning 2: De schakel van de versobering: schakel in op wat echt wezenlijk is

Schakel in op wat echt wezenlijk is

Jezus wijst iedere keer weer op wat echt belangrijk is. Wat wezenlijk is voor de mens om te le-

ven, om samen te leven.

Een stukje uit ons bronnenboek. Mt. 19,16-25 “Toen kwam er iemand naar Hem toe die zei: ‘Meester, wat voor goeds moet ik doen om het eeuwig leven te

krijgen?’ [17] Maar Hij zei: ‘Waarom stelt u Mij die vraag over het goede? Eén is er goed. Als u het leven wilt

binnengaan, houd u dan aan de geboden.’ [18] ‘Welke?’, vroeg hij. Jezus zei daarop: ‘Niet doden, geen

echtbreuk plegen, niet stelen, niet vals getuigen, [19] uw vader en uw moeder eren, en uw naaste beminnen

als uzelf.’ [20] De jongeman antwoordde Hem: ‘Aan dat alles heb ik mij gehouden. Wat ontbreekt mij

nog?’ [21] Jezus zei: ‘Als u onverdeeld goed wilt zijn, ga dan uw bezit verkopen en geef het aan de armen,

en u zult een schat hebben in de hemel. Kom dan terug om Mij te volgen.’ [22] Toen de jongeman dat woord

hoorde, ging hij verdrietig weg, want hij had veel bezittingen. [23] Tegen zijn leerlingen zei Jezus: ‘Ik verze-

ker jullie, voor een rijke is het moeilijk het koninkrijk der hemelen binnen te gaan. [24] Nog eens zeg Ik

jullie: Een kameel komt gemakkelijker door het oog van een naald dan een rijke in het koninkrijk van God.’”

Zie ook: http://www.bijbelin1000seconden.be

Kunnen we echt ‘consuminderen’?

‘Geluk, het enige dat vermenigvuldigt als je het deelt.’ Heer, help ons in deze veertigdagentijd op zoek gaan naar wat echt belangrijk is om te leven. Help ons inzien dat onze consumptie-maatschappij ons niet gelukkiger maakt en hoe weinig, nietszeggend ‘brood en spelen’ kunnen zijn. Open onze blik en ons hart om voorbij hebzucht, eerzucht en heerszucht

MENS te zijn voor een ander.

Soberheid is een luxe De Frans had eens een zakdoek nodig en had er geen bij zich. Hij passeerde juist een groot warenhuis en stapte er binnen. Boven het draaihekje hing een levensgroot bord met de waarschuwing dat iedere klant verplicht was om gebruik te maken van een boodschappenwagentje. Frans pakte er dus één en ging er vrolijk zijn boodschap mee doen. Toen hij aan de betreffende afdeling kwam, kon hij niet eenvoudig een zakdoek pakken. Van de papieren zakdoekjes moest hij er tien pakjes van tien tegelijk meenemen. Van de andere stoffen zakdoeken moest hij er een dozijn tegelijk kopen. Frans had er thuis nog een stapel van liggen, maar ja, daar was hij nu niks mee. Hij deponeerde dus het dozijn in zijn wagentje en kwam na veel omzwervingen bij de kassa terecht. Intussen had reclame hem langs alle kanten aangepord om nog veel meer zaken te ko-pen. Maar Frans hield vol en stapte doelbewust richting uitgang. Bij de kassa stond zijn karretje als een vreemde eend in de bijt te midden van karren volgeladen met wat de reclame aanbevolen had te kopen. Andere kopers keken Frans aan, alsof ze wilden zeggen: zo iets doe je toch niet, zo'n wagentje is er voor om volgeladen te worden …

Twee of drie is niet veel, God, maar voor Jou is het genoeg om de nieuwe aarde op gang te brengen, een omgekeerde wereld, waar zwijgen omslaat in waarheid spreken en grootspraak verandert in omzien naar elkaar. Uw rijk op aarde waarnaar Jezus ons verlangend deed uitzien en bidden. De vastentijd 40 dagen voor Pasen.

Een tijd om stil te staan bij wat we gedachteloos opeten dag na dag meestal uit gewoonte of zelfs verveling. Een tijd van soberheid; niet alles wat we eten hebben we echt nodig. Een tijd van delen door eerst te vragen wat een ander wil voor we onszelf bedienen

Page 26: XXL Vasten 2016 - katholiekonderwijs.vlaanderen · vember 2016. Kan de vasten van 2016 geolied worden met de adem van dat jubeljaar? Barmhar-tigheid is een grondhouding en bron van

Katholiek Onderwijs Vlaanderen

26 van 30 XXL vasten 2016 2016-01-22

Ter overweging als uitbreiding Vasten heeft niets te maken met in zak en as lopen. Vasten is niet met een triestig gezicht ver-

stervingen doen en jezelf pijnigen om in de hemel te komen. Jezus zegt toch: 'Wanneer je vast,

zet dan geen somber gezicht op. Was je gezicht en zalf je hoofd.' (Mt 6, 16-17) Vasten heeft dus

helemaal niets negatiefs. Het is een zeer positief gebeuren. Vasten is een bevrijdingsproces, een

proces van menselijke ontplooiing en levensvreugde. Vasten wil niet zeggen dat men armoe moet

lijden, op water en brood leven, in een krot wonen. Vasten is leren sober te zijn. Is weigeren te

stikken in de consumptie. Is glimlachend al het overtollige vaarwel zeggen. Vasten is het op gang

brengen van een dematerialiseringsproces in ons leven, een langzaam loskomen van materiële

dingen. Vasten is zich laten genezen van overdaad, zich laten uitzuiveren.

Vasten is de beste therapie voor de mens van vandaag, voor ieder van ons. Vasten brengt je weer

in conditie en maakt je geestelijk gezond. Vasten kan een belangrijk gebeuren zijn in je leven.

Vasten zal je vrijmaken om meer en beter te leven voor God en voor de mensen die Hij aan je

zorgen heeft toevertrouwd. We zullen nieuwe ogen krijgen voor het wonder om ons heen. We

zullen minder gaan verbruiken, maar meer en bewuster genieten. Vers gebakken, maar heel ge-

woon brood kan dan een weelde zijn. Een glas helder water wordt een feest. Dan zal de liefde

groeien onder de mensen en zullen mensen weer bij elkaar thuis kunnen komen.

Page 27: XXL Vasten 2016 - katholiekonderwijs.vlaanderen · vember 2016. Kan de vasten van 2016 geolied worden met de adem van dat jubeljaar? Barmhar-tigheid is een grondhouding en bron van

Dienst Identiteit & kwaliteit

2016-01-22 XXL vasten 2016 27 van 30

Bezinning 3: De schakel van de solidariteit: schakel in op je medemens

De schakel van de solidariteit

Schakel je in op je medemens Hoeveel parabels gaan niet over delen en geven?

‘Wie zijn leven niet wil delen, niet wil delen met zovelen, met een ander gaat verloren, wie wil geven wat hij heeft, die zal leven, opgegeten, die zal weten dat hij leeft.’

Een stukje uit ons bronnenboek Mt.5, 3-12 “Gelukkig die arm van geest* zijn, want hun behoort het koninkrijk der hemelen. [4] Gelukkig die verdriet hebben, want zij zullen getroost worden. [5] Gelukkig die zachtmoedig*zijn, want zij zullen het land er-ven. [6] Gelukkig die hongeren en dorsten naar de gerechtigheid*, want zij zullen verzadigd wor-den. [7] Gelukkig die barmhartig zijn, want zij zullen barmhartigheid ondervinden. [8] Gelukkig die zuiver van hart zijn, want zij zullen God zien. [9] Gelukkig die vrede brengen, want zij zullen kinderen van God genoemd worden. [10] Gelukkig die vervolgd worden vanwege de gerechtigheid, want hun behoort het ko-ninkrijk der hemelen.[11] Gelukkig zijn jullie, als ze jullie uitschelden en vervolgen en je van allerlei kwaad betichten vanwege Mij. [12] Wees blij en juich, want in de hemel wacht jullie een rijke beloning.”

Zie ook: http://www.bijbelin1000seconden.be

‘Solidariteit begint waar je je laat

raken door de mens achter de feiten!’

Heer, laat ons ‘geraakt’ worden door

de mens achter de feiten;

laat ons altijd blijven ‘ontroerd’

worden door ellende en verdriet

laat ons altijd blijven ‘bewogen’

worden door miserie van anderen

dat de onmacht ons niet verlamd

maar ons in verzet doet komen om

grenzen te verzetten en te verleggen.

Solidariteit Het is niet iets van nu eens wel en dan weer niet. Het is niet eentje van de zovele jasjes die je bij gelegenheid eens kunt aantrekken. Het is niet iets wat afhangt van de zin of van het moment, of van de zin van het moment. Solidariteit is een levenshouding, iets wat je hele manier van leven doordringt.

Je staat er mee op en je gaat ermee slapen.

Solidariteit begint waar men zich laat raken door de mens achter de droog opgesomde feiten. Solidariteit begint waar het eigen leven in vraag mag worden gesteld in het licht van die heel andere wereld van de armen. Solidariteit begint waar men opstaat uit de spinsels van excuses en verantwoordingen, om gewoon te doen wat hier en nu al kan. Solidariteit begint waar de kracht als een vonk overslaat van de éne mens op de andere.

Carlos Desoete

Page 28: XXL Vasten 2016 - katholiekonderwijs.vlaanderen · vember 2016. Kan de vasten van 2016 geolied worden met de adem van dat jubeljaar? Barmhar-tigheid is een grondhouding en bron van
Page 29: XXL Vasten 2016 - katholiekonderwijs.vlaanderen · vember 2016. Kan de vasten van 2016 geolied worden met de adem van dat jubeljaar? Barmhar-tigheid is een grondhouding en bron van

Dienst Identiteit & kwaliteit

2016-01-22 XXL vasten 2016 29 van 30

Bezinning 4: De schakel van de verzoening: schakel in op verzoening en verdraagzaamheid

De schakel van de verzoening

Schakel in op verzoening en verdraagzaamheid

“Tot zevenmaal zeventig maal, vergeef ik een ander zijn schuld, tot zevenmaal zeventig maal, de

Heer heeft met mij ook geduld.”

Vraagt Jezus niet om echt berouw, om te verzoenen en om niet in bitterheid of onenigheid te blijven leven. Haal de kramp uit je leven en toon je kwetsbare, verzoenende kant.

Verzoenen maakt vrij!

Een stukje uit ons bronnenboek: Lc 19, 1-10 “Hij* kwam in Jericho en trok door de stad. [2] Daar was een man die Zacheüs heette. Hij was oppertolle-

naar en hij was rijk. [3] Hij wilde wel eens zien wat Jezus voor iemand was, maar het lukte hem niet vanwe-

ge de mensenmassa, want hij was klein van stuk. [4] Daarom rende hij vooruit en klom in een moerbeivijgen-

boom om Hem te zien te krijgen, want Hij zou daar voorbijkomen. [5] Toen Jezus bij die plek kwam, keek

Hij omhoog en zei tegen hem: ‘Zacheüs, kom vlug naar beneden; vandaag moet Ik in uw huis verblij-

ven.’ [6] Hij kwam vlug naar beneden en ontving Hem met vreugde. [7] Iedereen die het zag sprak er schan-

de van. ‘Hij neemt zijn intrek bij een zondaar’, zeiden ze. [8] Zacheüs richtte zich tot de Heer. ‘Heer,’ zei

hij, ‘hierbij geef ik de helft van mijn bezit aan de armen, en als ik iemand iets heb afgeperst, vergoed ik het

viervoudig*.’ [9] Jezus zei tegen hem: ‘Vandaag is er redding gekomen voor dit huis, want ook hij is een zoon

van Abraham. [10] De Mensenzoon is immers gekomen om te zoeken en te redden wat verloren is.”

Zie ook: http://www.bijbelin1000seconden.be

Gebed om vrede van de H. Franciscus

Heer, Maak mij een instrument van uw vrede. Laat mij liefde brengen, daar waar haat is; vergeving, waar mensen elkaar pijn doen; geloof, daar waar twijfel is; hoop, waar wanhoop is; licht, waar duisternis is; vreugde, waar droefheid is. Goddelijke Meester, geef dat ik meer zoek: te troosten dan om zelf getroost te worden; begrip te tonen dan om zelf begrepen te worden. liefde te schenken dan om zelf liefde te ontvangen. Want als we geven ontvangen we; als we vergeving schenken ontvangen we vergeving; als we sterven worden we geboren tot eeuwig leven. Als wij niet meer geloven dat het kan, wie dan wel? Als wij niet meer vertrouwen op houden van, wie dan wel? Als wij niet meer proberen om van fouten te leren,

als wij het getij niet keren, wie dan wel? Als wij niet meer zeggen hoe het moet, wie dan wel? Als wij niet meer weten wat er toe doet, wie dan wel? Als wij er niet in slagen de ideeën aan te dragen voor een kans op betere dagen, wie dan wel? Als wij niet meer geloven dat het kan, wie dan wel? Als wij niet meer komen met een plan, wie dan wel. Als wij er niet voor zorgen dat de toekomst is geborgen voor de kinderen en jongeren van morgen, wie dan wel? Als wij onszelf niet dwingen een gat in de lucht te zingen, waarin zij kunnen springen, wie dan wel?

Page 30: XXL Vasten 2016 - katholiekonderwijs.vlaanderen · vember 2016. Kan de vasten van 2016 geolied worden met de adem van dat jubeljaar? Barmhar-tigheid is een grondhouding en bron van

Katholiek Onderwijs Vlaanderen

30 van 30 XXL vasten 2016 2016-01-22

Heer, Help ons om onze problemen op te lossen. Geef ons de kracht om samen te zoeken naar de goede weg,

Een weg van vrede en vriendschap.

Heer, Maak ons sterk om naar elkaar toe te gaan, en de handen naar elkaar uit te steken,

zodat we samen verder kunnen gaan.

Heer, Help ons om onze schuld naar elkaar toe te bekennen en dan te beginnen met een frisse start. Maak dat we elkaar kunnen vergeven.