WWiisskkuunnddee BBweb.ete.cw/wp-content/uploads/2020/08/13_Wiskunde-B-pta...2020/08/13 · Parate...

Ministerie van OWCS, Sector Onderwijs & Wetenschap

WWiisskkuunnddee BB landsexamen havo

Programma van toetsing en afsluiting 2021

wiskunde B havo

Ministerie van Onderwijs, Wetenschap, Cultuur & Sport - augustus 2020 2 / 17

Inhoudsopgave

Opzet van het examen .................................................................................... 3

Het examenprogramma…………………………………………….............................................3

Beschrijving van de examenstof ....................................................................... 3

Het centraal examen ....................................................................................... 4

Het commissie-examen ................................................................................... 4

De beoordeling van het commissie-examen ....................................................... 5

Het eindcijfer ................................................................................................. 5

Bijlage 1 De eindtermen .................................................................................. 6

Bijlage 2 Hulpmiddelen .................................................................................. 14

Bijlage 3 Tips ............................................................................................... 17

wiskunde B havo


Wiskunde B havo

Opzet van het examen

Het examen bestaat uit een centraal examen en een commissie-examen.

Het centraal examen is gelijk aan het centraal examen van de scholen.

Het commissie-examen bestaat uit twee schriftelijke toetsen.

Het examenprogramma

Wiskunde B centraal

examen

commissie-

examen

Domein A

Vaardigheden

A1 Algemene vaardigheden X X

A2 Profielspecifieke vaardigheden X X

A3 Wiskundige vaardigheden X X

Domein B

Functies,

grafieken en

vergelijkingen

B1 Standaardfuncties X X

B2 Vergelijkingen en ongelijkheden X X

B3 Evenredigheidsverbanden X X

B4 Periodieke functies X X

Domein C

Meetkundige

berekeningen

C1 Afstanden en hoeken in concrete situaties X X

C2 Algebraïsche methoden X X

Domein D

Toegepaste

analyse

D1 Veranderingen X X

D2 Afgeleide functies X X

D3 Bepaling afgeleide functies X X

D4 Toepassing afgeleide functies X X

Beschrijving van de examenstof

In bijlage 1 van deze vakinformatie staat een beschrijving van de eindtermen.

Bij het bestuderen van de examenstof is het raadzaam om gebruik te maken van een

lesmethode of examenkatern.

Wat is nieuw?

In het domein Toegepaste analyse vervalt de afgeleide van goniometrische functies en

komen gebroken lineaire functies en evenredigheidsverbanden erbij. Het domein

Ruimtemeetkunde vervalt helemaal. Hiervoor in de plaats komt meetkunde in het platte

vlak: Berekenen van afstanden en hoeken in concrete situaties en Analytisch-

algebraïsche methoden (voor lijnen en cirkels).

wiskunde B havo


Het centraal examen (CE)

Het centraal examen bestaat uit één zitting van 210 minuten (zie examenrooster).

De examenstof staat in de tabel hierboven, voorlaatste kolom van de tabel.

Het examenrooster schriftelijke examens staat op de CD. De examenoproep voor de

schriftelijke examens verstuurt het ETE uiterlijk twee weken (10 werkdagen) voor

aanvang van het examen. Daarin staan datum, tijd en locatie vermeld.

Hulpmiddelen

Naast het basispakket hulpmiddelen is een grafische rekenmachine noodzakelijk (zie

bijlage 2).

Oefenen

Examenbundels of oude examens zijn geschikt om ervaring op te doen. Oude centrale

examens zijn te vinden op onder andere examenblad.nl (stel linksboven een bepaald

jaar in en vind onder het havo en wiskunde B de examendocumenten van dat jaar).

Let op: deze oefenexamens hebben betrekking op het oude examenprogramma. Wel

kan gekeken worden naar de pilotexamens. Deze zijn grotendeels volgens het nieuwe

programma. Recente pilotexamens zijn te vinden op www.cito.nl.

Voorbeeldopgaven voor het nieuwe programma wiskunde B staan op:

examenblad.nl in de Syllabus hoofdstuk 3 (stel 2021 als jaar in, kies havo, wiskunde B)

hetcvte.nl (kies wiskunde havo/vwo, voorbeeldexamenopgaven havo)

www.havovwo.nl. (hier staan ook uitwerkingen bij).

Tips voor dit examen

Er worden geen vragen gesteld over die onderdelen die zich naar hun aard niet lenen

voor centrale examinering, waaronder vaardigheden die uitdrukkelijk een computer als

werkstation vereisen. Zie bijlage 3 voor verdere tips.

Het commissie-examen (CIE)

Het commissie-examen bestaat uit twee schriftelijke toetsen van 150 minuten en vindt

plaats in de maanden januari en maart van het desbetreffende examenjaar.

Het examen heeft betrekking op de examenstof. Wat moet u leren?

1e toetsmoment 2e toetsmoment

WI B Getal & Ruimte B 1+2 Getal & Ruimte B 1+2+3

weging 40% 60%

Naast de leerboeken, hebt u ook werkboeken, antwoordenboek en een grafische

rekenmachine nodig.

Voor het eerste toetsmoment is geen herkansing mogelijk, wel voor het

tweede toetsmoment.

De kandidaat dient te beschikken over schrijf- en tekenmateriaal en een grafische

rekenmachine. Zie bijlage 2 voor het basispakket hulpmiddelen.

wiskunde B havo


De beoordeling van het commissie-examen

Voor het commissie-examen worden twee deelcijfers gegeven:

deelcijfer a: voor het eerste examen

deelcijfer b: voor het tweede examen

Het cijfer voor het commissie-examen wordt als volgt berekend:

cijfer CIE = (4a + 6b) / 10 (afgerond op 1 decimaal)

Het eindcijfer

Het eindcijfer wordt als volgt berekend:

eindcijfer = (het cijfer CE + het cijfer CIE) / 2 (afgerond op een geheel getal)

wiskunde B havo


Bijlage 1 De eindtermen

Domein A Vaardigheden

A1 Algemene vaardigheden

De kandidaat heeft kennis van de rol van wiskunde in de maatschappij, kan hierover

gericht informatie verzamelen en de resultaten communiceren met anderen.

De kandidaat kan

doelgericht informatie zoeken, beoordelen, selecteren en verwerken;

adequaat schriftelijk rapporteren over onderwerpen uit de wiskunde.

A2 Profielspecifieke vaardigheden

De kandidaat kan profielspecifieke probleemsituaties in wiskundige termen analyseren,

oplossen en het resultaat naar de betrokken context terugvertalen.

De kandidaat kan

een probleemsituatie in een wiskundige, natuurwetenschappelijke of

maatschappelijke context analyseren, gebruik makend van relevante begrippen

en theorie vertalen in een vakspecifiek onderzoek, dat onderzoek uitvoeren, en

uit de onderzoeksresultaten conclusies trekken;

een realistisch probleem in een context analyseren, inperken tot een

hanteerbaar probleem, vertalen naar een wiskundig model, modeluitkomsten

genereren en interpreteren en het model toetsen en beoordelen;

met gegevens van wiskundige en natuurwetenschappelijke aard consistente

redeneringen opzetten.

A3 Wiskundige vaardigheden

De kandidaat beheerst de bij het examenprogramma passende wiskundige

vaardigheden, waaronder modelleren en algebraïseren, ordenen en structureren,

analytisch denken en probleemoplossen, formules manipuleren, abstraheren, en logisch

redeneren en bewijzen – en kan daarbij ICT functioneel gebruiken.

De kandidaat

beheerst de rekenregels;

beheerst de specifieke algebraïsche vaardigheden;

heeft inzicht in wiskundige notaties en formules en kan daarmee kwalitatief

redeneren;

kan wiskundige informatie ordenen en in probleemsituaties de wiskundige

structuur onderkennen;

kan bij een gegeven probleemsituatie een model opstellen in wiskundige termen;

kan op basis van een gegeven probleemsituatie een schatting maken van de

uitkomst zonder deze uitkomst exact te berekenen;

kan een oplossingsstrategie kiezen, deze correct toepassen en de gevonden

oplossing controleren binnen de context;

kan vakspecifieke taal interpreteren en gebruiken;

kan de correctheid van wiskundige redeneringen verifiëren;

kan eenvoudige wiskundige redeneringen correct onder woorden brengen;

kan bij het raadplegen van wiskundige informatie, bij het verkennen van

wiskundige situaties, bij het geven van wiskundige redeneringen en bij het

uitvoeren van wiskundige berekeningen gebruik maken van geschikte ICT-

middelen;

kan antwoorden afronden op een voorgeschreven nauwkeurigheid dan wel op

een nauwkeurigheid die past bij de probleemsituatie.

wiskunde B havo


Domein B Functies, grafieken en vergelijkingen

B1 Standaardfuncties

De kandidaat kan standaardfuncties (machtsfuncties, exponentiële en logaritmische

functies en goniometrische functies) hanteren, interpreteren binnen een context, de

grafieken beschrijven en in een functievoorschrift vastleggen en werken met

eenvoudige transformaties.

Parate kennis

De kandidaat kent

de grafiek en karakteristieke eigenschappen van de lineaire of

eerstegraadsfunctie ( )f x ax b , evenals de naam rechte lijn voor de grafiek

ervan;

de grafiek en karakteristieke eigenschappen van de kwadratische of

tweedegraadsfunctie 2( )f x ax bx c of ( ) ( – )( – )f x a x p x q of

2( ) ( )f x a x r s

evenals de naam parabool voor de grafiek ervan;

de grafiek en karakteristieke eigenschappen van de machtsfunctie ( ) pf x x , p is

een rationaal getal, in het bijzonder van de wortelfunctie; ( )f x x

de grafiek en karakteristieke eigenschappen van de exponentiële functie

( ) xf x a en de logaritmische functie ( ) log( )af x x , evenals de begrippen grondtal

en exponent en de rekenregels voor machten en logaritmen;

de grafiek en karakteristieke eigenschappen van de goniometrische functies

( ) sin( )f x x en ( ) cos( )f x x , evenals de begrippen radiaal, periode, amplitude en

evenwichtsstand;

de grafiek en karakteristieke eigenschappen van de gebroken lineaire functie

( )ax b

f xcx d

, evenals de naam hyperbool voor de grafiek ervan;

de karakteristieke eigenschappen van functies: domein, bereik, nulpunt,

extreem, minimum, maximum, stijgen, dalen, toenemend of afnemend stijgen

of dalen;

de karakteristieke eigenschappen van grafieken: snijpunt met de x-as, snijpunt

met de y-as, top, symmetrie en asymptotisch gedrag inclusief horizontale en

verticale asymptoot;

de transformaties vermenigvuldiging ten opzichte van x- of y-as en translatie.

wiskunde B havo


Parate vaardigheden

De kandidaat kan

van de standaardfuncties de grafiek tekenen en daarbij gebruik maken van de

karakteristieke eigenschappen van de functie en haar grafiek;

de verschillende schrijfwijzen van tweedegraads functies gebruiken;

bij een grafiek of een tabel van een standaardfunctie, een lineaire functie of een

kwadratische functie het functievoorschrift opstellen;

karakteristieke eigenschappen van een standaardfunctie en haar grafiek

gebruiken bij het oplossen van problemen;

een exponentiële functie beschrijven met behulp van de termen beginwaarde en

groeifactor;

bij exponentiële en logaritmische functies x schrijven als functie van y;

bij machtsfuncties x schrijven als functie van y;

op een grafiek een translatie en/of vermenigvuldiging ten opzichte van x- of y-

as uitvoeren;

het functievoorschrift opstellen dat hoort bij een nieuwe grafiek die is ontstaan

na transformatie van een gegeven grafiek;

het functievoorschrift opstellen van de somfunctie of de verschilfunctie van twee

functies.

Productieve vaardigheden

De kandidaat kan

bij exponentiële groeiprocessen de verdubbelingstijd en de halveringstijd

bepalen;

twee functies samenstellen door middel van een ketting en het

functievoorschrift opstellen van de samengestelde functie;

van een samengestelde functie de karakteristieke eigenschappen bepalen;

bij een in een probleemsituatie beschreven verband een passend

functievoorschrift opstellen;

x uitdrukken in y bij een samengestelde functie als bedoeld in B1.12.

B2 Vergelijkingen en ongelijkheden

De kandidaat kan vergelijkingen, ongelijkheden en stelsels van twee lineaire

vergelijkingen oplossen, in voorkomende gevallen grafisch oplossen of de oplossingen

numeriek benaderen en de oplossingen interpreteren in de context.

Parate kennis

De kandidaat kent

het begrip stelsel van vergelijkingen;

de abc-formule.

Parate vaardigheden

De kandidaat kan

een vergelijking oplossen die te herleiden is tot een lineaire vergelijking;

een vergelijking oplossen die te herleiden is tot een kwadratische vergelijking;

een vergelijking oplossen die te herleiden is tot het type nx c ;

een vergelijking oplossen die te herleiden is tot het type xa c of log( )a x c ;

een vergelijking oplossen van het type ( ) ( )f x g x waarbij f en g functies zijn

zoals genoemd in subdomein B1;

een stelsel van twee lineaire vergelijkingen met twee onbekenden oplossen;

een ongelijkheid oplossen van het type ( ) ( ), ( ) ( )f x g x f x g x of

( ) ( ), ( ) ( )f x g x f x g x waarbij f en g standaardfuncties zijn.

wiskunde B havo



De kandidaat kan

een vergelijking dan wel een ongelijkheid opstellen aan de hand van een

gegeven probleemsituatie, de vergelijking of ongelijkheid oplossen en de

oplossingen van deze vergelijking of ongelijkheid interpreteren;

een vergelijking met een parameter oplossen en de oplossing schrijven als

functie van de parameter;

een ongelijkheid oplossen van de vorm ( ) , ( )f x c f x c of ( ) , ( )f x c f x c , waarbij

f een samengestelde functie is zoals bedoeld in B1.12.

B3 Evenredigheidsverbanden

De kandidaat kan verbanden tussen de twee grootheden a en b van de vorm da c b

herkennen, toepassen en bijbehorende grafieken tekenen, vanuit de beschrijving van

een dergelijk verband een formule opstellen, de evenredigheidsconstante bepalen en

kan rekenen met en redeneren over verbanden van deze vorm en het effect van

schaalvergroting.

Parate kennis

De kandidaat kent

de begrippen recht evenredig, omgekeerd evenredig, evenredig met een macht,

evenredigheidsconstante;

het verschil tussen een lineair verband en een recht evenredig verband;

formules van de vorm y cx en c

yx

als respectievelijk een recht evenredig en

een omgekeerd evenredig verband.

Parate vaardigheden

De kandidaat kan

in een gegeven probleemsituatie bepalen of er sprake is van een recht evenredig

of een omgekeerd evenredig verband;

met de algemene vorm van het machtsverbandny c x rekenen;

in een machtsverband ny c x tussen twee grootheden x en y de exponent n en

de evenredigheidsconstante c bepalen.


De kandidaat kan

in een gegeven probleemsituatie een vergelijking opstellen waarbij gebruik wordt

gemaakt van het machtsverband tussen twee grootheden, de vergelijking

oplossen en de oplossingen interpreteren.

wiskunde B havo


B4 Periodieke functies

De kandidaat kan periodieke verschijnselen beschrijven door middel van sinus- of

cosinusfuncties, de bijbehorende sinusoïden tekenen en de karakteristieke

eigenschappen ervan benoemen en alle oplossingen van een goniometrische

vergelijking op een gegeven interval bepalen.

Parate kennis

De kandidaat kent

de exacte waarden van sin( )x en cos( )x waarbij x een veelvoud van 16π of 1

4π is.

Parate vaardigheden

De kandidaat kan

graden omrekenen in radialen en omgekeerd;

de grafiek tekenen van functies van de vorm ( ) sin( ( ))f x d a b x c en

( ) cos( ( ))f x d a b x c ;

vergelijkingen van het type f x c oplossen in een gegeven interval met f een

functie als in B4.2. genoemd en daarbij gebruik maken van periodiciteit en

symmetrie;

van een sinusoïde het bijbehorende functievoorschrift opstellen.


De kandidaat kan

in een gegeven probleemsituatie voor een periodiek verschijnsel een

functievoorschrift zoals bedoeld in B4.2 opstellen, daarmee berekeningen

uitvoeren en de resultaten interpreteren.

Domein C Meetkundige berekeningen

Opmerking 1:

Dit domein betreft de meetkunde in het platte vlak. De ruimte kan wel als context

optreden waarin de vlakke meetkunde zich voordoet.

Opmerking 2:

Als in dit domein coördinaten worden gebruikt, dan betreft dat altijd een cartesisch

assenstelsel.

C1 Afstanden en hoeken in concrete situaties

De kandidaat kan afstanden en hoeken berekenen met behulp van goniometrische

verhoudingen, de stelling van Pythagoras en de sinus- en cosinusregel.

Parate kennis

De kandidaat kent

het begrip afstand als de lengte van het kortste verbindingslijnstuk tussen twee

meetkundige figuren.

wiskunde B havo


Parate vaardigheden

De kandidaat kan

sinus, cosinus en tangens gebruiken voor het berekenen van de grootte van

hoeken en de lengte van zijden in een rechthoekige driehoek;

de stelling van Pythagoras gebruiken om de afstand tussen twee punten te

berekenen;

de sinus- en cosinusregel gebruiken voor het berekenen van de lengte van

lijnstukken en de grootte van hoeken in een driehoek;

met gelijkvormigheid de lengte van lijnstukken berekenen.


De kandidaat kan

voor het oplossen van een meetkundig probleem een combinatie gebruiken van

C1.1 tot en met C1.4.

C2 Algebraïsche methoden

De kandidaat kan analytisch-algebraïsche berekeningen uitvoeren aan de hand van

contexten en figuren.

Parate kennis

De kandidaat kent

de vergelijking van een lijn in de vorm y ax b en in de vorm ax by c ;

de eigenschap dat het product van de richtingscoëfficiënten van twee loodrecht

op elkaar staande lijnen gelijk is aan –1 en omgekeerd;

van een cirkel een vergelijking in de vorm 2 2 2( ) ( )x a y b r en in de vorm

2 2 0x y ax by c ;

de stelling dat een raaklijn aan een cirkel loodrecht staat op de straal naar het

raakpunt.

Parate vaardigheden

De kandidaat kan

de vergelijking van een lijn en een cirkel opstellen;

de hoek tussen twee lijnen berekenen;

de vergelijking van de loodlijn door een gegeven punt op een lijn opstellen;

uit een vergelijking van een cirkel de straal en de coördinaten van het

middelpunt afleiden;

de vergelijking van de raaklijn aan een cirkel opstellen in een gegeven raakpunt;

de coördinaten van het snijpunt van twee lijnen berekenen;

de oplosbaarheid van een stelsel van twee lineaire vergelijkingen in verband

brengen met de onderlinge ligging van de bijbehorende lijnen;

in een coördinatenstelsel de lengte van een lijnstuk berekenen.


De kandidaat kan

de coördinaten van de snijpunten van een lijn en een cirkel berekenen;

de afstand tussen punten, lijnen en cirkels berekenen;

onderzoeken hoeveel gemeenschappelijke punten een lijn en een cirkel hebben.

wiskunde B havo


Domein D Toegepaste analyse

D1 Veranderingen

De kandidaat kan het veranderingsgedrag van een functie, gegeven door grafiek, tabel

of formule, beschrijven door middel van toenamediagrammen en differentiequotiënten

en kan differentiequotiënten berekenen en interpreteren, ook vanuit een

profielspecifieke probleemsituatie.

Parate kennis

De kandidaat kent

het begrip interval en de intervalnotaties;

de Δ-notatie voor een differentie.

Parate vaardigheden

De kandidaat kan

vanuit een gegeven toenamediagram het verloop van een grafiek schetsen;

een toenamediagram bij een gegeven grafiek, tabel of formule tekenen;

differentiequotiënten berekenen indien de functie is gegeven door een grafiek,

tabel of formule;

differentiequotiënten interpreteren als maat voor de gemiddelde verandering in

de waarde van een functie op een interval.


De kandidaat kan

het veranderingsgedrag van variabelen beschrijven met behulp van

toenamediagrammen en differentiequotiënten.

D2 Afgeleide functies

De kandidaat kan de afgeleide functie begripsmatig interpreteren en kan lokale

veranderingen van functiewaarden benaderen zowel met een differentiaalquotiënt als

met een numeriek-grafische methode.

Parate kennis

De kandidaat kent

notaties voor de afgeleide van een functie.

Parate vaardigheden

De kandidaat kan

een lokale afgeleide benaderen door differentiequotiënten met afnemende

intervalgrootte;

een lokale afgeleide interpreteren als de helling of steilheid van een grafiek in

een punt.


De kandidaat kan

de grafiek van de afgeleide schetsen indien de grafiek van de functie is gegeven;

de grafiek van de functie schetsen indien de grafiek van de afgeleide is gegeven;

conclusies trekken over lokale veranderingen van functiewaarden op basis van de

afgeleide of met behulp van een numeriek-grafische methode.

wiskunde B havo


D3 Bepaling afgeleide functies

De kandidaat kan de afgeleide functie van machtsfuncties met rationale exponenten

bepalen en kan voor het bepalen van de afgeleide functie gebruik maken van de som-,

verschil- en kettingregel.

Parate kennis

De kandidaat kent

het begrip differentiëren voor het bepalen van de afgeleide.

Parate vaardigheden

De kandidaat kan

de afgeleide bepalen van machtsfuncties met rationale exponenten;

de somregel en verschilregel gebruiken bij het bepalen van de afgeleide;

de kettingregel gebruiken bij het bepalen van de afgeleide van een

samengestelde functie, waarvan de eerste functie lineair is en de tweede functie

een machtsfunctie met rationale exponent;

het verband gebruiken tussen de afgeleide van een functie ( )f x en de afgeleide

van ( )c f x d of de afgeleide van ( )f c x d .


De kandidaat kan

een combinatie van somregel, verschilregel en kettingregel gebruiken bij het

bepalen van de afgeleide.

D4 Toepassing afgeleide functies

De kandidaat kan analytisch-algebraïsche berekeningen uitvoeren gericht op

profielspecifieke contexten.

Parate vaardigheden

De kandidaat kan

de afgeleide gebruiken bij het opstellen van de vergelijking van de raaklijn in een

punt van de grafiek van een functie;

de afgeleide gebruiken bij het verifiëren en bij het bepalen van extremen van

een functie;

de afgeleide gebruiken bij het bepalen van een raaklijn met een gegeven helling.


De kandidaat kan

in een gegeven probleemsituatie de afgeleide gebruiken voor het bepalen van

een optimale situatie;

een optimaliseringsprobleem vertalen in een formule en dit probleem vervolgens

met behulp van de afgeleide of numeriek-grafisch oplossen.

wiskunde B havo


Bijlage 2 Hulpmiddelen

Noodzakelijk: Toegestane grafische rekenmachine

Bij de vakken zonder grafische rekenmachine mag een eenvoudige rekenmachine gebruikt

worden waarop basisbewerkingen kunnen worden uitgevoerd. In de volgende paragrafen

wordt dit nader toegelicht.

Wat zijn basisbewerkingen?

In onderstaande tabel wordt aangegeven over welke basisbewerkingen een rekenmachine

in ieder geval moet beschikken voor de verschillende vakken.

havo/vwo na, sk havo/vwo ec havo/vwo overig

Grondbewerkingen + - x: X X X

𝑥2 en √ X X

1/𝑥 of 𝑥-1 en 𝑥y X X

sin/cos/tan en hun inversen X

𝜋 X 10log (en 10x) en ln (en 𝑒x) X

Rekenmachines die over al deze basisbewerkingen beschikken: Casio fx-82MS, HP10S+,

TI30XB(S)

Wat zijn geen basisbewerkingen?

Opties in dezen die niet gezien worden als basisbewerkingen (niet uitputtend):

Het oplossen van (stelsels van) vergelijkingen

Het numeriek integreren en differentiëren van functies

Rekenen met verhoudingen

Berekeningen maken met micro, kilo, …

Gebruiken van wetenschappelijke constanten

Werken in een spreadsheet

Programmeren

Ingebouwde formules

Belangrijk uitgangspunt is dat hulpmiddelen die vaardigheden overbodig maken

waarover de leerling volgens de syllabus moet beschikken niet zijn toegestaan. Machines

die daarom in ieder geval niet zijn toegestaan: Casio fx-991EX en TI-30XPro.

Verder geldt het volgende:

Een rekenmachine mag tijdens het examen niet op het lichtnet worden aangesloten

of met andere apparatuur worden verbonden.

Het is een kandidaat niet toegestaan tijdens het examen gebruik te maken van de

rekenmachine van een andere kandidaat.

Een rekenmachine mag geen geluid maken.

Een rekenmachine mag niet beschikken over de mogelijkheid grafieken weer te

geven.

Een rekenmachine mag niet beschikken over zend- en/of ontvangstmogelijkheden.

Een rekenmachine mag niet alfanumeriek (met letters op het scherm) zijn; bedoeld

is dat er geen teksten kunnen worden ingevoerd of uitgelezen, zoals bijvoorbeeld

met de mobiele telefoon wel kan. De letters ‘sin’ als afkorting van sinus worden in

dit verband dus niet als alfanumeriek beschouwd.

Een meerregelige machine is niet verboden als hij aan de overige criteria voldoet.

wiskunde B havo


Grafische rekenmachine

Alleen wanneer (op basis van de syllabus van een vak) de grafische rekenmachine

noodzakelijk blijkt, wordt de grafische rekenmachine toegestaan. De enige vakken waar

de grafische rekenmachine dientengevolge nog is toegestaan, zijn wiskunde A, B en C.

Types toegestane grafische rekenmachines

Het is mogelijk dat op een later moment nieuwe types worden toegestaan.

Rekenmachines die in latere regelingen worden opgenomen, mogen in eerdere jaren ook

gebruikt worden.

De machines die in 2020 in elk geval zijn toegestaan:

Casio:

fx-9860GII(SD) (mits voorzien van examenstand): OS2.07 en hoger;

fx-CG20 (mits voorzien van examenstand): OS2.01 en hoger;

fx-CG50.

Hewlett Packard:

HP Prime (mits voorzien van de meest recente Nederlandse examenstand).

Texas Instruments:

TI-84 Plus T, de basisversie met LED lampje;

TI-84 Plus CE-T vanaf versie OS 5.1.5;

TI-Nspire CX (alleen de versie zonder CAS) vanaf versie OS 4.4.0.532.

Oudere types, ook die eerder wel waren toegestaan, zijn NIET meer toegestaan.

Het verdient aanbeveling de machine altijd te voorzien van het meest recente OS of

firmware.

Voorwaarden gebruik Grafische rekenmachine

Een grafische rekenmachine is op het centraal examen alleen toegestaan als het

geheugen van de grafische rekenmachine is geblokkeerd door een examenstand. Dat

houdt onder meer in dat applicaties, programma's en (tekst)bestanden niet benaderbaar

of bruikbaar zijn en dat een eventuele CAS-functionaliteit niet beschikbaar is. Het moet

direct zichtbaar zijn of een machine in examenstand staat. Dit moet op ieder moment

tijdens het examen te controleren zijn zonder de kandidaat te storen. Hiervoor kunt u

terecht op de websites van de verschillende fabrikanten:

www.casio-educatie.nl, hp-prime.nl, education.ti.com/nederland.

Verder geldt het volgende:

Een grafische rekenmachine mag tijdens het examen niet op het lichtnet worden

aangesloten of met andere apparatuur worden verbonden.

Het is een kandidaat niet toegestaan tijdens het examen gebruik te maken van de

grafische rekenmachine van een andere kandidaat.

Het is niet toegestaan dat de kandidaat tegelijkertijd de beschikking heeft over

twee (grafische) rekenmachines.

In machines met een SD-slot mag tijdens het CE geen SD-kaart zitten.

Zie verder document Toegestane Hulpmiddelen voor de overige voorwaarden bij gebruik

van de grafische rekenmachine.

wiskunde B havo


Basispakket

Het standaard basispakket bij alle centrale examens en commissie-examens bevat:

schrijfmateriaal

tekenpotlood

blauw en rood kleurpotlood

liniaal met millimeterverdeling

passer

geodriehoek

vlakgum

Ook is het toegestaan om hulpmiddelen mee te brengen die geen relatie hebben met

de exameneisen maar wel functioneel kunnen zijn, zoals: markeerstift, puntenslijper,

leesliniaal (loep).

Woordenboek

Nederlands-Nederlands (eendelig)

óf

Nederlands-thuistaal van de kandidaat (eendelig)

Een digitaal woordenboek is niet toegestaan.

De hulpmiddelen van het basispakket zijn toegestaan bij alle examens. Zij zijn

niet allen nodig.

Uitgebreide informatie over hulpmiddelen voor de centrale examens staat in de

Regeling toegestane hulpmiddelen op de website van het ETE, www.ete.cw.

wiskunde B havo


Bijlage 3 Tips

Centraal examen

geef voldoende toelichting bij de gegeven antwoorden;

vergeet niet de tussenstappen te vermelden;

voor deze vakken is het belangrijk niet alleen een boek te bestuderen, maar

vooral veel te oefenen, bijvoorbeeld met oude examens.

Oude centrale examens zijn te vinden op onder andere examenblad.nl

Schriftelijk commissie-examen

Voorbereiden op het schriftelijk commissie-examen

voor het schriftelijk commissie-examen moet u voor toets 1 Getal & Ruimte B

1+2 leren en toets 2 Getal & Ruimte B 1, 2 en 3.

het is belangrijk, ook voor het schriftelijk commissie-examen, dat er voldoende

geoefend is in het maken van eindexamenopgaven.

zorg voor voldoende oefening in het gebruik van de grafische rekenmachine; het

kost vaak erg veel kostbare tijd in het examen;

bij wiskunde mag u géén gebruik maken van het Binas-boek of een

formulekaart;

geleerde formules moeten worden toegepast;

het is belangrijk verbanden te kunnen leggen tussen onderdelen van de

bestudeerde examenstof.

Bij het bestuderen van de examenstof is het raadzaam om gebruik te maken van

een lesmethode of examenkatern.

WWiisskkuunnddee BBweb.ete.cw/wp-content/uploads/2020/08/13_Wiskunde-B-pta...2020/08/13 · Parate...

Documents

Transcript of WWiisskkuunnddee BBweb.ete.cw/wp-content/uploads/2020/08/13_Wiskunde-B-pta...2020/08/13 · Parate...