Conferentie  ILS-­‐HAN  ‘Het  Westen  en  de  Wereld’  vrijdag  21  juni  2013  

 Workshops  workshopronde  1  

Congo  door  de  ogen  van  Kuifje.  Racisme  in  stripvorm  (Rob  Verheijen  ,  ILS-­‐HAN)  

Hergé,  de  tekenaar  van  Kuifje,  is  gedurende  zijn  hele  carrière  zowel  geliefd  als  omstreden  geweest.  Aan  de  ene  kant  is  hij  beticht  van  racisme  en  aan  de  andere  kant  wordt  hij  geroemd  om  zijn  nauwgezette  weergave  van  niet-­‐  westerse  culturen.  Zo  wordt  hem  vanwege  de  stripKuifje  in  Congo  koloniale  arrogantie  verweten,  maar  door  de  strips  Kuifje  in  Amerika  en  deBlauwe  Lotus  wordt  hij  gewaardeerd  vanwege  het  feit  dat  hij  westerse  vooroordelen  ten  aanzien  van  niet-­‐westerse  culturen  probeerde  weg  te  nemen.  In  deze  workshop  zal  de  koloniale  geschiedenis  van  België  in  Congo  worden  belicht,  de  wereld  van  Hergé,  de  ontstaansgeschiedenis  van  de  strip  Kuifje  in  Congo,  de  reacties  hierop  vanaf  de  jaren  veertig  tot  nu  en  hoe  dit  alles  in  de  les  in  te  zetten  is.  

De  vergeten  genocide.  Sinti  en  Roma  tijdens  de  Tweede  Wereldoorlog  (Karen  Polak,  Anne  Frank  Stichting  Amsterdam)  

Deze  workshop  bediscussieert  het  lot  van  Roma  and  Sinti  tijdens  de  Tweede  Wereldoorlog  en  hoe  we  de  herinneringen  aan  deze  gebeurtenissen  kunnen  bewaren.  Daarnaast  zal  de  vraag  aan  de  orde  worden  gesteld  in  hoeverre  de  tragische  geschiedenis  van  Roma  and  Sinti  onderdeel  van  het  geschiedenisonderwijs  in  Nederland  dient  uit  te  maken.  Roma  and  Sinti  strijden  al  jaren  voor  de  officiële  erkenning  van  de  genocide  op  hun  volkeren.  Sinds  de  jaren  tachtig  heeft  de  (West-­‐)Duitse  regering  officieel  erkend  dat  Roma  and  Sinti  werden  vervolgd  op  raciale  gronden.  Vanaf  de  jaren  negentig  wordt  de  liquidatie  van  het  “Zigeunerlager”  in  Auschwitz  (2  augustus)  herdacht  als  symbol  voor  het  lijden  van  Roma  en  Sinti  onder  Nazi-­‐  heerschappij.  Sinds  2001  bevindt  zich  een  permanente  expositie  over  Roma  en  Sinti  in  het  State  Museum  Auschwitz-­‐Birkenau.  

De  Echte  Kruistochten.  De  Mongoolse  invasie  door  Arabische  en  Christelijke  ogen(Koen  Henskens,  ILS-­‐HAN)  

In  de  13  e  eeuw  stonden  de  Mongoolse  horden  aan  de  poorten  van  Europa  en  het  Midden-­‐Oosten.  De  opvolgers  van  Djenghis  Khan  vielen  de  Hongaarse  laagvlaktes  binnen  en  kort  daarna  werden  Syrië  en  de  Kruisvaarderstaten  bedreigd.  In  heel  Europa  dacht  men  dat  dit  het  einde  zou  zijn  van  het  christelijke  Europa,  terwijl  men  in  de  Arabische  wereld  de  dreiging  van  de  kruisvaarders  relativeerde  sinds  de  komst  van  de  wrede  en  schijnbaar  

Conferentie  ILS-­‐HAN  ‘Het  Westen  en  de  Wereld’  vrijdag  21  juni  2013  

onoverwinnelijke  Mongolen.  In  deze  workshop  wordt  gekeken  naar  de  verschillende  reacties  van  Europeanen  en  Arabieren  op  de  komst  van  dit  steppevolk.  Hierbij  wordt  vanuit  primair  bronnenmateriaal  antwoord  gegeven  op  vragen  als:  Wie  waren  de  Mongolen?  Wat  wilden  ze?  Waren  ze  onoverwinnelijk?  Konden  ze  bekeerd  worden?  Konden  ze  gebruikt  worden  of  moesten  ze  vernietigd  worden?  

Conferentie  ILS-­‐HAN  ‘Het  Westen  en  de  Wereld’  vrijdag  21  juni  2013  

 Het  beleg  van  Batavia  door  Sultan  Agung  (1628-­‐1629)  (Vincent  Loth,  ILS-­‐HAN)  

De  vestiging  van  het  VOC-­‐gezag  over  het  gebied  in  en  om  “Jacatra”  (Jayakerta)  in  1619  werd  niet  zomaar  geaccepteerd  door  de  lokale  en  Javaanse  gezaghebbers.  Pogingen  om  het  net  gestichte  rendez-­‐vous  Batavia  te  vernietigen  liepen  in  1628  en  1629  uit  op  twee  belegeringen  in  opdracht  van  de  vorst  van  het  Javaanse  rijk  Mataram  (later  bekend  geworden  als  sultan  Agung).  In  de  workshop  kijken  we  met  gebruik  van  beschikbare  gedrukte  bronnen  van  VOC-­‐  en  Javaanse  zijde  naar  de  inzet  en  het  belang  van  dit  beleg,  “een  keerpunt  in  de  geschiedenis  der  stad,  van  Java,  ja  zelfs  van  geheel  Indonesië”.  

Workshops  workshopronde  2  

Azteken  en  Inca’s:  Een  Europese  constructie  (  Bob  Lejeune,  ILS-­‐HAN)  

De  herdenking  van  '1492'  kan  -­‐  en  wil  -­‐  zich  niet  ontworstelen  aan  een  eurocentrische  benadering.  Dit  betoogt  althans  Angelie  Sens,  historica.  1492  Gold  en  geldt  voor  menigeen  nog  steeds  als  het  beginpunt  van  de  geschiedenis  van  het  Amerikaanse  continent.  Desondanks  zijn  er  hedendaagse  onderzoekers  die  op  basis  van  geschreven  bronnen  en  archeologische  vondsten  (gedeelten  van)  het  Amerikaanse  verleden  trachten  te  reconstrueren  vanuit  de  optiek  van  de  oorspronkelijke  bewoners.  Zo  ook  Rudolf  van  Zantwijk,  dé  Nederlandse  Aztekenkenner.  In  zijn  recent  verschenen  boek  “Met  mij  is  de  zon  opgegaan”  staat  de  Azteekse  'tweede  opperste  gezagsdrager'  Tlacayelel  (1398-­‐1478)  centraal.  

Van  Zantwijk  voert  de  lezer  mee  naar  een  andere  cultuur  op  een  wijze  die  zoveel  mogelijk  ontdaan  is  van  de  Europees  gekleurde  beeldvorming  die  eeuwenlang  dominant  is  geweest.  De  Spanjaarden  portretteerden  de  Azteken  als  wrede,  mensenofferende  en  'onzedelijke'  heidenen  ter  legitimatie  van  hun  eigen  onderdrukkende  en  uitbuitende  handelen.  In  deze  workshop  wordt  getracht  –  via  de  publicatie  van  Van  Zantwijk  -­‐  deze  eurocentrische  beeldvorming  te  nuanceren.  

Ama  Hangi  Atatürk?  (Theo  van  Zon  ,  ILS-­‐HAN)  

“Maar  welke  Atatürk?”  Dat  is  de  centrale  vraag  in  deze  workshop  over  het  beeld  van  Atatürk  in  heden  en  verleden  van  Turkije.  Nog  steeds  is  de  beeltenis  van  Atatürk  -­‐  in  alle  vormen  en  maten  –  alom  tegenwoordig.  Belediging  van  zijn  nagedachtenis  is  sinds  1951  een  strafbaar  feit.  Het  Anitkabir  (mausoleum)  op  de  Aniteppe  (monumentenheuvel)  in  Ankara  is  symbolisch  voor  de  halfgoddelijke  status  van  Atatürk  en  voor  de  cultus  die  om  zijn  persoon  is  opgebouwd.  Maar  wie  is  deze  Mustafa,  Kemal,  Gazi,  Paᶊa,  Ebedi  Şef,  Atatürk?  Waaraan  dankt  hij  zijn  status  in  Turkije?  Welke  plaats  heeft  zijn  gedachtegoed  in  het  moderne  Turkije  en  hoe  verhoudt  zich  dat  tot  de  ontwikkelingen  in  dat  land  aan  het  begin  van  de  21  e  eeuw?  Aan  de  hand  van  bronnenmateriaal  proberen  we  antwoorden  te  vinden  op  deze  vragen.  

 

 

Conferentie  ILS-­‐HAN  ‘Het  Westen  en  de  Wereld’  vrijdag  21  juni  2013  

 Handel  met  naakte  wijzen:  contacten  tussen  het  Romeinse  Rijk  en  India  (Rémi  Hartel,  ILS-­‐HAN)  

In  deze  workshop  maakt  u  kennis  met  de  betrekkingen  die  er  waren  tussen  het  Romeinse  Rijk  en  India.  Voor  de  Romeinen  lag  India  aan  de  rand  van  de  beschaafde  wereld.  Toch  hadden  de  Romeinen  duidelijke  ideeën  over  'de  Indiërs',  niet  in  het  minst  vanwege  de  gezantschappen  en  de  handel.  Op  basis  van  primaire  bronnen  gaan  we  kijken  welke  beelden  er  over  India  bestonden  in  het  Romeinse  rijk  en  op  welke  manier  'India'  daadwerkelijk  'aanwezig'  was  in  het  Rijk.  Welke  sporen  heeft  deze  handel  tweeduizend  jaar  later  achtergelaten?  Hoe  'omvangrijk’  was  deze  handel?  Wie  waren  erbij  betrokken?  Wat  zegt  deze  handel  over  de  Romeinen  zelf?  Op  deze  en  andere  vragen  hopen  we  een  antwoord  te  vinden  in  deze  workshop.  

‘China  en  het  Westen’  Sterkte-­‐zwakte-­‐analyse  van  bronnenmateriaal  (Sylvia  Tieben,  ILS-­‐HAN)  

‘Het  Westen  en  de  wereld’  is  een  workshop  over  het  huidige  China,  waarin  er  door  middel  van  primair  bronnenmateriaal  gezocht  wordt  naar  een  antwoord  op  de  volgende  vraag:  vormt  China  als  een  van  de  belangrijkste  groei-­‐  economieën  een  bedreiging  voor  het  Westen  (en  de  wereld)?  Door  middel  van  een  sterkte-­‐zwakte-­‐analyse  hopen  we  een  antwoord  te  vinden  op  deze  vraag.