Lente 2018

SchakenBanjaert herbergt schakers

NivonJongGo NivonJong!

'Eindelijk de tent weer uit de

mottenballen'

We hebben een duurzaamheidskampioen. Het elektraverbruik in natuurvriendenhuis Allardsoog lag in 2017 afgemeten 54 procent lager dan in 2016. Het dak is goeddeels bedekt met zonnepanelen en in het hele pand is ledverlichting aangebracht. Dat scheelt te Bakkeveen een stevige slok op een Beerenburger. Krap 30 kilometer oostwaarts huist een goede tweede. De Hondsrug investeerde eveneens gul in het opwekken van zonne-energie. Te Noordlaren ging de kurk van de fles dubbele graanjenever.

Wie via het Noaberpad (met de nieuw verschenen wandel-gids) 150 km afzakt, ziet dat ook de werkers van Den Broam het dak op gaan met rechthoekige platen. Als we door het veen en langs de houtwallen een stukje verder fietsen, ontdekken we bij Nivons oudste huis Krikkenhaar een zelfde patroon. En dan zijn we nog maar halverwege het land. Op weg naar het diepe zuiden, wil ik het Geheim van Eikhold kennen. Het rijksmonument aan de rand van Heerlen, ooit toebehorend aan een steenkoolmijndirecteur die onge-twijfeld weinig op had met alternatieve energiebronnen. De ruim bemeten villa noteert een opmerkelijk laag gasver-bruik, ondanks enkel glas. Een kwestie van goed beheer, mogen we veronderstellen. Een eervolle vermelding.

De auto laten we thuis. Je pakt de trein naar de Noord-Hollandse kust en verneemt dat te Wijk aan Zee dit jaar nog eens 66 zonnepanelen op het dak zullen worden gelegd. Eerlijk en groen, je moet het gewoon doen, is ook de leus bij Banjaert.

Nivon heeft in vijf jaar tijd over de hele linie het aantal kilowatturen aan stroom met 32 procent verminderd.

Dit staat nu al gelijk aan het hogere doel dat het Europees Parlement afdwingt bij de lidstaten.

Zijn we inmiddels groen genoeg? Er zijn nog huizen waar de ramen open staan omdat de verwarming niet te reguleren valt. De eekhoorns koesteren er zich behaaglijk tegen de buitengevel en de paddenstoelen gedijen uitstekend onder de vensterbank.

Er valt nog een wereld te winnen, zo oordelen onze Nivon-milieudeskundigen. Maar de aanhouder wint. Slimme energiemeters staan borg voor aanzienlijke besparing. Over de volle breedte leeft de ambitie om een plaquette Green Key naast de ingang te kunnen schroeven.

Het voorkomen van milieuschade, het beperken van CO₂, het zit dan wel in alle hoofden. Maar zetten we dit besef ook om in acties? Dus: minder vliegvakanties, vaker met de trein, een dag zonder vlees en vis, korter gaan douchen.

Propaganda? Dit zijn de feiten. Met concrete, kleine gebaren maken we onze ecologische voetafdruk een stukje lichter. Weerman Gerrit Hiemstra hoeft niet als enige de flauwekul te weerspreken die opwarming-ontkenners uitkramen. Ook de Nivon-natuurvrienden kunnen in dit ‘Transitiejaar’ in daad en woord bewijzen dat zij Kinderen van Moeder Aarde zijn.•

— Henk Schaaf voorzitter Centraal Bestuur

Zijn we wel groen genoeg?

Column

Actieprijs Nivon-wandelgidsen op Fiets- en Wandelbeurs

Het Nivon is aanwezig met een stand op de Fiets- en Wandelbeurs (2-4 maart) in de Jaarbeurs in Utrecht.

Vers van de pers: de vernieuwde Nivon-wandelgidsen Maarten van Rossumpad en Noaberpad zijn daar te koop met een speciale beursaanbieding. Uiteraard zijn ook de andere Nivon- wandelgidsen verkrijgbaar.

Alle gidsen zijn te koop bij de Nivon-natuurvriendenhuizen en via www.nivon.nl/gidsen, blz.nl, libris.nl, bol.com en de boekhandel.•

Ook wild van de Veluwe?

Stuur dan vóór 10 maart een e-mailtje met een foto en/of tekstje naar communicatie@nivon.nl waarin je uitlegt waarom jij ook zo weg bent van dit gebied en win een Veluwepakket: bioscoopkaartjes en een wandelgids. Ben je de gelukkige winnaar dan ga je met twee personen genieten in de bios van de net verschenen natuurfilm WILD én met de wandelgids van het Nivon- Veluwe Zwerfpad kom je de ’wilde dieren’ misschien wel in het echt tegen!•

Kathalijne Buitenweg spreekt op 1 mei-viering

Echte 1 mei-viering met veel zang in Koos Vorrinkhuis Lage Vuursche

Over de toekomst van de linkse politiek. Spreker Kathalijne Buitenweg, lid van de Tweede Kamer voor GroenLinks. Toegang vrij. Aanvang 13 uur

Info: www.koosvorrinkhuis.nlVoor-overnachten kan: boeken via koosvorrinkhuis@nivon.nl, info: 088-0990983.•

Foto

: Jan

Hut

tinga

2 TOORTS

InhoudLente 2018

4Kampeerkriebels

11NivonJong

26Activiteiten

mrt-juni

23G.W.Melchersstichting

8PiKa Festival

15Verwenweken

18Zomerreizen

12Schaken

En verder6 Kort nieuws7 Uit de kunst10 Boekrecensie14 Uit de vereniging16 Onze huizen22 Nieuwe leden 24 Gratis midweekactie 31 Leg een link

Activiteiten27 Maart28 April 29 Mei 30 Juni

TOORTS 3

Trekvogelpad in delenCatelijn en Jurriaan Hamstra en de kinderen Rodanthe, Nicander en Elout, van 4,6 en 8 jaar komen uit Assen en zijn neergestreken op Het Hallse Hull bij Eerbeek.

Ze lopen het Trekvogelpad in delen. Dat is in totaal 414 km van Enschede naar Bergen aan Zee. Met de auto naar Enschede en dan wandelen met de kinderen. Als die moe worden gaan ze in de kar.

Uiteindelijk een volgende keer komen ze aan in Bergen aan zee. Nu zijn ze uit Enschede vertrokken en kijken hoever ze komen, ergens op de Veluwe. Dan gaat één van de ouders met het openbaar vervoer de auto halen en rijden ze terug naar Assen. Ze dragen waterdichte kleding en kunnen de bagage ook afdekken.

De bijzondere tent is een Tipi, merk Nigor, model Wicki-up. Heel lichtgewicht, met maar één paal in het midden. Ze kunnen er met z'n zessen in slapen en dan kan de kar er ook nog in. Ze zijn te spreken over kampeerterrein Het Hallse Hull. Ze vinden de camping ,,heel leuk, groot maar toch met kleinschalige velden.” Het sanitair is oké, dat hele luxe hoeft niet van hen. De kinderen vermaken zich uitstekend op de speeltoestellen. Soms lopen ze 20 kilometer. Gisteren waren het er 15 vanaf de vorige camping. Ze blijven steeds maar een dag op een camping, want ,,als we een tweede dag blijven, gaan we toch weer wandelen.”

Het weer is nu vrij koel, wisselvallig, maar dat hebben ze liever dan heet met veel zon, want dan moeten de kinderen hoedjes op en ingesmeerd worden.

Fietsvakantie Op kampeerterrein Morgenrood in Oisterwijk staat de familie Mul uit Beverwijk. De ouders Bas en Tamara werken beiden in de gezond-heidszorg. Hun kinderen zijn Gijs (16) en Sophie (12). Ze houden een fietsvakantie van drie weken en zijn twee nachten bij ’ons’ geweest. De familie kampeert zo veel mogelijk op natuur-campings en rijden ongeveer 40 tot 50 kilometer per dag.

Reportage

KampeerkriebelsMet de lente in aantocht krijgt menigeen de kriebels, haalt de huidige tent uit de berging, gaat op zoek naar een nieuwe of controleert de caravan in de stalling. Ook de Nivon-kampeer terreinen maken zich op voor een nieuw kampeerseizoen. Hieronder een opwarmertje.

Teks

t en

foto

’s: H

aije

Bou

wm

an

'Leuke kleinschalige camping'

Catelijn en Jurriaan Hamstra en Rodanthe, Nicander en Elout voor hun Tipi op Het Hallse Hull.

Gijs Mul bouwt een enorme houten blokkentoren op Morgenrood.

Familie Mul ontbijt heerlijk buiten.

4 TOORTS

Morgenrood vinden ze ,,heel mooi. Het is groot, maar je hebt toch veel rustige plekken. Het enige nadeel is dat er geen 'slechtweer-hub' is waar je kunt koken en zitten als het regent.” (Wel aanwezig op Het Hallse Hull, HB) Gijs had eerst geen zin om mee te gaan, al dat fietsen en in een tent is het behelpen, maar hij vindt het nu toch wel leuk. Volgend jaar gaat hij waarschijnlijk met vrienden naar Terschelling. Gijs heeft veel bekijks onderweg met zijn lichtgewicht bagagedrager. Zijn zus Sophie vindt het leuk dat er veel kinderen zijn op het kampeer-terrein en dat er veel attributen zijn voor kinderen. Gisteren hebben ze een hele hoge toren gebouwd van de vele houten blokken die op de speelplek liggen. Ze zou trouwens wel willen dat er paarden op de camping zouden zijn. Hun hond is niet mee, maar is bij oma.

Tamara vindt een fietsvakantie prima, omdat omdat ,,je tijdens het fietsen zoveel onderling contact hebt. Thuis zitten ze altijd naar een scherm te kijken.’’ Aangekomen op een camping gaan ze trouwens meteen weer aan de WiFi. Het valt Tamara op dat overal heel positief gereageerd wordt op fietsers.

Volgend jaar gaan ze vast weer met hun oude vouwwagen kamperen. Maar op hun wensenlijst staat een Mercedes camper-bus, vertrouwen ze me toe.

Vandaag vertrekken ze richting Maas, om langs de rivier stroom-afwaarts te fietsen.

Hele familieVader Koos Wieman is 63 jaar. Ze kamperen met 6 familieleden en een vriend van een zoon op kampeerterrein Banjaert in Wijk aan Zee.

Het jongste kind is de dochter van 9, de oudste de zoon van 22 jaar. Ze kamperen elk jaar, al 12 jaar, op Het Hallse Hull. Koos kwam er als kind al, ook bij JOK, het huidige Jump is vindt het een prachtig terrein omdat er veel speelmogelijkheden in de natuur zijn voor kinderen.

De familie reist met een Ford Transit, waarin vader Koos ook zijn poppentheater vervoert. Zes jaar lang verzorgde hij 'Bulle Hull' met een ploeg vrijwilligers, 2 of 3 weken voor kinderen van 3 tot 12 jaar op Het Hallse Hull. Ze organiseerden speurtochten, verhalen vertellen en poppenkast voorstellingen. Hij deed dat altijd met Poesie, een poppenpoes die bij de kinderen giga populair was, en die iedereen wilde aaien, vertelt Koos lachend.

Menigeen zal Koos wel kennen uit die tijd en van het Nivon Pinksterkamp (PIKA Festival) waar hij al sinds 1981 poppenkast speelt. ,,Er waren jaren dat er 1100 personen voor de poppenkast kwamen.” Hij heeft een reizend poppentheater en poppenkast op het Binnenwegplein in Rotterdam.•

Reportage

'Fietsen zorgt voor veel onderling contact'

Ook kamperen op een van de Nivon-terreinen?

Kijk op nivon.nl/kampeerterreinen

De familie Mul vervolgt haar fietsvakantie na Morgenrood.

Het onderkomen van de familie Wieman.

De tent is opgeborgen: de vijf vervolgen hun tocht over het Trekvogelpad.

TOORTS 5

MarkeerdersNoaberpad-Midden gezocht

Wie vindt het leuk om markeringen op delen van het Noaberpad-Midden bij te houden? Markeerders zijn mensen die wandelaars op het goede pad houden. Zij controleren twee keer per jaar hun route met stickers en met verf en kwast. Daarnaast reageren zij op meldingen van wandelaars. Het gaat globaal om de volgende trajecten:

– tussen Schoonebeek en Hoogstede (Dld)– tussen Rossum en Losser

(omgeving Oldenzaal, de Lutte)

Belangstelling? Neem contact op met Astrid, mede-padcoördinator Noaberpad- Midden: erik.astrid@kpnplanet.nl•

Vrijwilligers Allardsoog in beeld

Kort nieuws

Vrijwilligers van Natuurvriendenhuis Allardsoog waren 7 december te zien op tv in ’Leve de Vrijwilliger’. Programmamakers van BNNVARA liepen een dagje mee met de vrijwilligers.

Zij ontvingen gasten tijdens een vakantie-week in het kader van de Sociale Groeps-vakanties van Nivon. Mensen die niet veel te besteden hebben, vaak met kinderen,

kunnen dan even loskomen van het dagelijkse, niet eenvoudige bestaan.

De film, gemaakt door Michiel van Erp, brengt een ode aan de vrijwilligers op verschillende plaatsen in Nederland. Wie zijn zij? Wat motiveert hen? En in hoeverre hebben anderen baat bij al die activiteiten? Met humor en medeleven trekken tientallen landgenoten aan ons voorbij.

Wandel naar je Werk-dag

Heel werkend Nederland wordt op donderdag 5 april uitgedaagd om op deze Wandel naar je Werk-dag (een deel van de afstand) naar het werk te lopen.

Wandelen werkt stress verlagend,  vergroot de concentratie en verhoogt de creativiteit. 

Je kunt alleen of met collega’s tijdens de Wandel naar je Werk-dag van huis naar het station, van de bushalte naar kantoor lopen of de auto eens wat verder weg parkeren dan normaal. Wel helemaal van de voor- naar kantoordeur wandelen mag natuurlijk ook.

Aanmelden kan via www.wandelnaarjewerkdag.nl

Meld je aan, loop mee op 5 april en maak kans op de hoofdprijs: een Pieterpad-arrangement voor twee personen inclusief twee overnachtingen.•

Panorama Pieterpad

Het Pieterpad kent iedereen. Van Pieterburen tot de Sint Pietersberg, 500 km lang, wordt het pad jaarlijks door tienduizenden liefhebbers bewandeld.

De Groningse fotograaf Renze Dijkema wil al die wandelaars, en ook degenen die er nog nooit een kilometer hebben afgelegd, de schoonheid van het landschap tonen. Hij heeft 72 sfeervolle zwart-wit foto’s opgenomen in het boek ‘Panorama Pieterburen Pietersberg’. “De foto’s tonen een doorsnee van Nederland als een wandeling door een park”, zegt Dijkema. Steeds over de volle breedte van twee bladzijden zie je mistige heide, mossige bossen, strak

geploegde akkers. Soms ongerept, vaak bewerkt en geplant. Er is geen huis of boerderij te zien. En zelfs geen mensen, alsof het Pieterpad alleen door deze fotograaf zou zijn ontdekt.

Zijn tocht heeft een flink gebonden boek opgeleverd, in liggend formaat 24x30 cm. (Uitg. Lecturis, € 39,95.)•

Kijken: vanaf de 15e minuut zijn de vrijwilligers van Allardsoog in actie: nivon.nl/leve-de-vrijwilliger-van-de-sociale-groepsvakantie-in-allardsoog/•

6 TOORTS

Op tal van Nivon-locaties wordt theater en muziek gemaakt. Achterin deze Toorts vind je meer informatie onder de activiteiten en natuurlijk op nivon.nl/activiteiten

Muziektheater Rotterdam 4 mrt-6 mei Nivon R’dam Info/boeken: nivonrotterdam.nl; 010-7370643 4/3 Julie & Andreas, o.a. Noorse en Keltische volksmuziek; 1/4 Reinis Young-Jaunais, reizende gitarist uit Letland; 6/5 The Balcony Girls, twee energieke meiden met viool en accordeon. Aanvang 17 uur. Zangfeest met wereldmuziek6 t/m 8 mrt BanjaertPrijs: € 150 leden niet-leden € 165Info: cfmfit48@gmail.com / 0251 238289/ www.banjaert.nlMuzikale wereldreis waarbij alle sferen voorbij komen: van gepassioneerd/uitbundig/vrolijk tot romantisch/verstild/ ingetogen. Een enthousiast team vormt de (ook instrumentale) begeleiding: Hetty Kienhuis, Guus Hendriks, Wim de Goede. Plezier in zingen staat voorop.Boeken: ams.banjaert.h@nivon.nl / 06 43 45 81 85

Koos Vorrinkhuis Theater De zingende zeemeerminnen 13-14 apr Koos Vorrinkhuis

Prijs: € 22,50 niet-leden € 32,50Kind Nivon lid [+ ouder lid] € 7,50 [overnachting gratis] kind niet lid € 20Info: www.zingendezeemeerminnen.nl en www.koosvorrinkhuis.nl Boeken: voor 23 maart, koosvorrinkhuis@nivon.nl, info: 088-0990983

PiKa Festival 18 t/m 21 mei Het Hallse Hull/ABK-huis zie pag.8/9

Vuurol-festival arrangement19 t/m 21 mei Koos VorrinkhuisPrijs:normale overnachtingstarieven Koos Vorrinkhuis obv zelfverzorging, excl. kaarten Vuurol Info: www.vuurol.nl en www.koosvorrinkhuis.nlTheaterwandeling op beide pinksterdagen, 20 & 21 mei, 13-18 uur. Start: Dagrecreatieterrein

Drakenstein, Lage Vuursche. Palet van 20 voor-stellingen en 10 korte acts, op de mooiste plekjes in het bos rondom het Dagrecreatieterrein.Kaarten Vuurol via www.vuurol.nl Boeken: koosvorrinkhuis@nivon.nl, info: 088-0990983

Meezingopera en andere klassiekers8 en 9 jun Koos Vorrinkhuis

Shakespeare in Drenthe13 t/m 15 jul en 28 t/m 30 aug HunehuisPrijs: € 148 niet-leden € 164Info: R. Oosterveld, 0592-353518In het Shakespearetheater in Diever wordt "King Lear" opgevoerd. Voorbereiding in het Hunehuis en kijkje achter de coulissen in het theater. Voll. verzorgd (incl. lakenset, excl. drankjes) entree en vervoer naar theater. Prijs 28-30 aug idemBoeken: hunehuis@nivon.nl / 088-0990981

Koos Vorrinkhuis Theater Winter Vuurol1-2 feb 2019 Koos Vorrinkhuis

Op 2 & 3 februari stromen in en rond het Koos Vorrinkhuis 600 bezoekers van de wintereditie van Vuurol. Ze stroomden langs fantastische vijf voorstellingen in alle zalen en ruimtes van het huis. Slapen in het Theater was een groot succes.

Schrijf maar vast op: koosvorrinkhuis.nivon.nl1 & 2 februari 2019 Winter Vuurol

Uit de kunst

Plan, boek en bezoek

De natuurvriendenhuizen en kampeer-terreinen zijn prima uitvalsbases om tentoonstellingen, theatervoorstellingen en evenementen te bezoeken. Plan, boek (nivon.nl) en bezoek!

Of ga samen:– 17 mrt, afd. Nivon-Rotterdam,

Drents Museum, Assen, 'The American dream’

– 25 apr, Nivon Zuid-Limburg, museum Vrijthof/filmbezoek

Een greep uit het museumaanbod:– De Gouden Eeuw van Twente

Rijksmuseum Twente, Eschede– Hollandse Meesters uit de Hermitage

t/m 27 mei Hermitage, Amsterdam, hermitage.nl

– Mata Hari, de mythe en het meisje t/m ma 2 apr - expositie Fries Museum, Leeuwarden, friesmuseum.nl

Kijk voor een overzicht van tentoonstellingen in heel Nederland op:museumtijdschrift.nl•

TOORTS 7

Het PiKa Festival is vier dagen genieten van muziek, dans, creatieve workshops, lezingen, voorstellingen, sport en spel. PiKa is een afkorting van Pinksterkamp en het festival vindt dan ook in het Pinksterweekend plaats.

Al vijftig jaar organiseren vrijwilligers PiKa voor iedereen, wel of niet lid van het Nivon. Het is een festival van jong en oud: hele generaties komen naar het festival!

Het PiKa Festival is uniek omdat kamperen en alle activiteiten zijn ingegrepen in de prijs: workshops, het springkussen, de zeepbaan, of één van de vele dans-, zang- of doeworkshops. Ook de prijzen van koffie, thee, wijn en bier zijn laag. Zo weet je precies waar je aan toe bent. Het Hallse Hull is een prachtig natuurterrein waar je zelf je plek kunt uitzoeken, tussen de bomen, op één van de velden of op het jongerenveld. De grote Convotent is de plek waar iedereen ’s avonds bij elkaar komt, een band speelt of muziek wordt gedraaid.

Ieder jaar bepaalt een thema de invulling van de activiteiten op het PiKa. Dit jaar is dat Samen naar een schone toekomst. De activiteiten sluiten daar zoveel mogelijk bij aan.•

PiKa Festival

Locatie

Het PiKa Festival vindt plaats op het Nivonkampeerterrein Het Hallse Hull, Hallseweg 10, 6964 AM, Eerbeek.

Liever niet kamperen? Overnachten in het naastgelegen natuurvriendenhuis kan ook.

Kom ook op 18-21 mei!

Check alle informatie & volg: pikafestival.nivon.nl

facebook.com/NivonPinksterkamp

Vier dagen langWorkshopsKleinkunst & bandsSport & spelVoor alle leeftijden

PiKa Festival18 — 21 mei 2018

Foto: Leni de Jager

"Met Pinksteren vier dagen uit je bol!"

8 TOORTS

Inschrijfbon PiKaFestival 2018

"Festival voor jong en oud!"

Stuur deze bon ingevuld naar: Inschrijving Nivon PiKaFestival 2018, Schoutenveld 417, 7327 BT Apeldoorn.Totaalbedrag vooraf graag betalen op NL86 INGB 0003 2638 80, tnv Nivon Pinksterkamp te Delft. Voor nadere informatie over de aanmelding kunt u bellen met 055-5424063 Aanmelden (ook voor het ABK-huis) kan ook via de website! Neem uw lidmaatschapskaart(en) mee! Bij de aanmelding op het PiKaFestival wordt hiernaar gevraagd.

PiKa FestivalFoto's: Leni de Jager

Foto: Linda Jansen

PrijzentabelVolledig PiKaFestival kamperen

Nivonlid? Leeftijd Kamperen ABK-huis

Wel lid 25+ €50,00 €92,00

18-25 €36,00 €92,00

6-17 €30,00 €64,00

0-5 €0,00 €57,00

Geen lid 25+ €75,00 —

18-25 €54,00 —

6-17 €45,00 —

0-5 €35,00 —

Naam

Adres

Postcode + plaats

Telefoonnummer

Aantal Type aanmelding* Nivonlid* Leeftijd* Prijs p.p. Totaalprijs

ABK-huis / Volledig kamperen Ja / Nee 25+ / 18-25 / 6-17 / 0-5 € €

ABK-huis / Volledig kamperen Ja / Nee 25+ / 18-25 / 6-17 / 0-5 € €

ABK-huis / Volledig kamperen Ja / Nee 25+ / 18-25 / 6-17 / 0-5 € €

ABK-huis / Volledig kamperen Ja / Nee 25+ / 18-25 / 6-17 / 0-5 € €

ABK-huis / Volledig kamperen Ja / Nee 25+ / 18-25 / 6-17 / 0-5 € €

*omcirkel wat van toepassing is Totaalbedrag: €

TOORTS 9

NivonJongUit zijn beschrijving van de crisis blijkt duidelijk de Nivon- achtergrond van de auteur: het gaat over ‘eerlijk en groen’. Hij benoemt een aantal bedreigingen: de ontwrichting van het klimaat, vermindering van biodiversiteit, het opraken van grondstoffen en de afnemende kwaliteit van lucht en bodem. Maar ook de concentratie van de macht bij grote bedrijven en banken – en de overheid die daar steeds meer mee verweven raakt, de toenemende ongelijkheid en de gevolgen van al die ontwikkelingen voor het functioneren van de democratie. Ondanks die opsomming van bedreigingen wil hij niet pessimistisch zijn: “apathie brengt ons niet verder”. Maar de urgentie is groot.

Veerkrachtige systemenHoe dat aan te pakken? In zijn analyse staat het begrip “systemen” centraal. Sociale, ecologische en politieke systemen. Elk van de bedreigingen heeft een systeemkarakter: ze bestaan uit verschijn-selen die in onderlinge samenhang leiden tot ontwikkelingen of gedragspatronen. Het gaat om de samenhang binnen de systemen en tussen de systemen: een buitengewoon complex geheel. Die systemen moeten veerkrachtig zijn. Veerkracht is het vermogen van een systeem (individu, organisatie, bos, stad, economie) om te gaan met veranderingen en zich verder te ontwikkelen. Het gaat over hoe mensen en natuur in staat zijn schokken en verstoringen – zoals een financiële crisis of de klimaatverandering - op te vangen om te komen tot een situatie die weer enige tijd stabiel is. Veerkracht vergt diversiteit en samenwerking. Daarvoor moeten de ‘bronnen van het kwaad’ worden aangepakt (mitigatie: bijv. de CO2 uitstoot vermin-deren) en de gevolgen worden opgevangen (adaptatie: bijv. van wateroverlast). Maar ook het falend politiek systeem dat de auteur uitgebreid beschrijft moet op de schop. Belangrijk is dat we leren van wat er gebeurt. Dat kan je – zoals telkens blijkt – niet aan de markt overlaten. En niet aan een overheid die stuurt op groei van een primitief gemeten nationaal inkomen. Voor politici is de doorgeslagen marktwerking (neoliberalisme) nog altijd de overheersende ideologie. Een ideologie die het allemaal alleen maar erger maakt. In die analyse staat de auteur niet alleen, getuige de recente stroom van kritisch constructieve publicaties over het economisch systeem.

DraagbaarNiet alles kan en moet tegelijk veranderen. Dat zou niet lukken. Vandaar de deel-utopieën: behapbare stappen die voor de samen-leving ‘draagbaar’ zijn. Het gaat dan om het economisch systeem: af van de groeidwang en alleen investeren in de energietransitie en in circulaire en regionale economie, belasting op toegevoegde C (koolstof) in plaats van op arbeid en betere indicatoren die iets zeggen over onze welvaart. En daarnaast gaat het om democratische vernieuwing (o.a. betrokkenheid van burgers) en solidariteit (verdeling van de arbeid, basisinkomen).

HandvattenDe door de auteur voorgestane systeemveranderingen komen niet vanzelf tot stand. Er zijn nogal wat behoudende tegenkrachten. Deels zitten die ook bij onszelf, want we zijn ‘consumptief verslaafd’ en hebben steeds minder sociale binding. We horen en zien de ernst en de urgentie van de situatie onvoldoende. Er staan ons hoe dan ook enorme veranderingen te wachten, die we niet lijdelijk hoeven te ondergaan. Bijvoorbeeld kunnen we in ronde tafel gesprekken een gedeeld perspectief ontwikkelen en agenderen. De auteur biedt handreikingen door ons zicht te geven op samenhangen. Als we met elkaar in dialoog gaan en ons daarbij oriënteren op de utopieën kunnen we de veerkracht van de systemen vergroten. De Draagbare Utopie biedt achtergronden bij het dagelijkse nieuws en handvatten voor eigen handelen. Het is geen gemakkelijk boek. Het is “duur-zaamheid voor gevorderden”, voor wie al gemotiveerd is en meer grip wil krijgen op de samenhangen.

Erik Spaink•

De auteur kwam op een 'Duurzame Donderdag' naar Nivonafdeling Arnhem om met de aanwezigen over zijn boek te discussiëren. Data en thema's Duurzame Donderdag: nivon-arnhem.nl

In zijn nieuwe boek behandelt voormalig directeur van het Nivon John Huige niet alleen de desastreuze gevolgen van klimaatontwrichting en ongelijkheid, maar ook aanzetten voor con-crete oplossingen. Schetsen van een meer gewenste inrichting van de maatschappij: utopieën.

Boekrecensie

Boekgegevens

De Draagbare Utopie – Crisisinzicht, Systemen en Veerkracht in een tijdperk van klimaatontwrichtingAuteur: John HuigeISBN: 9789402239867Verkoopprijs: € 19,50 via boekscout.nl, bestellen via de boekhandel kan ook.* inclusief kosteloze verzending in Nederland en België

John Huige is voormalig beleidsadviseur van de bouwbond NKV, docent aan de Horst, directeur van het Nivon en directeur van de PvdA. Hij is lid van het Platform voor Duurzame en Solidaire Economie (PDSE).

Utopieën in tijden van ecologische en sociale crisis

10 TOORTS

NivonJong

NIVONJONG IS GELANCEERD!

NivonJong heeft zaterdagavond 3 februari een groot feest gehouden in Utrecht. Er waren goodiebags, speeches, foto’s uit het fotohokje, hapjes, drankjes, dansjes en heel veel blije gezichten. De opkomst was hoog en de complimentjes over de organisatie en positieve reacties bleven komen. Flore, voorzitter van NivonJong, sprak over haar missie. Met jongeren de natuur in en samen genieten. De dertig activiteiten van NivonJong, in samenwerking met Nivongroepen of externen, staan nu op de website www.nivonjong.nl

Wil je ook een activiteit met NivonJong organiseren of heb je vragen? Mail dan naar info@nivonjong.nl•

Foto

’s: D

avid

Hup

Column

Test, test, test, doet ie het? Kunnen jullie me verstaan? Om me heen zijn er lichtjes, biertjes, rode shirts met blije hoofden en 100 paar bekende én onbekende ogen die me aanstaren. Het is 21 uur en tijd om NivonJong officieel te lanceren.

Een kleine twee jaar is er naartoe gewerkt met ups en downs, maar hier staan we dan toch. Suzanne Kröger, een Tweede Kamerlid en oud-Greenpeacemedewerker neemt zo de microfoon van mij over. Niet te geloven dat deze GroenLinkser hier op ons lanceringsfeest staat. Niet alleen GroenLinks en DWARS, twee verwante politieke groepen, maar ook de NJR (Nationale Jeugd Raad), JMA (Jongeren Milieu Actief), IYNF (International Young Naturefriends) en diverse bloggers hebben interesse getoond in onze spiksplinternieuwe jongerentak. Helemaal vooraan staat het nieuwe bestuur van NivonJong: hyper, uitgeput, blij, trots en volledig overdonderd door de hoeveelheid gasten van vanavond. En wat verdienen ze dit! Ik pak mijn aantekeningen en loop door de huishoudelijke mededelingen waaronder de gebruikelijke zaken als muntjes voor drankjes en het programma van de avond.

Na deze saaie zaken even grapje en door naar de volgende spreker, Suzanne. Behoorlijk zenuwachtig geef ik haar de microfoon, waarna ze een inspirerend verhaal vertelt over zorg voor de natuur, ook in Nederland, maar vooral samen genieten van deze mooie natuur. Daarna is Henk Schaaf aan de beurt. Zijn grapjes over grijze haren, lovende woorden over het bestuur, maar vooral een goed verhaal houden het publiek tot het einde geboeid.

Dan is het mijn moment. Ontroerd door alle indrukken en met de tranen in mijn ogen raas ik door mijn eigen speech heen. In mijn verhaal leg ik de nadruk op hoe speciaal het is om vrijwilligerswerk te doen, en dat meen ik. Zo veel jonge en enthousiaste talenten bij elkaar. Ik ben dan ook ongelofelijk trots om nu het stokje over te dragen. Lief bestuur, ik wens jullie al het succes en geluk in de wereld. Ik heb alle vertrouwen in jullie en in de bijzondere en unieke organisatie die we hebben neergezet.

En nu… champagne!

Iris Vermaas, oprichter•

Wild vanNivonJong!

TOORTS 11

Reportage

Wandelen, fietsen?

Schaken!Wie op een onbestemde middag in de tweede helft van januari Nivonhuis Banjaert binnenloopt, heeft een goede kans dat hij niemand aantreft (behalve uiteraard de huiswacht). En dat terwijl het huis ‘uitverkocht’ is, geen kamer meer te huur. Hoe dat zit? Simpel: iedereen is naar dorpshuis de Moriaan in Wijk aan Zee, want daar vindt het jaarlijkse schaaktoernooi plaats. Vroeger heette dat naar hoofdsponsor Hoogovens, maar dat bedrijf is van eigenaar en naam veranderd, dus nu is het als ‘Tata Steel Chess Tournament’ wereldberoemd.

Teks

t: Pa

ul v

an T

onge

ren

Foto

’s: P

aul v

an T

onge

ren

en H

anne

ke L

eeuw

erin

k

Vrijwel alle aandacht van bezoekers en media – ja soms zelfs het NOS Journaal - gaat uit naar de strijd van de wereldtoppers en toppers in wording, onder wie enkele vrouwen. Maar er is zeker ook belangstelling voor de ongeveer tweeduizend amateurs die, in dezelfde zaal, hun best doen op het bord met de 64 witte en zwarte velden. Onder hen zo’n veertig gasten van Banjaert.

Hechte club,,Het is voor het grootste deel een hechte club die elkaar al jaren kent. Nogal wat zijn Rotterdamse Nivon-leden die elkaar ook in het eigen lokaal regelmatig aan het bord treffen. Maar er zijn ook deelnemers of toeschouwers uit Duitsland en dit jaar een gezin met drie kinderen uit België”, zegt aanmeldsecretaris (AMS) Adri Coenders van Banjaert. Samen met haar zus Hanneke Leeuwerink is ze al ruim tien jaar gastvrouw tijdens het schaaktoernooi. Het spelende gezelschap, grotendeels 60-plussers onder wie een handvol vrouwen, geniet tot tien uur van een verzorgd ontbijt, bereidt zich dan voor op de komende partijen of lummelt wat rond en vertrekt meestal ruim op tijd naar de speelzaal, een wandeling

van een minuut of tien. ,,Ja, daarna is het de hele middag erg rustig in het huis. En dan, meestal uren later, druppelen ze weer binnen. Aan de manier waarop ze aan komen lopen, kun je al zien of ze gewonnen of verloren hebben. Blijdschap of teleurstelling natuurlijk, maar gelukkig nooit echt chagrijn”, zegt Adri.

Banjaert Cup ,,Op basis van de uitslagen wordt de eigen onderlinge stand om de Banjaert Cup bijgewerkt en onder het koken worden de partijen nog eens nagespeeld.” Tijdens en na de maaltijd wordt stoom afgeblazen en een glaasje gedronken, dat is nu eenmaal al langere tijd niet meer verboden in de Nivonhuizen. ,,Een glaasje hoor”, bezweert Adri, “geen zuipschuiterij.” Een beperkt aantal flessen en flesjes in de keuken onderstreept de juistheid van haar woorden. Logisch ook, want hoewel vroegere beroepsschakers soms flink konden innemen, is voor een goedwillende amateur een kater de volgende dag bepaald geen plus.

De winnaar van de Banjaert trofee is Igor Vanduyfhuys, woonachtig in Gent. De familie is Natuurvriendenlid en omdat de kinderen gratis konden overnachten konden drie kinderen van het gezin deelnemen aan het schaaktoernooi.

12 TOORTS

Reportage

Banjaert cup 2018 — Resultaten

Groep Deelnemers RSR Rondes

(Aantal deelnemers: 32) D=duits 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Totaal Eindstand

5C Igor Vanduyfhuys 1,0 0,0 1,0 1,0 1,0 0,5 1,0 1,0 1,0 7,5 1

6D Hendrik Aldenberg 0,5 0,5 1,0 0,0 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 7,0 2

2B Wim Westerveld 1,0 1,0 1,0 0,0 0,5 0,5 0,5 1,0 0,5 6,0 3

3F Matthijs Dijkstra 0,5 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 0,0 0,0 0,0 5,5 4 / 6

7F Heinz Molsner D 1,0 0,5 1,0 0,5 1,0 0,5 0,0 0,0 1,0 5,5 4 / 6

3A Wytse van der Velde 0,5 1,0 0,5 0,5 1,0 0,5 1,0 0,5 0,0 5,5 4 / 6

3M Joop Hummel 0,5 0,5 0,0 1,0 0,5 1,0 0,5 0,0 1,0 5,0 7 / 13

2C Helmut Haselhorst D 0,5 0,5 0,0 1,0 0,5 0,5 1,0 0,5 0,5 5,0 7 / 13

7G Arnold Rijken RSR 0,5 1,0 0,5 0,5 0,5 0,0 0,5 1,0 0,5 5,0 7 / 13

3F Joop Huizer 0,5 1,0 0,5 0,0 1,0 1,0 0,5 0,5 0,0 5,0 7 / 13

Top10 Stefan Beukema 0,5 0,5 0,5 1,0 1,0 0,0 1,0 0,5 0,0 5,0 7 / 13

4K Ger Hageman 1,0 0,0 0,5 1,0 0,5 0,5 1,0 0,0 0,5 5,0 7 / 13

3G Wopke Veenstra 0,5 0,5 1,0 0,5 0,5 1,0 0,5 0,0 0,5 5,0 7 / 13

6F Wijnand Dobbinga RSR 0,0 1,0 0,5 0,0 1,0 0,5 0,5 1,0 0,0 4,5 14 / 17

3M Maarten Etmans 0,5 0,5 1,0 0,0 0,5 0,5 0,0 0,5 1,0 4,5 14 / 17

4N Evert Hondema 1,0 1,0 0,0 0,0 0,0 0,0 1,0 1,0 0,5 4,5 14 / 17

3K Pierre Smeets 0,5 0,5 1,0 0,0 1,0 0,5 0,5 0,0 0,5 4,5 14 / 17

4K Pim Kleinjan 1,0 1,0 0,0 1,0 0,0 1,0 0,0 0,0 0,0 4,0 18 / 21

6E Henk van Lingen 0,0 0,0 0,0 0,0 1,0 0,5 1,0 1,0 0,5 4,0 18 / 21

6D Peter van Soest 1,0 1,0 0,0 0,0 1,0 0,0 1,0 0,0 0,0 4,0 18 / 21

4H Almer Toby 0,5 1,0 0,0 1,0 0,0 0,5 0,5 0,0 0,5 4,0 18 / 21

4A Gerard Kastelein 1,0 0,0 1,0 0,0 1,0 0,0 0,5 0,0 0,0 3,5 22 / 23

3E Darja Vanduyfhuys 0,5 0,5 0,0 0,5 0,0 1,0 0,5 0,5 3,5 22 / 23

4E Paul Dekker RSR 0,0 0,0 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,0 0,5 3,0 24 / 28

2F Erwin Kalle 0,5 0,5 0,0 0,5 0,5 0,0 0,0 1,0 0,0 3,0 24 / 28

5F Bart van Strien 0,0 0,5 0,5 0,5 0,5 0,0 0,0 0,5 0,5 3,0 24 / 28

5E Harry Stroosma 0,5 0,0 0,0 0,0 1,0 0,5 0,0 0,5 0,5 3,0 24 / 28

8A Ilja Vanduyfhuys 0,0 0,0 0,5 0,0 0,0 0,0 1,0 0,5 1,0 3,0 24 / 28

4M Wim Posthumus 0,0 0,0 0,0 1,0 0,5 0,5 0,0 0,0 0,0 2,0 29 / 31

5B Holger Schwarzwald D 0,0 0,0 1,0 0,0 0,0 1,0 0,0 0,0 0,0 2,0 29 / 31

8D Jan Torenstra 1,0 0,5 0,0 0,0 0,0 0,0 0,5 0,0 0,0 2,0 29 / 31

1A Arend van Oosten 0,5 0,0 0,0 0,0 0,5 0,5 0,0 0,0 0,0 1,5 32

Totalen per ronde 17,0 16,0 14,5 13,0 19,0 15,5 16,0 12,0 12,5 135,5

Schaken in Nederland

Er wordt in Nederland veel geschaakt, niet alleen in tal van huiskamers maar ook in clubverband. Er zijn honderden schaakclubs, in elke gemeente wel een.

De Volkskrant besloot onlangs om de zaterdagse rubriek Denksport op te heffen, maar maakte na protesten snel een uitzondering voor het schaken! Het Tata Steel Chess Tournament is één van de oudste en meest prestigieuze toernooien ter wereld. Jaarlijks strijkt zo’n beetje de hele wereldtop neer in Wijk aan Zee. Winnaars van het toernooi maken kans om wereldkampioen te worden. Zo ging het met Karpov, Kasparov, Carlsen en met – in de jaren dertig - onze eigen Max Euwe. Jan Timman, in de jaren tachtig bekend als ‘the best of the west’ won wel het toernooi, maar werd helaas nooit wereldkampioen. En nu is het voor de Nederlandse schaaknatie wachten op het kampioenschap van de jonge Anish Giri.

BroodledenEen van de Nivon-schakers is Jan Torenstra uit Delft, die onder meer een jaar of acht huiswacht was van de inmiddels afgestoten Nivonaccommodatie in Hoek van Holland. Na zijn pensionering pakte hij het spel uit zijn jeugd weer op en dit jaar speelde hij voor de tweede keer mee in Wijk aan Zee. Maar al veel langer logeert hij in het ABK-huis in Hall (bij Eerbeek) wanneer in het nabijgelegen Dieren om het Open Nationaal Kampioenschap wordt gestreden. ,,De schaakgroep daar, overigens goeddeels dezelfde als die in Wijk aan Zee, bestaat helemaal uit Nivonleden. Dan kunnen ze goedkoop logeren. Maar ik zeg altijd plagend: jullie zijn allemaal broodleden, ik ben écht lid“, aldus de voormalige huiswacht. ,,Dat Open Nationaal Kampioenschap in Dieren is veel kleiner wat betreft aantal deelnemers en toekijkend publiek”, stelt Torenstra vast. “En hoewel Tata zeker gezellig is, is het ONK gemoedelijker. Dat heeft er natuurlijk ook mee te maken dat het dan zomer is, er terrassen open zijn en er veel jeugd is.” Hij merkt daar, aan die prachtige rand van de Veluwe, overigens dat nogal wat bezoekers van het ONK het Nivon niet of nauwelijks kennen. ,,Als ik dan uitleg waar ik logeer, hoe het er daar toegaat en wat het kost, merk ik zowel verbazing als belangstelling. Dat moet mogelijkheden bieden.”•

13TOORTS

Rondje Noord viert dit jaar haar eerste lustrum van zondag 2 t/m zaterdag 8 september. Een blik op de toekomst via een terugblik op de fietsweek van afgelopen najaar toen 17 deelnemers onder leiding van een enthousiaste en goed geïnformeerde reis-begeleider Bert Rosien, een ,,gezellige, boeiende en uitstekend georganiseerde fietsweek” meemaakten.

De groep reed dagelijks met het lunchpakket in de fietstas, 40 tot 66 kilometer tussen natuurvriendenhuizen en kampeer-terreinen van het Nivon, in de drie noordelijke provincies van Nederland. De bagage werd steeds per auto naar het volgende Nivonhuis vervoerd. ’s Avonds kregen de fietsers,,heerlijk diners” voorgezet, zo laat deelnemer …. weten.

De week startte vanaf de Hondsrug in Noordlaren; op maandag onderweg naar Allardsoog in Een West, wachtte hen in de Onlanden, bezoekerscentrum van Natuurmonumenten een gegidste rond-leiding van 5 kilometer ,,door de prachtige nieuwe polder. ,,Via de Roderwolde polder en Matsloot naar Nivonkampeerterrein Lettelbert, waar we thee/koffie en zelfgemaakt gebak kregen.’’

Ontruiming,,Via een korte stop in de bossen van Elsloo en Boschoord, kwamen we rond 17 uur aan in Darp, waar 15 minuten later een enorme bui losbarstte. Wat hadden we een geluk!

De rustdag op woensdag kreeg een onverwachte wending: de burgemeester kwam langs. We werden samen met inwoners van

omliggende panden gemaand om het Hunehuis te verlaten in ver-band met het ontmantelen van een op scherp staande vliegtuigbom uit de Tweede Wereldoorlog. We werden geëvacueerd naar restau-rant het ‘Knooppunt’ in Havelte. Precies om 8.10 brak er een hoosbui los, zodat we door en door nat daar aankwamen. Rond 11.30 kwam het sein ’veilig’! Ieder kon z’n eigen plan weer verder trekken.”

Via het Nationaal Vlechtmuseum in Noordwolde en Nivonnatuur-kampeerterrein de Meenthe in Noordwolde kwamen de fietsers don-derdag weer aan in Allardsoog. Vrijdag weer terug naar de Hondsrug.

,,Deze prachtige ervaring in woorden: actief; natuurlijk; zonovergoten (de eerste dagen); nat (de laatste dagen); verrassend; zeer smakelijke diners; perfect getimed; heerlijk; gezellig; leuk; lachen; enthousiast; economisch uitgekiend; cultuur-historisch; hartverwarmend; transpirerend; Relaxed; afwisselend; informatief; volledig verzorgd; verfrissend; verbindend; vermoeiend; genietend; verruimende blik; grappig; zintuigelijk; dynamisch; avontuurlijk; super gezond; uitstekend voorbereid; boeiende excursies. Kortom: een Aanrader!”•

Uit de vereniging

Het gaat om Allardsoog, De Hondsrug, het Hunehuis en de kampeerterreinen De Meenthe en Lettelbert.

,,We willen bezoekers kennis te laten maken met het Nivon en de vijf locaties en nóg belangrijker: we hopen dat een aantal vrijwilliger wil worden op één van de loca-ties,’’ vertelt Winy Verdegaal, secretaris beheer commissie van natuurvriendenhuis De Hondsrug. ,,Er is behoefte aan meer menskracht onder andere voor de kook-ploeg, technische en ’groene’ mensen voor de klusploeg en huis- en terreinwachten voor het beheer van de natuur vrienden-

huizen en kampeerterreinen.” Daarnaast worden er ook bestuursleden voor de beheercommissies gezocht.

,,Wat erg motiverend werkt, is om in je omgeving in een team van vrijwilligers samen aan een duidelijke klus, namelijk het operationeel houden van een huis of kampeerterrein te kunnen werken,’’ weet Winy uit eigen ervaring.

Zij houdt tijdens de open dag een lezing over het Geopark waar de Hondsrug vlak bij staat. Het Hondsrug gebied is het eerste geopark in Nederland.•

Op zoek naar zinvol vrijwilligerswerk? Samenwerken in een team?

Vaak nieuwe mensen treffen? Veel buiten zijn? Kom dan op 5 mei

tussen 10 en 16 uur naar de open dag van de noordelijke natuur-

vriendenhuizen en kampeerterreinen.

Jubileumtocht Rondje Noord

Noordelijke natuurvriendenhuizen en kampeerterreinen zoeken vrijwilligers via open dag

Seniorenweken7 t/m 14 jul Koos Vorrinkhuis [1]40 jaar seniorenweken in het Koos Vorrinkhuis. Een geheel verzorgde week in de bossen van Lage Vuursche met twee bustochten, activiteiten program-ma en eindschoonmaak. Prijs: € 350, niet-leden € 385Info: via Annie de Vries 0321 311925 of Yvonne Teeuwen 023 8441291.Boeken: adevrieskaptein@live.nl

11 t/m 18 aug Koos Vorrinkhuis [2]40 jaar seniorenweken in het Koos Vorrinkhuis. Een geheel verzorgde week in de bossen van Lage Vuursche met twee bustochten, activiteiten program-ma en eindschoonmaak.Prijs: € 350, niet-leden € 385Info: via Annie de Vries 0321 311925 of Yvonne Teeuwen 023 8441291.Boeken: adevrieskaptein@live.nl

1 t/m 7 jun MorgenroodEr op uit in Oisterwijkse bossen en ven-nengebied. Programma met veel extra’s, 1 busreis en voor de wat fittere oudere een actief programma (wandelen, fietsen). Natuurlijk de vrijheid om een dag naar eigen inzicht in te vullen.Prijs: € 350 niet-leden € 390Info/boeken: fiavandeursen@gmail.com

14 TOORTS

Seniorenweken

Dat vertellen de begeleiders Annie de Vries-Kaptein, Yvonne Teeuwen, Marion Klaassen-Jansen en Ton Bakker aan tafel in het Koos Vorrinkhuis in Lage Vuursche. In dit natuurvriendenhuis op de Utrechtse Heuvelrug worden

ook komende zomer weer twee seniorenweken gehouden. Een speciale editie van de verwenweken, want dit jaar viert deze Nivon-activiteit haar veertigjarig jubileum! De leeftijd van de deelnemers varieert van 65 tot 96 jaar, maar ook ’jongeren’ zijn welkom. Uit heel Nederland én België komen de deelnemers naar de seniorenverwenweken. Het zijn Nivonners, en ook niet-Natuurvrienden, via mond-tot-mondreclame bekend geworden met de weken. Hoewel er vaak meer inschrijvingen zijn, kunnen er maximaal vijftig deelnemers per week meedoen; dat heeft alles te maken met de grootte van de bus. Zo’n tien vrijwillige begeleiders, inclusief koks zorgen dat alles goed verloopt tijdens de weken. Met dieten wordt zoveel mogelijk rekening gehouden, de koks draaien er hun hand niet voor om, mits ze de eetwensen van te voren weten zodat ze er rekening mee kunnen houden, zegt Marion, coördinator van de kookploeg. ,,We zijn allemaal inmiddels aardig op elkaar ingespeeld.”

AnekdotesCor en An Donker waren al betrokken bij de seniorenweken in Morgenrood en begonnen veertig jaar geleden ook in het Koos Vorrinkhuis, vertelt Annie die er samen met haar man Kees zo’n twintig jaar geleden via haar schoonmoeder inrolde. ,,Destijds was de naam vakantieweken 50+.” Inmiddels heeft Yvonne de ’leiding/coördinatie overgenomen van Annie. Het tekent de gezelligheid: niet alleen de deelnemers komen al jarenlang, ook de ploeg zet zich al jarenlang in. Maar er is ook jonge aanwas, lacht Annie. ,,Zo heeft mijn kleindochter al vaker meegeholpen. Dat begon al toen ze nog maar zeven was.” Allerlei anekdotes vliegen over tafel:

over Nel Trouwborst die met tante Mien kwam (die ze verzorgde) en samen altijd prachtige kaarten zaten te maken; twee echtparen die vroeger de leiding van deze weken hadden en nu al enige jaren als deelnemers meegaan; deelnemers die de ene dag vegetariër zijn en de andere niet, afhankelijk van de gerechten; een deelnemer die letterlijk de boot en bus miste en op eigen gelegenheid terug reisde naar het natuurvriendenhuis Koos Vorrink.

Interactie Veel deelnemers zijn al jaren van de partij, ”sommigen al dertig jaar”, vertellen de vier, omdat de weken voelen als ’een warme deken’ en dat zegt genoeg. Dat velen zo vaak terugkomen wil niet zeggen dat er sprake is van ’kliekvorming’. ,,Mensen bellen elkaar vaak wel van te voren om te vragen in welke week ze gaan en ook om met elkaar een kamer te delen.” Anderen komen gewoon beide weken of schrijven in voor één week Morgenrood en één week Koos Vorrink. Het kan allemaal. Het zijn verwenweken, dus corvee is er bij het Koos Vorrinkhuis niet. Overdag mogen de mensen aan tafel gaan zitten bij wie ze willen, de tafelschikking ’s avonds is elke keer weer anders, daar zorgen deze organisatoren voor. ,,De deelnemers waarderen dat, want dan kunnen ze elke keer met iemand anders praten. Het-zelfde geldt voor de begeleiders, die zitten ook her en der verspreid. Op die manier wordt er veel uitgewisseld.” Daarnaast zorgt het lopend buffet ook voor interactie.

Ont-moetenIn al die jaren is er een aantal succesnummers in het programma: de bustrips naar een museum of stad en de spelletjes/sportdag op woensdag. En op dat laatste gaat het er altijd fanatiek aan toe, vertelt het viertal. „Zo zijn er zelfs deelnemers die hun eigen jeu de boulesballen meenemen om maar te winnen. Er wordt niets aan het toeval overgelaten want het zou vervelend zijn als de groep voor de deur van bijvoorbeeld een museum staat en dat is niet rolstoel- of rollatorvriendelijk. Dat betekent dat de te bezoeken locaties van te voren worden gecheckt op de toegankelijkheid. Vrijdag is de standaard vrije dag waarop ’s middags jeu de boules wordt gespeeld volgens de regels van seniorenweken. Dan trekken mensen er vaak met elkaar op uit voor wandeling of fietstocht. Ook is er die dag een expositie van tekeningen en aquarellen, gemaakt tijdens de week. De loterij waarvoor iedereen een kleinigheid inbrengt, de muzikale mid-dag, het educatieve dagdeel en het afscheidsdiner met live-muziek (als de muzikanten kunnen komen, ook vrijwilligers) zijn gewaardeerde onderdelen. Er is niets verplicht tijdens de weken. ,,We bieden een programma aan en mensen kunnen meedoen. Niets moet. Het gaat om het ont-moeten.’’ Velen die komen, zijn alleen en vinden het be-regezellig om ’s avonds zelf meegenomen spelletjes te doen samen met anderen. Ook een kamer delen hoort bij deze weken. ,,We zijn bekaf aan het eind van deze weken, maar de complimenten die we krijgen doen onze vermoeidheid vergeten. En met een leuke groep staat of valt alles,” stellen Annie, Yvonne, Marion en Ton.•

Verwenweken in de Vuursche al veertig jaar succesvol

Het programma, de vrijheid -ontmoeten in plaats van moeten-, gezelligheid en volle-dige verzorging van de verwenweken in het Koos Vorrinkhuis zijn dé redenen voor het succes. Inmiddels al veertig jaar lang!

Teks

t: Jo

land

a D

enek

amp

Foto

: Mar

ion

Klaa

ssen

-Jan

sen

TOORTS 15

18

11

3

16

10

5

7

2

6

19

20

4

4

4

9

13

18

12

15

1714

1-1

1-2

1-1

2

2

2

12

12

88

1414

14

14

8

15

15

8

8

4

4

4

13

13

6

6

3

9-I

9-I

10

10

9-II

9-II

9-II

1-3

1-3

3

7-1

7-1

7-2

7-211

11

11

5-3

5-3

5-2

5-1

5-1

GR5

5-2

3

7-2

De Gele Anemoon

Den Broam

Banjaert

Het Zeehuis

Lettelbert

De Meenthe

De Grutto

Allardsoog

De Bosbeek

Eikhold

Het Hunehuis

Krikkenhaar

Het Hallse HullABK-huis

De Kleine Rug

Morgenrood

De Hondsrug

Koos Vorrinkhuis

De Kleine Rug - Dordrechtnivon.nl/kleinerug, nivon.nl/kleinerugkampeerterrein, 088-0990982 

Banjaert - Wijk aan Zeebanjaert.nivon.nl, 088-0990972 (na 19.00 uur) banjaert.nivon.nl/kampeerterrein, 088-0990973

Koos Vorrinkhuis - Lage Vuurschenivon.nl/koosvorrink, 088-0990983

De Grutto - Delftdegrutto.nivon.nl,  (18 - 19 u),seizoen: terrein 088-0990958,reserveren buiten seizoen: 088-0990978

Het Zeehuis - Bergen aan Zeenivon.nl/zeehuis, 088-0990988(woe 19 - 21 u, di + vr 10 - 12 u) 

Logeren en kamperen in eigen land

Langeafstand-wandelpaden

6

Nationale Streekpaden6

Nivon NatuurvriendenhuisHier start ook een wandeltweedaagse: nivon.nl/wandeltweedaagsen

Nivon Kampeerterrein

Kies waar je wilt overnachten en boek!

16 TOORTS

18

11

3

16

10

5

7

2

6

19

20

4

4

4

9

13

18

12

15

1714

1-1

1-2

1-1

2

2

2

12

12

88

1414

14

14

8

15

15

8

8

4

4

4

13

13

6

6

3

9-I

9-I

10

10

9-II

9-II

9-II

1-3

1-3

3

7-1

7-1

7-2

7-211

11

11

5-3

5-3

5-2

5-1

5-1

GR5

5-2

3

7-2

De Gele Anemoon

Den Broam

Banjaert

Het Zeehuis

Lettelbert

De Meenthe

De Grutto

Allardsoog

De Bosbeek

Eikhold

Het Hunehuis

Krikkenhaar

Het Hallse HullABK-huis

De Kleine Rug

Morgenrood

De Hondsrug

Koos Vorrinkhuis

De Bosbeek - Bennekombosbeek.nivon.nl, 088-0990974 

Morgenrood - Oisterwijkmorgenrood.nivon.nl,088-0990987

Lettelbert - Lettelbertnivon.nl/lettelbert, 088-0990985 

Allardsoog - Een-Westnivon.nl/allardsoog, 088-0990971

De Meenthe - Noordwoldenivon.nl/meenthe, 088-0990986

De Gele Anemoon - Wijlrenivon.nl/geleanemoon,seizoen: 088-0990957 overig 088-0990977

Eikhold - Heerleneikhold.nivon.nl, 088-0990956 (ma - wo, vr 20.00 - 21.30 u) 088-0990976 voor reserveringen

De Hondsrug - Noordlarennivon.nl/hondsrug, 088-0990980

Het Hunehuis - Darpnivon.nl/hunehuis, 088-0990981

Krikkenhaar - Bornerbroeknivon.nl/krikkenhaar, 088-0990984

Den Broam - Buursedenbroam.nivon.nl, 088-0990975  

ABK-huis - Hallnivon.nl/abkhuis, 088-0990970

Het Hallse Hull - Hallnivon.nl/hallsehull, 088-0990979  

Reserveer online via www.nivon.nl

VakantiehuisjesEnkele natuurvriendenhuizen beschik-ken over vakantiehuisjes op hun terrein. Ze zijn te huur en variëren in grootte (4 tot 10 personen). Meer informatie op de websites van de betreffende natuur-vriendenhuizen.

Vakantiehuis Klein Morgenrood bij Morgenrood, Oisterwijk

Vakantiehuisje De Karbonkel bij De Bosbeek, Bennekom

Vakantiehuisje ’t Krikske Krikkenhaar, Bornerbroek

Koetshuis bij Eikhold Heerlen

Blokhutten, De Kleine Rug Dordrecht, 1 apr-1 nov

Chalet Het Hallse Hull Hall bij Eerbeek (winter)

Appartement Banjaert Wijk aan Zee, 1 okt-1 apr

Kaar

t: Bo

smaG

rafie

k.nl

TOORTS 17

Nivonreizen en -kampen

Chillen op de JUMP Zomerkampen

Heb jij je al ingeschreven of ben je al ingeschreven voor de tofste zomerkampen van Nederland? Spelen in de bossen, chillen onder de sterrenhemel, tentge-sprekken, watergevechten en toffe spelen zijn dé ingrediënten voor een echt JUMP Zomerkamp. En dit jaar zijn er zelfs vijf zomer-kampen in verschillende leeftijds-categorieën van 6 t/m 17 jaar! Zo is er altijd een kamp dat past bij jou.

Want een zomer met JUMP staat garant voor plezier met leeftijdgenootjes. Maar dat niet alleen, want JUMP heeft dit jaar ook een speciaal lentekamp. ‘In de Wol-ken’ is voor kinderen die niet tot de zomer kunnen wachten om op kamp te gaan, of gewoon twee keer op kamp willen! In de bossen van het Overijsselse Twente kun-nen kinderen van 8 t/m 13 jaar mee op kamp in een leuk Nivonhuis. Dit kamp is al van 31 maart tot 2 april (paasweekend) en inschrijven kan nog!

Kijk op jumpzomerkampen.nl voor meer info!

Tot in de zomer!Dana, Esmée, Floor, Imara, Iris, Klaas, Marilse, Suzan, Tirza en Zimo•

JUMP kampen:

In de wolken! 31 mrt-2 apr

PaasLentekamp, De Meene, Buurse, 8-13 jaar

Verboden terrein21-28 juli Het Hallse Hull, Hall, 9-11 jaar

Kierewiet23-27 juli De Meene, Buurse, 6-9 jaar

Up-to-date28 juli-4 aug Het Hallse Hull, Hall, 13-15 jaar

Grenzeloos4-11 aug Het Hallse Hull, Hall, 11-13 jaar

Kamp Inc.11-18 aug Het Hallse Hull, Hall, 15-17 jaar

SpringSpring Reizen heeft wederom een super-mooi en gevarieerd programma in de zomer van 2018!

Wat denk je van de unieke reis naar de ‘Peaks of the Balkans’? Of geniet je liever van groene weiden in de Salzburger Alpen? 

Ga snel naar springreizen.nl/reizen en vind jouw ideale wandelreis.

18 TOORTS

Hou je van kamperen in de buurt van mooie natuurgebieden en ervan om samen met andere mensen activiteiten ondernemen? Dan is een Trefkamp iets voor jou! Je kunt alleen komen, met je ge-zin of met je vriend of vriendin. Inschrijven kan nog:

Piemonte, ItaliëZondag 22 juli t/m 4 aug

Gran Paradiso, ItaliëZondag 29 juli t/m 11 aug

Eifel, DuitslandZondag 5 t/m 18 aug

Meer info: trefkampen.nivon.nl

Nivonreizen en -kampen

Trefkampen

Een weekend met Spring op pad? 5 t/m 6 meiWandelen over unieke Limburgse rivierduinen5 t/m 6 mei, kamperen.

Back to basics op de Veluwe9 t/m 10 juniKamperen met bushcraftworkshop.

Kijk op springreizen.nl/weekenden enboek een weekend weg.

Meer info en boeken: watersport.nivon.nl of facebook.com/nivonwatersport

Kan je niet wachten tot de warme zomermaanden weer aanbreken? Heb jij ook zo’n zin om eventjes weg te zijn en lekker van de zon en het water te genieten? Dan is dit iets voor jou! Nivon Watersport biedt waanzinnige zeilweken aan vol activiteiten op en rond de Friese meren voor iedereen tussen de 9-20 jaar. Ga komende zomer mee met ons, maak vrienden voor het leven en ontdek één van de mooiste provincies van Nederland! Wij kunnen niet wachten tot onze zeilweken weer van start gaan, vaar je mee?

Zeilen in Friesland met Nivon Watersport

Dagje voorjaarszeilen met Nivon WatersportZondag 22 april, 10.30 tot ±17.00 uur Loosdrechtse plassen

Heb je zin in een voorproefje zeilen? Dit voorjaar organiseert Nivon Watersport een kennis-makingsdag met zeilen en veel gezelligheid. Iedereen mag mee: jong en oud!

Zeilkampen:

Expeditie Friesland 21–28 juli, zeiltrektocht, 14–18 jaar

Kampen Friesland:28 juli–4 aug, 16-20 jaar4–11 aug, Terherne, 9-13 jaar11–18 aug, Terherne, 13–16 jaar

TOORTS 19

Internationaal

Het eerste Afrikaanse Landschap van het Jaar van de NFI, de Internationale Naturfreunde in de grensregio tussen Senegal en Gambia is met veel ceremonie medio januari geopend. Meer dan 1600 mensen in kleurrijke kleding kwamen samen.

Eén van de prioriteiten binnen dit project is de ontwikkeling van toerisme dat inkomen genereert voor de lokale bevolking. Langs de Gambia-rivier liggen veel natuurreser-vaten waar chimpansees, krokodillen en nijlpaarden leven. Dat kan toeristen trekken.

Europese en Afrikaanse natuurvrienden plantten er samen fruitbomen. Deze zorgen voor schaduw, voorkomen erosie en leveren gezond voedsel. De bomen kunnen bovendien verkocht worden en zijn belangrijk met het oog op klimaat-bescherming. De bomen zijn gefinancierd door het Naturefriends Climate Fund.

nfi.at•

Senegal/Gambia Landschap van het jaar 2018/2019

De Oostenrijkse Natuurvrienden zorgen er samen met de Gewerkschaft Bau-Holz (GBH) en Österreichische Gewerkschaftsbund (ÖGB) voor dat kinderen van dodelijk verongelukte Nepalese ouders een kans op een opleiding krijgen.

De Nepalezen kwamen om tijdens aardbevingen in 2015 in eigen land en ook overlijden velen werkend op onveilige bouwplaatsen in het buitenland. Medewerkers van genoemde Oostenrijkse organisaties hebben 50.000 euro gedoneerd. Er wordt geïnvesteerd in

infrastructuur en er wordt onder meer een school met creche gebouwd die in april gereed zal zijn. Kans op een opleiding betekent immers toekomstperspectief.

De Oostenrijkse Natuurvrienden zijn al langer bij projecten in Nepal betrokken. „Het project 'Bildung für Nepal' bestaat al vijf jaar. 2100 kinderen en jongeren hebben dankzij hulp van de Natuurvrienden een opleidingsplaats gekregen,“ zegt Karin Scheele, voorzitter van de Natuur-vrienden Niederösterreich.

Over het project „Children of the Mountain” in de bergregio Tandrang zegt haar collega Ernst Dullnigg: „Door de bouw van de scholen krijgen ook de armsten der armen de mogelijkheid onderwijs te volgen en wordt hen daarmee een toekomst geboden. Vooral meisjes in de bergdorpen profiteren van ons werk, omdat op onze scholen het ’meisjes-eerst-principe geldt: zij zijn in de Nepalese gemeenschap nog altijd niet gelijkwaardig en hebben het daardoor nog zwaarder dan jongens.”

OnbetaalbaarDe Natuurvrienden bouwen echter niet alleen scholen en stellen opleidingsplaatsen ter beschikking, ze brengen ook klim- en wandelgereedschap mee en delen hun know-how met de Sherpa’s. Zo heeft het bergsportmerk Dachstein voor de Sherpa’s en afvalverzamelaars op de Everest tien paar bergschoenen geschonken en Forster Optiek hoogwaardige zonnebrillen. Zeer welkom omdat ,,het materiaal door de stijgende prijzen in Kathmandu onbetaalbaar is geworden”, vertelt Lakpa Norbu Sherpa, helicopterreddingspiloot in Himalaya Basecamp: ,,Wij Sherpa’s leven van het wandeltoerisme in de Himalaya. Om ons werk goed te kunnen uitvoeren hebben we goed materiaal nodig en daaraan ontbreekt het ons vaak.”

Wie ’Bildung für Nepal’ wil ondersteunen (kan ook via trekking-hulp-reizen van de Natuurvrienden: 1 week wandelen en 1 week aanpakken, naturfreunde.at):

Contact/Informatie Thomas Trabi MA| Kommunikation GBH-Bundessekretariat Tel: 01/534 44-59270 Mobil:0664/614 55 17E-Mail: t.trabi@josef-muchitsch.at•

Oostenrijkse Natuurvrienden ondersteunen Nepalese kinderen

Natuurvriendennetwerk

De natuurvriendenhuizen en kampeer-terreinen van Nivon maken deel uit van een internationaal natuurvrienden-netwerk met 1.000 accommodaties.

Op nivon.nl/internationaal staan de landen met hun natuurvriendenhuizen overzichtelijk bij elkaar.•

20 TOORTS

Teks

t: Li

anne

van

Gem

ert

De (groot)ouder-kind-week is al jaren een begrip in natuur-vriendenhuis De Bosbeek. Kinderen in de basisschoolleeftijd komen een midweek logeren samen met hun ouders of grootouders. Elke dag is er een leuke, creatieve, sportieve, verrassen-de groepsactiviteit voor de kinderen. Daarnaast is er genoeg tijd voor quality time met het gezin.

EnthousiastVorig jaar was het thema ‘Beesten in het Bos’. We maakten onze eigen dierenfilms, kookten samen een beestachtig lekker feest-maal, en we klauterden, renden en sprongen de Elfbeestentocht. Na afloop waren alle deelnemers uitgeput en opgetogen. ‘Ik vond alles het leukst’, schreef een kind. Een grootouder: ‘Een fijne, goed georganiseerde week met een enthousiast team. Ongelooflijk dat jullie dit voor deze prijs kunnen bieden!’

Horen, zien, proevenKomende zomer gaan we het bos in met open ogen, oren, neus en mond, en met uitgestrekte handen. Alle zintuigen komen aan bod. Wat we precies gaan doen, blijft een verrassing, maar het kampvuur, de sportdag, het feestmaal en een heleboel creativiteit en gezellig-heid komen vast en zeker weer aan bod. Zien we jullie daar (weer)? Tot dan!

Wat & waar(Groot)ouder-kind-week in De Bosbeek30 juli t/m 3 augustus De BosbeekPrijs: € 35 per kind, plus verblijf (kinderen verblijven gratis)Boeken: bosbeek@nivon.nl•

‘Ik vond alles het leukste’Kinderen met (grootouders) op avontuur in de Bosbeek

Samen op avontuur in het bos en bij de beek. Mooie dingen maken. Filmen, zingen, spelen. Alles verkennen. Een week vol spel, sport, creativiteit, verhalen, vuur en

avontuur. En het leukste is: je ouders of grootouders mogen mee!

(Groot)ouder-kind

'Kampvuur, sportdag en feestmaal'

TOORTS 21

De Werkgroep Historie Nivon mist:Gedrukte IvAO/Nivon jaarverslagen1928, 1939, 1994, 1996 t/m 2007, 2009 t/m 2014

Gedrukte Jaarverslagen Stichting Natuurvriendenhuizen 1934 t/m 1948, 1996 t/m 2007, 2010 t/m 2014

Stuwing (kaderblad 1951-1979)1957 nr 3, 1959 nr 4, 1960 nr 4, 1961 alle nr’s, 1962 alle nr’s, 1963 nr 2 t/m 4, 1964 nr 1 en 2, 1972 nr 3 t/m 5

Kaderblad INFO (1991 – 2000)1995 nr 7 en 9, 1996 nr 10

Toorts1939 nr 11 en 12 (als die bestaan hebben)

Heb je genoemde stukken, graag con-tact opnemen met: Marijke W. de Kleijn – de Vrankrijker, vrankrijker@planet.nl•

Gezocht: Vrijwilligers voor de Sociale Groepsvakanties

Komende zomer organiseert de werkgroep Sociale Groepsvakanties van het Nivon weer een aantal vakantieweken. Deze weken zijn spe-ciaal bedoeld voor mensen die anders niet op pad zouden kunnen omdat ze daarvoor het geld niet hebben. Het gaat om vluchteling- en minima-gezinnen met kinderen waarvan één van de ouders mee komt. Vrijwilligers bezorgen hen een week om nooit te vergeten.

Voor alle vrijwilligers (nieuw en oud) die komende zomer mee willen doen tijdens één van die weken is er het intro- weekeind, van 25 t/m 27 mei in het Hunehuis in Havelte. Daar ga je met jouw ploeg aan de slag. ,,De kracht van het intro-weekend zit in het delen van ervaringen, leren van elkaar en van het doen. Vrijwilligers zijn het gereedschap.”

Aanmelden als vrijwilliger kan via werkgroepsocialevakanties@gmail.com Meer info via: socialegroepsvakantie.nl•

Overzicht van de groepsvakantie-weken:

1 — Za 21 t/m za 28 juli Eikhold

2 — Za 28 jul t/m za 4 aug Koos Vorrinkhuis

3 — Vr 27 jul t/m vr 3 aug Hunehuis

4 — Vr 3 t/m vr 10 aug Allardsoog

5 — Za 4 t/m za 11 aug Morgenrood

6 — Vr 10 t/m vr 17 aug De Kleine Rug

7 — Za 11 t/m za 18 aug De Bosbeek

8 — Za 14 t/m za 21 juli ABK-huis

9 — Vr 3 t/m vr 10 aug De Hondsrug•

Uit de vereniging

Één van de nieuwe leden

Namen: Marieke VersteegenLeeftijd: 34 jaarWoonplaats: Amsterdam

Lid geworden omdat: een goede vriendin al een hele tijd lid is van Nivon, zo had ik van de club gehoord. Toen mijn ouders vorig jaar lid werden, dacht ik: dat is ook iets voor mij. Ik ben heel graag in de natuur en word heel blij van uren rond-struinen in de bossen met mijn camera, want fotograferen is mijn grote passie. Ik heb de natuur ook gewoon nodig want Amsterdam is een heerlijke stad, maar wel heel druk. Dus probeer ik regelmatig een dagje of weekendje de bossen in te gaan. Het Nivon is daarom ideaal voor mij.

Wat heb je gedaan bij het Nivon? Ik ben één keer in een Nivonhuis geweest, op de Veluwe in Hall in de herfst. De sfeer vond ik heel fijn, heel huiselijk allemaal en iedereen was heel vriendelijk. Verder heb ik nog niets gedaan en heb daar ook nog geen ideeën over, maar ik ben wel benieuwd naar de andere Nivonhuizen.•

Lid worden? Ga naar nivon.nl/leden

22 TOORTS

De stichting G.W. Melchersfonds waarin nu de Sociale Groepsvakanties van het Nivon zijn ondergebracht, dateert al van 1954. De stichting is dezelfde, de doelstelling is veranderd. Nu maakt de stichting vakanties mogelijk voor kinderen uit eenoudergezinnen, uit gezinnen die te maken hebben met langdurige werkloosheid, en van statushouders. De stichting, het G.W. Melchersfonds, is in de jaren vijftig opgericht als solidariteitsfonds voor oudere, minder draagkrachtige leden. Zo konden die ’ouden van dagen’ ook een weekje per jaar met vakantie.

Geen effectengescharrel — Naamgever G.W. Melchers (1869-1952) was de eerste dominee die toetrad tot de SDAP. Hij werd propagandist voor die partij in Friesland en was zelfs een periode kamerlid. In 1904 was Melchers vol geestdrift betrokken bij de oprichting van De Centrale Arbeiders Verzekerings- en Depositobank en tot 1947 zelfs voorzitter van de Raad van Commissarissen. SDAP-voorman Jelle Troelstra was aanvankelijk fel tegenstander van dit initiatief - 'Geen kapitalistisch gedoe, geen effectengescharrel in onze gelederen’- . Een standpunt dat werd bijgesteld toen in de jaren twintig de Centrale steeds beter draaide en met veel financiële steun de sociaal democratische arbeidersbewe-ging versterkte. Ook onze organisatie, vaak kampend met geldgebrek, werd jarenlang gesteund. Daarbij kwam het goed uit dat Melchers vanaf de oprichting in 1924 tot 1940 zitting had in het Centraal Bestuur van het IvAO. Formeel niet als vertegenwoordiger van de Centrale. De lijnen waren wel lekker kort. Op het IvAO-congres van 1953 deed de toenmalig penningmeester, A.H.G. van Arkel op gloedvolle wijze een beroep op de solidariteit van de leden en vroeg de jongere generatie om, als bewijs van hun dankbaarheid, de ouden van dagen een gratis vakantie aan te bieden. Hij had gemerkt dat die oude garde geluidloos uit het gezichtsveld verdween. (Hoe anders is dit nu).

Zegeltjesactie — De ouderen waren inmiddels op een leeftijd gekomen dat zij niet meer in het arbeidsproces waren opgenomen en een vakantie gewoon niet meer konden betalen. De woorden van Van Arkel werden met donderend applaus beantwoord. Nog datzelfde jaar startte een zegel-tjesactie. De “sectiehoofden” boden de 5cents-zegeltjes aan.

Bronnen: H.C.M. Michielse – Socialistische vorming (1980), Onbekend - Het G.W.Melchersfonds, punten voor een kleine toespraak – (1981), G.W. Borrie - Gerrit Willem Melchers (in Thoth nr.1 (1975), J. van Gerwen – De Centrale centraal (1993), De Centrale 75 jaar (1979), Biografisch woordenboek van Socialisme en Arbeidersbeweging (website)

Leden droegen daarmee op vrijwillige basis hun centjes bij. Om de zaak te bespoedigen schonk De Centrale Arbeiders Verzekeringsbank t.g.v. haar 50-jarig bestaan ons het grondkapitaal (fl 4000,-) , zodat nog hetzelfde jaar de eerste groep “bejaarden”, op vakantie kon naar natuurvriendenhuis Morgenrood. Als bewijs van erkentelijkheid werd aanvankelijk voorgesteld het fonds te noemen naar de president directeur van de Centrale, Nehemia de Lieme. Als tweede keus en op aanraden van De Centrale kreeg het fonds dus de naam van de “rode” dominee G.W. Melchers. In de stichtingsacte van het fonds wordt bepaald dat één lid van het bestuur door De Centrale wordt aangewezen (zeker het geval tot eind jaren zeventig); in de praktijk de voorzitter. Na de startsubsidie werd in 1955 opnieuw een bedrag verstrekt om het Mel-chersfonds sterker te maken. Ook in later jaren liet de verzekeringsmaatschappij zich niet onbetuigd.

Van bejaarden naar senioren — In 1958 werd het besluit genomen de contributie 4 cent per maand te verhogen. Zo werd een bedelactie een afbetaling van een ereschuld aan de oudere generatie die geknokt had voor inmiddels vanzelfsprekende verworvenheden. Later, in 1971 droeg het Centraal Bestuur 4% van de contributie aan het Melchers-fonds af, hetgeen later tot 3% werd teruggebracht en uiteindelijk verdween. Bejaarden werden senioren, werden 50-plussers en kregen het steeds beter. Gratis werd een eigen bijdrage van 50%, en uiteindelijk 100%. Ontspannen vakantieweken met een bustocht werden actieve vakanties. Plezier in bewegen, samen van alles doen. Binnen en buiten. Zeilweken, wintersport, creatieve kampen en sociaal-culture-le midweken met thema’s als “oud worden en fit blijven”, “ouderen en politiek” . Van uit solidariteit geboren activiteiten voor “bejaarden” naar actief seniorenwerk. Voor en door ouderen. De G.W. Melchersstichting werd overbodig. Nu, met de nieuwe doelstelling, is er weer werk aan de winkel voor het Melchersfonds.•

Teks

t: Sj

oerd

Kem

elin

g

Geschiedenis

Zegeltjes plakken voor stichting G.W. Melchersfonds

De Werkgroep Historie Nivon verzamelt materiaal uit het Nivon-verleden om voor de toekomst te bewaren.

G.W. Melchers.

TOORTS 23

Wie tussen 1 en 24 mei een midweek of langer bij een van onze natuur-vriendenhuizen boekt, heeft recht op een extra midweek: gratis! Dit kosteloze verblijf kan tot 1 maart 2019 in elk Nivonhuis worden opgenomen.

Wat moet je doen? Maak je boeking tussen 1-24 mei via het online boekingssysteem. Ga hiervoor naar nivon.nl/natuurvriendenhuizen, kies het natuurvriendenhuis waar je wilt overnach-ten en boek je midweek. Klik in de lijst van artikelen aan dat je gebruik wilt maken van de tweede midweek gratis.

Hoe verzilver je de gratis midweek?De gratis midweek is een last-minute actie. Je kunt via nivon.nl één tot zeven dagen vóór de dag van aankomst het gratis verblijf verzilveren, geldig voor twee personen in een natuurvriendenhuis naar keuze. Omdat het altijd om een kortetermijnboeking gaat, doe je er goed aan even contact op te nemen met het huis, zodat je zeker weet dat er plaats is

en dat alles wordt geregeld. Boek via het online boekingssysteem een kamer in het Nivonhuis van je keuze en vul onder 'Overig' de tekst “Ik maak gebruik van mijn gratis last minute midweek” in, de naam van het natuurvriendenhuis waar je de eerste boeking hebt gedaan én het boekingsnummer. Je betaalt wel voor eventuele toeslagen, zoals lakenpakket, fietshuur, ontbijt en eventueel toeristen-belasting. Als je dat wilt, kun je de gratis overnachtingen zelfs direct opnemen. Want als je al in juni een paar mooie dagen voor een wandeling ziet aankomen, kun je je gratis midweek gelijk besteden.

Hoeveel dagen is een midweek? Bij de eerste, betaalde, boeking gaat het om vier nachten of meer tussen maandag en vrijdag. De gratis midweek van vier nachten geldt ook van maandagavond tot vrijdagochtend. Maar in de ‘stille maanden’ van november tot en met februari zijn er soms minder gasten in de huizen. Als dat zo is, zou je in de periode een meevaller kunnen hebben. Als er

toevallig kamers leeg blijven, kan je mogelijk vijf nachten genieten van een gratis verblijf, te beginnen op zondag-avond. Om dat te weten te komen, neem je kort van tevoren contact op met het natuurvriendenhuis van je keuze.

Kinderen gratis! Per betalende volwassene mogen twee (klein)kinderen tot 17 jaar gratis mee. Voorwaarde is dat ook zij lid zijn van het Nivon.

Mag ik de gratis midweek weggeven? Je kunt een gratis midweek ook aan een ander Nivonlid schenken. Je kunt de gratis midweek ook doneren aan de Sociale Groepsvakanties. Dan zorg je ervoor dat nog meer mensen op vakantie kunnen. Gratis midweken die níet worden verzilverd komen ook rechtstreeks ten goede aan de Sociale Groepsvakanties (www.socialegroepsvakantie.nl).

Kijk voor de overige voorwaarden op: nivon.nl•

Het Nivon-lidmaatschap is ook dit jaar extra aantrekkelijk. In 2017 is een proef gehouden met een gratis midweek voor leden die een aantal dagen in een van de natuurvriendenhuizen had-den geboekt. Veel Nivonleden hebben hier gebruik van gemaakt en deze aanbieding bijzonder gewaardeerd. De actie wordt daarom dit voorjaar herhaald.

Bestuur

Ook dit jaar ledenactie ‘Midweek gratis’

NivonraadDe volgende Nivonraad wordt gehouden op zaterdag 28 april.

TOORTS24

Uit de vereniging

Dichter bij de natuur kun je niet komen

Kom kamperen midden in de natuur!

Er zijn 137 Natuurkampeerterreinen in

Nederland en dertien in Frankrijk, waar

je geniet van rust, ruimte en vrijheid.

Ook leuk voor kinderen! Met de

Natuurkampeerkaart (in Het Groene

Boekje) kun je op alle terreinen terecht.

Download ook de gratis Kamperen app.

Speciaal voor groepen zijn er zestien

GroepsNatuurkampeerterreinen.

www.natuurkampeerterreinen.nl

te gast bij moeder natuur

Dichter bij de natuur

Kom kamperen midden in de natuur!

advertentie

Musiceren met het Nivon Zang- en Muziekgilde

Op het Zang- en Muziekweekend in januari is afscheid genomen van Annelies Arling, de dirigente van het koor. Zij heeft het koor meer dan 15 jaar geleid.

In maart is er weer een Zang- en Muziekweekend. Klaas van der Heide is dan de koordirigent. Philip Feij dirigeert als vanouds het orkest. Zingt of musiceert u graag, ga dan naar zangenmuziekgilde.nivon.nl voor meer informatie over de weekenden, fluitenzaterdagen en muziekgroepen in de buurt. Kijk ook onder de activiteiten achter in deze Toorts.•

Foto: Nivon Zang- en M

uziekgilde

Nivon: statiegeld op alle flessen en blikjes

Van de miljoenen flesjes en blikjes die jaarlijks over de toon-bank gaan, belandt nog altijd een groot deel naast devuilnisbak. Plastic flesjes en blikjes zijn verantwoordelijk voor zo’n 40 procent van het zwerfafval. Een deel ervan komt via wind en water als ‘plastic soep’ in zee. Het heffen van statie-geld kan een oplossing bieden.

Daarvoor is de ‘Statiegeldalliantie’ opgericht. Nivon Natuur-vrienden heeft zich hierbij aangesloten. Vanzelfsprekend, want ook het Nivon staat voor bescherming van het milieu en een beter hergebruik van materialen.

Het heffen van statiegeld bespaart lokale overheden en daarmee de belastingbetaler ook tientallen miljoenen euro’s aan opruim- kosten. Bij statiegeldsystemen wordt veel meer gerecycled dan bij weggooiflessen. Zo gaat al 95 procent van de grote PET-fles-sen waar statiegeld op zit, retour. Kortom, statiegeld voor blikjes en plastic flesjes is dé manier om een duurzaam beheer van grondstoffen te realiseren en zwerfafval te verminderen.

De Statiegeldalliantie roept de Nederlandse en Belgische regering op om structurele en eerlijke oplossingen door te voeren in de vorm van statiegeld op alle PET-flessen en blikjes.

Meer weten? statiegeldalliantie.org•

TOORTS 25

www.nivon.nl/activiteiten

Activiteitenmrt — juni

26 TOORTS

Activiteiten

ActiviteitenKijk voor de locaties van de natuur- vriendenhuizen en kampeerterreinen op pagina 16/17.

Nivon-afdelingsactiviteiten: nivon.nl/afdelingengroepen

mrt

Winterpremie: gratis nacht-arrangementt/m 29 mrt HunehuisInfo: hunehuis.nl/agenda

Krijg tot eind maart aansluitend een gratis overnachting (zonder verzorging) bij de afzonderlijke arrangementenBoeken: hunehuis.nl/reserveren / 088 0990961

Filmhuis Rotterdam 3-31 mrt Nivon R'dam Prijs € 3 niet-leden € 4Info/boeken: www.nivonrotterdam.nl 3/3: 'Het Tibetaans Dodenboek'; 17/3 'Atanarjuat' (over het leven van de Inuit, Groenland); 28/3 'Die Salzmänner von Tibet' (documen-taire Himalaya); 31/3 'Erbarme Dich' (Matthäus Passion). Aanvang 19.30 uur.

Muziektheater Rotterdam 4 mrt-6 mei Nivon R’dam www.nivonrotterdam.nl, gratis, zie pag. 7

Zangfeest met wereldmuziek6 t/m 8 mrt Banjaert, zie pag. 7

Geologie Jeugdcursus (8 tot 13 jaar)7 t/m 21 mrt HeilooPrijs: € 10 niet-leden € 13Info: Paula Aelbers, 072 5336123Voorjaar 2018 een cursus algemene geologie voor jeugd van 8 t/m 13 jaar op 3 woe.middagen. Locatie: Paulusschool, De Hucht 6 in HeilooBoeken: info@nivonheiloo.nl; 072 5333127

Wandelen Rotterdam 7 mrt-15 apr Nivon R'dam Prijs € 1, niet-leden € 2Info: nivonrotterdam.nl18/3: V.a. NS Gouda-Goverwelle, 16 km door de Reeuwijkse en Goudse Hout. 15/4: 15 km van Barendrecht naar Rhoon. 7 en 21/3: Rustige 'wandelcirkel' in Rotterdam o.l.v. Nivongids.Boeken: 06-28490593, deckers.huub@gmail.com

NLdoet 9-10 mrt de HondsrugProject: Blij met een bes en een bij, 9.30-15.30 uur. Groene vrijwilligers welkom Aanmelden: margreethoekstra66@gmail.com

Zang- en Muziekweekend9 t/m 11 mrt ABK-huisPrijs: € 85 niet-leden € 95Samen zingen en muziek maken o.l.v. ervaren dirigenten in aparte ruimtes in Hall. Geheel verzorgd.

Aanmelden: Wim Degeling, vermeld zangstem of instrument, veg. of dieet. Betaal via NL-29TRIO0198564627 t.v.n. NIVON Zang- en Muziekgilde o.v.v. 2018-II en deelnemersnaam. Volgend weekend: 9 t/m 11 novBoeken/info: 0522 261880, 06 28195354, w.degeling@ziggo.nl

Fietsen buiten Rotterdam 11 mrt en 8 apr Nivon R'dam Info/boeken: www.nivonrotterdam.nl; 010-7370643 11/3 Rondje Delfland (38 km). 8/4 naar de oorsprong van de Rotte (46 km). Gratis

Stadswandeling Amsterdam11 mrtPrijs: € 3 niet-leden € 4Info: tomsim1955@hotmail.comJan Broekhuizen neemt ons mee naar de Watergraafsmeer. Start 10 uur, Middenweg, hoek Ringdijk bij het Rechthuis, Amsterdam. Beeldhouwen in speksteen11 t/m 16 mrt De Bosbeek Prijs: € 175 niet-leden € 200 Speksteen een zachte steen die geen “harde arbeid” nodig heeft en bewerkt kan worden met bijvoorbeeld een houtrasp, mesje e.d. Ervaring niet nodig en materiaal (zoals stenen) ter plaatse aanschaffen, ook gereedschappen zijn op De Bosbeek aanwezig. Zelfverzorging. Ook 21-26 oktBoeken: bosbeek@nivon.nl

Wolvilten12 t/m 16 mrt De BosbeekPrijs: € 145 niet-leden €170- excl. materiaalWolvilten onder begeleiding. Voor ervaren en beginnende wolvilters. Wol kan door sop, warmte en wrijving vervilten. Ook borduur-workshop mogelijk. Zelfverzor-ging. Ook 22-26 okt Boeken: bosbeek@nivon.nl

Maak je eigen levensboek12 t/m 16 mrt HunehuisPrijs: € 270 niet-leden € 302Info: Sjoerd Litjens 06 14982699Ieder leven is een boek waard. Wilt u dat boek zelf maken, onder professionele begeleiding van journalist/schrijver Sjoerd Litjens, met uitzicht over de Drentse hei? Voll. verzorging, incl. lakenset, excl. drankjes. Gratis nacht (11 mrt) met zelfverzorging.Boeken: hunehuis@nivon.nl / 088-0990981

Museumbezoek17 mrt afd. Nivon-RotterdamInfo: evanherk@kpnplanet.nlDrents Museum, Assen. 'The American dream’.Boeken: 0174-384864 of 06-46022383

IVN-voorjaarswandeling18 mrt De BosbeekNauurwandeling, vertrek 14 uur v.a. natuurvriendenhuis De Bosbeek in Bennekom o.l.v. natuurgidsen: Jeltje Zeelenberg (0318-413486) en Hans Gonggrijp (0318- 840409). Aanmelden niet nodig. Tevens 17 juni, 21 oktober.

Wandeling rond Stavoren18 mrt Nivon FryslânInfo/aanmelden: akkev99@hetnet.nl of colettedehaas@hotmail.com, Akke 0513-650902, Colette 0561-481407.Akke Visser organiseert een wandeling in en rond Stavoren. Vertrek: v.a. station Stavoren na aankomst trein rond 10 uur. 

Wandelmidweek19 t/m 23 mrt ZeehuisPrijs: € 195 niet-leden € 225, geheel verzorgd Aankomst ma 19 mrt, eerste begeleide wandeling op dinsdag.’-Gewoon’ wandelen, o.b.v. Cees Snijder of Nordic walking, o.b.v. Ank van der Zee. Nordic wal-king-ervaring niet vereist, je krijgt instructie. Bij opgave aangeven ’gewoon wandelen’ of ’Nordic walking’, evt met/zonder stokkenhuur en evt. dieetwensen. Boeken: alleen via e-mail (zeehuis.nivon@gmail.com) of 088 0990988, di en vrij.ochtend 10-12 uur en woe.av. 19-21 uur. 

Paasklaverjassen24 mrt Nivon Slotermeer/Geuzenveld (het Honk), Amsterdam Prijs: € 6 niet-leden € 7,50Info: 020-6939039 Wim van der VeldeMiddag klaverjassen, met prijsje. 13.00-16.30 uur, Jan de Louterpad 8.

Paasklaverjassen24 mrt Ouwerdingenpad 3, OsdorpPrijs: € 3,50, niet-leden € 4,50. Vooraf aanmelden bij Jan van Vloten, 020-6198049Klaverjasmiddag, 13.30 uur.

Film, muziek & presentatiesNivon Amsterdam-Osdorp/Slotervaart

Natuur- en reisfilmmiddagen12/4 Film over Afrika, Congo en Cape.

Musicalfilmmiddagen6/3 Carrousel van Roger en Hammerstein.

Muziekmiddagen Jazz, Swing en Sweet12/3 De Cotton Club. 9/4 Artie Shaw in de special en de jaren 40 en 50 met vele beroemdheden uit de jazz en swingwereld.

PowerPoint presentaties1/3 Dik van Dijk: "Van Cacao tot Chocolade". 15/3 Begraven in Amsterdam, stadsgeschiedenis door Cees Schreurs. 29/3 Westelijk Amsterdam van 1345 tot heden door Ton Smit.

Locatie: Honk Osdorp, Ouwerdingenpad 3 Amsterdam Aanvang: 14.00 uurPrijs: € 3 (niet-leden € 4)Info: 020-3373883, tomsim1955@hotmail.com

TOORTS 27

Activiteiten

Fluitenzaterdagen Zang- en Muziekgilde24/3; 28/4; 29/9; 27/10; 24/11; 15/12Nivoncentrum Utrecht, Rotsoord 20; na 1 juli nieuwe locatie (volgt).Prijs: € 6 niet-leden € 12 Info & boeken: 040 2413907 / 06 20745003, joke_van_es@kpnplanet.nlSpeel mee op zaterdag mee in een gezellige fluitengroep o.l.v. een enthousiaste dirigente. Fluiten, blokfluiten en houtblazers.

Wandeletappe Pelgrimspad Elke laatste zondag vd maand Nivon-Drechtstedenetappe LAW Pelgrimspad, ca. 22 km.25/3 Groot Ammers-Gouda; 29/4 Gouda-Reeuwijk; 27/5 Reeu-wijk-Ter Aar; 24/6 Ter Aar-Aals-meer; 29/7 Aalsmeer-AmsterdamInfo/boeken: 078 6510439 / henk.mooij@planet.nl,

Genoeg Magazin & De Grote Transitie23 t/m 25 mrt Koos VorrinkhuisPrijs: € 34, niet-leden € 49, arrangement = 2 overnachtingen + programma obv zelfverzorging.Info: www.genoeg.nl en www.koosvorrinkhuis.nl Genoeg Magazine is er voor mensen die gelukkig willen zijn met genoeg. Thema De toekomst is nu. Ism de redactie van Genoeg. Sprekers, workshops en praktische zaken: hoe ga ik het doen.Boeken: koosvorrinkhuis@nivon.nl, 088-0990983.

Haiku schrijven23 t/m 25 mrt De Bosbeek Prijs: € 80 niet-leden € 95 Haiku's schrijven; de haiku is een klein gedichtje met een vaste vorm, komend uit Japan, dat gaat over waarnemen en weergeven van wat wij tegenkomen in de natuur, waarbij de seizoenen belangrijk zijn. Na natuur rondom De Bosbeek: het Renkums beekdal met o.a. de Paradijsbeek, werkt inspirerend. Zelfverzorging. Boeken: bosbeek@nivon.nl

Wandel2daagse Limburg25 t/m 26 mrt Eikhold Prijs: € 35 niet-leden € 40Info/boeken: 06-38363296 of nivon2daagse@outlook.comVerzamelen op zondag 25 maart, 11 uur op het station in Spaubeek, wandelen 18,5 km naar Eikhold. Op maandag lopen we 18,5 km naar station Schin op Geul.

Fotoworkshop26 t/m 29 mrt Den BroamPrijs: € 126,85, niet-leden € 145,90 (toeslag 1 persn op kamer: 25% op de overnachtingsprijs)Info: denbroam.nivon.nl; www.gdbeker.nlOnze webmaster en geoefend amateurfotograaf leert je in de workshop hoe je met je eigen smartphone, tablet of eenvoudige digitale camera, betere foto’s maakt. Meer info: http://den-broam.nivon.nl/activiteiten/. Boeken: 088 0990 975aanmeldsecretaris@denbroam.eu

apr

Surf the waves 1 apr t/m 1 nov Wijk aan ZeeGasten van Banjaert ontvangen 10 % kortingInfo: www.ozlines.comGeniet van zee en strand, peddel in zee, pak de golven. Lessen gegeven door enthousiaste en gepassioneerde instructeurs. Verblijf in Banjaert. Interessant voor kinderen die begeleid door een volwassene gratis overnach-ten (t/m 16 jr)Boeken: www.ozlines.com / 06 13107519

Bevlogen zingen20 t/m 22 nov (aanmelden v.a. 1 apr) BanjaertPrijs: € 150 niet-leden € 210Info: www.banjaert.nl / cfmfit48@gmail.comDe 7e editie van bevlogen zingen, een groot muzikaal succes. O.l.v. Narda Kaandorp en Frank Edam zingen we een divers repertoire: van wereldmuziek tot recent geschreven nummers. Voll. verzorgd.

Boeken: ams.banjaert.h@nivon.nl / 06 43 45 81 85

Poëzie3daagse aan zee3 t/m 5 april BanjaertPrijs: € 140 / niet-leden € 155Info: cfmfit48@gmail.com / 0251 238289Schrijf je eigen poëzie onder de enthousiaste leiding van dichter Harry Zevenbergen. Ook aandacht voor stemgebruik en voordracht, waardoor je gedichten gaan leven. Voll. verzorgd.Boeken: ams.banjaert.h@nivon.nl / 06 43 45 81 85

Wandelvierdaagse3 t/m 6 apr HunehuisPrijs: € 144 niet-leden € 166Info: Aad de Vries en Henriette Haak, 06 42119694De gidsen Aad en Henriëttelaten de mooiste plekjes rond de Havelterberg zien, een gevarieerd Drents landschap met bijzondere planten en dieren. Dinsdag en vrijdag korte wandeling (7 tot 10 km), woensdag en donderdag 15 tot 17 km. Voll. verzorgd, incl. lakenset, excl. drankjes.Boeken: hunehuis@nivon.nl / 088-0990981

Tekenen en schilderen 6 t/m 8 apr HunehuisPrijs: € 124 niet-leden € 140Info: Jet Violier, jetviolier@hetnet.nlTekenen en schilderen op papier en doek in de natuur rondom het Hunehuis onder deskundige en inspirerende leiding van Jet. Incl. materiaal (behalve doeken). Voll. verzorgd, incl. lakenset, excl. drankjes.Boeken: hunehuis@nivon.nl / 088-0990981

Verdwalen is balen6 t/m 8 apr De BosbeekPrijs: € 75 niet-leden € 90Leer omgaan met kaart, kompas en gps voor beginners rondom dit natuurvriendenhuis. Incl. warme maaltijd zaterdagavond. Boeken: bosbeek@nivon.nl

Wandeltweedaagse met eten7 t/m 8 apr De BosbeekPrijs: € 50 niet-leden € 60 Info: www.nivon.nl/wandeltweedaagsenLoop één van de ov-wandeltwee-daagsen op eigen gelegenheid naar De Bosbeek: Zuid-Veluwe-zoom of het Veluwe Zwerfpad en overnacht in het natuurvrienden-huis. Incl. lakenpakket, avondeten, ontbijt en lunchpakket. Boeken: bosbeek@nivon.nl

Veluwse trailrun2daagse 7 t/m 8 apr De BosbeekPrijs: € 55 niet-leden € 70Trailrun2daagse Nivon bergsport-groep ZON i.s.m. denekamptaalen-trails.nl Olv natuurgids rennen van station naar natuurvriendenhuis, ca. 2x21 km, 9 km p/uur. Incl. eten, overnachting, lakenpakket, handdoek. Info/boeken: j_denekamp@hotmail.com

Stadswandeling8 apr AmsterdamPrijs: € 3 niet-leden € 4. Wandeling Nivon Amsterdam Osdorp/Slotervaart olv Jan Broekhuizen door de Rivierenbuurt in Amsterdam, start 10 uur, hoek Rijnstraat/Vrijheidslaan (v.Woustraatzijde).Boeken: Tom Simonis, 020 3373883, tomsim1955@hotmail.com Schilderen en schilderijen8 t/m 13 apr MorgenroodPrijs: € 235 niet-leden € 275Info: 088-0990987 www.morgenrood.nivon.nlJe eigen schilderij maken. Docent Lia Kuijpers helpt je op weg. Voor beginners en mensen die hun techniek willen verbeteren. Met bezoek aan museum (entree niet incl.) en met andere ogen kijken naar bekende schilderijen.Boeken: aanmelding@morgenroodnivon.nl

Healthy Aging9 t/m 12 apr De Hondsrug Prijs: € 120 niet-lid € 150Info: Winy, tel: 06-47002748, vrdgl26@xs4all.nl Kennismaking met Jin Shin Jyutsu, (praktische manier om aan de eigen gezondheid te werken); lezing over musea in het Noorden en toelichting op museumbeleid; workshop Happy Drinks: alcohol-vrije cocktails leren maken en smaken; Jan Top uit Groningen- bekend thai-chi meester- neemt ons een ochtend mee in de achtergronden en daadwerkelijke oefeningen van tai chi; speelavond met naast bridge, schaken en andere ’hersenskrakers’. Av. en ochtend activiteit, middagen vrij.Incl. 3 diners en koffie/thee, excl. ontbijt, lunch Boeken: hondsrug@nivon.nl

Wandelmidweek9 t/m 13 apr Den BroamPrijs: € 175 niet-leden € 192,40 (toeslag 1 persn op kamer: 25% op de overnachtingsprijs)

Kabouterpad 1 apr t/m 1 okt BanjaertOp het kampeerterrein van Banjaert loop je samen met je (klein)kinderen het kabouter-pad. Puntmuts, knapzak, opdrachtformulier en na afloop een glaasje kabouter-limonade en -diploma. Prijs € 3,50 per kindInfo cfmfit48@gmail.comBoeken: 088 099 09 53

28 TOORTS

Info: denbroam.nivon.nl/activiteitenWandelen in de mooie natuurge-bieden van Twente rondom Den Broam, zoals het Witteveen, het Haaksbergerveen en het Buurserzand. O.l.v. gidsen die het gebied goed kennen. Boeken: 088 0990975 / aanmeldsecretaris@denbroam.eu

Workshop Japans inpakken en ontspannen 11 apr De HondsrugPrijs: € 10, niet-leden € 12,50 Maak kennis met furoshiki en jin shin jyutsu. 13.30-15.30 uurInfo/boeken: www.rodedeur.nl

De zingende zeemeerminnen 13-14 apr Koos Vorrinkhuis, zie pag. 7

Weekend afdeling Gouda13 t/m 15 apr Koos VorrinkhuisPrijs: € 44 niet-leden € 67Info/boeken: www.gouda.nivon.nl/weekend- 2018-lage-vuursche/

Lezing over IJsland14 apr Het Trefpunt, HeilooPrijs: € 5 niet-leden € 6Info: info@nivonheiloo.nl; www.nivonheiloo.nlDoor Joop Muller en Herman Keijer, reisverslag, geologie en het vulkanisme op IJsland.Boeken: 072 5333127; info@nivonheiloo.nl

Wandeling Gaasterland15 apr Nivon FryslânInfo/aanmelden: t.velzeboer@home.nl of colettedehaas@hotmail.com, Tini 0514-850858, Colette 0561-481407.Tini Velzeboer leidt ons rond door haar ’achtertuin’: door de bossen van Rijs en langs het IJsselmeer. Vertrek: 10 uur

Fietsen in Brabant (met een zachte G)15 t/m 20 apr MorgenroodPrijs: € 185 niet-leden € 225Info: 088-0990987 www.morgenrood.nivon.nlMet de fiets er op uit door afwisselend Brabants natuur-schoon. Tochten (40-60 km) genieten van bos, heide, zand-verstuivingen en vennen. Bij terugkomst heerlijke maaltijd.Boeken: aanmelding@morgenroodnivon.nl

Vogelmidweek16 t/m 20 apr AllardsoogPrijs: € 210 niet-leden € 240Info: www.allardsoog-nivon.nl (activiteiten); Kitty Suijling 0516-577544.Rondom Allardsoog op zoek naar vogels in hun specifieke biotoop. Incl. 4 overnachtingen, voll. verzor-ging, lakenpakket. Exc. o.b.v. carpoolen.Boeken: allardsoog@nivon.nl of 088 0990971

Speksteen bewerken16 t/m 20 apr HunehuisPrijs: € 268 niet-leden € 299Info: Geesje van der Korf, 06-38138984Op maandag - direct na de lunch - kennismaking met stenen (ter plekke te koop). Speksteen is makkelijk te bewerken. Oòk voor beginners! Voll. verzorging, incl. lakenset, excl. drankjes.Boeken: hunehuis@nivon.nl

Vrij schilderen met olieverf16 t/m 20 apr HunehuisPrijs: € 235 niet-leden € 267Info: D. Kraaijeveld, dinekekraaije