Workshopronde 1 (10:45 – 12:00 uur)

1a Taakgestuurd Talenonderwijs in de praktijk Kundry Klijn en Ingrid Lemstra (Herman Wesselink College, Amstelveen)

Na een korte informatieoverdracht met een aantal specifieke voorbeelden van taakgestuurd talenonderwijs gaan de deelnemers een (Engelse) taak ontwerpen. Met elkaar onderzoeken we de mogelijkheden voor de onderwijspraktijk.

1b The Anglia Speaking Test: developments for the future Marloes Broeren (Anglia Network Europe, ROC West-Brabant)

Deze interactieve workshop zal bestaan uit een korte introductie over de Anglia Speaking Test en de voordelen om op deze manier spreekvaardigheid te toetsen. Vooral de laatste ontwikkelingen op het gebied van de Anglia Speaking Test komen aan bod zoals de kersverse Anglia Speaking Placement Test, de succesvolle samenwerking met University College studenten en de mogelijkheid om ook online speaking tests af te nemen.

1c Knippen of plakken? Paulien Lammers (3Es: English, Education, Expertise)

De overgang van de 3e naar 4e klas (havo/vwo) ervaren leerlingen en docenten vaak als problematisch. De workshop gaat kort in op hoe dat komt, en lang op wat u eraan kunt doen. In de workshop wordt speciaal aandacht besteed aan lesmateriaal, Classroom English, en allerlei ijkpunten (bijv. ERK, Anglia, CITO). Het belangrijkste is dat we aan de slag gaan en dat u enthousiast en met een hoop nieuwe ideeën huiswaarts gaat.

1d Franszelfsprekend.nl un site pour le cours de français Jérôme Paul (Olympus College, Arnhem)

In deze workshop maakt u kennis met de site franszelfsprekend.nl. U ontdekt hoe u deze site kunt inzetten in de les en wat het leerrendement kan zijn voor de leerlingen.

1e La compréhension orale et le monde virtuel Chantal Westrate (ILO UvA)

In deze workshop wordt onderzocht hoe docenten het internet kunnen gebruiken als bron voor luistervaardigheid in de Franse les. Met elkaar verkennen we de mogelijkheden en hoe die in de praktijk toegepast kunnen worden.

1f Mindmapping voor leerling en leraar! Rudolf Mulder (auteur, Twisk)

Met dit programma kunnen leraren en leerlingen efficiënter aan het werk. Leerlingen werken desgewenst via voorbewerkte sjablonen aan opdrachten en zullen hun werk zeer gestructureerd kunnen aanbieden. Docenten kunnen materiaal (foto's, YouTube-films, weblinks, etc.) van te voren in een schema klaarzetten en ter plekke op een digitaal bord hun eigen les regisseren.

1g Van grammatica naar taalkunde Hans Hulshof (ICLON, Universiteit Leiden)

In het rapport Over de drempels met taal (2008) krijgt grammatica beperkte en taalkundige vorming geen aandacht. Dat betekent dat de commissie geen suggesties doet voor een doorlopende leerlijn Taalkunde in het voortgezet onderwijs, zodat grammatica vooralsnog een doodlopende leerlijn blijft. Wat zijn de taalkundige en vakdidactische mogelijkheden?

1h Historische literatuurgeschiedenis nu Marieken Pronk-van Eunen (St. Michaelcollege, Zaandam)

In deze workshop staan twee activerende werkvormen centraal: het leerarrangement bij Tekst-in-Contexboekjes en het circuitmodel Middeleeuwen. Beide werkvormen bieden leerlingen een keuze in teksten/thema's en verschillende typen opdrachten.

1i Het fotoverhaal: een andere kijk op schrijfvaardigheid Jeroen Valkenier (CSG Dingstede, Meppel)

Leerlingen uit de bovenbouw bedenken zelf een verhaal en beelden dat uit met hun zelfgemaakte foto's en Franse teksten in PowerPoint. Deze lessenserie is ontworpen om de leefwereld van leerlingen te combineren met schrijfvaardigheid. Met kleine aanpassingen kan dit project ook gebruikt worden bij andere talen en/of in onderbouwklassen.

1j Virtueel taaldorp Maartje Visser (Onderwijsadviseur CPS)

In het Vitaal project hebben drie VO-scholen eerste pilotervaringen opgedaan met een virtueel taaldorp Frans op A1-niveau en een talenquest op A2/B1- niveau met interactieve sociale software. Bijzonder is dat studenten van de EHvA en Hogeschool Utrecht taaltaken hebben ontwikkeld.

1k Gebruik van actuele Duitse films als onderdeel van het curriculum Paul Goossen (SG Dalton, Voorburg)

Hoe kunnen Duitse films een volwaardig onderdeel van het lesprogramma zijn? In deze workshop bespreken we een aantal actuele films en we verkennen de mogelijkheden en de bruikbaarheid voor de onderwijspraktijk.

1l Schrijfvaardigheid digitaal Paul Buurman (Jac. P. Thijsse College, Castricum)

Hoe kun je ICT-toepassingen inzetten om schrijfvaardigheid op een efficiëntere wijze te trainen? In deze presentatie komen o.a. aan de orde: het gebruik van elektronische woordenboeken en spelling- en grammaticacontroleprogramma's, het werken met digitale grammaticaoverzichten en klassikaal nabespreken van twee schrijfopdrachtversies in Word op een smartboard.

1m Project TalenCompetentieCompetitie Constanza Campo Calderón (Leeuwenborgh Opleidingen)

Tijdens deze interactieve workshop laten de leerlingen en hun docent zien hoe deze competitie is opgezet. In dit project worden leerlingen na een behaalde sportprestatie geïnterviewd. Na een goede voorbereiding kunnen leerlingen in groepen van vier op vier onderdelen punten scoren voor hun team. Dit project heeft de tweede prijs gewonnen bij het Europese Talenlabel 2009.

Workshopronde 2 (13:05 – 14:20 uur)

2a Chansons in de diepte en breedte Alike Last (docente Frans, A&O-psychologe)

Wilt u wel eens iets anders doen met liedjes in de (Franse) les dan cloze-oefeningen? In deze workshop krijgt u ideeën aangereikt wat nog meer mogelijk is op inhoudelijk, fonetisch en grammaticaal terrein. Ook de 'technische' kanten van bijvoorbeeld YouTube, Realplayer, mp3's, ondertiteling en PowerPoint worden belicht. Neem een USB-stick mee zodat het materiaal meteen gebruikt kan worden in de lessen!

2b Praktische beoordelingsformulieren voor spreekvaardigheid Jos Baack (Twents Carmel College, Oldenzaal)

In deze workshop maakt u kennis met een handige set beoordelingsformulieren spreekvaardigheid. De formulieren kunnen op alle niveaus en voor alle talen worden ingezet. Ze zijn vooral erg praktisch en zorgen voor een duidelijke feedback naar de leerling. Na een korte inleiding gaat u zelf een aantal spreektoetsen van leerlingen beoordelen met behulp van de set.

2c Grammaticalessen met je smartboard Michel Pijpers (Sint Oldphuslyceum, Tilburg)

Steeds vaker hebben scholen de beschikking over een smartboard. Het gebruik ervan beperkt zich meestal tot de presentatiemogelijkheden. Hoe benut je de interactieve mogelijkheden ervan bij vakonderdelen als grammatica en werkwoordspelling optimaal?

2d Taalvariatie in een doorlopende leerlijn taalkunde Ad van der Logt (ICLON, Universiteit Leiden)

In onderbouwmethodes wordt aandacht besteed aan verschillende onderdelen van de taalkunde. Hoe staat het met taalkunde in de bovenbouw? Hoe kan de docent Nederlands dit vakonderdeel op een ander, hoger niveau voortzetten, zodat er een leerlijn taalkunde ontstaat? In deze workshop onderzoeken we dit aan de hand van taalvariatie.

2e www.literatuurgeschiedenis.nl: een aangename aanvulling Karen Hoogendoorn (Almere College, Dronten)

In deze presentatie wordt de vraag beantwoord hoe leerlingen uit 4 of 5 havo de geschiedenis kunnen ontdekken. In mijn lessen maak ik gebruik van de werkvorm carrousel. In steeds wisselende groepjes maken leerlingen kennis met universele begrippen uit de literatuur. Hun historisch leesdossier bestaat uit verslagen op basis van relevante onderzoeksvragen.

2f Literaturverfilmungen und deren Didaktisierungsmöglichkeiten für die Unter- und Oberstufe Elisabeth Lehrner-te Lindert (Hogeschool Windesheim, Zwolle)

Wie kann man „Buch und Film“ im Unterricht behandeln? In diesem Workshop beschäftigen wir uns mit einigen (Jugend)büchern und deren Verfilmungen. Anhand von Beispielen werden handlungsorientierte Einsatzmöglichkeiten im Deutschunterricht vorgestellt.

2g Een tweetalige speelfilm als documentatie van een uitwisselingsprogramma Clemens Levink (Elzendaalcollege, Boxmeer)

Na vertoning van de Europese bekroonde 20-minutenfilm Die neblige Nacht in Nütterden belichten we de totstandkoming en de achtergronden van de film. Met uitgereikt materiaal ontwikkelen deelnemers zelf ideeën voor een draaiboek voor een grensoverschrijdend filmproject. Wat zijn de kwaliteitseisen waaraan een filmproject getoetst kan worden?

2h Uitdagende lessen aanbieden aan hoogbegaafde leerlingen Daniëlle Hagg (College de Heemlanden, Houten)

Wat doe je nu anders als je les geeft aan hoogbegaafde leerlingen? Op College de Heemlanden hebben wij daar nu 7 jaar ervaring mee. Aan de hand van concrete voorbeelden op het gebied van grammatica, lesmethode, projecten en planners hoort u tijdens deze presentatie onze ervaringen, valkuilen en successen bij de ontwikkeling van de lessen (versterkt) Engels.

2i Grammar through Games Alex Schonewille (Etty Hillesum Lyceum, Deventer en auteur Stepping Stones)

Het onderwijzen en oefenen van grammatica hoeft niet altijd te betekenen dat leerlingen saaie oefeningen invullen. In deze workshop laten we zien dat docenten dit vakonderdeel ook uitdagend en motiverend kunnen aanbieden. Na een korte inleiding maakt u kennis met enkele spelvormen die u direct kunt toepassen in uw eigen lessen.

2j Didactiek met digitaal krijt Ton Koenraad (Adviseur/Trainer, TELLConsult)

Digiborden hebben een aantal kenmerken en mogelijkheden die onderwijsgevenden sterk aanspreken. In deze workshop worden enkele toepassingen gedemonstreerd die voor het moderne vreemde-talenonderwijs interessant kunnen zijn. Ook besteden we aandacht aan bronnen voor materialen en verdere kennisontwikkeling.

2k VeldwERK Daniela Fasoglio (Leerplanontwikkelaar SLO)

Vanaf het voorjaar 2009 tot eind 2010 begeleidt SLO een tiental scholen bij de implementatie van het ERK in een mvt-les. Wat zijn de ervaringen tot nu toe? Wat zijn de eerste concrete stappen geweest, wat de knelpunten? Hoe pakken docenten zo'n implementatietraject aan, wat zijn de voorwaarden en de voordelen?

2l Ik ben in Spanje en wat nu? Ana Stigter (Alberdingk Thijm College, Hilversum)

Hoe kunnen docenten in hun lessen leerlingen kennis laten maken met gewoontes en gebruiken in Spaans- sprekende landen? Deze vraag is niet alleen van belang om 'intercambios' gedegen voor te bereiden, maar dient ook om pragmaticaonderwijs inhoud te geven. In deze workshop worden de bouwstenen voor lessen pragmatica onderzocht.

Workshopronde 3 (14:45 – 16:00 uur)

3a Youtube and beyond… Jan ten Berg (Wellancollege MBO, Houten)

Hoe zie ik de bomen door het bos? Oftewel, hoe vind ik nuttig audio- en videomateriaal op het internet en hoe gebruik ik dit materiaal in de les? Er wordt in deze workshop aandacht besteed aan de vraag hoe men geschikt materiaal vindt op het internet en hoe dit geïntegreerd kan worden in taaltaken, lesopdrachten en WebQuests. Er wordt gewerkt met praktijkvoorbeelden uit lessen Engels op het MBO; het gaat dus om zeer praktijkgerichte opdrachten.

3b Creative lessons, appealing to the students' intelligences! Evelyn van Dalfsen (Hogeschool Utrecht, ROC Eindhoven)

Modern education needs creative thinking as to involve the students in the lessons. In this workshop we will focus on activities that allow students to put all their intelligences to work. Besides, ‘The Silent Way’ and ‘the Rods’ will certainly attract students’ attention and generate understanding in multiple ways and thus produce better results. Most work forms are adaptable to all language teaching.

3c Het gebruik van web 2.0 toepassingen Antoine van Dinter (Varendonck College, Asten)

U leert wat web 2.0 is en hoe docenten Frans in hun lessen daarvan gebruik kunnen maken. U maakt kennis met web 2.0 toepassingen zoals YouTube, Twitter, Delicious en Google Docs.

3d Creatief schrijven in de Franse les

Esther de Vrind en Tinie Mars (Lerarenopleiders en vakdidactici) Bent u ook een beetje uitgekeken op opdrachten als "nodig je Franse vriend uit om een week bij je te komen

logeren''? In deze workshop laten we docenten Frans kennis maken met uiteenlopende creatieve schrijfopdrachten die leerlingen aan het eind van de les doen verzuchten: "Is de les nu al afgelopen?''

3e Videotoetsen maken in exe Blanca Cano Gonzalez (Comenius College, Capelle aan den IJssel)

Wie wil er niet op een eenvoudige manier een audiovisuele kijk- en luistertoets aan zijn leerlingen aanbieden? Hoe u ook zo te werk kunt gaan, komt u in deze interactieve workshop te weten.

3f Met andere ogen literatuur lezen door op de stoel van de schrijver te gaan zitten

Yfke Meindersma (Onderwijscentrum VU Amsterdam) Onderzoekers (o.a. Tanja Jansen, 2006) hebben aangetoond dat er een positieve relatie bestaat tussen literair lezen

en creatief schrijven. Zij pleiten ervoor om creatief schrijven een plaats te geven in het literatuuronderwijs omdat het de lesattitude positief kan beïnvloeden. In deze workshop verkennen en ervaren we de mogelijkheden van creatief schrijven als ingang voor het lezen van literatuur.

3g Leerlingen stellen vragen aan taal, over feedback en taalkundeonderzoek Hans Das (Greijdanus College, Zwolle)

In de bovenbouw van het vwo is er ruimte gekomen voor het onderdeel taalkunde. Een goede gelegenheid om te laten zien dat Nederlands meer inhoudt dan spelling, spreek- en leesvaardigheid. Hoe laten we de leerlingen nadenken over taal? Op welke manier laten we hen onderzoek doen? Wat is de rol van feedback daarbij?

3h Het juiste boek Gijs Ornee (Bonhoeffer College, Enschede)

Hoe zorg je ervoor dat leerlingen in 4 havo en 4 vwo gemotiveerde lezers worden? Aan de hand van hun leesautobiografie en een literatuurlijst probeer ik mijn leerlingen te adviseren. In deze interactieve workshop gaan we met echte leesautobiografieën en een literatuurkeuzelijst zulke adviezen uitbrengen.

3i Berlin Berlin! Maja Broekema en Désirée Mühe (OSG De Meergronden, Almere)

De serie ‘Berlin Berlin!’ is op dvd verschenen en in Duitsland verkrijgbaar met Duitse ondertiteling. Aan de hand van verschillende opdrachten leven de leerlingen mee met de jonge hoofdpersonen. Onze leerlingen uit 3 havo/vwo kijken er wekelijks naar uit! We trainen hen niet alleen in luistervaardigheid, we besteden ook aandacht aan de andere vaardigheden.

3j Van handelingsdeel naar portfolio Stefan Pinxt (Adelbertcollege, Wassenaar)

In deze workshop zullen mogelijkheden worden onderzocht om een portfolio voor leerlingen - ook digitaal - op te bouwen en in een Programma van Toetsing en Afsluiting te verankeren.

3k Dyslexie in het vo: de rol van de vakdocent Hedwig de Krosse (projectmedewerkster bij Expertiscentrum Nederlands)

Het Expertisecentrum Nederlands heeft - in het kader van het Masterplan Dyslexie - vier katernen voor vakdocenten in het voortgezet onderwijs ontwikkeld. Hierin staat de begeleiding van dyslectische leerlingen door de vakles centraal. In de workshop gaan docenten aan de slag met de verschillende begeleidingsuggesties uit deze katernen.

3l Spreekvaardigheid in een klas met 30 leerlingen. Hoe doe je dat? Iris Keij en Johan Keijzer (APS – Algemeen Pedagogisch Studiecentrum)

In deze workshop maakt u kennis met en ervaart u zelf een aantal uitdagende werkvormen die u kunt inzetten bij uw lessen spreek- en gespreksvaardigheid. Naast instructie en uitvoering van deze werkvormen, gaan we in op motiverende aspecten en het leerrendement. De mogelijkheden van doeltaal-voertaal spelen hierbij een belangrijke rol.

Het aantal beschikbare plaatsen per workshop is beperkt. Indien een workshop is volgeboekt, zal dit zo snel mogelijk op onze website www.iclon.nl/gpdtalen worden aangegeven. Via deze website kunt u zich tevens aanmelden.