Workshop Gasunie

Workshopronde B

Zero waste, zero energy, zero network?

Piet Nienhuis (Gasunie)


Workshop Duurzaam Gebouwd, 17 november 2016, Almere

Gasunie Hoge druk gasnetwerk In NL 11.000 km leiding

1100 “afzetpunten,” waaronder regionale Netbeheerders

Wettelijk plicht leveringszekerheid kleinverbruikers

Staatsbedrijf: maatschappelijk verantwoordelijkheid

3

Kunnen we zonder netwerk?Om deze vraag te beantwoorden kijken we naar:

Huidige energiehuishouding Inzoomen op energie in de gebouwde omgeving

o Vraag bestaat uit elektriciteit en warmte, aanbod uit zon (PV, boilers)

o Uitdaging om passend te krijgen op jaarbasiso Wat is er extra nodig om het op uurbasis kloppend te krijgen

Uitdaging is groot; wat kan wel en wat kan nietWat helpt ons in elk geval op de goede weg (qua kosten en emissies)


4





Uitdaging is groot; wat kan wel en wat kan nietWat helpt ons in elk geval op de goede weg (qua kosten en emissies)


5

Bronnen

Dragers

Toepassingen

Chemische energie1500 PJ

Niet-fossiel200 PJ

Fossiel2300 PJ

Mobiliteit500 PJ

Electrische energie400 PJ

Warmte-energie200 PJ

Electrische apparaten400 PJ

Warmte1200 PJ

Energiebalans NL, jaarbasis, PJBron: CBS

Import electrische energie100 PJ

6

Jaarprofiel

Bron: GTS en TenneT

7

Veel meer gas dan elektriciteit

Gemiddeld huis verbruikt:14.000 kWh aardgas 3.000 kWh elektriciteit

Bron: ECN, Energie-Nederland en Netbeheer Nederland

8





Uitdaging is groot:• wat kan wel en wat kan niet• Wat helpt ons in elk geval op de goede weg (qua kosten en emissies)


9

Bronnen

Dragers

Toepassingen


Niet-fossiel200 PJ

Fossiel2300 PJ

Mobiliteit500 PJ




Warmte1200 PJ



10

Bronnen

Dragers

Toepassingen


Niet-fossiel200 PJ

Fossiel2300 PJ

Mobiliteit500 PJ




Warmte1200 PJ



11

Energievraag kan behoorlijk worden teruggedrongen

12

Bron: Rijksuniversiteit Groningen

Kan op jaarbasis passend worden gemaakt….

13


Met ‘s zomers een overschot en ‘s winters een tekort

14


Hiervoor is een energie-opslag nodig van 20 TWh

15






Uitdaging is groot:• wat kan wel en wat kan niet• Wat helpt ons in elk geval op de goede weg (qua kosten en emissies)


16

Omvang opslag is dus 20 TWh Gemiddeld per woning is dat

ongeveer 3000 kWh Een Tesla Power Wall kan ongeveer 6 kWh opslaan. Dus per woning zijn ongeveer 500 Tesla Power Walls nodig. Kosten ongeveer € 1 miljoen per woning

Conclusie: 1. Zeer goed geïsoleerde woning, off-grid, all-electric verwarmd kan dus niet2. Netwerk nodig

Hoeveel is dit eigenlijk?

17


NoM all-electric gebruikt het elektriciteitsnetwerk

Netwerk nodig, maar welk netwerk?

18

Bronnen

Dragers

Toepassingen

Chemische energie

Niet-fossielFossiel

Mobiliteit

Electrische energie

Warmte-energie

Electrische apparaten Warmte

Hoe lopen de stromen op uurbasis?All-electric: geen zon, geen wind, wel zon, wel wind

Import electrische energie

CONVERSIE

19

‘s Zomers komt de eigen opwek in mindering van het conventioneel vermogen

‘s Winters wordt weer conventioneel vermogen gebruikt Consequenties: energieconversie nodig (centrales) en

elektriciteitsnetwerk moet worden uitgebreid.Kan het ook anders? Ja, dat kan. Zonder conversie, zonder uitbreiding

elektriciteitsnetwerk.

NoM all-electric gebruikt de energieinfrastructuur als opslag

20

Bronnen

Dragers

Toepassingen

Chemische energie

Niet-fossielFossiel

Mobiliteit

Electrische energie

Warmte-energie

Electrische apparaten Warmte

Hoe lopen de stromen op uurbasis?Hybride: geen zon, geen wind, wel zon, wel wind

Import electrische energieGEEN

CONVERSIE NODIG

21

Forse kostenstijging door isolatie, techniek en infrastructuur

Drastische isolatie zorgt voor grote vraagreductie, maar betaalt zichzelf niet terug in mate afname energiekosten

Kosten

22

Bron: Ecofys/ECN

En ook emissiereductieSterk uiteenlopende emissiereductie KostenEmissiereductie

23

Bron: Ecofys/ECN

Interactie isolatie, techniek, energiekosten, infrakosten en emissies

Bron: Ecofys/ECN

Drastische isolatie zorgt voor grote vraagreductie, maar betaalt zichzelf niet terug in mate afname energiekosten

Elektrificatie van niet zeer zwaar geïsoleerde woningen resulteert in zeer hoge netwerkkosten

Elektrificatie bij voorziene elektriciteitsmix leidt tot beperkte CO2 reductie

Kosten Emissiereductie

24

De hybride techniek verbindt het beste van beide werelden

Bbron: Ecofys/ECN

Hybride:Beperkte kosten Beperkte mate isolatie vereist Geen wijzigingen warmteafgiftesysteem Geen netwerkinvesteringen

Hybride:Forse CO2 emissies Inzet elektriciteit totdat

elektriciteitsnetwerk overbelast raakt Inzet elektriciteit totdat inzet gas

duurzamer is

Kosten Emissiereductie

25

Met hybride toestel is momentane keuze aan de bewoner of elektriciteit of gas wordt gebruikt

Keuze kan afhangen van prijs, hoe “schoon” is de energie Kostbare netverzwaringen elektriciteit zijn niet nodig Leveren ook al besparingen op bij minder goed geïsoleerde

woningen. Is geen keuze voor altijd; overstappen naar all-electric kan altijd

nog wanneer technologisch doorbraken in de opslag van elektriciteit zouden plaatsvinden

Hybride oplossingen.

26

“zero energy” kan voorlopig nog niet in combinatie met “zero network” : lokaal kan voorlopig nog niet voldoende energie worden opgeslagen

Netwerk blijft dus noodzakelijk Laagste kosten en emissies bij aansluiting op netwerk dat toegang geeft tot

energieopslag Met alleen aansluiting elektriciteitsnetwerk is altijd energieconversie

(centrales) nodig Dit kan vermeden worden met hybride toestellen, die bovendien beter

presteren dan all-electric qua kosten en emissies Hiermee kan evolutionair de overgang naar steeds meer duurzaam worden

gemaakt

Conclusies

27

28

De systeemkosten van warmte voor woningenRapport van Alliander, ECN, Ecofys, GTS, TenneT, november 2015

http://www.ecofys.com/nl/publications/hoe-beinvloeden-technologiekeuzes-in-woningen-de-toekomstige-kosten/

Possibilities and consequences of a solarpowered domestic energy sector in the NetherlandsRapport van Elise Broekema, ESRIG, Rijksuniversiteit Groningen, augustus 2016

http://www.rug.nl/research/energy-environmental-sciences/research-and-projects/studentreportsinenglish/

Referenties









Bedankt voor uw aandacht

Vragen?

29

Bedankt voor uw aandacht!

U heeft nu 10 minuten tijd om te wisselen. Welke workshop kiest u?

Ruimte 1: Slim verduurzamen van gemeentegebouwen in Eindhoven

Ruimte 2: Gemeente Almere & Rijksbouwmeester gaan voor ‘wijk van de toekomst’

Ruimte 3: “Slagen in de keten van gezonde gebouwen doe je zo!”

Ruimte 4: De voordelen van slimme logistiek

Ruimte 5: “Circulair: vegetarisch bouwen!”

Ruimte 6: Ins en outs van warmtepompen: nu en in de toekomst

Ruimte 7: Duurzaam beton is HOT!

Grote zaal: Wat de Drijfveer ons leert over biobased bouwen

Garderobe: Renovatie waterschapshuis: nog één idee voor helemaal energieneutraal

Workshop Gasunie

Real Estate

Transcript of Workshop Gasunie