WORKSHOP - FARO · 12/6/2019 · op desktop van onze computer en noemt ‘fotos1’. • Ze bevat...

WORKSHOP TECHNISCHE METADATA

IN BEELDENRony Vissers, 6 december 2019

METADATA?

▪ Wat zijn metadata?

Auguste Rodin, Le Penseurfoto: JJean-Pierre Dalbéra from Paris, France [CC BY 2.0 (https://creativecommons.org/licenses/by/2.0)]

METADATA?

▪ Data over data

▪ Gestructureerde gegevens over identificatie, beheer, aard, gebruik en bewaarplaats van fysieke of digitale collecties eninformatiebronnen

▪ Meer weten: Murtha Baca (ed.), Introduction to metadata, Getty Research Institute, Los Angeles, 2016 (derde editie), http://www.getty.edu/publications/intrometadata/

http://www.getty.edu/publications/intrometadata/

METADATA?

Auguste Rodin, Le PenseurNicolás Pérez [CC BY-SA 3.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/)]

METADATA?

▪ Bij fysieke objecten is beschrijvende informatie over werk vaak fysiek bevestigd aan drager: ze staat bv. op achterkant van foto geschreven en op label van vinylplaat of videocassette gedrukt (of op verpakking waarin ze worden bewaard).

▪ Als fysieke object wordt verplaatst, verplaatst ook beschrijvende informatie zich. Bij computerbestanden is dat niet noodzakelijk zo.

TECHNISCHE METADATA?

▪ Wat zijn technische metadata?

Auguste Rodin, Le Penseurfoto: BKP [CC BY-SA 3.0 (https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0)]

TECHNISCHE METADATA?

▪ Gegevens die technische informatie over collecties en informatiebronnen bevatten

▪ Ze omvatten op bestandsniveau bv. het bestandsformaat, de resolutie, de bestandsgrootte, de kleurruimte en het kleurprofiel, de aanmaakdatum van het bestand en vereiste software voor weergave.

ANDERE TYPES METADATA?

▪ Welke andere types van metadata zijn er?

Auguste Rodin, Le Penseurfoto: JGeolina163 [CC BY-SA 3.0 (https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0)]

https://commons.wikimedia.org/wiki/User:Ji-Elle

ANDERE TYPES METADATA?

▪ descriptieve metadata;▪ inhoudelijke metadata;▪ structurele metadata;▪ administratieve metadata;▪ technische metadata;▪ preserveringsmetadata;▪ juridische metadata;▪ gebruiksmetadata;▪ …...

ANDERE TYPES METADATA?Descriptieve metadata Administratieve metadata

Inhoudelijk Structureel Technisch Juridisch

Doel intellectuele inhoud beschrijven relatie beschrijven tussen individuele entiteiten die samen een eenheid vormen

aspecten beschrijven m.b.t. gebruik, beheer en preservering

rechtenstatus beschrijven

Voorbeeld titel, auteur, creatiedatum, keywords, korte inhoud, ...

deel van reeks, behoort tot, ... bestandsformaat- en codering, checksum, technische kenmerken, bestandsgrootte, creatiedatum,...

rechteninformatie zoalsrechthebbenden, licenties, ...

METADATA INGEBED IN BEELDEN?

▪ Metadata kan zowel buiten als binnen beschreven digitale bestand worden bewaard.

▪ Als metadata buiten beschreven bestand wordt bewaard, gebeurt dat in bv. apart rekenblad of databank.

▪ Wanneer metadata binnen bestand zelf wordt bewaard, spreekt men over ingebedde metadata.

▪ Metadata en beschreven inhoud zijn dan niet meer van elkaar gescheiden.

▪ Digitaal bestand wordt zo zelfbeschrijvend.


▪ Meer weten? http://www.embeddedmetadata.org/index.php

http://www.embeddedmetadata.org/index.php


▪ Wie doet er iets in zijn/haar project met (technische) metadata ingebed in beelden?

Auguste Rodin, Le Penseurfoto: Geolina163 [CC BY-SA 3.0 (https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0)]

STANDAARDEN INGEBEDDE METADATA?▪ Digitale beelden worden gebruikt met diverse hard- en software.▪ Optimaal functioneren vereist ingebedde metadata.▪ Moet gebruikt kunnen worden met diverse hard- en software.

▪ Standaarden zorgen ervoor dat software en hardware weten waarze welke ingebedde gegevens kunnen vinden in digitale bestand.

STANDAARDEN INGEBEDDE METADATA?▪ Welke standaarden zijn er voor ingebedde metadata in foto’s?

Auguste Rodin, Le Penseurfoto: Gertjan R. [CC BY-SA 3.0 (https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0)]

STANDAARDEN INGEBEDDE METADATA?

▪ IPTC Photo Metadata Standard▪ standaard om foto’s te beschrijven▪ wereldwijd gebruikt door o.a. nieuwsagentschappen, fotografen,

bibliotheken en musea▪ structureert en definieert metadata-eigenschappen zodat gebruikers

precieze en betrouwbare gegevens kunnen toevoegen▪ gegevens over afgebeelde mensen, plekken en objecten▪ kunnen ook data, namen en identificators bevatten m.b.t. de creatie van de

foto én rechteninformatie▪ kan gebruikt worden bij formaten als bv. JPEG, TIFF en PNG


▪ Meer weten? https://iptc.org/standards/photo-metadata/

https://iptc.org/standards/photo-metadata/


▪ Exif (Exchangeable Image File Format)▪ standaard voor ingebedde metadata die men vaak aantreft bij foto’s (vooral

JPEG- en TIFF-bestanden)▪ tevens gebruikt voor audiobestanden (WAV-bestanden)▪ niet bruikbaar bij GIF-, JPEG2000-, en PNG-bestanden▪ omvat o.a. een tijdsaanduiding, de camera-instellingen, gps-informatie,

auteursrechtelijke informatie, beschrijvingen en een thumbnail voorvoorvertoning

STANDAARDEN INGEBEDDE METADATA

▪ Meer weten? http://www.cipa.jp/std/documents/e/DC-008-2012_E.pdf

http://www.cipa.jp/std/documents/e/DC-008-2012_E.pdf


▪ XMP-informatie (Extensible Markup Platform) ▪ nieuwere gegevensformaat dat door IPTC Core en Extension wordt

gebruikt voor opslaan en openen van metadata van beelden▪ maakt opslag van metadata mogelijk in fotobestand of in bijbehorend

sidecar-bestand en maakt creatie van aangepaste metadatavelden mogelijk

▪ kan gebruikt worden voor AIFF-, GIF-, JPEG-, JPEG2000-, MP3-, MP4-, PDF-, PNG-, PSD-, TIFF- en WAV-bestanden


▪ Meer weten? https://www.adobe.com/products/xmp.html

https://www.adobe.com/products/xmp.html

INGEBEDDE METADATA?

▪ Ingebedde metadata van tentoonstellingslabel bij ‘El Pensador’ (Auguste Rodin):▪ foto gemaakt op 23 oktober 2008 om 12u43 met camera DSC-

H9 van Sony;▪ belichtingstijd was 1/125sec, het diafragma 4, de

lichtgevoeligheid 125 ASA en de brandpuntsafstand van lens 35,7 mm;

▪ resolutie van digitale bestand is 72pp en kleurruimte sRGB▪ dus overwegend technische metadata automatisch door

fototoestel bij maken van foto.

INGEBEDDE METADATA?

▪ Ingebedde metadata kan veel uitgebreider zijn.

▪ Volgend voorbeeld maakt duidelijk dat ingebedde metadata ook bv. inhoudelijke en juridische metadata kan bevatten.

INGEBEDDE METADATA?

▪ Meer weten? https://www.get-metadata.com/

https://www.get-metadata.com/

INGEBEDDE METADATA? (GET METADATA)

INGEBEDDE METADATA? (ADOBE PHOTOSHOP)▪ Kies in topmenu Bestand (File) en klik onderaan op Bestandsinfo (File info) ▪ Er opent zich dan scherm met ingebedde metadata van fotobestand

INGEBEDDE METADATA? (GIMP)▪ Kies in topmenu Afbeelding (Image) en klik op Bekijk metadata (View metadata)▪ Er opent zich dan scherm met ingebedde metadata van fotobestand

INGEBEDDE METADATA? (APPLE PREVIEW)

Preview

▪ Kies in topmenu Extra’s (Extras) en klik op Toon infovenster (Show Info Window)▪ Er opent zich dan scherm met ingebedde metadata van fotobestand

INGEBEDDE METADATA?

▪ Waarom doe je iets in je project met (technische) metadata ingebed in beelden?

Auguste Rodin, Le Penseur

INGEBEDDE METADATA?

▪ Voordelen:▪ verbeteren vindbaarheid van digitale bestanden▪ wanneer je digitale bestanden verspreidt voor (her)gebruik,

worden ingebedde metadata automatisch samen met digitale bestanden verspreid

▪ ingebedde technische metadata blijft steeds actueel; ze verandert telkens je beschreven digitale bestand verandert

▪ metadata die zijn toegevoegd door gebruikers van digitaal bestand kunnen automatisch uitgelezen worden naar eigen databank

INGEBEDDE METADATA?

▪ Nadelen:▪ bij batch synchronisaties mogelijke conflicten tussen enerzijds

ingebedde metadata en anderzijds externe metadatabronnen en informatie PID’s

▪ mogelijk dat ingebedde metadata niet wordt meegenomen bij creatie van afgeleide bestanden

▪ bij migratie naar ander formaat is mogelijk dat velden overschreven of vervangen worden.

▪ centraal beheerde metadata kun je gemakkelijker stapsgewijs aanvullen.

▪ metadata wellicht niet meer toegankelijk als bestanden niet meer geopend kunnen worden

INGEBEDDE METADATA?

https://lukasweb.be/nl/kunst/melundiptiek

https://lukasweb.be/nl/kunst/melundiptiek

INGEBEDDE METADATA?▪ Het fotobestand dat je download van www.lukasweb.be bevat louter summiere

ingebedde technische metadata▪ De ingebedde metadata bevat spijtig genoeg geen enkele info over bv. welk

kunstwerk wordt afgebeeld, wie de maker ervan is, tot welke collectie het behoort, wat de auteursrechtelijke status is van zowel het kunstwerk als de reproductie, …

INGEBEDDE METADATA?

https://www.rijksmuseum.nl/nl/rijksstudio/kunstenaars/johannes-vermeer/objecten#/SK-A-2344,0

https://www.rijksmuseum.nl/nl/rijksstudio/kunstenaars/johannes-vermeer/objecten

INGEBEDDE METADATA?▪ Het fotobestand dat je download van www.rijksmuseum.nl bevat louter summiere

ingebedde technische metadata▪ De ingebedde metadata bevat spijtig genoeg geen enkele info over bv. welk

kunstwerk wordt afgebeeld, wie de maker ervan is, tot welke collectie het behoort, wat de auteursrechtelijke status is van zowel het kunstwerk als de reproductie, …

KWALITEITSCONTROLE?

▪ Uncompressed Baseline IBM TIFF v6.0▪ resolutie: 300 ppi▪ bitdiepte: 8 bits per kleurkanaal▪ kleurruimte: ECIRGB of AdobeRGB

▪ http://dpfmanager.org/

https://www.projectcest.be/wiki/Standaard:TIFF

http://dpfmanager.org/

KWALITEITSCONTROLE?▪ Een overzicht van technische metadata uit een lastenboek van een

digitaliseringsproject (met bijhorende TIFF-tag)

KWALITEITSCONTROLE?▪ Digitaliseringsrichtlijnen zoals bv. Metamorfoze vereise dat er regelmatig

opnames van technische targets worden gemaakt▪ De opnamedatum en gebruikte toestel van die opnamen moeten hetzelfde zijn als

van opgeleverde archiveringsbestanden. Controleren of dat dit zo is, doe je m.b.v. ingebedde metadata

https://www.metamorfoze.nl/sites/default/files/publicatie_documenten/Richtlijnen_Preservation_Imaging_Metamorfoze_1.0.pdf

EXPORTEREN EN IMPORTEREN INGEBEDDE METADATA?

https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Portret_van_de_aartshertogin_Isabella,_circa_1601_-_circa_1620,_Groeningemuseum,_0040006000.jpg

https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Portret_van_de_aartshertogin_Isabella,_circa_1601_-_circa_1620,_Groeningemuseum,_0040006000.jpg


https://exiftool.org/

https://exiftool.org/


1. Uitlezen metadata

• De map met fotobestanden waarvan we metadata in bulk willen uitlezen staat in dit geval op desktop van onze computer en noemt ‘fotos1’.

• Ze bevat vijftien fotobestanden, maar zou evengoed 150, 15.000 of zelfs meer bestanden kunnen bevatten.



• Als we metadata uit die vijftien bestanden willen uitlezen met behulp van ExifTool moeten we in command line interface een commando intikken dat de volgende samenstelling heeft:

exiftool -csv "pad/naar/csv.csv" "pad/naar/map/met/beelden"

• Omdat onze map ‘fotos1’ noemt en zich op de desktop van onze Mac-computer bevindt, wordt het commando:

exiftool -csv "desktop/fotos1/" > "desktop/fotos1/export_metadata_fotos1.csv"

• In mensentaal betekent dit dat je ExifTool opdracht geeft om van bestanden in map fotos1 op desktop van computer ingebedde metadata uit te lezen en ze in vorm van CSV-bestand weg te schrijven in dezelfde map op desktop van computer (fotos1).



• Vervolgens klik je enter-toets in van computer.



• Nadien verschijnt volgende mededeling:

• Dat betekent dat ExifTool daadwerkelijk metadata van 15 bestanden uit ene gevraagde map heeft uitgelezen.



• Als we nu map Fotos1 openen, zien we dat daar gevraagde bestand export_metadata_fotos1.csv is toegevoegd.



• Dat CSV-bestand kun je vervolgens openen in rekenbladprogramma’s als LibreOffice, Microsoft Excel of Numbers. Als we het openen in LibreOffice zien we:

• CSV-bestand bevat zestien rijen (één titelrij en vijftien rijen, waarvan één voor elk fotobestand) en groot aantal kolommen (van A tot EP).



• Als je in CSV-bestand naar rechts scrolt, zie je dat CSV-bestand informatie bevat over o.a. pad van fotobestanden (SourceFile, kolom A), bestandsnaam (FileName, kolom C), inhoud van beeld (ImageDescription, kolom P), fotograaf (Artist, kolom Y) en auteursrechtelijke status (Copyright, kolom Z). Het bevat verder ook grote hoeveelheid technische metadata en trefwoorden (Keywords, kolom AO).

• Zo krijg je in één oogopslag overzicht van verschillende fotobestanden in map fotos1, én hun ingebedde metadata. Omdat geëxporteerde gegevens in spreadsheet zitten, kan je document (en dus de ingebedde metadata) gemakkelijk analyseren door middel van bv. sorteer- en selectiefuncties van rekenbladprogramma.


2. Inlezen aangepaste metadata• Met ExifTool kun je ook op efficiënte manier nieuwe ingebedde metadata toevoegen of

reeds aanwezige ingebedde metadata aanpassen.

• Als in ingebedde metadata een bepaalde tag ontbreekt, kan je in CSV-bestand kolom toevoegen die als titel naam van die tag heeft.

• Als in ingebedde metadata de waarde(n) van bepaalde tag moet worden aangepast, kan je in CSV-bestand in gewenste cel waarde aanpassen.

• Als bv. in trefwoorden (Keywords, kolom AO) overal term ‘New Delhi’ moet worden vervangen door ‘Calcutta’ doe je dat eerst in CSV-bestand en vervolgens importeer je die gegevens uit aangepaste CSV-bestand met ExifTool naar de verschillende fotobestanden.


2. Inlezen aangepaste metadata


2. Inlezen aangepaste metadata• Het commando dat je gebruikt voor het importeren van de (aangepaste) metadata is:

exiftool -csv="pad/naar/bestandsnaam.csv" "pad/naar/map/met/beelden"

• Omdat onze map ‘fotos1’ noemt en zich op desktop van onze Mac-computer bevindt, wordt commando:

exiftool -csv="desktop/fotos1/export_metadata_fotos1_correctie.csv" "desktop/fotos1"

• In mensentaal betekent dat dat je ExifTool opdracht geeft om metadata uit bestand export_metadata_fotos1_correctie.csv op desktop weg te schrijven naar bestanden in map fotos1 op desktop van computer.



• In command line interface zal opdracht er als volgt uitzien:



• Vervolgens klik je op de enter-toets van de computer. Nadien verschijnt de volgende mededeling:


2. Inlezen aangepaste metadata• Vervolgens klik je op de enter-toets van de computer. Nadien verschijnt de volgende

mededeling:

• Dat betekent dat ExifTool daadwerkelijk metadata van vijftien bestanden uit ene gevraagde map heeft aangepast.


2. Inlezen aangepaste metadata• Als we nu map Fotos1 openen, zien we dat ExifTool daar &5 nieuwe fotobestanden met

aangepaste metadata heeft toegevoegd en originele fotobestanden met niet-aangepaste metadata heeft hernoemd.


2. Inlezen aangepaste metadata• Als je metadata van die 15 nieuwe bestanden bekijkt, zul je zien dat daarin bij ingebedde

trefwoorden bij alle bestanden ‘New Delhi’ is vervangen door ‘Calcutta’.• Oorspronkelijke IPTC-metadata:


2. Inlezen aangepaste metadata• Nieuwe IPTC-metadata:

• Praktijkvoorbeeld m.b.t. inbedden van metadata met behulp van ExifTool in fotografische reproducties van Lukasweb met werken uit collectie van Groeningemuseum vind je op CEST: https://www.projectcest.be/wiki/Publicatie:Upload_van_reproducties_van_kunstwerken_uit_het_Groeningemuseum_op_Wikimedia_Commons

https://www.projectcest.be/wiki/Publicatie:Upload_van_reproducties_van_kunstwerken_uit_het_Groeningemuseum_op_Wikimedia_Commons


https://www.projectcest.be/wiki/Publicatie:Upload_van_reproducties_van_kunstwerken_uit_het_Groeningemuseum_op_Wikimedia_Commons


https://exiftool.org/TagNames/XMP.html

https://exiftool.org/TagNames/XMP.html

[email protected]

WORKSHOP - FARO · 12/6/2019 · op desktop van onze computer en noemt ‘fotos1’. • Ze bevat...

Documents

Transcript of WORKSHOP - FARO · 12/6/2019 · op desktop van onze computer en noemt ‘fotos1’. • Ze bevat...