Woordenlijst-Brabants

20
5/17/2018 Woordenlijst-Brabants-slidepdf.com http://slidepdf.com/reader/full/woordenlijst-brabants 1/20 Joannes Richter Het Brabants

Transcript of Woordenlijst-Brabants

Page 1: Woordenlijst-Brabants

5/17/2018 Woordenlijst-Brabants - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/woordenlijst-brabants 1/20

Joannes Richter 

Het Brabants

Page 2: Woordenlijst-Brabants

5/17/2018 Woordenlijst-Brabants - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/woordenlijst-brabants 2/20

Page 3: Woordenlijst-Brabants

5/17/2018 Woordenlijst-Brabants - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/woordenlijst-brabants 3/20

Joannes Richter

Het Brabants

over het dialect der Brabanders...

-2009-

Page 4: Woordenlijst-Brabants

5/17/2018 Woordenlijst-Brabants - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/woordenlijst-brabants 4/20

© 2009 by Joannes Richter gepubliceerd bij ….

Alle rechten voorbehoudenISBN: xxx-x-xxxx-xxxx-x

Page 5: Woordenlijst-Brabants

5/17/2018 Woordenlijst-Brabants - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/woordenlijst-brabants 5/20

Inhoud

Inleiding tot het Brabants...................................................................................................................7Het Brabants.......................................................................................................................................8

Brabants - Woordenlijst......................................................................................................................9

Page 6: Woordenlijst-Brabants

5/17/2018 Woordenlijst-Brabants - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/woordenlijst-brabants 6/20

Page 7: Woordenlijst-Brabants

5/17/2018 Woordenlijst-Brabants - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/woordenlijst-brabants 7/20

Inleiding tot het Brabants

et Brabants is samen met het Hollands de belangrijkste pijler onder de Nederlandsestandaardtaal. De eerste belangrijke standaardisering van het Nederlands vond in de 16e

eeuw plaats in Antwerpen.

H et Brabants heeft een behoorlijke invloed gehad op de Nederlandse standaardtaal. Ditkwam om te beginnen door het feit dat toen de standaardisering op gang kwam in de 16eeeuw, Brabant het dominante gewest was. Ook nadat Holland die rol had overgenomen,

 bleef de invloed van het Brabants sterk, onder meer door de grote groepen Zuid-Nederlanders die nade val van Antwerpen in 1585 tijdens de Tachtigjarige Oorlog naar de Noordelijke gewestentrokken uit angst voor vervolging door Filips II. Ze vormden in de 17e eeuw een belangrijk deel vande stedelijke bevolking van Holland. Deze invloed was het sterkst op de schrijftaal, maar is ook nogsteeds hoorbaar, al zullen enkele woorden nu wat ouderwets klinken.

H

oor een studieproject werd de navolgende woordenlijst (Brabants-Nederlands-Engels-Duits) uit drie Romans1  van Antoon Coolen samengesteld met verwijzing naar de AP-Keuromnibus uit 1964, waarin vier werken zijn opgenomen.V

1 "De goede moordenaar" (1931), "Hun grond verwaait" (1927), “De man met het Jan Klaassenspel” (1933)

Page 8: Woordenlijst-Brabants

5/17/2018 Woordenlijst-Brabants - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/woordenlijst-brabants 8/20

Het Brabants

 pvallend aan het Brabants is de toepassing van het onzijdige geslacht voor alleverkleinwoorden, dat dit dialect gemeen heeft met het Nederlands en het Duits. Zo is

 bijvoorbeeld het Durske ongetwijfeld een vrouwelijke persoon, maar wordt omwille vande verkleinende trap onzijdig. Het betreft ongetwijfeld vaak een pasgeboren kind, dat nog te klein isom het met een volwassen lidwoord “de” aan te spreken. Bij Coolen zijn Durskes echter ook geslachtsrijpe, nog ongetrouwde meisjes.O

ok wat betreft de echtparen valt het gebruik van het woord “mens” op, dat meestal in de betekenis van wederhelft, “echtgenoot”, “echtgenote” wordt gebruikt. “Mien Mens” ismijn wederhelft. De wederhelft herinnert aan de oude scheppingslegende, waarin de

Indo-Europese en Joodse volkeren de eerste mens Adam als een androgyn schepsel laten ontstaan.Pas na deze schepping worden man en vrouw gescheiden en vormen twee “halve mensen”. Zo is het

eigenlijk vanzelfsprekend toepasselijk de wederhelft als “mien Mens” te benoemen. In mijnherinnering is deze formulering ook in het Limburgs gebruikelijk. De scheppingslegende is ouder dan het Christendom, omdat zij reeds door Plato in het Symposium uitvoerig wordtgedocumenteerd. In de boeken “The Celestial God2” en “Der Himmelsgott” is een aantal thesen met

 betrekking tot deze algemene Indo-Europese scheppergod gepubliceerd.

O

 pvallend is het gebruik van het woord “kapot” voor “dood”. Er wordt in de romans vanCoolen veel gestorven en vermoord. In beide gevallen wordt “kapot” toegepast inkapotslaan, kapotgaan, kapot zijn, etc.O

en kan een opvallende overeenkomst tussen sommige woorden identificeren. Zo is er een correlatie tussen de werkwoorden “weten” / “verwittigen” en de kleur “wit”vaststelbaar. In de volgende tabel zijn enkele woorden opgenomen:M

woord betekenis Engels Duits opmerking  

wit  de kleur wit in het Nederlands

white weiß Nederlands

witte gij veul! Brabants: weet jijveel!

Hast Du eineAhnung!

Brabants

ver wit tigen laten weten,informeren inform someone wissen lassen Vlaams

getuige getuige wit ness Zeuge Nederlands

2 gepubliceerd bij Lulu, zie o.a. de  boekwinkel van de auteur Joannes Richter 

Page 9: Woordenlijst-Brabants

5/17/2018 Woordenlijst-Brabants - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/woordenlijst-brabants 9/20

e volgende woordenlijst levert een overzicht van een aantal Brabantse uitdrukkingen, dievan het normale Nederlands afwijken. Ter vergelijking met de omringende talen wordenook de Engelse en Duitse vertalingen gespecificeerd.D

torend is in de gebruikte Keur-Omnibus van Coolen, dat er geen voetnoten of andere uitleg

wordt geleverd. Zo wordt aan de lezer overgelaten te raden, wat de Ijzeren Man is.De geel gemarkeerde regels moeten nog worden aangepast. Suggesties van lezers zijnwelkom!S

e navolgende codering beschrijft de bronnen voor deze tabel. Omdat Vlaams-Brabantook tot Brabant wordt gerekend, heb ik ook Vlaamse uitdrukkingen opgenomen. Menkan deze aan de hand van de bronvermeldingen identificeren.D

Bronnummer Bronvermelding

1 Keuromnibus van Antoon Coolen ( gepubliceerd door AP – 1964):

• "De goede moordenaar" (1931),• "Hun grond verwaait" (1927),• De man met het Jan Klaassenspel (1933)

2 gezamelijke verkiezing van “Brabants mooiste woord”3 • http://nl.wikipedia.org/wiki/Noord-Brabant• http://www.brabantsdagblad.nl/

3 overige, ongespecificeerde bronnen

4 http://nl.wikipedia.org/wiki/Brabants

5 Telemachus in het dorp (1947), Marnix Gijsen4

3 Het Brabants Dagblad, het Eindhovens Dagblad en BN/DeStem (2005)4 in de uitgave van Meulenhoff, 1963, Vlaams

Page 10: Woordenlijst-Brabants

5/17/2018 Woordenlijst-Brabants - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/woordenlijst-brabants 10/20

Brabants - Woordenlijst

 Brabants woord Nederlands Engels Duits Bron Pag.

aanvallen binnenvallen drop in herein stürzen 1 272achterna daarna afterwards danach 1 252

affesere opschieten,voortmaken

hurry up sich beeilen 2 -

alzeleven altijd always immerzu 1 89

appelaar appelboom apple tree Apfelbaum 5 107

arduin5 arduin blue stone blauer Zierstein 5 83,13

arigs geks strange merkwürdig 1 125

astrantig zelfverzekerd self-confident selbstsicher 1 59

 bajen baaien 6  baize wollenes 1 85

 bedinne zo meteen,dadelijk, straks

straight away,later 

 bald, sogleich 2 -

 beeweg7  bedevaartroute pilgrim-route Wallfahrt-Route 5 76

 begankenis optocht, processie procession Prozession 5 40

 begost begon began begann 1 83,27

 bekant bijna nearly fast 1 118

 bekloeg beklaagde pitied beklagte 5 63

Bels Belgisch, België Belgian Belgisch 1 226

 beschot tussenwand panel Zwischenwand 5 86

 betimperen regelen to manage regeln 1 71

 bezunders bijzonders special besonderes 1 125

 boks broek trousers Hose 1 83

 bollekes bolletjes little balls Kügelchen 1 94

 bortelt boldert to rumble poltert 1 129

5  blauwe hardsteen6dik-wollen stof 

7 bedeweg

Page 11: Woordenlijst-Brabants

5/17/2018 Woordenlijst-Brabants - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/woordenlijst-brabants 11/20

 Brabants woord Nederlands Engels Duits Bron Pag.

 brassen knoeien make a mess kleckern 1 271

 brejen brede broad breiten 1 95

 brulleft bruiloft wedding Hochzeit 1 226 bruur broer brother Bruder 1 87

 burries jukbomen yokepoles Jochbäume 1 128

 busselke buideltje little pouch Beutelchen 1 143

cenakel8 (eet- en) leeszaal (dinner- and)reading room

(Eß- und) Lesezimmer 5 73

da dat that... dass 1 192

de mens wederhelft,echtgenoot, bijv. in"miene mens" 9

man (as aspouse), better half  10

Der Mensch alsEhegatte, bessereHälfte 11

1 164

dee dit, dat, deze this, that, these Dieses, Dies 1 192

deger flink, behoorlijk considerably gehörig 1 25

diksentijd dikwijls often oftmals 1 125

diseuse vertelster (female) speaker Erzählerin 5 151doen uitschijnen laten

doorschemerendid make believe durchblicken lassen 5 52

droeg ik op mij ...had ik bij mij I carriedwith me ..

...hatte ich dabei 5 147

drukker inzender  12 author Urheber 5 125

durpel dorpel doorstep Turschwelle 1 272

durske meisje, deerne girl Mädchen, Dirne,

Deern, Dern

1 166

duvel duivel devil Teufel 1 365

een hortje even, eventjes a moment kurzzeitig 1 36

eiges zelf himself selber 1 92

8 -eetzaal -literaire kring -litteraire kring -zaal van het laatste avondmaal -zaak van het laatste avondmaal -eetzaal(avondmaal)

9wellicht een verwijs naar de androgyne "mens" als echtpaar, waarin man en vrouw "halve mensen" zijn

10probably in a reference to androgynous man in which man is halved into male and female.

11vielleicht im Bezug zum androgynen Menschen, der in Mann und Frau aufgetrennt wird.

12 van een stuk in de krant

Page 12: Woordenlijst-Brabants

5/17/2018 Woordenlijst-Brabants - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/woordenlijst-brabants 12/20

 Brabants woord Nederlands Engels Duits Bron Pag.

er zeker af zijn er zeker van zijn to be sure sicher sein 1 145

erpels aardappels potatoes Kartoffeln 1 77

evel 13

euvel, probleem problem Übel 1 33evel veul evenveel just as much ebenso viel 1 90

ewees meteen immediately sofort 1 267

falie sluier veil Schleier 1 110

fel nijg rijk heel erg rijk extremely rich sehr, sehr reich 5 16

femelaar vroomprater hypocrite,insincere person

Hypokrit 5 108

fiks14 Hond (Fikkie)of een vos (?)

dog or fox Hund oder   Fuchs 1 269

gaaien gaan to be going gehen 1 50

gekken grappen maken to joke Witze machen 1 278

gelijk zoals just like wie 4 -

gellie jullie you (plural) Ihr 1 75

gemul krullen, spaanders curls Späne 1 125

geplogenheden gebruiken practices Gepflogenheiten 5 51

gère graag glad to, eagerly gerne 1 106

gère graag, gaarne eagerly gerne 1 69

gewagen noemen tell erwähnen 5 116

gij jij , je you du 4 -

gij doet mer je doet maar do as you like mach was du willst 1 112

gloeiing gloed glow Glut 1 113

goe goed well gut 1 100

goeien oppas goed gedrag good conduct guter Führung 1 119

golliepaop 15 scheldwoord: paap curse Schimpfwort 2

griesel hark, harken rake, to rake Rechen 2 -

13vergelijk: euvel

14 eventueel gecorreleerd met Duits: Fuchs en/of Fikkie15 scheldwoord; "gollie paop" = "Gallische Paus" Naar de Franse pausen uit de 14e eeuw.

Page 13: Woordenlijst-Brabants

5/17/2018 Woordenlijst-Brabants - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/woordenlijst-brabants 13/20

 Brabants woord Nederlands Engels Duits Bron Pag.

grif flink quickly flink 1 26

grijzel wied-gereedschap weeding tool Gerät zum jäten 1 77

gruts deftig, groots pompous vornehm 1 218haam juk yoke Joch 1 95

hansjop hansop, pyjama nightgown Schlafanzug 1 122

hedde ge ... heb je... do you have... hast du... 1 166

hel en vief zat helder en vluggenoeg

 bright and fastenough

hell und fix genug 1 269

helmen galmen, klepperen to sound hallen, rumpeln 1 42

hendig gemakkelijk, goed16

easy leicht 1 272,29

herd17 woonkeuken living room Wohnküche 1 278

hesp18 (een soort) ham19 (special versionof) ham

(eine bestimmte Art)Schinken

5 26

het pluimen wuiven to waive schwanken 1 299

histrionisch

20

histrionischhistrionic

histrionisch,theatralisch, affektiert 5 84

hoge mieters hoge heren lords Herrschaften 1 36

hoofding krantenkop heading in thenewspapers

Zeitungskopf 5 104

houdoe21 vaarwel, tot ziens goodbye, see you Auf Wiedersehen; Bis bald

2 -

houteren houten wooden hölzern 1 126

huiske toilethuisje22 toilet Toiletten-häuschen 1 267

iemand lijken iemand op de begrafenisvoorbereiden

 preparesomebodyfor the funeral

 jemanden für dieLeich (Beerdigung)vorbereiten

5 94

iemes iemand someone jemand 1 37

16 “da kan hendig zijn” = “dat kan best zijn”17 een (met een haard d.w.z. turfblokken of hout ) verwarmd vertrek 18 gepekelde hespen worden met kruiden in warme luchtovens gebakken19 http://members.lycos.nl/lexicografie/vlaams.html20 zu lateinisch histrio „Schauspieler“21 waarschijnlijk afgeleid van Houd oe eige goed  22 destijds ongetwijfeld een apart huisje met een beerput op het erf 

Page 14: Woordenlijst-Brabants

5/17/2018 Woordenlijst-Brabants - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/woordenlijst-brabants 14/20

 Brabants woord Nederlands Engels Duits Bron Pag.

ijzeren man 23 IJzeren Man Iron Man Eiserner Mann 1 264

in enigheid alleen alone alleine 1 128

kabasjesbloem,klokskesbloem klokjesbloem,Fuchsia Fuchsia Glockenblume,Fuchsie 5 25

kapot dood dead tot 1 208

kapot gaan sterven to die sterben 24 1 208

kapot zijn dood zijn to be dead tot sein 1 208

kapotslaan doodslaan to kill someone töten 1 82

karnalli25 canaille shrew Luder 1 267

keinder kinderen children Kinder 1 23

kiendje kindje little child Kindchen 1 123

kiep kip chicken Huhn 3 -

kieren een kier vormen make a slit einen Spalt bilden 1 272

kleer kleren clothes Kleider 1 46

klere26 cholera (invloeken)

cholera (incurses)

Cholera (beimFluchen)

3 -

klijven kleven to stick kleben 1 300

kloeg klaagde complained klagte 5 90

klot turf peat Torf 1 9

koeien-struiven koeiepoep,koeflaters

cow dung Kuhfladen 1 234

koeieneren27

 bedonderen betray betrügen 5 50

komke kommetje, kopje cup Tasse 1 122

kost kon 28 could konnte 1 211

krek net als just like genauso wie 1 266

23 Het grindgat te Eindhoven, dat tot meer met een zwembad werd uitgebouwd. De baggermachine werd de IjzerenMan genoemd. Coolen schrijft het met een kleine letter.

24wörtlich: “kaputt gehen”

25 Frans: canaille26 klerelijer, krijg de klere, klerezooi, etc.27 couilloneren (bedonderen) van Frans couillon = klootzak, idioot en couille = kloot28 verbuiging van kunnen

Page 15: Woordenlijst-Brabants

5/17/2018 Woordenlijst-Brabants - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/woordenlijst-brabants 15/20

 Brabants woord Nederlands Engels Duits Bron Pag.

krek precies of net alsof just like genau wie 1 11

krochten afgronden abysses Abgründen 1 282

kroten suikerbieten sugar beets Zuckerrüben 1 92kwaaj volk slecht volk bad people übles Gesindel 1 14

kwaje oppas slecht gedrag bad behaviour schlechter Ruf 1 264

kwatongen boze tongen bad tongues böse Zungen 5 37

kweken kwaken quack quietschen 1 266

lampbels29 grote petroleumlamp

 petrol-lamp Petroleum-leuchte 1 19

lei legde did lay legte 5 33

lijk gelijk like wie 5 38

lozie 30 horloge watch Uhr 1 85

malkander elkaar each other einander 1 263

mardies 31 verdomd damned verdammt 1 207

maseurkens32 nonneke,

kloosterzuster 

nuns Nonnen, Schwestern 5 69

mee met with mit 1 9

meepesant en passant,tegelijkertijd

in the meantime zugleich 2 -

met veel gusto smaakvol tasteful gewürzt 5 49

metsers metselaars masons Maurer 1 225

mieters 33 hoge heren lords Herrschaften 1 214

mik brood34  bread Brotlaib 1 92

moor kan can, jug Kanne 1 15

mutserdhout kreupelhout thicket Kleinholz 1 18,75

nakend35 aanstaande coming (soon) bevorstehend 5 71

29 lampe belge - grote petroleumlamp (afkomstig uit België)30 men heeft kennelijk “hor” uit “horloge” weggelaten31 Mardies : donderdag, van Mars; en Thor, de god van de donder ?

32 → Fr. ma soeur (aanspreking van ~) zuster, …; Ook in W-Vl. maseur, maseurke33 vergelijk ook opsodemieteren –> ophoepelen34 met een spleet in het midden35 van Duits: nähern

Page 16: Woordenlijst-Brabants

5/17/2018 Woordenlijst-Brabants - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/woordenlijst-brabants 16/20

 Brabants woord Nederlands Engels Duits Bron Pag.

neusnijper lorgnet ,neusknijper 

lorgnette Lorgnon, Zwicker 5 108

neuzik doek, als halsdoek scarf Tuch 1 210

nondedju36 verdomme damned verdammt 3 -

oe U, gij you (singular) Sie 1 165

optassen opstapelen to stack aufstapeln 1 71

over de baankunnen

overweg kunnen get along withsomeone

sich vertragen können 5 39

 paardenhaam paardenjuk yoke for horses Joch (für Pferde) 1 116 patroon37 chef chief Boss 5 122

 péérs paars purple Violett - -

 perses proces process Prozess 1 84

 petazzie stamp, stamppot stew, hotchpotch Eintopf (fester Brei) 2 -

 plaasteren beeld gegoten sculpture cast sculpture gegossene Skulptur 5 39

klieskoek  38

kriskoek 39

 poeliepek 40 

schommeldrop41

sep, sjep 42

drop(-water)43

liquorice Lakritzenwasser - -

 poffen ploffen pop up verpuffen 1 95

 prating weten woorden vinden find words Wörter finden 1 92

 prondelmarkt vlooienmarkt flea market Flohmarkt 5 51

 pronkkomke sier-kopje ornamental cup Siertasse 1 272

 pronterigheid flinkheid stoutness Beherztheit 1 113

36 French: nom de Dieu37 in achtste druk van de Meulenhoff-editie van 1963 staat m.i. een drukfout “partoon”38 Breda39 Tongeren40 Alleen in Eindhoven en omstreken

41 In het westen van Brabant42 In het oosten van brabant

43 Zie voor de diverse dialectvarianten: Drop en Dropwater 

Page 17: Woordenlijst-Brabants

5/17/2018 Woordenlijst-Brabants - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/woordenlijst-brabants 17/20

 Brabants woord Nederlands Engels Duits Bron Pag.

 putmik putemmer bucket(at a pit)

Schöpfeimer 1 106

rapalje herrieschoppers hooligans Randalierer, Randale 5 135

Remund Roermond (stad) Roermond (city) Roermond (Stadt) 1 89

rewasie rommel, brandhout old stuff altes Zeug 1 11,62

roje rode red rote 1 90

rontelom rondom around rundum 1 94

ruzing ruzie quarrel Krach 1 50,78

schauw schuw shy scheu 1 53

schelft zolder attic Bühne, Dachboden 1 138

schoefel schoffel hoe Scheufel 1 77

scholk schort apron Schürze 1 113

schoon mooi beautiful schön 4 -

schop44 schuur tiny barn Schuppen 1 278

schoren stutten support stützen 1 144

schottelslet vaatdoek dishcloth Spültuch 2 -

schreuwt schreeuwt cries schreit 1 113

schruwen schreien, huilen cry weinen 1 206

schulp beugel(→ klomp-riem)

 bracket Bügel (für Holzschuhe)

1 129

simpen janken cry weinen 1 113,1

4, 87

skeletike skeletachtige skeleton-like skelett-ähnliche 5 93

slip 45 schoot lap Schoß 1 69,26

sloren sloeries bitches Schlampen 5 51

snejen sneden did cut schnitten 1 267

snidselkes papiersnippers paper-shreds Papier-Schnitzel 1 137

speieren spetteren sparkle funken 1 92

44 van Duits: Schuppen45 Engels: lap ?

Page 18: Woordenlijst-Brabants

5/17/2018 Woordenlijst-Brabants - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/woordenlijst-brabants 18/20

 Brabants woord Nederlands Engels Duits Bron Pag.

speulen spelen play spielen 1 281

spijts ondanks lest trotz 5 109stalperen wankelen to stagger schwanken 1 281

stekske stokjes hout wooden sticks Holzstecken 1 272

stikker (?) (?) (?) 1 129

strekelen uiers tits Zitzen 1 234

strekels rekels, deugnieten rascals Strolche 1 268

striep streep stripe Streifen 1 72

strooispieren strohalmen pieces of straw Stroh-stengel 1 277

subiet vlug quickly schnell 1 92

taaftere 46 vanmiddag, na demiddag

this afternoon heute nachmittag 2 -

tachentig tachtig eighty achzig 1 274

tacite consent zwijgendeinstemming

silent consent stillschweigendeZustimmung

5 89

tampen 47 (met het touw)luiden

ring the bell (witha rope)

(mit dem Seil) läuten 5 15

tasneuzik,tesnuzzik 

zakdoek handkerchief Taschentuch“Sacktuch”

1 179

te mieter 48 als de sodemieter right now sofort 1 270

tenacht vannacht tonight heute nacht 1 272

tengelwerk vakwerk met houten mortel

half-timberedconstructions

Fachwerk 1 314

tijdens de missie tijdens de mis during Mass während der Messe 5 84

toffelen ratelen49 rattle klappern 1 265,3

torrentieel50 overvloedig massive wolkenbruchartig 5 30

46 afgeleid van: this afternoon

47 tamp = touw; “de kerkklok tampte” verwijst vermoedelijk naar “aan het touw trekken”48 vergelijk: opsodemieteren → ophoepelen49 -klungelen -knoeien -ranselen -slaan -tasten -beuzelen . De procedure staat op pagina 296 uitvoerig beschreven.

50 [ɑ  ɛ]

Page 19: Woordenlijst-Brabants

5/17/2018 Woordenlijst-Brabants - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/woordenlijst-brabants 19/20

 Brabants woord Nederlands Engels Duits Bron Pag.

tronken boomstomp stump Baumstumpf 1 143

trutten bedelaressen gipsy ladies Bettlerinnen 1 59

uurwerk horloge51

watch Uhr 5 118v'rum weerom again wiederum 1 142

valavond avondschemering twilight in theevening

Abend 5 97

van tijd toe tijd van tijd tot tijd from time to time von Zeit zu Zeit 1 132

vatten vastgrijpen to clutch greifen 1 234

veie (?) (?) (?) 5 92

veinden vinden find finden 1 92

verinneweerd verruïneerd ruined vergammelt, lädiert 1 277

verpinken reageren react reagieren 5 84

verrek!52 verdraaid,verdomd!

damned! verdammt! 3 -

verrekt53 doodgegaan died verreckt, gestorben 3 -

verrig54

klaar ready fertig 1 92

verschieten schrikken frighten erschrecken 1 270

verwittigen laten weten to let someoneknow

wissen lassen 5 40

verzwonden55 verdwenen lost verschwunden 5 108

virago Kenau shrew Mannweib 5 61

voor geweld met alle macht mighty auf voller Kraft 1 279

voortwassen verder wassen;verder gaan metwassen

continuethe bathing

weiter waschen 5 92

voutekamer opkamer  56 (upper) room (höheres) Zimmer 5 45

vuns vuil dirty dreckig 5 82

51 Het was (althans vroeger ?) gebruikelijk een naaste op het sterfbed zijn horloge te schenken52 idee: “verrekken” kan eventueel ook van de rekbank stammen, waarop de veroordeelde “verrekt” werd.53 idee: “verrekken” kan eventueel ook van de rekbank stammen, waarop de veroordeelde “verrekt” werd.54 van Duits: fertig55 van het Duits: verschwinden56 kamer die iets hoger ligt dan de andere

Page 20: Woordenlijst-Brabants

5/17/2018 Woordenlijst-Brabants - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/woordenlijst-brabants 20/20

 Brabants woord Nederlands Engels Duits Bron Pag.

weduwman weduwnaar widower Witwer 1 267

wegkrassen57 op weg gaan,ophoepelen

to get on the way sich aufmachen,verschwinden

1 281

werd waard worth wert 1 89

wiek zijtak branch Seitenzweig 1 130

wielingen58 (?) (?) (?) 1 305

wiempke straaltje (?) trace (?) Restlicht (?) 1 72

wiske briefje (Duits:"Wisch" ?)

a note (?) Zettelchen ,"Wisch" (?)

1 74

wissen vlechtwerk basket-work Flechtwerk 1 90

witkwast kwast om te witten brush to paintwhite

Pinsel zum Weißeln 1 278

worde het jonkskewakker...

als het jongetjewakker wordt...

if the child wakesup...

Falls das Kind wachwird...

1 125

zat genoeg enough genug 1 269

zee zegde said sagte 1 90

zeelke59 touwtje a tiny rope ein kleines Seil, einSeilchen

1 304

zibbedeeske kwezelachtig persoon ; naïef,suffig vrouwtje

exaggerated,trifling person

trottelige Frau 2 -

ziepen 60 (geluiden bij het)spannen

to tighten kneifen 1 296

zijver zever slaver sabber 1 111

zulder zolder attic Dachboden 1 86

zulk zo such so 5 116

zwie61 maar stil... wees maar stil .. easy now... sei nur ruhig... 1 166

57 vermoedelijk ook “opkrassen” als bevel: “kras op”: in de betekenis “hoepel op”58 De Wielingen is de zuidelijke hoofdgeul die naar de Westerschelde voert.59 uit het Duits: Seil (?)60 In deze context gaat het echter om de bijbehorende geluiden. Coolen heeft het woord speciaal gekozen vanwege de

 bijbehorende klanken.61 als verbuiging van "zijn"