Wondgenezing

5/16/2018 Wondgenezing - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/wondgenezing-55b07c55ae78b 1/38

Wondgenezing

Samensteller: Matthias Steinebach7 -10-2007



Definitie

Een wond is deonderbreking vande normalesamenhang vanweefsel.



Dus overal waar iets kapot is, kan dit als een

wond beschouwd worden. Dus niet alleen eensnijwond ……..



Maar ook een botbreuk, eengescheurde enkelband of eenmaagzweer is een wond.



Dat betekent dat bij al die wonden de

fases in het genezingsproces hetzelfdezijn en dat die fases op soortgelijke wijzeondersteund kunnen worden mettherapeutische handelingen.



Als er weefselschade optreedt is de kans grootdat er een bloedvat beschadigd wordt: de wondgaat bloeden. Afhankelijk van de grootte van hetbloedvat en de plek van de wond kan hetbloedverlies klein of groot zijn.



Het stolsel zal de wond in eerste instantieopvullen en bij een huidwond daarmee hetinterne milieu ook afsluiten. Er is een eersteprovisorische “hechting” van de wondrandenaan elkaar.



Vanuit de wondranden, dus vanuit het “vitale” (= noglevende weefsel) groeien kleine haarvaten. Deze

voorzien bindweefselcellen (fibroblasten) van voedsel.Dit wordt

granulatieweefselgenoemd. Dit ziet er helder rood uit en bloedt snel.



Tegelijkertijd wordt het stolsel afgebroken en bij de huidgroeit het epitheel onder de korst. Na enige tijd is de

hele wond gevuld met granulatieweefselDe oorspronkelijke wond is dan ook afgesloten metepitheel.De korst valt dan af.



Er blijft dan een litteken over. Hoe meer de wond“gaapte”, hoe breder het litteken. In de huidzitten in dit litteken geen haren en zweet- entalgklieren en maar weinig bloedvaten . Het isook stugger dan de originele huid.



Het gapen van de wond wordt mede bepaald door deoriëntatie van de wond ten opzichte van de huidlijnenvan Langer. Loopt de wond parallel aan deze lijnen dangaapt de wond weinig. Loodrecht op deze lijnen dangaapt de wond wel.



Als het even kan zal de chirurg bij een ingreepparallel aan deze lijnen de incisie maken om zoeen minder ontsierend litteken te veroorzaken.



In de loop van detijd wordt de bouwvan het litteken

aangepast aan detrekrichting, hetlitteken vervaagt.Gebrek aan

pigment is iets datechter vaak blijft.



Bij botten en pezen wordt het bindweefsel ookomgebouwd zodat het de verschillende krachtenop kan vangen.



Omdat vuil in de wond de genezing kanvertragen is het verstandig om elke wond te

reinigen. Uitspoelen onder de kraan of met eenspeciale zeepoplossing is voor eenvoudigewonden vaak toereikend.



Om de genezing van een wond sneller te laten verlopen kanmen de wondranden naar elkaar toebrengen

(approximeren).

Dit kan door hechtingen maar ook met “zwaluwstaartjes”,

steristrips of Histo-acryl” (“wondlijm”).



Na reinigen en verdere verzorging van de wond moet dewond beschermd worden. Een absorberend verband dat

op zijn plaats gehouden wordt door en zwachtel ofbandafix is meestal voldoende.



Wonden die stabieler moet blijventijdens het genezingsproces moet

“steviger” verbonden worden. Soms isde rust die een mitella geeft voldoende,maar bij botten is het betere metsel- of“spijkerwerk” nodig (gipsspalk of osteosynthese)



Verstoorde wondgenezing

Door allerlei factoren kan de wondgenezing

vertraagd zijn. Er wordt daarbij onderscheidgemaakt in lokale en algemene (of systemische)factoren.



Vertraagde wondgenezinglokale factoren I

Een belangrijke verstorende factor is de groottevan de wond. Hoe meer weefsel verdwenen is,hoe meer weefsel moet worden “bijgemaakt”

dus hoe langer het duurt.




lokale factoren II

Ook kan vreemd materiaal in de wond degenezing vertragen. Splinters, kogels, grint en

wat er nog meer in een wond kan achterblijven,voorkomt dat de wond dichtgroeit. De wondgeneest pas als er niets “vreemds” meer in zit.




lokale factoren

Dit geldt ook voor hechtingen! Hechtingen die dechirurg aanbrengt moeten OF vanzelf oplossen(resorbeerbare hechtingen) OF verwijderdworden.




lokale factoren III

Een ander probleem is de aanwezigheid van

“avitaal” weefsel. Dit zijn weefselflarden die zeer waarschijnlijk zullen afsterven. De chirurg moetdit weefsel verwijderen.



Hierboven is er sprake van een chronischewond in de bilspleet, waarschijnlijk een “sinus

pilonidalis”; dit is een gevolg van eeningegroeide haar. De lijn geeft aan wat erallemaal verwijderd moet worden!




lokale factoren IV

Een zeer beruchte verontreiniging van de wond zijnbacteriën. Als de wond te lang open blijft (> 6 uur)

hebben ze tijd om zich aan te passen en mag de wondniet gesloten worden. Er is dan namelijk een grote kansop infectie

Deze periode heet de Friedriechse periode.



De kans op verontreiniging met bacteriën neemtnatuurlijk toe als de wond ontstaat in een “vieze”

omgeving.In een operatiekamer probeert men debacterieconcentratie zo laag mogelijk te krijgen



Een beruchte verontreiniging is die met de clostridium tetani. Dit kanbij wonden met veel dood weefsel “wondkramp” of tetanusveroorzaken. Door gifstoffen die de bacterie produceert ontstaat ereen overgevoeligheid voor prikkels. Het lichaam reageert dan metkrampen op alle soorten prikkels. De persoon blijft hierbij echter bijvolledig bij bewustzijn.

(zie ook presentatie Exantheemziekten)




lokale factoren V

Een andere lokale factor is de doorbloeding. Als de

plaatselijke doorbloeding door welke factor dan ookverminderd, belemmert dit de wondgenezing. Hetbekendste voorbeeld is decubitus of “bedzweer”. Er ontstaan dan wonden op de “drukplekken”; daar waar het bot dicht onder de huid zit. Dit leidt vaak tot grotegaten




lokale factoren VI

Een wond van huid of slijmvliezen die geen of slechtsweinig neiging tot genezing vertoond wordt een ulcus

(zweer) genoemd. Er zijn dan altijd één of meer van devertragende factoren aanwezig.

Zo kan er een ulcus zijn van de huid, maagwand of dikkedarm.




lokale factoren VI

De aanwezigheid van kwaadaardig weefsel in de wondvoorkomt ook genezing. Er wordt dan gesproken van

een “maligne ulcus”. Dit kan voorkomen bij huidkanker (een ulcus rodens oftewel de “knagende zweer”) of bijdoorgroei van een gezwel in de borstklier(mammacarcinoom).



Vertraagde wondgenezingsystemische factoren

Bij systemische factoren zijn er ongunstige

factoren die in het hele lichaam gelden. Denkdaarbij aan diabetes mellitus (suikerziekte),ondervoeding en maligniteiten (kanker)



Verstoring in het littekenweefsel

Soms gaat de vorming van het littekenweefsel te goed.Er wordt dan meer bindweefsel gevormd dan nodig is.

Blijft het teveel aan bindweefsel (collageen) beperkt tothet oorspronkelijke litteken dan is er sprake van eenhypertrofisch litteken.



Stoornissen in littekenvorming

Komt er ook extra collageen in dehuid naast het litteken weefsel dan

wordt dit keloïd genoemd. Dit isonder andere afhankelijk van hetsoort wond (brandwond,chronische ontsteking zoals bijacne). Ook is het mede erfelijk

bepaald.



Stoornissen in littekenvorming

Soms wordt dezeaangeboren neiging totkeloidvorming zelfs gebruikt

om doelbewust het lichaamte verfraaien!



Gevolgen littekenvorming

Littekenweefsel heeft de neiging om op de lange duur teverkorten. Hierdoor wordt de huid strakker. Als dit bij eengewricht gebeurt kan dit de beweging beperking. Erwordt dan gesproken van een contractuur (dwangstand).




Ontstaat het litteken in een buisvormig orgaanzoals de slokdarm of de maaguitgang, dan

ontstaat er een vernauwing. Er is dan sprakevan een stenose of strictuur. Het eten kan er danminder goed door. Er is een passage stoornis.




Een psychosociaal belangrijk gevolg vanlittekens is dat ze behalve functioneel storend

zeer ontsierend kunnen zijn. Dus met namelittekens in het gelaat of op de handen kunnenals zeer belastend worden ervaren.



En nu snel wegwezen want er zit eenverbandje los!!

Wondgenezing

Documents

Transcript of Wondgenezing