1

Wisdomflash…………

een vonkje wijsheid

2010 – 2012

Graag neem ik je mee op een reis door het land van verwondering. Op de zoektocht naar zelfkennis en

bewustzijn. Vrede, licht en liefde. Vrijheid en wijsheid. De hierin geplaatste artikelen vormen mijn

inspiratie op deze reis. Wellicht kan het ook wat voor jou beteken !?

Iets over mijn achtergrond: www.geertvanderleest.com

2

Wijsheid en Bewustwording

De engelse Wikipedia (january 2013) zegt over wijsheid:

Een diepgaand verstaan en besef van mensen, dingen, gebeurtenissen en situaties, welke resulteert in

het vermogen om waarneming, oordeel en actie te kunnen toepassen in het verlengde van dit verstaan.

Vaak is beheersing van de eigen emotionele reacties noodzakelijk zodat universele principes,

redelijkheid en kennis maatgevend zijn om vast te stellen wat men ‘moet’ doen. Wijsheid is ook het

bevatten van wat ‘waar of goed’ is in samenhang met optimale beoordeling wat te doen.

De woorden ‘moeten’ en ‘waar’ en ‘goed’ heb ik zelf voorzien van een apostrof-teken. Dat betekent dan:

nuance. Ik houd niet van het woord ‘moeten’ en de woorden waar en goed zijn subjectief. Er is immers

niet 1 waarheid. Wat voor mij waar en goed is, hoeft voor jou niet waar en goed te zijn.

De nederlandse Wikipedia zegt over wijsheid:

de kunst om in alle levensomstandigheden juist te oordelen en te handelen. Volgens sommige

beschrijvingen zijn wijzen mensen die fouten gemaakt hebben, en daarvan geleerd hebben. Zij hebben

genoten en geleden, keuzes gemaakt, gehandeld en de verantwoordelijkheid voor hun daden aanvaard.

Wijzen hebben niet alleen hun eigen belang maar ook dat van hun medemensen bevorderd. Zij hebben

zichzelf leren kennen en zichzelf geaccepteerd; zij hebben de waarheid leren kennen enxa0lijden niet

meer. Zij zijn ondanks ondervonden tegenslagen gelukkig, dankbaar, vriendelijk en worden niet (meer)

geplaagd door onvervulde verlangens, hebben een goed geweten en de meesten zijn niet bang voor de

dood. Je zou kunnen zeggen dat zij toonbeelden zijn van een geslaagd menselijk leven, de belichaming

van humaniteit. Volgens sommigen wordt wijsheid door ervaring verkregen. Anderen daarentegen zijn

van oordeel dat juist onervarenen (kinderen) heel wijs kunnen zijn.

Waarom is bewustwording belangrijk?

Omdat onwetendheid en miskenning van onze ware aard ons mensen keer op keer drijft van crisis naar

crisis, van oorlog naar oorlog, van overspannenheid naar depressie en van verwachting naar

teleurstelling. Onwetendheid waarover? Niet over de kennis die we bezitten van de natuur en de

kosmos, daarin zijn we rijkelijk voorzien. Niet over onze gedragingen en psychische drijfveren, die

kennen we inmiddels redelijk goed in de hoop dat we we kunnen verbeteren. Nee, wat ons in de weg

staat is de onwetendheid voor onszelf. Onwetendheid over de luister, de grootsheid en heiligheid van

onze ware aard. Onwetendheid over de dimensies in ons: het diepe kennen en weet hebben van het

mysterie van de schepping. Onwetendheid over de weg om onze drijfveren vanuit ons ‘ego’ te

overwinnen.

3

De God van …. Etty Hillesum; zondagochtendgebed

“Het zijn bange tijden, mijn God. Vannacht was het voor het eerst, dat ik met brandende ogen slapeloos

in het donker lag en er vele beelden van menselijk lijden langs me trokken. Ik zal je een ding beloven,

God, een kleinigheidje maar: Ik zal mijn zorgen voor de toekomst niet als even zovele zware gewichten

aan de dag van heden hangen, maar dat kost een zekere oefening. Iedere dag heeft nu aan zichzelf

genoeg.

Ik zal je helpen, God, dat je het niet in mij begeeft, maar ik kan van te voren nergens voor instaan.

Maar dit ene wordt me steeds duidelijker: dat jij ons niet kunt helpen, maar dat wij jou moeten helpen

en door dat laatste helpen we ons zelf. En dit is het enige wat we in deze tijd kunnen redden en ook het

enige waar het op aankomt: een stukje van jou in ons zelf, God. En misschien kunnen we ook eraan

meewerken jou op te graven in de geteisterde harten van anderen. xa0

Ja, mijn God, aan de omstandigheden schijn jij niet al te veel te kunnen doen, ze horen nu eenmaal bij

dit leven. Ik roep je er ook niet voor ter verantwoording, jij mag daar later ons voor ter verantwoording

roepen.

En haast met iedere hartslag wordt het me duidelijker: dat je ons niet kunt helpen, maar dat wij jou

moeten helpen en dat we de woning in ons, waar jij huist, tot het laatste toe moeten verdedigen. Er zijn

mensen, het is heus waar, die nog op het laatste ogenblik stofzuigers in veiligheid brengen en zilveren

vorken en lepels in plaats van jou, mijn God. En er zijn mensen die hun lichaam in veiligheid willen

brengen die alleen nog maar behuizingen zijn voor duizenden angsten en verbitteringen. En ze zeggen:

mij zullen ze niet in hun klauwen krijgen. En ze vergeten dat men in niemands klauwen is, als men in

jouw armen is.

Ik begin alweer wat rustiger te worden, mijn God, door dit gesprek met jou. Ik zal in de naaste toekomst

nog heel veel gesprekken met je houden en je op die manier verhindexadren van me weg te vluchten. Je

zult ook nog wel eens schrale tijden in mij beleven, mijn God, niet zo krachtig gevoed door mijn

4

vertrouwen, maar geloof me, ik zal voor je blijven werken en ik zal je trouw blijven en je niet verjagen

van mijn terrein.”

zondagochtendgebed, 12 juli 1942

bron: het verstoorde leven, verzameling teksten uit de dagboeken van Etty Hillesum.*

* Etty Hillesum werd geboren in een joods-Nederlandse familie en kreeg bekendheid door de publicatie

van haar dagboek, 38 jaar nadat zij in Auschwitz werd vermoord. In haar dagboek verwoordde ze haar

persoonlijke, innerlijke ontwikkeling temidden van de turbulentie van de Tweede Wereldoorlog. Etty’s

dagboeken werden uitgegeven onder de titel Het verstoorde leven – Dagboek van Etty Hillesum. Het

dagboek begint op 9 maart 1941 en eindigt met het bericht van een vriend over haar deportatie naar

Auschwitz op 6 september 1943. Etty Hillesum is een intelligente en gevoelige joodse vrouw van 27. Zij

begint in 1941 met serieus zelfonderzoek om klaarheid in zichzelf te vinden en haar religieuze gevoelens

vorm te geven. Ze doet hiervan, tot haar deportatie naar Westerbork, verslag in haar dagboek dat ze als

haar gesprekspartner beschouwt, tegen de achtergrond van een toenemende isolatie van de joden.

5

Minder moeten……

Is werken een noodzakelijk kwaad of moet je er je ziel en zaligheid in kwijt kunnen? In deze tijd neigen

we nogal naar het laatste. Werk moet je passie zijn of op zx92n minst leuk, betekenis geven, je moet

doen wat je echt wilt en je identiteit lijkt er bijna van af te hangen.

Dat lijkt mij nogal overdreven. In zijn essentie is werk gewoon een middel om in je levensonderhoud te

voorzien, of dat nu is terwijl je op het land werkt of achter de kassa zit bij de Hema. Het is fijn als je er

plezier in hebt maar je kunt het ook gewoon zo goed mogelijk doen en daarna thuis je hobby’s en

interesses uitleven. Doe wat je kunt, maar relativeer het belang van die deadlines, die carrixe8re en die

hooggespannen verwachtingen. Je bent niet je werk, maar je kunt wel werken zoals je bent. Dat lijkt mij

al ambitieus genoeg.

Hoe maak je je werk leuker als je er geen plezier meer in hebt? En hoe vind je uit waar je werkelijke

talenten liggen en wat je eigenlijk wilt? Psycholoog en wandelcoach Hilde Backus schreef er een boek

over: Op weg naar plezier in je werk.

Je bent door de sollicitatie heen gekomen en het leek allemaal leuk, maar nu je er zit, lijkt de baan

helemaal niet op wat er in het gesprek werd gezegd. Of er komt een reorganisatie waardoor je functie

verandert, zegt Backus. Wat doe je dan? Niet bij de pakken neerzitten in elk geval. Je kunt proberen om

je bestaande werk leuker te maken, dat heet jobcraften, of je gaat op zoek naar een andere baan waarin

je meer tot je recht komt. Het begint in elk geval allemaal bij een zoektocht naar wat je nu eigenlijk zelf,

diep van binnen, wilt. Naar datgene ‘what makes you tick’. Want het grootste probleem is volgens

Backus dat je vaak niet goed luistert naar jezelf. Dat je wilt voldoen aan een plaatje, aan wat je denkt dat

status heeft, of aan allerlei normen waaraan je vindt dat je moet voldoen.

Maar hoe kom je er nu achter wat je werkelijk wilt?

Vaak blijf je vooral hangen in je piekergedachten en probeer je voor die problemen een oplossing te

vinden. Terwijl je beter kunt uitgaan van wat je wel wilt. Om dat boven water te krijgen stel ik altijd de

‘wondervraag’. Stel dat er terwijl je slaapt een wonder zou gebeuren. Als je de volgende ochtend wakker

6

wordt, zijn alle dingen waar je mee zit, helemaal opgelost. Wat is dan het eerste waar je aan merkt dat

het wonder gebeurd is? Voel je je energiek, heb je zin om uit je bed te springen, ben je uitgerust? Of lig

je alleen maar en hoef je niks? Doordat je je verbeelding gebruikt, krijg je meteen energie en hoop en

dat helpt om je verborgen wensen naar boven te halen en erin te geloven.

Jij vindt het ook belangrijk om te weten wat je talenten zijn.

Ja, een talent is een aanleg die je ergens voor hebt en die aanleg kun je ontwikkelen. Als je weet wat je

talenten zijn en het leuk vindt om ze in te zetten en te ontwikkelen, krijg je energie van wat je doet en

kun je in een flow raken. De oude manier van denken is: dat waar je niet goed in bent, moet je beter in

worden. Veel managers, mensen en organisaties hebben die gedachte. Ik vind dat je beter verder kunt

ontwikkelen wat goed gaat. In een team krijg je dan mensen met verschillende capaciteiten,xa0ze vullen

elkaar aan en samen functioneren ze optimaal.

Jouw uitgangspunt is werken met plezier. Maar verwachten we niet teveel van ons werk, bijvoorbeeld

dat het precies bij ons past en dat het altijd leuk is?

De verwachtingen liggen nu inderdaad hoger dan in bijvoorbeeld de jaren zestig, zeventig, toen we

vooral zekerheid wilden ontlenen aan ons werk. Nu stellen we hogere eisen waar we ongelukkig van

kunnen worden, maar aan de andere kant is er ook veel meer mogelijk dan vroeger en heb je dus ook

veel kansen om daadwerkelijk te doen wat je wilt en waar je goed in bent. Bovendien is meer plezier in

je werk niet alleen maar fijn voor jezelf. Als je plezier in je werk hebt, dan ben je effectiever,

vriendelijker en je kunt beter samenwerken. Als je goed voor jezelf zorgt, zorg je ook voor je team, je

organisatie, je thuissituatie.

Is werk niet gewoon een manier om geld te verdienen in tijden van crisis en zouden we niet wat

tevredener kunnen zijn met wat we hebben?

Het blijft belangrijk om te kijken hoe jij het beste floreert. Als je naar je manager gaat en zegt: ik

functioneer beter als je mij dit meer laat doen en dat minder en dan verdienen wij meer, dan heb je

daar ook in deze tijden iets aan. Zo kun je ook in je bestaande werkomgeving proberen om dingen te

verbeteren. Daarmee sluit je aan bij waar een organisatie of manager mee zit. Het gaat er ook om dat je

je verdiept in de ander, kijkt waar die van wakker ligt ‘s nachts en wat jij voor hem of haar kunt

betekenen. Dat geldt zowel binnen je eigen organisatie als bij sollicitaties. Als je een verhaal hebt dat

coherent is, dat aansluit bij jij bent en wat de andere nodig heeft, dan kom je veel verder. Dan kun je

gefocust de wereld in stappen, naar een nieuwe baan of naar je baas.

Vijf mythen over werkstress (en hoe ze te doorzien)

We maken het onszelf vaak moeilijk door onze eigen overtuigingen. Zo bestaan er een aantal

misvattingen over werkstress die ervoor zorgen dat we maar doorgaan met dat gejakker. Vijf mythen

ontmaskerd.

7

Mythe 1: stress is normaal.

Als je gestresst bent, ben je belangrijk. Stress is zelfs goed, want zorgt ervoor dat je beter presteert.

Sommige mensen lijken te denken dat je pas nuttig bent voor een organisatie als je het altijd te druk

hebt. Ze hebben overvolle agenda’s, maken lange dagen en werken altijd te hard.

Fout! Stress betekent niet dat je belangrijk bent. Het betekent wel dat jij teveel hooi op je vork neemt,

of er niet in slaagt om je taken goed te organiseren binnen de hoeveelheid tijd die je hebt. Als je stress

accepteert als ‘normaal’ is dat slecht voor jezelf en voor de organisatie: gestresste mensen zijn namelijk

minder efficient en maken minder goede keuzes.

Mythe 2: stress wordt altijd veroorzaakt door teveel uren werken

Niet waar! Het gaat erom hoe je je voelt tijdens die uren dat je werkt. Als je je ondergewaardeerd voelt,

constant wordt opgejaagd of het gevoel hebt dat je niet adequaat bezig bent, kan een baan van 20 uur

meer stress opleveren dan een 40-urige werkweek.

Mythe 3: stress kan opgelost worden door minder te werken

Veel werkgevers reageren op stress door hun werknemers minder uren te laten werken, hun

verantwoordelijkheden te verminderen of ze lange ziekteverloven te geven.

Niet goed! Minder uren werken kan wel de acute verschijnselen van stress wegnemen, maar het

verandert niets aan de oorzaak. Als je gestresst bent door je werk, moet het vertrouwen in je eigen

capaciteiten en in je werk juist weer terugkeren. Lange afwezigheid doet vaak het tegenovergestelde en

zorgt voor meer kwetsbaarheid bij terugkeer. Het gaat er dus om de onderliggende problemen van

werkstress aan te pakken.

Mythe 4: stress kan opgelost worden door meer te werken.

Ik loop achter, dus als ik nu even heel hard werk ben ik weer bij.

Jammer, maar zo werkt het niet. Af en toe even buffelen om een deadline weg te werken is prima. Maar

vaak wordt zo’n tijdelijke ‘push’ de nieuwe standaard en heb je constant het gevoel achter de feiten aan

te lopen. Werkstress wordt dus niet zozeer veroorzaakt doordat je achterloopt met je werk, maar door

je gevoel over dat achterlopen.

De oplossing is om je goed te voelen over het werk dat je gedaan heb, je niet op te winden over het

8

werk dat je nog niet af hebt en te accepteren dat er altijd werk is dat nog gedaan moet of kan worden.

Aandachtig bezig zijn met dat wat je doet, zonder je te laten afleiden door stressvolle gedachten over

datgene wat je nog moet doen.

Mythe 5: stress wordt weggenomen door je erop te focussen

Vaak wordt er veel aandacht besteed aan stress: hoe komt het, waardoor wordt het veroorzaakt, wat

zijn de symptomen? Uit recent Deens onderzoek bleek zelfs dat mensen die terugkomen van een

antistresstraining meer gestresst waren dan mensen die de training niet hadden gevolgd! Wat wel

doen? Alleen maar aandacht geven aan de taak waar je op dat moment mee bezig bent. En een paar

keer per dag een paar minuten rust inbouwen. Daarvoor ga je even op een rustige plek zitten (ja, dat

kan heel goed de wc zijn!), en je focust op je ademhaling. Adem rustig in en uit en observeer je

gedachten en gevoelens zoals ze komen en weer gaan.

Ben ik mijn werk?

Wat wil jij later worden? Er was een tijd, schijnt het, dat ik je zonder aarzeling het antwoord op die vraag

kon geven. Zo ik het me al niet meer mocht kunnen herinneren, heb ik het onomstotelijk bewijs in de

vorm van fotomateriaal. Ik zit op de grond naast mijn beer die in een gestreepte slaapzak ligt. Ik draag

een wit kapje met rood kruis op mijn peuterhoofdje en houd bezwerend een vinger tegen mijn lippen

terwijl ik ernstig naar de fotograaf kijk. Ssssst, beer saapt, schijn ik gezegd te hebben. Ik had een rood

koffertje vol plastic necessaires, waaronder een gigantische injectiespuit en een nierbekken, maar dat

gebruikte ik nauwelijks; ik was vooral bezig met onderstoppen en geruststellend toespreken van mijn

beren en poppen.

Gaandeweg kwam ik er achter dat er in de verpleging ook medicijnen toegediend, ondersteken geplaatst

en wonden verzorgd dienden te worden. Aangezien ik bij het zien van andermans kwetsuren me altijd

enigszins licht in het hoofd voelde worden, zag ik van verder najagen van dit carrierepad maar af.

Zou je me de vraag nu stellen, dan moet ik het antwoord schuldig blijven. Zeker, ik heb een beroep. Ik

‘ben’ mindfulnesstrainer, en tegenwoordig ook docent/coordinator van de post-hbo opleiding voor

mindfulnesstrainers aan de Hogeschool Utrecht. Eerder ‘was’ ik docent in journalistieke vakken,

9

journalist, re-integratiecoach. Ik was ook een tijdje docent Engels, zonder al te veel enthousiasme dat

was al helemaal een tijd dat ik niet gedefinieerd wilde worden in termen van mijn beroep.

Nu geloof ik niet meer zozeer dat ik niet wil dat mijn beroep mijn identiteit is. Het is meer dat ik er

achter ben gekomen dat het, voor mij in elk geval, een misverstand is dat er ergens een beroep is dat bij

mijn identiteit past, dat ik ‘ben’, dat ik kan gaan uitvoeren en dan ben ik op mijn plaats. Bestemming

bereikt.

Ik doe nu wat ik doe, en dat klopt. Voor nu. Maar terugkijkend zie ik, dat de realiteit is dat ik constant in

ontwikkeling ben. Ik heb een aantal kwaliteiten, talenten en vaardigheden. Sommigen daarvan kwamen

al vroeg in mijn leven aan het licht (het vermogen tot geruststellen van beren), anderen manifesteerden

zich pas later, weer anderen zijn zich nog aan het ontwikkelen en van sommige heb ik misschien nog

helemaal geen weet. Telkens in mijn werk merk ik dat ik op zoek ben naar de plek waar ik ruimte krijg of

kan maken om in te zetten wat ik kan, en kan en mag leren wat ik graag verder wil ontwikkelen.

Als dat klinkt alsof ik de formule tot werkzaam geluk gevonden heb en voortdurend in de praktijk breng,

kan ik je verzekeren dat ik ook heus op plekken heb gezeten waar ik me ongelukkig voelde, en rare

bokkesprongen maakte (die niet werkten) om er weg te komen.

Wat ik maar wil zeggen is: denk niet dat je op de juiste plek moet zitten om te kunnen doen waarvoor je

hier bent. Ontdek wat je graag doet, en ga dat meer doen. Wees onbevreesd wie je wil zijn, waar je ook

werkt op dit moment. Je bent niet je werk, je kunt werken zoals je bent.

Minder moeten op je werk

Moet je eigenlijk wel een bomvolle agenda hebben, nog meer doen in nog minder tijd, bevlogen je werk

doen, kunnen speechen als Obama en een resultaatgerichte, flexibele, proactieve, communicatief

vaardige, iniatiefrijke teamplayer (m/v) zijn?

Nou nee, eigenlijk hoeft dat helemaal niet. Jan Wolter Bijleveld en Ingeborg Deana schreven wederom

een boekje dat onze tomeloze drang tot meer, beter en druk-drukker-drukst op een luchtige manier aan

de kaak stelt. Loswerken heet het boek, en het is een vervolg op Loslaten. Loswerken relativeert ons

dagelijks werkgetob. Het bevat allerlei tips en moedigt je aan om de waan van de dag van je af te laten

glijden. Het zet vraagtekens bij alles wat er in het werkende bestaan van vandaag allemaal moet. Of

liever, wat we denken dat er moet, want de vraag die Bijleveld en Deana terecht stellen is: van wie moet

dat dan?xa0 Je kunt jezelf gek maken met alle verwachtingen die er zijn over wat je werk je allemaal zou

moeten bieden. En wat jij het werk moet bieden.

bron: nieuwsbrief mindfulness, 01-06-2012.

10

Het mensbeeld van een lilliputter

Deze zomervakantie heb ik onder andere het boekenweekgeschenk van 2006 gelezen dat door Arthur

Japin is geschreven; De grote wereld. Het beschrijft het mensbeeld van lilliputters. Het is geen bijzonder

positief mensbeeld dat in dat boekje wordt geschetst, maar het raakt me toch. Is het waar wat daar

staat? Het roept vragen in mij op of ik mij er in herken. Al is het misschien maar een heel klein beetje.

Mensen lachen zoals apen, uit angst. Zo bepalen zij de pikorde. Zo verkennen zij op volle stranden en

drukke markten de grenzen van hun territorium. Alleen door de hele tijd te lachten kunnen ze het met

elkaar uithouden. In een winkel, wanneer zij een lastige bestelling doen of iets omstoten. Als ze ergens

niet gepast kunnen betalen of iemand in de weg staan. Ze krullen hun mondhoeken op en laten als een

clown in de piste x96 hun schouders hangen, hoofd een tikje scheef. Iemand die glimlacht sla je niet.xa0

Ze bollen hun wangen en tonen hun kraaienpootjes; ik ben dan wel tot een last maar toch ook leuk! Ze

trekken een grijns die geen plezier uitdrukt. Ze lachen om zich klein te maken en zich te onderwerpen. In

een zucht is het gebeurd. Verhoudingen zijn verschoven, werelden verwisseld. Ten teken dat de strijd

voorbij is, aapt de overwinnaar de grijns van de onderworpene na. Zo staan ze tegenover elkaar. Te

lachen. Het is geen vrolijkheid, het gaat om macht.

p.39, De grote wereld, Arthur Japin

En toch komt er een dag waarop je meelacht met de meute. Om je hachje te redden. Omdat je het zat

bent dat er tegen je aan wordt getrapt. Om niet alleen als voetbal te worden gebruikt, maar een keer

zelf mee te spelen. Plotseling doe je iets geks. Maakt niet uit wat. Daarmee ben je ze een stap voor.

Ineens lijken de rollen omgedraaid. En daar ga je! Jij neemt de leiding. Je geeft leiding. Je geeft ze

aanleiding om te lachen. Jij leidt!. Eerst doe je iets, dan lachen ze, terwijl je het altijd andersom gewend

was. Dat moment, dat voelt zo goed. Zo’n voorsprong wil je niet meer afstaan.

In je overwinnningsroes dacht je dat jij het was die de touwtjes in handen had, maar langzaam kom je er

achter dat je, om de toeschouwers de baas te worden, jezelf hebt afgericht. Je bent een act geworden.

Je voert [het publiek] met jezelf. Je voert jezelf op. Je voelt dat je begint op te raken, maar er is geen

weg meer terug. Het spektakel dat je van jezelf hebt gemaakt teert op jouw zelfspot. Je zit gevangen in

de rol die je hebt aangenomen. Altijd lollig, vergeet je jezelf nog serieus te nemen.

p.41, De grote wereld, Arthur Japin

11

Ach, mensen lachen toch wel. Ze kunnen niet anders. Dat is hun natuur. In de kroeg lachen ze om zich te

verontschuldigen voor hun eenzaamheid. Bij hun gezin aan tafel om zich te verontschuldigen voor alle

compromissen, in de armen van hun lief, voor de onhaalbaarheid van hun beloften. Met hun kinderen

lachen ze omdat ze hun dromen meegeven die ze nooit zullen waarmaken. En aan het einde van de dag

trekken ze hun grimas nog een keer voor de spiegel om zich te verontschuldigen voor hun bestaan.

p.42, De grote wereld, Arthur Japin

Elke dag slikken ze [mensen] dingen waarvan ze weten dat ze die niet zouden moeten pikken; kinderen

van hun moeder, vrouwen van hun man, mannen van hun baas. Ze zouden willen protesteren, maar dat

durven ze niet, ben je gek, ze zijn als de dood het laatste beetje genegenheid te verspelen. Dus laten ze

over zich heenlopen. Alles om d’r bij te mogen horen. Ze doen zichzelf te kort. In gezinnen, op kantoor,

vrienden onder elkaar. Vriendschap betekent voor iedereen iets anders. Zo weinig houden ze van

zichzelf dat ze zich niet kunnen voorstellen dat een ander ze wel aardig zou kunnen vinden, zomaar, om

henzelf, om niets meer dan wat ze van nature te bieden hebben. Dus laten ze zich zien zoals ze denken

dat ze in de smaak vallen. Ze geven een voorstelling van zichzelf. Elke dag opnieuw. Zo houden ze zich

klein. Het doet ze verdriet en toch laten ze het gebeuren.

p.84, de grote wereld, Arthur Japin.

Zoals alle ouders hadden ze verwacht hun dochter tot voorbeeld te kunnen dienen. Ze hadden zich

verheugd op een wezentje dat een betere toekomst tegemoet ging dan zijzelf omdat ze het konden

behoeden voor de fouten die zijzelf gemaakt hadden en zij het zouden waarschuwen voor de vele

gevaren die ze al hadden getrotseerd. Zozeer hadden erop gerekend dan hun bloedeigen meisje van hun

ervaringen en kennis te laten profiteren dat ze hierin de reden van hun bestaan waren gaan zien.

p.73, De grote wereld, Arthur Japin.

Zet hoog in, dan hou je altijd iets om naar te reiken. Hoe groot zijn verlangen is, daaraan kan een man

worden afgemeten. Of wou jij zeggen dat lengte het enige is dat telt? Ha! Meet liever de kilometers die

iemand heeft afgelegd om te komen waar hij is. Er zijn zo veel manieren om een leven te meten, in

bedragen die gespaard zijn en weer verloren, in de liters zweet die zijn vergoten. Meet hoeveel graden

warmte een mens verspreidt, de zonsondergangen die hij heeft gezien, de ruzies die hij heeft gemaakt,

hoe hard hij lacht, het aantal vrienden dat hij heeft, hoeveel uren hij heeft liefgehad. Vergeleken

daarmee, wat kunnen centimeters mij dan nog vertellen?

p.79, De grote wereld, Arthur Japin

Hij [ziet] hoe het leven zijn vizier opent. Minutenlang kan hij het recht aankijken en in 1 oogopslag ziet

hij wat het nog in petto heeft. Het wil hem bang maken, maar hij voelt zich vooral uitgedaagd. Het idee

van de strijd die hem wacht windt hem op als een verliefdheid die zijn lijf doorzindert, een passie niet

voor iets of iemand anders, maar enkel om het leven zelf dat daar voor hem staat, zo naakt. Even is er

geen hoop meer, maar ook geen twijfel, alleen de drang omdat leven in handen te nemen, om erin

12

binnen te gaan. ‘Ach kind’, hoort hij voor hij inslaapt zijn moeder nog verzuchten, ‘er zijn zo veel

perspectieven van waaruit een mens de dingen kan bekijken!’

p.12, De grote wereld, Arhur Japin

13

Niet is…..

De berijpte dijk loopt uit eindeloos

in mist. Onzichtbaar, dreunend

glijden de schepen voorbij.

Een niemandsland,

gevuld met een besef van tijd

en met een gestalte die

donker en kwiek van ver mij tegemoetkomt

door het witte gras en het wier langs het water.

Zij gaat glimlachend door me heen

en neemt me mee naar het verleden.

Niet dat er veel veranderd is,

een echo nu van geluid, en een schaduw,

14

de geur van een mens die door mij heen is gegaan.

Was dit vroeger niet eender?

Toen ik nog niemand kende

wachtte ik met ditzelfde gevoel,

was die gestalte, dat gelaat

gestempeld in mijn verlangen,

rook ik die geur, zoet en dierlijk,

als ik stond in de bevroren mist van niemandsland,

gelukkig en blind van verdriet.

Het wordt wel moeilijk

te zeggen wat dit is, zonder pathos,

zonder mystiek, doodgewoon

de dierbaarste die je tegemoetkomt,

die door je heen gaat, en geurt

en niet is.

Hans Warren, Borssele, 1921-2001, dichter.

uit: Tussen hybris en vergaan, 1969

30 April 2012

15

Het leven draait niet om goed of fout

Hij werkt aan een handboek voor mindfulnesstrainers en schrijft over de toepassing van mindfulness in

het westen. Daarvoor verdiepte hij zich in de verschillen tussen het Boeddhistische en westerse denken.

Psycholoog Rob Brandsma laat zien hoe wij geconditioneerd zijn in ons denken en doen. En hoe je dat

kunt doorbreken.

In het Boeddhisme wordt de vergelijking gemaakt met een wiel aan de ossenwagen dat niet lekker

loopt. Er schuurt of wringt iets, het gaat niet gemakkelijk, het gaat niet vanzelf. Boeddhisten noemen dat

dukkha. Dat is iets anders dan het zware idee van lijden dat wij hebben. Volgens Boeddha heeft dat

wringen te maken met het feit dat wij voortdurend bezig zijn om te proberen het leven zoals het is, te

krijgen zoals we wensen dat het is. We willen het leven of de ervaring van dit moment manipuleren naar

een idee dat wij hebben van hoe het zou moeten zijn. Het prettige vasthouden en het onprettige

weghouden. Het effect van die strijd die we onszelf aandoen, is dat we eigenlijk altijd het gevoel hebben

van dukha. Het gevoel dat dit moment niet helemaal is zoals het zou moeten zijn.

Kennelijk speelde dat in de tijd van Boeddha ook al.

Ja, tweeenhalfduizend jaar geleden hadden we ook een denkgeest en de neiging om vooruit en terug te

denken en ons zorgen te maken. Maar daar is het een en ander bij gekomen. Een van de dingen is dat

wij in een andere wereld leven. Onze cultuur en geschiedenis zijn gevormd vanuit de judeo-christelijke-

islamitische manier van denken. Uit die cultuur komt het begrip van goed en fout, van regels geven en

een hogere macht die al dan niet straft. Er is ergens een boekhouding waardoor je lik op stuk krijgt in

een volgend leven of in de hemel. Dat heeft er bij ons voor gezorgd dat onze hele manier van denken en

onze cultuur doordesemd is van een gevoel van goed of fout. Het heeft een dualiteit in ons denken

gebracht die voor ons heel normaal is. Daar is door de industrixeble revolutie in het westen het

economische- en nuttigheidsdenken bijgekomen. Dat sluit naadloos aan bij goed of fout-denken en

maakt het voor ons heel moeilijk om zonder doel simpelweg te ‘zijn’. We krijgen daar een schuldgevoel

bij, want in ons denken moet elk moment ergens voor dienen. We zijn geprogrammeerd om nu hard te

werken voor een betere toekomst. Mensen als de Dalai Lama waren geshockeerd toen ze voor het eerst

naar het westen kwamen en zagen hoe hard en streng wij voor onszelf zijn.

Is de cultuur nog altijd anders in het oosten?

Dat is nu moeilijker te zien. De westerse waarden doordringen het oosten. Toch merken wij als toeristen

vaak op hoe makkelijk, en misschien te makkelijk, mensen in India bijvoorbeeld accepteren, tot het

lijdzame aan toe. Hoe ze zomaar een halve dag op de bus kunnen wachten, zonder dat ze weten of hij

komt of niet en daar eigenlijk helemaal geen problemen mee hebben. Dat is leven in een veel grotere

overgave. Wat ook een keerzijde heeft, namelijk het gevoel dat je eigenlijk heel weinig kunt doen aan je

situatie. Ik wil niet zeggen dat de doe-modus, die stand van als ik nu wat doe, dan kan ik er later wat aan

hebben, altijd verkeerd is. Want zo willen we leven, zo kunnen we ergens komen. Het gaat om het

schakelen tussen ‘doen’ en ‘zijn’. De doe-modus zien als een tool die je nodig hebt om dat te doen wat

echt nodig is en ‘m daarna weer uitzetten. Wij kennen die andere stand helemaal niet. We worden x92s

morgens wakker en ons to do-lijstje komt meteen naar boven.

16

Wat is de meest existentixeble toestand van de mens?

x91Simpelweg 'zijn'. De basis daarvoor is het gevoel dat het okxe9 is. Het gevoel dat er iets mis is, is een

uitzonderingstoestand. Dat geldt voor de natuur, dat geldt ook voor de mens.x92

Een mens reflecteer toch altijd op wat hij is en op zijn tekorten?

Eigenlijk vraag je nu naar het doel van het leven. Waarom zijn wij hier, waarom beleef ik dit moment,

wat is de zin van dit moment. Naar mijn gevoel is dat simpelweg ‘hier zijn’ en dit moment ervaren. Er is

iets heel essentieels wat we kunnen leren en wat we in het westen structureel over het hoofd zien. En

dat is dat we een mogelijkheid hebben om ons te ontwikkelen in de relatie tot onze ervaringen en ons

lijden, in plaats van erdoor geleefd te worden. Je kunt ook zeggen: pijn en tekort horen bij het leven. We

hebben allerlei patronen om daarmee om te gaan, voor een deel worden we daarmee geboren en voor

een deel zijn die gecultiveerd, maar als je je realiseert dat pijn bij het leven hoort, dan kun je jezelf ook

de vraag stellen: okxe9 als er pijn is, laat ik dan eens kijken hoe ik daar., het beste mee omgaan. Dan zet

je dus eigenlijk de kijker op een totaal andere stand: je gebruikt je energie om de relatie met de ervaring

te veranderen in plaats van de ervaring zelf.

Dat neemt volgens mij niet weg dat de mens als reflecterend wezen zich altijd bewust zal zijn van zijn

tekorten. En jij geeft volgens mij een manier aan om daarmee om te gaan.

Jij gaat uit van de vraag: is het leven een feest of is het leven een strijd? Zo denk je dualistisch. Maar het

gaat niet om of het 1 of het ander. Mensen met chronische pijn die oefenen met mindfulness merken:

als ik de pijn onderzoek en erbij blijf, steeds dieper ga in die overgave, in hoe het is hier en nu, dan kan ik

ermee dansen en meebewegen, dan zie ik dat er ook kleur en nuance in die pijn zitten. Denk je

dualistisch, dan is de pijn slecht, moet hij weg uit je leven. En als je hem er echt niet uit kan hebben dan

heb je nog maar twee opties: doorvechten tot je uitgeput bent of wegzinken in lijdzaamheid. Dat zit

allemaal in het perspectief van zwart-wit: pijn en lijden zijn slecht. De andere kijk op het leven is die van

een rollercoaster, een zee met golven die we niet hoeven te bedwingen maar waarin we vrijheid kunnen

winnen door mee te bewegen met de golven. Dat is het leven voorbij goed en fout, dat is ervaren wat er

is.

En dat dukkha van Boeddha dan?

17

Dat gaat over onze neiging om ons geluk te willen managen en daardoor meer ongeluk over ons af te

roepen dan nodig is.

Maar dat zit niet in dat dualistische denken, dukkha is niet fout?

Nee, het wiel draait, alleen niet perfect gecentreerd.. Alles gaat voorbij, er is altijd wat en het gaat nooit

zoals je denkt. Het idee van perfectie is een bron van dukkha. Het stamt uit het dualistisch denken. Het

leven is nooit perfect en tegelijk altijd perfect: de perfectie van de imperfectie.Maar dat is slechts vanuit

het perspectief van de denkgeest en de doe-modus. Vanuit de oke-zijn en de zijn-modus is er slechts het

rijzen en dalen van wat komt en gaat. Het is oke, zelfs als het niet oke is of voelt. Alles wat we hebben is

dit moment en de uitnodiging om te kijken hoe we ons kunnen verhouden tot dit moment. Het gaat om

bewust omgaan met de uitdagingen, neigingen en je geconditioneerde patronen. Dat is de weg om uit

de reactiviteit de komen, de vaste cyclus van onbewust in de reacties blijven zitten en daar telkens maar

op voortbouwen. Alles waar wij ons zo druk over maken, waarvan we zeggen ‘hoe moet dat nou’, daar

kun je mee aan de slag. Er is een verandering van perspectief mogelijk, waardoor dit ook een andere

kleur krijgt.'

Alleen maar een ander perspectief? Slaat dat niet snel door naar lijdzaamheid?

Als je er wat aan kunt doen, doe dat dan. Als er een etiketje in de hals van je t-shirt irriteert, knip het

dan af. Het is absurd om te denken: nou, zo is het leven. En datzelfde geldt voor je belastingaangifte

doen, je auto naar de garage brengen, je vakantie plannen en zorgen voor je gezondheid. Eigenlijk doen

we dat allemaal. Maar lastig wordt het als we er niet mee op kunnen houden en niet de grens weten te

vinden tussen wat te plannen is, wat binnen onze macht ligt, en wat niet. Denkgeest en doe-modus

opereren vanuit de premisse dat je het leven naar je hand kunt zetten, als je maar genoeg je best doet.

Een onbewust idee dat ons veel lijden brengt, want als je je best doet en je bent nog niet gelukkig, dan

ben je hiervoor dus persoonlijk schuldig aan. Ongeluk xe9n schuld hieraan. Zo heb je dubbele pijn.x92

'We willen een ijzeren vuist van controle. Terwijl we eigenlijk niet kunnen weten hoe het loopt.

Misschien ben je wel ziek als het vliegtuig voor je vakantie vertrekt. Dus dat plannen zouden we ook met

een lichtere toets kunnen doen: als alles gaat zoals het gaat, dan zou ik graag dat en dat doen. Plan met

de innerlijke notie dat het niet gedrukt staat, maar dat je het met potlood schetst Wetende dat je niet

alles in de hand hebt. Waardoor je ook lichter met veranderingen kunt omgaan. Want er is maar

xe9xe9n zekerheid en die is dat er veranderingen zijn en onverwachte gebeurtenissen. Dat is het vaardig

inzetten van de doe-modus, van het vooruit denken, van het prachtige vermogen dat ons onderscheidt

van de dieren om dingen te regelen, te crexebren, om in onze geest vast dingen voor ons te zien die er

niet zijn. De kunst is om daar de relatieve waarde van in te zien.

Die grens vinden is het lastige.

En waarom is die grens vinden voor ons zo moeilijk? Omdat we de illusie hebben dat als we maar

genoeg investeren in die mentale activiteit dat het dan ook gaat lukken. En daar zit een misvatting. We

denken dat we meer controle hebben dan we eigenlijk hebben. Het is echt een westerse tic om het

denken, gedachten, zo ontzettend belangrijk te vinden. We identificeren ons ermee, stellen ze vaak

18

gelijk met de werkelijkheid. Gisteren was het mooi weer, toen nam ik even de tijd om in de zon niets te

doen, maar al snel merkte ik dat mijn hoofd ging ratelen: je zou nu ook aan je boek kunnen werken, en

nu blijft dat liggen. Een schaars moment in de zon, en ik kon er niet van genieten.

Als zelfs jij dat al niet kunt…De context waarin je functioneert die wijst je er ook voortdurend op dat je

jezelf moet verbeteren en vooruit moet in het leven.

Precies, dat is om ons heen, door alle uitingen, dat ademt onze maatschappij. De werkmoraal, wat moet

en wat niet moet, wat goed is en niet goed. Het maakt dat ik me vreemd voel als ik op maandagochtend

niet werk. Dat is diepe conditionering die ook in mij zit. En als ik de zon op dat moment niet kan voelen

en niet genieten van waarom ik daar ben gaan zitten, dan ben ik dus niet vrij.

Wat is dan de essentie van vrijheid?

Vrijheid is om op dat moment het hele spel te zien en je te realiseren hoe het werkt. Te zien hoe je daar

zit, je gedachten op te merken, de verstrakking van je lichaam te voelen, maar ook de warmte van de

zon. En je te realiseren: dit is het dus. Op dat moment ben je uit de gevangenis van geloven in je

gedachten en erdoor voortgedreven worden. Zoals niet rustig in de zon kunnen zitten als je in een

bepaalde cultuur bent opgegroeid. Vrijheid is dus niet per se feel good: je hoeft je niet altijd goed te

voelen als je in de zon zit, als je je belemmerende patronen maar ziet en daar bewust mee kunt omgaan.

Het draait erom op te merken, boven jezelf uit te stijgen en te zien hoe je neigingen om jezelf te

manipuleren en je geconditioneerde reactiepatronen werken'

'Vrijheid is het resultaat van een hele vriendelijke, milde manier van onderzoeken wat er gebeurt. Als je

de patronen ziet door die vriendelijke blik, dan zit je er niet meer in. Die afstand en ruimte, dat is

vrijheid. En alles wat verder gaat, is daar al voorbij. Als je denkt: nu moet het anders, mijn gevoel van

spanning moet weg of ik moet helemaal de zon voelen, dan koppel je er alweer een resultaat aan.

Boeddha leerde ons te onderzoeken in plaats van te vechten. Vriendelijk zijn met de ervaringen van dit

moment, het leven ‘indrinken’ en voluit ervaren, daar gaat het om.

Rob Brandsma: gezondheidszorgpsycholoog BIG, orthopedagoog, psycholoog NIP,

mindfulness trainer VMBN. Rob Brandsma's site is www.robbrandsma.nl. Bron:

http://www.simplifylife.nl/overview.php?cid=844

19 July 2011

19

Geen Tijd

Toen we het over tijd hadden wees Sandra ons op de documentaire Killing Time, die op 7 april 2008

door Noorderlicht is uitgezonden. Hierin legt astrofysicus Julian Barbour uit dat tijd eigenlijk helemaal

niet bestaat, een illusie is. Tijd is bedacht door het brein om de wereld te kunnen interpreteren, en wat

we meten is in feite niets meer dan de verschillen die er tussen verschillende nu’s zijn. Want alleen nu’s

bestaan, zodat tijd niet iets lineairs of vloeiends is, geen ‘rivier van tijd’ zoals Newton dat voorstelde.

Niet alleen alles uit het verleden is er, en alles wat wij ouderwets lineair de toekomst noemen, zegt

Barbour, maar ook talloze andere mogelijkheden. Een eindeloos scala aan mogelijkheden, allemaal

tegelijk. Ik heb wel eens vaker gehoord dat zich dat allemaal in een oneindig aantal parallelle universa

afspeelt, maar mijn voorstellingsvermogen is toch iets te beperkt om die oneindigheid te kunnen

bevatten. Hoe alles tegelijk gebeurt illustreert Barbour door alle nu’s, in de vorm van polaroidfoto’s die

tijdens de opnames van deze documentaire zijn gemaakt, over de tafel uit te spreiden.

Ik vind dat een mooi beeld omdat het mooi aansluit bij iets wat ik soms bij tijd beleef. Namelijk dat het

verleden er gewoon is. Waarom zou het verleden minder echt, minder waar, minder reebel zijn dan het

nu? En wellicht zijn beelden die wij over de toekomst hebben, zoals verwachtingen en idealen, ook wel

heel concreet aanwezig in 1 van die parallelle werelden waarmee we op de een of andere wijze in

contact komen. Uiteraard nemen onze zintuigen niet alles tegelijk waar. Daar zouden we een beetje gek

van worden. Zodat de noodzaak ontstond om in een illusie te leven van een hier dat alleen ons eigen

plekje zou zijn en een nu dat alleen het huidige moment zou omvatten. Woorden schieten tekort, want

ik zei ‘ontstond’, en Barbour sprak van ‘bedacht’ en dat zijn werkwoorden, processen die op zich weer

tijd veronderstellen. Zonder tijd kan niet iets ontstaan en kun je niet iets bedenken. Maar hoe kan tijd

uit het tijdloze ontstaan? Wellicht is het inderdaad handiger om te concluderen dat tijd gewoon niet

20

bestaat, en volgens Barbour is dat de manier om de kleinschalige kwantummechanica en de

grootschalige relativiteitstheorie met elkaar te verzoenen.

En nu we toch bezig zijn en ontkennen dat tijd bestaat, moeten we dat ook maar voor de ruimte doen.

Ruimte suggereert dat iets ergens anders kan zijn, niet hier. Ruimte suggereert dat dingen verschillend

kunnen zijn, los van elkaar kunnen staan. Als er geen ruimte is valt alles samen. Heeft alles niet eens met

al het andere te maken, omdat het gewoon al dat andere ook is. In echte eenheid is geen relatie meer

mogelijk omdat het ene niet verschilt van het andere. Als tijd en ruimte niet bestaan is het holistische

wereldbeeld nog maar een zwak stuntelig aftreksel van de onvoorstelbare realiteit waar geen plaats

voor ruimte en geen ogenblik voor tijd is weggelegd. Wellicht zitten we hier bij de wortels van het

verschil tussen realisme en idealisme. Realisten geloven in wat onze zintuigen waarnemen. In de illusie

van tijd, en daarmee in oorzakelijkheid, causale verbanden, bewijsbaarheid, empirie. Idealisten weten

dat er meer is tussen hemel en aarde. Dat hun idealen geen fantasieen zijn, maar mogelijkheden die in

andere parallelle werelden allang realiteit zijn.

Zo ontdekt de wetenschap wat visionairs en mystici al millennia lang weten. Bijvoorbeeld dat tijd een

illusie is. Dat tijd stil kan staan, ofwel eigenlijk niet bestaat. Dat er alleen eeuwigheid is, ofwel alles

eigenlijk een groot nu is. Hoewel in het praktische leven kennelijk de illusie van tijd nodig is, betekent

dat nog niet dat we dan maar moeten geloven dat het ook echt bestaat. Net zoals het voor een

toneelspeler niet best is als hij vergeet dat hij een rol speelt, misleid je jezelf als je de werkelijkheid in

stukjes tijd en ruimte verknipt om vervolgens je eigen knipseltjes als de enige echte werkelijkheid te

blijven beschouwen. Want zoals er in de ruimte plekken bestaan die je niet direct kan zien, gebeuren er

ook dingen die we in het beperkte nu niet waarnemen en die we voor het gemak maar verleden of

toekomst noemen. Ja, het kost kennelijk even tijd om te ontdekken dat tijd niet bestaat. Maar als je daar

niet de tijd voor neemt zal je ook nooit ontdekken dat er geen tijd is.

7 juni 2011, www.satyamo.nl

21

Hemelvaart

Mijn hemel. Op een tropisch eiland lekker liggen luieren. Een rum-cola naast me, staren naar de mensen

en de zee. De zon die mijn lome lijf verguldt. En verder helemaal niks. Dat is mijn paradijs. En niet van

mij alleen. Gewoon genieten van het hier en nu, niets hoeven. Dat is geluk. Dat is waarvoor wij hier op

aarde zijn. Om onszelf te bevrijden van het moeten, het willen, het doen, het voortdurende bezig zijn.

Daarom ben ik ook een fel tegenstander van het arbeidsethos, want dat propageert het werken voor

een doel, voor iets anders, voor de toekomst, voor een ander, voor de economie. De verheerlijking van

de arbeid is dan ook vaak een groot struikelblok geweest in mijn omarming van het socialisme. Omdat

arbeid helemaal niet adelt maar ons bindt aan de aarde, aan materie en aan geld, en ons allesbehalve in

het hier en nu doet leven.

de hemelvaart van Jezus

Eerst je school afmaken, zei mijn moeder, mijn smachten naar ongebreidelde creativiteit en expressie

vooruitschuivend als wat tegenwoordig een linkse hobby heet. Want daarna moest ik eerst mijn studie

afmaken. En daarna moest ik eerst een baan vinden. En daarna moest ik eerst een gezin stichten. En

daarna moest ik eerst voor kinderen zorgen. En zo blijf je dus bezig met rechtse hobby’s als aan de slag

blijven, werken, iets doen voor de kost, knokken, vechten en doorpakken. Ergo: nooit toekomen aan dat

22

waar het leven voor bedoeld is: het paradijs vinden in het hier en nu, gewoon genieten van het leven,

lanterfanten. Het calvinistische arbeidsethos is voor mij dan ook alles behalve spiritueel te noemen. Ja,

dat stelt zelfs alles in het werk om te voorkomen dat je het geluk in jezelf vindt. Stel je voor! Dan kunnen

we alle bijbels wel in de papierversnipperaar doen en dominees in de bijstand stoppen.

Laat mij maar lekker slenteren langs lange stranden. Ja, natuurlijk moet er brood op de plank, maar het

echte brood, het echte werken ontspringt alleen uit spontaniteit. Het ideaal van het nietsdoen wordt

vaak bestreden met het argument dat er helemaal niets gebeurt als je maar een beetje in je zwemslip

ligt te luieren en met het mulle zand ligt te spelen. Maar dat is onzin, want pas dan en alleen pas dan

borrelen in je lijf en ziel juist die dingen op die echt willen en moeten gebeuren. Het echte werk kan

alleen ontspringen uit de bron van het nietsdoen, van ontspanning, van acceptatie. Alleen werk dat

helemaal vanuit je eigen bron gebeurt, en dat is voor mij per definitie creativiteit, heeft kwaliteit, is

waardevol. De rest is namaak, geforceerd, onbezield. Iets doen of maken alleen maar omdat het moet of

omdat het zo hoort of omdat je anders niet overleeft. Maar wat is leven zonder ziel, leven alleen om te

werken? Echt goed werk is niet iets dat je doet, maar iets dat je niet kan nalaten.

Mijn hemel. Die is er gewoon al. Het idee dat we niet al lang in de hemel leven is ons aangepraat door

priesters en politici, bij wie het altijd weer meer en beter kan. Ik hoef dan ook helemaal niet naar de

hemel te varen, omdat ik allang in dat heerlijke zinloze Niets ben. Het is alleen een kwestie van goed

opletten. Even alle oordelen opzij zetten en gewoon om je heen kijken. Het strand, het zand, de

schelpen, de zee, de blauwe lucht, de felle zon, aarde, water, lucht en vuur zijn al overal om je heen.

Alles is allang compleet zoals het is. De hemel is allang op aarde.

de hemelvaart van Jezus

Ja, ik weet het. Er zijn mensen die daar heel anders over denken. Maar toch is het mijn overtuiging dat

het godslastering en arrogantie is om te beweren dat er ergens in de kosmos ook maar iets gebeurt dat

23

niet goed, lelijk of verkeerd zou zijn. Want dat het een rotzooitje is, is ook maar bedacht, ingefluisterd

door een stemmetje dat graag zegt dat iets anders zou moeten zijn als het is. Er is immer nog steeds

lijden en pijn! Maar zijn dat ook niet oordelen, illusies? Hoe erg is honger als je geniet van het knorrende

gevoel in je maag bij het afvallen? Hoe uitputtend is pijn als je afziet voor sportieve prestaties? Bestaat

pijn eigenlijk wel? Wat blijft ervan over als je het accepteert, als je je weerstand ertegen verliest en de

pijn gewoon pijn laat zijn? Geldt niet ook hier dat uiteindelijk alleen het hier en nu verlossing brengt?

Wellicht zal ik zelf op de stoel bij de tandarts ook vragen om mij deze tekst nog eens voor te lezen, maar

dat zegt meer iets over mij dan over het waarheidsgehalte van deze woorden.

Mijn hemel. Natuurlijk ga ik me op gegeven moment vervelen. Dat snap ik trouwens nooit bij al die

verhalen die over de hemel worden verteld. Alsof daar eeuwig altijd alles goed zou zijn en je daar nooit

genoeg van krijgt. Maagden in overvloed. Engelengezang dat je je oren uitkomt. Wolven en schapen die

het met elkaar doen. Dat kan een tijdje leuk zijn, maar heeft iemand er ooit bij stilgestaan hoe lang dat

eeuwige eigenlijk duurt? Want dat duur zo lang, dat je op gegeven moment er alles voor over hebt om in

godsnaam weer terug te mogen naar de aarde! Waar je dan begint te ontdekken dat je de hemel nooit

zult vinden als je hem niet in jezelf vindt. Dat je voor je geluk geen voorwaarden aan anderen en je

omgeving kan stellen. Dat het dan niets meer uitmaakt waar je bent, omdat gelukkig zijn jouw keuze is

voor een zieletoestand. Dat je zelfs middenin een ellendige wereld voor je eigen hemel mag opkomen,

voor geluk durft te kiezen, van het leven mag genieten. Opdat er tenminste van jou iets van een licht,

van een andere wereld uitstraalt dat uiteindelijk het enige is dat een mens goed kan doen en dat

mensen goed kan doen.

Na deze mooie woorden geschreven te hebben ga ik nu even lekker de tuin in. In de zon. Wellicht onder

hevig gekwetter van ruziende vogels in de kastanje. In steek een sigaartje op en zie dat het goed is. Dan

ben ik even God en hoef ik niet naar de hemel te varen omdat ik daar allang ben.

n.b. Niets doen betekent voor mij niet nietsdoen. Maar datgene doen ik kan beter schrijven: laten

gebeuren, dat spontaan, intuitief in je opkomt, dat gedreven wordt uit liefde en compassie in plaats van

uit opgedrongen noodzaak of plicht. Voor mij is veel van al dat gewerk om ons heen een vlucht. Een

vlucht uit de ledigheid, zinloosheid en verveling die ontstaan uit angst om de confrontatie met je eigen

kern aan te gaan. Het ego wil steeds afleiding, bezig zijn en zoekt afleiding om maar niet met

existentixeble ervaringen en vragen geconfronteerd te hoeven worden. Knokken voor minderheden of

voor de rechten voor de mens lijken me geen ‘werk’ dat uit een arbeidsethos is ontstaan, maar een

spontane, menselijke actie die voortkomt uit iets dat boven de persoon, boven het ego uitstijgt. Ik moet

trouwens wel toegeven dat ik ook vaak actievoerders met veel ego ben tegengekomen, en dat ik dan

grote vraagtekens zette bij de mensen die zo trots zijn op hun sociale engagement. Of spirituele

engagement, want in die wereld komt het zeker niet minder voor. bron: www.satyamo.nl, 2 juni 2011

24

Zelfkennis; is dat wel mogelijk?

Maskerleer. Dat is de juiste vertaling van persoonlijkheidsleer, wat mijn hoofdrichting psychologie was.

Het woord persona komt wellicht uit de toneelwereld van de oude Grieken, waar de spelers een masker

droegen. Hun woorden moesten daardoorheen klinken, in het Latijn: per-sona. En dat is geheel in

overeenstemming met veel oude wijsheidsleren, waarin het wezen van de mens ver achter of diep in

zijn lichaam verborgen ligt. Dat heet dan ziel of geest x96 begrippen die eigenlijk heel vaag zijn omdat

iedereen er weer iets anders onder verstaat. Dan gaat het over liefde, verlangens, gedachten en idealen.

Het is hoe dan ook iets onnoembaars dat wetenschappers nog steeds niet hebben gevonden, waardoor

het niet op anatomiekaarten te vinden is. Sommige wetenschappers gaan zelfs zo ver dat ze zeggen dat

bewustzijn niet bestaat, dat het een illusie is. Maar wie is zich dan bewust van die illusie? ‘Bewustzijn

bestaat niet’ kan dan een leuke soundbite zijn, maar om te zeggen dat het een wetenschappelijke

uitspraak is? Het is juist in die onontdekte gebieden van psychologie en spiritualiteit waarin we ons

wezen herkennen, ontdekken wie we werkelijk zijn. Zoals mijn Wijze Tante zou zeggen: ont-dekken. Haal

alle kleren en maskers er maar af en toon me wie je werkelijk bent.

Wie ben ik? Ook dat is een vraag waarmee je in de spirituele wereld wordt doodgegooid. De

hedendaagse meester Adyashanti vraagt liever wat je bent dan wie je bent. De vraag wie je bent kun je

nog beantwoorden met een rol die je in het toneel van het leven speelt, maar de vraag wat je bent roept

om de concrete tastbare kern van jezelf. Die heb ik nog niet gevonden, want zodra ik denk x91Ah, dit

ben ik!x92 is er weer iets in me dat een stapje achteruit doet en zich afvraagt wie of wat dit nou eigenlijk

weet, ziet of zegt. Ik blijf altijd de waarnemer, de getuige, en die kan per definitie zichzelf niet zien of

kennen. Geef je queeste naar zelfkennis maar op, en dat is waarschijnlijk ook het doel waarom meester

hun discipelen zich op deze vraag laten sufmediteren. Je bent nooit hetzelfde als dat waarmee je je

vereenzelvigt. Sommige mensen identificeren zich met hun lichaam, hun mooie uiterlijk, hun

spierkracht, hun vitaliteit. Anderen vereenzelvigen zich met hun gevoelens, met wat hun hart hen zegt,

met schoonheid en kunst. En weer anderen identificeren zich met hun gedachten en idealen, met

intelligentie en wetenschap. Mensen zijn grof te verdelen in doeners, voelers en denkers, en spelen

allemaal zo hun eigen rol in het levensspel.

De foto die ik op mijn profiel van Facebook heb gezet toont niet mijn stoffelijke gezicht van vlees en

bloed, maar dat van mijn avatar van pixels in Second Life. In die wereld schep je jezelf, en toen ik daar

vier jaar geleden mee begon creeerde ik iemand die ik graag wilde zijn, mijn ideaal. En wat iemands

dromen en idealen zijn zegt vaak meer over iemand dan zijn uiterlijk zelf. De muziek waar iemand van

houdt, de boeken die hij leest, de manier van omgaan met de natuur x96 ik acht ze wezenlijker dan de

lichamelijke vorm waarin iemand verschijnt, zoals op een pasfoto. Vandaar dat je mij niet zult horen

zeggen dat ik een verkeerde foto bij mijn profiel heb geplaatst. Want ook dromen en idealen horen bij

dit leven, net als virtuele werelden van Second Life en wat niet al. Te zeggen dat iets virtueel is, is op zich

al kunstmatig; alles hoort erbij, het leven is een! Bron:http://www.satyamo.nl/1363/spiritualiteit/wie-

ben-ik/ weblog Satyamo; januari 2011

25

Brieven aan God; Stef Bos

Laat ik beginnen bij het begin. Het mooiste scheppingsverhaal voor mij is dat van de Aboriginals. Het

opent met : ……..En op de eerste dag schiep de mens God.

Ik ben gedoopt in uw naam, ik heb met u gepraat toen ik klein was voor het slapengaan. De grote

mensen om mij heen leerde dat u 'liefde' was. Wat een geluk …..want in het dorp waar ik vandaan kom

werd uw naam doorgaans genoemd in de schaduw van hel en verdoemenis.

Toen ik zestien werd reisde ik samen met mijn vader naar Zwitserland. We overnachtten in een hotel in

Zuid-Duitsland. We sliepen op dezelfde kamer. Voor het slapengaan knielde mijn vader voor het bed

met gevouwen handen en bad in stilte. Hij maakte zich klein voor u en voor mij. Toen heb ik u denk ik

voor de eerste keer gezien. En of het mijn verbeelding is of dat u echt bestaat doet er eigenlijk niet toe.

Zolang het maar iets met mij doet dat goed is. De jaren daarna heb ik u eindeloos in vraag gesteld zoals

het hoort, want ik geloof niet in een opperwezen dat een fanclub heeft die hem kritiekloos aanvaart.

Voltaire en Nietzsche waren goede leermeesters….de dominee bij wie ik catechisatie volgde was het

daar niet mee eens en riep mijn ouders ter verantwoording. Toen heb ik de kerk verwisseld voor het

theater omdat daar meer vrijheid is en ruimte voor bezieling.

De tweede keer dat ik u zag was in de ogen van mijn moeder kort voor ze stierf. Ik zag een zacht licht

van overgave en rust. Ze zei 'Ik ga naar mijn vader' en ik denk eerlijk gezegd dat zij haar eigen vader

bedoelde van wie ze veel had gehouden. Wat doet het ertoe…. of u onze verbeelding bent of dat u echt

bestaat zolang het maar iets met iemand doet dat goed is.

En nu Nu ben ik eigenlijk niet meer bezig met het zogenaamde godsbewijs. Ik hoop aan het einde van de

reis vol overgave en rust uit te kunnen spreken 'Ik weet het niet'. En diep in mijn hart weet ik Dat u niet

meer vraagt dan dat Want als u al bestaat bent u ondoorgrondelijk voor ons overschatte verstand. Maar

in mijn verbeelding bent u ongeschonden uit de strijd gekomen…. Het kind in mij praat nog regelmatig in

het ijle voor het slapengaan. Wanneer ik muziek maak en mezelf soms overstijg verdenk ik u ervan daar

de hand in te hebben. Of u werkelijk bestaat doet er niet toe,de verbeelding is voldoende. Ook nu nog

als ik schrijf kruisen onze paden zich soms. Zoals een jaar geleden op een ochtend in Kaapstad in deze

woorden…….

Die Witmense Bid tot hulleself En noem dit God De Witmense Leef vir die toekoms Luister nie meer nie

Naar die stemme Van die dodes Hulle denk Die verlede Is verby Hulle verklaar Die onverklaarbare Met n

wetenskap Wat nie kan verklaar nie Waarom hulle So eensaam is Die Witmense Gesels nie met die see

nie Hoor nie wat die wind sxea Wat fluister In die bome Hulle reis oor die wereld Maar sien die water

Nie stroom nie Hulle praat nie Met die maan nie Bang Vir hulle ongelyk Die Witmense Bid Tot hulleself

En noem dit God

26

Zo gaan wij samen al een weg van 45 jaar. En of het mijn verbeelding is of dat u echt bestaat doet er

eigenlijk niet toe. Zolang het maar iets met mij doet dat goed is. Vriendelijke groeten Van hier naar daar

Waar het ook is, Stef Bos

Stef Bos (Veenendaal, 12 juli 1961) is een Nederlandse zanger en acteur, vooral bekend van zijn nummer

Papa.

http://www.eo.nl/programma/briefaangod/2006-

2007/page/Brieven_aan_God__Stef_Bos/articles/article.esp?article=8152183

18 January 2011

27

Brief aan God: Frenk van der Linden

Deze ‘Brief aan God’ is een brief aan mezelf. ‘Ik ben een god in ‘t diepst van mijn gedachten’, dichtte

wijlen Willem Kloos, en ik zeg het hem na. Al was het maar omdat zo’n bekentenis me verlost van de

opdracht te schrijven aan iemand (of iets) waarin ik niet meer geloof.

God is in de loop der jaren een vraag voor me geworden.

In den beginne was hij nog een antwoord. Als katholiek jochie ging ik dikwijls naar de ochtendmis in een

Hillegomse kerk; onder mijn rapportcijfers stond altijd keurig het aantal keren vermeld dat ik daar was

komen opdagen. Het bevlogen knaapje dat ik in die tijd was, voelde al een spoor van twijfel omdat zijn

gebeden niet werden verhoord: Sjanny van Lierop, het mooiste meisje in de banken aan de overkant van

het gangpad, werd niet verliefd op het smachtende jongetje een paar meter verderop. (Later, heel veel

later, toen Sjanny als volwassen vrouw een dierbare vriendin was geworden, overleed ze aan kanker –

een Surinaamse echtgenoot en drie jonge kinderen achterlatend. Ook dat versterkte mijn godsdienstige

gevoelens niet echt.)

In mijn puberjaren en adolescentie veranderde god van de Alwetende in hooguit een schim van een

antwoord. Samen met klasgenoten bezocht ik meermalen de kloostergemeenschap Taizxe9, in de

Bourgogne, om tussen duizenden jongeren uit allerlei landen te mediteren en te zingen. Het verdriet om

de scheiding van mijn ouders en de dood van een broertje werd er niet minder door. Nooit zal ik

vergeten wat de priester - onbedoeld wreed - over zijn lippen liet komen op het moment dat hij wilde

troosten: 'God hield zoveel van dit mensenkind dat hij Benno nu al bij zich wilde roepen.'

Op een dag besloot ik te trouwen, Iin de kerk, met een buitengewoon lieve vrouw; haar opa was

betrokken geweest bij de oprichting van de Evangelische Omroep.Het resterende beetje geloof in god-

als-antwoord dat ik nog in mij had, verdween juist door dat huwelijk denk ik. nu. Mijn vrouw en ik

ruzieden over hem. Verbood god wel of niet seks voor het huwelijk, mochten we wel of niet van god op

28

zondag naar een restaurant, mochten we wel of niet van god dit of dat, of zus, of zo. Het werd 1 van de

oorzaken van onze scheiding.

God, besefte ik, is geen antwoord voor me. En al helemaal geen antwoord op mijn problemen.

Misschien is het ook wel buitengewoon kinderachtig dat te hopen.

Zo lang we het niet-bestaan van god niet kunnen bewijzen, moet een verstandig mens de intellectuele

moed opbrengen open te staan voor de mogelijkheid dat hij bestaat, heeft de Amerikaanse

natuurkundige Richard Feynman - inmiddels overleden - , eens met zoveel woorden opgemerkt. Ik kan

naar eer en geweten zeggen dat ik ben blijven zoeken. Privé, maar ook als journalist. In bijna ieder

interview stelde ik de godsvraag.

Maar de laatste jaren neemt de behoefte om die vraag te stellen af. Ja, zelfs die vraag verdwijnt nu in de

nevelen van de tijd. Ik ben het theoretiseren voorbij. Exe9n inzicht beklijft: dat theoretiseren, dat

geloven of juist niet-geloven, de overgave aan de gedachte dat god aan- of afwezig is, doet me vrijwel

niets meer.

Wat naar mijn gevoel werkelijk telt, doorslaggevend telt, is niet het woord maar de daad. Ben ik in staat

met huid en haar lief te hebben? Lukt het me om mensen te hulp te komen? Kan ik vergeven? Behandel

ik mijn naaste zoals ik zelf behandeld zou willen worden?

Afgelopen voorjaar heb ik me opnieuw met een vrouw 'in de echt verbonden'. Mijn exgenote was erbij.

Mijn ouders, die na hun scheiding veertig jaar oorlog voerden, waren er ook. Zij spraken, huilden,

lachten en dansten met elkaar. Mooie term, je 'in de echt' verbinden. Mijn geliefde, Annet, komt uit

Rotterdam. Daar weten ze het al heel lang: geen woorden maar daden.

Frenk van der Linden (Hillegom, 14 oktober 1957) is een Nederlandse journalist die werkt(e) voor onder

meer de De Tijd, Nieuwe Revu, NPS-radio en het NRC Handelsblad. Hij staat binnen zijn vakgebied

bekend als specialist in het interviewen.

januari 2011 bron: http://www.eo.nl/programma/briefaangod/2006-

2007/page/Brief_aan_God__Fr_nk_van_der_Linden/articles/article.esp?article=12155344

29

Voor Kerst

Het is 21 december. Witte vlokken verstillen de wereld om me heen. Eindelijk even een moment van

rust, met alleen het gekraak van de sneeuw onder mijn voeten. Stilte, die me herinnert aan hoe alles

ooit was, miljoenen jaren geleden op deze aarde. De afwezigheid van geluid voedt me, alsof alles meer

en meer open wordt, zich beter kan laten zien zoals het werkelijk in wezen is. In de stilte komen mijn

voortrazende gedachten tot stilstand, en is het net alsof mijn bewustzijn een sprongetje maakt. Klik!

Geluiden die ik door gewenning niet meer hoorde zijn opeens verjaagd tot nazoemende herinneringen.

Heerlijk is het om in deze leegte van de koude vrieslucht te staan. Waarin ook mijn gedachten stilstaan.

Even geen oordelen. Even geen herinneringen aan of heimwee naar een verleden. Even geen angst voor

of verlangens naar een toekomst.

De wereld staat gewoon even stil en zwijgt. Heeft even niets te zeggen. Is er gewoon. Gewoon zichzelf,

zonder betekenis, zonder naar iets anders dan zichzelf te verwijzen. Veel mensen schijnen bang te zijn

voor die zinloosheid, serieuze filosofen worden daar soms heel somber van. Terwijl de besneeuwde

bomen niets anders dan hun eigen schitterende aanwezigheid uitstralen. Ze zijn er gewoon. Zonder

oorzaak of doel. Dat zijn mooie denkconstructies, maar ze lossen niets op. Want wat is de oorzaak van

de oorzaak, het doel van het doel? Gedachten houden ons gevangen en laten niets over van het hier en

nu. Zoals ook deze gedachten me afleiden van wat er op dit moment is. Klik! Wat goddelijk om hier zo

vlak bij huis over de hei te kunnen wandelen in de bevroren frisse natuur!

Of hebben deze stilte en koude, samen met de lange donkere nachten toch een bedoeling? Misschien

zijn ze er wel om even onze gedachten op nul te zetten, zodat we even verlicht kunnen zijn. De wereld

waarnemen zoals hij is. Zonder oordelen over wat goed of slecht is, wat mooi of lelijk is, wat waar of

onwaar is. Tegenstellingen bestaan niet meer, lijken bedrog, en zo openbaart zich de eenheid en

verbondenheid van alles met alles. Dan voel ik me niet belangrijker of beter dan anderen, maar ook niet

minder of slechter. Gewoon omdat ik ben die ik ben. En om me heen zindert de wereld van

aanwezigheid en straalt diep van binnen enthousiasme en levendigheid uit. Alsof alles transparant

wordt en zo zijn onzichtbare maar o zo aanwezige sprankelende kern laat zien. Leven is meer dan

waterstof, koolstof, zuurstof, stikstof, zwavel en fosfor! Alles leeft

30

Ik ben verlicht!

Wat gebeurt er als je dat wereldkundig zou maken? Binnen de spirituele wereld is zo'n uitspraak

natuurlijk de ideale publiekstrekker.

Aan de ene kant verzamelt zich in een mum van tijd een kudde volgelingen om je heen, die alles voor je

doen, je aanbidden, je financien wat op orde houden en je allemaal vragen stellen waarvan het

antwoord zo voor de hand ligt dat je je afvraagt waarom ze jou ermee lastig vallen. Maar het is wel een

heerlijke status natuurlijk, en echt genieten op je stoel in hun midden, met naast je een zeldzame bloem

en een glas water waaruit bij tijd en wijle een heel rustige slok kunt nemen. Misschien worden er zelfs

dvdx92s van je satsangs gemaakt! Daarvoor heb je het wel over om een beetje uitgezogen te worden

door een sucking publiek, waarover sjamaniste Linda Wormhoudt zo mooi in het decembernummer van

De Koorddanser schreef. Verlichte mensen en bijzondere energetische plekken roepen in alternatieve

kringen nu eenmaal een onweerstaanbare graailust op.

Aan de andere kant zijn er tallozen voor wie zo’n uitspraak echt helemaal niet kan. Hoe durf je?

Verlichting is het meest heilige dat er is, en bovendien gebeurt dat pas na jaren, zo niet levens van

meditatie, oefeningen en ontberingen! Voor verlichting moet gewerkt worden, en niet zox92n beetje

ook! Kijk maar naar alle verlichten, hoe zij door de donkere nacht van de ziel zijn gegaan, vol

radeloosheid en depressies, en dan maak jij doodleuk een weblogje onder de titel x91Ik ben verlicht!x92

Ja, onder de douche ontdekte ik dat dit toch maar eens gezegd moest worden. Omdat ik dat

arbeidsethos zat ben. Want het is uiteindelijk dit geloof in de noodzaak van werk dat ons er juist van

afhoudt om gewoon verlicht te zijn. Hij die zegt dat je uberhaupt iets moet doen voor verlichting heeft

er niets van begrepen. Die gelooft nog in het rechtse voor wat hoort wat, en kent de liefde niet. Aan het

werk! En als je niet werken wilt dan schop ik je wel spirituele markt in!

Het ene ego hangt graag de verlichte uit, en het andere ego hult zich graag in nederigheid. Maar allebei

zijn het ego’s. En beide leven in de illusie dat er uberhaupt een verschil is tussen verlicht zijn en

31

onverlicht zijn. Vanuit onverlichte staat lijkt dat zo: je ziet een deur waar je doorheen moet, maar als je

daar doorheen bent zie je achter je dat er helemaal geen deur was! Sterker nog: dat het juist het ego

was dat je voortdurend influisterde dat je niet verlicht was. Dat ikje kon natuurlijk niet anders, en ik

neem het hem ook niet kwalijk. Maar het blijft wel een leugentje. Niet degenen die zeggen dat ze

verlicht zijn, maar zij die geloven dat ze niet verlicht zijn liegen! Gewoon even in het hier en nu je ogen,

neus en oren open, de frisse lucht voelen, van je sigaartje genieten, en de op de kale boomtakken

hippende vogels vertellen je dat het waar is. Zo eenvoudig is het!

Toch moet ik eerlijk bekennen dat ik niet verlicht ben. Alleen al het feit dat ik met deze uitspraak aan het

liegen ben bewijst dat. En deep down interesseert het me niet eens of ik al dan niet verlicht ben. Geef

mij maar mijn sigaartje en de in de takken hippende vogeltjes. Er is niets belangrijker dan dat.

bron: http://www.satyamo.nl/ artikel 'ik ben verlicht' en 'het stille leven'' december 2010

32

Begin ! en Leef !

De hele dag staat onze innerlijke radio aan. Maar met wie praat je eigen lijk? Je praat met jezelf! En wat

zeg je tegen jezelf? Wie ben jij eigenlijk? Ken je nog het liedje uit je jeugd? Wat je zegt ben je zelf, met je

kop door de helft.

Het is belangrijk om je bewust te worden op welke radiofrequentie je bent afgestemd. Op die van hoop?

Vertrouwen? Bemoedigende woorden? Of hoor je de stem van onzekerheid, verdriet of angst? Elke keer

dat je voelt dat je hart krimpt van onzekerheid of verdriet, of dat de schaduw van angst je lichaam vult,

haal dan diep adem. Heel diep. Zet je voeten op de grond en vertel jezelf wie je daadwerkelijk bent.

Onderschat nooit de kracht van het gesproken woord of dat wat je denkt, zegt en voelt. Ook al voelt het

nu alsof het niet zo is, weet dat geluk een bewustzijn is, een innerlijke afstemming. Dus vertel jezelf

regelmatig wie je bent en je zult merken dat je innerlijke kompas als vanzelf de juiste koers zal

opzoeken.

Ik ben heel.

Ik ben geluk.

Ik ben liefde.

Ik ben overvloed.

Ik ben vreugde.

Je hebt niets te verliezen, alleen nog maar te winnen. Dus jubel het van de daken. Zing het onder de

douche. Herhaal het in stilte en schrijf het in het stille weten van je hart opdat de leegte die je wellicht

voelt, zich zal vullen met de frisse adem van een nieuw begin.

Ik ben heel.

Ik ben geluk.

Ik ben liefde.

Ik ben overvloed.

Ik ben vreugde.

Er woont een taal in dit universum die verder reikt dan woorden. Het is de taal van het gevoel.

De taal van Zijn. We noemen dat ook wel zielentaal. In onze taal, het Nederlands, is een boom mannelijk

en het voorjaar onzijdig, maar in zielentaal heeft alles wat leeft een naam, een hart en een ziel. Voor mij

is het leven vrouwelijk. Ze is de wijze lerares die de geheimen van wie wij zijn kent.

33

Ik heb de code van een begin mogen kraken. Als je de strijd opgeeft om tegen het leven te vechten en je

durft door- en mee te bewegen naar een nieuw begin dan kun je naar het leven luisteren en ontdek je

haar magie. Het leven is de adem van ons bestaan. Ze is een wijs veld waarin je woont, denkt, voelt en

leeft. Ze vernieuwd dat wat nodig is en neemt afscheid van dat wat overbodig is. Het laatste doen we

niet graag. Veranderingen brengen onzekerheid. Tot je het leven leert vertrouwen en begrijpen. Dan pak

je haar hand en hoor je haar innerlijke stem. Want ze praat tegen je door middel van mensen, situaties

en ontmoetingen, of ze fluistert zachtjes en onhoorbaar in het hart van je intuxeftie nieuwe inzichten. Ze

vertelt je dat je moet doorlopen omdat er meer op je wacht dan je dacht. Het is een wet van het leven

dat als je de liefde of overvloed van je leven hebt verloren, er nog meer liefde op je wacht. Dat is de

code van een nieuw begin: je krijgt altijd meer terug van dat wat je hebt verloren. Dat is het echte

geheim. Soms begrijpen we werkelijk niet waarom een verandering ons overkomt. Dan vechten we

tegen dat wat ons verlaat. Maar waar stoeien we eigenlijk echt mee? Uiteindelijk met onszelf, tegen het

feit dat we niet willen veranderen omdat het loslaten van dat wat ons bekend is niet eenvoudig is. De

gevoelens van weerstand, pijn of verdriet maken dat we weigeren door te reizen in ons leven. We

hebben angst voor dat wat nieuw lijkt omdat het zo onbekend en ver lijkt. Tot dat we de sprong wagen

en meebewegen met het leven.

Dan zien we wat er werkelijk aan de hand is: we staan onverwacht of ongewild voor een nieuw

hoofdstuk in ons leven. Dus haal diep adem en loop door. Want het ergste dat je kan gebeuren is dat je

tussen het afscheid en een nieuw begin invalt. Dan kom je terecht in een niemandsland.

Dus, toe maar. Ga maar. Loop maar. Vlieg maar met het leven mee. Want als je haar een hand geeft en

je oren spitst om haar stem te horen dan weet je dat je op haar kunt bouwen. Ook al lijkt alles onzeker,

dan nog, loop door, met kleine stappen, van ochtend tot avond, van dag tot dag, tot je verder kunt

kijken. Want ergens, ergens wacht een nieuw begin op je om door jou zichtbaar gemaakt te worden.

34

Niet al te lang geleden stond mijn leven stil. Totaal onverwacht en onvoorbereid veranderde mijn leven

van richting. Het leek alsof ik het kompas van mijn leven was kwijtgeraakt. Die ochtend keek ik via de

badkamerspiegel in mijn verbaasde ogen en stelde ik mezelf de vraag:

Wat ga ik doen met de rest van mijn leven?

Waar begin je als je even niet meer weet hoe je toekomst eruitziet? Hoe en waar vind je de moed om je

verleden daar te laten waar het hoort en door te lopen naar een nieuw begin? Wat ga je doen als je

eventjes niet meer weet wat je moet doen? Wie ga je worden als je het antwoord kwijt bent? Waar

schuil je als het leven onzeker lijkt?

En hoe stuur jij je leven naar een nieuw geweldig begin? Het leven kan veranderen. Zomaar. Zonder

zichtbare reden. Ooit leerde ik van een wijs mens dat de enige zekerheid die je daadwerkelijk hebt, is

dat alles onzeker is. Daar heb ik veel troost aan gehad omdat ik begreep dat het zinloos is om het leven

te willen vasthouden of te controleren. Het leven is een beweging. Een vloeiende aaneenschakeling van

gebeurtenissen en ogenschijnlijke toevallige ontmoetingen. Jouw leven is de spannendste reis die je ooit

zult maken, want in de ochtend weet je nooit met zekerheid waar je de avond zult zijn. De natuur van

het leven is verandering. En zo hoort het ook.

Maar de essentie is om de veranderingen in je leven te begrijpen en mee te kunnen deinen op de eb en

vloed van je eigen bestaan. Ik weet niet waar je bent of wat je is overkomen waardoor jij een nieuw

begin zoekt. Of wellicht lees je het zomaar omdat een nieuwe horizon altijd aanlokkelijk blijft. Dit boek

kent geen voorgeschiedenis. Het is voor iedereen die een nieuw begin zoekt, in welke richting dan ook.

Ik heb het geschreven omdat ik het moest schrijven. Iets in mij vertelde me dat het mij een nieuwe

richting zou brengen. Dat heeft het gedaan. Het heeft mijn tranen gedroogd, mijn hart verwarmd en

mijn ziel geroerd. Ik heb dit boek geleefd van het begin tot het einde.

Ooit is mij geleerd dat alles wat met liefde gemaakt is, altijd in liefde zal worden ontvangen. Als de

nachten te donker zijn, de wereld te groot en het even lijkt alsof je jezelf ergens bent verloren, weet dan

dat je niets kwijt bent geraakt maar dat je een ervaring rijker bent geworden. Er wacht je een heel nieuw

35

begin. Een nieuw hoofdstuk in je leven en jij bent de schrijver van je eigen verhaal. Dus wat ga je doen

met de rest van je leven? Wie wil je zijn? Wat wil je bereiken? Eigenlijk is elke verandering, hoe

ingrijpend dan ook, een cadeau om opnieuw te beginnen. Begin terwijl je leest met een schone lei. Begin

hier en nu met een nieuwe toekomst, die je zelf gaat schrijven. Vanuit het verleden, naar het heden,

naar de rest van je leven. Naar een sprankelend begin.

Want het leven is meer dan overleven. Het is op maat gemaakt om het beste en mooiste van jezelf te

leren leven. En dat lukt alleen als je heel goed weet wie je bent. Dat is de levensechte cursus die je volgt

en daarom leven we tussen de dagen en de nachten in het diepste verdriet het mooiste van onszelf x96

en ontdekken we op een dag dat we al die tijd al gelukkig zijn geweest. Dan ontmoeten we onszelf en

vliegen we mee met het leven.

In liefde leren leven wil zeggen dat je je angst voor het leven laat varen. We zijn allemaal leraren van

elkaar. Jij en ik horen bij elkaar en soms laten we elkaar zien hoe we van elkaar moeten houden en soms

doen we het tegenovergestelde. Dan ligt de uitdaging op je te wachten om zoveel als je kunt van jezelf

te leren houden en te doorgronden wie je daadwerkelijk bent zodat je elke verandering aankunt.

Dus lezende ogen die mijn woorden ontmoeten: begin! Begin gewoon hier. Begin een nieuw leven.

Wacht niet totdat je perfect genoeg bent of tot er iemand komt die je toestemming geeft. Begin hier.

Gewoon doen. Heel jezelf en laat de wind je neus aaien, de zon je wangen strelen en de regen je adem

vernieuwen, want de mooiste dingen in het leven zijn gratis en voor niets. Dat noemen we liefde en het

beste van jezelf leef je in liefde!

Bron: tekst van het eerste hoofdstuk van het boek Begin van Patty Harpenau

36

BEGIN !

Ik wil schrijven over een nieuw begin. Over een nieuw leven. Want wat doe je met de rest van je dagen

als je wereld aan duigen ligt? Waar vind je de kracht om op te staan en in de vermoeide ogen van je

oude leven te kijken? En wat je ook is overkomen en waar je ook bent. Of je de lief van je leven hebt

verloren, je huis of materie bent kwijt geraakt, xe9xe9n ding is zeker: Elk afscheid brengt een nieuw

begin.

In januari 2010 zat ik oog in oog met mijn uitgever en hij stelde mij de volgende vraag: ‘als toeval niet

bestaat, echt niet bestaat, waarom overkomt je deze nachtmerrie?

Ik wist het antwoord. Oprecht. Want elk boek dat ik heb geschreven en echt succesvol werd, heb ik

geleefd. Geleefd tot in mijn hart en nieren. De nacht bracht mij het antwoord. Verraad kruist je pad als

je niet kunt loslaten. Die gedachte benam mij de adem en in de kille ochtend belde ik een wijs en

beroemd man in het buitenland en stelde hem de volgende vraag: ‘’ als je aan iets vast houdt dat niet

goed voor je is, dat je levensbestemming in de weg staat, is het dan mogelijk dat je ziel letterlijk ingrijpt

en dat wat niet goed voor je is van je pad word gehaald?’

Het was even stil aan de andere kant van de lijn en hij beaamde dat wat ik dacht: het universum

beschermt hen die in liefde leven.'

De wet van illusie leert ons dat we ons eigen leven soms niet willen zien. Dat het diepe verlangen naar

geluk het zicht lui maakt en de waarheid zich verschuilt achter het perspectief waarmee we naar ons

leven kijken. Hoe blind kan een mens zijn voor het leven en hoe genadig is zij als ze helpt. In mijn geval -

en vergeef mij mijn oprechtheid -staat mijn leven in het teken van het schrijven van boeken en is mijn

boek The Life Codes het testament van mijn leven. Met verbazing en dankbaarheid zag ik buitenlandse

uitgevers in mijn leven verschijnen en begreep ik dat ik aan de vooravond stond van iets dat groter was

dan ik. Tot in begin december de waarheid zich onthulde dat mijn internationale contracten nooit waren

opgestuurd terwijl ik ze in goed vertrouwen getekend en had meegegeven aan hem die het dichtst in

mijn hart kon komen. Toen begreep ik dat het leven had ingegrepen.

Waarom ik daar zo eerlijk over ben? Ik ken geen schaamte. Het feit dat ik een spiritueel leraar bent doet

niets af aan het feit dat ik mens ben. Want daarvoor leef ik in deze wereld. Om in deze dualiteit een

zichtbare vertaling te maken van een onzichtbaar verlangen. Het leven bestaat uit twee. Anders kan je

haar niet zichtbaar maken. Dus leef ik net als jij de mooiste ochtenden en de diepste dalen. Leef ik in het

licht en in de duisternis maar elke ochtend word ik wakker met de intentie om licht te zijn. Om liefde en

licht te zijn voor hen die mij nodig hebben. Om een inspirerend voorbeeld voor anderen te zijn dat we

met spiritualiteit ook geld kunnen verdienen. Want laten we nu eerlijk zijn: Geld dat verdient is met

liefde, word altijd in liefde gedeeld. Dus, ja, ook spirituele mensen moeten leren de wereld van vorm te

omarmen opdat wij een wereld kunnen helen en met het mooiste licht in ons kunnen optillen zodat

geen kind meer van honger hoeft te sterven omdat wij onze overvloed kunnen delen.

Het leven is gemaakt om het mooiste en de beste versie van onszelf te leven. Dat is waarom we hier zijn.

En soms, heel soms, begrijpen we niet direct waarom ons een afscheid overkomt. Ik heb de code van

37

een nieuw begin mogen kraken. Ze is een groot cadeau geworden want in de stilte van de ochtend

schrijf ik achter een bureau gevuld met kaarsen, met een verse bloemen en de liefde van mijn vrienden

aan mijn zijde. Ik schrijf de sterren van de hemel over een nieuw begin, over geleefde einden en de

keuze tussen toekomsten want ja, er zijn liggen meer scenariox92s op de plank dan je denkt. En nog

even hoop ik je te verassen met een nieuw levenstestament want het echte geheim van een nieuw

begin is dat ze tegen je praat en als je haar stem kunt horen dan fluistert ze in je oor dat je moet

doorlopen, dat er meer op je wacht dan je dacht. Ook al denk je van niet. Als je de liefde van je leven

hebt verloren dan wacht er nog meer liefde op je want het is een wet van het leven dat je altijd meer

terugkrijgt van dat wat je hebt verloren. Dat is het echte geheim.

Bron: Patty Harpenau, nieuwbrief maart 2010.

38

BEGIN -2 - !

Zij kijkt me aan. Onze ogen ontmoeten elkaar. Ik zie het verdriet in haar ogen. Ze zoekt een nieuw begin.

Want ergens heeft ze het verhaal van haar leven verlaten en is ze gaan wonen in een toekomst die niet

bij haar hoort. Hoe kan ik haar uitleggen dat het leven dat soms doet? Dat het leven ingrijpt als je loopt

waar je niet behoort te zijn. Dat zij, het leven, dan ongezien je hand pakt en je met stille woorden leert

dat elk einde in werkelijkheid een nieuw begin is.

Ik probeer de woorden voor haar te vinden, helende zinnen om haar hart te raken zodat ze troost en

moed kan vinden. Want opgeven is nooit een optie. Nooit. Werkelijk nooit. Als je stil blijft staan in je

verdriet en woede dan kom je terecht in Niemandsland en wacht er een keuze: beland je met je verdriet

in de hel of in de hemel? Zij vraagt mij waarom? Waarom doet het leven soms zo zeer? Ik heb het

antwoord niet. Het hoeft ook niet. Waarom is niet meer relevant. Het is een geleefde ervaring, meer

niet. Ik begrijp dat het afscheid haar hart heeft verwond. Maar wie doet wie zeer? Het leven? Ik denk

van niet. Het is het gedrag van onszelf en anderen dat het ongeluk dat we in ons hart ervaren

veroorzaakt. Het leven doet geen zeer. Ze is eerlijk en oprecht. En het enige dat ze van je vraagt is om

haar te vertrouwen en aan haar hand door te lopen. Meer vraagt ze niet.

Zij die werken met het licht, krijgen de duisternis cadeau. Want het xe9xe9n bestaat bij de gratie van het

ander. Zoals de dag bij de nacht hoort. Zoals het licht bij de duisternis. Teruglopen is geen optie.

Doorlopen daarentegen wel. Naar een nieuw begin. Naar een nieuw leven op de weg die bij je hoort.

Laat het afscheid los en leef. Leef met alle adem in je en als je de weg niet ziet of weet, vraag dan aan

het leven of ze je kan leiden. Dus adem met vertrouwen je nieuwe begin in, als de frisse geur van een

nieuwe dag. Woon in je leven als een warme veilige jas en blijf dicht bij jezelf. En als je de duisternis

ontmoet reageer dan niet met woede maar begrijp dat het je leert om naar het licht in jezelf te lopen.

Als je in staat bent vreugde te vinden in je verdriet, compassie in je woede, wijsheid in je teleurstelling

dan vind je als vanzelf een nieuw begin.

Wij mensen leven ons leven en soms vergeten we wie wij zijn, dat we in dit leven wonen om onszelf te

ervaren van de diepste dalen naar de hoogste toppen. We zijn hier om groeien en elke dag de kracht te

vinden om in vreugde te leven. Het leven is op maat gemaakt om alle facetten te ontdekken en als je de

illusie van een einde begrijpt dan antwoordt zij jou. Met een nieuw begin. Angst is de fantasie van ons

ego en hoop is de verbeelding van onze ziel. Dus verlang het beste te leven. En weet dat het de aard is

van de natuur om te groeien. Niets blijft klein. Jij niet en ik ook niet. Dus is mijn vraag aan jou is hoe

groot je durft te worden? Wat ga je doen met de rest van je leven?

Begin vandaag. Wacht niet langer. Begin gewoon hier. Nu. Adem naar je hart, naar die diepe wijsheid en

rust die in je woont. En weet dat de snelste weg naar geluk het loslaten van je ongeluk is. Je hebt geen

rituelen nodig, geen gebeden of oefeningen. Want de weg woont in jou. Simpel door te verlangen.

Verlang naar een nieuw begin. En onderweg hoor je het leven tegen je fluisteren, door middel van

ontmoetingen, aanwijzingen of zo maar een toeval. Het valt je toe omdat het leven van je vraagt haar te

vertrouwen. Als je van haar houdt, houdt ze ook van jou.

39

Ik heb de code van een begin mogen kraken. Als je de strijd opgeeft tegen het leven te vechten en je

durft door- en mee te bewegen naar een nieuw begin dan kun je naar het leven luisteren en ontdek je

haar magie. Het leven is de adem van ons bestaan. Ze is een wijs veld waarin je woont, denk, voelt en

leeft. Ze vernieuwd dat wat nodig is en neemt afscheid van dat wat overbodig is. Het laatste doen we

niet graag. Veranderingen brengen onzekerheid. Tot je het leven leert vertrouwen en begrijpen. Dan pak

je haar hand en hoor je haar innerlijke stem. Want ze praat tegen je door middel van mensen, situaties,

ontmoetingen: of ze fluistert zachtjes en onhoorbaar in het hart van je intuxeftie nieuwe inzichten. Ze

vertelt je dat je moet doorlopen omdat er meer op je wacht dan je dacht. Ook al denk je van niet. Het is

een wet van het leven dat als je de liefde of overvloed van je leven hebt verloren, er nog meer liefde op

je wacht. Dat is de code van een nieuw begin: je krijgt altijd meer terug van dat wat je hebt verloren. Dat

is het echte geheim

Bron: nieuwsbrief juli 2010, Patty Harpenau.

40

BEGIN – 3 - !

Mensen zijn mijn passie. Ik ben eigenlijk wars van spiritisme of New Age. Voor mij is spiritualiteit de

essentie van ons leven en heb ik mijn hele leven gezocht naar haar gebruiksaanwijzing. Want als ik leef

heb ik dan niet het recht om haar te begrijpen?

Hoe groot mag ik eigenlijk wel zijn, is de hemel begaanbaar voor de mens en bestaat een hel eigenlijk

wel? Mijn vader was mijn eerste leraar en menigmaal drukte hij lachend zijn handen over zijn oren en

zei:' kind van mij, ga buiten spelen en hou op met je vragen over wie God is, waar hij te vinden is, en of

de maan weet dat er een zon bestaat.'

Ik heb nooit opgegeven om te zoeken, om te willen weten, om te ontdekken en te doorgronden. En in

mijn leven wonen dagen dat ik alles meen te begrijpen en dagen dat ik niets begrijp. Die dagen groei ik

het hardst……..

Doe maar, leef maar, ga maar, maar bovenal probeer zo groots mogelijk te worden, zodat je een oprecht

eerlijk mens bent. Want groots zijn wil niet zeggen dat je beter bent maar dat je meer te delen hebt.

Het leven is te mooi om haar niet te leven. Ze is te mooi om te verzanden in verdriet en teleurstelling en

niemand staat tussen jouw geluk en de uitkomst van je diepste verlangen in, anders dan jezelf. Maar

soms zien we het niet. Dan doet ons hart teveel zeer om te willen kijken en zien we ons leven door de

ogen van het verleden. Maar weet dat het leven is gemaakt om door te lopen. Stilstaan maakt dat je in

Niemandsland terecht komt. Dan val je tussen het einde en een nieuw begin in. Tot je de moed vindt om

in beweging te komen en op zoek gaat naar een nieuw begin, hoe onzeker en onzichtbaar dat ook lijkt.

Maar weet dat als je loopt, je zicht met elke meter beter zal worden. En dan? Dan gebeurt het wonder….

het leven pakt je hand en zij leidt je verder op je nieuw weg en je ziel, het stille weten in je eigen hart, is

je kompas.

Als mijn woorden je raken en je leeft eigenlijk niet het leven dat je wilt, dan is mijn vraag: 'Waar wacht je

nog op?' Op wie wacht je eigenlijk? Op toestemming van de buitenwereld? Wel nee, je wacht gewoon

op jezelf. Je wacht tot je de moed hebt om door te lopen. Maar lief medemens, je hebt maar xe9xe9n

leven. Althans in dit leven. Waar wacht je nog op?'

Ik dank het leven, dat ik haar leven mag.

Elk einde is in werkelijkheid een nieuw begin. Als je maar durft te leven. Dus adem diep en durf groots te

zijn. Zodat je een voorbeeld kunt zijn voor jezelf en voor anderen.

Bron: Patty Harpenau, nieuwsbrief september 2010

www.thelifefoundation.nl http://wisdomflash.web-log.nl/.a/6a0134825696d5970c0133f3de9aaf970b-pi

41

BEGIN – 4 - !

Ik schrijf graag als het donker is. Dan is de wereld stil en is er even niets te denken, anders dan te

luisteren. Dan luister ik naar het leven en ben ik het dichts bij mijn eigen wijsheid. Dan hoor ik

onhoorbare woorden als stille fluisteringen in mijn hart om te schrijven. Die momenten zijn mij het

dierbaarst. Dan begrijp ik het leven en begrijpt zij mij.

Wij mensen zijn meer dan we denken te zijn. Wij zijn onderdeel van een groot intelligent veld en als je

de innerlijke radio aanzet dan kun je de wijsheid uit dit veld horen. Er is in werkelijkheid geen verschil

tussen jou of mij. We horen dat wat we willen horen en zo zijn er zijn mensen die graag de aarde horen,

of de hemel, of de wereld van materie, of wat dan ook. Daar rust geen oordeel op. Zelf luister ik graag

naar de klank van het leven. En dan woont opeens wie ik ben in een boek en verlaat zij het ouderlijk

huis. Niets meer te doen of te kunnen, anders dan te hopen dat ze een behouden vaart zal hebben en

dat mensen haar in liefde zullen ontvangen. Ze krijgt een kaft om te aaien, woorden om te lezen, een

uitgever, een boekenwinkel en dan komt de pers.

De journaliste van de krant kijk mij aan en ze stelt mij de vraag die mijn hart ook heeft gevraagd: ‘hoe

komt het dat jouw dit is overkomen?’ Ik ben even stil want hoe leg ik haar de dualiteit uit dat als je

werkt met het licht, de duisternis aan haar zijde staat? Hoe vertel ik haar dat het leven een cursus is

waarin je al haar facetten kunt leven? Een levensechte speeltuin met alle ervaringen die je de hoogste

toppen maar ook de diepste dalen laat leven. Ik zoek de juiste woorden en dan herinner ik mij een les

van mijn vader. Godzijdank woont zijn wijsheid in mijn hart. Ooit leerde hij mij wat een leraar dient te

weten: het gaat niet om de juiste antwoorden maar om de bereidwilligheid om in dienst te staan van

het leven. En vanuit die overgave en bereidheid ben je in staat met je energie een ander te helpen. Alsof

je iemand ongezien een stukje optilt zodat zij zelf bij de bovenste plank van hun eigen wijsheid kunnen

komen. Meer is er niet te doen en dat is al groot genoeg. Het gaat vaak niet om dat wat je zegt of doet

want de heling vindt vaak plaats tussen de woorden in.

Mijn ziel kent de weg en leidt mij hand in hand met het leven want als je van haar houdt, dan houdt ze

ook van jou en blijft ze je trouw. Ik probeer dapper door te lopen en onderweg vertaal ik dat wat

ongezien is en toch graag gehoord wil worden. Dat is waarom jij en ik hier zijn. Wij zijn in dit leven om

haar te laten zien in het mooiste licht. Zij kent geen schaamte en ook geen schuld. En het delen van je

ervaringen vanuit een oprechte intentie doet haar recht zodat je een voorbeeld kunt zijn voor anderen.

En op de dagen dat de nachten te groot zijn en de dagen je klein lijken te maken, pak dan je eigen hand

en loop door, zodat je niet tussen het einde en een begin in valt en terecht komt in Niemandsland.

Bron: Nieuwsbrief augustus 2010, the life foundation, Patty Harpenau.

42

Geen verleden of toekomst, maar ‘zijn’ in het nu

Niemand kan zeggen dat hij tot het innerlijk van dit wezen is doorgedrongen. Het zijn zwijgzame, trotse,

ongenaakbare, superbe wezens, van kop tot staart vervuld van een supreme minachting voor wat wij,

mensen, denken en doen. Grote persoonlijkheden zijn het, gesloten en even ontoegankelijk als

Boeddhistische kluizenaars. Van alle levende wezens zijn zij het verst gevorderd in de kunst van het

genieten. De zaligheid van dit wezen, die met toegeknepen ogen in de zon ligt te spinnen, is met geen

enkele andere genieting te vergelijken. De kunst van het zich gelukkig voelen is hierin gelegen, dat men

geheel en al opgaat in het moment van nu. Mensen kunnen dat niet. Zij denken, ook in de behagelijkste

situaties, of aan gisteren xf2f aan morgen. Dieren kunnen dat wel. Zij kunnen juist dat andere niet. Zij

zijn, in de meest volstrekte zin van het woord. Wij worden of waren altijd. De charme van het omgaan

met dieren ligt hierin, dat wij verkeren met schepselen, die in een voortdurende zijnstoestand leven. Dat

is hun grootste talent. Bij dit wezen nu echter is het woord talent te zwak. Het zijn geniexebn in dit

opzicht. Geniale genieters. Zij zijn ook de enige dieren, die ter openbaring van hun gelukstoestand een

apart geluid voortbrengen. Ook wij doen dit, als wij lachen. Maar het spinnen van dit wezen is meer dan

dat. Het is een hoorbare glimlach, de glimlach, tot geluid geworden, uitdrukking van het volledige zijn

binnen proporties, die wij niet kennen.

Godfried Bomans over katten

Dieren (gedeeltelijk), Oktober 1950, (Werken VII, p. 140-141), bewerking:G.B. van der Leest

25 September 2010

43

Ik ben OKEE en jij bent OKEE !

Jouw eigen overtuigingen over jezelf, over anderen en over de wereld waarin je leeft, kleuren de bril

waardoor je waarneemt. Het maakt nogal wat uit door welk venster iemand naar de wereld om zich

heen kijkt.

In uitersten weergegeven gaat het om categoriexebn als:

IK BEN OKEE – JIJ BENT OKEE IK + / JIJ +

IK BEN OKEE – JIJ BENT NIET OKEE IK + / JIJ -

IK BEN NIET OKEE – JIJ BENT OKEE IK – / JIJ +

IK BEN NIET OKEE – JIJ BENT NIET OKEE IK – / JIJ -

Thomas Harris schreef er alweer vele jaren geleden een boek over met de titel ‘Ik ben OK, jij bent OK’ en

dat werd een bestseller over de gehele wereld. Franklin Ernst en later Julie Hay werkten het idee uit tot

het concept van Vensters op de wereld. De auteur, psychiater met jarenlange praktijkervaring, geeft aan

dat de persoonlijkheid van ieder mens bestaat uit drie kleuren: de Ouder, de Volwassene en het Kind.

Afhankelijk van het dominerende deel in de mens, zal deze reageren op zijn omgeving. Deze theorie is

vervat in de zogenoemde transactionele analyse (TA) en inmiddels wereldwijd verspreid.

.

De laatste 30 jaar is er veel onderzoek gebeurd naar meer inzichten om te weten te komen welke

invloed onze kindertijd heeft op ons volwassen leven. En dat blijkt niet niks te zijn, integendeel. De

invloed van hen die ons hebben opgevoed is bijzonder groot, en de manier waarop ons emotioneel

leven als kind wordt opgebouwd en hoe we daar verder mee omgaan is niet zo eenvoudig. Maar

44

gelukkig is er naast 'het kind' en 'de ouder' in onszelf, ook nog 'de volwassene' in onszelf die alles best

kan bijsturen. Veranderingen blijven gelukkig mogelijk!

Er zijn drie ego-posities die in elk persoon verenigd zijn: de ouder, het kind en de volwassene. Vanuit

deze posities kunnen transacties met de ander plaatsvinden.

Er wordt onderscheid gemaakt tussen de zgn. complementaire transacties en gekruiste transacties.

Complementaire transacties

In complementaire transacties is er sprake van een evenredige vorm van transacties. Bijvoorbeeld: een

kind-kind transactie zoals aangegeven in het schematische voorbeeld. De praktische uitwerking daarvan

kan de volgende korte dialoog zijn. De ene vraagt vanuit zijn kind-egopositie: "Wil je een snoepje?" en

dan kan de ander vanuit zijn kind-positie reageren met: "Mmmmm, ik ben dol op snoep." Hoewel het

wat kinderlijk aandoet, is hier toch sprake van een evenredige en effectieve vorm van communiceren:

een effectieve transactie.

Gekruiste transacties

In een gekruiste transactie is er sprake van een mismatch van egoposities. De ego-positie die de ene

aanspreekt bij de ander, is een andere dan waar de ander bij de ene aan appelleert. In de schematische

weergave wordt dat weergegeven als iemand die vanuit zijn ouder het kind in de ander aanspreekt,

terwijl deze vervolgens reageert vanuit zijn kind en een appel doet aan het kind bij de ander.

In de praktijk zou dat als volgt kunnen worden verbeeld:

Verzender vanuit ouder-positie: "Wil jij wel even snel je kamer opruimen", daarmee de ander zijn kind

aansprekend.

Ontvanger vanuit kind-positie: "Kamers opruimen is hartstikke stom!", en deze doet daarmee een

appxe8l op de verzender zijn kind-positie.

Dit soort transacties worden beschouwd als niet effectief.

Er is veel te vertellen over deze wijze van communiceren met elkaar. Inzicht daarin kan belangrijk zijn

om te begrijpen hoe en waarom we op een bepaalde manier met elkaar omgaan en hoe we problemen

daarin kunnen oplossen. Vooral handig in relaties! Het wordt te veel om dit alles allemaal hier te

plaatsen. Dat is/komt als apart document over transactionele analyse in mijn bibliotheek. Een aanrader!

Virginia Satir schreef onderstaand gedicht toen ze aan het werk was met een boos 15-jarig meisje die

een hoop vragen had over zichzelf en over de zin van het leven. Met dank aan Kate van Loon die het

vertaalde.

Ik ben mij en ik ben OK

Ik ben mij.

Op de hele wereld is er niemand zoals ik.

45

Er zijn mensen die sommige delen hebben net zoals ik,

Maar niemand is op dezelfde manier als ik samengesteld.

Daarom, is alles wat vanuit mij komt

authentiek van mij omdat alleen ik het kies.

Ik bezit alles over mij

Mijn lichaam inclusief alles wat het doet;

Mijn geest inclusief al de gedachten en ideeen;

Mijn ogen inclusief alle beelden die ze waarnemen;

Mijn gevoelens wat ze dan ook mogen zijn.

Boosheid,

Plezier,

Frustratie,

Liefde,

Teleurstelling,

Opwinding,

Mijn mond en alle woorden die eruit komen

Beleefd,

Lief of lomp,

Correct of incorrect

Mijn stem luid of zacht

En al mijn acties, of ze nou voor anderen zijn of voor mijzelf

Ik bezit mijn fantasieen, mijn dromen, mijn hoop, mijn angsten.

Ik bezit al mijn triomfen en al mijn successen,

al mijn falen en al mijn fouten

Omdat ik al mijn delen bezit

kan ik mezelf intiem leren kennen.

Door dat te doen

kan ik van mezelf houden

en vriendelijk zijn voor mijzelf in alle delen.

Dan kan ik het voor mijn hele zelf mogelijk maken

om in mijn beste belang te werken.

Ik weet dat er aspecten zijn van mijzelf die me verwarren,

en andere aspecten die ik niet ken.

Maar zo lang ik vriendelijk en liefdevol ben naar mijzelf,

Kan ik moedig en hoopvol

kijken naar oplossingen voor die verwarring

En naar manieren om meer over mezelf te ontdekken.

46

Hoe ik er ook uitzie en klink, wat ik ook zeg en doe, en wat ik ook denk

en voel op een bepaald moment, dat ben ik.

Dit is authentiek en representeert waar ik op dat moment ben.

Als ik later bekijk hoe ik klonk en hoe ik eruit zag,

wat ik zei en deed en hoe ik dacht en hoe ik me voelde

dan kan het zijn dat sommige delen niet passend blijken te zijn.

Ik kan dat wat niet past simpelweg wegdoen,

en datgene houden wat blijkt te passen.

En iets nieuws uitvinden

voor dat wat ik weg heb gedaan.

Ik kan zien, horen voelen, denken zeggen en doen.

Ik heb het gereedschap om te overleven,

om nauwe banden met anderen te hebben,

om productief te zijn,

en om de dingen, de wereld en de mensen om me heen te kunnen plaatsen

Ik bezit mij en daarom kan ik mijzelf sturen.

Ik ben mij en ik ben OK!

22 August 2010

By wisdomflash on 10:27

47

Eenheid en dualiteit

Cijfer 1 Eenheid

De 1 symboliseert de oerbron, het krachtenveld van onbeperkte energie, informatie en transformatie.

Het is het symbool van onverdeeldheid, heelheid, van helen en genezen em van samenhang van alles.

De oerorde zelf is tijdloos en ruimteloos. Zij is er altijd al geweest, is er nu nog en zal er altijd zij. Zij is

overal om ons heen en zij is in ons. Alles wat leeft moet zelf zoeken naar een leven in harmonie met die

bron. Dxe1xe1r begint gezondheid. Dxe1xe1r begint geluk. Je kan de oerbron beleven op drie plaatsen:

in de natuur, in de medemens en in jezelf. Niet xe9xe9n van die drie kun je overslaan. Stilte is de

toegangspoort tot die beleving. Want stilte is geestelijke ruimte. En vanuit die ruimte kan je creeren.

Bron: boek Sterk Genoeg, Rob Bosman, Uitgeverij Van der Veer Baarn, ISBN 90-75647-03-4

Cijfer 2 Dualiteit

Het getal 2 is het symbool van ‘verdeeldheid’. Alles wat wij mensen meemaken, is te danken aan

‘verdeeldheid’. Simpeler gezegd: wij kinnen niets, helemaal niets meemaken zonder tegenpolen. Ons

denken barst bijna van de tegenstellingen. Licht en donker. Goed en kwaad. Sterk en zwak. Rijk en arm.

Boven en onder. Vooruit en achteruit. Vroeg en laat. De ander en ik. Positief en negatief. Noord en Zuid.

Leven en dood. En zo kunnen we nog even doorgaan. Letterlijk al onze begrippen hebben een

tegenpool. Zonder die twee polen zouden wij niets kunnen beleven. Helemaal niets. Wij denken dus

eigenlijk voortdurend in tegenstellingen.

In de eenheid is alles 1. Maar als alles xe9xe9n is, kan ik als afzonderlijke ‘ik niet bestaan. Want zodra

‘ik’ er ben, is de ander er ook en zijn er dus twee. Dan is de tegenstelling tussen de ander en ik geboren.

Alles is wel 1 groot geheel, maar dat geheel is veel te groot en te ingewikkeld voor ons. We kunnen er

nooit een compleet beeld van vormen. Wij mensen kunnen ons alleen maar delen daarvan voorstellen

en daarbij denken we in tegenstellingen.

48

Een prachtig voorbeeld over eenheid en verdeeldheid zit overigens in het groeiproces van ieder mens.

Een kind in de moederschoot weet niet waar de moeder ophoudt en waar zij zelf begint. Er is nog geen

verschil tussen de ander en zichzelf. Alles is nog 1. Als het na de geboorte de moeder leert kennen, is dat

tegelijkertijd het begin van de weg om zichzelf te ontdekken. Met het doorknippen van de navelstreng

eindigt het beleven van de eenheid en treedt het kind binnen in de wereld van tegenstellingen

(warm/koud, licht/donker). Het kind gaat in de eerste jaren steeds meer tegenpolen ontdekken en doet

dat aanvankelijk zonder angst. In aanvang is die groei puur plezier. Het is xe9xe9n grote

ontdekkingstocht langs steeds weer nieuwe ervaringen. Maar langzaam groeit het besef van de

tegenpolen in elk kind. Tot de dag komt waarop zij zich voor het eerst bewust worden van de grootste

tegenstelling in het menselijk denken: leven en dood. Dat vader en moeder dood kunnen gaan. Dat je

van hen gescheiden wordt. Dat jezelf dus ook dood kan gaan. Dat je ooit helemaal alleen kan zijn. Dat

gaat verder dan gewoon bang zijn (voor een kokende fluitketel, een prikkende roos etc). Dat is angst.

Angst is donker, is duisternis. Het donker op zich is niet te verdrijven, maar je kan wel het licht aan doen.

Angst is ook niet te verdrijven, maar je kan wel vertrouwen zaaien. Het vertrouwen in de eenheid, inde

oerbron, in het veld van onbeperkte energie.

Maar je zult die verbondenheid zelf moeten ontdekken. Dus als de angst je in zijn klauwen heeft, ga dan

niet vechten, maar ga op zoek naar het vertrouwen. Niemand is zonder angst, maar evenmin is ook

maar iemand zonder vertrouwen. Angst en vertrouwen zijn twee polen, twee uitersten op xe9xe9n lijn.

Als je teveel bij het ene uiterste van die lijn komt, de angst, heb je nog maar xe9xe9n keuze: keer je om

naar het andere uiterste: vertrouwen. En dan primair Zelf-vertrouwen. Geloof daarom bij wat er ook

gebeurt niet in verklaringen van buitenaf, maar vertrouwen op de wijsheid en het helend vermogen in je

eigen lichaam en in je eigen geest. Luister wel naar alles wat er tegen je wordt gezegd, maar kies daarna

zxe9lf de weg die bij jou hoort. Vertrouw daarbij op je diepste zelf en baseer dat op je geloof in de

oerbron, het veld van oneindige energie, dat de symfonie van het leven begeleidt.

Ieder van ons bestaat dankzij tegenstellingen en alleen door tegenstellingen kunnen wij de wereld

waarnemen. Tegenstellingen zijn de uitersten op een lijn. Ze komen voort uit de eenheid. Maar zoals we

de eenheid zelf niet kunnen waarnemen, kunnen we de uitersten ook niet waarnemen. De uitersten

bestaan alleen als polen in onze fantastie. Ons dagelijks leven is het spanningsveld tussen die polen.

49

Daarbij lopen we een groot gevaar, namelijk dat we gaan oversymplificeren, gaan denken in uitersten.

De dingen worden dan goed of slecht, positief of negatief. Maar ons leven speelt zich niet af op de

polen, maar tussen de polen. De werkelijkheid is nooit of-of, maar altijd en-en. Waar positief en negatief

worden verbonden stroomt electriciteit, de onzichtbare energie uit het veld van onbeperkte kracht.

Hoewel alles alleen in tegenstellingen kan worden ervaren, is in alles nog steeds de eenheid aanwezig.

Alles is met alles verbonden.

De tegenstellingen zijn fictieve uitersten op een lijn; ze bestaan niet echt, ze beginnen nergens en

houden nergens op. De werkelijkheid is oneindig genuanceerd.

Cijfer 3 Vereniging van Tegendelen

Toen alles nog 1 was, dus nog voor het begin van de schepping, viel er letterlijk niets te zien. Die

oertoestand was als het ware leeg, maar toch ook weer niet. Want die zogenaamde leegte bevatte wel

alle energie, alle informatie en alle intelligentie, kortom, alle kansen en mogelijkheden om de kosmos te

creeeren met alles wat daarin is. De schepping zelf begon met het scheppen van tegendelen, oneindig

veel tegendelen. Zoveel dat men wel spreekt van de Oerknal. Uit wat eerst nog eenheid was, werden

ontelbare onderdelen afgescheiden:melkwegstelsels, sterrenstelsels, zonnen, planeten, aarde en zeeen.

Maar daarmee was het nog niet afgelopen. De schepping bleek ook te kunnen worden voortgezet door

tegendelen te laten samenvloeien. Ongetwijfeld is de voortplanting daarvan het meest bekende

voorbeeld. Man en vrouw zijn tegendelen. Door hun vereniging ontstaat nieuw leven, onstaan nieuwe

tegendelen zou je kunnen zeggen. En die kunnen op hun beurt weer samenvloeien. Dit kan zo doorgaan

in een oneindige dans. Drie is het symbool van die oneindige dans, de oneindige ontwikkeling, de

oneindige stroom. Eicel en zaadcel zijn twee tegendelen, die letterlijk weer xe9xe9n moeten worden,

voordat nieuw leven kan groeien. Nog steeds is dus de x91eenheidx92 het begin van al wat leeft. Exe9n

schept Twee. Als Twee zich verenigen, scheppen ze samen Drie: de oneindige stroom.

Die stroom is overal om je heen. Daarom is iedere gedachte en iedere daad van betekenis van voor de

stroom.

De stroom komt vanzelf op gang als Tegendelen op de juiste wijze worden samengevoegd. Denk maar

aan de + en x96 polen bij elektriciteit of zaadcel en eicel. Synergie is de versterkende samenwerking in

de Stroom en daarmee de bron van oneindige kracht. De oneindige Stroom ontwikkelt zich nog steeds

en is nooit hetzelfde. De Stroom is niet te beheersen, maar wel te bexefnvloeden. Hij wordt beinvloedt

door iedere keuze die we maken.

50

Wij hebben over het algemeen nog te weinig vertrouwen in de oneindige Stroom van oerintelligentie die

altijd nieuwe kansen zal scheppen.

Zorgen zijn uitingen van wantrouwen in de Stroom.

Respect en verwondering zijn voorwaarden voor het aanvoelen van de Stroom. Respect is gebaseerd op

verwondering, het diepe gevoel voor alles wat je niet begrijpen kunt.

De Stroom heeft een eigen richting. Noch de Stroom noch de richting zijn te begrijpen, maar zijn

mogelijk wel aan te voelen. Aanvoelen is een hogere vorm van weten en kan helpen bij het nemen van

beslissingen.

Bron: boek Sterk Genoeg, Rob Bosman, Uitgeverij Van der Veer Baarn, ISBN 90-75647-03-4

51

Over dualiteiten, godsbeeld, goed en kwaad

.

“Je weet al dat God overal is, maar je hebt de volgende stap niet genomen. Als God overal is, is hij ook in

jou. Als hij in jou is, ben jij overal. Begrijp je dat?”

“Je kunt de wereld niet veranderen zolang je een persoon bent. Als mens kun je nooit ontsnappen aan

de strijd tussen goed en kwaad. Alleen iemand die de werkelijkheid kent tussen goed en kwaad kan mij

kennen. Ik ben in alles, ik ben nergens van gescheiden. De duivel wil je doen geloven dat hij heerst over

een plaats waar ik niet ben. Maar zelfs hij is gemaakt uit God. De tegenstrever wil niet dat iemand dit

weet, want het zou zijn macht teniet doen. Hij kan het zelfs nauwelijks toegeven. Als hij God is, is de

strijd tussen ons ten einde en hij heeft strijd nodig om te groeien. Alleen iemand die demonen als

onderdeel van God kan zien, is vrij. Goed en kwaad lossen op. De sluier valt weg en het enige wat je ziet

is goddelijk licht in je, om je heen, overal. Er is geen andere werkelijkheid dan het licht en jij bent dat

licht. Jouw ziel is de ziel van de wereld. In jouw wederopstanding zal de opstanding van de wereld

plaatsvinden.”.

uit: Deepak Chopra, Jezus, p. 193, uitgeverij Ten Have Kampen, ISBN 978 90 259 5885 5

“Om God te kennen moet je (als) God worden. Mensen willen dat niet horen, want het strookt niet met

hun fantasie over een God die ver weg boven de wolken woont. God-zijn betekent niet dat je het heelal

hebt geschapen. Dat deed God. Hij maakte tijd uit eeuwigheid. Hij creeerde de hemelen en de aarde

vanuit een zweem van zijn denkvermogen. Als ik zeg dat jij God bent geworden, bedoel ik dat weet

waaruit je bent gemaakt.

Ik wuifde met mijn hand boven de theepot. Zie je die stoom? vroeg ik. Het ziet er niet uit als het water in

de pot noch de sneeuw die ik in de pot liet smelten. Evenmin als een rivier of de regen of de zee. Schijn

bedriegt. Stoom, ijs en water zijn hetzelfde. Als je dat weet ben je vrij van onwetendheid.”

Bron: Deepak Chopra, Jezus, p. 195, uitgeverij Ten Have Kampen, ISBN 978 90 259 5885 5

“Toen de mens werd geschapen, kreeg hij een dubbele aard. De ene kant goed, de andere kant slecht.

Sommige mensen vinden het niet prettig alleen mens te zijn. Ze willen van alles zijn. Ergens heeft

iemand ooit gezegd: het probleem is het kwaad. Maar dat is niet zo! Als je probeert het kwaad uit te

bannen, kun je dat alleen doen door de menselijke aard aan te vallen. Kijk maar daar binnen, daar vind

je het – de impuls om te eten, geld te verdienen, anderen te bedriegen, met iedereen naar bed te gaan.“

“Satan werd geboren toen iedereen het absurde idee slikte dat goed zijn hen dichter bij God zou

brengen.”

Bron: Deepak Chopra, Mensen van het Licht, p. 215, uitgeverij De Boekerij Amsterdam, 1999

52

.

Op bladzijde 198 van het boek van Tijn Touber "Spoedcursus Verlichting" uit 2009 wordt ingegaan op de

vraag wat de belangrijkste misconcepten zij die ons tegenhouden. "Ten eerste dat je afgescheiden zou

zijn van het geheel en ten tweede dat er iets verkeerd zou zijn wat moet worden goedgemaakt. De

waarheid is dat je niet bent afgescheiden en dat er niets verkeerd is. Niets is ooit verkeerd geweest en

kan ook ooit verkeerd zijn. Het concept van 'verkeerd' is de motor achter onze beschaving en achter al

het menselijke drama. Drama vereist conflict. Geen conflict, geen drama. Als er niet is wat verkeerd is, is

er niets te repareren, wat betekent dat we niets hoeven doen. En dat is precies waar we zo bang voor

zijn: dat we niets zijn en niets hoeven doen. We hoeven helemaal geen bergen te verzetten, macht na te

streven, geld te verzamelen en religies op te richten."

Ik heb voorjaar 2010 de schrijver Tijn Touber daarop een mailtje gestuurd met de volgende vraag.

"Als ik het goed begrijp is dat dezelfde discussie over de vraag of er wel goed en kwaad is. Want aan de

hand van welke waarden en normen noemen nu vandaag iets kwaad of goed wat we later weer heel

anders zien?!

Mijn vraag is of het voorgaande er niet toe leidt dat we dus geen kwalificaties over bepaalde zaken

moeten uiten, dus niet oordelen, en dus niet handelen, en of dat niet leidt tot een gedrag dat juist

veranderingen tegengaat. Als voorbeeld: als we onze krachten niet hadden gebundeld in de VN of

Amnesty of Greenpeace of in de 'geallieerden' in 1940-1945 hadden veel 'verkeerde' situaties nu nog

bestaan.

Ik blijf dat een erg moeilijk punt vinden."

Binnen een paar dagen gelukkig de navolgende reactie van Tijn.

"Hi Geert, dat is inderdaad een ingewikkeld punt. Zoals ik het zie spelen die realiteiten zich af op twee

verschillende niveaus. Op het 'hoogste' niveau (eenheid) is alles volmaakt zoals het is. Op het materiele

niveau ligt dat anders en moeten we wel degelijk keuzes maken. De kunst is om beide niveaus

tegelijkertijd te ervaren. Het is EN allemaal goed EN er gaat een hoop fout waarop we kunnen reageren.

Hoop dat dit helpt! Hartelijke groet, Tijn"

53

De volgende citaten komen uit een boek van Paul Ferrini.

De wereld zal pas vrede kennen wanneer er vrede heerst in je eigen hart. En in je eigen hart kan geen

vrede zijn zolang je buiten je 'vijanden' of 'slechte' mensen ziet. Al het 'kwaad' dat je in de wereld ziet

wijst op een niet vergevingsgezind plekje in je eigen hart dat om genezing smeekt. Zei Jezus niet ergens:

"'Vader, vergeef het hun, want ze weten niet wat ze doen"?

Los van jouw oordelen bestaat er geen hel. Toch doe je alsof er een 'duivel' is die losstaat van jouw

overtuigingen, of een 'kwaad' dat geen verband houdt met jouw eigen oordelen. Dat is waar. Al het

kwaad ontstaat door jouw oordeel en elke duivel ontstaat uit de projectie van jouw zonde- en

schaamtegevoel.

Zorg dat je niet denkt dat het drama zich buiten je afspeelt, want dan verlies je de sleutel tot het

koninkrijk. Wie zichzelf als slachtoffer ziet, overwint de obstakels in zijn leven niet.

Het drama van zonde en schuld speelt zich louter af in jouw eigen denkgeest en dat is ook de plek waar

je het moet aanpakken.

De wereld bouwt mensen op en haalt mensen naar beneden. Niets is permanent in de wereld. Roem en

smaad, armoede en rijkdom, geluk en wanhoop gaan hand in hand. Je kunt het xe9xe9n niet ervaren

zonder ook het andere te ervaren.

Het is heel gemakkelijk om liefdevol 'nee' te zeggen (=grenzen te stellen). Als je kind zijn hand op een

warme kachel dreigt te leggen zeg je snel en krachtig 'nee'. Je wilt niet dat het zich pijn doet. En

vervolgens leg je je arm om hem/haar heen en laat hem/haar geruststellend weten dat je van hem/haar

houdt.

Op komen voor 'waarheid' is geen daad van geweld. Iemand die voor waarheid opkomt moet dat

liefdevol doen anders is datgene waar hij/zij voor staat de waarheid niet.

Er zullen momenten zijn waarop je voor jezelf of anderen die onjuist behandeld worden op moet

komen. Je kunt niet in angst door het leven gaan en in een hoekje wegkruipen terwijl anderen voor jou

beslissen. Je moet opstaan en je stem laten gelden. Maar doe het alsjeblieft liefdevol, mededogend,

respectvol. Doe het in de wetenschap dat er geen vijand is daarbuiten. Elk medemens, hoe boos, bang of

wantrouwend die ook mag zijn, verdient jouw steun en respect. En je manier van optreden betekent

evenveel als wat je doet of zegt.

Iets wordt een aanval doordat je het onderwerp van je aanval ontmenselijkt. Hoewel ik je wil

aanmoedigen goede nota te nemen van daden die onaardig, kwetsend of respectloos zijn tegen over

jezelf of anderen, vraag ik je wel dat op liefdevolle wijze te doen. Doe het zodanig dat er respect uit

blijkt voor de mensen tegen wie je reageert, want ook zij zijn je broeders en zusters.

Je kunt geen einde maken aan de haat door er met wraak tegenin te gaan. Elke daad van geweld roept

een tegenreactie op. Het enige wat je vrij maakt van geweld is een benadering die zelf vrij is van geweld.

54

Je tegen een idee verzetten of er tegenin gaan, betekent dat je het versterkt. Het is een gewelddadige

benadering. Mijn manier van benaderen is niet-gewelddadig. In de benadering kun je al zien wat het

antwoord op het probleem is. Wie pijn heeft krijgt liefde, hij wordt niet aangevallen. De middelen zijn in

harmonie met het doel.

Je vraagt mensen die anderen leed bezorgen om hun verantwoordelijkheid te nemen voor hun daden,

maar versterkt hun schuldgevoel niet.

bron: Paul Ferrini, Ik ben de Poort, uitgeverij Ankh-Hermes Deventer, 2005, ISBN 90-202-8240-9.

De meest hardnekkige illusie (voor velen) is die van het onderscheid tussen goed en kwaad. Dit heeft

alles te maken met de (bestaande) ideeen over God en de Duivel. In het Engels zien we heel duidelijk dat

beide ideeen gaan over goed en kwaad: (D)EVIL GO(O)D.

De Devil is gewoon de personificatie van evil, wat letterlijk en figuurlijk het omgekeerde is van live. De

duivel is niet anders dan een omdraaiing van een halve waarheid. En God (of good) is dus gewoon het

hele verhaal. That’s all!

In het gehele verhaal is het goede (God of al-bron of energieveld) xe9xe9n met het kwade (de Duivel).

God/al-bron/energieveld is de fundamentele Eenheid van alles. Het woord wat ons het beste laat zien

hoe uitersten samen 1 kunnen zijn is Liefde, want Liefde laat tegenstellingen versmelten. De gehele

waarheid laat ons telkens het geheel zien: de fundamentele Eenheid (vol van Liefde). In het Engels is hier

het misverstand over heilig (Holy) ook goed duidelijk te maken, want dit dient wholy (geheel) te zijn.

Evenzo is een black hole geen gat, maar een geheel (black whole). Niets is heilig (holy), en alles is een

geheel van Exe9n! Het is dus geen hole in one, maar een whole of one!

6 August 2010

By wisdomflash on 14:31

55

Vind je ziel!

Verbeeld je leven. Niet zoals het nu is of hoe het was maar verbeeld je een leven zoals je het zou willen.

Een leven dat warm en veilig voelt, waarin het goed toeven is, als een warme deken van liefde en rust.

Waar niemand oud groeit, geen ziekte bestaat en geen dood.

Welkom bij de wereld van de ziel, de tuin van ons bestaan. Er is een zielentuin waar wij allen naar

terugkeren als we klaar zijn met de ervaring die wij het leven noemen. Het is het huis van de ziel.

Wij zijn mensen, en in onze menselijkheid vergeten wij vaak wie we zijn. We hebben geen zorgen maar

we zijn ze. We worden ons werk, onze teleurstellingen of soms ons verdriet. Ons leven glipt door onze

handen als zand door onze vingers en we raken het contact kwijt met wie we werkelijk zijn.

Maar onze ziel weet beter. Veel beter. Ze leeft met ons mee. Ze kent de weg, de route van ons bestaan

en onderweg blijft ze altijd bij ons. Ze kent de wijsheid van het leven, de adem van wie wij zijn en ze

fluistert ons zacht toe in de nacht. Maar we luisteren niet. We doen, we werken, we rennen en we

vliegen tot het moment dat we de strijd opgeven en in stilte naar onze eigen wijsheid leren luisteren.

Dan opent zich een nieuw perspectief en worden rust en overgave geboren en laten we de ziel ons de

weg wijzen. Zo zou het moeten zijn maar de ervaring leert anders.

De deur naar de ziel is stilte. Je hoeft niet verlicht te zijn om deze stilte te vinden. Het enige dat je nodig

hebt is de bereidheid om tien minuten per dag bij jezelf te gaan zitten en de frequentie op te zoeken van

je eigen ziel. Meditatie is zitten in de tuin van je bestaan. In rust, in overgave, in stilte en in onschuld.

Meer vereist het niet.

Leg je hand eens in je hals. En voel hoe je hart klopt in de aderen, daar waar je bloed stroomt. Op dat

moment luister je naar jezelf, naar de hartslag van je eigen bestaan. Naar wie je echt bent. Dan voel je

een innerlijke rust je hart binnen glijden en verdwijnt een druk dagelijks bestaan. Dat is meditatie. Meer

is het niet.

Op zulke momenten is er geen duisternis maar alleen maar licht. En in die innerlijke stilte kan je lichaam

aan het werk om je hart te helen, je hoofd tot rust te brengen en je ziel te kunnen horen. Alsof je even

slaapt maar dan vanuit een rust met concentratie. Dat is meditatie. Meer is het niet.

56

De pilaar van ons centrum is meditatie. Want alles begint bij het terugvinden van de ziel. Dan kan je

leven de weg terugvinden en wordt het verhaal duidelijk welke ervaring je in dit leven leeft. En elke keer

kijk ik met ontroering naar ogen die zacht en helder worden, naar een stille glimlach die verschijnt op

een gezicht dat zich ontspant. Dat is het wonder van meditatie.

We kunnen het populair mindfullness noemen of wat dan ook, maar de essentie van rust is meditatie.

Bidden is praten met God maar mediteren is luisteren naar dat wat wij als God benoemen. Wij zijn veel

meer dan we denken. Veel meer. De vraag is of jij bereid bent om dat te zijn en het vereist niet meer

dan tien minuten per dag. Meer is het niet.

bron: nieuwsbrief, the lifefoundation, Patty Harpenau, juni 2010.

26 June 2010

By wisdomflash on 06:22

57

Bewust Zijn !

Een zoektocht van jouw ‘ik’ naar ‘verlichting’.

Het grote probleem met streven van de eigen ‘ik’ naar ‘verlichting’ is dat door altijd maar op weg te ‘zijn’

naar een ervaring, je er nooit ‘bent’.

Wat we echter vaak niet goed zien is dat we al ‘zijn’ wat we zoeken. We zijn al compleet, gelukkig,

geliefd en vrij. We hoeven er niets voor te doen om dat te bereiken. Sterker nog; alles wat we doen om

het te bereiken, bevestigd ons impliciet in het idee dat we het niet zijn. Wie ‘verlicht’ wil zijn, hoeft niets

te leren of te doen, behalve bewust te zijn van je eigen patronen van denken en doen (je eigen ik/

groepsprocessen) en je oude conditioneringen los te laten. Verlichting is niet ‘daar’ en ‘straks’, maar

gewoon ‘hier’ en ‘nu’! Dat lijkt eenvoudig, maar vraagt er wel om dat je jezelf echt kent.

Enkele tips die je hierin op weg kunnen helpen volgen hieronder.

Kijk eens kritisch naar de werkelijke behoefte achter je woorden of je daden. Wat zijn je achterliggende

redenen waarom je bijvoorbeeld boos bent of allerlei mogelijke oordelen over anderen, situaties of

jezelf hebt?

Ga bij jezelf eens na wat je eigen werkelijke verlangens zijn en sta in contact met je werkelijke

verlangens. Komt je boosheid bijvoorbeeld voort uit machteloosheid, angst of het feit dat je je niet

gekend of geliefd voelt?

Realiseer je dat jouw geluk vaak afhankelijk is van andere mensen. We realiseren het ons misschien niet

altijd, maar ieder van ons snakt ernaar om te worden geliefd, en vooral om te worden vertrouwd.

Ga maar eens na, de relaties die jou het meest hebben verrijkt in je leven zijn die relaties waarbij

mensen jou liefde en vertrouwen hebben geschonken.

58

In stilte hopen we dat er iemand is die aandacht aan ons geeft, die volledig voor ons aanwezig wil zijn.

Die echt aandacht heeft voor ons; zonder oordeel, zonder advies.

Hoe kan je jezelf beter leren kennen?

Onze cultuur leidt aan een overdosis actie en een tekort aan contemplatie. Maar eigenlijk is dat wel een

basisbehoefte van ons mensen die we langzamerhand x91 vergetenx92 zijn. Gewoon van tijd tot tijd een

moment van bezinning inlassen.

Er is 1 effectieve methode om je eigen belang optimaal te dienen: anderen dienen! Dat is de manier om

gelukkig te worden en je vrijheid terug te vinden. Help anderen om vrij te worden van hun angsten en

pijnen. Draag bij aan hun geluk. Mensen denken vaak dat ze moeten kiezen tussen hun eigen belang en

het belang van een ander. Maar dat hoeft helemaal niet. Het helpen van anderen draagt bij aan jouw

geluk, jouw behoefte aan zingeving, en is daarom tevens in jouw eigen belang!

Maar vriendschap met jezelf is van het hoogste belang want zonder dat kan men geen vrienden zijn met

wie dan ook ter wereld (aldus Eleonor Roosevelt, First lady van de USA, in de periode 1937-1945).

Ieder van ons heeft ten diepste maar 1 wezenlijk verlangen: om vrij te zijn van al onze verlangens. We

willen maar 1 ding; verlost zijn van het zoeken, en eindelijk thuiskomen. Zoeken creeert in veel gevallen

namelijk precies het tegenovergesteld van wat we zoeken. Het is het streven naar zingeving dat ons

leven zinloos doet lijken. Het is het streven naar een doel dat doelloosheid en afhankelijkheid creeert.

Het is de zoektocht naar vrede die ons onrustig doet zijn. Het streven naar x91verlichtingx92 leidt tot

het besef dat we nu dus in duisternis leven.

Door altijd maar iets anders of iets beters te willen, zijn we het wonder van het leven zelf uit het oog

verloren. Het is allemaal 1 groot mirakel, een fantastisch spel. Tenminste als je het laat gebeuren, er

geen weerstand aan biedt en niets als ‘goed’ of ‘fout’ bestempelt.

Misschien moeten we gewoon eens uit die tegenstellingen, of het denken in tegenstellingen, stappen.

Bij ‘verlichting’ denken we altijd aan iets verhevens, iets wonderbaarlijks of iets buitengewoons. Maar

‘verlichting’ is ontzettend gewoon en alledaags. Gewoon: een kraan die druppelt, een hart dat klopt, een

vogel die zingt, een buurvrouw die de was ophangt. Het is alles wat er is, alles wat er gebeurt. Dit is het.

Meer dan dat is er niet. Met het streven naar iets buitengewoons hebben we het alledaagse leven tot

iets gewoons gemaakt en zijn we het buiten gewone wonder van het gewone leven uit het oog verloren.

Voor mensen die toeters en bellen, engelengezang en bliksemflitsen verwachten, is ontwaken wellicht

een grote teleurstelling.

‘Verlichting’ gaat niet over een gelukkiger of een beter mens worden. Het gaat niet om persoonlijke

groei of spirituele groei. Het gaat niet over compassie of kennis. Er is zelfs helemaal geen kennis voor

nodig. Juist niet!

Het gaat wel over loslaten van al je concepten en ideeen. Ontworden wat je nooit was. Een proces van

deprogrammering. Think for yourself! Het is jouw show, jouw universum. Alles staat tot jouw

59

beschikking. Niemand heeft iets wat jij nodig hebt. Niemand hoeft jou te leiden, te helpen of te dragen.

Dat is niet nodig. Je kan en mag volledig op jezelf vertrouwen en je losmaken van goeroes, meesters,

filosofiexebn en religies.

Waarheid is een land zonder wegen, en je kunt het niet bereiken via welke weg, welke religie of welke

sekte dan ook (aldus Jidda Krishnamurti, Indiaas filosoof).

In Nederland zijn er momenteel bijna net zoveel coaches, hulpverleners en workshopgevers als

clixebnten. Natuurlijk is dat een rijdom en verworvenheid, maar het is wellicht ook een gevaar. Houden

elkaar daarmee niet in de greep van afhankelijkheid?

Mensen zijn zoveel krachtiger en zelfstandiger als ze durven vertrouwen op hun eigen wijsheid en

grootsheid. We zijn tot zoveel meer in staat dan we denken.

Bovendien zijn veel cursussen, zelfhulpboeken en workshops vaak alleen een ‘quick fixx’, het gaat dan

over je lekker voelen en dus vooral voeding van en voor het ego. Maar daarover gaat spiritualiteit niet;

dat gaat namelijk over zelfinzicht!

We leven momenteel in een spirituele woestijn. De meeste mensen vermijden keuzes en laten dingen

op hun beloop. We stellen onszelf er tevreden mee om als een soort slaapwandelaars door het leven te

gaan en als wrakhout mee te drijven op de stroom der gebeurtenissen. Terwijl onze menselijkheid juist

wordt bepaald door ons vermogen tot het maken van (bewuste) keuzes. Geen (bewuste) keuze maken is

een ontkenning van je eigen essentie.

We hebben het besef verloren van wat het is om mens te zijn. Als gevolg daarvan hebben wij het

contact verloren met de bron van onze eigen kracht als persoonlijke en morele wezens, We weten niet

meer wat ons de autoriteit geeft om te handelen.

De uitdaging waar ieder van ons momenteel voor staat, is opnieuw in contact te treden met datgene

wat heilig is voor jou. Een hoger doel waarvoor je bereid bent je leven te leven en daaraan dus je leven

te geven.

Voor ieder mens is ‘eigenwaarde’ en ‘zelfverwerkelijking’ van primair belang. De essentie is dat elk mens

ervaart dat zijn of haar leven zin en betekenis heeft. Dat is de factor die ons motiveert. Zonder dat

60

worden we ziek of sterven we. Het ‘spiritueel’ stamt niet voor niets af van het Latijnse ‘spiritus’, dat

verwijst naar datgene wat aan een systeem leven of vitaliteit geeft.

Je bent zelf hoofdrolspeler in je eigen leven. Maar je hoeft niet alles zelf te doen. Want als je van jezelf

vindt dat je alles zelf moet doen, dan is het hard werken. Daar kan je zelf ontzettend moe van worden,

met als mogelijk gevolg dat je opbrandt, je doelen niet haalt.

Moeiteloosheid begint met acceptatie en overgave. Als je je verzet tegen het huidige moment, verzet je

je in feite tegen het hele universum. Accepteer de dingen zoals ze zijn en niet zoals je ze op dit moment

zou wensen. Je zit jezelf dan niet meer in de weg en op die manier ontstaat er ruim baan voor de grotere

stroom van het leven.

Als je een bepaald resultaat wilt halen kun je het beste de gehechtheid aan dat resultaat opgeven.

Afstand nemen van het resultaat van je handeling is namelijk gebaseerd op het onwankelbare geloof in

de kracht van je ware ik. Het is gebaseerd op een bewustzijn van rijkdom en overvloed. Alleen van

daaruit kunnen plezier en creativiteit voortvloeien. Gehechtheid aan het resultaat echter is gebaseerd

op angst en onzekerheid.

Wees je ervan bewust dat je eigen waarnemingsvermogen beperkt is. Alles wat wij zien, horen, ruiken,

voelen en proeven, speelt zich niet af buiten ons, maar in ons.

We proeven bijvoorbeeld de limonade of zien een vliegtuig in de lucht omdat onze hersenen die

informatie die via onze zintuigen binnenkomen, interpreteert en daar een beeld, woord, gevoel of

ervaring van creeert. We ervaren dus niet wat er is, maar onze perceptie of interpretatie van wat er is.

En die interpretatie heeft alles te maken met ons referentiekader van waaruit je kijkt, oftewel wie je

denkt te zijn.

Door dit te beseffen kan je ervaren dat allerlei angsten, die zich bijvoorbeeld uiten in woede, depressie,

teleurstelling, cynisme en (zelf)haat, projecties zijn van je eigen geest (hersenspinsels), vanuit jouw

overtuigingen die worden gevormd door jouw eigen referentiekaders in jouw geest. En je weet

inmiddels dat die referentiekaders worden gevormd door de niet-objectieve registratie van jouw

hersenen. Met deze wetenschap kan je deze overtuigingen dus terzijde schuiven. Je mag je overgeven

aan wat je werkelijk bent; een prachtig, krachtig en uniek mens!

Leg je handen op het leven. Kijk naar de mogelijkheden die het je te bieden heeft. Leer jezelf en de

mensen op je heen om van het leven te houden. Deel wat je hebt en wie je bent. Raak de mensen om je

heen aan met alle warmte en liefde die je hebt, zodat jij het beste in hen wakker kunt maken en maak

van jezelf de meest geweldige versie. Dat is waar het leven voor bedoeld is. Woon erin en heb het lief!

Baarn, 18 augustus 2009, Geert van der Leest

Gebaseerd op het boek ‘spoedcursus verlichting’ van Tijn Touber uit 2009, Bruna uitgevers Utrecht.

20 June 2010

By wisdomflash on 14:11

61

De man in de spiegel

Als je krijgt wat je wilt in je gevecht om je ijdelheid

en de wereld je voor een dag tot Koning maakt,

zoek dan een spiegel en kijk naar jezelf

en vraag je af wat die Man (of vrouw) te zeggen heeft.

Het is niet zijn vader,moeder of vrouw

aan wiens oordeel hij zich moet onderwerpen,

want het oordeel dat in zijn leven het meest telt, is dat van de Man (of vrouw) die hem of haar aankijkt.

Dat is degene die zich goed moet voelen.

Vergeet alle anderen, want uiteindelijk gaat het om die Man.

Je hebt de gevaarlijkste en moeilijkste test gehaald,

als de Man in de spiegel je vriend is.

Je kunt iedereen jarenlang voor de gek houden

en al gaande schouderklopjes krijgen,

maar uiteindelijk resten pijn en tranen

als je de Man in de spiegel bedrogen hebt.

23 May 2010

By wisdomflash on 09:47

62

Alfa

Ik zal gaan

O met genoegen zal ik gaan

met diepe vreugde en trompetgeschal

ik zal gaan

Als jij roept zal ik gaan

mijn werk mijn eten en mijn handen

zal ik laten staan

als jij roept zal ik gaan

Als jij roept in de morgen

in de middag in de avond

in mijn dromen in mijn waken

als jij roept zal ik gaan

Ik zal gaan

al breken ze mijn benen

al moet ik kreupel gaan

engelen binden dan mijn wagen

vleugels aan

Ik zal gaan

Remco Campert

21 March 2010

By wisdomflash on 19:38

63

Omega

Als je in mensen geloofd hebt

die het af lieten weten:

ga dan toch door te geloven.

Als je op een wonder gehoopt hebt

dat niet is gebeurd:

ga dan toch door en blijf hopen.

Als je een spoor van liefde wilde nalaten

dat werd vertrapt:

ga dan nog verder met liefde.

Uit: de Talmoed

By wisdomflash on 19:34

64

Wees niet bang

Wees niet bang je kunt opnieuw beginnen

Vastberaden, doelbewust of aarzelend op de tast

Houd je aan de regels maar volg je eigen zinnen

Laat die hand maar los, of pak er juist een vast.

Wees niet bang voor al te grote dromen

Ga als je zeker weet en als je aarzelt… wacht

Hoe ijdel zijn de dingen, die je je hebt voorgenomen

Het mooiste overkomt je, het minste is bedacht.

Wees niet bang voor wat ze van je vinden

Wat weet je van een ander, als je jezelf niet kent

Verlies je oorsprong niet door je te snel te binden

Het leven lijkt afwisselend, maar zelfs de liefde went

Wees niet bang, je bent er een van de velen

En tegelijkertijd is er maar een zoals jij

Dat betekent dat je vaak zult moeten delen

En soms zal moeten roepen: laat me vrij

Freek de Jonge

65

Spiegel

Toen ik naar je keek, zag ik een schim in het duistere licht

Was het zomaar een reflectie, of een stukje van mijn gezicht

Je opende mijn ogen en liet mij leren wie ik werkelijk ben,

een mens zoals geen ander, vastgelegd in mijn erfelijk gen.

Diep door mijn ogen, ontmoette ik een stukje van mijn ziel

Een warme golf – een tinteling, een gevoel dat me beviel

Door jou ben ik mij gaan ont-wikkelen tot wie ik nu mag zijn

Een boodschapper, een vriend voor anderen, dat voelt heel fijn.

Je bent mijn kameraad, aangever, leermeester, niets is je teveel

Ik hoop je nog lang te aanschouwen, jij waar ik alles mee deel

2004, Bert Huiberts

------------------ einde deel 2010-2012 ---------------