Wie is de man achter Hennie van der Most? · jaar of acht heeft hij een raad van commissaris-sen,...

48
Marktleider in ondernemend Twente. Wie is de man achter Hennie van der Most? | Twentevisie | Jaargang 17 | Nummer 1 | januari 2005 | | Twentevisie | Jaargang 17 | Nummer 1 | januari 2005 |

Transcript of Wie is de man achter Hennie van der Most? · jaar of acht heeft hij een raad van commissaris-sen,...

Page 1: Wie is de man achter Hennie van der Most? · jaar of acht heeft hij een raad van commissaris-sen, waar hij normaal gesproken niets op uit doet. Maar er is één man naar wie hij echt

M a r k t l e i d e r i n o n d e r n e m e n d T w e n t e .

Wie is de man achter Hennie van der Most?

| Twentevisie | Jaargang 1

7 | N

umm

er 1 | januari 2

005 |

| Twentevisie | Jaargang 17 | Nummer 1 | januari 2005 |

Page 2: Wie is de man achter Hennie van der Most? · jaar of acht heeft hij een raad van commissaris-sen, waar hij normaal gesproken niets op uit doet. Maar er is één man naar wie hij echt

4 De man achterVan der MostHennie van der Most, de selfmade man die maardoet wat hem goeddunkt. Ja en nee. Sinds eenjaar of acht heeft hij een raad van commissaris-sen, waar hij normaal gesproken niets op uitdoet. Maar er is één man naar wie hij echt luis-tert. Nota bene een totale tegenpool van Van derMost. Erudiet, voormalig bestuurder van SHV,bedachtzaam, overwogen, klein van stuk. Diegrote onbekende is Folkert Schukken.

4 Hennie van de Most doet het niet alleen

7 Geert Steinmeijer kan weer slapen

10 Twentse Kabel Holding van kabels naar ICT

13 Column Financieel Accent

15 Norbert Tijhuis vaart wel bij tanende economie

16 Zwaar transport is een vak apart

19 Feestjes met verhalen op het water

21 Column Personeel en Organisatie

22 Johan Nijenhuis verdient creatief geld

25 Column Online Strategie

26 Henry Holterman zoekt onvervangbare waarden

30 Nieuws en Feiten

33 Column Juridisch Gezien

34 De beurs: jaaroverzicht

37 Rozendaalcomplex: museaal attractiepark

39 Onroerend Goed Transacties

41 Column Vastgoed

42 Beeldverslag Memphis

45 IKTelgids

2

colofon | inhoud

Twentevisie 01/2005

Colofon Twentevisie is een onafhankelijk economisch magazine dat maandelijks (m.u.v. juli/augustus) verschijnt voor ondernemers in Twente. In dit blad zijn onder meer verhalen opgenomen

van interviews die hebben plaatsgehad in het economische programma ‘Memphis’ dat elke eerste zaterdag van de maand wordt uitgezonden via Radio Oost. De opnames vinden op dinsdag

daaraan voorafgaand plaats in de TOS-ruimte van het Arke Stadion in Enschede. Daarnaast fungeert Twentevisie als officieel mededelingenorgaan voor deelnemers van de Industriële Kring Twente.

Uitgever MediaSales Nederland bv., Anninksweg 50, Hengelo, Postbus 702, 7550 AS Hengelo, Telefoon 074 - 245 52 52, Fax 074 - 250 35 13, E-mail: [email protected], Website:

www.twentevisie.nl Directie Clemens van den Biggelaar Blad managers Anno Oude Engberink, Marion Kosterink Redactie Jan Medendorp (hoofdredacteur), Martin Steenbeeke, Eric Brinkhorst (fotografie),

Jaap Baart (fotografie columns) Redactie IKT Niko Wind, Saskia Rikhof-Slot, Jaap Baart (fotografie) Secretariaat IKT Hengelosestraat 585, Postbus 5501, 7500 GM Enschede, Telefoon 053-48 49 980, Fax

053 - 48 49 985 E-mail: [email protected], Website: www.ikt.nl Advertentie-exploitatie MediaSales Nederland bv., Jeroen Achterberg, Willeke Assink, Aleid Kluivers, Acquisitie IKTelgids Lidy Busscher

Telefoon 074 - 245 52 52, Fax 074 - 250 35 13, E-mail: [email protected] Advertentiemateriaal aan MediaSales Nederland bv., Postbus 702, 7550 AS Hengelo Privé-abonnementen Kosten:

€ 35 per jaar (10 nummers). Opgave: alleen per fax 074 - 250 35 13 of E-mail: [email protected] Basis lay-out & vormgeving TerZake. reclameadvies, Hengelo Druk Roelofs, Enschede

Cover foto Eric Brinkhorst Oplage De oplage bedraagt ongeveer 6.500 exemplaren en wordt verspreid onder IKT-deelnemers, bedrijven met meer dan 5 werknemers, en zogenoemde ‘decision makers’.

Artikelen uit deze uitgave mogen niet zonder toestemming van de uitgever worden overgenomen. Aan de inhoud van dit blad kunnen geen rechten worden ontleend. © MediaSales Nederland bv

22Johan NijenhuisDe in Markelo geboren filmproducent is altijdeen creatieveling geweest; toen hij 10 wasschreef hij al zijn eerste toneelshow. Maaromdat de kachel ook moet roken, koppeltNijenhuis tegenwoordig baat aan verbeeldings-kracht en runt hij sinds 2001 (met kompaanAlain De Levita) in Amsterdam een eigenbedrijf: NL Film & TV.

26HenryHoltermanNa zijn periode als mega-investeerder bijReggeborgh doet Henry Holterman het tegen-woordig allemaal op wat bescheidener schaal.Bijvoorbeeld met investeringen in top-horecage-legenheden zoals Kaatje aan de Sluis (Blokzijl) enin monumentale panden. Maar kunst heeft ookzijn aandacht, niet geheel tot ongenoegen vanAstrid Berens en Maarten Bodt van Art Twente.

Page 3: Wie is de man achter Hennie van der Most? · jaar of acht heeft hij een raad van commissaris-sen, waar hij normaal gesproken niets op uit doet. Maar er is één man naar wie hij echt

AziëHet verbroedert, rampen verbroederen. ‘We’ moe-ten samen wat doen voor de getroffen mensen. Enaangezien niet iedereen automatisch gul geeft,worden sportwedstrijden of benefietconcertengeorganiseerd. Ik heb het bij de vuurwerkrampmeegemaakt, ik zie het nu weer bij de ramp inAzië: rampen halen juist vaak het slechtste in men-sen naar boven. Het geeft sommige bedrijven enmensen de kans zich te profileren via de ellendevan anderen.De meest vreselijke acties heb ik voorbij zienkomen. Bedrijven die van de omzet in een bepaal-de periode een paar procent schenken. Kaartjesvoor een show die verre van uitverkocht was, wor-den weggegeven. De regionale energieproducentscoort goed met vijftig mille. Fantastisch, maar hetis wel ons geld. Lekker weggeven is dat. Boven-dien zijn er genoeg voorbeelden van mensen infinancieel weinig benijdenswaardige situaties dielukraak van energie worden afgesneden als ze derekening niet hebben betaald. Want ja, dan is ergeen aandacht voor de weldoener in de krant.Acties worden soms pas opgetuigd als de mediaer aandacht aan willen schenken. De media wor-den platgebeld met allerlei goedbedoelde actiesen als daar geen interesse voor is, zijn de organi-satoren boos en gebeurt er waarschijnlijk ookniets. Dag in, dag uit grote foto’s van weldoenersin de krant: ‘kijk mij eens goed zijn’.Waarom moet er ‘Twente voor Azië’ zijn? Zeelandvoor Darfur, Flevoland voor de kinderen die mis-bruikt worden in Thailand, want het feest gaat daargewoon door, laten de misselijk makende foto’szien. Dikke bierbuiken zuipen gewoon door, de sexkost bijna niets en alles mag. ‘Als we weggaanstraffen we die mensen dubbel’, hoorde ik van deweek een toerist zeggen.De krant, de regio, het bedrijf sponsort een pro-ject, een school, een ziekenhuis en de helewereld moet het weten. En ze gaan allemaal kij-ken hoe hun project er voor staat. Op kosten vanhet project.Bij eerdere rampen werden miljoenen, soms mil-jarden toegezegd door landen. De geschiedenisleert dat in werkelijkheid nog geen fractie is over-gemaakt. Maar ze hebben hun reclame allemaaleven meegepakt.

Lindenweg 1 � Postbus 344 � 7550 AH Hengelot (074) 267 29 54 � e [email protected] www.wcma.nl

c o m m u n i c a t i e c o n c e p t e n & c o p y

INSPIRERENDE IDEEEN?DOELTREFFENDE TEKSTEN?

Voor een effectieve benadering van prospects. Voor een nieuwe impuls richting bestaande

klanten. Bel Martin Hof als u de juiste woordenzoekt: (074) 267 29 54.

¨

Twentevisie 01/2005

commentaar | jan medendorp

3

56IntellectueleeigendomVolgens Fred Langerak en Leo Jessen moetenondernemingen veel meer aandacht bestedenaan het beschermen van hun patenten en ande-re vormen van intellectuele eigendom. Iedereenbinnen een bedrijf moet begrijpen welke waar-de dit kan vertegenwoordigen.

54 Europees industriebeleid van start

56 Octrooien en octrooibeleid

58 Randstad zoekt nieuwe markten

60 Student Union, ingang naar UT

61 Theatergroep Barst verrast IKT

63 Scope en IKT-nieuws

64 Twente Agenda

Page 4: Wie is de man achter Hennie van der Most? · jaar of acht heeft hij een raad van commissaris-sen, waar hij normaal gesproken niets op uit doet. Maar er is één man naar wie hij echt

(door Jan Medendorp) Hennie van der Mostwordt altijd omschreven als een selfmademan die met boerenslimheid en creatievehandelsgeest een imperium van bedrijvenin de recreatieve sector heeft opgebouwd.En dat is ook zo. Van der Most laat zich aanniemand wat gelegen liggen. Aan niemand?Eén man heeft echt invloed, naar één manluistert hij serieus, niet toevallig zijn pre-sident-commissaris die als bestuurder zijnsporen heeft verdiend bij SHV. “Een super-vent,” zegt Van der Most desgevraagd.Folkert Schukken is klein van stuk, gere-serveerd met een vriendelijke glimlach. Inbijna alles de tegenpool van Hennie van derMost. We spraken met Schukken na afloopvan één van de zeldzame lezingen die hijgeeft. En waaruit we vrijelijk mochten cite-ren. Uit die tijd (de aanslagen op de Makro)stamt ook de wens niet al te vaak op foto’svoor te komen.

Een jaar of acht geleden wilde de Rabobankgraag een commissaris bij Van der Most plaat-sen om toe te zien hoe hij met ‘hun’ centenomging. Schukken werd benaderd. Die wildewel, maar niet namens de Rabobank. Inmiddelsadviseert, souffleert en controleert hij Van derMost al weer enkele jaren vanuit de schaduw.“De commissaris moet niet op de stoel van deondernemer gaan zitten,” is les 1 van zijn ver-haal. Als zoon van een smid in Tjerkwerd en nazijn studie in Delft werkte hij onder meer inIran, Denemarken, Kuwait, Saudi-Arabië en hijwerd tenslotte directeur van een aannemerij inAustralië alvorens hij bij de kolenboeren vanSHV in Utrecht belandde waar hij uiteindelijkveertien jaar in de directie heeft gewerkt metonder anderen Paul Fentener van Vlissingen.

Een bijzonder aspect van toezicht van decommissarissen dient te zijn of de directie involdoende mate werkt aan eigen opvolging. “Wehadden bij SHV afgesproken dat we met 60 jaarzou terugtreden. Toen ik bijna die leeftijd hadbereikt zei ik tegen Fentener van Vlissingen datmijn opvolger nog niet klaar was voor de nieu-we taak. Dat vond Fenter van Vlissingen ook,maar hij voegde er aan toe dat als ik bleef zittenmijn opvolger dat volgend jaar ook nog nietwas.” Les 2 over ondernemers die maar geenafscheid kunnen nemen. Bij Van der Most wordtgewerkt aan een constructie om de toekomstvan het concern zeker te stellen, zodat de onder-

nemersactiviteiten geen invloed hebben op hetvoortbestaan van de rest van het bedrijf. Met dieaantekening dat Van der Most zijn bedrijvenbeslist niet wil verkopen. Dat blijkt ook zijn opi-nies die eerder in Twentevisie verschenen.

Verantwoording afleggenDe lezing van Schukken was getiteld ‘Onderne-mende ezels en wat commissarissen er toe doen’.Het eerste deel uit het betoog van Schukken: ‘Eenonderneming bereikt de grootste groei en de besteresultaten onder aanvoering van een entrepre-neurial ingestelde leider: de directeur/eigenaarvan een privé-onderneming die iets van de grondaf opbouwt of een vooraanstaande positie ver-overt met een nieuwe ontwikkeling of in eennieuwe markt. Entrepreneurial ondernemers zienmogelijkheden hun doel te bereiken en hinder-nissen te overkomen. Zij vertonen karaktertrek-ken van doelgerichtheid en onverschrokkenheid.Middelen zijn vaak van mindere zorg, als hetlinksom niet lukt wordt het rechtsom nog eensgeprobeerd. Het afleggen van verantwoordingover het doen en laten en het gebruik van mid-delen past minder bij dit soort leiderschap. Advies

wordt wel gevraagd, maar alleen gehoord wan-neer het past in het bereiken van het doel’. Daarinherkennen we Van der Most heel sterk. “Ook bijSHV had de directie zo’n houding. In moeilijketijden trokken we ons wel eens terug in het huisvan Fentener van Vlissingen in Schotland om onste beraden over de toekomst.

‘De commissaris is in veel bedrijven als een bidet, niemand weet waarvoor

ze precies dienen, maar het staat wel deftig’

Nee, hij had nog een ander huis in Schotlanddan alleen het hutje dat u van televisie kent.Tijdens die sessie hadden we soms de mooisteideeën. Zo zijn we ons een keer gaan beradenna de val van de muur in Duitsland. We haddenwilde plannen, maar de commissarissen wildenniet meewerken omdat het de continuïteit vanSHV in gevaar zou brengen. Dat is de hoofdtaakvan een Raad van Commissarissen. Maar in veelgevallen is de commissaris als een bidet, nie-mand weet waarvoor ze precies dienen, maarhet staat wel deftig.”

Luisteren‘Corporate governance, inclusief het afleggen vanverantwoording aan kapitaalverschaffers, perso-neel en de gemeenschap als gevraagd van beurs-genoteerde ondernemingen staat in zekere mateop gespannen voet met entrepreneurial gedrag.De Engelse legeraanvoerder Lord Wellingtonschreef in 1810 aan de regering in White Hall,toen hem vanuit het departement in Londen for-mulieren werden gestuurd over het gebruik vanmiddelen: ‘Ik wil graag weten wat mijn opdrachtis, accountants opleiden die kunnen rapporterenof moet ik Napoleon verslaan? Ik kan niet beide’’.“De moderne ondernemer moet wel beide en decommissarissen zijn er om daarop toe te zien. Zijmoeten niet alleen oog hebben voor proceduresen controle daarop, het stimuleren van de creati-viteit en het ondernemerschap van het manage-ment is van het allergrootste belang. De persoonvan de commissaris en zijn houding tegenover dedirectie is in deze van grote invloed.” Het gaatdus om mensen. En die verhalen kennen we vanAhold waar president-commissaris De Ruiter ooitover Van der Hoeven zei: ‘Je zou hem moetenkunnen klonen’. “De commissaris kon niet wetendat er bij Ahold in de boeken geknoeid werd.

‘Commissarissen is incompetente

Wie is de man achter Hennie van der Most?

4 Twentevisie 01/2005

Hennie Van der Most laat zich aan niemandwat gelegen liggen, met uitzondering van zijnpresident-commissaris Folkert Schukken.

Page 5: Wie is de man achter Hennie van der Most? · jaar of acht heeft hij een raad van commissaris-sen, waar hij normaal gesproken niets op uit doet. Maar er is één man naar wie hij echt

Twentevisie 01/2005

groep van competente mensen’

lezing | folkert schukken

5

Maar De Ruiter is gewaarschuwd door een afge-treden commissaris. Een belangrijke taak van eencommissaris is luisteren.”

Bouwfraude‘Vanzelfsprekend moeten commissarissen samenmet de directie ondernemingsdoelen en te beha-len resultaten formuleren, met afspraken overwelke middelen worden ingezet, zoals hoe definanciering geregeld wordt, welke management-kwaliteiten nodig zijn, aantallen en capaciteitenvan inzetbaar personeel en welke verdere midde-len ter beschikking staan of moeten komen.Limieten aan inzet van middelen moeten even-eens worden bepaald, teneinde de continuïteitvan de onderneming niet in gevaar te latenkomen. Ook moet worden afgesproken welkegrenzen op het gebied van ethisch gedrag nietmogen worden overschreden. Dit gaat verder daneen afspraak dat de onderneming zich overal enaltijd aan de wet zal houden’. Saillant detail is datSchukken ook commissaris is bij GTI. Waar warende commissarissen in dit land tijdens de bouw-fraude? “Die vraag heb ik me ook vaak gesteld.Ze hebben het geweten, dat kan niet anders.”

‘Commissarissen zullen moeten controleren ofdoelen worden gehaald, resultaten bereikt engestelde grenzen niet overschreden. Goedmanagement wil verantwoording afleggen en zalcontrole door commissarissen toejuichen. Het isvan belang een atmosfeer te creëren waarin ditmogelijk is zonder een gevoel van wantrouwenop te roepen. Ook hierbij speelt de persoon van decommissaris en zijn gedrag een belangrijke rol.Door recente gebeurtenissen in ondernemings-land zal van de raad van commissarissen meerdan in het verleden het geval was, gevraagd wor-den onafhankelijk en uit eigen waarneming ver-antwoording af te leggen aan aandeelhouders enandere belanghebbenden in de ruimste zin’.Terecht, vindt Schukken die refereert aan PKNwaar voor 8,5 miljard is uitgeven aan UTMS-fre-quenties. “Terwijl het voornaamste doel van deRaad van Commissarissen is de continuïteit vande onderneming. Maar Van der Hoeven (KPN-commissaris, red) had wat anders te doen.”

EnronIn Amerika zijn de president-commissaris en debestuursvoorzitter vaak dezelfde persoon. ‘Devoorstanders van de combinatie, zoals 90% vande Amerikaanse ondernemingen, noemen alsargumenten het beter functioneren als entrepre-

neur, duidelijkheid over wie de baas is en ééndui-digheid in het afleggen van verantwoording aanaandeelhouders. Aandeelhouders worden in de VSmeer dan bij ons gezien en beleefd als eigenarenvan de onderneming. De tegenstanders wijzen nietalleen op het verschil in taak en verantwoorde-lijkheid van beide functies, maar ook op de grote-re kans op misbruik van macht’. Schukken heefteen voorkeur voor de scheiding van macht.“Recente problemen bij Enron en Worldcomgeven kracht aan dit argument. In Nederland gaathet debat over door wie commissarissen wordenbenoemd. Minder over door wie een niet functio-nerende commissaris wordt ontslagen. In vergelij-king met andere landen treden in Nederland veelmeer gepensioneerden op als commissaris.

‘Het vraagt karakter en moed van een commissaris

een eigen, afwijkende mening te verwoorden’

Dat lijkt met een toenemend tijdsbeslag en dezwaarte van de functie een voordeel. De vraag isof zij de flexibiliteit hebben mee te gaan met eennieuwe invulling van taken en verantwoorde-lijkheden dan zij vanuit hun actieve loopbaangewend waren. Bij Shell verdwijnt de top als ermet reserves is geknoeid. “De Raad vanCommissarissen is in zijn algemeenheid eenincompetente groep van competente mensen.”

Philips‘Er bestaat éénstemmigheid in de visie, dat com-missarissen onafhankelijk dienen te staan van hetmanagement. Dit zijn immers degenen op wie zijtoezicht moeten uitoefenen. Men kan echter eenvraagteken zetten bij deze onafhankelijkheid. Deagenda voor de vergadering wordt meestal doorde directie opgesteld, al of niet in overleg met depresident-commissaris. De informatieverstrekkingwordt vrijwel geheel door de directie verzorgd. Decommissaris dient deze situatie met de nodigeargwaan te bezien, zonder dat dit door de direc-tie als een gebrek aan vertrouwen wordt ervaren.Gebrek aan vertrouwen ondermijnt het gezag vande directie en moet wanneer het voortduurt, aan-leiding geven tot vervanging van betrokkenen.Benoeming en ontslag van een directeur zijn demomenten waarbij commissarissen de grootsteinvloed op de gang van zaken in de onderneminghebben, meer dan bij een discussie over strategieof een belangrijke investering’.

‘Het is gewenst te insisteren op jaarlijkserapportering door de externe accountant aancommissarissen en in incidentele gevallen ookwanneer andere externe adviseurs wordeningeschakeld. De toezichthoudende en con-troletaken kunnen het beste worden geëffectu-eerd door commissies van de raad, zoals audit-,belonings- en benoemingscommissies. InAmerika zijn deze verplicht, in andere landengebruikelijk en in Nederland pas recentelijk inopkomst’. Ooit verkocht Philips Phonogramvoor 5 miljard aan Seagram. Een jaar laterbleek dat uit de boeken dat Philips 1,8 miljardhad verloren op aandelen van Vivendi.Vivendi? Vivendi had eerder Seagram overge-nomen. Dus bleek ineens dat Philips Phonogramniet had verkocht aan Seagram maar hadgeruild tegen aandelen terwijl er eerder vijf mil-jard winst was geapporteerd. “De vraag isgerechtvaardigd waar de commissarissen op datmoment waren.”

Onafhankelijk‘Het hebben van een onafhankelijke opinie eneen persoonlijk oordeel zijn de belangrijksteattributen van de commissaris. Dit vraagt nietalleen inzicht in de materie en gevoel voor demensen waarover moet worden geoordeeld,maar de commissaris moet eveneens de kwali-teit hebben zijn of haar mening met overtuigingnaar voren te brengen. Die mening vormt echtergeen instructie aan het management noch eenadvies. Want een belangrijke beperking in de rolvan commissarissen is dat zij niet op de stoelvan de directie moeten gaan zitten. Zelf onder-nemer zijnde, is de verleiding groot zich bijinvesteringsbesluiten of andere belangrijkemanagementbeslissingen, die instemming vande raad behoeven, op te stellen als beter weten-de directie. Het is zaak voorstellen te toetsen aanafgesproken beleidscriteria, beschikbare midde-len en gestelde grenzen aan risico’s. Bij afwij-kingen is het zaak te oordelen of de directie dezaak voldoende heeft doordacht en overtuiginguitstraalt er een succes van te kunnen maken.Indien nodig moet worden bezien of afwijkingvan eigen beleidscriteria verantwoord is’.

“De druk is groot in het enthousiasme van dedirectie en soms ook die van collega-commissa-rissen, mee te gaan. Het vraagt karakter en moedeen eigen, afwijkende mening te verwoorden,”aldus Schukken die met Van der Most een bij-zonder duo vormt. ■

Page 6: Wie is de man achter Hennie van der Most? · jaar of acht heeft hij een raad van commissaris-sen, waar hij normaal gesproken niets op uit doet. Maar er is één man naar wie hij echt
Page 7: Wie is de man achter Hennie van der Most? · jaar of acht heeft hij een raad van commissaris-sen, waar hij normaal gesproken niets op uit doet. Maar er is één man naar wie hij echt

Twentevisie 01/2005

(door Jan Medendorp) Geert Steinmeijer isbijna terug bij af. Hij heeft met Van HeekTen Cate een bedrijf dat globaal vergelijk-baar is met het bedrijf dat hij al zeven jaargeleden had. Voor hem voorlopig even geennieuwe overnames, geen ABN-AMRO-Par-ticipaties en de Raad van Commissarissen isvervangen door een stichting die toezichthoudt. Dit jaar (2005) bestaat zijn bedrijfVan Heek Ten Cate tien jaar en hij viert datmet werknemers en relaties door middel vaneen heel fraai boekje over kunst, textiel enpoëzie. Het boekje is gemaakt samen metwijlen Willem Wilmink.

Ooit veranderde alles in goud wat Geert Stein-meijer aanraakte. De organisatiedeskundigebegon tien jaar geleden voor zichzelf met deovername van L. ten Cate in Geesteren en dehuishouddivisie van Koninklijke Ten Cate. Hijwas succesvol, kreeg die bedrijven dankzij flinkesaneringen weer aan de praat en de banken bel-den hem bijkans wekelijks met het verzoek ande-re bedrijven die in zwaar weer zaten te helpen.Het was vrij simpel, vertelde Steinmeijer in diejaren. Hij kwam bij bedrijven waar het manage-ment met geld smeet. Flinke saneringen, kostenfiks verlagen en zorgen dat de verkoop weer op

gang kwam. Door zelf het goede voorbeeld (hijvloog zelf uitsluitend economyclass) te geven ensamenwerking met designer Jan des Bouvriewerd Steinmeijer de nieuwe bedrijvendokter.

IdunaHet ging fout met het Brabantse bedrijf Idunadat hij samenvoegde met L. ten Cate en Twekatot het beursgenoteerde Van Heek Tweka. Hijkreeg Iduna nauwelijks aan de praat. In overlegmet de bank zou hij zelf dagelijks op het bedrijfaanwezig zijn; ’s ochtends vroeg op en ’s avonds erg laat thuis. Maar hij had het ervoor over, het liep ook inderdaad beter toen erextra krediet nodig was. ‘Geen probleem, Geert’,kreeg hij te horen, ‘maar eh, we willen wel datje je andere, eigen bedrijven financieel koppeltaan Van Heek Tweka’. “Ik ga de niet werkgele-genheid van de mensen van Van Heek Ten Cateop het spel zetten.” Steinmeijer was witheet entrok zijn handen van het bedrijf dat hij notabene zelf van de bank aangeboden had gekre-gen om het te redden. Niet veel later ging hetbeursbedrijf (de holding en Iduna) failliet. Tekoop: L. ten Cate en Tweka.

SlagheekSteinmeijer liet schriftelijk aan de curatorenvan Iduna (in Brabant) en L. ten Cate inGeesteren (Hijmans) weten geen interesse tehebben. “Ik had net iets te veel verhalengehoord over faillissementsfraude. En ik wildelaten zien dat ik er helemaal buiten stond, datik geen enkel belang had bij het faillissement.”Maar niemand wilde L. ten Cate en Twekakopen, waarna de curatoren ten einde raad als-nog Steinmeijer belden. “Ik heb een faire prijsvoor de aandelen betaald.” Hij voegde hetbedrijf toe aan Van Heek Ten Cate, zijn eigenconcern. Het participatiebedrijf Slagheek (datvoor 85% van Steinmeijer is en voor 15% vande Rotterdamse investeerder Willem Cordia) had70% van de aandelen van het bedrijf Van HeekTen Cate. De andere 30% was in handen vanABN-AMRO-Participaties. Dé Bank en GeertSteinmeijer waren op elkaar uitgekeken en hijkocht samen met Cordia Dé Bank uit (de onder-linge verhouding in Slagheek wijzigde niet).

RvC wegDe Raad van Commissarissen, die op verzoekvan de bank werd opgericht, werd vervolgensook opgeheven. “Bij de holding is nu een apar-

te directeur aangesteld zodat ik niet aan mezelfrapporteer en ik heb een stichting (StichtingAdministratiekantoor Slagheek) opgericht dieals een Raad van Commissarissen functioneert.Een goede vriend van mij die heel goed onaf-hankelijk denkt en handelt zal mij op de vingerskijken en mij met raad en daad terzijde staan.Dat is genoeg.”

Terug bij af, maar wel een stuk gelukkiger.Het boekjaar dat op 1 november afloopt had eenomzet van 65 miljoen met 2,6 miljoen winst.“We gaan dit bedrijf nu verder uitbouwen.Voorlopig geen overnames meer, althans geenslechte bedrijven.” Hij zit onder meer in kunst-gras. De eerste grote order voor een bedrijven-park, goed voor een ton, heeft hij net voor dekerst binnengehaald. Hij koopt het van de groot-ste concurrent van Koninklijke Ten Cate. “Ik bennu met Loek de Vries van KTC in gesprek, iksluit niet uit dat wij binnenkort het kunstgrasvan Koninklijke Ten Cate gaan verkopen.”

Het hele gedoe heeft Steinmeijer naar schattingzeker vijf miljoen euro gekost, het faillissementvan Iduna, het terugkopen van zijn ‘eigen’bedrijven L. ten Cate en Tweka en het uitkopenvan ABN-AMRO-Participaties. “Maar ik hebmijn nachtrust weer terug.” ■

Miljoenen verspeeld

Steinmeijer bouwt aan nieuwe ‘oude’ Van Heek Ten Cate analyse | geert steinmeijer

7

Geert Steinmeijer heeft zijn nachtrust weerterug na het faillissement van Van Heek Twekaen het uitkopen van ABN-AMRO-Participaties.

Met Jan des Bouvrie met wie hij een tijd langsamenwerkte.

Page 8: Wie is de man achter Hennie van der Most? · jaar of acht heeft hij een raad van commissaris-sen, waar hij normaal gesproken niets op uit doet. Maar er is één man naar wie hij echt

10 Twentevisie 01/2005

(door Martin Steenbeeke) Een nieuw logo enmeer aandacht voor de afgekorte holding-naam. Twentsche Kabel Holding gaat metnieuw elan het jubileumjaar in. De naam‘Twentsche Kabel’ verschuift naar de achter-grond ten gunste van ‘TKH’ om te bena-drukken dat het bedrijf meer doet dan hetproduceren van kabels. “Wij zijn een uniekbedrijf,” zegt topman Alexander van der Lof.

Het 75-jarig jubileum komt geen jaar te vroeg.Want het is altijd leuker om feest te vieren als deresultaten goed zijn, dan, zoals een paar jaar gele-den, er sprake is van een dieptepunt. TKH leed in2002 een fors verlies en moest meermalen reor-ganiseren om de rode cijfers niet verder op telaten lopen. Die vroege reorganisatie, zegtbestuursvoorzitter Van der Lof, heeft het bedrijfwel een voorsprong gegeven op de concurrenten.

“We hebben heel tijdig ingegrepen.” De crisis inde telecomsector aan het begin van het nieuwemillennium is niet aan TKH voorbijgegaan.Prijsverlagingen en overcapaciteit zadelden hetbedrijf op met een verlies over 2002 van 54 mil-joen euro. Mede door het effect van een reorga-nisatie bij de productiebedrijven in Nederland (bijde TKF-fabrieken in Haaksbergen en Lochemwerden 200 banen geschrapt), Engeland en China

tkh | interview

Page 9: Wie is de man achter Hennie van der Most? · jaar of acht heeft hij een raad van commissaris-sen, waar hij normaal gesproken niets op uit doet. Maar er is één man naar wie hij echt

Twentevisie 01/2005 11

Het tweede leven van TKH

Kabelbedrijf ontwikkelt zich steeds meer als ICT-bedrijf interview | tkh

Twentsche Kabel is in 1930 opgericht door Jan van der Lof, grootvader van de huidige bestuursvoorzitter. In een voormalige wolstoffenfabriek in Haaksbergenwerd gestart met de productie van kabels, waar door de elektrificatie van Nederland een grote vraag naar was. Naast elektriciteitskabels en hoogspan-ningskabels legde het bedrijf zich ook toe op de productie van telefoon- en glasvezelkabels. Onder leiding van Alexander van der Lof, kleinzoon van de oprich-ter, begeeft het bedrijf zich nadrukkelijk op de ICT-markt. Alexander van der Lof studeerde bedrijfseconomie aan de HEAO in Enschede, kwam in 1985 indienst bij TKH en ging vervolgens als management trainee naar de Verenigde Staten, waar hij zijn MBA haalde. Als commercieel directeur bij de TwentscheKabel Fabriek maakte hij in 1998 de ‘overstap’ naar de Raad van Bestuur van de holding, waar hij in 2001 Harm Smidt opvolgde als bestuursvoorzitter.Binnen de TKH-holding werken wereldwijd 2500 mensen. Bij de fabrieken van Twentsche Kabel in Haaksbergen en Lochem werken in totaal 440 mensen.

zit het bedrijf weer in de lift. 2003 werd met eenwinst van bijna 12 miljoen afgesloten en overde eerste negen maanden van 2004 verdubbel-de de netto winst. De prognose is dat over heel2004 de winst met vijftig procent zal stijgen, ditondanks moeilijke marktomstandigheden invoor TKH belangrijke markten zoals de bouw eninstallatiesector, telecom en kabel. “2005 wordtmet recht een feestjaar,” zegt bestuursvoorzitterAlexander van der Lof, gelet op de positieveontwikkelingen in het afgelopen jaar.

LogoDe festiviteiten worden gebruikt om bij klanten,aandeelhouders en andere relaties het ‘nieuwe’TKH te profileren. Want hoewel het bedrijf het alenige tijd niet meer hoofdzakelijk van naaktekabels moet hebben is TKH voor veel buiten-staanders nog altijd het bedrijf dat met grote ka-trollen sleept. De realiteit is dat slechts dertig pro-cent van de omzet wordt behaald in dekabelmarkt. “Maar traditioneel gezien zijn wij ergverbonden met de kabel, al was het alleen maardoor onze naam,” zegt Van der Lof. Een naams-wijziging is niet aan de orde, al komt er wel eennieuw logo en zal vaker de afgekorte holding-naam TKH gebruikt worden in plaats van hetgangbare ‘Twentsche Kabel’. “We zijn een onder-neming in transformatie en daar hoort een ande-re uitstraling bij” TKH profileert zich meer enmeer als ontwikkelaar en bouwer van innovatie-ve systemen en netwerken, waar overigens welveel - dunne - kabels in worden verwerkt. TKHbiedt ‘totaaloplossingen’ voor de beveiliging,zorg, communicatie en comfort-markt. In de be-veiligingsmarkt voorziet TKH parkeergarages vanvideosystemen en voor de telecommarkt biedt hetbedrijf ‘time-shifted televisie’ waarbij internet,telefonie en televisie worden geïntegreerd.

Via een bestaande koperen telefoonkabel krijgteen televisiekijker digitale kwaliteit en de moge-lijkheid om programma’s 24 uur terug te zien.De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat het een

Oostenrijkse vinding is, waarvan TKH de exclu-sieve rechten heeft verworven. “Maar het is ookeen kwaliteit om dit product te vinden en in demarkt te zetten. Wij zoeken oplossingen in eenvroeg stadium van de levenscyclus want dan kunje er meer geld aan verdienen, omdat je minderconcurrenten hebt. We hebben de mensen in huisdie potentiële klanten enthousiast kunnen makenom iets te kopen,” zegt Van der Lof.

Kabels

TKH besteedt 3% van de omzet aan research endevelopment. De winst wordt door deze investe-ringen wel gedrukt, maar Van der Lof is ervanovertuigd dat dit zich op de lange duur uitbe-taalt. Vijftien procent van de omzet van de laat-ste jaren komt al voor rekening van nieuweinnovaties en producten. Op dit ogenblik blijfthet rendement van de kabelgroep iets achter. Demarkt voor kabels wordt nog altijd als “heelmoeilijk” getypeerd, maar is nog altijd winstge-vend. “We hebben enkele parels die bovenmatigpresteren,” zegt Van der Lof. Een fabriek inDuitsland, waar kabels voor medische toepass-ingen worden gemaakt, zit qua capaciteit totaan de nok toe vol. Binnenkort moet de beslis-sing genomen worden om de groei binnen debestaande fabrieken op te vangen of een nieuweproductielocatie te bouwen. “Ik denk dat we ookin Twente verder zullen investeren en groeien.We hebben nog veel machinecapaciteit en hetaantal vacatures ontwikkelt zich positief.” Degroei wordt niet per definitie gerealiseerd inOost-Europa of Azië, waar de loonkosten lagerzijn. TKH heeft in China al een fabriek waarglasvezel- en datacommunicatiekabels gemaaktwordt, een activiteit die overigens nog nietwinstgevend is. Van der Lof: “Als we besluiteneen nieuwe fabriek te bouwen, moeten we hetvoordeel van de loonkosten afwegen tegen delogistieke kosten.” Tot dusver hanteert hetbedrijf zoveel mogelijk de spelregel dat de afzetvan een product in een straal van vijfhonderdkilometer van de productielocatie plaats vindt.

SpreidenDe structuur met drie verschillende groepen - Kabel, Technische Handel en Machinebouw-blijft overeind. “De kernlijnen houden we vast.Het was lange tijd een modetrend in hetbedrijfsleven om op één ding te focussen maaronze strategie is risico’s te spreiden. En datdoen we vooral in kansrijke gebieden.” De ont-wikkeling van de bandenbouwfabriek in Epe iseen verhaal apart. Het bedrijf stond vanwegede slechte resultaten lange tijd in de etalage, alzegt Van der Lof dat het bedrijf niet per seweg moest. Maar de laatste jaren is het eenvan de beter presterende werkmaatschappijenen wil TKH er niet meer vanaf. Van der Lof,afgemeten: “We hebben een goede visie gehadom het bedrijf niet af te stoten.” In de stijging van het aandeel Twentsche Kabelnaar een niveau rond de 30 euro ziet Van derLof de bevestiging dat de nieuwe koers in iedergeval door analisten en beleggers begrepenwordt. “Er is veel belangstelling voor deonderneming TKH. Dat is een teken dat wij ietsbijzonders doen en niet in de massa ten ondergaan.” Het aandeel van Twentsche Kabelschommelde twee jaar geleden rond de 6 euro.Van der Lof: “Ik vond het toen wel verrassenddat niemand geïnteresseerd was om ons overte nemen.” Nu de koers zich bijna vervijfvou-digd heeft is de angst voor een overnameongegrond. “Bovendien zijn we een uniekbedrijf, en daarom ligt een overname ook nietdirect voor de hand.” TKH roert zich zelfnadrukkelijk op het overnamepad. Het bedrijfheeft zich tot doel gesteld een grotere (geogra-fische) overlap van de activiteiten te realiserenen wil maximaal drie maal per jaar “zeerselectief” een bedrijf over te nemen. De ogenzijn gericht op gezonde bedrijven met eengoed management en rendement. “We zoekenbedrijven met een omzet van tien tot vijftigmiljoen euro. Dat zijn vaak familiebedrijvenen daar gaat veel tijd overheen,” weet Van derLof. ■

Page 10: Wie is de man achter Hennie van der Most? · jaar of acht heeft hij een raad van commissaris-sen, waar hij normaal gesproken niets op uit doet. Maar er is één man naar wie hij echt
Page 11: Wie is de man achter Hennie van der Most? · jaar of acht heeft hij een raad van commissaris-sen, waar hij normaal gesproken niets op uit doet. Maar er is één man naar wie hij echt

Twentevisie 01/2005 13

2005 is een opmerkelijk jaar op aangifte-gebied. Het is het begin van de digitale aan-giftecommunicatie voor u als ondernemermet de overheid. Sinds jaar en dag ontvingu als ondernemer een papieren aangifte-biljet om de aangifte inkomstenbelasting,vennootschapsbelasting en omzetbelasting/ICL te doen.

Vanaf 1 januari 2005 verdwijnen deze papierenaangiften voor u als ondernemer. Voor particu-lieren blijft deze nog wel bestaan. U krijgt nogslechts een uitnodiging per post tot het doenvan aangifte. Deze aangifte dient u vervolgenselektronisch in te dienen. Voor wat betreft deaangifte loonbelasting gaat deze verplichting inper 1 januari 2006. De belastingdienst heeftaangegeven dat zij op deze wijze uw aangiftebeter en sneller kan verwerken en dat de kansop fouten/vertraging flink zal worden verkleind.

TechniekAan de invoering van de elektronische aangif-te is uiteraard een grote hoeveelheid techniekverbonden. Deze varieert van het door de belas-tingdienst ter beschikking stellen van persoon-lijke domeinen per sofi-nummer op internet totdiverse softwaremogelijkheden, die binnen uweigen bedrijf kunnen worden geïnstalleerd.

De eerste aangifte die u in 2005 elektronischindient is waarschijnlijk de aangifte omzet-belasting/ICL. Deze kunt u online in uw per-soonlijke domein op internet invullen. Om toe-gang te krijgen tot uw elektronische aangifte opwww.belastingdienst.nl hebt u een gebruikers-naam en een wachtwoord nodig. Deze hebt uinmiddels ontvangen in twee aparte brievenvan de belastingdienst. Met deze gegevens kuntu voor de eerste keer inloggen.

U kunt de aangiften via uw eigen administra-tieve software maken en vervolgens de gegevensovertypen op het online aangifteformulier opinternet. Wanneer u over bepaalde administra-tie software beschikt kunt u de aangifte zelfsrechtstreeks vanuit uw software versturen naarde belastingdienst.

Wanneer uw accountant of belastingadviseuruw aangifte verzorgt, kan hij of zij deze via depincode van het kantoor of via uw code indie-nen. U blijft echter zelf verantwoordelijk voor

de inhoud van uw aangiften. Uw accountant ofbelastingadviseur zal u dan ook vragen om uwhandtekening voor de aangifte en de digitaleverzending hiervan.

Winstaangifte inkomstenbelasting/vennootschapsbelastingDeze aangifte verzorgt u waarschijnlijk niet zelfmaar wordt veelal door u uitbesteed aan uwaccountant of belastingadviseur. Wanneer udeze toch zelf wilt samenstellen dan kunt u hetaangifteformulier op uw persoonlijke domeinop internet downloaden, invullen en vervolgensversturen naar de belastingdienst.

Uw accountant en belastingadvieskantoorbeschikken over professionele software voor hetverzorgen van uw aangiften. Belangrijk hierbijis de aansprakelijkheid voor de ingestuurdeaangifte omdat u deze niet meer ondertekent.Het elektronische bestand dat uw accountant/belastingadviseur gebruikt, kan veelal niet wor-den ‘gelezen’ maar dient wel door u te wordenondertekend.

De meeste kantoren besluiten dan ook om een‘leesbaar’ fiscaal rapport uit te printen en ditdoor u te laten ondertekenen. Tevens laten zij uper aangifte een machtiging tekenen waarin utoestemming verleent voor de elektronischeverzending.

De aangifte over 2004 zal er anders uitzien dandie over 2003. Door de belastingdienst wordenmeer vragen gesteld en er dient gebruik te wor-den gemaakt van de zogenaamde standaardjaarstukken van de belastingdienst.

Was u nu nog gewend om een kopie van uwjaarstukken mee te (laten) sturen met uw aan-gifte, vanaf 1 januari 2005 is dit niet meer toe-gestaan. Dit betekent dat u de gegevens uit uwjaarstukken over dient te nemen op het biljet.Het is zelfs verboden om bijlagen mee te sturenmet de aangifte. Wel hebt u de ruimte om in hetelektronische biljet zelf een aantal toelichtingente verstrekken.

LoonbelastingVanaf 1 januari 2006 bent u verplicht de aan-gifte loonbelasting en premies werknemersver-zekeringen (nu nog via het UWV) elektronischte doen. Het benodigde formulier kunt u vanaf1 januari 2006 downloaden via uw persoonlijke

domein op internet, invullen en vervolgens ver-sturen (uploaden). Afhankelijk van uw admini-stratiesoftware kan dit eventueel rechtstreeksgebeuren.

Wanneer u zelf uw aangifte elektronisch in gaatdienen is het belangrijk dat u uw computer-omgeving op een goede manier hebt afge-schermd en beveiligd. Dit betekent minimaaldat u over een back-up procedure, firewall enantivirus-programma dient te beschikken.Tevens dient u een interne instructie in uwbedrijf te hebben wie binnen uw bedrijf uwdomein en uw codes mogen gebruiken voor hetsamenstellen/indienen van de aangiften. EenICT consultant kan u eventueel behulpzaam zijnbij het regelen van de bovenstaande zaken.

TenslotteIn het zeldzame geval dat zowel u als uw belas-tingadviseur/accountant niet over een computerbeschikt, dan kunt u een tijdelijke ontheffingaanvragen. Deze is altijd tijdelijk en geldt nooitlanger dan een jaar.

Tevens kunt u via de elektronische aangiftegeen wijzigingen in uw bedrijfsgegevens meerdoorgeven zoals uw bankrekeningnummer,NAW-gegevens etcetera. Dit dient u nog steedsschriftelijk te doen.

Gezien de ingangsdatum van 1 januari 2005gaan wij ervan uit dat u inmiddels de nodigestappen hebt ondernomen om straks probleem-loos uw aangiften te kunnen indienen. Hebt udit nog niet gedaan of hebt u nog vragen overde digitale aangifte, dan kunt u uiteraard altijdterecht bij uw accountant of belastingadviseur.

Hij of zij helpt u graag verder. ■

Mevrouw mr. E. Kientz De auteur is als belastingadviseur verbondenaan Ten Kate & Huizinga te Enschede

Elektronische aangifte

column | financieel accentVrijblijvend persoonlijk advies? Kijk op www.twentevisie.nl

Page 12: Wie is de man achter Hennie van der Most? · jaar of acht heeft hij een raad van commissaris-sen, waar hij normaal gesproken niets op uit doet. Maar er is één man naar wie hij echt

Het boek‘Merken gesterkt in Twente’,het langverwachte boek over(inter)nationale toppers, diehier hun wortels hebben,verschijnt in de eerste helftvan 2005.Het is de kroniek van 11 be-roemde merken. Het verhaalvan de mensen die deze merken groot maakten. Hetis geschreven vanuit trotsvoor de regio, in de warmetoon waarmee Tukkers overGrolsch praten.

Op volle sterkteIn samenwerking metRegio Twente, Kamer vanKoophandel Veluwe enTwente, Saxion Hogescholen,RTV Oost en Twentevisie presenteert SIR het boek tijdens het Twentevisie Eventop 21 maart a.s.De 11 topmerken zijn daarsterk vertegenwoordigd.U komt toch ook?

Sterkte-bod‘Merken gesterkt in Twente’is een waardevol cadeau vooruw relaties (of voor u zelf).Teken nu in!

Voor meer informatie:

Telefoon 053-4307044 Telefoon 053-4348050www.sir.nl www.markeys.nl

www.twentsemerken.nl

Page 13: Wie is de man achter Hennie van der Most? · jaar of acht heeft hij een raad van commissaris-sen, waar hij normaal gesproken niets op uit doet. Maar er is één man naar wie hij echt

Twentevisie 01/2005

(door Martin Steenbeeke) Tijhuis Gerechts-deurwaarders is met 130 werknemers envestigingen in Almelo, Winterswijk enArnhem een van de grootste deurwaarders-en incassobureaus van Oost-Nederland. Hetbedrijf verricht onder meer de vorderingenvan grote instellingen als Amicon en hetCentraal Justitieel Incassobureau. Jaarlijksworden 80.000 à 90.000 adressen bezocht.Werk genoeg, want met de toename vanfaillissementen en huishoudens die zich in deschulden steken, stijgt de klandizie.

Hij staat bij minimaal één debiteur niet bekendals deurwaarder maar als de ‘man van deDonald Duck’. Toen Norbert Tijhuis zich melddemet een vordering bij een particulier wilde devrouw des huizes tegenover haar echtgenootverbergen dat er een deurwaarder aan de deurstond. “Het is de man van de Donald Duck,”schreeuwde zij richting huiskamer. Tijhuis, dieals directeur al een aantal jaren niet meer toekomt aan het ‘handwerk’, kan om het voorvallachen. Al zegt het wel wat over het imago vanzijn vak. Deurwaarders worden geassocieerd metnegatieve zaken, helaas niet alleen door debi-teuren. Te vaak kiezen kandidaat-deurwaardersin de ogen van Tijhuis voor een carrière in deadvocatuur. “We hebben moeite om goede men-sen te vinden,” zegt Tijhuis. Hoewel dit mindergeldt voor de incasso-poot, stelt hij dat de gerin-ge beschikbaarheid van deurwaarders een ver-dere groei van zijn bedrijf belemmert.

BommeldingHet kan niet aan de verdiensten liggen, zegtTijhuis, want die “zijn goed.” Het is volgens hemeerder een kwestie van ‘onbekend maakt onbe-mind’. Hij benadrukt de vrijheid en variatie, “hetis geen ‘9 tot 5- baan’,” maar erkent dat eenbezoek bij een debiteur op negatieve, zelfs agres-sieve, reacties kan stuiten. “Het is de kunst om desituatie goed in te schatten,” zegt Tijhuis. Nietbinnen een half uur, maar binnen een halveminuut. Deurwaarders die daar moeite mee heb-ben, hebben volgens hem vaak trammelant. Zelfzegt hij in zijn eigen carrière niet of nauwelijksmet geweld in aanraking te zijn gekomen. Of hetmoet die ene bommelding van een ogenschijnlijkontevreden debiteur zijn. Op de vraag waar debom in het Almelose kantoor was neergelegd,werd “kelder” geantwoord. “Maar wij hebbenhelemaal geen kelder,” zegt Tijhuis.

SchuimTijhuis heeft bewust voor een carrière als deur-waarder gekozen. Hij werkte begin jaren zeventigals bureauchef op een advocatenkantoor inDoetinchem maar het juridische gesteggel rondstrafzaken en echtscheidingen beviel hem niet. “Ikken mezelf. Ik kan slecht tegen onrecht en wil nietrecht praten wat krom is. Nog steeds kan ik meopwinden over hoe een strafrechtadvocaat hetschuim uit het gevang kan houden.” Hij voltooidezijn deurwaardersopleiding, ging werken in eenmaatschap en startte in 1987 zijn huidige bedrijf.

‘Nog steeds kan ik me opwindenhoe een strafrechtadvocaat

het schuim uit het gevang kanhouden’

“Het wordt ons wel eens verweten dat we asoci-aal zijn,” zegt Tijhuis, als hem gevraagd wordt ofeen deurwaarder dan geen last heeft van zijngeweten. Die dwingt niet alleen notoire wanbe-talers tot betalen, maar klopt toch ook aan bijeen bijstandsmoeder om de schamele inboedel teverkopen? “Wat wij doen, hadden mensen zelfmoeten doen,” reageert Tijhuis, die benadrukt datdeurwaarders pas beslag kunnen leggen en totopenbare verkoop over kunnen gaan als de rech-ter hiertoe een uitspraak heeft gedaan. Tijhuiszegt nooit met de hand over het hart te strijken.“Als we dat doen, spreekt dat zich rond. Dan zegtiedereen bij het horen van de naam Tijhuis ‘doemaar zielig’. Ik ga inhoudelijk niet in discussie.”

KeizerBedrijven zijn volgens Tijhuis veel sneller danparticulieren geneigd een vordering te voldoen.Incassovorderingen van bedrijf A op bedrijf B,door Tijhuis ‘business to business’ genoemd,vormen voor het Almelose bedrijf een “zeersubstantieel deel” van de omzet. “Ondernemershebben sneller door dat iets hun geld gaat kos-ten,” zegt Tijhuis. Een vordering van 500 eurokan na bemoeienis van een incassobureau, dekantonrechter en een deurwaarder oplopen tothet dubbele. Maar inschakeling van een incas-sobureau of deurwaarder is geen garantie voorsucces. Als er echt niets te halen valt, vaak bijfaillissement of schuldsanering, is de kans grootdat ook de deurwaarder met lege handen blijftstaan en in principe voor niets heeft opgetre-den. “Waar niets is, verliest ook de keizer zijnrecht,” weet Tijhuis. ■

Groei Almelo’s bedrijf geremd door personeelstekort

Gouden tijden voor gerechtsdeurwaarder Tijhuis interview | tijhuis

15

Norbert Tijhuis koos voor het vak van deur-waarder omdat hij niet recht wil praten watkrom is. “Wat wij doen, hadden mensen zelfmoeten doen.”

Page 14: Wie is de man achter Hennie van der Most? · jaar of acht heeft hij een raad van commissaris-sen, waar hij normaal gesproken niets op uit doet. Maar er is één man naar wie hij echt

16 Twentevisie 01/2005

(door Gerrit Strijbis) Zwaailichten trekkende aandacht. Een met een grote machinegeladen vrachtwagen neemt de bocht opkruipsnelheid. De chauffeur zit geconcen-treerd achter het stuur en volgt de aanwij-zingen op van zijn collega achter de auto. Dewielen knerpen over het asfalt. Rakelingsscheert het gevaarte langs een lantaarnpaal.Als een acrobaat manoeuvreert de chauffeurzijn voertuig over het asfalt. Waar vertra-ging normaal gesproken irritatie oproept,kijken automobilisten nu bewonderend naardeze circusact op de weg.

Zwaar Transport Twente (ZTT) uit Rijssenverzorgt speciale transporten door geheelEuropa. ZTT benut kansen op plaatsen dieandere transporteurs mijden.

ZTT verzorgt met 40 medewerkers (omzet in2003 8 miljoen) en een wagenpark van 28trekkers en 45 diepladers exceptionele trans-porten. Het bedrijf richt zich daarbij hoofd-zakelijk op het vervoer van machines voorlandbouw, industrie en grondverzetbedrijven.Bestemmingen in het Oostblok en Zuid-Europabepalen grotendeels de omzet.

‘We betalen in Duitsland 300 en in Italië 3.000 euro

voor een vergunning’

Het begon in 1975. Een specialist in uitzonder-lijk vervoer, Van der Vlist uit Groot Ammers,nam een transportbedrijf in Rijssen over alsvast steunpunt voor speciale transporten in

Oost-Nederland. Het in Zwaar Transport Twente(ZTT) omgedoopte transportbedrijf opereertzelfstandig, maar maakt bij de acquisitie enorganisatie van transporten gebruik van hetnetwerk van Van der Vlist.

CorruptieDirecteur Fons Bouwmeesters: “We rijden vanCornwall tot Siberië en van de Noordkaap totSicilië.” Waar andere ondernemingen kiezenvoor het comfort en de zekerheden van vastetrajecten naar veilige oorden gaat ZTT geenuitdaging uit de weg. Als voorbeelden uit hetverleden noemt Bouwmeesters transportennaar de oorlogsgebieden in Joegoslavië. Alseerste transporteur vervoerde ZTT legermate-riaal naar plaatsen met een macabere klank

Manoeuvreren op de vierkante millimeter

Bewondering voor circusacts

Fons Bouwmeesters (links): “Alleen corruptie houdt ons tegen.”

Page 15: Wie is de man achter Hennie van der Most? · jaar of acht heeft hij een raad van commissaris-sen, waar hij normaal gesproken niets op uit doet. Maar er is één man naar wie hij echt

Twentevisie 01/2005

interview | transport

17

als Srebrenica en Banja Luca. Een gewapen-de escorte moet de veiligheid van dechauffeurs garanderen. Het bedrijf neemtnooit onnodige risico’s: “De veiligheid vooronze mensen staat voorop. De kans op krassenen deuken is bij ons daarentegen wel hogerdan bij collega’s die zich puur op West-Europese bestemmingen richten.”

Toch zijn er ook landen die zelfs ZTT mijdt.Landen waar de corruptie hoogtij viert, laat hetbedrijf links liggen. Als voorbeelden noemtBouwmeesters Moldavië en Georgië. Zo legdenMoldavische douanebeambten twee vrachtau-to’s op de terugweg drie dagen aan de ketting.De importeur beschikte over onvoldoende geldom de invoerrechten te betalen. De overheidprobeerde door confiscatie van het transport-materieel de importeur tot betaling te dwingen.“De Moldavische overheid wentelde dit pro-bleem op ons af. We ontsnapten door de doua-ne om te kopen.”

OrganisatieEr bestaan grote verschillen tussen regulier enexceptioneel vervoer. Bij transporten met stan-daardafmetingen staan de vrachtauto’s na ééntelefoontje binnen een uur bij de opdrachtge-ver voor de deur. Speciale transporten kennenvolgens operationeel manager Barteld Eenk-hoorn een ander draaiboek. “We onderzoekenhet traject. Zo kijken we naar viaducten,vluchtheuvels, rotondes en verkeerslichten.”Daarbij leggen medewerkers de route af. Vooreen transport van Nijverdal naar Boedapestbeperkt dit onderzoek zich van de route van ennaar de autosnelwegen. De uniforme eigen-schappen van de snelwegen maken eeninspectie van deze trajecten onnodig. ZTTbeschikt in geheel Europa over agenten dieinformatie verzamelen over de route van desnelweg naar de bestemming. Na het onder-zoek en de offerte dient ZTT een aanvraagvoor een vergunning in. Er bestaan in Europanagenoeg uniforme eisen voor de afmetingen,de as-last, de afstand tussen de assen en devoertuigen. De leges lopen daarentegen vol-gens Eenkhoorn wel sterk uiteen: “Zo betalenwe in Duitsland 300 en in Italië 3.000 eurovoor een vergunning.”

Aparte regels en wettenBij de uitvoering van een transport stellen lan-den uiteenlopende eisen. Sommige landen

eisen politiebegeleiding, andere niet. Zo eistItalië een acht dagen van tevoren aan te vragenpolitie-escorte. Wanneer speciale transportenonverhoopt enkele uren later arriveren, startdeze procedure opnieuw. Om problemen tevoorkomen nemen de chauffeurs een extragrote marge. Overigens maakten enkelechauffeurs van ZTT ook op een andere manierkennis met de Italiaanse politie. Drie vrachtau-to’s reden naar Italië. Bij aankomst controleer-de de politie de tachograafschijven en consta-teerde snelheidsovertredingen. Door eenmisverstand legden de chauffeurs het trajectmet tachtig in plaats van de voorgeschrevenzestig kilometer per uur af. Dat leidde tot eenbekeuring van DM 1.000 per auto. Dechauffeurs slaagden er uiteindelijk dankzijonderhandelingstechnieken in de bekeuringentot de helft te reduceren.

‘Een reis naar Italië kost met eennormale vrachtauto twee dagen,

wij gaan uit van het dubbele’

Bij de organisatie van speciale transportengeldt er in sommige landen verder een verbodop gebruik van het wegennet tijdens de spits-tijden. Duitsland staat speciale transportenalleen ’s nachts toe de autosnelwegen te ge-bruiken. Frankrijk verplicht de chauffeursalleen overdag de N-wegen te benutten.Eenkhoorn: “Een reis naar Italië kost met eennormale vrachtauto twee dagen, wij gaan uitvan het dubbele.”

FoutjeHet gaat ook wel eens mis. Bij een transport vantwee tanks voor de waterzuivering van Zutphennaar Vriezenveen besteedde ZTT een deel vanhet transport uit aan de binnenvaart. Het trans-port paste niet onder de brug bij Aadorp. ZTTloste dit probleem op door honderd ton extraaan de lading toe te voegen om het ponton die-per in het water te laten zakken. Daarnaastpaste de lading niet op één ponton, maar blekener twee noodzakelijk.

Exceptionele transporten stellen ook zwareeisen aan het personeel. Bouwmeesters geeft devoorkeur aan intern opgeleide medewerkers:“Dit vak leer je in de praktijk.” Jongens die opzaterdag een centje bijverdienen met autowas-sen treden later vaak in vaste dienst. Hand- enspandiensten in de garage en tijdens ritten

maken eveneens deel uit van het leerproces.Langzamerhand leren ze de auto’s, de beladingen de procedures tijdens de rit kennen. Zo krij-gen ze gevoel voor de lading en het materieel.In andere segmenten van de transportwereldrijden chauffeurs naar een bestemming enbekommeren zich tijdens het laden en lossennauwelijks om hun vracht. Bij speciale trans-porten verwacht Bouwmeesters dat zijn mede-werkers initiatief nemen en zich coöperatiefopstellen. Leidinggevende capaciteiten vindt hijeveneens noodzakelijk: “Onze chauffeurs voe-ren de regie over een transport. De kans bestaatdat onze chauffeurs door hun ervaring voorandere werkwijzen kiezen dan opdrachtgevers.Dan vinden wij het belangrijk dat hij de klantovertuigt of de hulp inroept van de planningom problemen op te lossen.”

OverhedenDe overheid werpt een aantal belemmeringenop die het de chauffeurs van speciale transpor-ten extra lastig maken. Rotondes en anderesnelheidsremmende maatregelen zorgen regel-matig voor problemen. De wegbeheerders gaanbij de aanleg uit van de gangbare afmeting,18,75 meter, van vrachtauto’s. “Met een lengtevan 30 meter passeer je geen rotonde zonder destoepranden te gebruiken.” Dit veroorzaaktschade aan de banden, het chassis en de veer-systemen. Ook komen er beschadigingen aanhet wegmeubilair voor. Sommige gemeentesdeclareren hun schades bij het bedrijf.Bouwmeesters: “Afhankelijk van de oorzaakvergoedt onze verzekeraar de schade. Bij nietverwijtbare beschadigingen wijzen we aanspra-ken op vergoedingen af.” ■

op het asfalt

Barteld Eenkhoorn: “De prijzen voor vergunningen lopen sterk uiteen in Europa.”

Page 16: Wie is de man achter Hennie van der Most? · jaar of acht heeft hij een raad van commissaris-sen, waar hij normaal gesproken niets op uit doet. Maar er is één man naar wie hij echt

Kostenefficiëntvan A naar B?

AVIS Twente. Dat rijdt, altijd!www.avistwente.nl

Huur een auto bij AVIS TwenteBel 053 431 22 35

Mailverwerking

Grafische nabewerking

Verpakken en sealen

Fulfilment

Voor meer informatie:Handpak Nederland B.V.

Lenteweg 21-257532 RV Enschede

Postbus 61507503 GD Enschede

T 053-461 39 12F 053-461 44 95E [email protected] www.handpak.nl

Naast inkjetprinten en zwart/wit laserprinten nu ook hoogwaardig kleurenprinten (A3++) op de Xerox iGen3. Snel en voordelig printen op diverse papiersoorten of kunststof. Zeer korte doorlooptijden, onge-kende mogelijkheden voor variabel afdrukken en ècht on-demand!

Bewerken en verwerken van data-bestanden. Personaliseren van documenten, etiketten en mailingen. Tevens couverteren, handling en verzending van uw directmail.

Ons zusterbedrijf “Vaardige Handen” verricht handmatige nabewerking en machinale afwerking (inclusief boekbindwerkzaamheden) voor o.a. drukkerijen en reclamebureau’s.

Alle handmatige verpakkingswerk-zaamheden. Monteren en vullen van CD-hoezen of display’s en alles daar tussenin. Eveneens machinaal sealen en krimpen.

HandpakNederland

Nieuw bij HandpakFullcolourprinting op de Xerox iGen3vanaf € 0,07 per A4 incl. papier

Passende oplossingenvoor elk logistiekvraagstuk

D e s n e l s t e h a n d e n v a n N e d e r l a n d .

Meer dan 6.000 palletplaatsen t.b.v. opslag, voorraadbeheer en het op afroep verzenden van uw producten, drukwerk of promotie-artikelen. Alles onder één dak.

D e s n e l s t e h a n d e n v a n N e d e r l a n d .

Printservice

U BENT VAN HARTE WELKOM BIJ:

VAN DE BESTE KEUZESGENIET JE HET MEEST

ZAKELIJK PRIVÉ

Zoekt u een royale gezinsauto? Of een luxe zakensedan? De nieuwe ŠkodaOctavia biedt u beide. En dát maakt 't wel heel erg makkelijk om te kiezen.Deze verrassend veelzijdige, prachtig gestroomlijnde Hatchback heeft stan-daard bovendien álles wat u zich kunt wensen: van actieve anti-whiplashhoofdsteunen tot een boordcomputer... En dat voor slechts € 17.690,-.Een bezoek aan onze showroom is dan ook écht de moeite waard!

De nieuwe ŠKODA Octavia vanaf € 17.690,-

Genoemde vanaf prijs is incl. BTW en BPM, excl. verwijderingsbijdrage en kosten rijklaar maken.Brandstofverbruik gemiddeld 5,0 – 9,1 L/100 km (1 op 11,0-20,0) CO2-emissie 135-218 G/km.Wijzigingen, ook in uitvoeringsdetails, voorbehouden.

AUTO SERVICE GÖRITZLEHNER Diamantstraat 29, 7554 TA Hengelo, (074) 255 80 00

AUTOBEDRIJF SNIJDERS Ootmarsumsestraat 462A, 7603 AX Almelo, (0546) 86 15 54

Page 17: Wie is de man achter Hennie van der Most? · jaar of acht heeft hij een raad van commissaris-sen, waar hij normaal gesproken niets op uit doet. Maar er is één man naar wie hij echt

Twentevisie 01/2005

(door Marc Visch) “Dit is het theater dat je jedenkt te herinneren uit een ver verleden!”De passie spat uit de ogen van Kitty Peetoomals zij over haar Verhalenboot praat. Sindseen paar weken ligt de boot op een haastidyllische plaats in de Zwolse Thorbecke-gracht. Vijf jaar geleden ontstond het idee opde bank met een fles wijn en eind januariopent het minitheater zijn deuren. “Verhalenvertellen is de oudste en puurste vorm vantheater,” zegt Peetoom. “Vroeger verteldende mensen elkaar verhalen onder de eik ofals moeders pappot was leeggegeten werdenverhalen verteld bij de openhaard.”

“Wij willen twee maal per week een verhalenver-teller op de planken hebben. Maar dan wel de topvan Nederland. Dat is waarschijnlijk niet kosten-dekkend, maar dat tekort willen we afdekken metcommerciële activiteiten.” Rob Bults loopt doorde theaterzaal waar plaats is voor vijftig toehoor-ders. “Hier is op een heel simpele manier eenunieke vergaderruimte te creëren. En met eenkleine aanpassing hebben we tafels en bankenwaar mensen een hapje kunnen eten of iets kun-nen drinken.”

Het mag hier dan wel gaan om het realiserenvan een droom, de zaak moet bedrijfsmatig wor-den aangepakt. “De eigen broek ophouden is voorons belangrijk. Wij willen deze exclusieve locatieoptimaal benutten. Want met twee voorstellingenin de week red je het niet.” Daarom heeft het duo,met succes, bewerkstelligd dat De Verhalenbootdoor de gemeente Zwolle is aangewezen als offi-ciële trouwlocatie. “Wij hebben hier tegenovereen kerk en hier achter is een restaurant voordiners,” wijst Peetoom aan.

Interessant voor bedrijfsleven“Het bedrijfsleven wil steeds iets nieuws. Ookals het gaat om de invulling van het perso-neelsuitje,” zo is de overtuiging van Bults.“Juist als het minder gaat met de economie,wordt vaker gevraagd van medewerkers dat zeeen stapje extra doen. Dus moet je wel een ori-ginele invulling van het personeelsfeest hebben.Dus alleen zuipen en eten is niet genoeg. DeVerhalenboot wil juist in die niche springen meteen verhalenverteller tijdens feesten, works-hops, vergaderingen en bedrijfspresentaties.”

Een boot waar iedereen ademloos zit te luiste-ren naar een verhalenverteller. De geboorte van

het idee was weliswaar simpel; de verwezenlij-king kostte uiteindelijk meer dan vijf jaar. “Denaam Verhalenboot hadden we direct,” zegtKitty Peetoom. Peetoom komt uit een familievan verhalenvertellers. “Mijn oma was een ver-halenverteller, mijn moeder ook. Zelf ben iksterker met de pen, maar het zit op de een ande-re manier in de genen. Maar we moesten dus opzoek naar een geschikte boot.”

Mosselboot“Banken zijn niet geïnteresseerd in je plan,” ver-telt Bults. “Zij keken ons met open mond aan alswe ons plan uitlegden. Maar vervolgens ging hetde banken maar om één ding: krijgen we onzecenten terug als het plan faalt. Dus willen zeweten wat het schip kost en wat het waard is nade verbouwing. Kijk dit schip is ook te gebruikenals restaurantschip of hotelschip.” Het bleek hetbelangrijkste argument om de bank over destreep te trekken. In augustus 2001 werd een oudemosselboot gevonden. De hele zaak bovendekswerd gesloopt en een scheepstekenaar zette oppapier wat Peetoom en Bults in het hoofd hadden.De kajuit werd voor op het schip geplaatst en eenenorme bak werd op het dek gezet. Binnen wordtalles uitgevoerd in donker hout en rode velours.Uiteindelijk werd in januari 2002 pas begonnenmet de daadwerkelijke bouw van De Verhalen-boot. Het interieur komt uit China.

Sterke verhalen in de kroeg“Natuurlijk is december de verhalenmaand bijuitstek,” weet ook Peetoom. Maar door een

sterfgeval in de familie moesten we de openingdrie maanden uitstellen. Toch heeft de langetijd die we aan de realisering van DeVerhalenboot hebben gespendeerd ook eenpositieve kant. Wij hebben geen impopulairekeuzes onder tijdsdruk moeten maken. Dus ishet precies geworden wat wij wilden.” Nu is hetzaak de programmering rond te krijgen.“Iedereen denkt op de een of andere manier datverhalen vertellen iets voor kinderen is,” zegtPeetoom. “Maar waarom gaan volwassenendan naar de kroeg? Om elkaar verhalen te ver-tellen, het liefst sterke. Hier worden verhalenop een professionele manier verteld.” Wekelijksstaat er één kinder- en één volwassenenvoor-stelling geprogrammeerd. Daarvoor is contactgezocht met de top van verhalenvertellendNederland. “Dat viel nog niet mee, want zestaan lang niet allemaal in het telefoonboek.Maar ze waren stuk voor stuk enthousiast. Zehadden via via al gehoord dat we met dit ini-tiatief bezig waren. We hebben nog een halftheaterseizoen en de top is redelijk groot, duswe moeten echt keuzes maken.”

De Verhalenboot moet voor Peetoom en Bultsniet alleen een succesvol bedrijf worden; zehebben een culturele missie. “We willen inZwolle een vertelcultuur opbouwen. Het zounatuurlijk prachtig zijn als we binnen afzien-bare tijd Zwolse vertellers kunnen programme-ren,” aldus Peetoom. “Maar ook is het een uniekinitiatief. We hopen dat overal in het land ver-haaltheaters de deuren gaan openen” ■

Cultureel ondernemerschap

Verhalenboot niet op sprookjes gebaseerd reportage | verhalenboot

19

Op 20 januari wordt de droom voor de Zwollenaren Kitty Peetoom en Rob Bults werkelijkheid.Dan opent hun theater De Verhalenboot de deuren.

Page 18: Wie is de man achter Hennie van der Most? · jaar of acht heeft hij een raad van commissaris-sen, waar hij normaal gesproken niets op uit doet. Maar er is één man naar wie hij echt

Het jaar 2005 zal voor Gedon niet anders zijn dan het jaar 2004. Of 2003. Of 2002. We gaan immers

elk jaar voor het beste. Met als belangrijkste doel: een optimale dienstverlening en tevreden

klanten. Vandaar dat wij onze wensen voor 2005 hebben gekopieerd. Kunt u dan helemaal niets

nieuws verwachten van Gedon in 2005? Jawel hoor: we beloven u wederom een innovatief jaar.

Daar gaan al onze mensen in Almelo en Groningen voor!

We hebben onze beste wensen voor 2005 gekopieerd.

De beste merken werken nog beter voor u als er een naam achter staat.Gedon Groep Twentepoort Oost 12 7609 RG Almelo Tel: 0546 - 80 40 20 Fax: 0546 - 80 40 30 E-mail: [email protected] www.gedon.nl

Kieler Bocht 15 9723 JA Groningen Tel: 0900 - 1234500 Fax: 0900 - 1234000 E-mail: [email protected] www.gedon.nl

SUPPLIES

Een succesvol en geslaagd2004Een succesvol

en geslaagd

2005

Page 19: Wie is de man achter Hennie van der Most? · jaar of acht heeft hij een raad van commissaris-sen, waar hij normaal gesproken niets op uit doet. Maar er is één man naar wie hij echt

Twentevisie 01/2005 21

Het ziekteverzuim is in de afgelopen jarenflink gedaald. Dat betekent dat er mindermensen ziek thuis zitten. En dus meer aan-wezig zijn op het werk. Maar in hoeverre is‘aanwezig’ ook ‘optimaal productief’? Ne-derland levert, in vergelijking met andereWesterse landen, steeds meer in als het omarbeidsproductiviteit gaat. Hoe gaan we dattij keren?

Met het oog op de al maar stijgende kosten vande WAO zette de overheid de afgelopen jarenstevig in op het terugdringen van het ziekte-verzuim. De verantwoordelijkheid daarvoorkwam steeds meer te liggen bij de werkgeverdie de gevolgen daarvan op pijnlijke wijze inzijn portemonnee begon te voelen. Laatstewapenfeiten: sinds vorig jaar april betaalt dewerkgever bij arbeidsongeschiktheid van zijnmedewerker twee jaar lang diens loon door.Daar staat tegenover dat nu ook de werknemer,veel meer dan voorheen, aanspreekbaar is opzijn inspanningen om terug te keren in hetarbeidsproces.

Het gevolg van alle maatregelen is een gestagedaling van het ziekteverzuim. Tot op het niveauwaarop de investeringen in een verdere dalingnog slechts fractionele ‘verbeteringen’ opleve-ren en daardoor niet meer opwegen tegen deopbrengsten (de wet van de ‘verminderde meer-opbrengsten’). Daarom zijn ook andere maatre-gelen nodig om onze productiviteit te vergro-ten. Maar welke?

Oplossing De politiek heeft het antwoord op die vraag alklaar: meer gaan werken. Minister van SocialeZaken Aart Jan de Geus meldde dat “we ineen tijd leven waarin we in het bedrijfslevenalles op alles moeten zetten.” Volgens hemhoudt dat onder andere in dat de 40-urigewerkweek zijn herintrede moet doen. MinisterSybilla Dekker van VROM vindt dat het nietteveel gevraagd is als Nederlanders een paarvakantiedagen inleveren: “Dat levert extraarbeidsproductiviteit op én een mooi aandeelaan de oplossing van economische proble-men.” Maar is een uur extra gewerkt ook eenuur meer geproduceerd? Of stamt zo’n denk-wijze nog uit de tijd van de lopende band toenmachines en niet mensen onze productiviteitbepaalden?

OverproductieZeker, nergens wordt zoveel parttime gewerktals in Nederland. Daarnaast kunnen we samenmet de Duitsers rekenen op het hoogste aan-tal vakantiedagen. En onze 36-urige werk-week lijkt, vooral in vergelijking met een landals de Verenigde Staten, een eitje. Aan deandere kant: als van mensen wordt verwachtdat ze meer uren werken, moet er natuurlijkwel meer werk zíjn. Anders zal iemand dielanger aanwezig moet zijn, zijn tijd alleenmaar verlummelen. De andere optie, wel meerproduceren terwijl er niet meer klanten enopdrachten zijn, levert slechts overproductieop. Aangezien het in Nederland welhaastonmogelijk zal zijn om medewerkers langer telaten werken zonder loonsverhoging (rechtza-ken hebben inmiddels een precedent gescha-pen), zal een 40-urige werkweek werkgeversgeld gaan kosten. En iedereen kan op zijnklompen aanvoelen dat een werknemer dietien procent meer betaald krijgt om tien pro-cent langer op de zaak te blijven, niet auto-matisch ook tien procent productiever is.Integendeel, de kans is veel groter dat mede-werkers die voor 36 uur of minder betaaldkrijgen, geregeld juist wat extra werken.Vooral in piekperiodes, als het er dus echt toedoet, en zonder ervoor betaald te krijgen.

PresterenMeer werken levert dus niet automatisch eenhogere productie op. Maar hoe zorgen we erdan voor dat we meer presteren? Levert iederewerknemer wel de, bedrijfseconomisch gezien,vereiste toegevoegde waarde? Beschikt hij of zijover de benodigde competenties?

In de kenniseconomie die wij nastreven vor-men de kwaliteit en motivatie van medewerkerseen steeds bepalender factor in het succes vanorganisaties. Het stimuleren van medewerkers isdus essentieel.

Al dan niet presteren is onderhevig aan talvan factoren en invloeden. Hoe tevreden benje met je werk? Ben je betrokken en voel jejezelf verantwoordelijk? Kun je de druk aan?Gaat het thuis allemaal naar wens? Zaken dus als psycho-sociale omstandigheden, de thuis-werk interferentie, energiebronnen, stressoren,arbeidsomstandigheden, bedrijfscultuur en ma-nagementstijl. Minstens zo belangrijk zijn deonderlinge samenhang en de balans binneneen organisatie.

OnderhoudHet accent dient dus te liggen op het proces datzich afspeelt tussen input en output. En de kri-tieke succesfactor daarin blijft de mens, hoe jehet ook wendt of keert. Door te kijken naar hetwelbevinden van individuele mensen dienen wein feite de bedrijfsdoelstellingen. Zeker nu dewerkgever voor hoge ziekte- en verzuimkostenkan komen te staan, is het zinnig niet alleen desymptomen - verzuim - te bestrijden, maarmogelijke problemen vóór te zijn, deze syste-matisch en bij de wortel aan te pakken engestructureerd te werken aan verhoging van dearbeidsproductiviteit. Dat hoeft niet allemaal inéén keer, maar kan ook gefaseerd. Het klinktmisschien wat oneerbiedig, maar waarom zou uwel systematisch onderhoud aan uw machinesplegen en laat u het er bij uw veel waardevolleremedewerkers maar op aankomen. Totdat, bijwijze van spreken, de ‘machine’ begint te hape-ren en in het ergste geval, uitvalt. ■

Gertjan Beens Regiodirecteur bij Arbo Unie

Liever slimmer dan méér werken

column | personeel en organisatieVrijblijvend persoonlijk advies? Kijk op www.twentevisie.nl

Page 20: Wie is de man achter Hennie van der Most? · jaar of acht heeft hij een raad van commissaris-sen, waar hij normaal gesproken niets op uit doet. Maar er is één man naar wie hij echt

(door Bert Eeftink) Johan Nijenhuis (Markelo,1968) is een creatieveling. Altijd geweest. Opde basisschool, op tienjarige leeftijd, organi-seerde en schreef hij zijn eerste toneelshow.En op de scholengemeenschap in Holten reeghij later de ene inventieve uitspatting aan deandere: van diverse schoolcabarets tot eenheuse speelfilm. Nog altijd borrelt het onop-houdelijk in het hoofd van Nijenhuis, met datverschil dat hij tegenwoordig creativiteitkoppelt aan baat. Nijenhuis runt sinds 2001(met kompaan Alain De Levita) in Amster-dam een eigen bedrijf: NL Film & TV. Hardemunt hand in hand met verbeeldingskracht.

Na zijn opleiding aan de filmacademie vanAmsterdam werkte Johan Nijenhuis zich op inde organisatie van Joop van den Ende. Als pro-ducer van de soapserie Goede Tijden SlechteTijden toverde hij sterren als Katja Schuurmanen Georgina Verbaan uit de hoge hoed. En in1999 schreef, produceerde en regisseerde hij detelevisieserie Westenwind, bekroond met eengouden Televizier-ring. Nijenhuis schopte hetonder Van den Ende tot hoofd drama en leek

volledig op zijn plaats. Maar het lot beslisteanders. “Door de fusie met John de Mol totEndemol moest ik een stap terug doen. Er werdeen stuk verantwoordelijkheid bij me weggeno-men en dat stond me tegen. Vervolgens kwam ikmet Alain (De Levita, red.) in gesprek. Hij had bijJohn de Mol ongeveer dezelfde functie als ik bijVan den Ende. Alain was onder meer verant-woordelijk voor de serie Baantjer. Onze ideeënen onze werkwijzen bleken veel overeenkomstente hebben. Ik heb hem uitgenodigd voor een bakbami bij mij thuis en op die avond namen wehet besluit om samen een bedrijf te beginnen.”

Groot denken Zo werd in 2001 NL Film & TV geboren, eenproductiebedrijf voor films en televisieseries,met Nijenhuis en De Levita als drijvende krach-ten. Het duo stelde zich meteen een duidelijkdoel: de nummer drie van Nederland worden.

Nijenhuis: “We hoefden geen al te groteinvesteringen te doen, alleen maar een kleinkantoortje te huren. Een productiebedrijf is inprincipe niet meer dan een hoop geestkracht,een telefoon en een laptop. De ideeën die daar-

uit voortvloeien moet je vervolgens zien te ver-kopen. Joop van den Ende stimuleerde me indeze beslissing. Hij vond het een goede stap.Volgens hem moest ik groot durven denken.”

‘Ik heb niet de pretentie omzogenaamd hoogwaardige films te maken die door een handjevol

mensen bezocht wordt’

Dat ‘groot denken’ kreeg gestalte in de eerste tweeproducties van NL Film & TV: de televisieserieHartslag en de bioscoopfilm Volle Maan. De laat-ste werd, bij gebrek aan kantoorruimte, vollediggeproduceerd vanuit de woning van Nijenhuis, inhartje Amsterdam. Volle Maan kreeg een stort-vloed aan media-aandacht, alleen al om het veel-besproken Twentse dialect waarvan de acteurszich bedienden. Het was na Costa! de tweede bio-scoopproductie die Johan Nijenhuis als regisseurop zijn naam mocht schrijven. De film trok ruim500.000 bezoekers. “De film ‘Hartslag’ (een zie-kenhuisserie, red.) kostte zo’n drie miljoen euro.Volle Maan een half miljoen meer. Nee, dat geldhadden we natuurlijk niet zelf. Hoefde ook niet.

Johan Nijenhuis wil geen

Artistiek is prima, maar de kachel moet wel roken

22 Twentevisie 01/2005

Johan Nijenhuis (rechts op de foto met naast hem Miryanna van Reeden, een van de acteurs in de film Liever Verliefd) wordt in de bloemetjes gezet.

Page 21: Wie is de man achter Hennie van der Most? · jaar of acht heeft hij een raad van commissaris-sen, waar hij normaal gesproken niets op uit doet. Maar er is één man naar wie hij echt

Twentevisie 01/2005

tweede Endemol worden

interview | johan nijenhuis

23

Johan Nijenhuis wordt in 1968 geboren in het Twentse Markelo. Op de Scholengemeenschap in Holten maakt hij zijn eerste speelfilm, een verfilming vaneen verhaal van Jan Siebeling. Nijenhuis kiest vervolgens voor de filmacademie maar kent daar aanvankelijk aanloopproblemen. Toch rond hij de oplei-ding af en komt te werken bij de populaire soap Goede Tijden Slechte Tijden. Eerst als opnameleider, later als regisseur en producer. In die laatste func-tie is hij mede verantwoordelijk voor de lancering van sterren als Katja Schuurman, Georgina Verbaan en Angela Schijf. GTST wordt in 1995 bekroond metde publieksprijs van de Nederlandse televisie: de Gouden Televizier-ring.

In 1999 schrijft, produceert en regisseert Johan Nijenhuis ‘Westenwind’, een chique tv-soap over scheepsbouwers. De serie trekt meer dan een mil-joen kijkers per uitzending. Zijn bioscoopdebuut maakt Nijenhuis met ‘Costa!’. Hij schrijft met Wijo Koek het verhaal en is tevens regisseur en co-producent.De film, over proppers aan de Spaanse kust, breekt in zijn premièreweekend meteen alle bezoekrecords voor Nederlandse films. ‘Costa!’ trekt in totaalruim 680.000 bezoekers. Dat ondanks bijtende kritieken van een aantal recensenten. Ook zijn tweede film ‘Volle Maan’ trekt ruim 500.000 bezoekersen wordt daarmee de best bezochte Nederlandse Speelfilm van 2002. Zijn bedrijf NL Film & TV maakte dit jaar de Nederlandse speelfilms ‘Ellis inGlamourland’, ‘Snowfever’ en ‘Floris’.

Voordat je een televisieserie gaat maken, leg jeeen volledig gespecificeerde begroting neer bij deomroep die het gaat uitzenden. De omroep betaaltuiteindelijk. Als je gewerkt hebt bij een commer-cieel bedrijf zoals Endemol leer je vanzelf binnenje budget te produceren.”

“Een filmproductie is gecompliceerder. Na hetschrijven van het script ga je actief op zoek naarverschillende geldschieters. Bijvoorbeeld hetfilmfonds, maar ook private investeerders. Defilm ‘Snowfever’, die in het najaar uitkwamkostte 1,7 miljoen euro. Van het geld dat ver-volgens binnenkomt worden eerst de financiersterugbetaald. Dan pas gaan we zelf verdienen.”

Neergesabeld Creatieve onafhankelijkheid en geld verdienen.Het lijken twee volstrekte tegenpolen. Nijenhuiskrijgt van de zogenaamde kenners dikwijls hetverwijt pulp te maken voor de grote massa. Zijnfilm Costa! werd door de meeste recensentenneergesabeld. Volle Maan werd beter beoordeeldmaar hosanna was het zeker niet. En toch kwamhet - veelal jongere - publiek met drommennaar de bioscoop. Gaat hij louter voor het grotegeld en de grote getallen? Of is er een heimelij-ke wens naar meer diepgang en artisticiteit?“Het gaat mij zeker niet alleen om het grotegeld, maar ik kan wel genieten van grote getal-len. Film is een massamedium. Artistiek gezienmag je de lat best hoog leggen, maar er moetwel publiek komen. Daarom gaan de hoofdrol-len ook doorgaans naar bekende soapsterren.Die liggen goed bij 11- tot 17-jarigen. En dat isnou juist de leeftijdsgroep van wie we weten datze tóch wel komen, ongeacht de mening vaneen aantal recensenten. Ik heb niet de pretentieom zogenaamd hoogwaardige films te makendie door een handjevol mensen bezocht wordt.Ik denk dat ik dat niets eens kan.”

NL Film & TV heeft inmiddels een stevige positieverworven in de branche. Het aantal werknemersis uitgegroeid tot acht en de omzet bedraagt circa12 miljoen euro. Het streven is om per jaar drienieuwe films en drie series te produceren en dievervolgens aan de man te brengen. Kwestie vanleuren? “Nee,” zegt Nijenhuis, “vaak weten wewelk project we bij welke omroep moeten neer-leggen. En soms is het een kwestie van geluk.Toen we met het idee kwamen om een jeugdsoapte maken over jongeren die in een dierentuinwerken, trok een aantal gerenommeerde televi-siemensen de wenkbrauwen op. Daar was abso-luut geen markt voor, zeiden ze. Inmiddels wordtZoop, zo heet de serie, met veel succes uitgezon-den op Nickelodeon. Kinderen willen geen afle-vering missen.”

‘Als je gewerkt hebt bij eencommercieel bedrijf zoals

Endemol leer je vanzelf binnen je budget te produceren’

“Het is ook vaak een kwestie van geloof ineigen kunnen. We hebben de film Florisgemaakt voor een bedrag van rond de vijf mil-joen euro. Criticasters zeiden dat het onmoge-lijk was om een ridderfilm, met kostbare kos-tuums en decors, voor zo’n klein budget temaken. Maar het is toch gelukt. Kwestie vanovertuiging in het welslagen van het project. Ende hand op de knip houden natuurlijk.”

Ambities Groot, groter, grootst. Hoe liggen de ambities vanNijenhuis en De Levita; evenredig aan Europeseontwikkelingen lijkt expansie onontbeerlijk. Tochis Johan Nijenhuis behoudend. “We willen geentweede Endemol worden. Dat is allemaal te grooten te onpersoonlijk. Het maken van drama is nog

altijd een ambacht. Dat doe je niet in een fabriek.Daar is enthousiasme en liefde voor het vak voornodig. Ik zie ons bedrijf niet onstuimig groeien dekomende tijd. Met een klein groepje mensen blijftde boel overzichtelijk. Bedenk trouwens wel datwe dit jaar zo’n 600 mensen op de loonlijst heb-ben gehad. Allemaal freelancers. In onze branche,het creëren van verhalen, is het prettig om metkrachten van buiten te werken. Die hebben vaakeen frisse blik. Als mensen een paar jaar op het-zelfde kantoor werken ontstaat vervlakking.”

Het is hem al vaker gevraagd: lonktHollywood? Is Amerika de volgende stap?“Voorlopig niet. Ik ben te Nederlands. Ik mijmerweg bij televisieherinneringen aan Floris,Hamelen en Toppop. Ik wil graag verhalen ver-tellen die dicht bij me liggen. Zo heeft TV Oostplannen om een regiosoap op te zetten. Ze heb-ben mij gevraagd om er eens over na te denkenen ik zie dat wel zitten. Een herkenbare seriemet herkenbare problemen. Niet alleen in derelationele sfeer maar ook op het maatschappe-lijke vlak. De veranderingen op het platteland,toenemende industrialisatie, vergrijzing, socia-le vraagstukken; je kunt het er allemaal instop-pen. Maar natuurlijk moet het wel drama blij-ven, dus zijn liefdesproblemen, ziektes en andermenselijk leed essentieel.”

Of de regiosoap er uiteindelijk gaat komen iseen kwestie van afwachten. “Ik heb een reëlebegroting neergelegd bij TV Oost. De omroepbeslist uiteindelijk of het project doorgaat.”

En heeft Nijenhuis nog genoeg binding met destreek om te weten wat hier leeft? “Ik wooninmiddels meer dan de helft van mijn leven inAmsterdam. Wat dat betreft voel ik me steedsminder Tukker. Maar ik kom nog wel regelma-tig in Markelo. En adviezen kan ik inwinnen bijmijn moeder en een aantal vrienden.” ■

Page 22: Wie is de man achter Hennie van der Most? · jaar of acht heeft hij een raad van commissaris-sen, waar hij normaal gesproken niets op uit doet. Maar er is één man naar wie hij echt

Wat zienal die bedrijven toch in Noord Lease?!

Voor autolease richten steeds meer bedrijven hun vizier op Noord Lease.

Omdat ze dwars door vlotte verkoopbabbels en stuntaanbiedingen heen

kijken. Bij ons geldt: wat u ziet is wat u krijgt. Wij spiegelen u niets voor

wat we niet waar kunnen maken. Een man een man, een woord een

woord, is ons credo.

Elke aanvraag bekijken we afzonderlijk: geen standaardcalculaties, maar

offertes op maat. Vanuit financieel oogpunt heeft u daar ‘t meest baat bij.

Ons systeem voor kwaliteitszorg is geheel vanuit de optiek van onze

klanten ontwikkeld. Zo gaven onze klanten aan meer inzicht in hun

wagenpark te willen hebben. Met het Internetprogramma oNLine brengen

we u de meest actuele en relevante informatie in beeld die nodig is voor

efficiënt wagenparkbeheer. Contractafwijkingen zijn in één oogopslag te

zien. oNLine is geheel gratis en toegankelijk op elk moment van de dag.

Voortdurend zijn we gefocust op het belang van onze klanten.

Zouden we in brede ondernemerskring daarom een graag geziene

leasepartner zijn?

autolease zoals ú ‘t graag ziet...

Noord Lease BVLavendelweg 7

9731 HR Groningentel. (050) 5470200fax (050) 5470222

Postbus 95009703 LM Groningen

Weezebeeksingel 27609 PP Almelo

tel. (0546) 660077fax (0546) 660099

Postbus 757 7600 AT Almelo

www.noordlease.nl [email protected]

Page 23: Wie is de man achter Hennie van der Most? · jaar of acht heeft hij een raad van commissaris-sen, waar hij normaal gesproken niets op uit doet. Maar er is één man naar wie hij echt

Twentevisie 01/2005 25

Tijdens het kerstdiner hoorde ik tweeondernemers praten. Eén van hen had hetover de terreur van automatisering waar-op de ander lachend en heftig instemmendknikte. “Ze luisteren niet, het lijkt wel ofze een andere taal spreken.” Ik heb mij inhet gesprek gemengd en al snel bleek watzij hiermee bedoelden. Nieuwe (T)echnolo-gische ontwikkelingen worden door inter-ne en/of externe automatiseringsorganisa-tie(s) opgediend. Het ‘feest’menu is hierbijvastgesteld door de automatiseringsorga-nisatie. Geen à la carte met veel keuze-mogelijkheden ten aanzien van kwaliteit,smaak, prijs en aantal gangen. Commu-nicatie tussen automatiseringsorganisatieen gebruikersorganisatie loopt nog nietaltijd vlekkeloos lijkt het.

De titel van dit artikel doet mij denken aan hetcollege van Prof. M.E. van Biene-Hershey RE op 8 november 2004 aan de faculteit derEconomische wetenschappen en Bedrijfskundevan de Vrije Universiteit Amsterdam. In deinleiding van haar college stelt zij dat de maat-schappij veel meer afhankelijk is van IT danonze maatschappij bereid is te erkennen. Destelling van haar college luidt: “De maatregelenter interne controle en beveiliging van IT zijnonvoldoende voor veel van de huidige en voor-genomen toepassingen daarvan en daardoorloopt de maatschappij onaanvaardbare risico’sdoor het geheel van bekende en onbekendetekortkomingen in de IT.”

Uiteraard gaat het te ver om haar betooghier te herhalen maar een aantal belangrijketekortkomingen (Bedreigingen), genoemd in het betoog (van prof. M.E. van Biene-Hershey), zal ik in het kader van dit artikelnoemen.

BedreigingenKwetsbaarheden voor virussen en dergelijkeMet name tekortkomingen in het transport/net-werk protocol TCP/IP veroorzaken dat u extrabeveiligingsmaatregelen/investeringen moetnemen. Aanslagen op de continuïteit van dedienstverlening kunnen worden gepleegd.

Ook betekent het een gebrekkige controleer-baarheid van de dienstverlening. Binnen-dringen en ongewenst gebruik van IT-produc-ten zijn vanzelfsprekend een bedreiging voor deexclusiviteit en integriteit van data.

Gebrek aan inzicht in technische infrastruc-tuurIn relatie tot de IT-toepassingen die daarmeeworden ondersteund, leidt dit tot verborgenbeveiligingsrisico’s. Daarnaast kan de organi-satie de effectiviteit, efficiency en beheersbaar-heid van de technische infrastructuur niet aan-tonen zonder inzicht in de totale samenhangvan de technische infrastructuur. Bijna allebeveiligingsmaatregelen zijn gericht op detectieen correctie. De meeste preventieve maatregelenzijn te vergelijken met het innemen van vita-mines om te voorkomen dat je ziek wordt. Deoorzaak wordt niet weggenomen.

(Te) ingewikkeld sleutelbeheerDe integriteit van sleutelbeheer is bijna niet te waarborgen in een normale organisatie(complexiteit sleutelbeheerprocedures, veelheidwachtwoorden). Het opzetten van een adequateinrichting voor sleutelbeheer, conform erkendestandaarden, is namelijk zeer ingewikkeld.

Gebrek aan kwaliteitscontroleUiteindelijk is de enige echte reden voor out-sourcing van IT-diensten het verbeteren van dekwaliteit van de dienstverlening (effectiviteit).Eenvoudig gezegd, laat het over aan een orga-nisatie die beter gekwalificeerd is dan de eigenorganisatie. Door de sturing en controle op diekwaliteit te veronachtzamen, zal deze overenige tijd ernstige tekortkomingen vertonen.

Gebrek aan inzicht in totale informatiearchitectuurHet allegaartje van de informatiearchitectuur isonbeheersbaar, kost te veel onderhoud en decomplexiteit van vernieuwingen wordt onder-schat waardoor deze te lang duren en somszelfs mislukken. De kluwen aan informatiedient expliciet te worden beheerd.

OntwikkelingenZoals eerder in deze column aangegeven, E-Business is de hype voorbij. Verbindingenzijn niet langer de technisch beperkende factor.Standaarden ten aanzien van communicatie enbeveiliging worden inmiddels veelvuldig inge-zet. Wetgeving en richtlijnen ondersteunensteeds meer het ontstaan en beheersen van nor-men en standaarden en de controle hierop.Indien de bewijskracht van digitale documentenvoor iedereen gelijk komt te staan aan de hard-

copy versie zal een volgende belangrijke stap inhet proces van digitalisering gezet zijn. Degedachten over een altijd en overal te benade-ren digitale kluis voor iedere persoon zijn reedsgevormd. De techniek dendert voort. Veelkrachtiger computers kunnen worden gebouwdop basis van eiwitten en aminozuren; de vita-mines komen weer van pas. De techniek geeftnieuwe kansen die door de gebruikers benut enbeheerst dienen te worden.

KansenDe titel van deze column, Online Strategie, vathet goed samen. Bepaal uw strategie om dekansen te benutten en de bedreigingen met pas-sende maatregelen tot een aanvaardbaar niveauterug te brengen. Vergroot de slagkracht vanuw onderneming. Neem het heft in handenzoals u dat ook doet met de andere processenbinnen uw bedrijf. Vertel uw IT-leveranciersprecies wat u van ze verwacht zoals bij al uwleveranciers. Zie het onderhoud en beheer vanIT als een proces, uw bedrijfsproces. Laat uadviseren door iemand die vanuit een onpartij-dig perspectief en met de vereiste deskundig-heid de organisatie kan ondersteunen, iemanddie de ‘talen’ spreekt. Uw adviseur moet met ude juiste normen en eisen ten aanzien van IT-producten kunnen vaststellen. Hij moet opbeheerste wijze het (continue) veranderingspro-ces van uw IT-organisatie kunnen doorvoeren.Hierdoor ontstaat het fundament voor nu en inde toekomst waardoor ook u tegen u klantenkunt blijven zeggen: Eén met uw onderneming.

Ik wens u een optimaal menu toe in 2005. ■

Ernst-Jan Zwienenberg De auteur is werkzaam op de afdeling ITAudit van Ten Kate & Huizinga

(http://www.tkhabc.com begin januari vernieuwd)

(T)error van IT

column | online strategieVrijblijvend persoonlijk advies? Kijk op www.twentevisie.nl

Page 24: Wie is de man achter Hennie van der Most? · jaar of acht heeft hij een raad van commissaris-sen, waar hij normaal gesproken niets op uit doet. Maar er is één man naar wie hij echt

(door Jan Medendorp) In de zomer van2002 vertrok hij ineens als directeur bijinvesteringsmaatschappij Reggeborgh, hetbeleggingsbedrijf van de familie Wessels.Verrassend, want de twee-eenheid DikWessels - Henry Holterman was een gou-den duo. Nadien leek in de directiekamervan Reggeborgh een draaideur gemonteerd.Holterman (49) verdween in de anonimi-teit. Af en toe dook zijn naam op, bijvoor-beeld begin 2004 toen hij benoemd werdtot voorzitter van de Raad van Toezicht vanhet Rijksmuseum Twenthe, of toen hij hetbekende restaurant Kaatje aan de Sluis inBlokzijl kocht. En nu wordt zijn naamgenoemd in relatie tot de kunstbeurs ArtTwente. Hoe gaat het met de golden boyvan voorheen?

Als rijksaccountant (RA) werkte hij bij de fiscus,hij werkte bij Eshuis Bouwmaterialen en toen hijin Rotterdam bij een Engels transportbedrijf opde loonlijst stond, ‘haalde’ Dik Wessels hem opom Reggeborgh te leiden. Wessels zocht eenTwentenaar met verstand van geld, want dathad hij na de beursgang in 1990 (via de ‘rever-se take-over’ van Kondor) net met bakken bin-nen gekregen. Het bleek van Wessels net als metHerman Hazewinkel een gouden greep.Holterman was de baas, Dik Wessels de zeef. Zemoesten allebei ‘ja’ zeggen tegen een investeringanders ging het feest niet door. Reggeborghwerd dankzij het gouden duo groter dan hetbouwbedrijf. Er doen nogal wat verhalen deronde over het afscheid van Holterman, tevensschoonzoon van Dik. “Ik heb nog veel meer ver-halen gehoord. Op een gegeven moment wil jewat anders. Ik was na twaalf jaar Reggeborghmoe. Twaalf jaar bij Reggeborgh was twaalf keerde marathon lopen. Nee, zo’n afscheid gaat nietvan een leien dakje; daar zijn aanleidingen voorgeweest, er zijn natuurlijk emoties bij betrokken,maar op een gegeven moment was het klaar.”Spanningen in de rijkste familie van Twente?“Ik heb op oudejaarsavond met mijn schoonva-der zeer genoeglijk een glas wijn gedronken. Zijgaan hun eigen weg, ik ga mijn eigen weg. Zijhebben uiteindelijk gekozen voor het bouwbe-drijf, en daar hebben ze prima mensen voor.”

OrbysHolterman had een aandeel van 5% inReggeborgh. Hij is uitgekocht, wil het bedrag

niet noemen, maar het bedraagt minstensenkele tientallen miljoen euro’s want met zijnnieuwe bedrijf Orbys (Latijns voor circus) is hijweer gaan investeren. In vooral klassiek vast-goed. “In het eerste halfjaar van mijn vertrekheb ik niets gedaan, een paar boeken gelezen,dat had ik een tijd niet gedaan, en mijn kunst-collectie op orde gebracht.” De kwaliteit vanHolterman was op het goede moment instap-pen (voor weinig kopen) en later voor veelmeer geld weer uitstappen. Het bekendstevoorbeeld was natuurlijk World Online. “Toenik bij Reggeborgh begon was het betrekkelijkklein. Toen ik wegging was het een kleinemultinational met vier bedrijven in Europa.

‘Ik heb op oudejaarsavond met mijn schoonvader zeergenoeglijk een glas wijn

gedronken; zij gaan zakelijk hun weg, ik ga mijn weg’

Als je dan besluit voor jezelf te beginnen, danmoet je niet proberen hetzelfde kunstje nog eenkeer te doen, want dan gaat het meestal mis. Ikkies dus voor ander type investeringen. Ik hebeen staf van vier mensen met een directeur dienu doet, wat ik vroeger bij Reggeborgh deed: hetaandragen en opzoeken van de eerste contactenen ik vervul nu de zeef die Dik vroeger bij mijvervulde.” Maar waar u vroeger lachend eenhandtekening zette onder vijfhonderd miljoen,zit u nu te prakkiseren over vijf miljoen. “Het isnet monopolie spelen, je streept een paar nullenweg, maar het spel is hetzelfde. Het gaat om demensen met wie je zaken doet, het gevoel moetgoed zijn. En dan maakt het niet uit of het gaatom 500 miljoen, vijf miljoen of vijf euro.”

HistorischHet ‘oude’ gevoel komt weer boven. “Iedereen zitop dit moment op zijn geld na alle beursperikelenvan de afgelopen tijd. Ik denk dat de conjunctuurzich gewoon heeft gecorrigeerd en daarom is hetnu weer de tijd om in te stappen.”

Holterman koopt klassieke panden met eenhorecabestemming. “Ik zoek naar onvervangbarewaarden. Ik was in het verleden vooral geïnteres-seerd in onroerend goed met huurdersrendemen-ten. Maar op dit moment weet je niet welke huur-der wel of niet rendeert over een aantal jaren.Nee, ook bij de overheid niet. Als kleine spelerheb ik me gespecialiseerd in onroerend goed met

een hoge restwaarde zoals historische panden,liefst op historische locaties.” Behalve Kaartje bijde Sluis in Blokzijl heeft Holterman De GoudenLeeuw in Bronkhorst (“een rijksmonument”), DeUitkijk in Hellendoorn en in Wierden de OudeMarkt. Ik ben geen horecaman, ik ben een inves-teerder. In sommige horecazaken gaat het slecht.Anderzijds zijn goedlopende horecazaken moei-lijk te verkopen, zeker inclusief het onroerendgoed. Ik koop het onroerend goed, financier dezaak en zoek een opvolger.” Professionele inves-teerders stappen er na vijf tot zeven jaar weer uit.“Ik vind dit op zijn Twents gezegd ‘mooi spul’ enik ben voornemens het lang te houden.”

Daarnaast heeft Holterman via zijn bedrijfOrbys nog wat commercieel onroerend goed(winkels en appartementen) in Holten enWierden. Op een aantal strategische plaatsen inTwente bezit hij landbouwgrond. Voor de vol-ledigheid, op Barbados investeert hij in eenattractiepark en ook in Engeland is hij actief.

‘Muderhuys’Honderden verzoeken om investeringen ko-men jaarlijks bij hem binnen. En hij doet duswaar “een goed gevoel bij heeft”, vooral bijmensen. Bij Reggeborgh werd gestructureerdgekeken naar een aantal gebieden zoals ICTen automotov. “Ik wil u niet teleurstellen,maar zoveel beleid zat er ook bij Reggeborgh

‘Investeren doe je op gevoel, op vertrouwen’

26 Twentevisie 01/2005

Originaliteit enonvervangbare waarde

Page 25: Wie is de man achter Hennie van der Most? · jaar of acht heeft hij een raad van commissaris-sen, waar hij normaal gesproken niets op uit doet. Maar er is één man naar wie hij echt

Twentevisie 01/2005 27

niet achter. Als je je beperkt, beperk je je dusook in ‘opportunities’. Ik participeer nu ook intwee ICT-bedrijven, Vallstein in Naarden enTrinicom in Wilp.” En dan legt hij enthousiastuit wat die bedrijven precies doen.

‘Ik vind dat Art Twente naar een groter platform

getild moet worden, daarvoor ga ik tijd, geld en

mijn netwerk inzetten’

Een goed gevoel heeft Holterman ook op hetwater, bij de duurdere boten. “De onderkant vande maatschappij heeft het heel moeilijk, debovenkant wordt steeds rijker en die groep vanmensen wordt ook groter na de verkoop van hunbedrijf of hun huis. Die mensen hebben wat tebesteden.” En dus heeft Holterman een 50%-aandeel gekocht van de Ferretti-importeur,Italiaanse boten aan de top van de Europesemarkt. Waar ze je een armoedzaaier vinden als jeslechts een miljoen euro voor een boot te beste-den hebt, maar waarvan er jaarlijks in Nederlandtoch nog zo’n 25 stuks hun weg naar een eige-naar vinden. De Nederlandse top is het merkPrinsess, dat heeft Holterman en passant ookmaar meegenomen naar de bootboulevard ‘HetMuderhuys’ dat moet verrijzen bij Dolman inMuiden (ook van Holterman), dat ligt tegenover

het bekendste watersportcafé van Nederland‘Ome Ko’, naast de koninklijke jachthaven ‘DeGroene Draeck’. Voor de armlastigen onder ons,er worden op de bootboulevard ook sloepengebouwd en verkocht. “Het is één van de weini-ge werven aan open water in Nederland.”

Art TwenteBegin vorig jaar werd Holterman gevraagd alsvoorzitter van de Raad van Toezicht van hetRijksmuseum Twenthe. “De toenmalige voorzit-ter Bert van Leersum kwam op een ochtend bijmij en vroeg ‘is dat niets voor jou, je hebt tochniets te doen en je hebt een schilderij aan demuur hangen’. Alleen wist ik niet dat drie maan-den na mijn aanstelling onder aanleiding van deEnschedese mevrouw Winnie Sorgdrager deRaad van Cultuur zou adviseren het museum tesluiten. Het lijkt wel of alle Twentenaren iets inTwente willen sluiten. Kamp met de vliegbasis enSorgdrager met het Rijksmuseum. Het kon hele-maal niet gesloten worden, want er ligt een actevan schenking van de familie Van Heek waartegenover een verplichting ligt van de overheidom het museum in stand te houden. Ik heb ove-rigens nooit antwoord gehad mevrouw Van derLaan, maar uit de begroting van de derde dins-dag in september bleek dat het museum conti-nuïteit heeft. We zijn nu bezig om het museum teverjongen, te veranderen, het moet opener. Ik

heb gezegd, verf geel die hal, ik zag pas dat deborden lichtgroen zijn geworden. Ja, ik ken dekritiek op directeur Cannegieter, maar dat vind ikniet terecht. Mevrouw Cannegieter is daar ooitneer gezet als bewaarster, ze heeft een kunsthis-torische achtergrond. Heel anders dan bij voor-beeld de nieuwe directeur van het RijksmuseumAmsterdam die een PR-achtergrond heeft. Envergeet niet dat een museum van deze omvangmet een minimaal budget moet draaien. Maarhet aantal bezoekers groeit toch en er komt eeningrijpende uitbereiding.”

De organisatoren van de kunstbeurs ArtTwente hebben een aantal keren vertwijfeldgetracht samenwerking te zoeken met hetRijksmuseum. “Art Twente wordt nu georga-niseerd door twee enthousiaste mensen en diezijn eind vorig jaar bij mij geweest voor hulp.Ik vind dat Art Twente naar een groter plat-form getild moet worden. Daarvoor ga ik tijd,geld en mijn netwerk inzetten.” In de gedach-ten van Holterman (zelf een liefhebber van deHaagse School van rond 1990 zoals Mesdag,“dat vind ik gemakkelijk te begrijpen”) zou denaam Twente moeten verdwijnen. “Je kunt erdesign aan kunnen toevoegen, misschien wellife-style hoewel ik dat een vreselijk woordvind. Maar in de huidige opzet is het geenlang leven meer beschoren.” ■

Henry Holterman, terug aan het investeringsfront, maar met een paar nullen minder. “Ik zoek onvervangbare waarden zoals historische panden en kunst.”

Page 26: Wie is de man achter Hennie van der Most? · jaar of acht heeft hij een raad van commissaris-sen, waar hij normaal gesproken niets op uit doet. Maar er is één man naar wie hij echt

Twentevisie 01/2005

Op 21 maart a.s. vindt tijdens het Twente-visie Event de presentatie plaats van hetboek Merken gesterkt in Twente, een ini-tiatief van Reclamebureau SIR in Enschede.Het boek behelst het verhaal van elf Twentsetopmerken, namelijk Vredestein, Oad, Arke,Stad Enschede, Palthe, Stork, Grolsch,Bolletje, Asito, Twentsche Kabel en Hartman.Een speurtocht naar hun kracht en de rol vancommunicatie bij opkomst en bloei. Hoewelde verhalen vooral over de toekomst van dezemerken gaan, is de aanleiding een stukje his-torie. Toen SIR de nieuwe kantoorvilla aan deMarthalaan betrok, bleek dit het oude woon-huis van Menno Luiten te zijn, grondleggervan het befaamde reclamebureau De Zuil.Nieuwsgierig naar de sporen die het werk vanDe Zuil heeft nagelaten in de communicatierond deze topmerken, startte SIR een speur-tocht met als resultaat het boek Merkengesterkt in Twente. Meer informatie viawww.twentevisie-event.nl en www.sterkemer-ken.nl.

Rijssen krijgt een bedrijfsverzamelgebouw datspeciaal bestemd is voor kleinschalige engroeiende ondernemingen, Midi CenterRijssen. Projectontwikkelaar Midi Center uitAlkmaar is gestart met de ontwikkeling vandit project op bedrijvenpark Plaagslagen aande Butaanstraat. Het project bestaat uit veer-tien bedrijfsunits, eventueel met kantoor. Hetcomplex wordt onder architectuur van archi-tectenbureau Ben Looye BNA uit Schagengebouwd. De units zijn te koop vanaf 95.000euro. Midi Center heeft zich gespecialiseerd inbetaalbare kleinschalige bedrijfs- en kantoor-ruimte en realiseerde eerder ruim 80 verge-lijkbare projecten in Nederland waarbij meerdan 900 ondernemers onderdak vonden. MidiCenter is kort geleden ook op de markt geko-men met een nieuw projecten in Dronten enEmmeloord. Meer informatie op www.midi-center.nl.

Robert J. Reinders verwierf onlangs deBronzen Giraffe 2004, een initiatief van hetvakblad Event & Image voor de evenementen-en entertainmentbranche. Voor deze verkiezinghad Reinders het festijn aangemeld dat hij in2002 organiseerde voor de Vos Groep, die toenhaar 100-jarig bestaan vierde. Bij dit evenementwerd het concept van ‘de pro-actieve gastheer’gebruikt om een van de doelstellingen van hetevenement , ‘het realiseren van een groot aan-tal effectieve relatiecontacten’, waar te maken.

De 21e editie van de Triathlon Holten zal wor-den gehouden op zaterdag 16 juli 2005. Deinschrijving voor deze wedstrijd, inmiddels eenvan Nederlands grootste triatlons, is op 15december van start gegaan. Oorspronkelijk zouhet evenement plaats vinden op 2 juli, de dagwaarop het Europees Kampioenschap wordtgehouden, maar nu de Triathlon Holten isgeplaatst op de NOC*NSF Topsport-evenemen-tenkalender wil de organisatie optimaleomstandigheden voor zowel de Nederlandse alsde internationale triatleten van topniveau. DeTriathlon Holten is ook volgend jaar weer opge-nomen in het European Continental Cup circuitbestaande uit circa 7 topwedstrijden verspreidover Europa.

Het Duitse bedrijf Eco-Nova, met het hoofd-kantoor in Schüttorf, heeft zich onlangs geves-tigd aan de Deurningerstraat in Enschede. Datpand werd echter door sterke groei al snel teklein. Vandaar dat de activiteiten binnenkortworden verplaatst naar een groter pand in

Haaksbergen. Directeur Rudi de Leeuw ver-wacht eind 2005 zo’n 10 medewerkers in dienstte hebben. Eco-Nova is een internationaalbedrijf dat probleemoplossende reinigings- enonderhoudsproducten ontwikkelt voor de auto-motive-, food- en geneesmiddelenindustrie.Deze producten worden gemaakt van ecolo-gisch verantwoorde en hernieuwbare grond-stoffen zoals sinaasappelschillen, maïs, suikeren soda. Eco-Nova heeft naast de vestigingen inDuitsland en Nederland ook vestigingen inOostenrijk en Zwitserland. In totaal werken er40 mensen voor het bedrijf.

DTZ Zadelhoff heeft onlangs het rapportTwentse stedenband in perspectief gepu-bliceerd over de regionale markt voor com-mercieel vastgoed in Twente over het jaar2004. Het betreft de kantorenmarkt, debedrijfsruimtemarkt en de winkelruimtemarkt.Wat betreft de kantoren luiden een aantalbelangrijke conclusies als volgt. Gedurende2004 is in Almelo, Enschede en Hengelo eenkleine 30.000 m2 kantoorruimte opgenomen.Dit is tweederde van het opnameniveau van2003. De kantoorruimtemarkt in de drieTwentse steden kan daarmee voor 2004 als‘moeizaam’ worden getypeerd. Er zijn weinigbewegingen en zoekers oriënteren zich wel,maar stellen de besluitvorming uit. In de hui-dige vragersmarkt proberen kantoorruimte-zoekers, gedreven door kosten en efficiency,een kwaliteitsslag te maken. Eigenaren vankantoorruimten moeten daardoor direct danwel indirect investeren om huurders aan zich

nieuws & feiten | actueel

30

Een impressie van Midi Center Rijssen.

Ontwerp van het boek Merken gesterkt inTwente, dat op 21 maart tijdens hetTwentevisie Event wordt gepresenteerd.

Ondernemersnieuws

Page 27: Wie is de man achter Hennie van der Most? · jaar of acht heeft hij een raad van commissaris-sen, waar hij normaal gesproken niets op uit doet. Maar er is één man naar wie hij echt

Twentevisie 01/2005 31

te kunnen binden. Opvallend is dat het afge-lopen jaar vooral (bestaande) kantoorgebou-wen gelegen in het centrum het relatief goeddeden. Geïnteresseerden voor dit kantoorseg-ment behoren veelal tot de non-profit sector.Verder lijkt de sterke toename van het aanbod,die zo kenmerkend was voor de afgelopenperiode, zijn langste tijd te hebben gehad. Inhet laatste halfjaar van 2004 is het aanbodniet verder toegenomen en omvat het circa130.000 m2. De verwachting is dat het aanbodin 2005 niet substantieel zal toenemen en wel-licht zelfs iets zal afnemen.

Per 1 december 2004 is Michiel Schefferbenoemd tot lector Fashion en TextileManagement bij Saxion Hogescholen. Het lec-toraat en de bijbehorende kenniskring zijngericht op het versterken van de wisselwerkingtussen creativiteit, technologie en economie ophet gebied van mode en textiel. Deze wissel-werking moet sterker tot uiting komen in hetonderwijs en dient ook in samenwerking methet bedrijfsleven tot uiting te komen in eenonderzoeksprogramma. Het lectoraat is onder-gebracht bij de opleiding Fashion en TextileManagement binnen de Academie voor Kunsten Toegepaste Techniek in Enschede. MichielScheffer is economisch geograaf en is al 15jaar actief in de Europese kleding- en textiel-branche als onderzoeker, consultant en bran-chemanager.

Een gezamenlijke delegatie uit de gemeentera-den van Almelo, Borne, Enschede en Hengelo - die samenwerken in Netwerkstad Twente -adviseert de vier gemeenteraden unaniem omErnst & Young voor drie jaar aan te stellen alscontrolerend accountant. Dit zou voor de ge-

meenten een besparing opleveren van 30-50 %op de eigen accountantsrekening. Het adviesvolgt op een Europese aanbesteding die door devier gemeenten gezamenlijk is voorbereid.Naast kostenbesparingen moet het nieuwe con-tract tot kwaliteitsvoordelen leiden door duide-lijke afspraken over de wijze van dienstverle-ning in relatie tot het opdrachtgeverschap vande gemeenteraden. De raadsleden beschouwende aanbesteding als een succesvol voorbeeldvan samenwerking binnen de Netwerkstad.Begin 2005 beslissen de vier gemeenteradenover de voorgenomen overeenkomst met Ernst& Young.

In de vorige uitgaven van Twentevisie werdgewaarschuwd voor de ongeoorloofde prak-tijken van een uitgever die ondernemers willaten betalen voor advertenties waartoe zenooit opdracht hebben gegeven. In dit kadereen aanvulling, zoals die te lezen is op dewebsite van de Kamer van Koophandel:“Ondernemers hebben regelmatig last vanbedrijven die ongevraagde facturen en offer-tes rondsturen. Wanneer u in contact komtmet ongevraagde facturen, kunt u dat numelden aan de kamer van koophandel. Hetgaat hierbij meestal om advertentiebedrijvendie brieven en faxen verzenden over ‘reedseerder afgesproken’ opdrachten. Daarbij staatdan het verzoek de advertentie nog even te‘controleren’. De ondernemer heeft nietgevraagd om deze advertentie, maar betaalthem vaak wel. Het bedrijfsleven geeft op dezemanier jaarlijks meer dan 200 miljoen eurouit. De Kamer van Koophandel signaleertbedrijven die onterechte facturen en offertesrondsturen. Dit is alleen mogelijk wanneerondernemers goed beargumenteerde klachtenen meldingen doorgeven aan de Kamer vanKoophandel.”

Op basis van het recentelijk afgesloten haal-baarheidsonderzoek concludeert de stuurgroepRBT dat het Regionaal BedrijventerreinTwente (RBT) in Almelo-Zuid haalbaar is. Destuurgroep stelt de provincie Overijssel en degemeenten Almelo, Borne, Enschede enHengelo nu voor om het RBT op de locatieAlmelo-Zuid daadwerkelijk te gaan realiseren,exploiteren en beheren. Daarvoor wordt eenuitvoeringsorganisatie opgericht. Ondanks eentekort van 1,3 miljoen euro wordt het planvoor het RBT financieel uitvoerbaar geacht opeen totale begroting van circa 80 miljoen euro.In 2006 kan - na de besluitvormingsprocedu-re - het RBT feitelijk van start gaan.

De samenstelling van de Raad van Toezichtvan Saxion Hogescholen, met vestigingen inEnschede, Deventer en Apeldoorn en circa18.000 studenten, is per 1 januari gewijzigd. R. Pieterse (voorzitter) en Te Kamp (lid), beëin-digen hun functie na respectievelijk veertien

en acht jaar. Ze worden opgevolgd door L.Jongsma (voorzitter) en J. Bugter (lid). De ove-rige leden van de Raad van Toezicht blijvenH.J. Hazewinkel (vice-voorzitter), mevr. VanHees en Z.S. Nauta. De Raad van Bestuur vanSaxion Hogescholen blijft bestaan uit C. Boom(voorzitter), mevr. Van Dalen (vice voorzitter)en J.W. Boomkamp (lid).

De ramp in Azië heeft geleid tot de spontaneoprichting van de Stichting Twente voorAzië met als eerste doel minimaal 1 miljoeneuro bij elkaar brengen. Volgens stichtings-voorzitter Wim Gaalman moet dat bedrag bin-nen de mogelijkheden liggen: “Wanneer iede-re burger één euro bijdraagt en ieder bedrijfook nog eens honderd euro, dan kunnen wijals Twentenaren dat bedrag snel bij elkaarkrijgen. In combinatie met andere acties, die erongetwijfeld gaan komen, kunnen wij op dezemanier een helpende hand toesteken.” Hethulp-initiatief wordt ondersteund door RTV-Oost. De Twentsche Courant Tubantia enTwente Vandaag. Er is een speciaal rekening-nummer geopend: 15 68 50 001 t.n.v.Stichting Twente voor Azië.

Per 1 januari jl. is Jaap Bisschop, voorheenprojectmanager bij de Wegener Huis-aan-Huis-bladen, in dienst getreden van de THA-LES FBK-games als adjunct-directeur.Bisschop volgt Peter Klijndijk op, die twee jaaronder de hoede van Fedde Zwanenburg heeftgewerkt. Hij krijgt als voornaamste taak dewedstrijdtechnische organisatie van de THA-LES FBK-games, die dit jaar plaatsvinden op29 mei.

Het Prins Bernhard Cultuurfonds Overijsselheeft in het tweede halfjaar van 2004 ruim13.000 euro toegekend aan 90 projecten op hetgebied van cultuur en natuurbehoud in de pro-vincie. Het fonds geeft geld aan instellingen enorganisaties bij de aankoop van bijvoorbeeldinstrumenten en apparatuur of de realiseringvan een culturele manifestatie op het gebiedvan muziek, toneel of cultuur-educatie.

Een greep uit de faillissementen in de perio-de 20 november 2004 tot en met 20 december2004 die de Rechtbank aan de Kamer vanKoophandel heeft doorgegeven. Let wel, tussenhet verschijnen van deze uitgave en de uit-spraak van de rechtbank kunnen er wijzigin-gen ontstaan. Voor de actuele situatie kan menterecht bij het handelsregister, tel. 0900-1234567. In Almelo: European Parcel ServicesB.V., Holtkamp-Post Bakkerijen B.V., Abbink-Elektra B.V. met nevenvestigingen in Almelo,Enschede en Oldenzaal, Belanda B.V. InEnschede: Color Creation B.V., Pewe EnschedeB.V., A3 Enschede B.V. In Oldenzaal: P.J.Huiskes Holding B.V., B.G. Huiskes en ZonenB.V., Bakkerij Huiskes B.V. (Bron: KvK.) ■

actueel | nieuws & feiten

De publicatie Twentse stedenband in per-spectief van DTZ Zadelhoff over commercieelvastgoed in de regio afgelopen jaar.

Page 28: Wie is de man achter Hennie van der Most? · jaar of acht heeft hij een raad van commissaris-sen, waar hij normaal gesproken niets op uit doet. Maar er is één man naar wie hij echt

• 276 pagina‘s dikke gids • losse vluchten naar talloze bestemmingen • auto- en camperhuur • cruises in de Caribbean • groepsrondreizen • autorondreizen • stads-hotels in 8 Canadese en 14 Amerikaanse steden • 235 hotels voor zelf samen te stellen fl y/drives • strandhotels in Florida en Hawaii • Walt Disney World® - Orlando •

De Oad-gids Amerika & Canada ligt klaar bij uw ANVR-reisadviseur of is tegen verzendkosten aan te vragen bij Oad Reizen: 0900 – 8482 (0,20 pm) of www.oad.nl.

Nieuw bij Oad Reizen: Amerika & Canada

...GENIETEN

ww

w.oad.nlBeste allround reisorganisatie 2003

Adv Oad USA A4.indd 1 15-12-2004 09:23:27Proceskleur Cyaan Proceskleur Magenta Proceskleur Geel Proceskleur Zwart

Page 29: Wie is de man achter Hennie van der Most? · jaar of acht heeft hij een raad van commissaris-sen, waar hij normaal gesproken niets op uit doet. Maar er is één man naar wie hij echt

Vrijblijvend persoonlijk advies? Kijk op www.twentevisie.nl column | juridisch gezien

33Twentevisie 01/2005

Vorig jaar belemmerden broedende oever-zwaluwen de afrit van de A12 naar deA30. Deze moest tijdelijk worden afgeslo-ten. Vleermuizen hebben woningbouwpro-jecten voor korte of lange stilgelegd, zoalsin Winterswijk en de rugstreeppad en dezandhagedis stonden de aanleg van eenrandweg ten westen van Beverwijk in deweg. Wat dichter bij huis is onlangs devraag opgeworpen of reeën en de wildegagel (een beschermde plantensoort) deaanleg van de Nijreessingel in Almeloverhinderden. Er is in ieder geval alle aan-leiding om bij nieuwbouwprojecten enoverige ingrepen in de natuur en in hetlandschap rekening te houden met debeschermde dier-, planten- en vogelsoor-ten die in ons land voorkomen.

Vaak wordt beweerd dat de beschermde soortende uitvoering van nieuwbouwprojecten en deaanleg van wegen in de weg staan. Dit is nietzonder meer het geval, maar er gaat vaak watmis omdat procedurefouten worden gemaakt.De flora- en faunaregelgeving beschermt nage-noeg alle in het wild levende en inheemse plan-ten- en diersoorten. Wat de diersoorten inNederland betreft, gaat het om alle voorkomen-de soorten zoogdieren met uitzondering vanhuisdieren en de zwarte rat, de bruine rat en dehuismuis. Ook worden alle voorkomende soor-ten amfibieën en reptielen beschermd als ookalle voorkomende vissen. Alle van nature ophet Europese grondgebied voorkomende soor-ten vogels - met uitzondering van vogels die inhuis worden gehouden - zijn beschermd.

De Flora- en Faunawet verbiedt de beschermdediersoorten te doden of te verwonden. Dezediersoorten mogen ook niet opzettelijk wordenverontrust. Niet alleen de dieren zelf, maar ookhun nesten, holen of andere voortplantings- ofverblijfplaatsen mogen niet worden beschadigd,vernield of anderszins worden verstoord.

OntheffingsmogelijkheidUit deze opgesomde verboden krijgt men deindruk dat inderdaad niets meer op het gebiedvan bouwen, aanleg of andere ingrepen in debodem mogelijk is. Dit is natuurlijk niet debedoeling, daarom heeft de wetgever om dwin-gende redenen van groot openbaar belang eenontheffingsmogelijkheid in de wet opgenomen.

Van belang is om bij elk project vooraf in hetgebied te inventariseren welke beschermde die-ren, planten en vogels voorkomen. Indien dezesoorten zijn aangetroffen, is de volgende staphet onderzoeken van de wijze waarop het werkkan worden uitgevoerd zonder de verbodsbepa-lingen van de Flora- en Faunawet te overtre-den. Deze zorgvuldigheid wordt door de rechtergetoetst omdat de wet een algemene zorgplichtten aanzien van de aanwezige beschermdesoorten voorschrijft. Is de algemene zorgplichtin acht genomen en is het desondanks nietmogelijk het werk uit te voeren zonder de ver-bodsbepalingen te overtreden dan kan ont-heffing van de verboden worden verzocht. Deontheffing kan slechts verleend worden indiengeen afbreuk wordt gedaan aan een gunstigestaat van instandhouding van de soort. Er zijnvoldoende gespecialiseerde bureaus die dit kun-nen onderzoeken.

Is het onderzoek naar een bepaald soort onvol-doende dan kan geen ontheffing worden ver-leend. Bij de beoordeling van het verzoek omontheffing speelt een belangrijke rol of er welvoldoende compenserende en verzachtendemaatregelen zullen worden getroffen.

BestemmingsplanIndien voor de uitvoering van een werk eenherziening van het bestemmingsplan nodig is ofeen vrijstelling van het geldende bestemmings-plan (bekend als de artikel 19-vrijsteling), dandient een onderzoek de natuurwaarden en demogelijk in het plangebied aanwezige be-schermde soorten zo volledig mogelijk in kaartte brengen. Op de website van het natuurloket(www.natuurloket.nl) kan vrij snel worden ach-terhaald of in een bepaald gebied beschermdesoorten voorkomen. Is dit het geval dan dient inieder geval een nader gedegen onderzoek teworden verricht. Vervolgens dient beoordeeld teworden of er aanpassingen van het plan nodigzijn om te voorkomen dat de wet wordt over-treden.

Indien een ontheffing nodig is dan dient dezetijdig te worden aangevraagd bij de Ministervan Landbouw, Natuurbeheer en Voedsel-kwaliteit om erover te waken dat de rechteroordeelt dat niet op voorhand vaststaat dat hetbestemmingsplan of de vrijstelling van hetbestemmingsplan uitvoerbaar is. In een derge-

lijk geval zal de rechter het besluit schorsen danwel vernietigen en kan - zolang de studie naarde in het gebied voorkomende beschermdesoorten niet is voltooid en/of er geen ontheffingis aangevraagd - niet tot uitvoering van hetwerk worden overgegaan.

VogelsTen aanzien van vogels die tot een beschermdeinheemse soort behoren, kan nimmer ont-heffing worden verleend. Dit betekent echterniet dat het voorkomen van vogels in hetgebied bouwprojecten definitief stillegt. Hetgaat erom dat in de broedperiode geen werk-zaamheden worden uitgevoerd. Daarom zullenpassende maatregelen moeten worden genomenvóór het broedseizoen begint om te voorkomendat in het gebied van de werkzaamheden vogelszullen nestelen.

ConclusieKortom er zijn voldoende mogelijkheden om tevoorkomen dat de vleermuis en/of anderebeschermde diersoorten de aanleg van een wegin de weg staat mits tijdig de nodige onderzoe-ken worden verricht en indien nodig tijdig debenodigde ontheffingen worden aangevraagd. ■

Mevrouw mr. I.C. Dunhof-LampeJacobs Kranenburg advocaten Almelo

De vleermuis die de weg in de weg staat

Page 30: Wie is de man achter Hennie van der Most? · jaar of acht heeft hij een raad van commissaris-sen, waar hij normaal gesproken niets op uit doet. Maar er is één man naar wie hij echt

34 Twentevisie 01/2005

(door Jan Medendorp) Het was een saaibeursjaar. Met een beetje mazzel sloot deAEX af met een klein plusje. Voor hetkomend jaar verwachten de analisten wei-nig goeds, hoewel, ze weten het eigenlijkook niet. Een onderzoek van Beleggings-belangen leerde dat ongeveer de helft vande adviezen van analisten klopte. Metandere woorden, de helft klopte niet. Endus stort iedereen zich op de relatief klei-nere fondsen die wel worden beoordeeld op hun prestaties zoals Stork, Ten Cate enTwentsche Kabel. Volgens topman Van derLof is het volkomen terecht dat zijn bedrijfTKH weer zo goed beoordeeld wordt. “Debeleggers weten precies dat we een omslaghebben gemaakt.” Het was overigens nogmaar heel kort geleden dat TKH een waar-dering had van 50 euro op de beurs...

“De Amsterdamse beursindex bewoog dit jaartussen de 365, in februari en 312 punten, halfaugustus,” zegt Sjoerd van Es van de RabobankEnschede-Haaksbergen. “De bewegelijkheidnam de afgelopen maanden sterk af en als we

dat vergelijken met de Amerikaanse beursenblijkt dat de Dow Jones ook met 2% is gestegenin 2004 en de Nasdaq met 7,5%. Maar daarbijmoet je niet vergeten dat deze beurzen al in2003 een sterk herstel hadden laten zien.”De dollar verzwakte in 2004 verder ten opzich-te van de euro (een daling van ongeveer 6,5%).“Voor de Europese economieën is dit nadelig inverband met de duurdere export. Voor Amerikais het juist gunstig.”

De rente (kortlopend) werd in 2004 door deFED (stelsel van Amerikaanse banken) weerlangzaam verhoogd van een historisch laagniveau van 1,0% naar 2,25%, want de Ameri-kaanse economie groeit weer en er worden weerbanen gecreëerd. In Europa bleef de rente laag op2,0%. “Zolang de inflatie laag blijft zal dat waar-schijnlijk niet snel veranderen.”

2004 is ook het jaar geworden van de sterkgestegen grondstof prijzen. De prijs van eenvat Brentolie steeg van 30 naar 55 dollar.Maar ook de prijzen van staal, koper en ijzer-erts stegen enorm in 2004. Dit kwam vooraldoor de grote vraag vanuit China. “De koersenvan de bedrijven die in deze sectoren zitten,

zoals Corus, BHP Billiton, Rio Tinto Repsol,deden het dan ook goed.”

Oostelijke fondsen Zoals uit het kader blijkt hebben de oostelijkefondsen (met uitzondering van BlijdensteinWillink) het beter gedaan dan de AEX. Van Esverklaart: “De AEX is meer dollargevoelig dan deoostelijke fondsen. Door de verdere daling vande dollar gingen de beleggers op zoek naar aan-delen die minder dollar gevoelig waren, maarook nog een lage koers-winstverhouding hebbenen een aantrekkelijk dividendrendement.”

Twentsche Kabel (plus 68%)“Na de sterke stijging in 2003 (+ 86%) heeftTKH ook in 2004 een zeer mooie performancelaten zien. Na de kostenreducties in 2003 lietTKH in 2004 zien dat het zaak goed voor elkaarheeft. Over 2004 wordt een 50% hogere winstverwacht ten opzichte van 2003. Het advies isook nog steeds ‘kopen’.”

Stork (plus 61%)“Ook Stork heeft het afgelopen jaar optimaalgeprofiteerd van de reorganisaties die in 2002zijn doorgevoerd. In 2004 lieten de meesteonderdelen van Stork een zeer goede ontwikke-ling zien en in de loop van het jaar werden erook steeds mooie overnames en diverse nieuweopdrachten gemeld. Ook hier is het advies nogsteeds ‘kopen’.”

Centric KSI (plus 55%)“Ook na de koersverdubbeling in 2003 heeft dekoers van Centric KSI dit jaar een goed resultaatlaten zien. De heer Sanderink heeft het belang inCentric KSI in de loop van 2004 uitgebreid van60 naar 80%. In een besloten bijeenkomst vanRabobank Enschede-Haaksbergen heeft hij aan-gegeven dat hij het bedrijf niet van de beurs wilhalen in verband met te hoge kosten en ook nietfailliet wil laten gaan, wat zijn eer te na is. Ookheeft bij Centric KSI een aantal reorganisatiesplaatsgevonden; de tweede helft van 2004 zalmet een positief resultaat worden afgesloten.Omdat nog maar 20% van de aandelen vrij ver-handelbaar is, volgt geen effectenbank ditbedrijf en worden er dus ook geen koop- of ver-koopadviezen gegeven. Centric KSI detacheertIT-personeel, die vraag neemt weer toe.Speculatief kan dit een spannend aandeel zijnvoor 2005.”

Twentsche Kabel beste

Niet de AEX-fondsen, maar kleinere fondsen zorgden voor winsten

De decemberwinnaar van het bekende Rabo-beleggingsspel was de heer Gerritsen (rechts) dievoorzag dat de AEX op de eerste beursdag van het nieuwe jaar zou sluiten op 351 punten. Uithanden van Jan Haverkate, beleggingsadviseur van de Rabobank Enschede-Haaksbergen kreeghij van de bank een kistje wijn. Via internet (www.twentevisie.nl) kan iedereen meedoen door devraag te beantwoorden: hoe hoog staat de AEX op 1 februari? Meedoen kost niets.

Page 31: Wie is de man achter Hennie van der Most? · jaar of acht heeft hij een raad van commissaris-sen, waar hij normaal gesproken niets op uit doet. Maar er is één man naar wie hij echt

Twentevisie 01/2005

oostelijke fonds

analyse | beurs

35

Koninklijke Ten Cate (plus 50%)“Ten Cate draait goed, vooral met de ontwikke-ling van kunstgras en de antiballistiek. Eind2003 gaf bestuursvoorzitter De Vries aan dat hijhet aandeel sterk ondergewaardeerd vond endat hij een koers van ongeveer 55 euro reëlerzou zijn. Hij heeft in 2004 helemaal gelijkgekregen. Door deze sterke koersstijging heefthet aandeel inmiddels een ‘houden’ adviesgekregen. Door de overname van Soutern Millsis Ten Cate natuurlijk dollargevoeliger gewor-den en de al eerder genoemde sterke stijgingvan grondstofprijzen werkte de tweede helftvan 2004 ook nadelig uit voor Ten Cate.”

Nedap (plus 44%)“Nedap wordt gezien als een zeer goed geleid,financieel sterk bedrijf met een hoge ‘pay-out’.Waar in 2003 veel omzet werd behaald met delevering van stemmachines aan Ierland, werddit in 2004 gecompenseerd door grote opdrach-ten voor beveiligingssystemen aan alleEuropese filialen van de ABN Amro-bank enaan de winkels van AS Watson (zoals Kruidvat),het Duitse Kaufhof en het Belgische Delhaize.Voor 2005 verwacht ik een omzetacceleratie ende verwachte winst per aandeel voor 2005 en2006 zijn dan ook verhoogd. Mijn advies is‘kopen dit aandeel’.”

Wegener (plus 37%)“Wegener heeft de stijgende lijn van de tweedehelft 2003 goed door weten te trekken Het ver-beterde resultaat in 2004 was vooral te dankenaan verdere kostenreducties, de omzet daaldeautonoom namelijk met 2,2%. Verder gafWegener begin december aan dat ze praten metuitgeverij PCM (het AD) om de dagbladen inZuid-Holland en Utrecht samen te voegen omop die manier te proberen het dalende aantalabonnees een halt toe te roepen. De belegger isenthousiast over dit voornemen. Mijn adviesvoor dit aandeel is ‘houden’ vooral door deteruglopende personeelsadvertenties en desteeds grotere concurrentie van internet.”

Grolsch (plus 2,4%)“Eén van de minst presterende oostelijkefondsen is Grolsch. Door de financieringslas-ten van de nieuwe fabriek en de tegenvallen-de marktontwikkeling laat Grolsch in 2004een netto winstdaling van 30% zien. In aprilwerd de heer Pasman de nieuwe bestuurs-voorzitter. In Nederland heeft Grolsch zijnmarktaandeel iets kunnen vergroten. Beleg-gingstechnisch staat het aandeel op verkopen,want Grolsch is in de internationale biermarktte klein voor het tafellaken en te groot voorhet servet. Mijns inziens is de fabriek klaarvoor een overname wat wellicht een leukepremie kan opleveren.” ■

AEX januari december1983 48,37 73,221984 85,87 85,751985 90,40 121,501986 119,53 114,691987 106,75 77,871988 79,94 117,681989 120,88 136,591990 127,39 104,011991 106,12 125,721992 133,76 129,711993 132,48 187,991994 199,08 188,081995 185,19 220,241996 228,42 294,161997 306,61 414,611998 434,10 538,361999 532,09 671,412000 612,38 637,602001 639,98 506,782002 500,92 322,732003 294,94 337,65

Page 32: Wie is de man achter Hennie van der Most? · jaar of acht heeft hij een raad van commissaris-sen, waar hij normaal gesproken niets op uit doet. Maar er is één man naar wie hij echt

Zadelhoff Zakelijk

Het betreft een selectie uit ons magazine Zadelhoff Zakelijk. Voor meer informatie kunt u

uiteraard contact met ons opnemen.

Te huur Kuipersdijk 66, Enschede

Te huur/te koop Twentepoort West 43, Almelo

053 4 300 900

In het centrum van Enschede staat het appartementencomplex“Quatre Mains” met ondergelegen winkelruimte. Het prestigieuzeappartementencomplex, gelegen op de hoek Beltstraat/Kuipers-dijk/Celebesstraat, is nu al een begrip in Enschede. De winkelsvormen een logische aansluiting op de reeds bestaande winkels.

Vloeroppervlak : ca. 324 m2 winkelruimteOpleveringsniveau : oplevering in casco toestand, voorzien van

standaard winkelpui met toegangsdeur, toi-let en pantry. Aangesloten op het riool. Gas,water en elektra aansluiting tot de meterkast

Parkeren : er is voldoende parkeergelegenheid langsde openbare weg

Aanvaarding : in overlegHuurprijs : € 100,- per m2

Meer informatie : DTZ Zadelhoff Winkels Oost, 026 - 4 452 445

In het populaire winkelcentrum Enschede Zuid, waar ca. 55 speci-aalzaken gevestigd zijn, komt een courante winkelruimte voor deverhuur beschikbaar. In de omgeving zijn de volgende bedrijvengehuisvest: Blokker, Etos, Zeeman, Slijterij Berendsen, SlagerijKoopmans, Banketbakkerij Oonk, Bart Smit, Tiptoo, Trekpleister,Vishandel Maatje, Ineke Haarverzorging en Chinees De Mandarijn.

Vloeroppervlak : ca. 128 m2 winkelruimte. Eventueeluitbreiding met ca. 35 m2 mogelijk

Frontbreedte : ca. 4,80 meterOpleveringsniveau : casco, voorzien van gas-, water- en

elektra-aansluitingenAanvaarding : in overleg, kan echter snelHuurprijs : € 57.500,- per jaar, excl. BTWKoopsom : € 775.000,- k.k., excl. BTW

Meer informatie : DTZ Zadelhoff Winkels Oost, 026 - 4 452 445

Op het bedrijventerrein Twentepoort te Almelo staat dit moder-ne en functionele bedrijfspand. Het pand is eind 1998 gebouwden bestaat uit een ruime bedrijfshal, verschillende kantoren,magazijn en vergaderruimten. Het pand beschikt over een hoogopleveringsniveau, te weten o.a. monolite betonvloer, elektri-sche bedienbare overheaddeur, krachtstroom, vrije hoogte vancirca 5,5 meter, was-/toiletruimte en daglichttoetreding. Door deligging in de directe nabijheid van de op- en afritten tot de rijks-weg A35 is het object uitstekend bereikbaar.

Vloeroppervlak : in totaal ca. 910 m2 onder te verdelen in ca.545 m2 bedrijfsruimte en ca. 365 m2 kantoor-ruimte

Huurprijs : € 52.500,- per jaar, te vermeerderen met BTWKoopsom : € 595.000,- k.k., te vermeerderen met BTW Parkeren : voldoende parkeerplaatsen op eigen terreinAanvaarding : in overleg

Te huur/te koop Wesseler-Nering 5, Enschede

Te koop Lasondersingel 94-96, Enschede

Karakteristiek kantoorobject, bestaande uit 2 geschakelde kantoorpanden gelegen aan de Lasondersingel te Enschede. Het object is zeer gunstig gelegen op een zichtlocatie aan de Lasondersingel, een van de drukste doorgaande wegen vanEnschede. De kantoorvilla’s kunnen ook separaat worden verkocht.

Vloeroppervlak : Lasondersingel 94:begane grond ca. 116 m2, eerste etage ca. 90 m2 en tweede etage ca. 35 m2

: Lasondersingel 96:kelder ca. 85 m2, begane grond ca. 324 m2, eer-ste etage ca. 140 m2, tweede etage ca. 55 m2

: tussenstuk: begane grond ca. 35 m2 totaleoppervlak ca. 880 m2

Koopprijs : € 1.300.000,- k.k., te vermeerderen met BTWParkeren : 10 parkeerplaatsen op eigen terreinAanvaarding : in overleg

Sterk in prijs verlaagd

In huurprijs verlaagd

Page 33: Wie is de man achter Hennie van der Most? · jaar of acht heeft hij een raad van commissaris-sen, waar hij normaal gesproken niets op uit doet. Maar er is één man naar wie hij echt

‘Museaal attractiepark’

Musea in nieuwe Rozendaalcomplex moeten marktgericht denken vastgoed | rozendaalcomplex

37Twentevisie 01/2005

(door Jan Medendorp) Het NatuurmuseumEnschede, het Museum Jannink en het VanDeinse Instituut betrekken in maart 2007(met de kunstuitleen, de expositieruimte vanhet Centrum voor Beeldende Kunst vanConcordia, de volkssterrenwacht Coenraadter Kuile en een aantal kunstenaarsateliers)het Rozendaalcomplex, de oude textielfa-briek in Roombeek, wat onder het kopjeindustrieel erfgoed valt. Voor de inrichting is4,8 miljoen uitgetrokken. Driekwart neemtde gemeente Enschede voor zijn rekening(wat zal voortvloeien uit de verkoop van dehuidige panden) en ruim één miljoen moe-ten de organisaties zelf ophoesten.

Het Natuurmuseum en het Jannink vallen alonder één bestuur. In de komende tijd wordtbekeken of het Van Deinse Instituut daar bij kanaansluiten. In dat kader is het prettig dat direc-teur Thea Kroese van het Van Deinse en inte-rim-directeur Wim van Lammeren van hetNatuurmuseum en het Jannink allebei per

1 oktober van dit jaar afzwaaien, er komt éénnieuwe directeur. “We zetten alles op alles omhet cultuurcluster in het Rozendaalcomplex, datonder leiding van de Amsterdamse architectMastenbroek wordt verbouwd, tot een succes temaken.” Het wordt mooi en ruim, maar er zalonvoldoende ruimte zijn voor alle spullen. “Wemoeten wel de collecties goed tegen het lichthouden.”

AttractieparkHet Jannink en het Natuurmuseum trekken nujaarlijks zo’n 40.000 bezoekers. Dat moeten er inde nieuwe opzet met Van Deinse (dat geen eigenexpositieruimte heeft) 60.000 worden. “Daarvoorworden spraakmakende tentoonstellingen

‘Het idee van het Noaber-bier vanGrolsch komt bij ons vandaan’

ingericht. Er zal continue aandacht wordenbesteed aan nieuwe technologieën uit Twente.”Voor de nieuwe naam van het museum dat ze

omschrijven als een museaal attractiepark zaldeze maand een publiekswedstrijd worden uit-geschreven via De Twentsche Courant Tubantia.

Twente is een van de toeristische kernregio’svan Nederland, wat ook in het nieuwe museumtot uiting zal moeten komen. “In samenwerkingmet VVV’s en het Twents bureau voor toerismekunnen we routes in Twente opzetten. We moe-ten voorkomen dat we niet in Enschede blijvenplakken.”

BedrijfslevenHet cultuurcluster zal zich ook nadrukkelijk rich-ten op het bedrijfsleven. “Voor bedrijven kunnenwe veel betekenen. We kunnen sprekers voorsymposia leveren, arrangementen in Twenteregelen, zakenrelaties ontvangen - daarvoor krij-gen we faciliteiten - maar ook meedenken overproducten. Het idee van het Noaber-bier vanGrolsch komt bij ons vandaan.”

We gaan met de merknaam en het productTwente de boer op. Maar zonder het stoffigeimago dat we hebben,” zegt Kroese realistisch. ■

Thea Kroese en Wim van Lammeren voor het huidige Rozendaalcomplex.

Page 34: Wie is de man achter Hennie van der Most? · jaar of acht heeft hij een raad van commissaris-sen, waar hij normaal gesproken niets op uit doet. Maar er is één man naar wie hij echt

ACTUEEL AANBOD BEDRIJFS ONROEREND GOED IN TWENTE

■ BORNE - Nieuwe Kerkstraat 14 TE KOOP■ hoekwinkelpand, drukke straat ■ frontbreedte ca. 12 meter!■ parkeren openbaar terrein ■ vloeropp. 110 m2, magazijn 30 m2

■ gunstige ligging nabij A1/A35 ■ goede bereikbaarheid ■ aanvaarding per direct■ De Makelaar, Haarhuis & Leerink, Borne (074) 267 23 00

■ RIJSSEN - Boomkamp 2 TE HUUR/TE KOOP■ representatieve kantoorvilla■ voldoende parkeerplaatsen■ hartje centrum■ statige uitstraling■ oppervlakte bedraagt 275 m2 BVO.■ vraagprijs: € 350.000,- k.k.■ huurprijs: € 30.000,- per jaar■ Thoma makelaars, Rijssen (0548) 54 00 45

■ HENGELO - Aquamarijnstraat 55 - achter MAKRO TE HUUR/TE KOOP■ bedrijfsruimte en kantoorruimte ■ 3490 m2 vloeroppervlakte ■ kan onderverdeeld in 4 units■ Unieke locatie aan A35 ■ Ruime parkeergelegenheden ■ Prijzen n.o.t.k. ■ Informatie Zadelhoff■ Mees van den Brink, Haaksbergen (053) 572 87 85

■ ALMELO - Bornerbroeksestraat 222 TE KOOP■ winkel■ geschikt voor diverse branches■ grondopp. 319 m2, tot. opp. 743 m2

■ vrij parkeren■ aan invalsweg gelegen■ aanvaarding in overleg■ vraagprijs € 320.000,- k.k.■ Kamphuis Makelaars, Almelo (0546) 86 91 11

■ ALMELO - Twentelaan 24 TE HUUR■ fraai en representatief kantoor■ ca. 350 m2 vloeroppervlakte ■ gelegen op uitstekende locatie■ gunstige ligging nabij de A1■ goede bereikbaarheid■ aanvaarding in overleg■ huurprijs € 40.000,- per jaar■ Plaggemars Makelaars O.G., Almelo (0546) 53 95 95

■ HAAKSBERGEN - de Braak 115-117 TE KOOP■ Bedrijfsobject met 2 woonunits ■ Parkeren op eigen terrein.■ Bedrijfsruimte: ± 500 m2

■ Kantoor: ± 160 m2 (2 lagen)■ Ligging: centrum Haaksbergen.■ Aanvaarding: in overleg.■ Vraagprijs: € 495.000,00 k.k.■ Burbach Makelaars, Haaksbergen (053) 572 48 00

■ ALMELO - Bedrijvenpark Twente 80 TE KOOP/TE HUUR■ bedrijfsruimte met kantoren■ totale oppervlakte 2566 m2

■ voldoende parkeergelegenheid■ circa 5 km van A35 en A1■ aanvaarding in overleg■ vraagprijs € 850.000,- k.k.■ huurprijs € 90.000,- per jaar■ Kamphuis Makelaars, Almelo (0546) 86 91 11

■ ALMELO - Sluiskade Zuidzijde 147 TE KOOP■ vrijstaand kantoor/showroom ■ kantoorruimte ■ parkeren openbaar terrein■ vloeropp. 300 m2 in 3 verdiep.■ aanvaarding op korte termijn■ vraagprijs € 178.000,- k.k. ■ hartje centrum ■ De Makelaar, Haarhuis & Leerink, Borne (074) 267 23 00

■ ENSCHEDE - Hendrik ter Kuilestraat 135-137 TE HUUR■ hoogwaardig bedrijfscomplex■ uitstekende zichtlocatie■ goed bereikbaar vanaf A35■ parkeren op eigen terrein■ 4.440 m2 bedrijf 450 m2 kantoor ■ deelverhuur is mogelijk■ prijzen n.o.t.k.■ Snelder Zijlstra de Groot bedrijfsmakelaars, Enschede (053) 485 22 44

■ ENSCHEDE - Euregioweg ong. TE KOOP■ 14 bedrijfsunits ■ grootte van 96 m2 tot 126 m2

■ goed bereikbaar■ bij entree Bedrijvenpark■ vanaf € 84.000,- von + BTW■ Post Jr. Bedrijfsmakelaars,

Enschede (053) 434 00 38■ Snelder Zijlstra de Groot bedrijfsmakelaars, Enschede (053) 485 22 44

■ ENSCHEDE - Mooienhof ong. TE HUUR■ geheel vernieuwd kantoorruimte■ aan oostzijde nieuwe stadshart■ units vanaf 170 m2

■ casco oplevering■ nabij gelegen parkeergarage■ aanvaarding per direct■ huur v.a. € 27.000,- per jaar■ Snelder Zijlstra de Groot bedrijfsmakelaars, Enschede (053) 485 22 44

■ RIJSSEN - Nijverdalseweg 143- bedrijvenpark TE HUUR ■ ruimtes beschikbaar vanaf 50 m2

■ representatief kantorengebouw■ bedrijfsverzamelgebouw ■ afwerkingniveau hoog■ incl.wand- en plafondafwerking,

installaties, sanitair en verlichting■ huurprijs: op aanvraag■ Thoma makelaars, Rijssen (0548) 54 00 45

Page 35: Wie is de man achter Hennie van der Most? · jaar of acht heeft hij een raad van commissaris-sen, waar hij normaal gesproken niets op uit doet. Maar er is één man naar wie hij echt

Twentevisie 01/2005

Almelo◆ De gemeente Almelo huurt voor tien jaar

circa 2.500 m2 kantoorruimte in de Javatorentegen een aanvangshuur van € 140,- per m2

per jaar. Per 1 juni 2006 zullen 150 ambte-naren van de Gemeente verhuizen naar deJavatoren. Door vijf verdiepingen te hurenmaakt de gemeente Almelo de bouw van eenveertien etages hoog kantoorgebouw bij hetGerechtsgebouw en de Belastingdienst meteen totaaloppervlak circa 6.700 m2 mogelijk.Reeds eerder vestigde de Belastingdienst zichop dit terrein in een gebouw van circa 10.000m2. DTZ Zadelhoff bracht, evenals de eerderetransactie met de Belastingdienst, ook dezetransactie met de Gemeente Almelo tot standnamens ontwikkelaar Dura Vermeer.

◆ Snelder Zijlstra de Groot bedrijfsmakelaarsv.o.f. heeft namens de verhuurder, een insti-tutionele belegger, 350 m2 kantoorruimte met8 parkeerplaatsen verhuurd aan de Twente-poort West 11b. De huurder is KleineStaarman v.o.f., specialist in product-herge-bruik van automaterialen, die een huurprijsbetaalt van € 21.000,- per jaar.

◆ Polman Bedrijfsmakelaars heeft namens deeigenaar aan de Twentepoort 14-A 1200 m2

kantoorruimte verhuurd aan Mega NPB.

Enschede◆ DTZ Zadelhoff v.o.f. heeft namens Cocon

Vastgoed ca 105 m2 kantoorruimte, gelegen inhet AOC Twente aan de Wethouder Bevers-straat 185, verhuurd aan de Gemeente En-schede, Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling.De huurprijs bedraagt € 125,- per m2 per jaar.

◆ DTZ Zadelhoff v.o.f. heeft namens een parti-culiere belegger een bedrijfspand aan de

Euregioweg 330A van circa 1185 m2 ver-huurd aan Neschen Viniwyn BV. De huurprijsbedraagt € 60.000,- per jaar.

◆ Namens een particuliere belegger heeft DTZZadelhoff een bedrijfspand aan de Eure-gioweg 330B van circa 1185 m2 verhuurdaan Thole parkeersystemen BV. De huurprijsbedraagt € 58.000,- per jaar.

Goor◆ Polman Bedrijfsmakelaars heeft namens de

verhuurder aan de Hofte 15-25 839 m2 win-kelruimte verhuurd voor een periode van 10jaar aan Action Non Food B.V. De verhuurderis Bouwhuis Vastgoed B.V. te Apeldoorn.

◆ Aan de Hofte 15-27 zijn 839 m2 winkel-ruimte en 252 m2 kantoorruimte verkochtaan Bouwhuis Vastgoed B.V. door Plegt VosVastgoedontwikkeling. Polman Bedrijfsmake-laars trad op namens de koper. De verkoop-prijs bedraagt € 1.350.000,-.

Hengelo◆ Snelder Zijlstra de Groot bedrijfsmakelaars

v.o.f. heeft aan de Hassinkweg 3 namens dezittende huurder 500 m2 bedrijfsruimte + 100 m2 kantoorruimte verhuurd. De nieuwehuurder is DSC, die een huurprijs betaalt van€ 29.237,- per jaar.

◆ Polman Bedrijfsmakelaars heeft namens deeigenaar aan het Twekkelerplein 27 480 m2

winkelruimte en opslagruimte verhuurd aanKings Faillisements Partijen.

◆ Een zorginstelling heeft ten behoeve vaneigen gebruik de kantoorvilla, met eenoppervlakte van circa 365 m2, gelegen aan deLintelerweg 35 gekocht. De koopsom heeftzich volgens waarnemers in de markt bege-ven omstreeks de € 575.000,-. DTZ Zadelhoffv.o.f. bracht de transactie tot stand namensde verkoper.

Nijverdal◆ Snelder Zijlstra de Groot bedrijfsmakelaars

v.o.f. heeft namens de verhuurder, een particu-liere belegger, twee units verhuurd aan deNijverheidstraat 70. De units zijn 200 m2

groot; de huurprijs per unit bedraagt € 41,- perm2 per jaar. Unit D is verkocht aan een parti-culier, unit E aan een groothandel in laminaat.

◆ Levite Makelaars verkocht namens haaropdrachtgever Meba Verdi Vastgoed BV uitEindhoven een woon-winkelpand aan hetKeizerserf in het centrum. De koper, eenparticuliere belegger, zal het pand, mede doorbemiddeling van Levite Makelaars, verhurenaan een plaatselijke ondernemer, die hier eenkinderkledingzaak zal vestigen.

Oldenzaal◆ Met ingang van 1 oktober huurt E&E

Transport Koeriers 5090 m2 bedrijfsruimte en275 m2 kantoorruimte aan de Hanzepoort31. Polman Bedrijfsmakelaars trad op na-mens de eigenaar, een particulier belegger.

◆ Polman Bedrijfsmakelaars trad op namens deeigenaar, een particulier belegger, bij de ver-huur van 2.650 m2 bedrijfsruimte en 150 m2

kantoorruimte aan de Hanzepoort 11 aanPowerpacker Europe B.V.

◆ Names de eigenaar heeft Polman Bedrijfs-makelaars aan de Zuphenstraat 67 300 m2

kantoorruimte verhuurd aan JCC Software B.V.

◆ Food & Moor huurt sinds 1 oktober 2004 200m2 kantoorruimte aan de Willem Vleert-manstraat 27. Polman Bedrijfsmakelaarstrad op namens de eigenaar.

Wierden◆ Aan de Nijverdalsestraat 59 is 75 m2 win-

kelruimte verhuurd aan winkelier in cadeau-artikelen. Polman Bedrijfsmakelaars trad opnamens de eigenaar, een particulier belegger.

39

actueel | vastgoed

De Javatoren in Almelo is voor een periode van 10 jaarverhuurd aan de Gemeente Almelo.

Vastgoed transacties

De Hassinkweg 3 in Hengelo is gehuurd door DSC.

Page 36: Wie is de man achter Hennie van der Most? · jaar of acht heeft hij een raad van commissaris-sen, waar hij normaal gesproken niets op uit doet. Maar er is één man naar wie hij echt

Thijstraat 11 7596 KH ROSSUMTel. 0541-625410 Fax 0541-661732Internet: http://www.mhr-twente.nlEmail: [email protected]

EXACT(E)HULPNODIG?

CAREL LURVINKProfessionele artikelen voor

SchoonmaakSchilderVeiligheid

G E W O O N N A A R H O F L E V E R A N C I E R

Marssteden 40, 7547 TC

Enschede NL

Postbus 450, 7500 AL

Enschede NL

Telefoon: 053 - 434 43 43

Fax: 053 - 433 71 05

E-mail: [email protected]

Internet: www.carellurvink.nl

dé specialist...in zorgeloze hallenbouw!

Penske Logistics - Coevorden

een onderneming

Bel Judith Timmerhuis voor een constructief gesprek:053-435 88 14

ww

w.s

ysta

bo.n

l

Vredestein Banden - Enschede

Dat wordt dusKraaijvanger.

Sneeuwkettingenvergeten?

Of je nu een particuliere autobezitter bent of een zakelijkewagenparkbeheerder, een gevalletje van blikschade heb je zo tepakken. En dan is het prettig dat je kunt rekenen op SchadenetKraaijvanger. Wij hebben namelijk alles in huis om elke schadeoptimaal te herstellen. U kunt het hele traject van demontage,plaatwerk, modelleren, spuiten en montage met een gerust hartaan ons overlaten. Bovendien ziet u bij ons geen ‘vette handen’,tenzij u daar zelf behoefte aan hebt. Als opdrachtgever kunt urekenen op een moderne, cleane front-office benadering. Dat iswel zo prettig. Want zeg nu zelf, het gaat u meestal niet zozeer omwat wij doen als wel om het resultaat van ons werk. En dat mag erzijn: als nieuw zo goed!

Schadenet Kraaijvanger • Metaalstraat 5 • 7483 PD HaaksbergenT (053) 572 20 71 • F (053) 574 00 51

E [email protected] • I www.kraaijvanger.com

Page 37: Wie is de man achter Hennie van der Most? · jaar of acht heeft hij een raad van commissaris-sen, waar hij normaal gesproken niets op uit doet. Maar er is één man naar wie hij echt

Twentevisie 01/2005 41

Er is in Nederland tot op heden nog weinigonderzoek gedaan naar het beleggingsge-drag en de achtergronden van de Neder-landse particuliere vastgoedbelegger. Eénvan de redenen daarvoor zou kunnen zijndat de groep vastgoedbeleggers grote diver-siteit vertoont en onderzoekers moeilijk toteen afbakening van hun onderzoeksobjectkunnen komen. De grote groep vastgoedbe-leggers omvat immers zowel particulierendie één of twee kleinschalige pandjes be-zitten als grote, professioneel opererende,private vastgoedondernemers met een (zeer)forse vastgoedportefeuille; en dan nog allemogelijke varianten daartussen. Dit is voorons een reden geweest om samen met deUniversiteit Nyenrode een onderzoek tedoen naar de gewoontes, gedragingen enbeslissingsmotieven van de Nederlandseparticuliere belegger.

Uit het onderzoek is gebleken dat de groep parti-culiere beleggers die aan dit onderzoek heeftmeegewerkt zeer pluriform is. De omvang en desamenstelling van hun portefeuilles variëren nietalleen sterk, maar ook de gehanteerde strategieënzijn zeer divers. Wel blijken de meeste particulie-re beleggers een groot vertrouwen te stellen incollega-beleggers en wordt het relatienetwerk alseen belangrijke informatiebron gezien. Een hoog-gespannen verwachting ten aanzien van het tebehalen rendement is voor het merendeel debelangrijkste drijfveer geweest om in vastgoed tebeleggen. Ook nu nog is dit de belangrijkste redenom geld in vastgoed aan te houden.

Belangrijke onderzoeksconclusiesOpvallend is hoezeer de ondervraagden gerichtzijn op vastgoedinvesteringen. Gemiddeld hebbenzij 80% van het totale belegde vermogen in vast-goed geïnvesteerd. Opmerkelijk is verder dat debeleggers meer belang hechten aan specifiekekenmerken van objecten dan op die van het seg-ment (woning-, winkel-, kantoor- of bedrijfs-ruimte) waartoe een object behoort. Verder ligt defocus sterk op het kleinere tot middelgrote vast-goed, gelegen op redelijke afstand van de eigenwoonplaats. Het vastgoed van de respondenten isover het algemeen solide gefinancierd.

Het aandeel eigen vermogen is toereikend omeventuele tegenvallers, bijvoorbeeld het faillisse-ment van een huurder, te kunnen opvangen. Ditvalt te concluderen uit het aandeel eigen vermo-

gen dat voor kantoor-, bedrijfs-, en winkelruim-te gemiddeld rond de 44% en voor woningen omen nabij de 33% van het totaal geïnvesteerd ver-mogen ligt.

De beleggers zijn geneigd objecten dicht bijhun woonplaats te zoeken. Dit wordt duidelijkaan de hand van een analyse van de portefeuillesnaar afstand van het beleggingsobject tot dewoonplaats. Aangezien het risicoprofiel voorwoningen en winkels als gunstiger wordt veron-dersteld dan voor kantoor- en bedrijfsruimte, ismen voor deze segmenten eerder geneigd verdervan de woonplaats te beleggen.

Uit onderzoek is verder gebleken dat de onder-vraagden een relatief hoog rendement hebbenbehaald (gemiddeld 16%), gedurende de periodewaarin zij de portefeuille in bezit hebben.Vermeldenswaardig is tevens dat de groep posi-tief gestemd is over de prestaties van de eigenportefeuille in vergelijking met die van verge-lijkbare objecten, de algemene markt en ander-soortige beleggingen. Voor alle segmenten denkteen groot deel het in vergelijking beter te doendan de markt.

AanbevelingenNaar aanleiding van het onderzoek kan een aan-tal aanbevelingen worden geformuleerd metbetrekking tot het verbeteren van rendement.Analyse loont!

Beleggers die zich richten op analyse en onder-zoek behalen duidelijk meer rendement dan zijdie onderzoek en analyse achterwege laten.Daarnaast is gebleken dat beleggers die zich bijaankoop beperken tot financiële berekeningen alsBAR en kapitalisatiefactor duidelijk minder ren-dement behalen dan zij die uitgebreide calculatiesmaken in de vorm van bijvoorbeeld de Discoun-ted Cash Flow (DCF), IRR (Internal Rate of Return)of de gecorrigeerde vervangingswaarde. Of menwel of niet regelmatig tussentijdse rendementenberekent, heeft overigens geen effect op het ren-dement. Het accepteren van een negatieve nettokasstroom bij aankoop van bedrijfsruimte isonverstandig omdat dit vaker leidt tot een nega-tief rendement op bedrijfspanden.

Ook het beleggen buiten een straal van 40 kmvan de woonplaats wordt afgeraden, omdatdeze beleggers duidelijk lagere rendementenblijken te behalen.

Als de respondenten wordt gevraagd naartrends zien zij als positieve ontwikkeling op dewoningmarkt de aanhoudende krapte en het feit

dat deze markt als stabiel wordt ervaren.Keerzijde vormen de hoge prijzen en de stagne-ring van doorstroming naar duurdere segmenten.

Op de winkelmarkt beoordeelt men de aan-houdende vraag naar A1-locaties als positief, temeer omdat dit de waarde van de panden directbeïnvloedt. Negatief kijkt men naar het groteaantal winkelontwikkelingen die nog geplandzijn en de hiermee gepaard gaande dreiging vanoveraanbod.

Ook de huurprijzen worden als te hoog erva-ren. Bijna de helft van de ondervraagde beleg-gers vindt het omvangrijke aanbod en de hier-mee gepaard gaande hoge leegstand op dekantorenmarkt zorgelijk.

Over de positieve ontwikkelingen op de kan-torenmarkt zijn de beleggers verdeeld. De ogen-schijnlijk licht aantrekkende economie en hetfeit dat er momenteel weinig ‘op risico’ wordtgebouwd, worden als positief genoemd evenalsde toenemende vraag naar functieveranderingvan kantoren.

Ook voor de bedrijfsruimtemarkt worden aan-zienlijk meer negatieve dan positieve ontwikke-lingen genoemd. Men maakt zich onder anderezorgen over het omvangrijke aanbod en de drei-gende leegstand. De veroudering van de voorraaden de slechts in beperkte mate ondernomen reno-vaties ervan merken zij eveneens aan als negatief.Daarnaast worden het economisch klimaat en hetvertrek van bedrijven uit Nederland als zorgelijkervaren. Positief vinden beleggers het dat er inbepaalde segmenten nog een gebrek aan aanbodis en dat er slechts in beperkte mate nieuwbouwwordt ontwikkeld. Bovendien bespeuren zij eentoenemende vraag naar bedrijfsruimte in hetkleinschalige segment. Een aantal beleggers isvan mening dat kwalitatief goede bedrijfsruimtemet een stabiele huurder aantrekkelijk zal blijven.

Mocht u interesse hebben in het gehele onder-zoek, dan kunt u dit via ons kantoor bestellen. ■

Edwin H. Mulder MRICS RTDirecteur/partner DTZ Zadelhoff

Analyse loont!

column | vastgoedVrijblijvend persoonlijk advies? Kijk op www.twentevisie.nl

Page 38: Wie is de man achter Hennie van der Most? · jaar of acht heeft hij een raad van commissaris-sen, waar hij normaal gesproken niets op uit doet. Maar er is één man naar wie hij echt

42

Memphis over incasseren, reorganiseren en investeren

De hapjes en drankjes werden aangeboden door Twentse Catering Groep en Twentevisie

De gasten van Memphis waren (foto’s boven, v.l.n.r.) Norbert Tijhuis, Alexander van der Lof en Henry Holterman. Ook Ton en Victor, de ‘ambassa-deurs’ van Twentevisie Event waren aanwezig om duidelijk te maken waarom iedereen op 21 maart aanwezig moet zijn.

Page 39: Wie is de man achter Hennie van der Most? · jaar of acht heeft hij een raad van commissaris-sen, waar hij normaal gesproken niets op uit doet. Maar er is één man naar wie hij echt

Twentsche Kabel bestaat dit jaar 75 jaar. Het bedrijf is net op tijdomgeturnd van een kabelbedrijf tot een totaaloplossend IT-concern,vertelde CEO-Van der Lof. Verder een verhaal over de bovenkant van demaatschappij - met Henry Holterman (voormalig Reggeborgh, nu Orbys)die in onvervangbare waarden (kunst, panden) investeert - tot de onder-kant van de maatschappij met gerechtsdeurwaarder Norbert Tijhuis.

De volgende opnamen vinden plaats op 1 februari, 1 maart, 21 maart, 3 mei en 31 mei tussen 17.00 en 18.00 uur in de TOS-lounge van hetArke Stadion. Alleen maart wijkt af: Memphis wordt dan opgenomentijdens het Twentevisie Event. Als u wilt worden geïnformeerd welkegasten aanschuiven en uitgenodigd wilt worden, kunt u zich voor de e-mailservice opgeven via www.twentevisie.nl.

Als fiscalist weten we alles,maar dan ook echt alles van deingewikkelde en over en weervliegende belastingwetgeving. En dat levert geheid hele leukeresultaten op.

Nou, reken maar van yes.

”Leuker kunnen we het niet maken.”

M.H.Tromplaan 8, Enschede. Telefoon 053-4316161. www.bakxrombouts.nl43

impressie | memphis

Weer veel mensen in het Arke Stadion, onder wie Wim Gaalman (linksboven) die iets vertelde over de Stichting Twente voor Azië.

Maarten Bodt en Astrid Berens (boven) luisterden aandachtig naar Henry Holterman, die grote plannen heeft met Art Twente.

Page 40: Wie is de man achter Hennie van der Most? · jaar of acht heeft hij een raad van commissaris-sen, waar hij normaal gesproken niets op uit doet. Maar er is één man naar wie hij echt

TEMPUR®. Een bekroond NASA-product.

Ontwikkeld voor de ruimte en ideaal voor de

aarde. Zelden kwam uw lichaam beter tot rust,

omdat uw lichaamsgewicht en temperatuur de

vorm van het matras bepalen. Het TEMPUR

matras en kussen geven uw nachtrust daardoor

alle ruimte en pijn geen kans.

Neem de proef op de som.

Ervaar nu de kwaliteit van dit Drukverlagende

Slaapsysteem en van het ontspannen gevoel

van gewichtloosheid.

Lasonderstraat 40, Enschede.Tel. (053) 435 85 55.www.sonex.nl

SHIFT_expectations

VRAAG IN DE SHOWROOM NAAR DE VOORWAARDEN.*REPARATIE, ONDERHOUD EN BANDEN CONTRACT. **EFFECTIEVE RENTE OP JAARBASIS. SERVICE

CONTRACT EN KREDIET WORDEN VERSTREKT DOOR NISSAN FINANCIAL SERVICES.

NISSANBEDRIJFSWAGENS

Let u op de kleintjes, dan profiteert u bij elkenieuwe Nissan bedrijfswagen van een uiterstvoordelig Onderhouds Contract*. U betaalt bijeen Kubistar of Primastar slechts € 0,01 p/km(max. 36 mnd. of 100.000 km). Kiest u boven-dien voor onze lage rente van 4,9 %** bijFinancial Lease, dan kan uw voordeel oplopentot € 3.750! Dus snel naar de Nissan dealer, deactie duurt tot 30 november a.s.

NU MET ONDERHOUDS-CONTRACT VANAF 1 CENT P/KM!

www.autolesscher.nl

Zilverstraat 5 7554 NK HENGELO (OV.)Tel.: 074-242 41 58

Textielstraat 47575 CA OLDENZAALTel.: 0541-51 51 28

Bornsestraat 347597 NE SAASVELDTel.: 074-349 46 66

AUTOBEDRIJF LESSCHER

ONDERHOUD KOST U TIJDELIJKBIJNA NIKS.

Page 41: Wie is de man achter Hennie van der Most? · jaar of acht heeft hij een raad van commissaris-sen, waar hij normaal gesproken niets op uit doet. Maar er is één man naar wie hij echt

Europa, Nederland en Twente lijken eindelijk wak-

ker te zijn geschud uit de vergenoegzame droom dat

alles vanzelf wel goed zou komen. Dat economische

groei ook zonder industriële ontwikkeling mogelijk

zou zijn. Het Innovatieplatform was een eerste stap,

maar die is door de grote afstand tot de praktijk nog

niet uit de verf gekomen. Het doorkabbelen werd

onderbroken door een - wat magere - industriebrief

van het ministerie van EZ. Er leek écht wat te gaan

gebeuren met het regionaal debat over gewenste

industriële ontwikkeling: regionaal geënt én gefo-

cust rond marktgerichte speerpunten. Wij kennen

ze: food, health en technology. Maar alleen daarmee

krijg je de economie nog niet in een hogere versnel-

ling. De groei moet vooralsnog blijven komen uit de

meer traditionele bedrijven, die door het binnenha-

len van nieuwe kennis nieuwe producten op nieuwe

markten moeten gaan afzetten. Om te excelleren,

zullen we als regio onze nek moeten uitsteken.

Volgens de Lissabon-agenda zal Europa wereldwijd

de leidende positie moeten herwinnen. 2010 bleek

onhaalbaar, maar na het alarmerende rapport van

oud-premier Wim Kok werd onder Nederlands

voorzitterschap in Twente een nieuwe start gemaakt

met als nieuw jaartal 2020. Europa is eindelijk

begonnen met een gemeenschappelijk industriebe-

leid en erkent daarmee dat de industrie de drager is

van de economische groei.

Nu de regio nog: met een doelgerichte aanpak van-

uit één visie gedragen door bedrijfsleven en onder-

wijsinstellingen en gefaciliteerd door de overheid.

Als we dat nu eens in 2005 voor elkaar krijgen!

Geert de Raad

Voorzitter IKT

Stichting Industriële Kring Twente - Postbus 5501, 7500 GM Enschede - Tel. 053 - 48 49 980 - Fax 053 - 48 49 985

IKT Visie op…

Industriebeleid

Europees industriebeleid van start

Octrooien en octrooibeleid

Randstad zoekt nieuwe markten

Student Union, ingang naar UT

Theatergroep Barst verrast IKT

Scope en IKT-nieuws

Twente Agenda

| Twentevisie | Jaargang 17 | Nummer 1 | Januari 2005 |www.ikt.nl

54

56

58

60

61

63

64

Page 42: Wie is de man achter Hennie van der Most? · jaar of acht heeft hij een raad van commissaris-sen, waar hij normaal gesproken niets op uit doet. Maar er is één man naar wie hij echt

Het congres ManuFuture 2004 dat 6 en 7 december 2004 op deUniversiteit Twente werd gehouden, betekende niet alleen destart van een veelbelovend traject om de Europese economieaan te zwengelen; het was ook een perfect staaltje Twente-promotie. Meer dan 300 ondernemers, bestuursleden van bran-cheverenigingen en wetenschappers met 33 nationaliteiten (ookEuropese landen van buiten de EU waren vertegenwoordigd)konden kennismaken met een aantal top-bedrijven in de regio:

Eaton Holec, NORIT/X-flow, Panalytical, Thales, Urenco enGrolsch. Er waren presentaties, workshops en - voor zover degeheimhouding het toeliet - werd de gasten een kijkje in de keu-ken gegund. Organisatie Oost NV had zelfs een fraaie brochuresamengesteld waarin - naast de bezochte bedrijven - ook ande-ren werden gepresenteerd: vier UT-instituten (Impact, CTIT,BMTI en MESA+), het Telematica Instituut, Roessingh Researchen Development, Lucent Technologies en drie kleinere UT spin-off’s: C2V (nanotechnologie), Demcon en Art Innovation (beidemechatronica).

RichtinggevendHet ManuFuture-platform is niet wéér een Europese praatclub,maar een organisatie die de Europese Commissie zal adviserenover de besteding van de 32 miljard euro die beschikbaar wordtgesteld voor research en ontwikkeling binnen de EU. In tegen-stelling tot de vorige programma’s zal de inhoud van dit zeven-de kaderprogramma (2006-2010) worden vastgesteld door destakeholders zelf: de industrie en de onderzoeksinstellingen.Het wordt een breed programma waarbij in principe alle takkenvan industrie zullen worden opgenomen. De invullinggeschiedt in eerste instantie door de sectorgeoriënteerde plat-forms: automotive, chemie, bouw, voedingsmiddelen, textiel endergelijke. Tijdens het congres werd het startsein gegeven vaneen voor de regio Twente belangrijk industrieel platform: hetManufacturing Enabling Technolgies Platform, gericht op demechanische industrie en aanverwante sectoren. MartineClement, president van Orgalime (de Europese FME-CWM) was

54

Martine Clement(r) wil deEuropese

maakindustrieversterken.

Dynamisch netwerk van Twentse ondernemingen

De Europese Unie maakt (eindelijk) werk van heteigen industriebeleid. Na de noodkreet van oud-premier Wim Kok, die onderzocht hoe ver Europawas met de uitvoering van de Lissabon-agenda, waseen dergelijke actie meer dan noodzakelijk. De inLissabon genoemde termijn van 2010 (waarin Europatechnologisch de meest competitieve en dynamische‘knowledge-based’ economie van de wereld zou moe-ten zijn) is inmiddels vooruitgeschoven naar 2020.Maar met de formele start van het ManuFuture-plat-form is er een goede kans dat Europa het tij alsnogkan keren. In het kader van het Nederlands voorzit-terschap had Twente de eer het startcongres te orga-niseren. De regionale en (inter)nationale pers schit-terde door afwezigheid. Alleen de Financial Times enTwentevisie gaven acte de présence.

(door N iko Wind)

ManuFuture 2004

Richting aan Europees

Page 43: Wie is de man achter Hennie van der Most? · jaar of acht heeft hij een raad van commissaris-sen, waar hij normaal gesproken niets op uit doet. Maar er is één man naar wie hij echt

de drijvende kracht achter dit platform. Deze Française is direc-teur van een 300 ‘man’ tellend familiebedrijf en was een van deweinige vrouwen op dit door mannen gedomineerde congres.

De voornaamste (eerste) taak van het ManuFuture-platformis om te bepalen welke technologieën (verder) moeten wor-den ontwikkeld om ervoor de zorgen dat de Lissabon-agendain 2020 wél zal worden gehaald. De input komt vanuit de sec-torgerichte platforms, maar er wordt duidelijk óók gekekennaar technologieën die brancheoverschrijdend zijn. Deze plat-forms vormen ook een trechter bij de inschrijving op de pro-jecten. De formele voorwaarden blijven gelijk: minimaal tweebedrijven en twee kennisinstellingen uit ten minste twee lan-den van de EU.

Eén doelVoor UT-professor Fred van Houten, een van de leden van devoorbereidende ManuFuture Expert Group en medeorganisatorvan het ManuFuture 2004 congres, is het doel duidelijk. Europaheeft behoefte aan eenheid als het gaat om het industriebeleid.“Met nationale speerpunten kom je er niet meer mee. Als Europaeen echte economische eenheid wil worden, moet je er ook voorzorgen dat er een eenheid komt in de research en developmenten dat deze inspanningen maximaal ten goede komen aan deindustriële ontwikkeling in Europa. Het is dan ook van essen-tieel belang dat de stakeholders (industrie en kennisinstituten)bepalen waaraan de EU haar stimuleringsgelden besteedt!”

Dat is, volgens hem, de enige mogelijkheid om te voldoen aande doelen van de Lissabon-agenda. De missie van ManuFuture

is dan ook ‘voorstellen te doen voor een strategie voor researchen innovatie, die in staat is te zorgen voor de noodzakelijkeindustriële transformatie in Europa, met daarin hoog gekwalifi-ceerde arbeid, waarmee een groot deel van de wereldwijdeindustriële output kan worden gegenereerd in de toekomstigekennisgedreven economie’. Hij is ervan overtuigd dat die doe-len gehaald kunnen worden en dat Nederland (en Twente) daar-aan een flinke bijdrage kan leveren. “Europa heeft deze dagenkennis kunnen maken met een aantal Twentse kroonjuwelen.Een aantal zijn bezocht (Thales, Eaton Holec, NORIT/X-flow,PANalytical, Urenco en Koninklijke Grolsch) en andere, zoalsKoninklijke Ten Cate, zijn uitvoerig belicht. Men was zichtbaaronder de indruk! Daarnaast hebben we kunnen laten zien dat deUniversiteit Twente een echte technische universiteit is en datwij op een aantal fronten - ook internationaal gezien - weten-schappelijk aan de top staan.” Het is, in zijn ogen, echterbelangrijk om niet alleen naar de technologie te kijken, maarvooral naar de toepassingsmogelijkheden. “Het ManuFuture-platform zal vooral daar naar moeten kijken.”

Orgalime-president Martine Clement drong er daarnaast opaan dat de financiële wereld meer innovatiegericht moet wor-den. “Het is niet alleen de taak van de Europese en nationaleoverheden om Europa technologisch weer aan de top te bren-gen. Banken en andere private financiers zullen zich moetenrealiseren dat korte termijn succes niet alleen zaligmakend is.Het is essentieel dat zij hun nek durven uitsteken door vooreen lange periode geld te steken in innovatieve ondernemin-gen die pas op langere termijn winst zullen gaan maken!” ■

www.ikt.nl

industriebeleid

55

De gasten kekende ogen uit bijNORIT/X-flow.

Page 44: Wie is de man achter Hennie van der Most? · jaar of acht heeft hij een raad van commissaris-sen, waar hij normaal gesproken niets op uit doet. Maar er is één man naar wie hij echt

concentreren op het personeelsmanagement zelf en dedaarbij behorende strategie.”

(door N iko Wind)

Er waren veel toehoorders afgekomen op de lezing van deze top-man in uitzendland voor de IKT-werkgroep Personeel enOrganisatie. Ondernemers, personeelsmanagers en vooral ookvertegenwoordigers van andere uitzendorganisaties. Maar hetachterste van zijn tong liet Jan Vermeulen (niet te verwarren

58

Jan Vermeulenwil meer talent

importeren.

Dynamisch netwerk van Twentse ondernemingen

Dat Nederland er niet zo best voorstaat, weten we alle-maal. En dat er nog veel op ons afkomt ook: vergrijzingen ontgroening en een uitstoot van laaggeschoold werk.De roep om goed geschoold personeel zal steeds luiderworden. Nu al is er - zeker voor technisch personeel -sprake van krapte op de arbeidsmarkt. Jan Vermeulen,directeur van Randstad Nederland, keek vanuit de uit-zendbril naar deze scheefgroei en voorziet een nieuwemarkt voor de uitzendbranche. Hij gaat het MKB van-uit zijn organisatie parttime personeelsfunctionarissenaanbieden. “Dan kan het management zich veel beter

Randstad ziet l ichtpunt jes werkgelegenheid

Nieuwe trend:

Page 45: Wie is de man achter Hennie van der Most? · jaar of acht heeft hij een raad van commissaris-sen, waar hij normaal gesproken niets op uit doet. Maar er is één man naar wie hij echt

met regiodirecteur Jan van der Meulen) niet zien. Het ging omtrends, knelpunten en vooral het inspelen op toekomstige knel-punten in arbeidsland.

Banengroei...Op het moment van zijn lezing (22 november 2004) begon dewerkgelegenheid in Nederland net weer wat aan te trekken.Tegenover een krimp van 8% in januari 2004 stond - voorRandstad - in oktober van dat jaar een groei van 8%. VolgensVermeulen zal deze groei doorzetten. “Het begint altijd in deUSA om over te slaan naar België en Noord-Frankrijk en ver-volgens naar de grote industriegebieden in Nederland: het zui-den en - vaak net iets later - Twente.” Die trend blijkt ook uit deeigen arbeidsmarktpeiling, waarbij vooral de industrie en debouw voor 2004 rekenden op een opleving van de bedrijvigheidin de eigen branche.

Maar opleving van de economie leidt niet direct tot een groeivan vaste banen. “In de industrie zal veel eerder worden geïn-vesteerd in automatisering en export van productieactiviteitendan in nieuwe mensen. En als men mensen nodig heeft zal hetvooral gaan om het inhuren van externe arbeidskrachten. Deovergang naar echte vaste banen zal pas gebeuren als er weerkrapte komt op de arbeidsmarkt. En dat kan nog wel even opzich laten wachten.”

De macht van het merkRandstad is in Nederland de absolute marktleider. Het ‘merk’Randstad staat op nummer één, gevolgd door het eigen Tempo-Team. Het bedrijf voert in het thuisland nog een derde merk-naam: Yacht, voor interim professionals in het hogere segment.“Voor Nederland zijn die drie merknamen geen probleem, maarin het buitenland moet je veel meer herkenbaar zijn. Daar staatRandstad voor kwaliteit en dat moet je in de naam uitstralen.We willen ons hier én over de grens profileren als de matchma-ker aan beide zijden van de markt en voeren simultane belan-genbehartiging hoog in ons vaandel.” Deze positie als marktlei-der zorgt voor de mogelijkheid om sterk te differentiëren ennieuwe diensten te ontwikkelen.

Met één van de nieuwste producten speelt Randstad in op dewens van veel bedrijven om zich te concentreren op de core-business en de algemene strategie en zo veel mogelijk rand-activiteiten uit te besteden. “We hebben hiervoor - samen metMKB-Nederland - de mkbpersoneelsmanager ontwikkeld, diehet overgrote deel van de administratie en de ondersteuning kanovernemen van de MKB-ondernemer. Deze kan zich daardoorconcentreren op het echte HR-management en de strategie,waarbij wij uiteraard als strategische businesspartner onder-steuning verlenen. Een bijkomend voordeel is dat de onderne-mer onze ondersteuning voor een beperkt aantal dagen (of uren)per week kan inhuren.”

Import van arbeidskrachtenNaast deze sterk op de eigen PR gerichte uitspraken ging de heerVermeulen diep in op de problemen die ons te wachten staan.

“Er zal in de komende tijd een enorme mismatch ontstaan op dearbeidsmarkt door een grote uitstroom van babyboomers, eenstijgende vraag naar hoger opgeleiden én een frictie in de rela-tie tussen het statische onderwijssysteem en de dynamischearbeidsmarkt.” Volgens hem moeten oplossingen gezocht wor-den in de sfeer van een vergroting van de interne en externemobiliteit, meer aandacht voor interne opleidingen en het acti-veren van vrouwen, allochtonen en senioren.

“Maar daarmee kunnen we nog lang niet voldoen aan devraag naar hoger opgeleiden. We zullen deze uit andere landenmoeten halen. In landen als India studeren momenteel per jaarzoveel ingenieurs af dat deze in het eigen land binnenkort nietmeer aan het werk kunnen. We moeten voor hen de grenzenopenen en Nederland zo aantrekkelijk maken, dat ze hier graagwillen komen werken.”

Het tijdelijk binnenhalen van geschoolde werknemers uitandere landen is minder eenvoudig dan gedacht. De proef metde verpleegsters uit Zuid-Afrika leidde tot een fiasco. “We heb-ben daar veel van geleerd!” Met het binnenhalen van produc-tiemedewerkers uit bijvoorbeeld Polen zijn de ervaringen beter.Ze werken hard en tegen een relatief laag loon. Er is een groei-ende vraag vanuit het bedrijfsleven en dus is er voor uitzendor-ganisaties een lucratieve markt.

Maar ook op andere gebieden is er voor de uitzendbranchenog veel te verdienen. “Je moet alleen erg alert zijn op de ont-wikkelingen in de arbeidsmarkt en een goed inzicht hebben inde kraptes die ontstaan.” Volgens Vermeulen liggen die momen-teel op het vlak van de secretariële ondersteuning, de ICT, delogistiek en de financiële dienstverlening. Inclusief de ‘simpele’boekhouder. Voor Randstad een reden om zich specifiek op dezemarkten te richten, met een daarop toegesneden dienstverlening.

Langer doorwerken?De Randstad-topman had ook kritiek op de huidige vrijheid vanstudiekeuze. “Misschien moeten we wel stoppen met het oplei-den van mensen, voor wie na het afstuderen geen werk meeris.” Langer doorwerken is, volgens hem, slechts een oplossingvoor de korte termijn. “Als iedereen twee jaar langer werkt, ver-schuiven we alleen het probleem twee jaar naar achteren.” Indwang om langer te werken ziet Vermeulen toch al niets. “Jemoet ervoor zorgen dat het werk aantrekkelijk is en blijft en zoje waardevolle oudere werknemers aan je binden.”

Echte oplossingen komen, volgens hem, door innovatie; dooranders te denken, samen te werken en in te spelen op nieuwe entoekomstige situaties. Om er voor te zorgen dat bedrijven weerkunnen groeien zal er een flexibele schil moeten blijven van zo’n20%. “Deze flexibiliteit kan echter slechts een deel van de mis-match opvangen. We zullen, of we willen of niet, veel goed opge-leide mensen uit het buitenland moeten halen. Daarnaast zullenwe moeten worden verlost van dat woud van regels. Maar debeloofde afbouw van de regelgeving gaat véél te traag!” En dielaatste opmerkingen hadden duidelijk niet alleen betrekking ophet werven van buitenlands talent. Net als alle bedrijfstakken inNederland zucht ook de uitzendbranche onder regeldruk. ■

59

www.ikt.nl

Outsourcing HRM

Page 46: Wie is de man achter Hennie van der Most? · jaar of acht heeft hij een raad van commissaris-sen, waar hij normaal gesproken niets op uit doet. Maar er is één man naar wie hij echt

Arjen Hartman, portefeuillehouder Externe Betrekkingen van deStudent Union, is trots op zijn organisatie ‘in ontwikkeling’: “Wezijn een bestuur van zes studenten en staan naast het CvB, maardan wel op het gebied van activisme. Wij zijn verantwoordelijkvoor alles wat de student naast de studie kan doen.” Onder ditbestuur vallen vier koepels: de Sportraad, Apollo (cultuur), FACT(de gezelligheidsverenigingen) en OS (de studieverenigingen).Voor het bedrijfsleven zijn vooral die studieverenigingen belang-rijk, omdat zij perfect de weg weten binnen de faculteiten en bij-voorbeeld de wetenschapswinkel. Daarnaast kunnen bedrijven opde site www.studentunion.utwente.nl vacatures zetten voor bij-voorbeeld enquêteurs en andere typen werkstudent.

De zes bestuursleden zijn - voor studentenbegrippen - door dewol geverfde bestuurders die in ieder geval al één bestuursfunctiehebben vervuld. Het is een meer dan fulltime functie waarvoor zeeen vergoeding ontvangen waar ze nét van rond kunnen komen.“Ik had de keuze tussen afstuderen (Technische Bedrijfskunde) of

een jaar iets ‘groots’ doen.” Dat hij nu een jaar later op de arbeids-markt komt is voor hem geen bezwaar. “Ik bouw nu een enormeervaring op en ben dan meer waard.” Die ervaring zit op vele fron-ten: van het frequente contact met het College van Bestuur en deambtelijke diensthoofden tot en met het beheer van een budgetvan enkele miljoenen euro’s. “We hebben gelukkig een perfectklankbord in de vorm van een Raad van Toezicht, met daarin naastUT-ers ook een echte ondernemer: Arjan van Liere van PresentMedia en bestuurslid van IKT-Enschede. Vooral die laatste is eenideale sparringpartner.”

BedrijfslevenDe Student Union kan niet alleen draaien op het geld van de over-heid. Een deel komt uit eigen commerciële activiteiten (zoals deverhuur van ruimtes binnen de Bastille aan onder meer UT-cate-ring en de Studentenadministratie). “Daarnaast hebben weinmiddels vier commerciële partners: Grolsch, Amicon, Vrumonaen de Rabobank Enschede-Haaksbergen. Arjen Hartman bena-drukt dat het geen sponsors zijn, maar echte partners. Zo heeftRabobank een bankshop in de Bastille en ontwikkelde Amiconeen aparte ziektekostenverzekering voor UT-studenten. “Daarnaastzijn zij automatisch hoofdsponsor bij de introductie.”

Aan de andere kant tracht de Student Union ook het onderne-merschap onder studenten te bevorderen. “We hebben tien kamersvoor studentenbedrijven, die voor het grootste deel zijn gevuld. Deoverkoepelende organisatie voor studentbedrijven, USE, zalbinnenkort ook binnen de Student Union gaan functioneren.” Metde grote spin-off’s hebben we niets te maken. Die vinden hun plekbinnen de TOP-regeling (Tijdelijke Ondernemers Plaats). Datsamen optrekken is, volgens Hartman, een belangrijk voordeel vande structuur van de Student Union. “Wij hebben een vaste - amb-telijke - staf die veel administratieve rompslomp van de vereni-gingen en koepels kan overnemen.”

Uitontwikkeld is het concept nog lang niet. Het is voor de zesstudenten nog heerlijk pionieren en letterlijk en figuurlijk bouwenaan de studentenvoorzieningen. ■

60

Arjen Hartman:“Ook samen-

werken met hetbedrijfsleven.”

Dynamisch netwerk van Twentse ondernemingen

De meeste van de afgestudeerden van de UniversiteitTwente zullen verdwalen in hun vertrouwde Bastille.Maar niet alleen het gebouw is grondig verbouwd;ook de organisatie van het studentenleven isdrastisch gewijzigd. De studenten bepalen nu zelf hetbeleid rond de studentenvoorzieningen. StudentUnion is naar voorbeeld van de Angelsaksische enScandinavische landen ingevoerd onder oud-rectorFrans van Vught en geeft de studenten niet alleenmeer ‘macht’, maar zorgt ook voor een nieuwe enzeer actieve ingang voor het bedrijfsleven. Ook voorhen die in contact willen komen met de leveranciersvan de voor innovatie zo belangrijke nieuwe kennis.IKT-Enschede kon bij haar jaarafsluiting met eigenogen zien wat er allemaal veranderd is.

(door N iko Wind)

Student Union

Nieuwe ingang in UT

Page 47: Wie is de man achter Hennie van der Most? · jaar of acht heeft hij een raad van commissaris-sen, waar hij normaal gesproken niets op uit doet. Maar er is één man naar wie hij echt

De oudejaars- en nieuwjaarsbijeenkomsten van deverschillende kringen van de Industriële KringTwente zijn veel meer dan een gezellige netwerk-bijeenkomst met een hapje, een drankje en eenstamppottenbuffet. Vorig jaar was cabaretier GertGreveling bij drie kringen te gast. In 2004 sprongIKT-Hengelo e.o. eruit met een optreden van deHengelose jeugdtheatergroep Barst.Tussen voorstellingen van de musical Scrooge ‘voorhet grote publiek’ in De Bond in Oldenzaal en hetRabotheater in Hengelo gaven zij voor een groteschare IKT-ers een korte voorstelling in het gloed-nieuwe Kulturhus ‘De Bijenkorf’ in Borne.

(door N iko Wind)

Voorzitter Friedus Jonkman was zichtbaar trots op dit stukjeHengelo’s cultuurgoed. Barst is een zeer professioneel ingestel-de theatergroep met 120 leden in de leeftijd van 7 tot 17 jaar diede afgelopen jaren schitterende producties op de planken zette:De kleine Johannes, De geheime tuin, De wilde zwanen enOlivier en zelfs een optreden verzorgde voor kroonprinsWillem-Alexander en prinses Máxima.

De uitvoering voor IKT-Hengelo e.o. stond duidelijk in hetteken van kerst én van Charles Dickens. Regisseur RinusMorsink had voor deze gelegenheid een keuze gemaakt uit lied-jes uit de productie van vorig jaar, Oliver, en de voorstellingwaarmee ze in december 2004 door Twente trokken: Scrooge.

De kwaliteit van de zang en het spel was voor FriedusJonkman een reden om voorzichtig de kreet ‘sponsors gezocht’te laten vallen. ■

61

www.ikt.nl

Oudejaarsbi jeenkomst IKT-Hengelo e .o .

Barst in Borne

Genieten vanhet jeugdigHengelo’s talent.

Het BornseKulturhus hadook gezorgdvoor een perfectstamppotten-buffet.

Page 48: Wie is de man achter Hennie van der Most? · jaar of acht heeft hij een raad van commissaris-sen, waar hij normaal gesproken niets op uit doet. Maar er is één man naar wie hij echt

Dynamisch netwerk van Twentse ondernemingen

Twente Agenda 2005

60

Voor opname in de Twente Agenda kunnen organisaties en instellingen in principe hun geplande bijeenkomsten en eve-nementen t.b.v. het Twentse bedrijfsleven via IKT opgeven. IKT neemt echter geen verantwoordelijkheid voor de juistheidvan de verstrekte gegevens en behoudt zich het recht voor van plaatsing.

IKT tel. 053 - 484 99 80TIB-Adviestel. 053 - 484 98 38

Voor nadere informatie:VNO-NCW Middentel. 055 - 522 26 06Kamer van Koophandel (KvK)tel. 053 - 484 98 49

Datum Aanvang Onderwerp Plaats Organisatie

07 jan. 12.00 uur Nieuwjaars Lunchbijeenkomst IKT-Haaksbergen Haaksbergen IKT

10 jan. 16.00 uur Nieuwjaarsbijeenkomst Kamer van Koophandel Deventer KvK

15 jan. 16.00 uur Nieuwjaarsbijeenkomst VNO-NCW Twente Enschede VNO-NCW

19 jan. 19.00 uur Nieuwjaarsbijeenkomst IKT-Eibergen/Neede Eibergen IKT

27 jan. 18.00 uur Nieuwjaarsbijeenkomst IKT-West-Twente Markelo IKT

10 febr. 16.00 uur Bijeenkomst IKT-Productie, Logistiek & Techniek Hengelo IKT

21 febr. 12.00 uur Lunchbijeenkomst IKT-Oldenzaal Oldenzaal IKT

01 mrt. 16.30 uur Bedrijfsbezoek IKT-Hengelo Hengelo IKT

03 mrt. 16.30 uur Bedrijfsbezoek IKT-Enschede Enschede IKT

08 mrt. 16.00 uur Bijeenkomst IKT-Ondernemen & Communicatie Hengelo IKT

09 mrt. 16.00 uur Jaarvergadering/bedrijfsbezoek IKT-Almelo Almelo IKT

14 mrt. 16.00 uur Bijeenkomst IKT_Personeel & Organisatie Hengelo IKT

18 mrt. 12.00 uur Lunchbijeenkomst IKT-Haaksbergen Haaksbergen IKT

21 mrt. 16.00 uur Bijeenkomst IKT-Financiën & Economie Hengelo IKT

23 mrt. 15.30 uur Jaarvergadering/bedrijfsbezoek IKT-Eibergen/Neede Neede IKT

06 april 12.00 uur Jaarvergadering/Lunchbijeenkomst IKT-Enschede Enschede IKT

09 april 09.30 uur Klootschieten IKT-Haaksbergen Haaksbergen IKT

13 april 16.00 uur Jaarvergadering/bedrijfsbezoek IKT-West-Twente Nijverdal IKT

19 april 12.00 uur Jaarvergadering/lunchbijeenkomst IKT-Hengelo Hengelo IKT

20 april 16.00 uur Jaarvergadering TIB-Advies Enschede TIB

25 april 16.00 uur Jaarvergadering/bedrijfsbezoek IKT-Oldenzaal Oldenzaal IKT

27 april 16.00 uur Bijeenkomst IKT-Productie, Logistiek & Techniek Hengelo IKT

13 mei 13.30 uur Bedrijfsbezoek Eijkelkamp B.V. Goor VNO-NCW

18 mei 07.00 uur Ontbijtbijeenkomst IKT-Almelo Almelo IKT

01 juni 12.00 uur Lunchbijeenkomst IKT-West-Twente Rijssen IKT

07 juni 16.00 uur Bijeenkomst IKT-Ondernemen & Communicatie Hengelo IKT

09 juni 16.30 uur Jaarvergadering/bedrijfsbezoek IKT-Haaksbergen Haaksbergen IKT

14 juni 16.30 uur Bedrijfsbezoek IKT-Hengelo Hengelo IKT

20 juni 16.00 uur Bijeenkomst IKT-Personeel & Organisatie Hengelo IKT

22 juni 12.00 uur Lunchbijeenkomst IKT-Eibergen/Neede Neede IKT

27 juni 16.00 uur Bijeenkomst IKT-Financiën & Economie Hengelo IKT

30 juni 16.30 uur Bedrijfsbezoek IKT-Enschede Enschede IKT

04 juli 17.00 uur Informele bijeenkomst IKT-Oldenzaal Oldenzaal IKT

06 juli 16.00 uur Bedrijfsbezoek IKT-Almelo Almelo IKT