Wetenschapper 2.0 - Netwerkdag 2012 Universiteit Utrecht

78
wetenschapper 2.0 Marjolein Pijnappels, Vrouwennetwerkdag 2012

description

Keynote voor Netwerkdag over Wetenschapper 2.0 op de Universiteit Utrecht, georganiseerd door het Vrouwennetwerk UU

Transcript of Wetenschapper 2.0 - Netwerkdag 2012 Universiteit Utrecht

Page 1: Wetenschapper 2.0 - Netwerkdag 2012 Universiteit Utrecht

wetenschapper 2.0

Marjolein Pijnappels, Vrouwennetwerkdag 2012

Page 2: Wetenschapper 2.0 - Netwerkdag 2012 Universiteit Utrecht
Page 3: Wetenschapper 2.0 - Netwerkdag 2012 Universiteit Utrecht

De wereld verandert

Page 4: Wetenschapper 2.0 - Netwerkdag 2012 Universiteit Utrecht

.. wat op zich niet nieuw is

Page 5: Wetenschapper 2.0 - Netwerkdag 2012 Universiteit Utrecht

… maar wel de snelheid

Interactive Things

Page 6: Wetenschapper 2.0 - Netwerkdag 2012 Universiteit Utrecht
Page 7: Wetenschapper 2.0 - Netwerkdag 2012 Universiteit Utrecht

Wetenschapsveld verandert

Page 8: Wetenschapper 2.0 - Netwerkdag 2012 Universiteit Utrecht
Page 9: Wetenschapper 2.0 - Netwerkdag 2012 Universiteit Utrecht

Open science is the idea that scientific knowledge of all kinds should be openly shared as early as is practical in the discovery process

www.openscience.org

Page 10: Wetenschapper 2.0 - Netwerkdag 2012 Universiteit Utrecht

Open science

Met open science groeit de voorraad betrouwbare kennis sneller

David, P.A. (2003). The Economic Logic of “Open Science” and the Balance between Private Property Rights and the

Public Domain in Scientific Data and Information: A Primer. SIEPR Discussion Paper No. 02-30. Stanfort University &

The University of Oxford.

Page 11: Wetenschapper 2.0 - Netwerkdag 2012 Universiteit Utrecht

Wetenschapper 2.0

?

Page 12: Wetenschapper 2.0 - Netwerkdag 2012 Universiteit Utrecht
Page 13: Wetenschapper 2.0 - Netwerkdag 2012 Universiteit Utrecht

onderwijs

overheid/beleid wetenschap

gezondheidszorg

Page 14: Wetenschapper 2.0 - Netwerkdag 2012 Universiteit Utrecht
Page 15: Wetenschapper 2.0 - Netwerkdag 2012 Universiteit Utrecht

•  Open access •  Communicatie

– Bloggende/twitterende wetenschapper

•  Kennisvalorisatie

Page 16: Wetenschapper 2.0 - Netwerkdag 2012 Universiteit Utrecht

Verouderd peer review systeem

Open access

Page 17: Wetenschapper 2.0 - Netwerkdag 2012 Universiteit Utrecht

Open access

75% van de wetenschappers vindt het belangrijk dat publicaties online beschikbaar zijn 89% denkt dat open access journals goed zijn voor hun werkveld

Melinda Kenneway (2011). Author Attitudes Towards Open Access Publishing. Intech

Suenje Dallmeier--Tiessen et al. (2011) Highlights from the SOAP project survey. What Scientists Think about Open

Access Publishing

Page 18: Wetenschapper 2.0 - Netwerkdag 2012 Universiteit Utrecht

Open access

•  70% van de wetenschappers heeft ooit gepubliceerd in een open access journal

•  Open Access publicaties groeien met 1% per jaar

•  7% van alle artikelen is Open Access

Suenje Dallmeier--Tiessen et al. (2011) Highlights from the SOAP project survey. What Scientists Think about Open

Access Publishing

Mikael Laakso and Bo-Christer Björk (2012). Anatomy of open access publishing: a study of longitudinal development

and internal structure, BMC Medicine

Page 19: Wetenschapper 2.0 - Netwerkdag 2012 Universiteit Utrecht

Open access

Suenje Dallmeier--Tiessen et al. (2011) Highlights from the SOAP project survey. What Scientists Think about Open

Access Publishing

Page 20: Wetenschapper 2.0 - Netwerkdag 2012 Universiteit Utrecht

Open access

Suenje Dallmeier--Tiessen et al. (2011) Highlights from the SOAP project survey. What Scientists Think about Open

Access Publishing

Page 21: Wetenschapper 2.0 - Netwerkdag 2012 Universiteit Utrecht

Open access

Page 22: Wetenschapper 2.0 - Netwerkdag 2012 Universiteit Utrecht

Open access

•  impact factor: 17.462 •  #54 in jaarlijkse Journal Citation Reports

(JCR) met rond 8.000 geindexeerde journals •  Max Planck Institute for Gravitational Physics (Albert Einstein Institute)

in Potsdam

Page 23: Wetenschapper 2.0 - Netwerkdag 2012 Universiteit Utrecht

Open access

•  Impact factor 101.78 •  4th most heavily cited journal among all

journals indexed (SCImago)

Page 24: Wetenschapper 2.0 - Netwerkdag 2012 Universiteit Utrecht

Blogs Communicatie

Page 25: Wetenschapper 2.0 - Netwerkdag 2012 Universiteit Utrecht

Imposter syndrome? Communicatie

Page 26: Wetenschapper 2.0 - Netwerkdag 2012 Universiteit Utrecht

Twitter en facebook Communicatie

Page 27: Wetenschapper 2.0 - Netwerkdag 2012 Universiteit Utrecht

Exposure

Via Wouter Gerritsma, Informatie specialist Wageningen UR

Communicatie

Page 28: Wetenschapper 2.0 - Netwerkdag 2012 Universiteit Utrecht

Valorisatie •  Universiteit als kenniscreator: ja! •  Universiteit als waardecreator..?

– Spin-offs – patenten – Consortia

•  Kennisvalorisatie Charles, D. and Howells, J. (1992) Technology Transfer in Europe. Public and Private Networks. London: Belhaven Press. Shane, S. (2004) Academic Entrepreneurship. University Spin-offs and Wealth Creation. Northhampton (MA): Edward Elgar.

Page 29: Wetenschapper 2.0 - Netwerkdag 2012 Universiteit Utrecht

Roep om kennisvalorisatie

•  duurzaam bruggen bouwen tussen maatschappelijke en commerciële behoeften en publieke kennisontwikkeling

•  Burger wil stem in publieke geldbesteding

1e nationale Dag van de Valorisatie in 2009, Amsterdam

Valorisatie

Page 30: Wetenschapper 2.0 - Netwerkdag 2012 Universiteit Utrecht
Page 31: Wetenschapper 2.0 - Netwerkdag 2012 Universiteit Utrecht

•  Open source software •  Distributed computing

•  Open data-analyse •  Niet alleen de software

is openbaar, ook de gebruikte ruwe data en resultaten

toekomstmuziek?

Page 32: Wetenschapper 2.0 - Netwerkdag 2012 Universiteit Utrecht

Open source software

Page 33: Wetenschapper 2.0 - Netwerkdag 2012 Universiteit Utrecht

R Open source software

•  Open code •  Gebruikersgemeens

chap van 2 miljoen •  Duizenden

ontwikkelaars •  Veel gratis code

beschikbaar •  Online tutorials/fora

Page 34: Wetenschapper 2.0 - Netwerkdag 2012 Universiteit Utrecht

R Open source software

Page 35: Wetenschapper 2.0 - Netwerkdag 2012 Universiteit Utrecht

R

Nathan Yau, flowingdata.com

Open source software

Page 36: Wetenschapper 2.0 - Netwerkdag 2012 Universiteit Utrecht

World Community Grid Distributed computing

www.worldcommunitygrid.org

Page 37: Wetenschapper 2.0 - Netwerkdag 2012 Universiteit Utrecht

Folding @ home Distributed computing

folding.stanford.edu

Page 38: Wetenschapper 2.0 - Netwerkdag 2012 Universiteit Utrecht

Climate prediction Distributed computing

Climateprediction.net

Page 39: Wetenschapper 2.0 - Netwerkdag 2012 Universiteit Utrecht
Page 40: Wetenschapper 2.0 - Netwerkdag 2012 Universiteit Utrecht

•  Open data •  Burgerwetenschap

•  Open onderzoeksproces toekomstmuziek?

Page 41: Wetenschapper 2.0 - Netwerkdag 2012 Universiteit Utrecht

Open data •  World Data Centre •  Herbergt en verspreid wetenschappelijke

data •  Sinds 1957 (!) •  Is voor ’the Full and Open Exchange of

Scientific Data’ icsu-wds.org

Page 42: Wetenschapper 2.0 - Netwerkdag 2012 Universiteit Utrecht

Zoek & download Open data

icsu-wds.org

Page 43: Wetenschapper 2.0 - Netwerkdag 2012 Universiteit Utrecht

Linkedin Open Data Open data

•  University of Münster eerste Duitse universiteit die data grootschalig openstelt

•  Samenwerking bibliotheek, links naar publicaties

•  ’Web van data’ lodum.de

Page 44: Wetenschapper 2.0 - Netwerkdag 2012 Universiteit Utrecht

Open data

linkedscience.org

LinkedScience

Page 45: Wetenschapper 2.0 - Netwerkdag 2012 Universiteit Utrecht

Open Tree of Life

Opentreeoflife.org

Open data

Page 46: Wetenschapper 2.0 - Netwerkdag 2012 Universiteit Utrecht

Open Tree of Life

Opentreeoflife.org

Open data

•  ‘Facebook principe’ – Vrienden gelinkt aan elkaar – Soorten gelinkt aan elkaar

•  Voordeel: niet elke boom ‘from scratch’ opbouwen zodra nieuwe data binnenkomt

Page 47: Wetenschapper 2.0 - Netwerkdag 2012 Universiteit Utrecht

Burgerwetenschap

•  Citizen science als manier om burger meer wetenschappelijke te laten denken

•  Citizen science om burger mondiger te maken in besluitvormingsprocessen

Trumbull DJ, Bonney R, Bascm D, Cabral A (2000). Thinking scientifically during participation in a citizen-science project.

Science Education, 84(2): 265-275

Iriwn, Alan (2001). Constructing the scientific citizen: Science and democracy in the biosciences Alan Irwin Brunel

University. Public Understanding of Science 10(1): 1-18

Page 48: Wetenschapper 2.0 - Netwerkdag 2012 Universiteit Utrecht

Crowdsourcing

•  En wat heeft de wetenschap er aan? •  Crowdsourcing: de kracht van de massa

Burgerwetenschap

Page 49: Wetenschapper 2.0 - Netwerkdag 2012 Universiteit Utrecht

Crowdsourcing

•  En wat heeft de wetenschap er aan? •  Crowdsourcing: de kracht van de massa

Burgerwetenschap

Page 50: Wetenschapper 2.0 - Netwerkdag 2012 Universiteit Utrecht

Crowdsourcing

•  En wat heeft de wetenschap er aan? •  Crowdsourcing: de kracht van de massa

Burgerwetenschap

Page 51: Wetenschapper 2.0 - Netwerkdag 2012 Universiteit Utrecht

Galaxy Zoo Burgerwetenschap

In 5 jaar hebben 250.000 mensen

1 miljoen beelden van sterrenstelsels bekeken

Page 52: Wetenschapper 2.0 - Netwerkdag 2012 Universiteit Utrecht

Natuurkalender

www.natuurkalender.nl Arnold van Vliet WageningenUR

Burgerwetenschap

Page 53: Wetenschapper 2.0 - Netwerkdag 2012 Universiteit Utrecht

Polymath Blog Open onderzoeksproces

Page 54: Wetenschapper 2.0 - Netwerkdag 2012 Universiteit Utrecht
Page 55: Wetenschapper 2.0 - Netwerkdag 2012 Universiteit Utrecht

•  Betaler bepaalt? •  Eind van fundamenteel

onderzoek?

toekomstmuziek?

Page 56: Wetenschapper 2.0 - Netwerkdag 2012 Universiteit Utrecht

Talentenkracht

www.talentenkracht.nl

Betaler bepaalt

•  Onderzoek naar hoe kinderen leren

•  Nadruk op kennisdeling •  Scholen krijgen budget

om onderzoekers in te huren

•  Onderzoekers zonder eigen research budget

Page 57: Wetenschapper 2.0 - Netwerkdag 2012 Universiteit Utrecht

Talentenkracht

•  Opbrengsten: – Wetenschappelijke artikelen – Producten voor de onderwijspraktijk:

handouts, nationale publicaties, videomateriaal en websites met informatie en observatieinstrumenten

– Producten voor een breder publiek (ouders, leerkrachten en beleidsmakers): brochures, handboeken, speelmateriaal

Betaler bepaalt

Page 58: Wetenschapper 2.0 - Netwerkdag 2012 Universiteit Utrecht

Kennis voor Klimaat

www.kennisvoorklimaat.nl

Betaler bepaalt

•  Nederland voorbereiden op klimaatverandering

•  Hotspot approach •  Samenwerkingsverband van

wetenschappers en beleidsmakers

•  Hotspots (praktijkpartijen) zetten geld in op wetenschappelijke consortia

Page 59: Wetenschapper 2.0 - Netwerkdag 2012 Universiteit Utrecht

Educatie •  Digitale technieken transformeren onderwijs •  Online onderwijs sinds de jaren 90 •  Laatste 2/3 jaar zien we de echte implicaties •  De campus zal niet verdwijnen •  Persoonlijk onderwijs •  Real-time feedback •  Toegang tot onderwijs vanaf elke plek op de

wereld University of the Future: A thousand year old industry on the cusp of profound change

(2012. Ernst & Young).

Page 60: Wetenschapper 2.0 - Netwerkdag 2012 Universiteit Utrecht

Online onderwijs

•  Voor de huidige studenten is online werken net zo normaal als ’offline’

•  Meer contact, verbondenheid en samenwerking

•  Groter bereik •  Student centraal

Viktoria Ivarsson and Michele Petochi (2012) What will the university of the future

look like? World Economic Forum

Educatie

Page 61: Wetenschapper 2.0 - Netwerkdag 2012 Universiteit Utrecht

Open Educational Resources

•  Open Educational Resources (OERs) zijn vrije leermiddelen

•  (digitaal) onderwijsmateriaal dat beschikbaar is voor hergebruik voor onderwijs

•  Wikiwijs •  Wikiversity Viktoria Ivarsson and Michele Petochi

(2012) What will the university of the future look like? World Economic Forum

Educatie

Page 62: Wetenschapper 2.0 - Netwerkdag 2012 Universiteit Utrecht

One size doesn’t fit

•  Student als klant •  Onderwijs op maat •  Bibliotheken: gepersonaliseerde

zoekmachines

Educatie

Page 63: Wetenschapper 2.0 - Netwerkdag 2012 Universiteit Utrecht

Wetenschapper 2.0

•  Een wetenschapper 2.0 is geen wetenschapper die top-down kennis over leken (bestuurders, beleidsmakers, schoolkinderen, overheid) uitstort, maar de interactie aangaat met de eindgebruikers en nieuwe communicatiemiddelen daarbij niet schuwt.

Marjolein Pijnappels (concept). Working paper Open Science and social media.

Page 64: Wetenschapper 2.0 - Netwerkdag 2012 Universiteit Utrecht

Fenotype •  participatief •  communicator •  kennismakelaar •  betrokken •  dialoog met samenleving en

eindgebruiker •  open en transparante werkwijze •  snel schakelen •  bewust van mens-achter-wetenschapper

Marjolein Pijnappels (concept). Working paper Open Science and social media.

Wetenschapper 2.0

Page 65: Wetenschapper 2.0 - Netwerkdag 2012 Universiteit Utrecht

Uitstroom wetenschap •  ruim helft promovendi wil carriere bij

universiteit •  1/3e van promovendi en postdocs wil

hoogleraar worden •  33% vindt baan aan universiteit •  12% aan een onderzoeksinstituut

Tussen wens en werkelijkheid (2006). Promovendi Netwerk Nederland ’

Promoveren en de arbeidsmarkt: ervaringen van de lost generation' (OCW 1996)

Wetenschapper 2.0

Page 66: Wetenschapper 2.0 - Netwerkdag 2012 Universiteit Utrecht

Leerstoelgroep 2.0 Wetenschapper 2.0

participatief

excellente wetenschapper

communicatief

dialoog

open en transparante werkwijze

kennismakelaar

Page 67: Wetenschapper 2.0 - Netwerkdag 2012 Universiteit Utrecht

Wetenschap in 2035

Page 68: Wetenschapper 2.0 - Netwerkdag 2012 Universiteit Utrecht

Nog 10-15 jaar houdbaar

•  Huidige universiteitsmodel nog 10-15 jaar houdbaar

•  Nieuwe modellen nodig voor samenwerking private partijen

•  Universiteit niet langer curator van kennis •  Democratisering van kennis

Wetenschap in 2035

University of the Future: A thousand year old industry on the cusp of profound change

(2012, Ernst & Young).

Page 69: Wetenschapper 2.0 - Netwerkdag 2012 Universiteit Utrecht

Nog 10-15 jaar houdbaar

“In 2021 weet men dat publiek onderzoek en de mensen die hierin meedoen het onderzoekend vermogen van de samenleving verhogen”

Wetenschap in 2035

Floor Basten (2012) Essay: Nieuwe groepen onderzoekers verbinden nu de productie van kennis

met het oplossen van vraagstukken in de samenleving

Page 70: Wetenschapper 2.0 - Netwerkdag 2012 Universiteit Utrecht

Stel je voor..

•  Universiteit niet langer de hoofdkennisleverancier

•  Onderzoekers letterlijk meer in samenleving – Samensmelting hbo’s en universiteiten – Onderzoekers part-time bij overheden,

onderzoeksinstellingen en bedrijven

Wetenschap in 2035

Page 71: Wetenschapper 2.0 - Netwerkdag 2012 Universiteit Utrecht

Stel je voor..

•  Volledig open kennisontwikkelingsproces –  Ideeen en hypothesen – Dataverzameling – Mislukte experimenten – Data-analyse – Publicatie

Wetenschap in 2035

Page 72: Wetenschapper 2.0 - Netwerkdag 2012 Universiteit Utrecht

Stel je voor..

•  Valorisatie als maatstaf voor onderzoeksfinanciering

•  Door overheid afgebakende middelen voor vrije exploratie (fundamenteel onderzoek)

Wetenschap in 2035

Page 73: Wetenschapper 2.0 - Netwerkdag 2012 Universiteit Utrecht

Onvoorstelbaar?

•  Liever excellent onderzoek of grote impact op de samenleving? – Publicatie in Nature – Geneesmiddel voor kanker – Aanpassing aan klimaatverandering

Wetenschap in 2035

Page 74: Wetenschapper 2.0 - Netwerkdag 2012 Universiteit Utrecht

Onvoorstelbaar?

•  Het onderscheid hbo-onderzoeker, universitair wetenschapper, en R&D van overheden en bedrijven zal vervagen

Wetenschap in 2035

Page 75: Wetenschapper 2.0 - Netwerkdag 2012 Universiteit Utrecht

Onvoorstelbaar?

•  Het hele onderzoeksproces is wettelijk verplicht transparant, van vraagstelling, data(verzameling & analyse), mislukte experimenten en resultaten

Wetenschap in 2035

Page 76: Wetenschapper 2.0 - Netwerkdag 2012 Universiteit Utrecht

Onvoorstelbaar?

•  Valorisatie (maatschappelijk of economisch) is de enige maatstaf om onderzoek te financieren – De overheid geeft subsidies voor vrije

exploratie (fundamenteel onderzoek)

Wetenschap in 2035

Page 77: Wetenschapper 2.0 - Netwerkdag 2012 Universiteit Utrecht

Open Access uitgelegd

Page 78: Wetenschapper 2.0 - Netwerkdag 2012 Universiteit Utrecht