IHW netwerkdag - Zoden aan de dijk van interoperabiliteit - Paul Oude Luttighuis

Standaarden

Zoden aan de dijk van interoperabiliteit

Paul Oude Luttighuis

Netwerkdag Informatiehuis Water

3 oktober 2013

Deze presentatie gaat over …

• interoperabiliteit: waardevol en

betekenisvol delen van informatie,

processen, bedrijfsregels, …

• standaarden als een populair middel

daarvoor;

• mogelijke valkuilen en beperkingen

van dat middel.

2 Netwerkdag Informatiehuis Water, Driebergen, 3 oktober 2013

Informatie als water?


Informatie als water?

Embalse del Porma, Léon, Spanje

Aard van deze presentatie

• wijde blik vanuit onderzoek

• niet op specifieke waterdomein, maar vanuit

ervaringen uit vele domeinen

• input voor het debat van straks

• tikje provocerend


Standaarden zijn … middelen …

• … voor een doel: interoperabiliteit

• Hoe helpen standaarden interoperabiliteit?

• Door efficiënte schaalbaarheid: het

netwerkeffect.

• Want m+n is goedkoper dan m*n.

• Zegt men.


Standaarden zijn … relaties …

• … tussen communicerende partijen.

• Ze werken als afspraken, im- of expliciet.

• Ze verbinden, maar binden dus ook.

• Daarom moeten ze de respectievelijke

belangen, behoeften en perspectieven dienen.

• Hoe zou het netwerk anders kunnen schalen?


Standaarden zijn … ontwerpen.

• Hoe zouden ze anders kunnen werken?

• Daar komen de ontwerpers.

• Die gebruiken hun eigen ontwerpmethoden

en –talen.

• En projecteren die op het toepassingsdomein.

• Zij infiltreren.


Standaarden zijn … producten …

• … van hun ontwerpers, beheerders,

gebruikers, …

• Ze worden gebrand en gemarket.

• Ze worden ingepakt en geblackboxt.

• Ze vertegenwoordigen nieuwe belangen …

• … en zo nieuwe doelen voor nieuwe middelen.


Zwakke plekken in de standaardisatiedam

9

standaard als

MIDDEL

standaard als

RELATIE

standaard als

PRODUCT

standaard als

ONTWERP

strategielek (beleidslek)

scope creep

black-boxing

design by committee

Netwerkdag Informatiehuis Water, Driebergen, 3 oktober 2013

Het strategie- (of beleids)lek

• Waarom zou standaardisatie de enig goede

strategie zijn in een netwerk van partijen?

• Het gaat allereerst niet om

technologie, maar om

processen, informatie, …

• + is duurder dan *

• Ken uw “network operating model”.


Design by committee

• Als uniformiteit een dogma wordt …

• … krijgt ontwerp te maken met tegenstrijdige

of moeilijk verzoenbare belangen …

• … die een wig drijven tussen politieke

haalbaarheid en ontwerpkwaliteit.

• Ontwerp op basis van afstemming, niet op

basis van oplegging.


Black-boxing

• Een nieuwe standaard(versie) wordt in een

doosje gestopt.

• Het ontwerp raakt vervreemd van zijn

context, verleden, bedoeling …

• … en dus van zijn functie en betekenis.

• Gebruik contextuele, geen te technische

ontwerpbenaderingen.


Scope creep

• Elk nieuw product vertegenwoordigt nieuwe

belangen, ook een standaard.

• Om te slagen, kan het verleid worden gebruikt

te worden voor wezensvreemde doelen …

• … en functies krijgen die nooit waren voorzien.

• Ontwerp scopebewust; als scope wijzigt: her-

overweeg en herontwerp indien nodig.


De bouwval

• Interoperabiliteit vraagt om beperking van

het gedrag van partijen, om regels dus.

• De meeste standaarden zijn echter niet als

regels geformuleerd, maar als bouwwerk.

• Ontwerp regelgericht in plaats van

constructiegericht.


Het implementatiegat

• Elke relatie is specifieker dan de standaard.

• Implementatie kost extra moeite en risico’s …

• … die bovendien vaak ongelijk zijn verdeeld.

• Minder vrijheid, meer kosten. Waarom zou ik

meedoen?

• Maak het implementatieproces de standaard,

niet de uitwisselspecificatie.


Zes provocaties

1. Ken uw “network operating model”.

2. Ontwerp op basis van afstemming, niet op basis van oplegging.

3. Gebruik contextuele, geen te technische

ontwerpbenaderingen.

4. Ontwerp scopebewust; als scope wijzigt: heroverweeg en

herontwerp indien nodig.

5. Ontwerp regelgericht in plaats van constructiegericht.

6. Maak het implementatieproces de standaard, niet de

uitwisselspecificatie.


17 πάντα ῥεῖ

Heraclitus

18 Kanaal Almelo-Nordhorn

Dank u wel!

19

Paul Oude Luttighuis

Principal Researcher & Advisor

06 5088 1754

[email protected]

Netwerkdag Informatiehuis Water, Driebergen, 3 oktober 2013

IHW netwerkdag - Zoden aan de dijk van interoperabiliteit - Paul Oude Luttighuis

Documents

Transcript of IHW netwerkdag - Zoden aan de dijk van interoperabiliteit - Paul Oude Luttighuis