Werkplekadvies ergo profs

Handleiding werkplekadvies

Werkplekadvies ErgoProfs 2

Inhoudsopgave

Inhoudsopgave .................................................................................................................................... 2

Inleiding ............................................................................................................................................... 3

Wat is rsi? ............................................................................................................................................ 4

Hoe ontstaat rsi? ................................................................................................................................. 4

Hoe herkent u rsi-klachten? ................................................................................................................ 4

Hoe voorkomt u rsi? ............................................................................................................................ 5

Het instellen of aanpassen van de werkplek ....................................................................................... 6

Rsi-preventieoefeningen ..................................................................................................................... 7


Inleiding

ErgoProfs heeft in opdracht van uw werkgever een werkplekonderzoek uitgevoerd met betrekking tot

uw werkplek. Deze handleiding fungeert als naslagwerk voor het uitgevoerde werkplekonderzoek. Alle

informatie, richtlijnen en tips die u hebt gekregen tijdens het individuele werkplekadvies kunt u hierin

terugvinden. In dit naslagwerk gaan we tevens in op het ontstaan van rsi (Repetitive Strain Injury).

Hoe herkent u rsi? En hoe kunt u het voorkomen? We sluiten af met diverse rsi-preventieoefeningen.

De wijze waarop de werkplek is ingericht en de instellingen van het meubilair zijn van essentieel

belang bij het voorkomen van rug-, schouder-, nek- en armklachten. Tot de ergonomische werkplek

behoren onder andere een instelbare stoel en tafel. Het hebben van dit meubilair is echter niet

voldoende. Ook de wijze waarop het meubilair is ingesteld en de inrichting van de werkplek helpt

klachten te voorkomen.

Kleine aanpassingen kunnen een groot verschil maken. Binnen het veilige gebied tussen de wettelijke

richtlijnen en normen dient een dynamische werkplek te ontstaan waar de medewerker zelf invloed op

heeft. Zo kan de kwaliteit van de werkplek, en het werk, verhoogd worden.


Wat is rsi?

De term rsi wordt het meest gebruikt voor cumulatief letsel van spieren, pezen en zenuwen in de

armen, schouders en nek. Al geruime tijd is ‘KANS’ de nieuwe verzamelnaam voor rsi. KANS staat

voor klachten van armen, nek en schouders. Deze term is tot stand gekomen omdat rsi de lading niet

volledig dekt. In de praktijk wordt er vaak nog vaak gesproken over rsi, omdat deze term meer

bekendheid heeft en in de volksmond gebruikt wordt.

Rsi of KANS wordt veroorzaakt door een combinatie van overmatig gebruik, voortdurend terugkerende

bewegingen en een eenzijdige (verkeerde) houding. Dit is niet alleen van toepassing tijdens het werk

maar ook tijdens andere dagelijkse activiteiten. Vermoeidheid en (werk)stress spelen hierbij een

belangrijke rol.

Hoe ontstaat rsi?

Het menselijk lichaam is er niet op gemaakt om gedurende een langere periode statisch werk te

verrichten. Uit medisch onderzoek is gebleken dat tijdens licht statische arbeid de doorbloeding van

de spieren met 80 procent afneemt. Dit betekent dat de spieren nog maar een vijfde van de normale

hoeveelheid zuurstof krijgen toegediend. Dat kan leiden tot een ophoping van afvalstoffen in het

spierweefsel. Het aanmaken van afvalstoffen bij spierspanning is een natuurlijk proces, bij

ontspanning en een goede doorbloeding voert het lichaam deze afvalstoffen normaliter weer af.

Wanneer de doorbloeding vermindert, kan het lichaam de afvalstoffen niet meer goed afvoeren. Dit

veroorzaakt in veel gevallen de eerste pijnklachten. Wanneer de pijnklachten erger worden, spreken

we van rsi-klachten.

Hoe herkent u rsi-klachten?

De klachten bij rsi zijn zeer divers. Voorbeelden van rsi-klachten zijn pijn, overgevoeligheid,

vermoeidheid, tintelingen, stijfheid, een verminderde beweeglijkheid van gewrichten en een afname

van de spierkracht. Het optreden van de symptomen van rsi is in drie fases te onderscheiden:

Fase 1

In fase één zijn de klachten nog niet ernstig van aard. Er is sprake van pijn en vermoeidheid aan de

polsen, handen, vingers, armen, schouders of nek. De klachten treden vooral op tijdens het werk of na

een lange periode van werken. De klachten zijn plaatselijk en kunnen gepaard gaan met kramp of een

doof gevoel. In dit stadium is er een duidelijke relatie tussen het verrichten van werkzaamheden en de

pijn. De pijn treedt vooral op na langdurig werken. Deze rsi-klachten worden dan ook snel minder

wanneer u stopt met werken.


De pijn kan ook optreden tijdens of na een zeer stressvolle periode. Dit komt doordat de spieren

onbewust worden aangespannen bij stress. Hierdoor vermindert de doorbloeding van de spieren.

Stress is een veel voorkomende oorzaak van rsi.

Fase 2

In fase twee wordt de relatie tussen werk en pijn minder duidelijk. Ook ‘s avonds en in het weekend

blijft de pijn aanwezig. Er vindt meer uitstraling plaats naar omliggende gebieden waarbij soms

tintelingen en krachtsverlies optreden.

Fase 3

In fase drie is er sprake van zeer ernstige rsi-klachten. In deze fase is de pijn altijd aanwezig. Er treedt

een verlammend gevoel op met duidelijke tintelingen. Vaak kunnen er zelfs geen lichte

werkzaamheden meer verricht worden. Ook het verrichten van gewone klusjes in huis is vaak niet

meer mogelijk.

Omdat rsi-gerelateerde klachten chronisch kunnen zijn en tot langdurig verzuim kunnen leiden, is

vroegtijdige herkenning zeer belangrijk. Voorkomen is natuurlijk nog beter, te meer omdat volledige

genezing in een aantal gevallen niet meer mogelijk is.

Hoe voorkomt u rsi?

Een goed ingerichte werkplek is zeer belangrijk, maar biedt helaas geen garantie voor het voorkomen

van rsi. Veel klachten ontstaan door een verkeerde werkhouding. Deze klachten kunnen versterkt

worden door een hoge stressfactor.

Om rsi bij beeldschermwerk zo veel mogelijk te voorkomen, kunt u een vijftal factoren positief

beïnvloeden:

Let op de werktaken

Zorg voor een uitgebalanceerd takenpakket. Zorg voor afwisseling in de beeldscherm-, lees-, schrijf-,

telefoneer- en overlegwerkzaamheden. Afwisseling van zittend en staand werk is belangrijk. Neem

regelmatig korte pauzes van minimaal vijf minuten. Gebruik deze tijd bijvoorbeeld om koffie te halen,

even naar een collega te lopen in plaats van te e-mailen of eventuele kopieerwerkzaamheden te

verrichten.

Let op de werktijden

Zorg voor regelmatige en natuurlijke pauzes en beperk het totaal aantal uren beeldschermwerk op

een dag tot maximaal zes uur. Natuurlijke pauzes ontstaan door beeldschermtaken en andere

werkzaamheden met elkaar af te wisselen.


Let op de werkdruk

Vermijd pieken in de werkdruk door in te spelen op voorziene periodes van hoge werkdruk. Een hoge

werkdruk kan op verschillende manieren worden vermeden. Vraag naar duidelijkheid met betrekking

tot deadlines. Neem als werknemer ook het initiatief om de werkdruk te bespreken.

Let op de werkplek

Zorg samen met uw werkgever voor een ergonomisch optimale werkplek. Let daarbij ook op zaken als

verlichting en binnenklimaat. Tot de ergonomische werkplek behoren onder andere een instelbare

stoel en tafel. Belangrijk is om bij beeldschermwerk de onderarmen te ondersteunen zodat de

schouder- en nekspieren ontspannen blijven. Hulpmiddelen zoals een documenthouder kunnen nuttig

zijn.

Let op de Werkwijze

Zorg ervoor dat werkzaamheden op de minst belastende manier worden uitgevoerd.

Het instellen of aanpassen van de werkplek

De hoogte van de zitting

Zorg dat u met de voeten plat op de grond kunt zitten of plaats een voetensteun,

Zorg dat de hoek tussen boven- en onderbeen 90 graden is,

Zorg dat de bovenbenen en knieën niet worden afgekneld. Stel de zitdiepte zo in dat er enige

ruimte (een vuist) is tussen de zitting en het onderbeen.

De rugleuning

De onderrug dient ter hoogte van de lendeholte (‘broekriemhoogte’) de meeste ondersteuning

te krijgen,

Stel de hoogte van de leuning hierop in.

Armleuningen

Bij het ontspannen van de armen dient de arm in een hoek van 90 graden te kunnen hangen,

waarbij de schouders laag hangen en de onderarmen nog voldoende ondersteund worden

door de armleuning,

Ontspan uw schouders, voorkom te allen tijde dat u met opgetrokken schouders achter het

toetsenbord zit.

Werktafel of bureau

De hoogte van de armleuning van de stoel moet gelijk zijn aan de hoogte van het bureau. Pas

zo nodig de hoogte van het werkblad aan. Indien het werkblad niet in hoogte verstelbaar is

past u de hoogte van uw stoel aan. U kunt dan eventueel gebruik maken van een voetenbank.


Bij een te laag werkblad zijn blokjes of uitschuifpoten soms een oplossing. Zorg voor

voldoende beenruimte,

Let op; pas nooit de hoogte van de armleuningen aan de hoogte van het bureaublad aan.

Opstelling van het beeldscherm

Zorg dat uw beeldscherm recht voor u staat opgesteld,

Plaats het beeldscherm op enige afstand van het venster (liefst meer dan drie meter) en

dwars op het raam om hinderlijke spiegelingen te voorkomen. Als dat niet mogelijk is, maak

dan gebruik van lichtwering,

Zorg dat het beeldscherm tussen de 55 à 75 cm van uw ogen afstaat. Dit is ongeveer gelijk

aan uw armlengte. Zorg dat de bovenste regel van het beeldscherm op ooghoogte staat,

Gebruik eventueel een monitorverhoging om de hoogte van het beeldscherm goed in te

stellen.

Toetsenbord

Ga recht voor het toetsenbord zitten en plaats het toetsenbord acht à tien cm van de rand van

het werkblad,

Probeer tijdens het typen uw polsen recht te houden. Voorkom dat de pols te ver naar

achteren buigt, waardoor klachten kunnen ontstaan. Het gebruik van de toetsenbordpootjes

en een polssteun wordt over het algemeen afgeraden.

Rsi-preventieoefeningen

De kans op rsi gerelateerde klachten kan aanzienlijk verminderd worden door regelmatig (enkele

malen per dag rsi-preventieoefeningen te doen. Deze oefeningen kunnen voor, tijdens en na het werk

uitgevoerd worden. Het zijn makkelijke en praktische oefeningen die maar enkele minuten in beslag

nemen.

Zwaaioefening

1. Ga iets voorovergebogen staan en laat de

armen langs het lichaam hangen. Zwaai

vervolgens beide armen ontspannen van links

naar rechts en andersom (links naar voren en

rechts naar achter en omgekeerd).

2. Laat uw armen hangen. Zwaai uw armen

vervolgens omhoog en omlaag waarbij u als het

ware een grote cirkel uitbeeldt. Uw handen

komen boven uw hoofd weer bij elkaar. Houd bij deze oefening de schouders laag. Herhaal dit

twintig keer.


Schouderoefening

1. Adem diep in en trek daarbij de schouders op. Laat de schouders, tijdens de uitademing

vallen. Herhaal dit minimaal tien keer.

*

2. Breng tijdens een inademing de schouders naar voren en omhoog (zonder de rug te

krommen). Duw de schouders tijdens de uitademing naar achteren en omlaag.

3. Leg de handen in de nek; de ellenbogen wijzen naar buiten. Adem diep in en breng de

ellenbogen tijdens de uitademing zo ver mogelijk naar achter.

Nekoefeningen

1. Buig het hoofd voorover (kin naar de borst)

waarbij de rug niet kromt. Houd dit minimaal tien

seconden vast en breng het hoofd dan weer

rechtop. Herhaal dit drie keer. Leg hierbij

eventueel de handen ontspannen op het

achterhoofd om de rek iets te versterken.

2. Buig het hoofd opzij richting de schouder.

Ontspan hierbij beide schouders. Leg eventueel

uw arm op het hoofd voor extra rek. Houd deze

houding minimaal tien seconden vast en breng

het hoofd dan weer rechtop. Herhaal dit drie

keer, waarbij u deze oefening aan beide kanten

toepast.


Armoefeningen

1. Strek een arm voor u uit. De binnenkant van de hand wijst naar de grond. Met uw andere

hand buigt u de hand naar beneden, tot u voldoende rek voelt.

2. Strek een arm voor u uit. De binnenkant van de hand wijst nu naar boven. Met uw andere

hand buigt u de hand naar beneden, tot u voldoende rek voelt.

Polsoefening

Draai rondjes met de polsen.

Oefening voor de vingers

Maak een vuist en ontspan de hand vervolgens. Herhaal dit enkele keren.

Werkplekadvies ergo profs

Documents

Transcript of Werkplekadvies ergo profs