Dikke vrienden

Proost!

Stappen met je robot ergoPrut?

Pret

03 Zij-instromer04 Vlinders06 EerstepaalprojectMinDeDraai08 Rechter-commissaris10 Robot-armgeeftmeerzelfstandigheid12 Ouderparticipatie:“Doeikhetwelgoed?”14 Palliatievezorg:meelevenmetsterven16 Medewerkerstevredenheid17 Devijf18 Vervoerskosten19 Korteberichten

In deze Ergo

19

pag. 6

pag. 4

pag. 12

pag. 17

Een rechter-commissaris,

vlinders en een 8,2.

Bier, diamanten en modder.

Wat hebben die met

elkaar te maken?

Ze komen allemaal voor

in deze Ergo.

Veel leesplezier en tot

in het nieuwe jaar!

Titia Geerlink

3

‘We zorgen

voor de cliënt, voor

elkaar en voor ons-

zelf’

Riet

Vis, cluster-

manager van de Til

op Reigersdaal, weet wat

voor medewerkers ze wil: “Ik

ga voor mensen die de pas-

sie hebben, de bevlogenheid en

het hart om dit werk te doen.” In

nauwe samenwerking met de afde-

ling ‘mobiliteit en stage van P,O&O

heeft zij al aardig wat ‘zij-instromers’

aangenomen. Anders geschoolden.

Zoals Willemijn van Leeuwen. Die

werkte in een boekhandel. En

nu op Til 2. “De meest com-

plexe groep van de Til,”

aldus Riet.

De zorgsector was een oude liefdevoorWillemijn. Toen kwam het erniet van, nu wel. Misschien maargoedookzo.“Ikhadditopm’ntwin-tigstenietmoetendoen,”zegtze,nudertigjaaroud.

Ruimte maken voor elkaar“Zij-instromers,” zegt Riet, “zijnmensen die hun oude baan, hunoude leven, hun oude zekerhe-denopofferenomhiertekomenwerken,vaakvoorooknogeenseen klein contract. Het zijndiamanten,die alleen nogge-slepen moeten worden.” Datslijpen is het belangrijkste,meent Willemijn, die nu debasisopleidingvanonzeorga-nisatievolgt. “Nee,”zegtRiet,“datdiamantzijn.”Til2complex?RietglundertalsWillemijn hetmeteenvoordecliëntenopneemt.Maarhetkanerinderdaadheftigaantoegaan.“Gelukkigisheteenhechtteam,”zegtRietVis.“Erzijninhetafge-lopenjaareenaantalnieuwemede-werkersbijgekomenendat ispro-bleemloosverlopen.Hetoudeteamheefteenstapjeopzijgedaan,ruimtegemaakt. Het klinktmisschien gei-tenwollensokkenachtig, maar hierzorgenwevoordecliënt,voorelkaarenvooronszelf.”

“Ik had geen benul”Willemijn deelt die ervaring. Ze is

op de Til goed ontvangen, respect-vol.Welhad iemandvaneenanderclusteropReigersdaalbijdekennis-making gezegd: “Ik ben benieuwdhoe snel jewegbent.” Zehad laco-niekteruggezegd:“Enwiebenjijookalweer?”Willemijn is trotsophaarwerkplek.Tijdensdesollicitatiewashaarsubtielverteld:“AlshetnietluktopTil2,betekentdatnietdatjeon-geschikt bent voor de zorg.” Het isnatuurlijk niet allemaal vanzelf ge-gaan:“Hetbeginwaseenroes.Ikhadgeenbenulwatereigenlijkallemaalgebeurde.Voorafwordt je van allesverteld,maardanweet je toch nogniethoehetechtis.”

HaasjeMaar er stond een team om haarheen,dathaarsteunde.DatELKAARsteunt.Encliënten,diehaardierbaarzijn.Zewilnietdatjijditartikelleesten denkt dat Til 2 ‘lastige’ cliëntenheeft. Ze geniet van haar werk, zehoudtvandemensen.Wildecliën-ten begrijpen: “Ik heb veel van decursus ‘Veiligheid en Agressie’ ge-leerd,bijvoorbeeldoversignalenop-vangenenhetvoorkomenvanescala-ties.”Zeheeftdebevlogenheid.Rietsloftuitingenoverhetteamondergaatzemeteenglimlach.Enkomttotdekern: “Als het teamnietgoed func-tioneert,zijndecliëntenhethaasje.”Briljanttoch,zo’ndiamant?

Steven van der Burg

4

In januari van dit jaar verhuisden de kinderen van ‘de Vlinders’ van ODC de Carrousel van Hoorn naar Wognum. Naar een gebouw met onder andere twee basisscholen, een muziekschool, sportschool, kinderopvang, peuter-speelzaal en bibliotheek. Atie, cliëntbegeleidster, geeft me eerst een rondleiding en vertelt wat er alle-maal al ontstaan is het afgelopen jaar. “Pas maar op, want ik blijf vertellen. Het is hier zo bijzonder en tegelijkertijd alweer zo vertrouwd.”

Racen over het schoolplein“Vijf kinderen ondersteunen we hier

‘Pas op hoor, ik blijf vertellen’Vlinders van ODC de Carrousel helemaal op hun (nieuwe) plek

Van een multifunctioneel gebouw

hoef je niet direct warm te

worden. Toch gebeurde er direct

iets met me toen ik binnenstapte

in De Bloesem in Wognum. En

dat gevoel werd alleen maar

sterker toen ik de ochtend

doorbracht bij de Vlinders van

ODC de Carrousel. Wow, wat een

samenwerking.

nu. Er komt binnenkort een zesde bij en er is plek voor zeven. In de leeftijd van 4 tot 12 jaar met uiteenlopende beperkingen. In januari van dit jaar zijn we hier allemaal tegelijk gestart. We moesten wel even rustig ons plekje vinden, zijn niet direct begonnen met integratie. Het eerste contact was naar elkaar kijken door de ramen. Van beide kanten, hoor! En in het voorjaar gingen de deuren open om buiten te spelen. Toen begonnen de echte contacten. En iedere dag is er wel een moment dat we denken: dat hadden we moeten fil-men. Zit Thomas buiten in een loopkar, pakt iemand hem bij de hand en lopen

5

samen op over het schoolplein. Twee kinderen met de grootste schik.”

Plannen loslaten“Natuurlijk hebben we van te-voren een plan gemaakt. Maar gebleken is dat we daar een deel van moesten loslaten. Er ontstonden spontaan meer en andere contacten dan we bedacht hadden. Zo waren er ineens 16 kinderen uit groep 5 die met Danny wilden computeren. Samen vi-deoclips kijken op YouTube. We hou-den nu een soort sollicitatieprocedure. Doel is dat op den duur, als hij de twee kinderen de klas binnen ziet komen, hij denkt: jaaaa, computeren!”

Leuk bedacht, maar nee“Het plan om naar de bibliotheek te gaan is juist weer op niets uitgelopen. Leuk bedacht, maar mensen komen daar om boeken te halen en niet voor sociale contacten. Ook niet moeilijk over doen. Gewoon weer verder gaan met iets anders.” Het contact tussen muziekschool, beide basisscholen, peuterspeelzaal en de Vlinders bijvoor-beeld: dat loopt juist als een trein.

KleutertakenKaylee gaat vanochtend een uur naar de kleuters van basisschool de Speel-wagen. “Je ziet haar echt groeien”, ver-telt stagiaire Amber van de Vlinders. “Ze doet steeds meer mee. Pakt haar stoeltje zelf al om in de kring te gaan als juf dat vraagt.” Juf Sonja komt er even bijstaan. Zeg Amber, de kinderen hier hebben drie taakjes in de week. Is het misschien leuk als Kaylee er ook eentje doet?” Interesse van beide kan-ten dus: top. Atie: “Het één volgt het andere op en van daaruit kijken we wat de kin-deren wel en niet aankunnen. Zo ben ik voor Thomas op een gegeven mo-ment groep 5 binnen gestapt en heb

de juf gevraagd of ze openstond voor in-tegratie. Thomas is 10 en leeftijds-genootjes leek ons voor hem heel leuk. In de

korte tijd dat er nu contact is, heeft

ie al een vriend voor het leven: Patrick. Een

tijdje terug kwam een aantal leerlingen zelfs vragen of Thomas

mee mocht op de klassenfoto. En zo heeft Noor, een meisje van 8, weer een mooi contact met Mieke van groep 6.”

“Langzaamaan komen we in een ritme. Daar hebben we echt de tijd voor ge-nomen en die was ook nodig. Voor iedereen. Ook voor de anderen in het gebouw was alles nieuw. De scholen en wij vinden de samenwerking fan-tastisch. We mogen bij van alles en nog wat aanhaken. Muziek in de gang, car-naval, Sinterklaas: we hoeven niets te vragen. Maar we maken wel afspraken. Dat is voor onze kinderen duidelijker. Nou ja, je hoort het, we zijn er vol van.”

Titia Geerlink

6

Watzo’ntwintigjaargeledenzachtjesbegonalsidee,werdop29oktoberknalhardewerkelijkheid.WethouderJan-WillemdeBoerbeklomdeheimachineensloegdeeerstefeestelijkepaaldedrassigeDraai-grondin.HetwasdusnietalleeneenfeestelijkeeerstepaalvoorprojectM,maareigenlijkookdeaftrapvooralonzeprojecteninDeDraai.

Ondankshetbarreweer,metstraffewindenstriemenderegen,kwamenveelgenodigdennaardebouwlocatie.Viamodderigepadenentussenkranenenbouwketendoor,vondenzijhunwegnaardebouwputvanprojectM,eencomplexmetappartementenvoorkinderenenjongvolwassenen.DemeestevanhenkrijgennuondersteuningvanuitclusterDeLauwers.DecliëntenenmedewerkersvanDeLauwerswarenookgetuigevanhetslaanvandefeestpaalenlietennaafloopballonnenlos,voorzienvaneenkaartjemetdaarophunliefstewensen.Doorderegenwildendeballonnennietergstijgen,maar

Niet zomaar een paalHet is een mijlpaal. De eerste van vele palen die nog in gebied De Draai in

Heerhugowaard geslagen zullen worden voor woon- en andere voorzieningen voor

cliënten van Esdégé-Reigersdaal.

gingenerzachtjeswandelendoverdeslootenoverhetweilandvandoor.

HetfeestwerdwarmendroogvoortgezetbijrestaurantDeBolleBuik,waarwethouderDeBoer,PierreQuaedvliegendedirecteurvanWoonwaard,PierreSponselee,iederineigenwoordenverteldenwaaromdezeeerstepaaleenmijlpaalis.

Woonwaardisdeopdrachtgevervandebouw,diemetaannemerKesselaarenandereketenpartnerswordtgerealiseerd.Hetofficiëledeelvanbijeenkomstwerdafgeslotendoorhetondertekenenvandecontractentussenbouwer,verhuurderenhuurder.Wantzonderhandtekeningenzouhetfeestjeuitlopenopderegenweerin,terugnaardebouwputeneruitmetdiepaal.Maardatlatenwenietgebeurenmetzo’nbijzonderepaal!

José de Boer

Genodigden trotseren de regen Clustermanager Kim Hartman blijft er vrolijk bij

7

Wethouder Jan-Willem de Boer aan de knoppen

Ballonnen wandelend in het weiland Dik van Bruggen en Pierre Sponselee

8

‘Er wordt veel tegen mij gelogen’

Ria Francke is rechter-commissaris

9

Jemagtocheenkeertjeindefoutgaan?Evenafrekenenendan–hup!-verdermetjeleven.Watookgeenprobleemis:alsiemandalweervoorjeverschijnt,naalweereenmishan-deling…RechterRiaFranckeligtergeenminuutwakkervanalszezoie-mandeenpaarjaardecelinstuurt.

DampendedelinquentenMaarRiamaaktwelmeerenandersmeedanmensendieeséénkeertjeietspikkenbijdesupermarkt(magnatuurlijkniet)ofechteschurkenzijn(magalhelemaalniet).Voorhaarverschijnenookvaakmensendieeigenlijkhulpnodighebben.

Vanwiejejeafvraagtofhetooitgoedmethenkomt.Zeweetdatzegeenhulpverleneris,maartoch.Riaisoverigensgeeneensrechter.Nietmeer.Zeisrechter-commissa-ris.“Ikkrijgzeversuitdecelvoorme;dampend,gevangenisslippertjesaan,zichzelfondergekotst…”Endanbepaaltzeofzeinvoorlopigehechtenismoetenblijven.“Hetkanernogalhectischaantoegaan.Maardatisookeenuitdaging.”

PersoonlijkperspectiefGeïnteresseerdzijnindemens,hoortbijhaarvak.Staatindewet.Dieschrijftvoordatzijnaastdeernstvanhetdelictendeomstan-digheden,depersoonvandedadermoetbetrekkeninhaarvonnis.Datmaakthetvoorhaaropverjaarda-gen,bruiloftenenpartijenverde-digbaar,datdemoordenaarvanPimFortuyn18jaarkreegendievanTheovanGoghlevenslang.Demensachterdedaadteltmee.Alsrechter-commissarisbeoordeeltzijofmenseninvoorlopigehechte-nismoetenblijven.Danmoetzebijvoorbeeldmiddenindenachtopdravenomteoordelenofdeaanhoudingrechtmatigwas.Alsdatzois,bepaaltzeopbasisvandeernstvanhetdelictendekansopherhalingofdeverdachtewordtvrijgelaten.Devoorlopigehechteniskanzeooknogschorseninverbandmet(daaris-ieweer!)depersoonofdepersoonlijkeomstandigheden.“Juridischbenikgeenhoogvlieger.Mijboeitdecommunicatie.”Zemoetwel‘streetwise’zijn:“Erwordtveeltegenmijgelogen.Verdachtendiefeitenontkennenofvanallesbelovenwatzenietwaarmaken.”

TentoneleWaaromwordtzijhiertento-nelegevoerd?Mensenmeteenbeperkinghebbenhaarbijzondereinteresse(kinderenook,trouwens).Daarinstaatzenietalleenbijderechtbank.ClustermanagerChrista

Zo afgemeten – strenge blik –

als ze praat over doortrapte

draaideur delinquenten, zo

zachtaardig, haast vertederend,

oogt Ria Francke als ze vertelt

over kwetsbare mensen die voor

haar verschijnen. Als rechter

heeft ze eens een man met

autisme vrijgesproken (geen

bewijs, had het ook echt niet

gedaan volgens haar), waarbij ze

zich verbaasde over zijn laconieke

houding: “Hee gast, weet je wel

hoe erg deze feiten zijn, waarvan

je verdacht wordt?” Met andere

rechtbankmedewerkers kreeg ze

een middag cursus van Esdégé-

Reigersdaal.

MooijvanhetPolderhuiswistalsex-rechtbankmedewerksterdatEsdégé-Reigersdaalopdieinteressekoninspelen.Hetkwamtoteencur-susmiddag,waardeskundigenvanonsmetderechtbankmedewerkerssprakenoververdachtenmetniet-aangeborenhersenletsel(HansvanDamenMichelKerkhof),autisme(TimSchonk)ofeenverstandelijkebeperking(HansKruikemeijer).Diemensentussenhaakjeszijnna-tuurlijkdedeskundigenennietdeverdachten(Hansv.D.,MichelK.,TimS.enHansK.).Eenleerzamemiddagennieteensomdatallesnieuwwasvoorderechtbankers.Maarzakenwerdenhelderopeenrijtjegezetenvoor-zienvanpraktischevoorbeelden.

ADHDaanvoerenStrafrechtspraakblijftevenzogoedcomplex.Ofmisschienjuistniet.ADHD,PDDNOS,ODD…Hetwordtallemaalaangevoerdinderechts-zaal,maarsomsvraagtRiazichafwatzeermeemoet:“Wistudaar-doordannietdatunietmagslaan?”Endanvolgterevenzogoedtocheenstraf.Eentaakstraf,of…“Straffenheeftgeenzin,datwijstonderzoekuit,”zegtRia.“Maarikdenksomswel:gajijmaareensrustigzittenennadenkenoverwatjegedaanhebt.”Zekenthetklappenvandezweep.Dankomtdehulpverleningmetal-lemaaltoetersenbellenommeneerophetrechtepadtekrijgenendanzegtRia:“GaeerstmaarmethemnaardeBlokkerenkoopeenstweewekkers.Eénvoornaastz’nbedenéénvoorindegang.Laathemeerstoptijdz’nbeduitkomen.Datisalheelwat.”Kleinestapjesdoen.Enalsiemanddaneenkeernietopkomtdagenbijz’ntaakstraf,datnietmeteenafstraffen.“Weproberenhetmorgennogeenkeer.”Wantjebentmens,jemageenfoutmaken.

Steven van der Burg

10

Robotarm: Science Fiction?

Ze hebben het vaak over extra handen aan het bed. Dennis heeft

een extra arm aan zijn rolstoel. Een robotarm. Letterlijk ontzettend

handig. Tanden poetsen lukt er niet mee. Maar een biertje tappen

wel. Dus je hoort Dennis niet klagen over zijn SciFi-arm. “Ik kan

gewoon méér zelf.”

‘Ik proost op mijn extra zelfstandigheid’

11

BierWesprekenafinrestaurantDeWaard-inteAlkmaar.“Doemijmaareenmaltje.Hetistenslottewerktijd.”Dennisbedientmetzijnrechterhandzijnderdearm.Fascinerendomtezien.Nietalleenvoormij.Nadathijzijnbiertjeheeftingeschonkenklinktachtermijapplaus.“Keurighoor,”wordtergeroepen.Dennisverbliktofverbloosternietvan.Hijbeweegtdearmachteloosnaarzijngezichtomeventekrabben.“Voorheendronkikbiermeteenrietje.Daarwordjeechtsnellerdronkenvan,hoor”,lachthij.“Datisgeenfabeltje.”

Paasei“Ikgebruikdearmvooralvooretenendrinken.Maarikkanerookspullenmeeoppakkenenverplaatsen.Totongeveer1kilo.

voetentekunnen.Hijweegtnietveel,isgemaaktvancarbon,naarvoorbeeldenuitdeauto-industrie.”

Overal?“Ofik‘moveralkangebruiken?Bijnaoveral.Thuis,opdecamping,opfeestjes,op‘twerk.Nietalsiknaareenpopfestivalga,dandoeikernietsmee.Alsikeenadrenalinestootkrijgvaneenband,danismijnbedieningnietzoprecies.Jemoetechtfocussenomergoedmeeoverwegtekunnen.Bovendienzijndieplasticbekertjesnatuurlijkhelemaalniksvoordezearm.”

Nelly Wuis

Voor meer informatie over robotarms:

www.assistive-innovations.com of

www.focalmeditech.nl

Hetkleinstedatikerooitmeehebopgepaktiszo’nkleinchocoladepaaseitje.Hetzwaarsteeenliterpak.Inmijnwoonvoorzieningkanikerookdeliftmeebedienen.OpactiviteitencentrumDeZilvermeeuwgebruikik‘mbijhetkaarsenmaken.Ikprobeerersteedsmeerdingenmeetedoen.”

Hond of robotarm“Ikbenintrainingomzelfstandigtegaanwonen.Omdiezelfstandigheidtevergrotenkonikeenhulphondofeenrobotarmoverwegen.Eenhondzouiknooitetenkunnengeven.Zo’narmisvoormijveelmakkelijker.Samenmetmijnergotherapeutbenikopinternetgaanzoeken.Wevondentweeleveranciers,ikkoosvoorhetmeestcompactemodelomerookindeflatvanmijnvadermeeuitde

12

Niet nodigRiaislidgeweestvanallerleiradenenklankbordgroepen.DeplannenvoorhetopgaanvanReigersdaalindewijkDeDraaihoordezijdanookuitdeeerstehand.“Ikzagdenoodzaaknietvoordieveranderin-gen.JeroenwoondevanafhetbeginopReigersdaal.Alleswasvertrouwd.Voorhemenvoorons.Hijbewoogzichzelfstandigoverhetterreinenerwasvanallestedoen.Endanin-eensdiemooieverhalenoverdatjekindzichnogzoukunnengaanont-wikkelen,dathijmeerzoukunnenleveníndesamenleving.Hetklonkallemaalzópositief.Welkeverhalenwordenernietverteld,dachtikdan.Ikbetwijfeldeookofdesamenleving

Belangenbehartiging en ouderparticipatie

Ria Terpstra is de

moeder van Jeroen

en Jeroen heeft een

verstandelijke beperking.

Jeroen woonde sinds 1976

op Reigersdaal. Toen bekend

werd dat alle bewoners

van Reigersdaal uiteindelijk

ergens anders zouden

gaan wonen, was Ria niet

enthousiast. Jeroen woont

nu al drie jaar, zielsgelukkig,

buiten Reigersdaal. “Ook als

ouders kun je er wel eens

naast zitten,” zegt Ria nu.

“Ik vind het wel zo eerlijk

dat dan ook maar eens te

vertellen in Ergo.”

‘Je vraagt je altijd af: doe ik het wel goed?’

welmetopenarmenklaarzoustaanvoormensendiezoanderszijn.Datzeiikdanookindevergaderingen.”

Boerderij“Toenduidelijkwerddatergeenontkomenaanwas,hebbenweonserbijneergelegd.DeDraailietechteropzichwachten.Wijwor-densteedsouderenwewildendeverhuizingvanJeroennogzelfkun-nenbegeleiden.Toendeedzichdemogelijkheidvoorvandeboerderij“HetVierkant”inZuid-Scharwoude.Dáárzijnwevoorgegaan.”

Aanloopperiode“Ikhebhelegoedeherinneringenaandebegintijdvan“HetVierkant”.

13

WekondenmeedenkenoverJeroensappartementenwezochtenmeu-beltjesenspulletjesuit.HetafscheidvanDeBoetvondikergemotioneel.Ikhebhierendaarnogaaienoverbollengegevenendatwashetdan.Maarwehebbenerietsgeweldigsvoorteruggekregen.Wezijnrazendenthousiastover“HetVierkant”.HetallermooisteiswatwebijJeroenzien.”

“Deur dicht”“Jeroenisgekvanzijnappartement.Hijisergraagenluistertdanlekkernaarzijnmuziek.NuzienwedathetoudevoorJeroenhelemaalnietzogoedwas.Eengroeplijktgezellig,maarisdatnietvooriedereen.Aldieinteractietussencliëntenwasteveelvoorhem.Inhetbegindachtenwijnog:hetisvastprettigalszijndeuropenstaat.Dankaniedereenbin-nenlopen,isermakkelijkercontact.Jeroenbeslisteanders.“Deurdicht,”zeihij.Alscliëntenongewenstzijnappartementbinnenlopen,gaathijzichzelfsbeklagen.Kunjenagaanhoejeernaastkuntzittenalsou-ders.”

“Jeroen, ben je daar weer?”“Jeroeniszichinderdaadgaanontwikkelen.Hijcommuniceertmeer;hijiszelfbewuster;zijnwereldisgroter;hijheefteengevoelvooreigendomenprivacyontwikkeld.Hetmooistevindikzijninnerlijkevrijheid.Dekeuzesdiehijmaakt.Desamenleving?Natuurlijkiserweleenseenbuurmandieklaagtovergeluidsoverlast.Daarmerkendecliëntengelukkignietsvan.Datwordtgewoonopgelost.Verderblijkthetdorpgemoedelijk.Erzijnvrijwilligers,erwordteenjaarlijksekoolschuittochtgeorganiseerd,Jeroenwordtgegroet.Inhetwinkel-centrumhoorjedan:“Ha,Jeroen,benjedaarweer?”

Genieten“Wekomennuechtopbezoekbijonzezoon.Hetiszoanders.Jeontplooitookmeerinitiatief.Hetishuiselijker,meereigen.Lekkerkeu-teleninzijnappartementje.Koffie

drinken,eenseenkastjeopruimen.Ikhebhetgevoeldatwenuvooraldeleukedingenmeemaken.Hetispuurgenieten.Wedoenmeeaanalleswatzichaandient.Dooreensterijden,eenpaarcliëntenmeetenemennaareenactiviteit,hebjezelflol,decliëntenhebbenlolenjekrijgteenveelbeterebandmetjekindendebegeleiding.Betrokken-heidlevertalleenmaarwinstop.Ikkanhetalleoudersaanbevelen.”

Hoop“Alsoudervraagjejealtijdaf:“Doeikhetwelgoed?”Jemaaktimmersaltijdkeuzesvooreenander.OververhuizennaarbuitenReigersdaalzouiktegenandereouderswillenzeggen:laatjeangstenlos,hetlevertzoveelop.IkhoopdatoudersinDeDraaihetzelfdemogenbelevenalswijinhetVierkant.”

Nelly Wuis

Boven: Boerderij ‘Het Vierkant’. In de boerderij appartementen en een activi-teitencentrum. Onder: de binnenplaats achter de boerderij en de aangebouwde

appartementen. Rondom de gebouwen is een immense tuin.

14

Wieheefternouveelstervenservaring?Jesterftzelféénkeerenhoevaakmaakjemeedateencliëntoverlijdt?“Hetisoverweldigendwaterdanopjeafkomt,”alduseencliëntbegeleidsterdiehetteverwerkenkreeg.VerpleegkundigenMarjaOudenMiekeKuiperszijngeschooldezorgconsu-lentenpalliatievezorg.HetiseennieuwefunctiebinnenEsdégé-Reigers-daal.Debehoefteeraanlijktgroot.Nietdaterzoveelgestorvenwordt,maarALSheteenmaalactueelis…

Niet pluisMiekeKuiperskwamalsadviserendverpleegkundigealgeregeldoverdevloerbijlocatiesmeteenterminalecliënt.MarjaOudheeftrelatiefveelcliëntenbegeleidenverpleegdindelaatstele-vensfase.Zijbiedenclustersondersteuninginhetheleproces,dathoortbijpalliatievezorg.“Dusnietalleenindestervensfase,”zegtMieke.“Hetkanalbeginnenbijdeeersteziekteverschijnselen.Bijeenniet-pluisgevoel.Ofalsjealsbegeleidsterdenktdatdelaatstefasenabijisenjeweetjeergeenraadmee.Ofjevoeltjeeralleenvoorstaan.Marjaenikkunnenadviesgevenenhoudenindegatenwaterallemaalgebeurenmoet.Wehebbenbijvoorbeeldeenchecklist.Daaropkaneencliënt-begeleidsterafstrepenwatgedaanwordtenzienwaarzenogommoetdenken.”

Bos en bomen zienZo’nchecklistalleenal,iseenhandigehulpenhelegeruststelling.Diesteltjeinstaatominalleemotionelehectiekzowelhetbosals

debomenteblijvenzien.Isdefamiliegewaarschuwd?Isdestervendereligieus?Moethijbediendworden?Ookmedicatie,pijnbestrijdingenandereverpleegkundigeaspectenstaanerin.Wantopdewegnaarheteinde,voeljejealsondersteunstervroegoflaat

machteloos.Deéénheefteigenlijkervaringgenoeg(teveel)metsterven:haarbeideouderszijnoverleden:“Ikhadhetallemaalaleensgezien,vanheeldichtbijmeegemaakt.Datmaakthetookextrabeladen.Jewordttochweerevenscherpherinnerdaantoen.Enaanhetgemis…Maargoed,jeweet

Zorgconsulent palliatieve zorg

Meeleven met sterven

Een ernstig

zieke cliënt wil

geen behandeling.

Het team in rep en

roer. Wat telt? Eigen

keuze? Of kan de cliënt

dit niet beoordelen en

moeten wij ingrijpen? Al snel is

de discussie achterhaald: de cliënt

is terminaal. Wil geen contact. Of

toch wel? “Hij duldt me niet om

zich heen, maar wil me wel

om zich heen,” verwoordt

een begeleidster het

dilemma. Wat moet

je nu? Wie wijst je

de weg als die

doodloopt?

15

welzo’nbeetjewaterallemaalgeregeldmoetworden.”Verpleeg-kundigraaktezeweldewegkwijt:moetjevoedingblijventoedienen?Zittenalleslangeneninfusengoed?Hoezithetmetdepijnbe-strijding?Eenanderisverpleegkundigprimaonderlegd.Maarheeftgeenstervenservaring.Miekelegtuit:“Jebentgeneigdtedenkendatdelaatstelevensfasevooreenver-pleegkundigebekendterreinis.Maardatishelemaalnietzo.Zemakenechtnietdagelijksmeedatpatiëntensterven.”

AanvaardingMeelevenmetsterven,isemoti-oneelzwaar.Dezorgconsulenthoudtoogvooreenevenwichttussenbetrokkenheidenprofes-sionaliteit.“Ikstelzekervragenensomszijndieconfronterend,”zegtMieke.“Bijvoorbeeldoverdeson-devoeding:blijfjedaarmaarmeedoorgaan?Iedereengaatsteedsminderetenindelaatstefasevanhetleven,dathoortbijhetsterven.Maarvoorfamilieenbegeleidingkanhetheelmoeilijkzijnomdaarinmeetegaan.Teaccepterendatiemandstervendeis.“

WegwijzersMiekeKuipersenMarjaOudzijnditjaarofficieelbegonnenalszorgconsulentpalliatievezorg.Menweetdewegnaarhentevinden.Mensenhebbendiedeskundigehelpendehandhardnodig.Mieke:“Ookwijlerentrouwensnogelkekeerbij.”Zovondeencliëntbegeleidsterdechecklistweliswaarhandig,maarookschrokzeervan:watiserveeltedoen!Gelukkigmaar,datdezorgconsulenterbijwas?Zijvondvanwel,maarMiekezegt:“Natuurlijksteekjedehandenuitdemouwenalsdatnodigis,maarwijzijnereigenlijkvoorbegeleidingenadvies.Wezijnmeerwegwijzers.Watikwelhebgeleerdvandezeopmerking,isaandachttehebbenvoordetaakverdeling.Debegeleidsterhelpenomtedelegeren.Ervoorzorgendatzeernietalleenvoorstaat.Betrekhetteam,declustermanagerendeorthopedagoogerbij.”

VoorlichtingJehoeftniettewachtentoterdaadwerkelijkiemandopstervenligt,omdezorgcon-sulentpalliatievezorgteraadplegen.MarjaenMiekekomengraagvoorlichtinggeven.MarjaOudistebereikenviatelefoonnummer06–23735073enMiekeKuipersvianummer06–53327283.Schroomnietomcontactmethenoptenemen,zijstaangraagvoorjeklaar.

Het palliatief zorgteam, vlnr: Jacqueline Breed, Marja Oud, Mieke Kuipers, Willem Vodde en Sonja Faas

16

Voorloper?Esdégé-Reigersdaal doetsinds2010elketweejaarmeeaan het medewerkerstevre-denheidsonderzoekvanEffec-tory.In2010scoordedeorgani-

satiealeenbovengemiddelde7,9.OnlangspresenteerdeAnkeValentvan Effectory de nieuwe resultatenvoorEsdégé-Reigersdaal,opeenbe-leidsdag van clustermanagers, staf-hoofden en de ondernemingsraad.Anke Valent: “Jullie kunnen echtheeltrotszijn.Het isdezekeereen8,2. Zekervooreenorganisatiemetmeer dan 2000medewerkers is dateenheelhoogcijfer.Kleinereorgani-satiesscorenaltijdbeterdangrotere.Bij julliegaatdatnietop.Datheeftabsoluuttemakenmetjulliemaniervan organiseren. Alles kleinschalig,op basis van vertrouwen in plaatsvan beheersen en met een helderevisie om de cliënt centraal te stel-

Nog weer hogere score medewerkerstevredenheidsonderzoek

Esdégé-Reigersdaal heeft heel tevreden medewerkers

Al-

les draait bij

Esdégé-Reigersdaal

natuurlijk om het zo goed

mogelijk ondersteunen van

mensen met een beperking. Met

tevreden medewerkers gaat dat beter

dan met ontevreden medewerkers.

Tweejaarlijks wordt de medewerker-

stevredenheid gemeten. Het rap-

port van Esdégé-Reigersdaal ziet

er met een 8,2 uitstekend uit.

Goed nieuws dus, voor

de cliënten.

len bij jullie werk. Vergeleken methetgemiddeldevandesector,datopeen7,2uitkomt–endat isdanin-clusiefdekleinereorganisaties-ste-kenjulliedaarmetkopenschoudersbovenuit.Datgeldtookvooreenor-ganisatie als Buurtzorg Nederland,die op een vergelijkbare manier isgeorganiseerdalsjullie.Erzalsteedsvaker naar deze succesvolle organi-saties gekekenworden. Jullie lopenvoorop in een cultuuromslagdie eraankomt.”

Anders organiserenDe andere manier van organiserenwerkt dus prettig, zo blijkt uit deonderzoeken.Hetwordtalspositiefervaren om veel ruimte en verant-woordelijkheid te krijgen om voorelke cliënt de meest passende on-dersteuning te kunnen bieden. Dateendergelijkemaniervanorganise-ren niet duurder uitpakt, blijkt uitdegezondefinanciëlepositievandeorganisatie.

Promotieonderzoek werkwijzeDe andere manier van besturen enorganiseren is inmiddels ook bronvanonderzoek.Indecemberpromo-veert Annemarie van Dalen op eenonderzoeknaardeafwijkendemaarsuccesvolle manier van organiserenen besturen van Buurtzorg Neder-landenEsdégé-Reigersdaal.

Nelly Wuis

Anke Valent van Effectory

17

Alles in de buurt

Mid-den in het gezel-

lige centrum van Enkhuizen, bevindt zich locatie de Vijf van cluster de Rode Luifel. De Vijf zit samen met

de woonvoorziening ‘Torenuil’ van cluster Stolpenland in een groot pand op de plek van de voormalige slagerij Kroeb. De locatie is vrij nieuw, maar heeft al het nodige meegemaakt.

Nu zijn er dagelijks cliënten aan de slag met creatieve en huishoudelijke activi-

teiten. En dat blijft niet onopge-merkt…

De plaatselijke huis-aan-huiskrantdeDromkwammet fotograafenallangsaandeTorenstraat5.Hierzatvroeger de legendarische paar-denslagerijKroeb.De fotograafen de verslaggeefster van deDrom staken hun enthou-siasme over het pand en desfeer van de Vijf niet onderstoelenofbanken.Hetiseenvoor iedereen zichtbaar acti-viteitencentrum,middenindesamenleving,zoconstateerdenze.

Naarstig op zoekDie openheid wil de Vijf ook uit-stralen.DeDromwasdanookzeerwelkom. Cliëntbegeleidster Ilonais voor de locatie namelijk naarstigop zoek naar vrijwilligers. Wantdaarvan kunnen ze er nogwel watgebruiken. Vandaag is vrijwilligerFrans er, ondermeer om te helpenbijhetvouwenvandewas.MaareriszoveelmeertedoenopdeVijf:slin-gers maken, placemats schilderenen allerhande creatieve activiteiten.Daarnaast doen ze boodschappen,zettenkoffieentheeendoendewasvoorbedrijven.Cliëntenkunnenhierdusaandeslag,ongeachtdeaardofdematevanhun

beperking. Doen en beleven, daargaat het om. Dat kan veel begelei-dingvragen,ookalomdatsommigenéénopéén begeleiding krijgen. En,zomaaktIlona,duidelijk:hoemeerhelpendehanden,hoebetercliëntenhierkunnenwerken.

Centraal, centraal en nog eens centraalDenaam‘deVijf ’isnietalleeninge-gevendoorhethuisnummer,zever-wijstooknaardevijfpijlersvandevi-sievan Esdégé-Reigersdaal: respect,ontplooiing, een volwaardige plaats

(behalve vrijwilligers)

inde samenleving, relaties aangaanenonderhoudeneneigenkeuze.Duscentraal in Enkhuizen en de visiecentraal. En de cliënt staat cen-traal,verteltIlona.Dathopenzemet hulp van nieuwevrijwilli-gersuittebouwen.Zezoekenmensen die het leuk vindenommetdecliënten(waarvanenkelen in een rolstoel) tewandelen of die creatieve ofhuishoudelijke activiteiten tedoen.Wie belangstelling heeftkan e-mailen naar: devijf@dero-

deluifel.demon.nl.

Steven van der Burg

18

Want we weten dat het vervoer efficiënter kan. Dat is niet omdat we nu ‘maar wat doen’. Scheiding van wonen en dagbesteding, individualisering van de ondersteuning en vermaatschappelijking leiden tot meer vervoer. Tot nu toe zat daar geen financiële rem op. Het is niet zo raar om toch het kostenplaatje te laten meewegen. Maar onze visie op ondersteuning blijft ons uitgangspunt.

Wie zal dat betalen?Het is allerminst de bedoeling cliënten hun eigen wijze van dagbesteding af te nemen. We zetten grote vraagtekens bij een overheid die vervoerskosten lijkt te budgetteren op intramurale basis (wonen en werken op één instellingsterrein), hoewel ze zegt uit te zijn op deconcentratie en vermaatschappelijking. Maar nu is de budgetdaling met 60% een gegeven en meer vervoersefficiency stond al langer op ons lijstje, dus…

De eerste cliënt de beste?Dus denken we na over maatregelen om ieder1 tegen zo laag mogelijke vervoerskosten te ondersteunen bij dagactiviteiten. Te denken valt aan een gelijkwaardig alternatief, dichter bij huis. Of aan het stroomlijnen van vertrek- en aankomsttijden, ook vanuit de woningen. Of kan de cliënt te fiets of voet naar de werkplek? Hoe was het ook weer? Meer bewegen, lichtere zorg!Dagbesteding? Er is werk aan de winkel!

Zoete lieve Gerritje?

Dat gaat naar ’t AC toe…De vervoerskosten van en

naar dagbesteding moeten in 2013 fors omlaag.

Het budget hiervoor daalt met 60%. Natuurlijk – je raadt het

al - kunnen we daarvan iets opvangen. Elk jaar houden we wel geld

over, er zijn reserves. Maar daarmee hoesten we lang niet het hele bedrag

op. De dagbestedingsclusters zijn al even bezig met een bezinningsronde

en denken na over afstanden, tijden en ander vervoer (fietsen en

lopen). Ook de woonclusters denken, werken en gaan nu

mee met efficiënter vervoer.

19

Lachend MijnnaamisAnnie.Beneenspontanevrouwvan80jaar.Ikwoonineenappartementbin-neneenwoonvoorzieninginWarmenhuizen.Ikkannogheelveelzelfenbendaardoornietaltijdafhankelijkvandebegeleiding.Ikbenopzoeknaareengezelligemanwaarjeookmeekanlachenendiehetfijnvindtomsameneenbakkietedoenenleukedingenteonder-nemen.LeeftijdisnietbelangrijkenjehoeftooknietperseinWarmenhuizentewonen.Spreektditjeaandanhoopikgauwietsvanjetehoren.Reactieskunjemailennaarteam-ab@deploeg.demon.nlterattentievanmijnbegeleidsterMarianDoloftelefonisch:(0226)393583.

Groetjes,Annie.

aan een bakkie

Samen Zullenwevoorkomendezomersameneenleukereisuitzoeken?Kwiekeenondernemendemanvan70jaarmeteenlichtever-standelijkebeperking,zoekteenvriendinofreisgenote(tussende60en70jaar).Ikhouvanmuziekenzingenenvindhetheerlijkietsomhandentehebben.Koffieleutendoeikookgraag.Stuurjemijeenbriefje(liefstmetfoto)?PietBeers,Sportlaan49,1722XJZuid-Scharwoude.

reisje ondernemen?

FOUT

In de vorige Ergo stond een stukje over AED’s. Helaas is daar een ongepaste zin in blijven staan, die ik bij het nakijken wel heb opgemerkt, maar vergeten ben weg te halen. De tekst: ‘Dat onze AED’s ook beschikbaar zijn voor omwonenden houdt overigens niet in dat onze BHV-ers worden belast met het redden van omwonenden – dat laat het rooster meestal niet toe’, is natuurlijk niet correct. Excuses! Titia

NL Op15en16maart2013vindtdegrootstevrijwilligersactievanNederlandweerplaats:NLdoet.ZijneroplocatiesbinnenEsdégé-Reigersdaalklusjeswaarbijextrahandennodigzijn?Geefjesnelop!Eendageropuitmetcliënten,werkenindetuinofdemu-reneennieuwlikjeverf?NLdoetiseenuitgelezenkansomditsoortklusjesteklaren.InheelNederlandstekenvrijwilligersdehandenuitdemouwenbijmaatschappelijkeorganisa-ties.Zohebbenzezelfeenleukedagénhelpenzedeorganisatie.In2012werdenbijna7000klussenvervuldenwasin99%vanalleNederlandsegemeentenietstedoentijdensNLdoet.Zo’n300.000vrijwil-ligersstakendehandenuitdemouwen.OokdeKoninklijkeFamiliegingopdiverseplaatseninhetlandaandeslag.HetOranjeFondsstelt€1,5miljoenterbeschikkingvoormaterialen,entreeofvervoersbe-wijzen.Afhankelijkvandeklusenorganisatiekunje€450,-perlocatieaanvragen.Op=opdusweesersnelbij.Opwww.nldoet.nlkunjedevoorwaardenlezen.Voorvragenkunjecontactopnemen:E-mail:nldoet@oranjefonds.nl.Telefoon:030-6564524

doet het weer!

TNT PostPort betaald

Postbus 35, 1720 AA Broek op Langedijk

Adreswijziging en bezorgingCliënten en verwanten kunnen mailen naar de afdeling cliëntprocessen: clientprocessen@esdege-reigersdaal.nlExterne relaties kunnen mailen naar:secretariaat@esdege-reigersdaal.nlVrijwilligers kunnen mailen naar: kim.brakeboer@esdege-reigersdaal.nl

Redactie-adres ErgoPostbus 351720 AA Broek op LangedijkE-mail: titia.geerlink@esdege-reigersdaal.nl

Redactie & vormgeving: afd. communicatie Druk: Drukkerij Tijl Uilenspiegel, Alkmaar

Ergo’sPrijsvraag

ErgoJaargang 15, nr. 4december 2012

Alle contact-

informatie

vind je op de

website

www.esdege-reigersdaal.nlKlik rechtsboven op ‘contact’

‘De laatste rebus’ was de oplossing van Ergo nummer 3. Daar houden we ons dus aan, maar we stoppen niet helemaal met puzzelen!Iedere volgende Ergo kun je weer een andere prijsvraag verwachten.Deze keer kun je een bon winnen door drie vragen te beantwoorden.Alle antwoorden zijn uiteraard in deze Ergo te vinden.

• Wat drinkt Dennis graag?• Welke letter hoort bij de eerste paal in de Draai?• Welk beroep heeft Ria Francke?

Stuur je oplossing binnen 4 weken naar Ergo, Postbus35, 1720 AA Broek op Langedijk of e-mail je oplossingnaar titia.geerlink@esdege-reigersdaal.nl.Onder de goede inzendingen wordt natuurlijk weereen bon verloot.

Lennart Kager uit Hoorn won de VVV-cadeaubon vande vorige keer.