Van Alpha naar Omega: Delta zien. Over verhoging van de Sensitiviteit bij Bioresonantie metingen door Hans Reijnen, arts

Verslag van het Congres: B12 Integraal-Cobalamine4All. De huisapotheek: nu veel mensen weer op vakantie gaan kan het

heel handig zijn om de uniek samengestelde Mens Sana reis-apotheek mee te nemen. Die is eenvoudig te bestellen bij Mens Sana.

Ooit, in een ver verleden konden zuigelingen en peuters groeistoornissen krijgen van het skelet met verkrommingen als gevolg van gebrek aan calcium en vitamine D. Deze botopbouw-stoornis wordt Rachitis of Engelse ziekte genoemd. De ziekte dankt zijn naam aan het feit dat deze ziekte in de 18e en 19e eeuw veel voorkwam in de geïndustrialiseerde wijken van Londen. Dat was in een tijd dat niet alle jonge kinderen voldoende, volwaardige (borst)voeding kregen aangeboden eenvoudig omdat ons voedsel toen nog vaak onvolwaardig was. Bovendien moesten kinderen in Londen in die tijd vaak lange werkdagen maken waardoor zij veel te weinig daglicht zagen. Sinds vit.D aan melk werd toegevoegd (USA) en aan boter (Nederland) komt rachitis in de ouderwetse zin bijna nooit meer voor.

Fikse zonverbranding: zover mag je het nooit laten komen !!!

2

Vitamine D gebrek veroorzaakt vele chro-nische aandoeningen Tegenwoordig blijkt vita-mine D gebrek weer veel vaker op te treden dan we in de gaten hadden of hebben (schattingen van 30-50% van alle mensen). En net als de grote volks-ziekte vit.B12 tekort, heeft vitamine D tekort een geheel andere gedaante aangenomen. Gelukkig begint er veel meer aan-dacht te ontstaan voor we-derom een grote westerse beschavingsziekte terwijl we er lang vanuit gingen dat tegenwoordig toch praktisch iedereen hoogwaardige voeding tot zich kan nemen en normaliter voldoende zonlicht kan genieten. Zo is er al geruime tijd ruim-schoots wetenschap-pelijk bewijs gevonden in Amerika dat vitamine D gebrek mede oorzaak is van een enorme toe-name van een aantal chronische ziekten zoals:

o kanker (prostaat en borstkanker, en vele andere soorten)

o hart- en vaatziekten

o diabetes mellitus o auto-immuun-

ziekten (reuma en multiple sclerosis, e.a.)

o osteoporose (botontkalking).

o osteomalacie En net als het bijna totale gebrek aan belangstelling voor vitamine B12 is er sprake van een enorme onwetendheid in de lage landen ten aanzien van

gebrek aan vit.D, zo schrijft Dr. Gert Schuitenmaker in zijn boekje: Nieuw licht op vita-mine D en chronische ziek-ten dat uitkwam in 2008. Hij rekent voor hoe de substitutie van vitamine D, in een veel hogere dosering dan gebruike-lijk was, tot een enorme reduc-tie van de bovengenoemde chronische ziekten kan leiden. En daarmee tot een enorme kostenbesparing. Ook in dit geval lijkt het erop dat de ge-hele artsenstand in Nederland teveel ‘in de tang zit’ van de farmaceutische industrie. Die heeft er namelijk totaal geen belang in dat deze feiten aan het licht komen. Er zijn blijk-baar veel te weinig artsen actief bezig om te onderzoeken hoe je chronische ziekten zoveel mogelijk op een natuurlijke manier kunt voorkomen en genezen. En dat is nu wel precies het werkterrein van alle CAM artsen. Acute klachten van vit.D gebrek Nadat mijn aandacht op de MBOG nascholingsdag op dit probleem gevestigd werd heb ik mijn bioresonantie metingen verder verfijnd om ook vitamine

D gebrek beter te kunnen opsporen. Ik geef hierover meer uitleg in een tweede artikel. Sindsdien heb ik alweer tientallen patiënten opgespoord met een vita-mine D gebrek en die ben ik gaan behandelen. Het is absoluut te vroeg om nu al te kunnen rapporteren over de resultaten van deze behandelingen maar mijn interesse voor vitamine D gebrek en alles wat daar-mee samenhangt is gewekt. Een van de eerste dingen die ik mij afvroeg was: welke actuele sympto-men kunnen wijzen in de richting van vitamine D gebrek? Want inmiddels is duidelijk welke gevolgen het wel niet allemaal op de lange termijn heeft, maar waar kan ik patiënten met vitamine D gebrek nu aan herkennen zonder meteen iedereen bloed te laten prikken. Toen ik daar naar ging zoeken in de literatuur kwam ik de volgende klachten tegen.

o Moeheid o Spierpijn en botpijn o Krachtsverlies

Vitamine D3 = Cholecalciferol

3

o Geheugenzwakte o Hoge bloeddruk o Premenstrueel syn-

droom o Depressie (winter-

blues) o Zwangerschapsintoxi-

catie o Falende afweer o Lage rugklachten o Longklachten (astma) o Hogere bevattelijkheid o Cariës (tandbederf) o Huidklachten (droge

huid, kloven, jeuk, eczeem, psoriasis)

o Perniones (winterhan-den en voeten)

o Vaker keizersnede Zo zie je dat vitamine D gebrek veel meer functies heeft dan alleen maar zorgen voor een goede botopbouw. Zo blijkt vit.D gebrek, net als vitamine B12 gebrek, veel meer gedaantes te hebben dan ons artsen is geleerd. De meeste artsen zijn zich hier dan ook veel te weinig van bewust. Vitamine D substi-tutie wordt nu wel regelmatig gegeven aan patiënten met osteoporose (maar dan meestal nog te laag gedo-seerd) en een enkele huisarts geeft wel eens een vit.D injectie tegen winterhanden of wintervoeten. Zo geeft een enkele arts nog wel eens het advies om ’s winters een lichtkuur van vijf dagen te nemen in geval van winter-blues. Maar of die arts dan ook beseft dat dit een boost geeft aan de vitamine D productie in de huid, dat is maar de vraag. Deze elemen-ten behoren nu tot het hobby-isme van de individuele arts en zitten in ieder geval zeker niet in het basisonderwijs van artsen. De enige toepassing die wel een definitieve plek in

het reguliere therapeutische arsenaal heeft gekregen is PUVA therapie, lichttherapie met behulp van ultra violet licht voor de genezing van psoriasis patiënten. Eerst wat meer basisken-nis over vitamine D. Vitamine D is een groep van in vet oplosbare prohor-monen, waarvan de twee belangrijkste vormen vitamine D2 (ergocalciferol, de plant-aardige vorm) en vitamine D3 (cholecalciferol, de dierlijke vorm) zijn. De term vitamine D verwijst ook naar metabo-lieten en andere analogen van deze substanties. Vitamine D3 kan in het menselijk lichaam worden geproduceerd onder invloed van ultraviolet licht van de zon, wat in de klassie-ke interpretatie van het be-grip "vitamine" geïnterpre-teerd zou kunnen worden als dat vitamine D eigenlijk geen echte vitamine is. In de mees-te gevallen is de endogene synthese echter ontoereikend en blijft de mens afhankelijk van de aanvoer uit externe bronnen, vandaar dat het in het algemeen toch als vitami-ne beschouwd wordt. Tegenwoordig wordt vitamine D3 vaak beschouwd als pro-hormoon, omdat het pas na omzetting (hydroxylatie) in

lever en nieren in de actieve vorm (calcitriol) wordt omgezet. Hoewel calcitriol structureel verwant is aan de steroïdhormonen, wordt het geclassificeerd als een seco-steroïde omdat één van de carbonringen open is (bron: Wikipedia). Vitamine D is samen met vit.A, vit.E en vit.K een vetoplosbare vitamine. Cholecalciferol (vit.D3) is de belangrijkste vit.D soort die wij voor 25% binnen krijgen via de voeding. Net als vitamine B12 is de belang-rijkste vitamine D vorm (D3) puur van dierlijke oorsprong, vis is de rijkste vit.D bron. Vlees, volle melkproducten en eieren leveren al veel minder vit.D. Margarine, halvarine en bak- en braadproducten zijn vaak verrijkt met vit.D. De beste bron is nog altijd levertraan. Levertraan bevat ook heel veel vitamine A (14.000 IE) en E. Voor 75% moeten wij vitamine D in de huid zelf aanmaken onder invloed van zonlicht, met name ultraviolet licht van het B type is daarvoor benodigd. Voor de productie van vit.D3, een hormoonachtige stof, is cholesterol (in de vorm van 7-dehydrocholesterol) vereist. Door te uitbundige jacht op een verhoogd cholesterol-gehalte zijn veel mensen zich niet bewust van het feit dat cholesterol een nuttige en onmisbare stof is. Een teveel aan vitamine D door lang-durig zonnen wordt in de huid ook weer ongedaan gemaakt. Omdat Vit.D vetoplosbaar is hebben we een zekere voorraad in ons

Bronnen van Vit.D

4

nmol/L, of 30 nmol/L of 50 nmol/L of 60 nmol/L tot 80 nmol/L. Schuitemaker houdt het erop dat 80 nmol/l de beste ondergrens is in na-volging van de door hem geraadpleegde Amerikaan-se literatuur. Om geen intoxicatie op te lopen moet de waarde altijd beneden de 250 nmol/L blijven. Belangrijkste bronnen van vit.D 100 gram zalm: 450 IE 100 gram haring: 800 IE 100 gram sardines: 260 IE 1 eetl. Levertraan: 1400 IE 30 min. Zonnen op het strand: 20.000 IE Cholecalciferol wordt in de lever omgezet in 25-hydroxyvitamine D3 (25(OH)D3=calcidiol). Dit is de vorm die ook in het bloed bepaald wordt als er gezocht wordt naar vit.D tekort. Deze bepaling kan makkelijk in elk ziekenhuis worden uitgevoerd en is ook niet duur. Alleen worden helaas nu nog totaal verschillende normaal waarden gehanteerd. De Gezond-heidsraad hanteert nog altijd

een streefwaarde van 30 nmol/L terwijl die minstens 80 nmol/l zou moeten zijn. 25(OH)D wordt in de nieren omgezet in het 1,25-dihydroxyvitamine D (1,25(OH) D= calcitriol). Dit is de actieve vorm van vitamine D. Risicogroepen voor vit.D gebrek

o Kinderen die weinig in de zon komen, net voor de winter geboren worden en/of geen AD druppels krijgen.

o Oudere mensen, meer problemen bij vit.D vorming in de huid en vermijden zonlicht vanwege meer angst voor huidkanker.

o Mensen met een donkere of bruine huid (die naar het noorden verhuisd zijn).

o Mensen met te grote delen van de huid afgedekt met kleding (al of niet om religieuze redenen).

o Vetstofwisselingsproblemen (pancreas insufficiëntie, leverstenen, Crohn, darmkanker).

o Nierziekten (omzetting van calcidiol in calcitriol verstoord).

o Bijwerking van reguliere geneesmiddelen (cholesterolverlagers, anti-epileptica, schimmeldodende middelen).

o Alcoholisme. Met dank aan de website van collega arts voor homeopathie J. Beunk (www.jbeunk.nl).

lichaam en kunnen er bij een langdurig te hoge inname van vit.D ook vergiftigingsver-schijnselen optreden. Hier wordt van oudsher danig voor gewaarschuwd maar dit blijkt (uit de meest recente onder-zoeken) zwaar overdreven geweest te zijn. Zo zou je bij een langer durende substitu-tie van meer dan 200 IE per dag al moeten waken voor overdosering (intoxicatie kan optreden bij een bloedspiegel > 250 nmol/L). Deze opvatting wordt totaal gelo-genstraft door de nieuwste onderzoeken die aangeven dat patiënten met een vita-mine D gebrek per dag 1500 – 2000 IE nodig hebben en dat zij dit ook volkomen veilig kunnen doen. Wanneer is er sprake van vit.D gebrek Daar blijkt tot op heden in de normale medische praktijk van alledag al veel onduide-lijkheid over te bestaan. De ondergrens van het normale gehalte in het bloed die door de verschillende ziekenhuizen in Nederland gehanteerd worden lopen uiteen van 25

Vitamine D metabolisme

5

De substitutie van vit. D Uit de nieuwste onderzoeks-resultaten blijkt dat veel meer vitamine D per dag gegeven moet worden dan van ouds-her gebruikelijk is. Schuitemaker adviseert om dagelijks 2000 IE (50mcg) vitamine D3 te geven, zeker in de winterdag. Om die reden heeft hij vanuit zijn stichting Ortho Communi-cations & Science een nieuwe tablet op de markt gebracht waar 600 IE per tablet in zitten (Plantina). Dat is drie keer zoveel dan vaak gebrui-kelijk was en zelfs als veilige bovengrens werd gehanteerd. Vitals levert ook capsules met 600 IE. Als je iemand dan drie tabletten of capsules per dag laat nemen bereik je bijna de 2000 IE die vereist zijn. Hij ontzenuwt het sprookje dat al jaren aan artsen verkocht wordt dat je met de aanvulling van vitamine D heel erg moet uitkijken voor overdosering. Alle vetoplos-bare vitamines kunnen stapelen in het onderhuidse vet en dan kunnen er ook vergiftigings verschijselen optreden, dat is wat artsen nog altijd wordt aangeleerd. Terwijl een dagdosis van 2000 IE volkomen veilig is zoals Schuitemaker in zijn boekje overtuigend aan-toont. Alleen langdurige inname van 10.000 IE per dag of meer zou tot intoxicatie kunnen leiden. In feite zijn daar geen gevallen van bekend, de enige gevallen deden zich voor nadat abusievelijk veel te veel vit.D aan melk werd toegevoegd (250.000 IE per liter).

liver oil double strength capsules van Vitortho (bevat A en D en essentiële vet-zuren), Vit E 400 + capsules van Orthica en Vit.K2 cap-sules van Vitals. De zonlicht paradox Tegenwoordig wordt teveel zonnen sterk ontraden omdat het aantal mensen met huid-kanker sterk toeneemt. Jaar lijks doen zich in Nederland 22.000 gevallen voor en elke tien jaar verdubbelt dit aantal. Tegelijk gaan er steeds meer stemmen op dat we eigenlijk meer zonlicht nodig hebben om niet vaker met vit.D gebrek geconfronteerd te worden. En vitamine D gebrek doet juist het aantal nieuwe gevallen van andere vormen van kanker sterk toenemen. Hoe doe je het tegenwoordig dan nog goed? hoor ik je al vragen. Zonlicht is van levensbelang voor alles wat leeft op deze aardbol. “Beschouw de zon als je vriend en maak er verstandig gebruik van” (Dr.Michael Holick, endocrinoloog Uni-versiteit van Boston, USA). Dit betekent dat je je voordeel doet met zijn weldadige effec-ten en je de schadelijke ge-volgen als gevolg van chro- nische, excessieve blootstel-ling absoluut dient te vermij-den. Zo luidt een citaat uit het boekje van Schuitemaker (blz.56). Ik zou zelfs deze woorden nog willen relativeren omdat ik persoonlijk denk dat de grote tendens tot het krijgen van ook huidkanker niet alleen veroorzaakt kan worden door teveel zonlicht.

Gecombineerd tekort van ook de andere vetoplosbare vitamines A, E en K De afgelopen maanden ver-toonde 25% van de patiënten bij wie ik een vit.D tekort opspoorde tevens een tekort aan de andere vetoplosbare vitamines: A, E en K. Dan is er blijkbaar meer mis met de hele vetstofwisseling, niet zelden bleek de patiënt tegelijk leverstenen te hebben waar-door de leverpassage (ernstig) verstoord is. Als ik alle vier de vetoplosbare vitamines apart in tablet of capsule vorm moet gaan voorschrijven dan wordt het een beetje veel en kost-baar. Je kan in zo’n geval terugvallen op de ouderwetse levertraan waarin alles zit (beter niet aan zwangeren) behalve vitamine K, die dan ook nog apart gegeven moet worden. Bij mijn zoektocht naar een eenvoudige substitutie in één keer ontdekte ik de Alte Apotheke in Stuttgart (BRD) die kant-en-klaar spuitjes kan afleveren waarin alle vier de vetoplosbare vitamines zitten in een depot hoeveelheid voor een hele maand. Dit zijn 1 ml spuitjes op basis van sesamolie waarin is opgenomen: Vit. A palmitaat 100.000 IE Vit. D3 10.000 IE Vit. E acetaat 100 IE Vit. K1 10mg Die hoeven dan maar 1x per maand i.m. gegeven te worden. Ook al is bekend dat het beter is om een dagelijkse dosis te geven, ik ben hier toch wat ervaring mee aan het opdoen. Als je liever geen gebruik maakt van deze injecties en je bent toch aangewezen op de afzonderlijke substitutie dan maak ik graag gebruik van Cod

6

Zoals altijd kom ik dan weer met mijn stelling van stal dat alle aandoe-ningen multifactorieel bepaald zijn. Met andere woorden als we ervoor willen zorgen dat we in de toekomst minder met kanker geconfronteerd wil len worden zullen we weer veel meer volgens de regels van moeder natuur moeten gaan leven. Veel minder vaccinaties, veel minder blootstelling aan allerlei andere chemische stoffen in ons milieu exterieur en interieur en weer gaan eten van voedsel dat recht van moeder aarde komt en biologisch geteeld is. Holick beveelt aan om ’s zomers eerst 5 – 10 minuten (mensen met een donkere huid 10-20 min) onbeschermd van de zon te genieten (dan heb je je dagelijkse vit.D shot al binnen) en om je daarna pas in te smeren met een goed zonnebrand-middel dat niet alleen UV-B maar ook UV-A licht absor-beert (dus let op ook het UV-A logo). Zo lang je niet in staat bent om voldoende volgens de regels van moeder aarde te leven zullen vele mensen gebaat zijn bij de extra aanvulling van een hoge dosis van vitamine D, vooral in de winterdag. Zonkracht of UV-Index De zonkracht, of UV-index, is een maat voor de inten-siteit van de UV-straling. De zonkracht moet voldoende zijn om vitamine D3 in je huid te kunnen maken. In Nederland is de zon noch in de vroege ochtend, noch in de late middag, noch het

najaar, noch de winter krach-tig genoeg om vitamine D3 in de huid te maken. Hoe groter de zonkracht des te sneller treedt er zonnebrand op, die je altijd zoveel mogelijk dient te voorkomen. Alleen als je eigen scha-duw korter is dan je leng-te, dat is bij UV-index > 3, kan de zon vitamine D3 in de huid maken. Aan de andere kant moet je een zonkracht groter dan 5 zoveel mogelijk vermij- den. Achter glas kan de zon geen vitamine D aanmaken. De zonkracht is in hartje zomer slechts groot genoeg tussen 10.00 uur en 16.00 uur. Dit betekent dat, als je het advies om de volle zon (zonkracht >5) te mijden tussen 12.00 en 15.00 uur ter harte neemt, je bij voorkeur je vit.D shot oppikt van 10.00 en 12.00 en van 15.00 tot 16.00 uur. Wie hier meer over wil weten raadplege: http://www.vitamindandms.org/nederlands/zonkracht/zonkracht.html Het vitamine D gehalte in het bloed van elk mens varieert dus sterk per seizoen, de ma-te van bewolking en is mede afhankelijk van de graad noorderbreedte (of zuider-

breedte) op aarde. Hoe veel verder je van de evenaar af zit des te groter wordt de kans op gebrek aan vitamine D. Vermijd onderbelichting

& Vermijd overbelichting Laat je vit.D gehalte in het bloed bij voorkeur in januari, februari of maart bepalen. Daar zit het dieptepunt. Bronvermelding:

o www.jbeunk.nl, een prachtige website van mijn collega arts voor homeopathie, Coos Beunk.

o Het boekje: Nieuw licht op vitamine D en chronische ziekten, Ortho Communi-cations & Science, 2008, ISBN: 978-90-761-6110-5, zie ook, www.nieuwlichtopvitamined.nl.

o Wikipedia: vitamine D. Ik kan u deze bron van harte aanbevelen voor een in mijn ogen zeer betrouw-bare samenvatting van alle relevante informatie over vitamine D.

o Website: Vitamin D and Multiple Sclerosis: www.vitamindandms.org.

Hans Reijnen, zomer 2010

Vele nieuwe ontdekkin-gen dankzij de bioreso-nantie Met behulp van de wereld van de bioresonantie heb ik de afgelopen vijf jaren voor mezelf verschillende grote, nieuwe ontdekkingen ge-daan. De eerste was het topje van de ijsberg van het vitamine B12 probleem. Al snel gevolgd door de nieuwe primaire aandoening in de humane geneeskunde: Exocriene Pancreas Insufficiëntie (EPI). Beide ziekten ontstaan meestal op basis van auto-immuunproblemen. De laatste grote ontdekking was het fenomeen van de leverstenen. Over deze nieuwe aandoeningen heb ik steeds uitgebreid gerap-porteerd in deze nieuwsbrief en op onze website www.menssana.nu. Iedere keer was ik er zelf danig van onder de indruk; ik leerde niet alleen heel veel nieuwe dingen als het om

echt genezen gaat, het was tevens indrukwekkend om te zien hoe ik er enorm veel mensen weer verder mee kon brengen op hun zoektocht naar volledig her-stel. Ik krijg op deze ma-nier zoveel meer in beeld dan regulier überhaupt mo-gelijk is, dat is op zich vaak heel erg verheugend voor mij en mijn patiënten. Toch blijf ik me er erg van be-wust dat er nog steeds zoveel moet zijn waar ook ik op dit moment geen weet van heb. Daar liep ik on-langs nog eens een keer duidelijk tegen aan. Vitamine D tekort ook veel vaker dan we weten Begin maart 2010 mocht ik een halve dag les geven over mijn nieuwe ontdek-kingen aan de leden van de MBOG (Maatschappij ter Bevordering van de Ortho-moleculaire Geneeskunde) op hun jaarlijkse ledenver-gadering. Toen werd ik er

door de vergadering op ge-attendeerd dat er zoveel mensen zijn die een tekort hebben aan vitamine D, vaak zonder dat dit wordt gediagnosticeerd. Dit heeft tot gevolg gehad dat ik mijzelf in mijn mind ben gaan openen voor deze mogelijkheid. Dit heeft ertoe geleid dat ik de afgelopen maanden veel meer pa-tiënten met vitamine D tekort heb opgespoord en ben gaan behandelen daarvoor. Interindividueel ver-schillende meetresul-taten Deze gang van zaken doet natuurlijk bij vele patiënten de vraag rijzen hoe dit mogelijk is. Als bioreso-nantie metingen zoveel onopgehelderde zaken aan het licht kan brengen, hoe kan het dan dat je die patiënten eerst niet vond en nu wel? En al helemaal als je al jaren lang patiënten gecontroleerd hebt op hun vitamine D status. Ook al is deze vraag niet eenvoudig te beantwoorden, ik ga het wel proberen. Ik zal deze vraag in een zorgvuldig opgebouwd verhaal gaan beantwoorden. Radiësthetische geneeskunde: niet het apparaat of de bioten-sor is metend instru-ment maar de onderzoe-ker zelf.

De allernieuwste uitvoering van de BICOM de BICOM Optima

8

hoog tempo allerlei afwij-kingen van de norm opspo-ren. Van A tot Z, van α (alpha) tot Ω (omega) doe ik op deze wijze een uitgebrei-de screening van de pa-tiënt zonder dat ik bloed hoef te prikken of zonder extra (hoge) kosten. Mogelijke stoorzenders Nu blijft cruciaal, wat al ge-zegd is, dat het mijn subjec-tieve bewustzijn is, dat klaar-blijkelijk fijngevoelig genoeg is om deze subtiele, elektro-magnetische signalen op deze manier zichtbaar te maken. Dit heeft echter een paar be-langrijke consequenties. Ik weet inmiddels uit ervaring dat er een aantal factoren zijn die de meting kunnen ver-storen. Dan krijg je in de uitslagen niet te zien wat jij op dit moment als de OBJEC-TIEVE WERKELIJKHEID be-schouwt. * Een te sterke mind of te hoge aandacht van de patiënt op het gehele gebeuren. * De patiënt heeft (on)bewust nog geen toestemming gege-ven om een ‘reading’ te doen. * De onderzoeker is niet voldoende gefocust.

Om te beginnen moet je je realiseren dat het niet het BICOM apparaat is dat de metingen doet zoals ik nu al mijn patiënten onderzoek ook al zou je dat wel ver-wachten als je er voor het eerst naar kijkt. Het is ook niet de biotensor, die ik in mijn rechterhand heb, die de metingen doet. Het is mijn SUBJECTIEVE BEWUSTZIJN dat me-tend instrument is tij-dens alle bioresonantie metingen. Iedere keer stel ik de vraag of er een positieve relatie is tussen stofje A en de pa-tiënt. Ik geef de biotensor bewust een beweging mee van boven naar beneden en terug zodat die op en neer beweegt in het midden. Als de biotensor in het midden blijft is er geen positieve betrekking; als hij uit zich-zelf van links naar rechts en terug gaat bewegen dan is de test positief. Dit wil zeggen dat er een positieve betrekking is tussen stofje A en de patiënt. Dat kan een virus zijn, dan is de patiënt ooit in aanraking gekomen b.v. met het Pfeiffer virus. Stofje A kan vervangen worden door een bacterie, een zwaar metaal of een chemische stof (of dat nu een toxische stof is of een geneesmiddel dat ook bij-werkingen kan hebben, maakt niet uit). Het is een prachtige manier om allerlei belastingen in no time op te sporen. Een positieve be-trekking kan ook een over-schot of een tekort van een vitamine of een hormoon zijn. Zo kun je in een heel

* De onderzoeker kan zijn/haar eigen verwach-tingen niet voldoende uitschakelen. Het werkt alleen als de onderzoeker voldoende neutraal is, zelf in het midden zit. * Er zijn omgevingsinvloeden die de uitslag beïnvloeden. Je kunt bijvoorbeeld een kind niet zomaar meten terwijl het bij moeder op schoot zit. Dit lukt weer wel als je moeder een buisje met DNA 30K in de hand geeft. Er kunnen ook stoorzenders in de onderzoek-kamer aanwezig zijn b.v. TL verlichting of elektrische apparatuur in de nabije omgeving (b.v. een GSM in de broekzak van de patiënt). Hoe ruim is het bewust-zijn van de onderzoeker Tijdens de metingen is er nog een andere factor die heel bepalend is voor het resultaat van alle metingen, en hiermee komen we langzaam in de buurt van een antwoord op de oorspronkelijke vraag. Wat gij niet zoekt zult gij niet vinden. Als de onder-zoeker geen weet heeft van het bestaan van leverstenen zal hij/zij ze ook nooit kunnen waarnemen. Als je nog nooit

Een biotensor

9

dichter bij de veronder-stelde werkelijkheid ligt dan veel reguliere metingen. En toch is dit mijn overtuiging, gebaseerd op duizenden mooie ervaringen die deze opvattingen ondersteunen. Al vaak genoeg is gebleken dat mijn subjectieve be-wustzijn zich kan gedragen als een zo objectief mogelijk metend instrument. Vooral als je je er maar bewust van bent dat er altijd fouten in de meting kunnen zitten. Geen enkel meetsysteem is feilloos. Maar ik ben al zo vaak in een situatie geko-men dat de onderzoeks-resultaten die ik eerst niet begreep mij geleid hebben tot het doen van grote nieuwe ontdekkingen. Het meten en werken met de onderzoeksresultaten is een prachtige combinatie van veel kennis, veel ervaring en het hebben van een open mind. Nu mijn ken-nis ondertussen weer enorm is uitgebreid stel ik veel meer afwijkingen van de norm vast dan in het begin van mijn me-tingen vijf jaar geleden. En omdat de behandelre-sultaten over de gehele lijn zo indrukwekkend goed zijn steek ik zoveel energie in het doorgeven van de mo-gelijkheden met bioreso-nantie en radiësthetische geneeskunde. Zo hoop ik op te boksen tegen de vele kritiek die geuit wordt in de richting van alles wat met bioresonantie te maken heeft. Natuurlijk zijn al die kritische vragen terecht, maar op al die vragen is een antwoord te formuleren dat niet op drijfzand berust. Zo hoop ik een bijdrage te kunnen leveren aan de

een LOKOMOKIEPKANA-RIFANTJE hebt gezien dan denk je dat je een gewone pinguïn ziet. Het is dus heel goed mogelijk dat je als onderzoeker waarneemt dat wat je denkt dat je zou moeten waarnemen, dat wat je verwacht te zien. Zelfs als je jezelf hebt wijs gemaakt dat je een kri-tische en objectieve waar-nemer bent. Het verhogen van de sensitiviteit bij de metingen Dus je kunt iets pas waar-nemen als je weet dat het bestaat en vervolgens kun je je eigen gevoeligheid leren verhogen om iets nog eerder waar te nemen. Dat is mij al een paar keer over-komen. Ik schreef in nieuwsbrief no.28 over magnesium tekort al dat het aantal patiënten met een magnesium tekort ziender-ogen toenam vanaf het mo-ment dat ik in een Ameri-kaans boek las dat je geen magnesium atomen moet meten maar magnesium ionen. Je kunt meer dan genoeg magnesium atomen in je lijf hebben terwijl er toch sprake is van een functioneel magnesium tekort omdat het de elek-trisch geladen deeltjes zijn (ionen) die de werking van magnesium op celniveau uitoefenen. En zo is het nu ook gegaan bij het opspo-ren van patiënten met vita-mine D tekort. Je kunt van alpha naar omega, delta pas te zien krijgen als je weet hoe je moet kijken of wat je moet waarnemen. Mijn metingen maakten een nieuwe verfijningsstap door toen ik in navolging van de

ervaring bij de magnesium metingen ging speuren naar tekorten van vitamines en mineralen in de BIOLO-GISCH ACTIEVE VORM. Dit was blijkbaar nog niet voldoende geweest om meer patiënten met vita-mine D tekort te gaan ontdekken. Me realiserend dat er veel meer patiënten moesten zijn, gezien de ervaringen van vele andere onderzoekers, heb ik mijn metingen nog verder uit-gebreid met een snelle extra test. Ook als er geen tekort is aan vitamine D stel ik nog de extra vraag of het met de patiënt beter zal gaan als ik vitamine D aanvul. Deze toegevoegde test heeft al een aantal nieuwe diagnoses opge-leverd. En zo heeft mijn vizier zich wederom verder verbreed en kan ik weer voor mijzelf nieuwe ontdek-kingen doen aangaande het gigantische probleem van vitamine D tekort. Onbekend maakt onbemind, einde aan de onbekendheid Terwijl ik dit alles opschrijf ben ik mij er terdege van bewust dat deze uitleg de meeste reguliere artsen juist tegen de haren in zal strijken. In de reguliere wetenschap wordt ons juist geleerd dat er alleen een objectieve werkelijkheid bestaat en wordt juist verwacht dat wij objectieve onderzoekers behoren te zijn. En dan ga ik hier verkondigen dat mijn subjectieve bewustzijn het metende instrument is en dat mijn metingen, ervan uitgaande dat ik alle mogelijk storende invloeden heb kunnen uitschakelen,

10

doorbraak van de geneeskunde van de toekomst. Voor alle artsen en Thera-peuten die zich verder willen verdiepen in de radiësthetische geneeskunde verwijs ik naar een artikel dat verscheen in de laatste Beyond Medicine ge-schreven door Nico Wester-

man. Arts voor acupunctuur en biofysische geneeskunde, die ook een presentatie gaf op het door ons georganiseerde con-gres B12 Integraal-Cobalami-ne4All dat op 28 mei 2010 gehouden werd. Nico heeft een uitgebreid onderzoeks en behandelsysteem bedacht en

ontwikkeld dat hij Rathega heeft genoemd. Hij verzorgt opleidingsweekenden in Rathega. Hans Reijnen, arts

Na bijna een jaar van zorg-vuldige voorbereidingen was het dan eindelijk zover het Congres: B12 Integraal – Cobalamine4All. Er kwa-men 220 gasten bij elkaar op een zonovergoten dag in de prachtige entourage van Landgoed de Rheehorst (congrescentrum Antropia). Op de avond voor het con-gres waren alle sprekers met de organisatoren al bij elkaar om elkaar beter te leren kennen om gezamen-lijk de juiste sfeer te vinden. We hadden dus niets aan het toeval overgelaten, zelfs Karin Toma die het schilde-rij voor de uitnodiging van het congres gemaakt had was aanwezig. De dagvoorzitter Paul Heijer maakt om 09.30 uur al een stevige aftrap door te melden dat ook hij er al achter was gekomen dat vit.B12 toch wel een bijzon-dere plek inneemt en dat hij ontdekt had dat in feite geen enkel symptoom niet door vit.B12 gebrek veroor-zaakt kan worden. Na een korte inleiding door de initiatiefnemer Dr. Hans Reijnen, die uitlegde wat de aanleiding was ge-weest voor het organiseren

van het congres, deed Mrs. Sally Pacholok werkend als EHBO verpleegkundige in een ziekenhuis in Detroit Michi-gan, USA, de aftrap. Zij stort-te een lawine van medische informatie over het publiek uit op een zeer hoog medisch niveau. Zij is ook al twintig jaar bezig met dit onderwerp, je maakt haar niets wijs. Ze was dan ook nauwelijks te stoppen ook al was haar tijd verstreken. Zij kreeg aan het begin van de middag nog een kleine tweede ronde over de COST-EFFECTIVENESS. Het was didactisch gezien niet hoogstaand, het maakte wel erg veel indruk en de kop was van het congres af. Ze maak-te het publiek in één klap onomstotelijk duidelijk dat B12 tekort een enorme volks-ziekte is die zijn weerga niet kent en die nu nog bijna altijd over het hoofd wordt gezien met vaak desastreuze gevol-gen voor de miljoenen patiën-ten. Haar devies is dat in feite alle chronische patiënten ge-screend moeten worden op vit.B12 tekort. Een simpele bloedbepaling van vit.B12 en het Foliumzuur zijn daarvoor al genoeg, mits de juiste nor-maalwaarde wordt gehan-teerd (300pmol/L).

Als tweede kwam Dr. Joseph Chandy, huisarts te Horden Co Durham Engeland aan het woord. Ook hij liet heel goed blijken dat hij wist waar het over ging, hij behandelde in de afgelopen 28 jaren ongeveer duizend patiënten met vit.B12 tekort met vaak spectaculaire resultaten, waar hij een paar voorbeelden van demon-streerde. Hij sprak heel rustig en innemend (in het typische Engels van een Indiër) en hij bleek ook heel spiritueel te zijn met veel humor. Hij toonde het publiek twee boeken die altijd binnen handbereik zijn: the Holy Bible and Could it Be B12!?, het boek geschreven door Pacholok en Stuart. Hij is in Engeland al een paar keer flink tegengewerkt door de overheid (conspiracy!) maar hij laat zich ondanks zijn hoge leeftijd (70 jaar) niet aan de kant zetten om zijn missie te volbrengen. Hij sprak de verwachting uit dat uiterlijk in 2012 de nieuwe richtlijnen aangaande de diagnostiek en de behandeling van B12 tekort alom aanvaard zullen worden. Aanvankelijk eerst in Engeland, de rest van de wereld zal dan snel volgen.

11

Collega Dr. Nico Wester-man, arts voor (elektro)-acupunctuur en biofysi-sche geneeskunde uit Dordrecht (NL), mocht de ochtend afsluiten. Hij opende met drie korte gevalsbeschrij-vingen waaruit heel duidelijk werd dat B12 tekort de meest onverwachte gedaantes kan aannemen. Er volgde een prachtige en gedegen presen-tatie over de historie van pernicieuze anemie die op een ‘verderfelijke manier’ tot de dood kon leiden. Vervolgens gaf hij een weten-schapstheoretisch overzicht van de geschiedenis van de geneeskunde waarin hij liet zien dat de huidige moderne geneeskunde zich begin van de vorige eeuw afsplitste van een holistische systeemvisie en in feite reductionistisch van aard werd. Het lichaam als machine werd opgedeeld in verschillende onderdelen waarvan de onderliggende samenhang steeds verder naar de achtergrond ver-dween. Hij sprak de hoop en de verwachting uit dat de moderne geneeskunde zich uiteindelijk wel weer terug zal aansluiten bij het holistische systeem denken zoals dat in de CAM wereld gebezigd wordt. Zo zal er uiteindelijk wel samengewerkt kunnen worden. Hij besloot zijn be-toog met uitgebreid te illus-treren hoe vitamine B12 zich als een spin in het gehele web van de menselijke biochemie gedraagt. Het wekte de zaal op de lachspieren toen hij op een dia wel twintig klachten of ziektebeelden toonde die door vit.B12 tekort (mede) veroorzaakt kunnen zijn, ge-volgd door een tweede dia, een derde en zelfs een vierde.

Er leek geen eind aan te komen. Westerman straalde autoriteit uit in wellicht de beste presentatie van de dag. In de pauzes was er van alles te beleven op de markt die er was georganiseerd. De orga-nisator Vitortho had een stand met eigen producten waar ook diverse boeken van de sprekers te verkrijgen waren. Could it Be B12!? (Pacholok en Stuart), Het drama in de moederschoot (Austermann & Austermann), het boek Bio-Energie (Westerman), BNS Therapie (Hans Reijnen). Verder waren er nog diverse andere standhouders, waar-onder Ankh Hermes, de MBOG, Holland Pharma, e.a. In de middagpauze kon een biologische lunch gebruikt worden, velen zaten heerlijk buiten op het terras. Nadat Sally Pacholok vanaf 13.30 uur had laten zien hoe enorm veel kosten bespaard kunnen worden als B12 tekort tijdig wordt herkend en be-handeld, kon eindelijk Hans Reijnen, arts voor Homeo-pathie en Bioresonantie te Deurne (NL) rapporteren over zijn uitgebreide observatio-nele analyse van 540 behan-delde patiënten van 01-01-2007 t/m 31-12-2008. Hij kwam door deze studie tot

dezelfde conclusies als Pacholok en Chandy. De normaalwaarde voor B12 in het bloed moet naar boven bijgesteld worden en een te hoog Foliumzuurgehalte maskeert een vit.B12 tekort. Ook hij kon concluderen dat M.Addison-Biermer veel meer gedaantes heeft dan ons van oudsher geleerd werd (zie conclusies con-gres aan het eind van dit verslag). Hij stelt voor dat alle patiënten het best behandeld kunnen worden met een combinatie van methylcobalamine en adenosylcobalamine. Dit kan zowel in de vorm van oromucosaal tabletten (opzuigen in de mond) als in de vorm van injecties. Hij reserveert de injecties voor de ernstigste patiënten (15% van zijn onderzoeks-populatie). 30% van alle patiënten hadden reeds bij aanvang ook een tekort aan Foliumzuur dat dan aange-vuld moet worden. Uiteindelijk blijkt na 2-3 maanden iedereen beter af te zijn met de aanvulling van Foliumzuur. Aan het eind van de presen-tatie deed Hans Reijnen een Life casus van een 26 jarige vrouw die een post traumatische dystrofie opliep nadat ze haar knie

12

gestoten had. Zij zit in een rolstoel en kan niet meer normaal functioneren. Ook al was er nog geen folluw up, zij werd toch al gede-monstreerd omdat zij zowel heel veel algemeen me-dische symptomen van B12 tekort vertoonde als veel kenmerken voor een behan-deling met gepotentieerde vitamine B12 (o.a. vermoe-den dat zij van een drieling was). Als aanloop naar de presen-tatie van Alfred R. Auster-mann, psycholoog en Heil-praktiker, legde Hans Reij-nen uit dat bij 60% van zijn populatie het vermoeden gerezen was dat zij een alleengeboren tweeling waren. Bovendien blijken alle patiënten bij wie dat vermoeden bestond een vit.B12 tekort te hebben (of te krijgen). Vanaf 15.00uur begon de presentatie van Alfred R. Austermann, psycholoog en Heilpraktiker, over het drama in de moederschoot. Na de grote aanslag op het bevattingsvermogen van het publiek bood hij om te be-ginnen enkele minuten van een video over het werk van Aqua- release: waar cliën-ten terug kunnen naar het water in de baarmoeder en terug in de armen van de moeder. Daarna toonde hij een aantal dia’s over de embryologie en ECHO’s van zwangere moeders met tweelingen en meerlingen. 9 van de 100 keer dat dit zich voordoet sterft de helft van de tweeling (of meerlingen)

af, hetgeen onbewust meestal een groot psycho-trauma veroorzaakt bij de alleengeboren tweeling. Hij vertelde heel onderhoudend over hoe hij, samen met zijn vrouw, cliënten helpt over dit verlies heen te komen met familieopstellingen, weekendseminars en aqua-release. Hij demonstreerde op het laatst nog samen met Hans Reijnen hoe ge-compliceerd relaties van alleengeboren tweelingen meestal verlopen. Vanaf 15.45 uur begon de laatste presentatie van Hans Reijnen over de zes nieuwe homeopathische geneesmiddelen gemaakt van vit.B12. Het boek: Vitamines en mineralen van Truus Hartsink en André Schaap vormde het start-punt voor het ontwerpen van een Materia Medica van gepotentieerde Methylcobalamine die Hans Reijnen ondertussen al honderden keren heeft gebruikt. Het is een uitste-kend overgangsmiddel om patiënten die het incar-natieproces niet geheel hebben afgerond alsnog daartoe uit te nodigen. Het thema is: bestaansrecht (to be or not to be), bedreigd voortbestaan (al of niet terwijl je nog bij je moeder in de moeder-schoot zit). Bijna alle B12 patiënten zijn hoog gevoe-lig, hebben een hoog be-wustzijn, hebben heel veel passie, geven nooit op en hebben een spirituele missie. Je hoeft gepoten-

tieerde B12 nooit lang te geven maar het is heel behulpzaam bij het oplossen van diepe, existentialistisch psychologische problemen. Vitamine B12 in de stof en als homeopathisch middel kunnen helemaal het ver-schil maken voor de patiënt met vaak al een heel lange ziektegeschiedenis. Aan het eind van zijn lezing liet Hans Reijnen de zaal nog een homeopathische prooving doen met drie verschillende potenties van gepotentieerde methylco-balamine. Hij liet het pu-bliek 5 minuten mediteren op het middel. Daarna kreeg iedereen de kans om te vertellen over de erva-ringen; daar maakten zo’n 15 mensen gebruik van. Het leverde heel interessante en bruikbare informatie op. Alle deelnemers werd gevraag hierover schriftelijk te rapporteren. Aan het eind van de dag was iedereen erg vol en vermoeid maar er kwamen al vele enthousiaste reacties binnen. Ook het evaluatie-formulier toonde erg hoge scores voor de presentaties en het geheel. Er waren natuurlijk verbeter punten. Men was vooral erg onder de indruk van het boeiende integrale aanbod van me-disch/chemisch, psyholo-gisch, homeopathisch en spiritueel. Het is iedereen wel duidelijk geworden dat er sprake is van een enorm volksgezondheidsprobleem waar gelukkig op puur na-tuurlijke wijze heel veel aan

13

te doen is. Alle sprekers kregen aan het eind een klein schilderij van Karin Toma (aangeboden door Vitortho) dat paste in de thematiek van de dag. Hans Reijnen is heel veel dank verschuldigd aan Vitortho dat kosten nog moeite gespaard heeft om van deze dag een groot succes te maken. De uit-gebreide syllabus met bijdragen van alle sprekers is voor €30,00 (inclusief verzendkosten) te verkrij-gen bij Vitortho, tel: 070-3010703. Belangrijkste conclusies van het congres B12 Integraal – Cobalamine4All: Algemeen medisch: * Er zijn heel sterke aanwij-zingen dat: 10-20% van alle mensen een vit.B12 tekort hebben, zeker 25% van alle 60 plussers en 60% van alle geriatrische patiën-ten. Dit probleem kan zich ook wel degelijk bij kinderen voordoen. * M.Addison-Biermer (vit.B12 tekort) wordt nu veel te vaak niet opge-merkt en gaat nu meestal nog schuil achter allerlei andere aandoeningen: MS, ALS, Chronische Vermoeid-heidssyndroom, Polyneuro-pathie (en CIPD), Anemie, miskramen, verlaagde vruchtbaarheid, Depressie, overmatige angst, Psycho-se, Autisme, Hart- en vaat-ziekten, en nog vele andere. * Het zou het mooist zijn als alle patiënten met chro-nische klachten

gescreend worden op vit.B12 tekort door simpel een B12 en Foliumzuur bepaling in het bloed te doen. Dan dient wel een nieuwe ondergrens gehan-teerd te worden van 300 pmol/L in de plaats van de ouderwetse 140 pmol/L of de 200 pmol/L die al gepro-pageerd werd in het NTvG van december 2005. * Alle patiënten met een volgens de nieuwe richtlijn aangetoond vit.B12 tekort zou behandeld moeten worden met methylcoba-lamine en adenosylco-balamine in de plaats van hydroxocobalamine die pa-tiënten nu nog standaard krijgen. Dit kan ook in de vorm van oromucosale zuigtabletten; het hoeven dus echt niet altijd injecties te zijn. Energetische geneeskunde: * Dr. Hans Reijnen heeft al ruime ervaring opgedaan met 6 nieuwe homeopa-thische geneesmiddelen gemaakt van verschillende vormen van vitamine B12: zij vertonen allemaal varian-ten van het thema BE-STAANSRECHT (TO BE OR NOT TO BE). Je hebt iets meegemaakt waardoor je het bijna niet overleefd hebt en dit heeft een psycho-trauma veroorzaakt waar-door je niet (meer) hele-maal aan het gewone leven kan deelnemen. Er zit een diepe aarzeling of twijfel of tweeslachtigheid (existen-tialistisch, psychologische problemen) b.v. nadat je bijna om het leven gekomen

bent door verdrinking of door een brand. * Relatief vaak komt het fenomeen van de verloren tweelinghelft in de prak-tijk voor: maar liefst één op de tien zwangerschappen beginnen als tweeling (of meerling) maar de andere helft sterft voortijdig af waardoor jij het ook heel moeilijk hebt gehad om de eindstreep te halen. Allerlei andere situaties prenataal (bedreigd voortbestaan in de moederschoot) kun-nen lijden tot een indicatie voor een behandeling met gepotentieerde vit.B12. * De verschillende vormen van gepotentieerde vit.B12 (aqua-, adenosyl-, hydroxo-, methyl-, nitro- en cyano-cobalamine) kunnen patiën-ten enorm behulpzaam zijn bij het oplossen van diepe existentiële twijfels. Naast het aanvullen van B12 in de stof kunnen deze energe-tische geneesmiddelen ervoor zorgen dat het leven van de patiënt pas echt een aanvang kan nemen. De titel van de presentatie van Dr.Chandy was: you have given me my life back.

14

Colofon: Uitgave van: Mens Sana Ferdinand Bolstraat 8 5753 BL Deurne medewerkers: * Hans Reijnen, arts voor homeopathie en bioresonantie * Mieke Lomme, psycho-energetische begeleiding

* Annie Willems, aromatherapeute * Hannah Cuppen, Integraal Therapeut

* Jacqueline Lemmen, praktijkassistente

Mens Sana Berichten verschijnt: 4 keer per jaar Te verkrijgen: Telefonisch: 0493-319000 E-mail: info@menssana.nu kosten: op spreekuur: gratis per e-mail: gratis per post: € 1,50 per jaar (4 nummers) € 5,00

Het volgende nummer zal gewijd zijn aan:

het onderwerp:

Nieuwe ontwikke-

lingen Homeopathie Dankzij BNS

met zoals altijd

bijdragen vanuit de (para)-medische praktijk als uit de psycho-energetische invalshoek.

Vaste rubrieken:

De Huisapotheek De boekentip

Mens Sana Reisapotheek Vanwege de naderende zomervakanties heeft Mens Sana zelf een nieuwe Mens Sana Reisapotheek samengesteld. De meeste onderdelen zijn gewoon gehele verpakkingen, maar een deel van de homeopathische geneesmiddelen hebben wij zelf verkleind omdat je die maar zelden nodig hebt en het toch fijn is het wel bij je te hebben. Hierdoor hebben we de kosten kunnen drukken. In de Mens Sana Reisapotheek zitten de volgende verpakkingen:

1. Traumeel gel 50g (Heel) 2. Combudoron gel 25g (Weleda) 3. Calendula crème 25 g (VSM) 4. Rescue Remedy druppels 10ml(Bach, TS Products) 5. Reistabletten Travelin 20 st.(VSM) 6. Arnica 30K 12 korrels (VSM) 7. Arsenicum album 30K 12 korrels (VSM) 8. Urtizon komplex granulen 12 korrels (TS Products) 9. Hylak forte oplossing 50 ml (probioticum voor jong en

oud) (Steigerwald) 10. Ogentroost oogdruppels, 4 dagverpakkingen (Weleda) 11. 2 blarenpleisters (Compeed) 12. 3 gewone steriele pleisters (Nexcare)

Gebruiksaanwijzing:

1. Bij kneuzingen en verstuikingen (uitwendig) 2. Bij insectensteken en brandwonden (uitwendig) 3. Ontsmettende crème bij wonden (uitwendig) 4. Bij angst, paniek of shocktoestanden (inwendig) 5. Bij wagenziekte of zeeziekte (inwendig) 6. Bij alle verwondingen (inwendig) 7. Bij reizigersdiarree/voedselvergiftiging/kater (inwendig) 8. Bij alle allergische klachten (inwendig) 9. Voor herstel van darmflora bij diaree en obstipatie

(inwendig) 10. bij alle oogklachten - allergie, ontsteking, droge ogen,

enz. (uitwendig) 11. Wondverzorging. 12. Wondverzorging

Deze uniek samengestelde Mens Sana Reisapotheek is te verkrijgen bij Mens Sana voor de prijs van € 54,95.