Welkom bij de inloopavondover Bilwijk

01

Vanavond krijgt u informatie over het project

Bilwijk. Alle informatie staat op de posters.

Als u vragen hebt kunt u die aan ons stellen.

Daarnaast zijn wij benieuwd naar uw ideeën

over de natuurinrichting van Bilwijk.

Voor dit project wordt een adviesgroep

samengesteld. De adviesgroep denkt in

bijeenkomsten mee over de natuurinrichting

van Bilwijk.

Hebt u belangstelling om hieraan deel te nemen?

U kunt zich vanavond opgeven via het formulier.

Dit is de informatie die gegeven is tijdens de

inloopavond over Bilwijk op 8 september 2016.

Wilt u deelnemen aan de adviesgroep, dan kunt

u dit ons nog laten weten tot 1 oktober 2016.

Aanmeldformulier Adviesgroep Bilwijk

Ja, ik wil meedenken over de inrichting van het gebied Bilwijk en meld mij aan voor de adviesgroep*:

Naam: ____________________________________________________________

Straat en huisnummer: _____________________________________________

Postcode en woonplaats: ___________________________________________

Telefoon: _________________________________________________________

E-mail: ___________________________________________________________

Dit formulier kunt u ingevuld achterlaten of mailen naar t.sandberg@pzh.nl onder vermelding van ‘Adviesgroep Bilwijk’

*Afhankelijk van het totaal aantal aanmeldingen wordt uit alle geïnteresseerden een selectie gemaakt. U wordt over deze selectie geïnformeerd.

02

Natuurvisie Krimpenerwaard

Veenweiden-strook

De westelijke veenweidenatuur in Nederland is uniek in Europa, maar dreigt te verdwijnen. Daarom wil de overheid natuur stimuleren die hier in het verleden al voorkwam, maar al tientallen jaren afneemt of zelfs verdwenen is.

De natuur in de Krimpenerwaard is onderdeel van een ‘veenweiden-strook’ die loopt van het Naardermeer via de Krimpenerwaard naar de Alblasserwaard. Doel is deze gebieden met elkaar te verbinden. Dan kan gemakkelijker uitwisseling plaatsvinden tussen verschil-lende leefgebieden van planten- en dierensoorten.

De veenweidenatuur brengen we terug met behulp van de mensen in de Krimpenerwaard. Samen met grondeigenaren en grond- gebruikers stellen we plannen op waar de natuur en het landschap van profiteren.

Wat zijn de kaders?

De begrenzing van het Natuurnetwerk Nederland (NNN) is in 2013 door de provincie Zuid Holland vastgesteld, inclusief de grens van Bilwijk.Afspraken over de veenweidegebieden in de Krimpenerwaard zijn vastgelegd in de Gebiedsovereenkomst Veenweiden Krimpener-waard.

Het streven is om in Bilwijk de natuur van 100 jaar geleden terug te krijgen met behulp van natuurvriendelijke landbouw.

03

NatuuropgaveKrimpenerwaard

Bilwijk als schakel

In de Krimpenerwaard wordt 2.250 hectare natuur gerealiseerd tussen nu en 2021. Onderdeel van deze natuuropgave is het project Bilwijk. Bilwijk is de schakel tussen de natuur van de Reeuwijkse Plassen naar de Krimpenerwaard en van de Krimpener-waard naar de Lopikerwaard.De natuur in de Krimpenerwaard is onderdeel van het Natuur Netwerk Nederland (NNN).

De Stuurgroep Veenweiden Krimpenerwaard is verantwoordelijk voor de realisatie, zoals over-eengekomen is met de provincie Zuid-Holland.

De Stuurgroep Veenweiden Krimpenerwaard bestaat uit:- Gemeente Krimpenerwaard - Hoogheemraadschap van Schieland en

de Krimpenerwaard

Oudewater

Polsbroek

Hogebrug

Hekendorp

Stein

Schenkel

IJssel-laan

Lage Weg

Groot Hitland

Achter-broek

Benedenheul

Benedenkerk

Benedenberg

Kadijk

Bovenkerk

Schoonouwen

Hoek

Opperduit

Bovenberg

Bonrepas

Gelkenes

De Hem

Graafland

Langerak

Gijbeland

Vuilendam 15.1106

Brandwijk

Overslingeland

Berkenwoude

Goudriaan

Streefkerk

Kinderdijk

Kralingse Veer

Bleskensgraaf

De Donk

Molenaarsgraaf

Ottoland

Vlist

AmmerstolGroot-Ammers

Lekkerkerk

Ouderkerk a/d IJssel

Haastrecht

Stolwijk

Moordrecht

Nieuwerkerk a/d IJssel

Capelle a/d IJssel

Bergambacht

Schoonhoven

Nieuwpoort

Nieuw-Lekkerland

Krimpen a/d Lek

Slikkerveer

Krimpen a/d IJssel

ZevenhuizenGouda

N 452

N 456

N 219

N 456

N 454N 453

N 228

N 207

N 219

N 210N 478

N 479N 476

N 477

N 481

N 480

N 480

N 216

N 474

N 475

N 210

A20A20

A12A12

A16A16

Vlist

Lek

Hollandsche IJssel

Plassen

Holla

ndsc

he IJ

ssel

De

Rot

te

Kadijk-West

Den Hoek

Oudeland

Berkenwoudse Driehoek

Middelblok

Achterbroek

De Nesse

Veerstalblok

Bilwijk

N207 /Goudseweg

Bergambacht-West (Nespolder)

Kattendijks-blok

04

Doelen Bilwijk

Status: 41 ha gereed, 230 ha nog in ontwikkeling Planning: Uitvoering is gepland in 2019.

Doelen: • Realisatie van 270 ha natuur • Realisatie van ecologische verbindings-

zone• Recreatie: zo mogelijk onverharde

wandelroute

Het gebied Bilwijk ligt op een strategische punt in de veenweide-strook. De strook gaat hier van het Reeuwijkse Plassengebied over in een natuurstrook in de Krimpenerwaard (naar het oosten) en naar de Lopikerwaard (naar het westen). In het gebied moeten bepaalde natuurdoelen worden gerealiseerd. We onderzoeken nu welke van de volgende natuurdoelen nodig zijn voor de veenweide-verbinding, het beste passen bij het gebied en welke de beste kans van slagen hebben:• Fauna- en kruidenrijk grasland• Vochtig hooiland• Nat schraalland• Weidevogelgrasland• Moeras• Ecologische verbindingszone

Laag-Bilwijk94,52 ha

Hoog-Bilwijk50,83 ha

Beneden-Haastrecht75,76 ha

Achterpoort19,80 ha

Hollandse Polder22,06 ha

15.1104

0 250 500 m

Begrenzing Natuur Netwerk Nederland in BilwijkIndeling deelgebieden

05

Aanpak Bilwijk

Start: verkenning

• Een verkenning:- van het gebied (en de natuur die daar moet komen),- van de omgeving (partijen en mensen in en om het gebied).

• Betrekken van overheden, eigenaren, organisaties, omwonenden e.d.

• Hieruit volgt: globaal beeld van de kansen en knelpunten voor de inrichting van het gebied.

• Resultaat: een eerste schets van een mogelijke inrichting.

Ontwerpen: komen tot een inrichting

• Wat moet nog nader onderzocht worden? • Resultaten leiden tot nieuwe inzichten en mogelijkheden

of knelpunten. • Met deze inzichten wordt een volgend gebiedsontwerp

gemaakt.Deze stap kan zich enkele keren herhalen, totdat er een goed ontwerp ligt voor het gebied.

• Bij het ontwerpen worden de adviesgroep en omgeving betrokken.

• Resultaat: uiteindelijk ontwerp voor het gebied.

Uitvoeren: realisatie van het ontwerp

• Het ontwerp wordt gerealiseerd.• Ook bij de uitvoering wordt de omgeving betrokken.

Verkennen

Ontwerpen

Uitvoeren

Nu

2017

ca. 2019

2021

Planning

06

Resultaten verkenning

Deskundigen hebben onderzoek gedaan naar de natuurlijke eigenschappen en ontwikkelingsmogelijkheden van het gebied.Op grond daarvan is bepaald welke nieuwe natuur het beste in Bilwijk kan komen:• Kruiden- en faunarijk grasland• Vochtig hooiland• Nat schraalland• Moeras/voedselgebied voor weidevogels• Een ecologische verbindingszone

Deskundigen hebben ook knelpunten geïnventariseerd die de ontwikkeling van deze natuur belemmeren:• Door het agrarische gebruik van gronden is veel fosfaat in de

bodem en in het water terechtgekomen. Hierdoor hebben veel planten en dieren, die vroeger gewoon waren in Bilwijk, geen geschikt leefgebied. ➔ Voor nieuwe natuur in Bilwijk is verminderen van de fosfaatlast

nodig. Mogelijke oplossingen hiervoor zijn: afplaggen van grond en

verhogen van het waterpeil.

• Grote delen van het gebied zijn geheel of gedeeltelijk ongeschikt voor weidevogels

Dit komt door verstorende factoren als bebouwing, bosjes, wegen en wandelpaden (zeker als er honden lopen). ➔ Er kan in Bilwijk geen groot aaneengesloten weidevogelgebied komen waar vogels kunnen broeden.

• Daarnaast zijn veel percelen in eigendom van particulieren. Daarop kan alleen natuurontwikkeling plaatsvinden als grond-

eigenaren bereid zijn tot medewerking. ➔ Voor nieuwe natuur in Bilwijk is voldoende medewerking van

de particuliere grondiegenaren nodig. Om hen te helpen bij het combineren van hun agrarische bedrijf met natuurontwik-keling zijn er allerlei subsidies en andere middelen voorhanden.

07

Bestaande natuur Bilwijk:wat is er al?

Naast de agrarisch gebruikte delen, zijn er delen waar meer soorten dieren en planten voorkomen: • De Schenkelkade vormt een waardevolle strook met verschillende

soorten bomen en struiken en een soortenrijke graslandstrook.• In het gebied ten zuiden van het restant van de Molen van Hol

wordt elk jaar het regenwater vastgehouden in het vroege voorjaar waardoor weidevogels en moerasvogels daar hun voedsel kunnen vinden.

• In het zuidwesten van het gebied op percelen van het Zuid- Hollands Landschap is in een eerder stadium al natuur gerealiseerd. In dat deel komen veel vogels voor en zijn er in de loop der tijd ook diverse botanische waarden ontwikkeld.

• Verder herbergt het gebied nog een eendenkooi.

Bilwijk is een hoofdzakelijk agrarisch gebruikt gebied. Het agrarische deel bestaat uit grasland dat grotendeels slechts één grassoort bevat: Engels raaigras dat zeer eiwitrijk is en zorgt voor een goede melkopbrengst bij de koe.

08

Nieuwe natuur Bilwijk:wat komt er nog?

De nieuwe natuur die in Bilwijk gerealiseerd

wordt, bestaat uit:

• Kruiden- en faunarijk grasland

• Vochtig hooiland

• Nat schraalland

• Moeras/voedselgebied voor weidevogels

• Ecologische verbindingszone

Op de volgende panelen ziet u voorbeelden

van deze natuurtypen en de plekken in Bilwijk

waar deze natuur gerealiseerd kan worden.

09

Natuur in Bilwijk:Kruiden- en faunarijk grasland

Laag-Bilwijk

Hoog-Bilwijk

Hollandse Polder

Beneden-Haastrecht

Achterpoort

0 0,15 0,3 km

© Provincie Zuid-Holland Kartografie 15.1104/3

LegendaEendenkooi

Mozaiëk met plassen

Kruiden- en faunarijk grasland

Deelgebied NNN

• Meer algemeen natuurtype met verschillende aangezichten.

• Lagere diversiteit maar wel met unieke soorten.

• Bloeiende soorten in grasland.• Geschikt voor: o.a. noordse

woelmuis, purperreigers, zangvogels.

• Realisatie door beheer.• Niet te droog, anders

ontwikkelen zich plaagkruiden.

Zoekgebied kruiden- en faunarijk grasland

10

Laag-Bilwijk

Hoog-Bilwijk

Hollandse Polder

Beneden-Haastrecht

Achterpoort

0 0,15 0,3 km

© Provincie Zuid-Holland Kartografie 15.1104/2

LegendaEendenkooi

Mozaiëk met plassen

Vochtig hooiland

Deelgebied NNN

Natuur in Bilwijk:Vochtig hooiland

• Natuurtype dat sterk onder druk staan door bemesting en ontwatering.

• Schrale bodem nodig. Dit kan door de bovenlaag van de per- celen af te plaggen zodat hier weer vochtig hooiland kan herstellen.

• Geschikt voor: o.a. echte koe-koeksbloem en grote ratelaar. Noordse woelmuis, moerassprink-haan en grutto.

• Bij goed natuurbeheer duurt het enkele jaren voordat het nieuwe schraalland goed ontwikkeld is.

• De eerste soorten en kleuren kunnen al snel te zien zijn na de inrichting.

Zoekgebied vochtig hooiland

11

Natuur in Bilwijk:Nat schraalland

Laag-Bilwijk

Hoog-Bilwijk

Hollandse Polder

Beneden-Haastrecht

Achterpoort

0 0,15 0,3 km

© Provincie Zuid-Holland Kartografie 15.1104/1

LegendaEendenkooi

Mozaiëk met plassen

Nat schraalland

Deelgebied NNN

• Erg zeldzaam natuurtype, dat door milieuvervuiling sterk onder druk staat.

• Schrale bodem nodig. Dit kan door de bovenlaag van de perce-len af te plaggen zodat hier weer nat schraalland kan terugkomen.

• Bodem van dit natuurtype bevat weinig voedingsstoffen bevat, planten groeien langzaam.

• Bij goed natuurbeheer duurt het uiteindelijk nog tientallen jaren voordat het nieuwe schraalland helemaal goed ontwikkeld is.

• Geschikt voor: o.a. blauwe zegge, blauwe knoop, spaanse ruiter, verschillende soorten orchideeën, wulp en veldleeuwerik, vlinders (zoals de zilveren maan), sprink-hanen (moeras en gouden sprink-haan), bijen en andere soorten insecten

• De eerste bijzondere soorten zijn al snel na aanleg te verwachten.

Zoekgebied nat schraalland

12

Natuur in Bilwijk:Moeras en voedselgebied voor weidevogels

Laag-Bilwijk

Hoog-Bilwijk

Hollandse Polder

Beneden-Haastrecht

Achterpoort

0 0,15 0,3 km

© Provincie Zuid-Holland Kartografie 15.1104/4

LegendaEendenkooi

Mozaiëk met plassen

Jong moeras / foerageergebied weidevogels

Belangrijk weidevogelbroedgebied

Deelgebied NNN

• Goede waterkwaliteit (weinig voedingsstoffen in het water).

• Planten op en onder het water en in de oever.

• Voedselgebied voor zilverreiger, purperreiger, libellen en vissen.

• Doortrek- en leefgebied voor (o.a.) noordse woelmuis en otter.

• Waterpeil volgt zoveel mogelijk de seizoenen.

Het gebied Bilwijk zelf kent geen of nauwelijks geschikt broed- gebied voor weidevogels maar wordt wel omringd door goed broedgebied voor weidevogels. Door een weidevogelfoerageer- gebied (voedselgebied) in Bilwijk neer te leggen, zijn de vogels dicht in de buurt van hun broedgebied, zodat ze na hun reis uit Afrika niet ver hoeven te vliegen om te kunnen broeden.

Weidevogels overwinteren elk jaar in Afrika. Eind

februari / begin maart keren de vogels weer terug

in Nederland. Na de lange tocht uit Afrika moeten

de vogels flink bij-eten en -slapen voor ze aan het

vermoeiende broedseizoen kunnen beginnen.

Dat gebeurt in zogenaamde ‘opvetgebieden’.Dit

zijn vaak gebieden die in de winter en het vroege

voorjaar nog zo nat zijn dat er water op het maai-

veld staat. De weidevogels slapen midden in deze

plassen met hun voeten in het water (veilig tegen

vijanden) en aan de rand van het water kunnen ze

foerageren omdat de wormen lekker dicht aan het

oppervlakte van het maaiveld te vinden zijn.

Jong moeras, foerageergebied weidevogels

13

Natuur in Bilwijk:Ecologische verbindingszone

Laag-Bilwijk

Hoog-Bilwijk

Hollandse Polder

Beneden-Haastrecht

Achterpoort

0 0,15 0,3 km

© Provincie Zuid-Holland Kartografie 15.1104/5

LegendaEendenkooi

Mozaiëk met plassen

Ecologische verbindingszone riet-gras-plas

Stapsteen

Deelgebied NNN

Door de Krimpenerwaard wordt een verbinding aangelegd voor soorten die kenmerkend zijn voor de veen-weidenatuur in de Krimpenerwaard. Dit zijn dieren als:• waterspitsmuis• ringslang• roerdomp • dwergmuis

De soorten hebben een verbinding van natte natuur nodig, die zo veel mogelijk aaneengesloten is. Zo kunnen zij zich door het landschap verplaatsen. Landbouwgrond en/of tuinen bieden meestal niet de goede basis voor deze dieren en planten.De ecologische verbinding in Bilwijk bestaat uit:• riet• bloemrijk (vochtig) grasland• sloten en plasjes met waterplanten• struiken

Een verbinding bestaat uit smalle en brede delen. De smalle delen bestaan vaak uit een sloot met een brede natuurvriendelijke oever met aan-grenzend daaraan een bloemrijk (vochtig) grasland. De bredere delen bestaan vaak uit plasjes met brede rietoevers, plukjes met struiken en bosjes en natte graslanden.

Ecologische verbindingszone

• groene glazenmaker• kleine modderkruiper• bever• bittervoorn

14

Impressie Bilwijktoekomst

Voorbeeld van hoe Bilwijk er in de toekomst uit kan zien:

Huidige situatie

Nieuwe situatie

15

De boeren helpen

Kennis benutten

Boeren in het gebied kunnen helpen bij het realiseren en beheren van de natuur. Dit is waardevol, omdat agrarisch ondernemers kennis hebben van de percelen, van het gebied en van (natuur)beheer. Zij krijgen een langere periode achter elkaar de zorg voor een stuk natuur. Zodat de nieuwe natuur echt tot bloei komt.

De provincie biedt hiervoor instrumenten om praktisch en financieel te helpen:• Er is een agrarisch consulent die kan helpen met het maken van

het bedrijfsplan.• Ook zijn er mogelijkheden voor subsidies, garantstelling van

de overheid en (erf)pachten of aankopen van grond.

16

Vragen en suggesties

Hartelijk dank voor uw bezoek!

Hebt u vragen over of suggesties en ideeën voor Bilwijk?

Laat het ons dan weten door het formulier in te vullen.

Dan geven wij u zo snel mogelijk antwoord.

Als u mee wilt denken in de adviesgroep,

vergeet u dan niet het formulier hiervoor in te leveren?

Meer informatie over Bilwijk en andere

veenweidenprojecten vindt u op

www.veenweidenkrimpenerwaard.nl

Reactieformulier inloopavond Bilwijk

Ruimte voor vragen, tips en ideeën:

Naam: ____________________________________________________________

Straat en huisnummer: _____________________________________________

Postcode en woonplaats: ___________________________________________

Telefoon: _________________________________________________________

E-mail: ___________________________________________________________

Dit formulier kunt u ingevuld achterlaten of mailen naar

t.sandberg@pzh.nl onder vermelding van ‘Reactieformulier Bilwijk’